Η τιµολογιακή πολιτική στις ΑΠΕ και η επιδότηση των επενδύσεων

Η τιµολογιακή πολιτική στις ΑΠΕ και η επιδότηση των επενδύσεων Γεωργία Λ. Γληνού «ΙΑΡΚΕΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ» Ηµερίδα της Τ.Ε..Κ & Νοµαρχιακής Αυτ/σης Ν. Τρικάλων, Τρίκαλα Λάρισα 18-19.11.05

Σύνοψη παρούσας κατάστασης στις ΑΠΕ 570 ΜW ισχύς έργων ΑΠΕ (εκτός ΣΗΘ) µε άδεια λειτουργίας και 855 MW µε άδεια εγκατάστασης 3,33 GW ισχύς έργων ΑΠΕ µε άδεια παραγωγής 1927 αιτήσεις για έργα ισχύος 23,9 GW έχουν συνολικά υποβληθεί σε ΥΠΑΝ και ΡΑΕ από το 2001 για άδεια παραγωγής ΗΕ από ΑΠΕ Στόχος για το 2010 (Ευρωπαϊκή Οδηγία 77 του 2001), είναι να ανέλθει το ποσοστό της παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας (ΗΕ) από ΑΠΕ στη χώρα σε ποσοστό 20,1% της συνολικά παραγόµενης ΗΕ. Αυτό συνεπάγεται ότι η παραγωγή από ΑΠΕ πρέπει να ξεπεράσει τις 7 TWh ετησίως όταν σήµερα ανέρχεται µόλις σε 1,3 TWh και η εγκατεστηµένη ισχύς ΑΠΕ να ξεπεράσει τα 2,5GW.

ΕΚ ΟΘΕΙΣΕΣ Α ΕΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ & ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΡΓΩΝ ΑΠΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Με ΑΙΤΗΣΗ για Άδεια Παραγωγής ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Ισχύς (MW) % Ισχύς (MW) % Ισχύς(MW) % Ισχύς (MW) % Αιολικά 483,0 84,8% 715,0 83,6% 4240,6 89,2% 22009,4 92,2% Βιοµάζα 21,5 3,8% 27,9 3,3% 66,6 1,4% 356,8 1,5% Γεωθερµία 0,0 0,0% 0,0 0,0% 8,0 0,2% 335,5 1,4% Μικρά Υδροηλεκτρικά 64,9 11,4% 111,3 13,0% 434,8 9,2% 1150,7 4,8% Φωτοβολταϊκά 0,5 0,1% 0,9 0,1% 1,8 0,0% 11,6 0,0% Συνολική Ισχύς 569,8 100,0% 855,1 100,0% 4751,9 100,0% 23864,0 100,0% % Ισχύος επί Συνολικής Ισχύος Άδειων Παραγωγής 12,0% 18,0% % Ισχύος Αδειών Παραγωγής επί της Συνολικής Αιτηθείσης Ισχύος = 19,9%

ΕΡΓΑ ΑΠΕ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Σ ΑΙΤΗΣΕΙΣ για Άδεια Παραγωγής Αιολικά Ισχύς (MW) 0,0 0,0 0,0 6,0 Αριθµός 0 0 0 1 Βιοµάζα Ισχύς (MW) 0,0 0,0 0,0 0,0 Αριθµός 0 0 0 0 Γεωθερµία Ισχύς (MW) 0,0 0,0 0,0 0,0 Μικρά Υδροηλεκτρικά Αριθµός 0 0 0 0 Ισχύς (MW) 2,0 6,5 28,1 91,4 Αριθµός 1 5 14 42 Φωτοβολταϊκά Ισχύς (MW) 0,0 0,0 0,0 0,0 Αριθµός 0 0 0 0 Σύνολο Ισχύος (MW) Συνολικός αριθµός 2,0 6,5 28,1 97,4 1 5 14 43

ΕΡΓΑ ΑΠΕ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΛΑΡΙΣΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ για Άδεια Παραγωγής Αιολικά Ισχύς (MW) 0,0 0,0 11,4 60,7 Αριθµός 0 0 1 3 Βιοµάζα Ισχύς (MW) 0,0 0,0 0,6 57,9 Αριθµός 0 0 1 4 Γεωθερµία Ισχύς (MW) 0,0 0,0 0,0 0,0 Μικρά Υδροηλεκτρικά Αριθµός 0 0 0 0 Ισχύς (MW) 1,6 0,8 2,9 3,4 Αριθµός 2 1 4 5 Φωτοβολταϊκά Ισχύς (MW) 0,0 0,0 0,0 0,0 Αριθµός 0 0 0 0 Σύνολο Ισχύος (MW) Συνολικός αριθµός 1,6 0,8 14,9 121,9 2 1 6 12

ΤΡΕΧΟΝΤΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΠΩΛΗΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Α.Π.Ε. ΚΑΙ ΧΡΕΩΣΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΙΚΤΥΟ Ν. 2773/1999, Άρθρα 38 & 39 (α) Στο ιασυνδεδεµένο Σύστηµα για παραγωγή ή συµπαραγωγή ΗΕ από ΑΠΕ, Χρέωση Ενέργειας (ΧΕ) είναι το 90% του σκέλους ενέργειας και Χρέωση Ισχύος (ΧΙ) το 50% του σκέλους ισχύος του εκάστοτε ισχύοντος τιµολογίου µέσης τάσης, γενικής χρήσης. για το πλεόνασµα της ΗΕ αυτοπαραγωγών προβλέπεται µόνο ΧΕ σε ποσοστό 70% του ισχύοντος τιµολογίου για παραγωγή ή συµπαραγωγή ΗΕ από ΑΠΕ. (β) Στα µη διασυνδεδεµένα νησιά για παραγωγή ή συµπαραγωγή ΗΕ από ΑΠΕ προβλέπεται µόνο ΧΕ σε ποσοστό 90% του ισχύοντος τιµολογίου γενικής χρήσης και µηνιαίας Αµοιβής στη χαµηλή τάση. για το πλεόνασµα αυτοπαραγωγών µε χρήση ΑΠΕ, ΧΕ σε ποσοστό 70% του ισχύοντος τιµολογίου.

ΤΡΕΧΟΝΤΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΠΩΛΗΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Α.Π.Ε. ΚΑΙ ΧΡΕΩΣΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΙΚΤΥΟ (α) Στο ιασυνδεδεµένο Σύστηµα Αµοιβή Eνέργειας : 68,42 /MWh Αµοιβή Iσχύος : 1756,45 /ΜW/µήνα /µήνα Ισχύουσες Τιµές από 1/9/05 Αµοιβή πλεονάσµατος Ενέργειας από αυτοπαραγωγούς ΑΠΕ: 53,21 /MWh (µέση τάση) και 65,79 /ΜWh (χαµηλή τάση) (β) Στο Μη ιασυνδεδεµένο Σύστηµα Αµοιβή Eνέργειας : 84,58 /MWh Αµοιβή πλεονάσµατος Ενέργειας από αυτοπαραγωγούς ΑΠΕ: 65,79 /MWh

Σχόλια επί των τιµολογίων ΑΠΕ σε σχέση και µε την Ευρωπαϊκή εµπειρία Η υιοθέτηση επιδοτούµενης τιµής αγοράς (feed-in tariff) στηρίζει την ανάπτυξη των ΑΠΕ (σε συνδυασµό και µε µακροχρόνια εγγυηµένα συµβόλαια αγοράς ΗΕ λαµβάνοντας υπόψη την ένταση κεφαλαίων που απαιτούν οι επενδύσεις σε ΑΠΕ) και ισχύει σε πλήθος Ευρωπαϊκών χωρών Η ενιαία τιµή για όλα τα ΑΠΕ δεν αποτελεί Ευρωπαϊκή πρακτική, δε συµβάλλει στην ανάπτυξη αξιόλογων και δυναµικών τοµέων µε δραστηριότητες επιχειρηµατικές τεχνολογικές και κατασκευαστικές και δεν αντανακλά στη συνδροµή συγκεκριµένων ΑΠΕ στην κάλυψη αναγκών του δικτύου και κυρίως τις υψηλές αιχµές Η τιµή αγοράς ΗΕ από Φ/Β υπολείπεται σηµαντικά των Ευρωπαϊκών αντιστοίχων εν διαφοροποιούνται οι τιµές ανάλογα µε το µέγεθος της εγκατάστασης ή τη νοµική µορφή του επενδυτή (όπως στις: Γερµανία, Αυστρία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Ισπανία) ώστε να δοθούν κίνητρα στον οικιακό τοµέα ή σε ιδιώτες µικρο-επενδυτές µε ταυτόχρονη επίτευξη διάσπαρτης παραγωγής Η επιδοτούµενη τιµή αγοράς δε συνδέεται µε συγκεκριµένο χρονικό ορίζοντα/στόχο για την υλοποίηση της επένδυσης (όπως στις: Ουγγαρία, Αυστρία, Τσεχία, Γαλλία, Ισπανία)

Παράµετροι για τη διαµόρφωση δίκαιης και ελκυστικής τιµολόγησης των ΑΠΕ Το αποφευγόµενο σταθµούς κόστος για παραγωγή ΗΕ από συµβατικούς Η υποκατάσταση συµβατικής ισχύος όταν η τεχνολογία ΑΠΕ προσφέρει ενέργεια τις ώρες αιχµής του Συστήµατος Το αποφευγόµενο κόστος αγοράς δικαιωµάτων εκποµπών ρύπων Η οικονοµική απόδοση των έργων ΑΠΕ µε βάση τη διαµορφωθείσα τιµολόγηση, τις επιδοτήσεις και λοιπούς µηχανισµούς στήριξης Η επιβάρυνση που προκύπτει από την τιµολόγηση των ΑΠΕ στο Ειδικό Τέλος (Ν. 2773/99, άρθρο 40) που ορίζεται κάθε έτος µε ΥΑ ως ενιαία τιµή/kwh για όλη την επικράτεια και καταβάλλεται από κάθε καταναλωτή

Αλγόριθµος υπολογισµού δίκαιης και ελκυστικής αµοιβής παραγωγού ΑΠΕ Συνυπολογίζονται: H αµοιβή παραγόµενης ενέργειας που υποκαθιστά ενέργεια συµβατικών σταθµών µε τη Μέση Οριακή Τιµή Συστήµατος* (τρέχουσα τιµή 42-46 /MWh προσδιοριζόµενη µεβάσητοµεταβλητό κόστος των µονάδων) H αµοιβή διαθεσιµότητας ισχύος µε προσδιορισµό του κόστους διαθεσιµότητας ισχύος αιχµής ( /MW/έτος) και εκτίµηση της αναµενόµενης µε βεβαιότητα διαθέσιµης ισχύος σε ώρες αιχµής από εγκαταστάσεις ΑΠΕ (διαφοροποίηση τιµής ανά τεχνολογία, πριµοδότηση Φ/Β) To κόστος αγοράς δικαιωµάτων εκποµπής CO2 για την παραγωγή ίσης ποσότητας ενέργειας από θερµικό σταθµό (τρέχουσα τιµή 20-25 /ton). * ΟΤΣ: η πιο υψηλή προσφερθείσα τιµή παραγωγής της ενεργού ισχύος που εντάσσεται στο Σύστηµα σε δεδοµένη χρονική περίοδο

Ελέγχεται η επίδραση της διαµορφωθείσας τιµής: Στην οικονοµική απόδοση των έργων ΑΠΕ, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η βιωσιµότητά τους Στο Ειδικό Τέλος ΑΠΕ έτσι ώστε να µην προκύπτει µεγάλη επιβάρυνση του καταναλωτή (τρέχουσα τιµή 0,8 /MWh) Λοιπές παράµετροι για τον προσδιορισµό τιµολογίων ΑΠΕ Ενεργειακή πολιτική (π.χ στήριξη τιµής kwh τεχνολογιών µε υψηλό κόστος εγκατάστασης όπως Φ/Β και θαλάσσια αιολικά πάρκα για την επίτευξη στόχων µε σταδιακή αποκλιµάκωση τιµών ανάλογα µε την επιτευχθείσα εγκατεστηµένη ισχύ, διαφοροποίηση τιµής kwh ανάλογα µε το µέγεθος εγκατεστηµένης ισχύος για την παροχή κινήτρων σε εγκαταστάσεις µικρής κλίµακας) Συνεργασία σταθµών παραγωγής ΗΕ από ΑΠΕ µε το ίκτυο

Καθεστώς δηµόσιας ενίσχυσης για επενδύσεις ΑΠΕ Κ.Π.Σ ΙΙΙ- Ε.Π.ΑΝ: πρόβλεψη για ενίσχυση έργων ΑΠΕ, ΕΞΕ, ΥΠΟ, ΠΥ 1,2 δις µε αύξηση της εγκατεστηµένης ηλεκτρικής ισχύος (ΑΠΕ & ΣΗΘ) κατά 930MW και ετήσια παραγωγή ΗΕ 3,4TWh. Οι ενταγµένες προτάσεις για έργα ΑΠΕ στο σύνολο της χώρας ανέρχονται σε 142 µε συνολικό ΠΥ 593.170.313 και ηµόσια απάνη 198.396.950, δηλ. επιδότηση σε ποσοστό από 30-50% ανάλογα µε την τεχνολογία ΑΠΕ και για τα Φ/Β και την περιοχή. Ανοιχτές ως το τέλος 2005 προκηρύξεις για ενίσχυση έργων ΑΠΕ, ΕΞΕ, ΥΠΟ, ΠΥ 363Μ και ενίσχυση των έργων σύνδεσης των ενταγµένων έργων έως 50%, συνολικού ΠΥ 50Μ. Ειδικά στην Περιφέρεια Θεσσαλίας οι επενδυτικές προτάσεις για έργα ΑΠΕ ανέρχονται σε 7 µε συνολικό ΠΥ 30,5Μ και ηµόσια απάνη 10,7Μ Αναπτυξιακός Νόµος 3299/2004: πρόβλεψη ενίσχυσης έργων ισχύος 600MW έως 2010, επιχορηγήσεις χρηµατοδοτικής µίσθωσης 30-40%, φοροαπαλλαγές 100%

Επίλογος - Θέµατα για συζήτηση Η επίτευξη ελκυστικής και δίκαιης τιµολόγησης των ΑΠΕ που θα στοχεύει συγχρόνως στην βιώσιµη ανάπτυξη στον τοµέα παροχής ενέργειας και στην αύξηση της συµµετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, αποτελεί πολυπαραµετρικό πρόβληµα και απαιτεί πλέγµα µέτρων που θα υποστηρίζονται από πολιτική βούληση και ισχυρό επιστηµονικό και τεχνολογικό υπόβαθρο Με το υφιστάµενο καθεστώς τιµολόγησης και επιδοτήσεων οι επενδύσεις σε αιολικά και µικρά υδροηλεκτρικά αξιολογούνται ως αρκετά ελκυστικές και µε τη λήξη των εισροών από το ΚΠΣ διαφαίνεται ότι µπορούν να συνεχίσουν χωρίς επιδότηση κεφαλαίου ενδεχοµένως µε τη στήριξη άλλων µηχανισµών (φοροαπαλλαγές, πράσινα πιστοποιητικά). Αντιθέτως τα Φ/Β λόγω του υψηλού κόστους εγκατάστασης δεν καθίστανται βιώσιµα µε τις τρέχουσες τιµές ούτε µε επιδοτήσεις 40-50% (βλ. πίνακα).

Μέσο Κόστος Παραγωγής Φωτοβολταϊκού Σταθµού ( /MWh) IRR Ιδίων Κεφαλαίιων προ φόρων 0% 5% 10% 15% Κόστος αγοράς και εγκατάστασης ΦΒ ( /kw) 5000 7000 5000 7000 5000 Σενάριο χρηµατοδότησης 1: Ίδια Κεφάλαια 15%, ανεισµός 35%, Επιδότηση 50% Σενάριο χρηµατοδότησης 2: Ίδια Κεφάλαια 20%, ανεισµός 40%, Επιδότηση 40% Σενάριο χρηµατοδότησης 3: Ίδια Κεφάλαια 30%, ανεισµός 70%, Επιδότηση 0% Σενάριο χρηµατοδότησης 4: Ίδια Κεφάλαια 50%, ανεισµός 50%, Επιδότηση 0% Βασικές παραδοχές 1. ανεισµός για 10 έτη µε επιτόκιο7% 700 0 5000 7000 1,5 MWh/kW 97 136 128 180 163 227 197 276 1,2 MWh/kW 122 170 161 225 203 284 246 344 1,5 MWh/kW 112 157 151 211 192 269 235 329 1,2 MWh/kW 140 197 188 263 240 336 294 412 1,5 MWh/kW 178 249 240 336 308 431 377 527 1,2 MWh/kW 222 311 300 420 385 539 471 659 1,5 MWh/kW 167 234 236 330 316 442 402 563 1,2 MWh/kW 209 293 295 413 395 552 503 704 2. Μέση Ετήσιια Φωτοβολταϊκή Παραγωγή 1200-1500 MWh/MWpeak 3. Μέσο Συνολικό Κόστος εγκατάστασης ΦΒ 5-7 /W 4. ιάρκεια υπολογισµού IRR 20 έτη (=χρόνος τεχνικής ζωής ΦΒ) 5. Πληθωρισµός 3%

Επίλογος - Θέµατα για συζήτηση Για τη γεωθερµία και τα βιοκαύσιµα έχουν προβλεφθεί ουσιαστικές ρυθµίσεις στο θεσµικό πλαίσιο (Ν.3175/2003, νόµος για τα βιοκαύσιµα που κατατέθηκε στις 31/10/05 στη Βουλή) και µε τη συµπλήρωσή του µε τις κανονιστικές πράξεις αναµένεται σηµαντική προώθησή τους προς επίτευξη των σχετικών στόχων (συµµετοχή των βιοκαυσίµων και λοιπών ανανεώσιµων καυσίµων στην ελληνική αγορά κατά 5,75% προς εναρµόνιση µε την Κοινοτική Οδηγία 2003/30). Η διαφοροποίηση των Feed In Tariffs καταρχήν ανά τεχνολογία ΑΠΕ και δευτερευόντως ανάλογα µε την ισχύ, την ωριµότητα και λοιπές ιδιαιτερότητες του σταθµού ΑΠΕ κρίνεται ότι πρέπει να αποτελέσει τη βάση ενός ορθολογικού συστήµατος τιµολόγησης µε διπλό στόχο την ασφάλεια σε εφοδιασµό ενέργειας και την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας