ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

12693 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 889 19 Μαΐου 2011 ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΟΔΗΓΙΑ 2/2011 Ηλεκτρονική συγκατάθεση στο πλαίσιο του άρθρου 11 του ν. 3471/2006. Η ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Έχοντας υπόψη: 1. Ότι σύμφωνα με το άρθρο 19 παρ. 1 στοιχ. α) του ν. 2472/1997 και το άρθρο 13 παρ. 1 του ν. 3471/2006, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα εκδίδει Οδηγίες προς το σκοπό της ενιαίας εφαρμο γής των ρυθμίσεων που αφορούν στην προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 2. Ότι σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 1 του ν. 3471/2006, η χρησιμοποίηση αυτόματων συστημάτων κλήσης χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση με οποιοδήποτε μέσο ηλεκτρο νικής επικοινωνίας για σκοπούς απευθείας εμπορικής προώθησης προϊόντων ή υπηρεσιών και για κάθε είδους διαφημιστικούς σκοπούς επιτρέπεται μετά από προη γούμενη ρητή συγκατάθεση του αποδέκτη (σύστημα «opt in»). Το παραπάνω σύστημα της προηγούμενης συγκατάθεσης καταλαμβάνει ακόμα και την πραγμα τοποίηση αρχικής ηλεκτρονικής επικοινωνίας με σκοπό την ενημέρωση του αποδέκτη και την προτροπή του προς δήλωση της συγκατάθεσής του για την περαιτέρω λήψη διαφημιστικών κλήσεων (βλ. και Γνώμη 5/2004 της Ομάδας Εργασίας του Άρθρου 29 της Ε.Ε.). Ο αποδέκτης είναι συνδρομητής ή χρήστης υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, κατά την έννοια των παρ. 1 και 2 του άρ θρου 2 του ν. 3471/2006. 3. Ότι κατ εξαίρεση επιτρέπεται, σύμφωνα με το άρ θρο 11 παρ. 3 του ν. 3471/2006, η αποστολή μηνυμά των ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σύντομων γραπτών μηνυμάτων και μηνυμάτων πολυμέσων, χωρίς τη συ γκατάθεση του αποδέκτη υπό την προϋπόθεση ότι ο αποστολέας απέκτησε τα στοιχεία της ηλεκτρονικής διεύθυνσης του αποδέκτη νομίμως στο πλαίσιο προη γούμενης παρόμοιας συναλλαγής και υπό την πρόσθετη προϋπόθεση ότι παρέχει στον αποδέκτη τη δυνατότητα να ασκήσει το δικαίωμα αντίρρησης με τρόπο εύκολο και σαφή (σύστημα «opt out»). 4. Ότι με το άρθρο 16 του ν. 3917/2011 τροποποιήθηκαν οι προϋποθέσεις πραγματοποίησης αζήτητων επικοινω νιών με ανθρώπινη παρέμβαση (κλήσεων μέσω σταθερών ή κινητών τηλεφώνων) του άρθρου 11 του ν. 3471/2006 και επιτρέπονται πλέον και χωρίς την προηγούμενη συγκα τάθεση του αποδέκτη εκτός και αν αυτός έχει δηλώσει την αντίρρησή του (σύστημα «opt out»). Οι πάροχοι δια θέσιμων στο κοινό ηλεκτρονικών υπηρεσιών οφείλουν να τηρούν καταλόγους με τις δηλώσεις εναντίωσης των συνδρομητών τους στη λήψη τηλεφωνικών κλήσεων. Η ι σχύς της νέας ρύθμισης αρχίζει την πρώτη του επόμενου μήνα μετά την πάροδο εξαμήνου από τη δημοσίευση του ν. 3917/2011, δηλαδή την 1/9/2011. 5. Ότι το άρθρο 2 στοιχ. ια του ν. 2472/1997 ορίζει ως «συγκατάθεση» του υποκειμένου των δεδομένων, κάθε ελεύθερη, ρητή και ειδική δήλωση βουλήσεως, που εκφράζεται με τρόπο σαφή, και με πλήρη επίγνωση, και με την οποία, το υποκείμενο των δεδομένων, αφού προηγουμένως ενημερωθεί, δέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν. Η ενημέρωση αυτή πε ριλαμβάνει πληροφόρηση τουλάχιστον για τον σκοπό της επεξεργασίας, τα δεδομένα ή τις κατηγορίες δε δομένων που αφορά η επεξεργασία, τους αποδέκτες ή τις κατηγορίες αποδεκτών των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και το όνομα, την επωνυμία και τη διεύθυνση του υπεύθυνου επεξεργασίας και του τυχόν εκπροσώπου του. Η συγκατάθεση μπορεί να ανακληθεί οποτεδήποτε, χωρίς αναδρομικό αποτέλεσμα. 6. Ότι το άρθρο 5 παρ. 3 του ν. 3471/2006 θέτει ειδικό τερες προϋποθέσεις σχετικά με τη νόμιμη δήλωση της συγκατάθεσης του συνδρομητή ή χρήστη υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Ειδικότερα, ορίζει ότι «Όπου ο παρών νόμος απαιτεί τη συγκατάθεση του συνδρο μητή ή χρήστη, η σχετική δήλωση δίδεται εγγράφως ή με ηλεκτρονικά μέσα. Στην τελευταία περίπτωση, ο υπεύθυνος επεξεργασίας εξασφαλίζει ότι ο συνδρομη τής ή χρήστης ενεργεί με πλήρη επίγνωση των συνε πειών που έχει η δήλωσή του η οποία καταγράφεται με ασφαλή τρόπο, είναι ανά πάσα στιγμή προσβάσιμη στον χρήστη ή συνδρομητή και μπορεί οποτεδήποτε να ανακληθεί». 7. Ότι το άρθρο 3 παρ. 2 του ν. 3471/2006 ορίζει ότι για κάθε ζήτημα σχετικό με την παροχή υπηρεσιών

12694 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) ηλεκτρονικών επικοινωνιών που δεν ρυθμίζεται από τον παραπάνω νόμο, εφαρμόζεται ο ν. 2472/1997, όπως ισχύει. 8. Ότι η δήλωση της συγκατάθεσης ενός συνδρομητή ή χρήστη για τη λήψη ηλεκτρονικών επικοινωνιών με τη χρήση αυτόματων συστημάτων κλήσης χωρίς ανθρώπι νη παρέμβαση πραγματοποιείται συχνά με ηλεκτρονικά μέσα (όπως μέσω των ιστοσελίδων υπεύθυνων επεξερ γασίας, στις οποίες ο ενδιαφερόμενος συνδρομητής ή χρήστης μπορεί να δηλώνει την ηλεκτρονική του διεύ θυνση για την αποστολή διαφημιστικών μηνυμάτων). 9. Ότι κατά τη δήλωση της συγκατάθεσης συνδρομητή ή χρήστη με ηλεκτρονικά μέσα είναι απαραίτητη η επι βεβαίωση ότι ο συγκεκριμένος συνδρομητής ή χρήστης έχει πρόσβαση στο δηλούμενο στοιχείο ηλεκτρονικής επικοινωνίας (π.χ. δηλούμενη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή δηλούμενος τηλεφωνικός αριθμός). O υπεύθυνος επεξεργασίας πρέπει να διαθέτει κατάλλη λους τεχνικούς μηχανισμούς για την πραγματοποίηση της ανωτέρω επιβεβαίωσης, οι οποίοι πρέπει να είναι ανάλογοι με τους κινδύνους που συνεπάγεται η επεξερ γασία και η φύση των δεδομένων και να εξειδικεύονται ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο μέσο επικοινωνίας. 10. Ότι, παρά το γεγονός ότι η ηλεκτρονική υπογραφή που βασίζεται σε αναγνωρισμένο πιστοποιητικό και δη μιουργείται από ασφαλή διάταξη δημιουργίας υπογρα φής, σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 150/2001, επέχει θέση ιδιόχειρης υπογραφής, η τεχνική υλοποίησή της δεν έχει ακόμα επαρκώς ενσωματωθεί σε ηλεκτρονικές εφαρμογές του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα. 11. Ότι η Αρχή, λαμβάνοντας υπόψη τον μεγάλο αριθμό παραπόνων που δέχεται από αποδέκτες αζήτητης επι κοινωνίας (που πραγματοποιείται ιδίως μέσω μηνυμά των ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και σύντομων γραπτών μηνυμάτων), θεωρεί σκόπιμο να εξειδικεύσει τις τεχνι κές προδιαγραφές νόμιμης δήλωσης της συγκατάθεσης ενός συνδρομητή ή χρήστη με ηλεκτρονικά μέσα για τη λήψη ηλεκτρονικής επικοινωνίας, στο πλαίσιο του άρθρου 11 του ν. 3471/2006. 12. Ότι η Αρχή πραγματοποίησε διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους κοινωνικούς εταίρους αναφορικά με τις τεχνικές μεθόδους δήλωσης της ηλεκτρονικής συγκα τάθεσης στο πλαίσιο του άρθρου 11 του ν. 3471/2006, αποφασίζει την έκδοση της παρούσας Οδηγίας: Άρθρο 1 Πεδίο Εφαρμογής 1. Η Οδηγία αφορά στη διαδικασία δήλωσης συγκα τάθεσης που πραγματοποιείται με ηλεκτρονικά μέσα (εφεξής ηλεκτρονική συγκατάθεση) για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων ενός συνδρομητή ή χρήστη από έναν υπεύθυνο επεξεργασίας στο πλαίσιο του άρθρου 11 του ν. 3471/2006, όπως αυτό τροποποιήθηκε από το άρθρο 16 του ν. 3917/2011, δηλαδή για την πραγματοποίη ση επικοινωνιών προς το σκοπό απευθείας προώθησης προϊόντων ή υπηρεσιών ή άλλους διαφημιστικούς σκο πούς με χρήση συστημάτων κλήσης χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Τέτοιες επικοινωνίες είναι ιδίως τα μηνύμα τα τηλεομοιοτυπίας, οι αυτόματες τηλεφωνικές κλήσεις, κατά τις οποίες με την αποδοχή της κλήσης ακούγεται μαγνητοφωνημένο μήνυμα, τα φωνητικά μηνύματα που αποθηκεύονται μέσω υπηρεσίας αυτόματου τηλεφωνη τή, τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα σύντο μα γραπτά μηνύματα και τα μηνύματα πολυμέσων. 2. Για τους σκοπούς της Οδηγίας, ως υπεύθυνος επε ξεργασίας ορίζεται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που επεξεργάζεται προσωπικά δεδομένα συνδρομητών ή χρηστών υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών για την απευθείας προώθηση προϊόντων ή υπηρεσιών ή κάθε άλλο διαφημιστικό σκοπό. 3. Η Οδηγία δεν εφαρμόζεται σε λοιπές περιπτώσεις όπου απαιτείται η δήλωση της συγκατάθεσης με ηλε κτρονικά μέσα, στο πλαίσιο του ν. 3471/2006 (όπως το άρθρο 4 παρ. 5 που αφορά την απόκτηση πρόσβασης στο τερματικό εξοπλισμό του συνδρομητή ή χρήστη, π.χ. με την εγκατάσταση αρχείων «cookies»). 4. Η Οδηγία δεν καταλαμβάνει τις περιπτώσεις υπη ρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας που δεν εμπί πτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3471/2006 στις οποίες εφαρμόζονται μόνο οι γενικότερες διατάξεις του ν. 2472/1997. Ωστόσο, όταν στο πλαίσιο τέτοιων υπηρεσιών δηλώνεται, με ηλεκτρονικά μέσα, η συγκα τάθεση του συνδρομητή ή χρήστη για την επεξεργασία των προσωπικών του δεδομένων (π.χ. κατά την εγγραφή σε μία ιστοσελίδα ή τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς για την απόκτηση προϊόντων ή/και υπηρεσιών) συνιστάται η εφαρμογή της αναφερόμενης στην Οδηγία διαδικασίας δήλωσης συγκατάθεσης [βλ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1]. 5. Οι περιπτώσεις που περιγράφονται στα άρθρα της Οδηγίας είναι οι συνηθέστερες μέθοδοι δήλωσης συγκα τάθεσης με ηλεκτρονικά μέσα, χωρίς ωστόσο να αποτε λούν εξαντλητικό κατάλογο των δυνατών μεθόδων. Άρθρο 2 Νόμιμες προϋποθέσεις για την ηλεκτρονική συγκατάθεση 1. Σύμφωνα με το αρ. 5 του ν. 3471/2006, όταν ο συν δρομητής ή χρήστης δηλώνει τη συγκατάθεσή του με ηλεκτρονικά μέσα, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να εξασφαλίζει ότι: α) Ο συνδρομητής ή χρήστης ενεργεί με πλήρη επί γνωση των συνεπειών που έχει η δήλωσή του. Για το σκοπό αυτό ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να ενη μερώνει τον συνδρομητή ή χρήστη με τρόπο εύληπτο και κατανοητό και να διασφαλίζει ότι η ενημέρωση πραγματοποιείται πριν δηλωθεί η ηλεκτρονική συγκα τάθεση. Η ενημέρωση αυτή πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 3 της Οδηγίας. β) Η δήλωση του συνδρομητή ή χρήστη καταγράφεται με τρόπο ασφαλή. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να εξασφαλίζει ότι η δήλωση του συνδρομητή ή χρήστη έχει καταγραφεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην μπορεί να αμφισβητηθεί τόσο η ίδια η δήλωση της συγκατάθε σης ως ενέργεια, όσο και το γεγονός ότι ο συνδρομητής ή χρήστης έχει πρόσβαση στην ηλεκτρονική διεύθυν ση ή στον τηλεφωνικό αριθμό που δηλώνεται για την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Περαιτέ ρω, σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 2472/1997, ο υπεύ θυνος επεξεργασίας οφείλει να λαμβάνει τα κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα ώστε να αποφεύγεται η τυχαία ή αθέμιτη αλλοίωση, διάδοση, καταστροφή ή πρόσβαση στα τηρούμενα δεδομένα που αφορούν την ηλεκτρονική συγκατάθεση του συνδρομητή ή χρήστη. γ) Η δήλωση του συνδρομητή ή χρήστη είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμη σε αυτόν. Ο συνδρομητής ή χρήστης πρέπει να έχει πρόσβαση στο τυποποιημένο (κοινό για όλους) κείμενο δήλωσης της συγκατάθεσης που δια

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 12695 θέτει ο υπεύθυνος επεξεργασίας. Σε περίπτωση που επιθυμεί να λάβει τα συγκεκριμένα στοιχεία της δικής του δήλωσης συγκατάθεσης (ημερομηνία, ώρα, κλπ.), μπορεί να ασκήσει το κατά το άρθρο 12 του ν. 2472/1997 δικαίωμα πρόσβασης. Η άσκηση του δικαιώματος πρό σβασης πρέπει να μπορεί να πραγματοποιηθεί με χρήση συστήματος ανάλογου με το σύστημα μέσω του οποίου πραγματοποιήθηκε η δήλωση της συγκατάθεσης και χωρίς να ζητείται από τον συνδρομητή ή χρήστη η δήλωση περισσότερων προσωπικών δεδομένων από όσα είναι ήδη γνωστά στον υπεύθυνο επεξεργασίας (π.χ. αποκάλυψη στοιχείων ταυτότητας, όταν κατά τη δήλωση της συγκατάθεσης είχε ζητηθεί μόνο η διεύ θυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου). Σε περίπτωση που ο συνδρομητής ή χρήστης είναι εγγεγραμμένος σε ηλεκτρονική υπηρεσία του υπευθύνου επεξεργασί ας, ο τελευταίος μπορεί να ικανοποιήσει το δικαίωμα πρόσβασης παρέχοντας τα ως άνω στοιχεία μέσω ενός μηχανισμού αυθεντικοποίησης (π.χ. login με κωδικό χρήστη και συνθηματικό). δ) Η δήλωση του συνδρομητή ή χρήστη μπορεί να ανακληθεί οποτεδήποτε χωρίς αναδρομικό αποτέλε σμα. Για τον σκοπό αυτό ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να παρέχει ηλεκτρονική υπηρεσία ανάκλησης της συγκατάθεσης, διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή, με χρή ση συστήματος ανάλογου με το σύστημα μέσω του οποίου πραγματοποιήθηκε η δήλωση της συγκατάθε σης. Για παράδειγμα, αν η δήλωση της συγκατάθεσης του συνδρομητή ή χρήστη έχει πραγματοποιηθεί μέσω ιστοσελίδας, η ανάκληση της συγκατάθεσης πρέπει επίσης να είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί μέσω της ίδιας ιστοσελίδας. Σε κάθε περίπτωση, η ανάκληση της συγκατάθεσης πρέπει να πραγματοποιείται χωρίς να ζητείται από τον συνδρομητή ή χρήστη η δήλωση πε ρισσότερων προσωπικών δεδομένων από όσα είναι ήδη γνωστά στον υπεύθυνο επεξεργασίας (π.χ. αποκάλυψη στοιχείων ταυτότητας, όταν κατά τη δήλωση της συ γκατάθεσης είχε ζητηθεί μόνο η διεύθυνση ηλεκτρονι κού ταχυδρομείου). Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να εξασφαλίζει ότι η ανάκληση της συγκατάθεσης δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ως ενέργεια που προέρχεται από τον συγκεκριμένο συνδρομητή ή χρήστη. Προς το σκοπό αυτό, ο υπεύθυνος επεξεργασίας μπορεί να δια τηρεί στο αρχείο του όλες τις δηλώσεις ανάκλησης της συγκατάθεσης. 2. Η δήλωση της συγκατάθεσης πρέπει να τηρείται για όσο χρόνο αποστέλλονται στον συνδρομητή ή χρήστη οι διαφημιστικές επικοινωνίες και πάντως όχι περισσό τερο από έξι μήνες από τη διακοπή των προωθητικών ενεργειών του υπευθύνου ή από την ανάκληση της συ γκατάθεσης του συνδρομητή ή χρήστη. Η ανάκληση της συγκατάθεσης πρέπει να τηρείται για το ίδιο χρονικό διάστημα. 3. Η δήλωση της συγκατάθεσης και η τυχούσα ανά κληση αυτής επιτρέπεται να διαβιβάζεται αποκλειστικά στις αρμόδιες δικαστικές, διοικητικές ή άλλες αρμόδιες αρχές. Άρθρο 3 Προηγούμενη ενημέρωση του συνδρομητή ή χρήστη 1. Πριν από τη δήλωση της ηλεκτρονικής συγκατάθε σης του συνδρομητή ή χρήστη, ο υπεύθυνος επεξεργα σίας οφείλει να παρέχει κατάλληλη ενημέρωση τουλά χιστον για το σκοπό της επεξεργασίας, τα δεδομένα ή τις κατηγορίες δεδομένων που αυτή αφορά, τους αποδέκτες ή τις κατηγορίες αποδεκτών των δεδομένων, την ύπαρξη του δικαιώματος πρόσβασης καθώς και τα στοιχεία ταυτότητάς του ιδίου ή τυχόν εκπροσώπου του και συγκεκριμένα το όνομα ή την επωνυμία και τη διεύθυνση επικοινωνίας. 2. Η ενημέρωση πρέπει να είναι αναλυτική και διακριτή από τη γενική ενημέρωση που παρέχει ο υπεύθυνος επεξεργασίας, π.χ. τους όρους χρήσης της αντίστοιχης ιστοσελίδας. 3. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να εξασφαλίζει ότι προτού ο συνδρομητής ή χρήστης προχωρήσει σε ενέργεια δήλωσης συγκατάθεσης θα έχει λάβει πλήρη γνώση της παρεχόμενης ενημέρωσης. Για το σκοπό αυτό, η ενημέρωση πρέπει να παρέχεται τουλάχιστον με το ίδιο επίπεδο ευχρηστίας με το οποίο δηλώνεται η συγκατάθεση. Για παράδειγμα, η δήλωση από τον συνδρομητή ή χρήστη ότι ενημερώθηκε (π.χ. μέσω ση μείωσης ή επιλογής σχετικού πεδίου) δεν είναι επαρκής όταν το κείμενο της ενημέρωσης δεν είναι εύκολα και άμεσα προσβάσιμο από το συνδρομητή ή χρήστη (π.χ. όταν το κείμενο δεν παρατίθεται πριν από τη δήλωση της συγκατάθεσης, αλλά είναι προσβάσιμο μέσω ειδι κού συνδέσμου που πρέπει να επιλέξει ο συνδρομητής ή χρήστης). 4. Ειδικά για την περίπτωση που η δήλωση της ηλε κτρονικής συγκατάθεσης γίνεται μέσω ιστοσελίδας, ο υπεύθυνος επεξεργασίας μπορεί να εξασφαλίζει την ενημέρωση του συνδρομητή ή χρήστη με διάφορους τρόπους [βλ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2], όπως ενδεικτικά: α) Υποχρεώνοντας το συνδρομητή ή χρήστη να απο κτήσει πρόσβαση στο κείμενο της ενημέρωσης (π.χ. με αναδυόμενο πλαίσιο ή παράθυρο) πριν από τη δήλωση της συγκατάθεσης. β) Παρουσιάζοντας το κείμενο ενημέρωσης σε ειδικό πεδίο φόρμας, ικανού μεγέθους, και υποχρεώνοντας το συνδρομητή ή χρήστη να φτάσει τη γραμμή κύλι σης του πεδίου αυτού έως το τέλος, πριν δηλώσει τη συγκατάθεσή του. γ) Τοποθετώντας το κείμενο ενημέρωσης σε ξεχωρι στή ιστοσελίδα, από την οποία ο συνδρομητής ή χρή στης πρέπει να διέλθει υποχρεωτικά πριν δηλώσει τη συγκατάθεσή του. Άρθρο 4 Ηλεκτρονική συγκατάθεση για την αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email) μέσω διαδικτύου 1. Όταν ο συνδρομητής ή χρήστης δηλώνει τη συγκα τάθεσή του για την αποστολή διαφημιστικών μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε συγκεκριμένη ηλεκτρονι κή διεύθυνση, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει καταρ χάς, να επιβεβαιώνει ότι ο συνδρομητής ή χρήστης έχει πρόσβαση στη διεύθυνση αυτή. Η δήλωση συγκατάθε σης στην περίπτωση αυτή γίνεται συνήθως είτε με την αποστολή μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από την ηλεκτρονική διεύθυνση του συνδρομητή ή χρήστη σε ηλεκτρονική διεύθυνση του υπεύθυνου επεξεργασίας, είτε με άλλο τρόπο, όπως π.χ. μέσω της ιστοσελίδας του υπεύθυνου επεξεργασίας.

12696 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 2. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να ακολουθεί ειδικές διαδικασίες για την επιβεβαίωση της δήλωσης συγκατάθεσης του συνδρομητή ή χρήστη, όπως οι ακό λουθες: α) Διαδικασία δήλωσης συγκατάθεσης με πρόσθετη ενημέρωση. Η διαδικασία αυτή πρέπει κατ ελάχιστο να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις που ο συνδρο μητής ή χρήστης δηλώνει τη συγκατάθεσή του για την αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου [βλ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3]. αα) Μετά τη δήλωση της συγκατάθεσης του συνδρο μητή ή χρήστη, ο υπεύθυνος επεξεργασίας αποστέλλει αρχικό ενημερωτικό μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που δηλώθηκε ως στοιχείο επικοινωνίας του συνδρομητή ή χρήστη. Στο μήνυμα αυτό ο συνδρομητής ή χρήστης ενημερώνεται σχετικά με το γεγονός ότι δήλωσε τη συγκατάθεσή του για τη συγκεκριμένη επεξεργασία, ενώ παράλληλα του παρέχεται ένας εύκολος τρόπος ανάκλησης της συγκατάθεσής του, εφόσον το επιθυμεί. Η ανάκληση της συγκατάθεσης πρέπει να μπορεί να πραγματοποιηθεί άμεσα και εύκολα μετά τη λήψη του παραπάνω ενημερωτικού μηνύματος και σε οποιαδήπο τε χρονική στιγμή επιθυμεί ο συνδρομητής ή χρήστης, π.χ. μέσω αποστολής μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρο μείου προς συγκεκριμένη διεύθυνση του υπεύθυνου επε ξεργασίας ή μέσω ειδικού υπερσυνδέσμου (URL) στην ιστοσελίδα του υπεύθυνου επεξεργασίας, μοναδικού για κάθε συνδρομητή ή χρήστη. ββ) Στο αρχικό ενημερωτικό μήνυμα πρέπει επίσης να αναγράφεται ο σκοπός αποστολής του (για την ενημέ ρωση του συνδρομητή ή χρήστη σχετικά με τη συγκε κριμένη δήλωση συγκατάθεσής του), η προέλευσή του (π.χ. ταυτότητα του υπεύθυνου επεξεργασίας ή/και ιστο σελίδα από την οποία έχει προέλθει το μήνυμα) και να υπάρχει υπερσύνδεσμος προς το κείμενο ενημέρωσης σχετικά με την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων που αφορά η εν λόγω δήλωση συγκατάθεσης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 3 της Οδηγίας. β) Διαδικασία επιβεβαιωμένης συγκατάθεσης. Η δια δικασία αυτή, που περιλαμβάνει τη διπλή επιβεβαίωση της συγκατάθεσης του συνδρομητή ή χρήστη («double opt in») μπορεί να εφαρμόζεται ως εναλλακτική αυτής που αναφέρεται στο στοιχ α) της παρούσας παραγρά φου, ιδίως σε περιπτώσεις που η δήλωση της συγκατά θεσης περιλαμβάνει και τη λήψη περαιτέρω υπηρεσιών από τον συνδρομητή ή χρήστη (όπως π.χ. την εγγραφή σε ιστοσελίδα με κωδικό χρήστη και συνθηματικό) [βλ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3α]. αα) Μετά τη δήλωση της συγκατάθεσης του συνδρο μητή ή χρήστη, ο υπεύθυνος επεξεργασίας αποστέλλει αρχικό επιβεβαιωτικό μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομεί ου προς τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που δηλώθηκε ως στοιχείο επικοινωνίας του συνδρομητή ή χρήστη. Με το μήνυμα αυτό ο συνδρομητής ή χρήστης καλείται να ενεργοποιήσει τη δήλωση συγκατάθεσής του, π.χ. μέσω αποστολής μηνύματος ηλεκτρονικού τα χυδρομείου προς συγκεκριμένη διεύθυνση του υπεύθυ νου επεξεργασίας ή μέσω επιλογής ειδικού υπερσυνδέ σμου (URL), μοναδικού για κάθε συνδρομητή ή χρήστη, στην ιστοσελίδα του υπεύθυνου επεξεργασίας. ββ) Στο αρχικό επιβεβαιωτικό μήνυμα πρέπει να ανα γράφεται ο σκοπός αποστολής του (για την ενεργο ποίηση της δήλωσης συγκατάθεσης), η προέλευσή του (π.χ. ταυτότητα του υπεύθυνου επεξεργασίας ή/και ιστο σελίδα από την οποία έχει προέλθει το μήνυμα) και να υπάρχει υπερσύνδεσμος προς το κείμενο ενημέρωσης σχετικά με την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων που αφορά η εν λόγω δήλωση συγκατάθεσης, σύμφω να με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 3 της Οδηγίας. Το μήνυμα πρέπει επίσης να αναφέρει τον τρόπο με τον οποίο ο συνδρομητής ή χρήστης μπορεί να ανακαλέσει τη συγκατάθεσή του όποτε το επιθυμήσει. γγ) Η συγκατάθεση στην περίπτωση αυτή θεωρεί ται έγκυρη μόνο εφόσον ο συνδρομητής ή χρήστης ενεργοποιήσει τη δήλωσή του. Αν η ενεργοποίηση δεν πραγματοποιηθεί εντός χρονικού διαστήματος, που ορίζεται από τον υπεύθυνο επεξεργασίας, η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλωθεί πρέπει να διαγράφεται αυτόματα από το αρχείο του υπεύθυνου επεξεργασίας. δδ) Όταν για την εγγραφή σε διαδικτυακή υπηρεσία έχει πραγματοποιηθεί διαδικασία επιβεβαίωσης της διεύθυνσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σύμφωνη με τα παραπάνω, δεν απαιτείται εκ νέου επιβεβαίωση της πρόσβασης του συνδρομητή ή χρήστη στο δηλούμενο λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. 3. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να καταγράφει, με ασφαλή τρόπο, τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την απόδειξη της δήλωσης της συγκατάθεσης του συν δρομητή ή χρήστη. Συγκεκριμένα οφείλει να καταγράφει τον τρόπο δήλωσης της συγκατάθεσης για τη συγκεκρι μένη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, καθώς και την ημέρα και ώρα της δήλωσης. Στην περίπτωση της επιβεβαιωμένης συγκατάθεσης, τα παραπάνω στοιχεία πρέπει να τηρούνται τόσο για την αρχική δήλωση, όσο και για την επιβεβαίωση της δήλωσης συγκατάθεσης. 4. Η ανάκληση της συγκατάθεσης πρέπει να είναι δυ νατή, ανά πάσα στιγμή, με χρήση συστήματος αντίστοι χου με αυτό μέσω του οποίου δηλώθηκε η συγκατάθεση, π.χ. μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή ειδικού υπερ συνδέσμου στην ιστοσελίδα του υπεύθυνου επεξερ γασίας, ή μέσω επιλογών στην ειδική περιοχή χρήστη της ιστοσελίδας (π.χ. σε περιπτώσεις εγγεγραμμένων χρηστών). Ο συνδρομητής ή χρήστης είναι σκόπιμο να ενημερώνεται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ανά κλησης της συγκατάθεσης, π.χ. με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Άρθρο 5 Ηλεκτρονική συγκατάθεση για την αποστολή σύντομων γραπτών μηνυμάτων και μηνυμάτων πολυμέσων (SMS, MMS) 1. Όταν ο συνδρομητής ή χρήστης δηλώνει τη συγκα τάθεσή του για την αποστολή διαφημιστικών σύντομων γραπτών μηνυμάτων ή αντίστοιχων μηνυμάτων πολυμέ σων σε συγκεκριμένο τηλεφωνικό αριθμό, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει καταρχάς να επιβεβαιώνει ότι ο συνδρομητής ή χρήστης έχει πρόσβαση στον αριθμό αυτό. Η ηλεκτρονική δήλωση της συγκατάθεσης στην περίπτωση αυτή γίνεται συνήθως είτε με την αποστολή σύντομου γραπτού μηνύματος ή μηνύματος πολυμέσων από τον συνδρομητή ή χρήστη σε τηλεφωνικό αριθμό του υπεύθυνου επεξεργασίας, είτε με άλλο τρόπο, όπως π.χ. μέσω της ιστοσελίδας του υπεύθυνου επεξεργα σίας.

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 12697 2. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να ακολουθεί ειδικές διαδικασίες για την επιβεβαίωση της δήλωσης συγκατάθεσης του συνδρομητή ή χρήστη, όπως οι ακό λουθες: α) Διαδικασία δήλωσης συγκατάθεσης με πρόσθετη ενημέρωση. H διαδικασία αυτή εφαρμόζεται καταρχήν όταν ο συνδρομητής ή χρήστης δηλώνει τη συγκατάθε σή του μέσω αποστολής σύντομου γραπτού μηνύματος ή μηνύματος πολυμέσων. Στην περίπτωση αυτή, μετά τη δήλωση της συγκατάθεσης, ο υπεύθυνος επεξερ γασίας οφείλει να αποστέλλει άμεσα στο συνδρομητή ή χρήστη ένα αντίστοιχο γραπτό μήνυμα, με το οποίο θα τον ενημερώνει για το γεγονός ότι έχει δηλώσει τη συγκατάθεσή του για τη συγκεκριμένη επεξεργασία, για την προέλευση του μηνύματος (π.χ. ταυτότητα του υπεύθυνου επεξεργασίας), καθώς και για τη δυνατότη τα ανάκλησης της συγκατάθεσης οποιαδήποτε χρονι κή στιγμή ο συνδρομητής ή χρήστης το επιθυμήσει. Η ανάκληση της συγκατάθεσης μπορεί να γίνεται μέσω αποστολής από το συνδρομητή ή χρήστη νέου μηνύμα τος προς συγκεκριμένο τηλεφωνικό αριθμό του υπεύ θυνου επεξεργασίας. Η παραπάνω διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί και στην περίπτωση που η δήλωση της συγκατάθεσης πραγματοποιείται με υπηρεσία διαφο ρετική της τηλεφωνικής (π.χ. μέσω ιστοσελίδας) με την προϋπόθεση ότι η δυνατότητα αποστολής σύντομου γραπτού μηνύματος ανάκλησης της συγκατάθεσης από τον συνδρομητή ή χρήστη προσφέρεται ατελώς (χωρίς χρέωση) από τον υπεύθυνο επεξεργασίας και ο αποδέ κτης του μηνύματος ενημερώνεται για αυτό. β) Διαδικασία επιβεβαιωμένης συγκατάθεσης. H δι αδικασία αυτή μπορεί να εφαρμόζεται για τη δήλωση συγκατάθεσης που πραγματοποιείται με υπηρεσία δι αφορετική της τηλεφωνικής, όπως π.χ. στην περίπτωση που ο συνδρομητής ή χρήστης παρέχει μέσω της ιστο σελίδας του υπεύθυνου επεξεργασίας τη συγκατάθεσή του για αποστολή διαφημιστικών σύντομων γραπτών μηνυμάτων στο κινητό του τηλέφωνο [βλ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 4]. αα) Μετά τη δήλωση συγκατάθεσης του συνδρομητή ή χρήστη, ο υπεύθυνος επεξεργασίας αποστέλλει ένα αρχικό επιβεβαιωτικό σύντομο γραπτό μήνυμα προς τον αριθμό τηλεφώνου που έχει δηλωθεί, στο οποίο περιλαμβάνεται τυχαίος κωδικός αριθμός, τουλάχιστον τεσσάρων ψηφίων (π.χ. με τη μορφή του PIN). Ο συν δρομητής ή χρήστης καλείται να εισάγει τον κωδικό αυτό αριθμό σε ειδικό υπερσύνδεσμο στην ιστοσελίδα του υπεύθυνου επεξεργασίας, ώστε να ενεργοποιήσει τη δήλωση συγκατάθεσής του. ββ) Στο επιβεβαιωτικό μήνυμα πρέπει να αναγράφεται ο σκοπός αποστολής του (για τη ενεργοποίηση της δή λωσης συγκατάθεσης), η προέλευσή του (π.χ. ταυτότητα του υπεύθυνου επεξεργασίας ή/και ιστοσελίδα από την οποία έχει προέλθει το μήνυμα) και να παρέχεται ο υπερσύνδεσμος στην ιστοσελίδα όπου ο συνδρομητής ή χρήστης θα πρέπει να εισάγει τον κωδικό αριθμό για να γίνει η ενεργοποίηση της συγκατάθεσης. Ο υπερσύν δεσμος μπορεί να παραλείπεται αν ο χρήστης οδηγείται αυτόματα στην ιστοσελίδα αυτή μετά από την αρχική δήλωση της συγκατάθεσής του στην ιστοσελίδα του υπεύθυνου επεξεργασίας. γγ) Η συγκατάθεση θεωρείται έγκυρη μόνο εφόσον η δήλωσή της ενεργοποιηθεί με την χρήση του κωδικού αριθμού. Αν η ενεργοποίηση δεν πραγματοποιηθεί εντός χρονικού διαστήματος, που ορίζεται από τον υπεύθυνο επεξεργασίας, τότε ο αριθμός τηλεφώνου που έχει δη λωθεί πρέπει να διαγράφεται αυτόματα από το αρχείο του υπευθύνου επεξεργασίας. 3. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να καταγράφει, με ασφαλή τρόπο, τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την απόδειξη της δήλωσης της συγκατάθεσης του συνδρομητή ή χρήστη. Συγκεκριμένα οφείλει να κατα γράφει τον τρόπο δήλωσης της συγκατάθεσης για τον συγκεκριμένο τηλεφωνικό αριθμό, καθώς και την ημέρα και ώρα της δήλωσης. Στην περίπτωση της επιβεβαι ωμένης συγκατάθεσης, τα παραπάνω στοιχεία πρέπει να τηρούνται τόσο για την αρχική δήλωση, όσο και για την επιβεβαίωση της δήλωσης συγκατάθεσης (π.χ. την εισαγωγή του κωδικού αριθμού από τον συνδρομητή ή χρήστη). 4. Η ανάκληση της συγκατάθεσης πρέπει να είναι δυ νατή ανά πάσα στιγμή με χρήση συστήματος αντίστοι χου με αυτό μέσω του οποίου δηλώθηκε η συγκατάθεση, π.χ. με αποστολή μηνύματος σε συγκεκριμένο αριθμό ή μέσω ειδικού υπερσυνδέσμου στον διαδικτυακό τόπο του υπεύθυνου επεξεργασίας, όπως αναφέρθηκε πα ραπάνω. Άρθρο 6 Ηλεκτρονική συγκατάθεση για την πραγματοποίηση τηλεφωνικών κλήσεων 1. Οι διαδικασίες που αναφέρονται στο παρόν άρ θρο αφορούν στη δήλωση συγκατάθεσης για τη πραγ ματοποίηση αυτόματων τηλεφωνικών κλήσεων χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση σε συγκεκριμένο τηλεφωνικό αριθμό του συνδρομητή ή χρήστη (όπως π.χ. μηνύματα τηλεομοιοτυπίας, αυτόματες τηλεφωνικές κλήσεις, κατά τις οποίες με την αποδοχή της κλήσης ακούγεται μα γνητοφωνημένο μήνυμα, φωνητικά μηνύματα που απο θηκεύονται μέσω υπηρεσίας αυτόματου τηλεφωνητή). Επίσης, εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις τηλεφωνικών κλήσεων με ανθρώπινη παρέμβαση ως μέσο παροχής ειδικότερης συγκατάθεσης, όταν ο συνδρομητής έχει δηλώσει προς τον φορέα παροχής της διαθέσιμης στο κοινό υπηρεσίας ότι δεν επιθυμεί γενικώς να δέχεται τέτοιες κλήσεις (βλ. αιτιολογική σκέψη 4 της Οδηγίας). Η δήλωση της συγκατάθεσης στις περιπτώσεις αυτές γίνεται συνήθως είτε με την πραγματοποίηση τηλε φωνικής κλήσης από τον συνδρομητή ή χρήστη προς συγκεκριμένο τηλεφωνικό αριθμό του υπεύθυνου επε ξεργασίας, είτε με άλλο τρόπο, όπως π.χ. δήλωση του τηλεφωνικού αριθμού του συνδρομητή ή χρήστη μέσω της ιστοσελίδας του υπεύθυνου επεξεργασίας (βλ. άρ θρο 7 της Οδηγίας). 2. Όταν η δήλωση συγκατάθεσης γίνεται με την πραγματοποίηση τηλεφωνικής κλήσης προς αριθμό του υπεύθυνου επεξεργασίας, ο τελευταίος οφείλει να ενημερώσει, με ηχητικό μήνυμα, για τα στοιχεία που περιγράφονται στο άρθρο 3 της παρούσας Οδηγίας. 3. Προς εκπλήρωση της υποχρέωσης του υπεύθυνου επεξεργασίας για ασφαλή καταγραφή της συγκατάθε σης, ώστε να μπορεί αυτή να αποδεικνύεται, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να καταγράφει το περιεχόμενο της τηλεφωνικής κλήσης με την οποία παρέχεται η συ γκατάθεση (σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 3 του ν. 3471/ 2006), καθώς και την ημέρα και ώρα της κλήσης.

12698 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 4. Η ανάκληση της συγκατάθεσης πρέπει να είναι δυ νατή ανά πάσα στιγμή με χρήση συστήματος αντίστοι χου με αυτό μέσω του οποίου δηλώθηκε η συγκατάθεση, π.χ. με πραγματοποίηση κλήσης από τον συνδρομητή ή χρήστη προς συγκεκριμένο τηλεφωνικό αριθμό του υπεύθυνου επεξεργασίας. 5. Οι παραπάνω ενέργειες (δήλωση/καταγραφή/ανά κληση συγκατάθεσης) μπορούν να πραγματοποιούνται με ή χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, όπως ενδεικτικά μέσω Αυτόματου Συστήματος Τηλεφωνικής Εξυπηρέ τησης (IVR Interactive Voice Response). Άρθρο 7 Ηλεκτρονική συγκατάθεση για την πραγματοποίηση επικοινωνιών σε περισσότερα του ενός στοιχεία ηλεκτρονικής επικοινωνίας 1. Όταν ο συνδρομητής ή χρήστης δηλώνει τη συ γκατάθεσή του στον υπεύθυνο επεξεργασίας για την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών επικοινωνιών σε περισ σότερα του ενός στοιχεία ηλεκτρονικής επικοινωνίας που του ανήκουν (π.χ. σε μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και ένα αριθμό κινητού τηλεφώνου), δεν είναι απαραίτητη η επιβεβαίωση της συγκατάθεσής του για κάθε ένα από τα εν λόγω στοιχεία επικοινωνίας. Στην περίπτωση αυτή η συγκατάθεση του συνδρομη τή ή χρήστη λαμβάνεται με έναν από τους παρακάτω τρόπους; α) Στην περίπτωση που μεταξύ των δηλούμενων στοιχείων επικοινωνίας περιλαμβάνεται και ο αριθμός κινητού τηλεφώνου του συνδρομητή ή χρήστη, αρκεί η επιβεβαίωση της συγκατάθεσής του μόνο για τον αριθμό αυτό, υπό την προϋπόθεση ότι ο υπεύθυνος επε ξεργασίας ακολουθεί τη διαδικασία επιβεβαιωμένης συγκατάθεσης ή αλλιώς «double opt in», όπως αυτή πε ριγράφεται στο άρθρο 5 της Οδηγίας. Για παράδειγμα, όταν η συγκατάθεση δηλώνεται μέσω ιστοσελίδας για την αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σύντομων γραπτών μηνυμάτων και τη πραγματοποίηση αυτόματων τηλεφωνικών κλήσεων σε συγκεκριμένα ηλε κτρονικά στοιχεία του συνδρομητή ή χρήστη (δηλ. τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αριθμό κινητού τηλεφώνου και αριθμό σταθερού τηλεφώνου του αντί στοιχα) αρκεί η εφαρμογή της διαδικασίας επιβεβαιωμέ νης συγκατάθεσης στον αριθμό κινητού τηλεφώνου. β) Στην περίπτωση που μεταξύ των δηλούμενων στοι χείων επικοινωνίας δεν περιλαμβάνεται αριθμός κινητού τηλεφώνου, αρκεί η επιβεβαίωση της συγκατάθεσης του συνδρομητή ή χρήστη μόνο για τη δηλούμενη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, υπό την προϋπόθεση ότι ο υπεύθυνος επεξεργασίας ακολουθεί τη διαδικασία επιβεβαιωμένης συγκατάθεσης ή αλλιώς «double opt in», όπως αυτή περιγράφεται στο άρθρο 4 της Οδηγίας. Για παράδειγμα, όταν η συγκατάθεση δηλώνεται μέσω ιστοσελίδας για την αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονι κού ταχυδρομείου και την πραγματοποίηση αυτόματων τηλεφωνικών κλήσεων σε συγκεκριμένα ηλεκτρονικά στοιχεία του συνδρομητή ή χρήστη (δηλ. τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τον αριθμό σταθερού τηλεφώνου του αντίστοιχα) αρκεί η εφαρμογή της δια δικασίας επιβεβαιωμένης συγκατάθεσης στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Όταν δηλώνονται περισσό τερες από μία διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από το συνδρομητή ή χρήστη, η διαδικασία επιβεβαιω μένης συγκατάθεσης πρέπει να εφαρμόζεται για κάθε μία διεύθυνση ξεχωριστά. Άρθρο 8 Πρόσκληση από τρίτους για την ηλεκτρονική συγκατάθεση 1. Η πραγματοποίηση αζήτητης ηλεκτρονικής επικοι νωνίας χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση από τον υπεύθυνο επεξεργασίας προς τον συνδρομητή ή χρήστη με σκοπό την προτροπή του τελευταίου να δηλώσει τη συγκατά θεσή του για την περαιτέρω λήψη διαφημιστικών μηνυ μάτων από τον πρώτο δεν επιτρέπεται (βλ. αιτιολογική σκέψη 2 της Οδηγίας). 2. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας δύναται να παρέχει τα μέσα για να μπορεί κάποιος συνδρομητής ή χρήστης να αποστείλει πρόσκληση (π.χ. μέσω μηνύματος ηλεκτρο νικού ταχυδρομείου) σε άλλον συνδρομητή ή χρήστη (π.χ. φίλο ή συνεργάτη) για να δηλώσει τη συγκατάθεσή του προς την λήψη προωθητικής ή/και διαφημιστικής ηλεκτρονικής επικοινωνίας από τον υπεύθυνο επεξερ γασίας (όπως π.χ. πρόσκληση για τη λήψη ενημερωτι κών μηνυμάτων από αεροπορικές εταιρείες, εταιρείες διοργάνωσης συνεδρίων, πολιτικά κόμματα, κ.α.) [βλ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 5]. Στην περίπτωση αυτή, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει: α) Να βεβαιώνεται για την εγκυρότητα των στοιχείων επικοινωνίας του προσκαλούντος συνδρομητή ή χρήστη. Συγκεκριμένα, να διαθέτει κατάλληλους μηχανισμούς που να εξασφαλίζουν ότι ο προσκαλών συνδρομητής ή χρήστης έχει πρόσβαση στα στοιχεία ηλεκτρονικής επικοινωνίας που έχουν δηλωθεί για αυτόν (π.χ. στη δηλούμενη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή στο δηλούμενο αριθμό κινητού τηλεφώνου) με τη δια δικασία επιβεβαιωμένης συγκατάθεσης που αναφέρεται στα άρθρα 4 παρ. 2 στοιχ. β και 5 παρ. 2 στοιχ. β της Οδηγίας αντίστοιχα. β) Να διευκρινίζει κατάλληλα ότι η αποστελλόμενη πρόσκληση αποτελεί προσωπικό μήνυμα του προσκα λούντος προς τον προσκαλούμενο συνδρομητή ή χρή στη με χρήση της τεχνολογικής υποδομής του υπεύ θυνου επεξεργασίας. γ) Να μην περιλαμβάνει στην πρόσκληση κανενός είδους διαφημιστικό περιεχόμενο. Στο μήνυμα μπορεί να εμπεριέχεται κατάλληλος σύνδεσμος (π.χ. ηλεκτρο νικός σύνδεσμος URL), μέσω του οποίου θα παρέχεται η ενημέρωση του συνδρομητή ή χρήστη, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 3 της Οδηγίας. Μετά την ενη μέρωση, ο προσκαλούμενος θα έχει τη δυνατότητα να επιλέξει αν θα δηλώσει ή όχι τη συγκατάθεσή του για την συγκεκριμένη επεξεργασία. δ) Να μην πραγματοποιεί αποστολή ηλεκτρονικής επικοινωνίας προς τον προσκαλούμενο συνδρομητή ή χρήστη αν ο τελευταίος δεν δηλώσει τη συγκατάθεσή του προς το σκοπό αυτό (π.χ. μέσω της επιλογής συ γκεκριμένου υπερσυνδέσμου που μπορεί να περιέχεται στο μήνυμα της πρόσκλησης). Άρθρο 9 Τεχνικά μέτρα για την αποφυγή μαζικής αποστολής μηνυμάτων 1. Όταν ο υπεύθυνος επεξεργασίας διατηρεί ιστοσε λίδα μέσω της οποίας είναι δυνατή η δήλωση ηλεκτρο νικής συγκατάθεσης των συνδρομητών ή χρηστών για

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 12699 την προώθηση προϊόντων ή υπηρεσιών ή την αποστολή προσκλήσεων σε άλλους συνδρομητές ή χρήστες, κατά τα αναφερόμενα στα άρθρα 4 έως και 8 της Οδηγίας, οφείλει να λαμβάνει τεχνικά μέτρα ώστε να μην επι τρέπει τις μαζικές καταχωρίσεις στα αντίστοιχα πεδία. Τα μέτρα αυτά έχουν ως σκοπό την αποφυγή μαζι κών καταχωρίσεων, ιδίως διευθύνσεων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ή μαζικής αποστολής προσκλήσεων, με αυτοματοποιημένο τρόπο, που μπορεί να είναι ενοχλη τικά για τους συνδρομητές ή χρήστες και να οδηγούν σε τεχνικά προβλήματα λειτουργίας του διαδικτυακού τόπου του υπεύθυνου επεξεργασίας. 2. Τεχνικά μέτρα που μπορούν να λαμβάνονται κυρίως κατά το στάδιο της δήλωσης της συγκατάθεσης συν δρομητών ή χρηστών ή την αποστολή προσκλήσεων σε συνδρομητές ή χρήστες μέσω ιστοσελίδας του υπεύθυ νου επεξεργασίας είναι ενδεικτικά τα ακόλουθα: α) Η χρήση κωδικών οπτικής επιβεβαίωσης (captcha) και η εναλλακτική χρήση ηχητικών κωδικών για άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμΕΑ). β) Η χρήση απλών ερωτήσεων ώστε να πιστοποιείται ότι ο συνδρομητής ή χρήστης είναι φυσικό πρόσωπο και όχι αυτόματο μηχάνημα. γ) Ο περιορισμός του αριθμού των καταχωρίσεων για κάθε συνδρομητή (π.χ. σε υπηρεσίες αποστολής προσκλήσεων σε φίλους μπορούν να επιτρέπονται έως 3 προσκλήσεις από τον ίδιο συνδρομητή ή χρήστη ανά ώρα). δ) Ο αρχικός τεχνικός έλεγχος ορθότητας των διευθύν σεων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με αυτόματα μέσα. ε) Ο έλεγχος των πεδίων επικεφαλίδας του χρησιμο ποιούμενου από το συνδρομητή ή χρήστη λογισμικού περιήγησης (έλεγχος πεδίων browser header π.χ. User Agent, Referrer) για την ανίχνευση πιθανών αυτόματων μηχανών (bot). στ) Η διαγραφή δηλώσεων συγκατάθεσης για όσες ηλεκτρονικές διευθύνσεις διαπιστώνεται ότι είναι μη έγκυρες ή μη λειτουργικές (π.χ. μέσω μηνυμάτων που δεν παραδίδονται ορθά bounce). Άρθρο 10 Έναρξη Ισχύος Οι υπεύθυνοι επεξεργασίας οφείλουν να συμμορφω θούν με τις ρυθμίσεις της οδηγίας σε εύλογο χρονικό διάστημα και πάντως όχι αργότερα από την 1η Σεπτεμ βρίου 2011. -

12700 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) *02008891905110012*

ΦΕΚ 889 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 12701

12702 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 12703

12704 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. *02008891905110012* Αθήνα, 2 Μαΐου 2011 Ο Πρόεδρος της Αρχής ΧΡΙΣΤΟΣ ΓΕΡΑΡΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 34 * ΑΘΗΝΑ 104 32 * ΤΗΛ. 210 52 79 000 * FAX 210 52 21 004