Τεχνολογία Ηλεκτρονικού Εμπορίου

Τεχνολογία Ηλεκτρονικού Εμπορίου 5 η διάλεξη: Υποδομή ιαδικτύου και του ΗΕ (e-architecture) Χρήστος Γεωργιάδης

Internet = Ένα ίκτυο ικτύων Το ιαδίκτυο (Internet) είναι ένα δίκτυο χιλιάδων διασυνδεδεμένων δικτύων (interconnected networks). Είναι ένα οργανωμένο χάος που λειτουργεί επειδή υπάρχει μια ευρεία de facto συμφωνία ανάμεσα σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη για τα πρωτόκολλα στα οποία βασίζεται η διασύνδεση των δικτύων Πρωτόκολλα (Protocols): Είναι ένα σύνολο κανόνων (rules) που καθορίζει πως επικοινωνούν δυο υπολογιστές μεταξύ τους επάνω σε ένα δίκτυο. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 2

Ιεραρχίες Πρωτοκόλλων Για να μειωθεί η πολυπλοκότητα της σχεδίασής τους, τα περισσότερα δίκτυα οργανώνονται σε σειρά από στρώματα (layers) ή επίπεδα (levels), το καθένα από τα οποία κτίζεται πάνω στο κατώτερό του. Ο αριθμός των στρωμάτων, το όνομα του κάθε στρώματος, τα περιεχόμενά του και η λειτουργία του, διαφέρουν από δίκτυο σε δίκτυο. Αλλά, σ' όλα τα δίκτυα, ο σκοπός του κάθε στρώματος είναι να προσφέρει συγκεκριμένες υπηρεσίες στα ανώτερα στρώματα, απομονώνοντάς τα έτσι από τις λεπτομέρειες υλοποίησης των προσφερόμενων υπηρεσιών. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 3

Πρωτόκολλο Το στρώμα n μιας μηχανής διεξάγει συζήτηση με το στρώμα n μιας άλλης μηχανής. Οι κανόνες και οι συμβάσεις που χρησιμοποιούνται στη συζήτηση αυτή συλλογικά ονομάζονται πρωτόκολλο (protocol) στρώματος n. Πρωτόκολλο είναι μία συμφωνία ανάμεσα στα δύο επικοινωνούντα μέρη, ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα προχωρήσει η επικοινωνία. Η παραβίαση του πρωτοκόλλου θα κάνει την επικοινωνία δύσκολη, αν όχι αδύνατη. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 4

Αρχιτεκτονική TCP/IP Επίπεδο Εφαρμογής (Application Layer) FTP, HTTP, Telnet, NNTP Επίπεδο Μεταφοράς (Transport Layer) Πρωτόκολλο Ελέγχου Μετάδοσης (Transmission Control Protocol - ΤCP) Πρωτόκολλο Γραφήματος Δεδομένων Χρήστη (User Datagram Protocol - UDP) Πρωτόκολλο Διαδικτύου (Internet Protocol IP) Επίπεδο Διασύνδεσης Δικτύου (Network Interface Layer) Φυσικό Επίπεδο (Physical Layer) 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 5

Γενικές Αρχές ικτύων Αποτελούνται από διαδοχικά στρώματα. Οι οντότητες που απαρτίζουν τα αντίστοιχα στρώματα σε διαφορετικές μηχανές αποκαλούνται ομότιμες (peers). Μ' άλλα λόγια, οι ομότιμες είναι αυτές που επικοινωνούν χρησιμοποιώντας το πρωτόκολλο. Στην πραγματικότητα, δεν μεταφέρονται δεδομένα απ' ευθείας, από το στρώμα n της μιας μηχανής στο στρώμα n της άλλης. Αντίθετα, κάθε στρώμα διαβιβάζει δεδομένα και πληροφορίες ελέγχου στο αμέσως κατώτερό του στρώμα, μέχρις ότου αυτά φθάσουν στο κατώτατο στρώμα. Κάτω από το στρώμα 1 βρίσκεται το φυσικό μέσο (physical medium), μέσω του οποίου γίνεται η πραγματική επικοινωνία. Στην επόμενη διαφάνεια, η νοητή επικοινωνία παριστάνεται με διακεκομμένες γραμμές και η φυσική επικοινωνία με συνεχείς. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 6

Λογισμικό ικτύων Ιεραρχίες Πρωτοκόλλων Στρώματα, πρωτόκολλα και διεπαφές 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 7

ιεπαφές Μεταξύ κάθε ζεύγους γειτονικών στρωμάτων υπάρχει μία διεπαφή (interface). Η διεπαφή καθορίζει το ποιες στοιχειώδεις λειτουργίες και υπηρεσίες προσφέρει το κατώτερο στρώμα στο ανώτερο. Όταν οι σχεδιαστές δικτύων αποφασίζουν πόσα στρώματα θα συμπεριλάβει το δίκτυο και το τι θα κάνει το καθένα απ' αυτά, ένας από τους σημαντικότερους προβληματισμούς τους είναι να καθορίσουν σαφείς διεπαφές μεταξύ των στρωμάτων. Αυτό με τη σειρά του απαιτεί ότι το κάθε στρώμα εκτελεί μία συγκεκριμένη συλλογή καλά κατανοητών λειτουργιών. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 8

Ιεραρχίες Πρωτοκόλλων Η αρχιτεκτονική φιλόσοφου μεταφραστή - γραμματέα Location A Location B 3 I like rabbits Message Philosopher J'aime bien les lapins 3 2 L: Dutch Ik vind konijnen leuk Information for the remote translator Translator L: Dutch Ik vind konijnen leuk 2 1 Fax #--- L: Dutch Ik vind konijnen leuk Information for the remote secretary Secretary Fax #--- L: Dutch Ik vind konijnen leuk 1 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 9

Αρχιτεκτονική ικτύου Πέρα από την ελαχιστοποίηση της ποσότητας πληροφορίας, πουπρέπειναδιαβιβάζεταιμεταξύτων στρωμάτων, οι ξεκάθαρες διεπαφές απλοποιούν και την αντικατάσταση της υλοποίησης ενός στρώματος με μια εντελώς διαφορετική υλοποίηση (π.χ. τηναλλαγήόλωντωντηλεφωνικώνγραμμώνμε δορυφορικά κανάλια). Το μόνο που απαιτείται από τη νέα υλοποίηση είναι να προσφέρει στο αμέσως ανώτερο στρώμα ακριβώς το ίδιο σύνολο υπηρεσιών με την παλαιά. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 10

Ροή Πληροφοριών Παράδειγμα της ροής πληροφοριών που υποστηρίζει τη νοητή επικοινωνία στο στρώμα 5 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 11

Ομότιμες ιεργασίες Στη μηχανή προορισμού, το μήνυμα ανέρχεται από στρώμα σε στρώμα με τις επικεφαλίδες να αφαιρούνται προοδευτικά. Καμία από τις επικεφαλίδες στρωμάτων κάτω του n δεν φθάνει μέχρι το στρώμα n. Το κρίσιμο σημείο στην κατανόηση είναι η σχέση μεταξύ της νοητής και της πραγματικής επικοινωνίας και η διαφορά μεταξύ πρωτοκόλλων και διεπαφών. Οι ομότιμες διεργασίες του στρώματος 4, για παράδειγμα, θεωρητικά νομίζουν ότι η επικοινωνία τους διεξάγεται "οριζοντίως", με χρήση του πρωτοκόλλου του στρώματος 4. Κάθε μία μπορεί να διαθέτει διαδικασίες που ονομάζονται ΣτείλεΣτηνΑλληΠλευρά και ΠάρεΑπόΤηνΑλληΠλευρά, παρότι στην πραγματικότητα οι διαδικασίες αυτές επικοινωνούν με τα κατώτερα στρώματα μέσω της διεπαφής 3/4 και όχι απ' ευθείας με την άλλη πλευρά. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 12

Υπηρεσίες Με Σύνδεση και Χωρίς Σύνδεση Τα στρώματα μπορούν να προσφέρουν δύο τύπους υπηρεσιών προς τα αμέσως υψηλότερά τους στρώματα: με σύνδεση και χωρίς σύνδεση. Μια υπηρεσία με σύνδεση (connection oriented service) έχει ως πρότυπο το τηλεφωνικό σύστημα. Γιαναμιλήσετεμεκάποιον, πρέπει να σηκώσετε το ακουστικό, να πληκτρολογήσετε τον αριθμό, να μιλήσετε και μετά να κατεβάσετε το ακουστικό. Παρομοίως για να χρησιμοποιήσει μια υπηρεσία δικτύου με σύνδεση, ο χρήστης της υπηρεσίας πρώτα εγκαθιστά μία σύνδεση, τη χρησιμοποιεί και μετά την απολύει. Το ουσιώδες χαρακτηριστικό μιας σύνδεσης είναι ότι αυτή λειτουργεί σαν ένας σωλήνας: ο πομπός σπρώχνει αντικείμενα (bit) από το ένα άκρο και ο δέκτης τα βγάζει με την ίδια σειρά, στο άλλο άκρο. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 13

Υπηρεσία Χωρίς Σύνδεση Αντίθετα, η υπηρεσία χωρίς σύνδεση (connectionless service) μπορεί να περιγραφεί με βάση το ταχυδρομικό σύστημα. Κάθε μήνυμα (γράμμα) μεταφέρει την πλήρη διεύθυνση προορισμού και δρομολογείται μέσα στο δίκτυο ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα. Υπό κανονικές συνθήκες, όταν στέλνονται δύο μηνύματα προς τον ίδιο προορισμό, αυτό που στάλθηκε πρώτο θα είναι και αυτό που θα φθάσει πρώτο. Ωστόσο, είναι πιθανό να καθυστερήσει το πρώτο, έτσι ώστε να φθάσει πρώτα αυτό που στάλθηκε δεύτερο. Σε υπηρεσία με σύνδεση κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 14

Ποιότητα Υπηρεσίας (quality of service) Κάθε υπηρεσία μπορεί να χαρακτηρισθεί από μια ποιότητα υπηρεσίας. Κάποιες υπηρεσίες είναι αξιόπιστες, με την έννοια ότι ποτέ δεν χάνουν δεδομένα. Συνήθως, μια αξιόπιστη υπηρεσία υλοποιείται με το να επαληθεύει ο δέκτης την παραλαβή κάθε μηνύματος, ώστε ο πομπός να είναι βέβαιος ότι αυτό έχει φθάσει. Η διαδικασία επαλήθευσης εισάγει μια επιβάρυνση και καθυστερήσεις που συχνά αξίζουν τον κόπο, αλλάμερικέςφορέςείναιανεπιθύμητες. Μια τυπική περίπτωση, στην οποία είναι κατάλληλη μία αξιόπιστη υπηρεσία με σύνδεση, είναι η μεταφορά αρχείων. Ο ιδιοκτήτης του αρχείου θέλει να είναι σίγουρος ότι όλα τα bit θα φθάσουν σωστά και με την ίδια σειρά που εστάλησαν. Ελάχιστοι θα προτιμούσαν για τη μεταφορά αρχείων μια υπηρεσία που περιστασιακά θα παραμόρφωνε ή θα έχανε λίγα bit, ακόμη και αν ήταν πολύ ταχύτερη. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 15

Ποιότητα Υπηρεσίας Για μερικές εφαρμογές οι καθυστερήσεις που εισάγονται λόγω των επαληθεύσεων είναι απαράδεκτες. Μια τέτοια εφαρμογή είναι η μετάδοση ψηφιοποιημένης φωνής. Είναι προτιμότερο για τους χρήστες του τηλεφώνου να ακούν λίγο θόρυβο στη γραμμή ή μια ακατάληπτη λέξη, που και που, παρά να υφίστανται τις καθυστερήσεις που εισάγουν οι επαληθεύσεις. Παρομοίως, στη μετάδοση μιας βιντεοταινίας, μερικά χαλασμένα pixel δεν προκαλούν ιδιαίτερα προβλήματα, αλλά το να τρεμοπαίζει η ταινία, καθώς η ροή θα σταματά για να διορθωθούν τα λάθη, είναι πολύ ενοχλητικό. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 16

Υπηρεσία εδομενογραφημάτων Όλες οι εφαρμογές δεν απαιτούν συνδέσεις. Ο αποστολέας του διαφημιστικού ταχυδρομείου πιθανώς δεν θέλει να μπει στον κόπο να εγκαταστήσει και μετά να τερματίσει μια σύνδεση μόνο και μόνο για να στείλει ένα μήνυμα. Ούτε είναι απαραίτητη η 100% αξιόπιστη παράδοση, ειδικά αν κοστίζει περισσότερο. Το μόνο που χρειάζεται είναι ένας απλός τρόπος να σταλεί το μήνυμα με υψηλή πιθανότητα άφιξης, αλλά χωρίς εγγύηση. Ηαναξιόπιστη(που σημαίνει χωρίς επαλήθευση) υπηρεσία χωρίς σύνδεση, συχνά αποκαλείται υπηρεσία δεδομενογραφημάτων (datagram servίce), κατ' αναλογία με την υπηρεσία τηλεγραφημάτων (telegram serνice) όπου, επίσης, δεν παρέχεται στον αποστολέα επαλήθευση της λήψης. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 17

Το Μοντέλο Αναφοράς TCP/IP Πρόκειται για το μοντέλο αναφοράς που χρησιμοποιείται από τον πρόγονο όλων των δικτύων υπολογιστών, το ARPANET, και τον διάδοχό του, το παγκόσμιο Internet. Το ARPΑΝΕΤ ήταν ένα ερευνητικό δίκτυο που χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Άμυνας των Η.Π.Α Τελικά, συνέδεε εκατοντάδες πανεπιστήμια και κυβερνητικές εγκαταστάσεις χρησιμοποιώντας μισθωμένες γραμμές. Όταν αργότερα προστέθηκαν δορυφορικά και ασύρματα δίκτυα, τα τότε υπάρχοντα πρωτόκολλα είχαν προβλήματα διαλειτουργίας με αυτά κι έτσι χρειάσθηκε μια καινούργια αρχιτεκτονική αναφοράς. Κατά συνέπεια, η δυνατότητα να συνδέονται μαζί πολλαπλά δίκτυα με διαφανή τρόπο ήταν κύριος στόχος από την αρχή. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 18

Το Μοντέλο Αναφοράς TCP/IP Η αρχιτεκτονική αυτή έγινε αργότερα γνωστή ως μοντέλο αναφοράς TCP/IP (TCP/IP reference model), από τα ονόματα των δύο κυρίων πρωτοκόλλων της. Επειδή το Υπουργείο Άμυνας ανησυχούσε μήπως κάποιοι από τους πολύτιμους hοst ή τους δρομολογητές ή τις πύλες των διαδικτύων καταστραφούν μέσα σε μία στιγμή, έναςάλλοςκύριοςστόχοςήτανναμπορείτο δίκτυο να επιζεί σε περίπτωση βλαβών υλικού του υποδικτύου, χωρίς να διακόπτονται οι υπό εξέλιξη επικοινωνίες. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 19

Το Μοντέλο Αναφοράς TCP/IP Μ' άλλα λόγια, το ζητούμενο ήταν οι συνδέσεις να διατηρούνται ανέπαφες όσο διάστημα ο πομπός και ο δέκτης βρίσκονταν σε λειτουργία, ακόμη και αν κάποιες από τις μηχανές ή τις γραμμές μετάδοσης ανάμεσά τους βρίσκονταν ξαφνικά εκτός λειτουργίας. Επιπλέον, απαιτούνταν μια ευέλικτη αρχιτεκτονική, αφού προβλέπονταν εφαρμογές με διισταμένες απαιτήσεις, που κυμαίνονταν από τη μεταφορά αρχείων έως τη μετάδοση ομιλίας σε πραγματικό χρόνο. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 20

TCP/IP: Το Στρώμα ιαδικτύου Όλες αυτές οι απαιτήσεις οδήγησαν στην επιλογή ενός δικτύου μεταγωγής πακέτου, βασισμένου σ' ένα στρώμα διαδικτύου που παρέχει υπηρεσίες χωρίς σύνδεση. Αυτό το στρώμα, που αποκαλείται στρώμα διαδικτύου (internet layer) είναι ο ακρογωνιαίος λίθος που συγκρατεί όλη την αρχιτεκτονική. Η δουλειά του είναι να επιτρέπει στους host να εισάγουν πακέτα σ οποιοδήποτε δίκτυο και να δρομολογεί τα πακέτα ανεξάρτητα στον προορισμό τους (που πιθανώς βρίσκεται σε διαφορετικό δίκτυο). Μπορεί να φθάσουν με διαφορετική σειρά απ' αυτήν με την οποία στάλθηκαν, οπότε είναι δουλειά των ανωτέρων στρωμάτων να τα επαναδιατάξουν, εφόσον είναι επιθυμητή η παραλαβή με την ορθή σειρά. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 21

TCP/IP: Το Στρώμα ιαδικτύου Ο παραλληλισμός εδώ είναι με το (αργό) ταχυδρομικό σύστημα. Κάποιο μπορεί να ρίξει μια σειρά επιστολών εξωτερικού σε ταχυδρομικό κουτί μίας χώρας και, αν είναι λίγο τυχερός, οι περισσότερες απ' αυτές θα παραδοθούν στη σωστή διεύθυνση της χώρας προορισμού. Οι επιστολές, πιθανώς, στην πορεία τους θα περάσουν από ένα ή περισσότερα διεθνή ταχυδρομικά κέντρα διαλογής, αλλά αυτό είναι διαφανές προς στους αποστολείς. Επιπλέον, το ότι κάθε χώρα (δηλαδή κάθε δίκτυο) έχει τα δικά της γραμματόσημα, δικά της προτιμώμενα μεγέθη φακέλων και εφαρμόζει δικούς της κανόνες παράδοσης, αποκρύπτεται στους αποστολείς. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 22

Το Μοντέλο Αναφοράς TCP/IP Απόντα από το μοντέλο 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 23

TCP/IP: Το Στρώμα Μεταφοράς Το στρώμα που βρίσκεται πάνω από το στρώμα διαδικτύου στο μοντέλο TCP /ΙΡ αποκαλείται συνήθως στρώμα μεταφοράς (Transport Layer). Έχει σχεδιασθεί ώστε να παρέχει σε ομότιμες οντότητες, που βρίσκονται στους hοst της πηγής και του προορισμού, τη δυνατότητα να διεξάγουν μια συζήτηση, όπως ακριβώς γίνεται στο στρώμα μεταφοράς του μοντέλου OSI. ύοπρωτόκολλααπόάκροσεάκροέχουνκαθορισθείεδώ. Το πρώτο, το πρωτόκολλο ελέγχου μετάδοσης TCP (Τransmissiοn Control Protocol), είναι ένα αξιόπιστο, με σύνδεση, πρωτόκολλο που επιτρέπει σε μια ακολουθία byte που ξεκινά από μία μηχανή να παραδίδεται χωρίς λάθη σ' οποιαδήποτε άλλη μηχανή στο διαδίκτυο. Το πρωτόκολλο τεμαχίζει την εισερχόμενη ακολουθία byte σε διακριτά μηνύματα και περνά το καθένα τους στο στρώμα διαδικτύου. Στον προορισμό, η διεργασία λήψης TCP συναρμολογεί την ακολουθία εξόδου από τα λαμβανόμενα μηνύματα. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 24

UDP (User Datagram Protocol) Το TCP χειρίζεται επίσης τον έλεγχο ροής, ώστε να εμποδίσει έναν γρήγορο πομπό από το να πλημμυρίσει έναν αργό δέκτη με περισσότερα μηνύματα απ' όσα μπορεί να δεχθεί. Το δεύτερο πρωτόκολλο στο στρώμα αυτό, το πρωτόκολλο δεδομενογραφημάτων χρήστη UDP (User Datagram Protocol), είναι ένα μη αξιόπιστο, χωρίς σύνδεση, πρωτόκολλο για εφαρμογές που δεν θέλουν τον έλεγχο της ακολουθίας ή της ροής του TCP και επιθυμούν να χρησιμοποιούν δικό τους. Επίσης χρησιμοποιείται ευρέως σε γρήγορες εφαρμογές και ερωταποκρίσεις, τύπου πελάτη-εξυπηρετητή, όπου η άμεση παράδοση είναι σπουδαιότερη από τη σωστή παράδοση, όπως π.χ. είναι η μετάδοση φωνής ή βίντεο. Η σχέση μεταξύ των ΙΡ, TCP και UDP παρουσιάζεται στο επόμενο σχήμα 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 25

Τα αρχικά πρωτόκολλα και δίκτυα του μοντέλου TCP/IP 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 26

TCP/IP: Το Στρώμα Εφαρμογής Στην κορυφή του στρώματος μεταφοράς βρίσκεται το στρώμα εφαρμογής (application layer). Περιλαμβάνει όλα τα πρωτόκολλα ανωτέρων στρωμάτων. Τα πρώτα που περιελήφθησαν είναι το νοητό τερματικό (ΤΕLΝΕΤ), η μεταφορά αρχείων (FTP) και το e-ταχυδρομείο (SMTP). Το πρωτόκολλο νοητού τερματικού επιτρέπει στον χρήστη μιας μηχανής να εισέλθει σε μια μακρινή μηχανή και να δουλέψει εκεί. Το πρωτόκολλο μεταφοράς αρχείων παρέχει έναν τρόπο αποδοτικής μετακίνησης δεδομένων από μια μηχανή σε μια άλλη. Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ήταν αρχικά ένα είδος μεταφοράς αρχείων αλλά αργότερα αναπτύχθηκε ένα εξειδικευμένο πρωτόκολλο για αυτό. Σ' αυτά προστέθηκαν με τα χρόνια και πολλά άλλα πρωτόκολλα, όπως το DNS για την αντιστοίχηση των ονομάτων host με τις διευθύvσεις τους στο δίκτυο, το ΝΝΤΡ, το πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται για τη διασπορά νέων, το ΗΤΤΡ, το πρωτόκολλο που προσκομίζει σελίδες στο World Wide Web, και πολλά άλλα. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 27

Συνοπτικά Τα πρωτόκολλα TCP/IP λύνουν το πρόβλημα της παγκόσμιας διασύνδεσης Transmission Control Protocol (TCP) Σιγουρεύει ότι δυο υπολογιστές μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους με αξιόπιστο τρόπο Αν η επικοινωνία δεν αναγνωριστεί σε ένα λογικό χρονικό διάστημα, τότε ο υπολογιστής αποστολέας πρέπει να αναμεταδώσει τα δεδομένα Internet Protocol (IP) Οτιδήποτε μεταδίδεται στο Internet, διαιρείται σε πακέτα. Οι διαδρομές που ακολουθούνται από τα πακέτα καθορίζονται από ειδικούς υπολογιστές που καλούνται δρομολογητές (routers). Αυτοί έχουν ενημερώσιμους χάρτες δικτύων στο Internet, που τους επιτρέπουν να εξετάζουν τη διαθεσιμότητα των συνδεδεμένων υπολογιστών, πράγμα που αποτελεί καθοριστικό παράγοντα επιλογής διαδρομών για τα πακέτα Το IP διαμορφώνει τα πακέτα και αποδίδει σε αυτά διευθύνσεις (addresses). Είναι οι διευθύνσεις των υπολογιστών αποστολέα και παραλήπτη. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 28

Πρωτόκολλο IP Τρέχουσα έκδοση του IP είναι η 4(IPv4). Τετραπλή διευθυνσιοδότηση με τελείες (4 σύνολα αριθμών): π.χ. 155.207.37.100 Oι διευθύνσεις έχουν μήκος 32 bits, μέγιστος αριθμός διαθέσιμων διευθύνσεων πάνω από 4 δισεκατ. (2 32 ) Η έκδοση 6 (IPv6) έχει αρχίσει να υιοθετείται ιευθύνσεις 128 bits Μέγιστος αριθμός διαθέσιμων διευθύνσεων 1 τετράκις εκατ. (10 15 ) 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 29

Ονόματα Περιοχών (Domain Names) Αναφέρονται σε συγκεκριμένους υπολογιστές στο ιαδίκτυο και διαιρούνται σε τμήματα, που χωρίζονται με τελείες (π.χ. www.uom.gr) gr είναι η περιοχή ανώτατου επιπέδου δηλώνει την Ελληνική Επικράτεια «uom είναι η δευτερεύουσα περιοχή δηλώνει το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας www είναι ο συγκεκριμένος υπολογιστής δηλώνει διακομιστή Ιστού (Web Server) Τα ονόματα περιοχών οργανώνονται με ιεραρχικό τρόπο Στηκορυφήηπεριοχήρίζας, και από κάτω οι περιοχές ανώτατου επιπέδου (χώρες, com, edu, org, gov κλπ.) 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 30

Ονόματα Περιοχών συνεχ. ΗαρχήInternet Assigned Numbers Authority (IANA) Ελέγχει το σύστημα ονομάτων περιοχών Network Solutions, Inc. (NSI) Εκδίδει και διαχειρίζεται ονόματα περιοχών για τις περισσότερες περιοχές ανώτατου επιπέδου, εκτός αυτές των χωρών Τα ονόματα εκδίδονται με σειρά προτεραιότητας Ο αιτών πρέπει να επιβεβαιώσει ότι έχει το νομικό δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το όνομα Αν υπάρχουν διενέξεις, κερδίζει όποιος έχει πάρει νωρίτερα το εμπορικό σήμα (brand name) Απάτες, προς πρόσθετες περιοχές ανώτατου επιπέδου 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 31

Νέο Παγκόσμιο ίκτυο E-mails τη μέρα: Τέλη 70, 100 εκ. - Τέλη 90: 200 δισ. εδομένα: Το 1996 αποτελούσαν το 5% της τηλεπικοινωνιακής κίνησης Το 2002 στο 50%, το 2004 ξεπερνά τη φωνητική κίνηση Η τρέχουσα υποδομή του Internet ΕΝ θα μπορεί σύντομα να διαχειριστεί τη κίνηση (http://www.internetworldstats.com/stats.htm) υο συμμαχίες (για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ή σκοπό) οργανισμών πανεπιστημίων - επιχειρήσεων, ξεκίνησαν τη διαδικασία κατασκευής του νέου παγκόσμιου δικτύου. Θα είναι σε θέση να διαχειριστεί τις πολυμεσικές εφαρμογές Internet επόμενης γενιάς. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 32

Νέο Παγκόσμιο ίκτυο: Internet2 http://www.internet2.edu The University Corporation for Advanced Internet Development (UCAID) www.ucaid.edu o Πάνω από 350 μέλη πανεπιστήμια και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί o ημιουργεί ένα ερευνητικό δίκτυο αιχμής, το Internet2 (βλέπε αρχεία About Internet2.ppt και AboutInternet2.pdf) o Βασίζεται σε μια σειρά διασυνδεδεμένων gigapops Περιφερειακά σημεία παρουσίας υψηλής χωρητικότητας, που λειτουργούν σαν σημεία συγκέντρωσης κίνησης ιασυνδέονται από την υποδομή υψηλής απόδοσης Backbone Network (vbns) της National Science Foundation 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 33

Νέο Παγκόσμιο ίκτυο: Internet2 o Θα μεταχθεί από το IPV4 στο IPV6 o Στόχοι του Internet2 Να συνδέει πανεπιστήμια έτσι ώστε μια εγκυκλοπαίδεια 30 τόμωνναμπορείναμεταδοθεί σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο Να υποστηρίζει εφαρμογές όπως εκμάθηση εξ αποστάσεως, ψηφιακές βιβλιοθήκες, βίντεο τηλεδιάσκεψη, εργαλεία συνεργασίας και εικονικά εργαστήρια. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 34

Νέο Παγκόσμιο ίκτυο: Internet Επόμενης Γενιάς Next Generation Internet (NGI) Ολοκληρώθηκε ουσιαστικά το 2002 Με κυβερνητική πρωτοβουλία και χρηματοδότηση Ξεκίνησε από τη κυβέρνηση Clinton, και περιλαμβάνει κρατικές ερευνητικές υπηρεσίες, όπως: Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) Υπουργείο Ενέργειας National Science Foundation (NSF) National Aeronautics and Space Administration (NASA) National Institute of Standards and Technology (NIST) 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 35

Νέο Παγκόσμιο ίκτυο: Internet Επόμενης Γενιάς Στόχοι του NGI Να υποστηρίξει εφαρμογές επόμενης γενιάς, όπως υγείας, εθνικής ασφάλειας, έρευνας για ενέργεια, έρευνας για βιοϊατρική και παρακολούθησης περιβάλλοντος (environmental monitoring) Το αρχικό Internet προήλθε από προσπάθειες της NSF και της DARPA. Έτσι και η έρευνα για το NGI στοχεύει το δημόσιο Internet. Θα επιδράσει στο εύρος ζώνης (χωρητικότητα) ανάμεσα σε ISP, IAP και NAP 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 36

Το μοντέλο πελάτη-εξυπηρετητή (client-server model) Στο μοντέλο πελάτη-εξυπηρετητή η επικοινωνία λαμβάνει τη μορφή μηνυμάτων αίτησης (requests) από το πελάτη προς τον εξυπηρετητή, που ζητά να γίνει κάποια εργασία. Ο εξυπηρετητής διεκπεραιώνει την εργασία και στέλνει πίσω την απάντηση (reply). Συνήθως υπάρχουν πολλοί πελάτες που χρησιμοποιούν ένα μικρό αριθμό εξυπηρετητών. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 37

Αρχιτεκτονική client/server Οι τελικοί χρήστες αλληλεπιδρούν με το Internet μέσω μιας ή περισσοτέρων εφαρμογών πελάτη/διακομιστή, χωρίς να έρχονται σε επαφή με τα κατώτερα πρωτόκολλα σαν το TCP. Κλάσεις Λογισμικού: Λογισμικό πελάτη (client): βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας του τελικού χρήστη και παρέχει δυνατότητες περιήγησης και εμφάνισης Λογισμικό διακομιστή (server): βρίσκεται σε ένα ισχυρό μηχάνημα κλάσης server, και παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης για προσπέλαση δεδομένων (απλών, δομημένων, ημι-δομημένων) Αρχιτεκτονική δυο επιπέδων, τριών επιπέδων, πολλαπλών επιπέδων (2-tiers, 3-tiers, n-tiers): ιακομιστές Εφαρμογών application servers 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 38

Εφαρμογές πελάτη/διακομιστή για το ιαδίκτυο Εφαρμογή Πρωτόκολλο Σκοπός E-mail File Transfer Chat Simple Mail Transport Protocol (SMTP) Post Office Protocol version 3 (POP3) Multipurpose Internet Mail Extensions (MIME) File Transfer Protocol (TP) Internet Relay Chat Protocol (IRC) Επιτρέπει τη μετάδοση μηνυμάτων κειμένου και δυαδικών συνημμένων στο Internet. Επιτρέπειτηφόρτωσηκαιτην εκφόρτωση αρχείων μέσω Internet. Προσφέρει ένα τρόπο να συνομιλούν οι χρήστες μεταξύ τους σε πραγματικό χρόνο μέσω Internet. Οι ομάδες συζήτησης πραγματικού χρόνου ονομάζονται κανάλια UseNet Network News Transfer Protocol (NNTP) Ομάδες ειδήσεων φόρουμ συζητήσεων, Newsgroups όπου οι χρήστες μπορούν ασύγχρονα να δημοσιεύουν και να διαβάζουν μηνύματα World Wide Web (Web) Hypertext Transport Protocol (HTTP) Προσφέρει πρόσβαση σε έγγραφα υπερκειμένου, εκτελέσιμα αρχεία, πολυμέσα και άλλους πόρους του Internet 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 39

Client/Server στο Web Τα προγράμματα περιήγησης στο Web (browsers) και οι διακομιστές χρειάζονται ένα τρόπο για να: αλληλοεντοπιστούν, έτσι ώστε να μπορούν να στέλνουν αιτήσεις και απαντήσεις ανάμεσά τους επικοινωνούν μεταξύ τους Οι Καθολικοί Εντοπιστές Πόρων (Uniform Resource Locators, URLs): Ένα νέο σχήμα διευθυνσιοδότησης Πανταχού παρόντες, εμφανίζονται στο Web, σε έντυπα μέσα, σε πίνακες δημοσιεύσεων, στη TV και οπουδήποτε αλλού μια εταιρίαμπορείναδιαφημιστεί Προεπιλεγμένη (default) σύνταξη - www.anywhere.com Πλήρης σύνταξη - access-method://server-name[:port]/directory/file 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 40

Explorer Mozilla Chrome - Safari προγράμματα περιήγησης (web browsers) Προσφέρουν παρόμοια λειτουργικότητα Υποστηρίζουν διαφορετικά πρότυπα Ενδεικτικά: υποστηρίζουν δυναμική HTML (DHTML), αλλά οι δυο εκδόσεις είναι ασύμβατες ενείναισίγουρογιαμιαεταιρίαότιοισελίδεςκαιοιεφαρμογέςτης θα έχουν την ίδια εμφάνιση και αίσθηση σε όλους τους χρήστες Microsoft: συνεργάζεται πιο στενά με τους οργανισμούς προτύπων του Web (παράξενο ) Πιθανότατα θα δίνει για αρκετό διάστημα το τόνο στις εξελίξεις Ο IE μόνο σε Windows και ΜΑC πλατφόρμες αρχικά, η κατάσταση αλλάζει... Mozilla (Netscape): ανοικτός σε όλες τις πλατφόρμες 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 41

Πρωτόκολλο Μεταφοράς Υπερκειμένου Hypertext Transport Protocol (HTTP) Οι χρήστες κινούνται από σελίδα σε σελίδα κάνοντας κλικ σε δεσμούς υπερκειμένου μέσα στη σελίδα. Το HTTP είναι ένα ελαφρύ, χωρίς κατάσταση (stateless) πρωτόκολλο που χρησιμοποιούν τα προγράμματα περιήγησης και οι διακομιστές για να συνομιλήσουν μεταξύ τους (εντολές GET url, POST) 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 42

Πρωτόκολλο ΗΤΤP Χωρίς κατάσταση - κάθε αίτηση (request) που κάνει ένας browser ανοίγει μια νέα σύνδεση που κλείνει αμέσως μετά την απόκριση (response) του διακομιστή o Πρόκειται για ένα σημαντικό πρόβλημα στις εφαρμογές ΗΕ, αφού ένας χρήστης πιθανώς να έχει μια σειρά αλληλεπιδράσεων με την εφαρμογή o Είναι θέμα των προγραμματιστών που δημιουργούν τις εφαρμογές ΗΕ να γραφεί ειδικός κώδικας στη πλευρά του client και στη πλευρά του server για να διατηρήσει την κατάσταση 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 43

Multipurpose Internet Mail Extension (ΜΙΜΕ) Σε κάθε έγγραφο που επιστρέφεται από έναν Web διακομιστή, ανατίθεται μια επικεφαλίδα MIME, που περιγράφει τα περιεχόμενα του εγγράφου Στη περίπτωση μιας σελίδας HTML, ισχύει MIME = Content-type: text/html Έτσι ο browser, ξέρει να εμφανίσει τα περιεχόμενα σαν ιστοσελίδα Οι διακομιστές μπορούν να επιστρέψουν γραφικά, ήχο, καθαρό κείμενο κλπ. Σε κάθε περίπτωση, το πρόγραμμα περιήγησης μπορεί να ζητήσει την εκτέλεση διάφορων εφαρμογών, για να μπορέσει να εμφανίσει τα περιεχόμενα 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 44

Web Servers: Ένα Εξειδικευμένο Λογισμικό Καλείται http daemon (δαίμονας) στο Unix και http service (υπηρεσία) στα Windows Υπάρχουν πάνω από 70 διαφορετικοί Web διακομιστές στην αγορά Λειτουργίες: Εξυπηρετούν αιτήσεις HTTP Παρέχουν έλεγχο προσπέλασης, καθορίζοντας ποιος μπορεί να προσπελάσει συγκεκριμένους καταλόγους ή αρχεία στον Web server Εκτελούν εσωτερικά και εξωτερικά scripts ή προγράμματα, είτε για να προσθέσουν λειτουργικότητα στις ιστοσελίδες, είτε για να παράσχουν πρόσβαση πραγματικού χρόνου (real-time access) σε βάσεις δεδομένων και σε άλλα δυναμικά δεδομένα. Αυτό γίνεται μέσω διαφόρων διασυνδέσεων προγραμματισμού εφαρμογών Επιτρέπουν τη διαχείριση λειτουργιών του διακομιστή και των περιεχομένων του δικτυακού τόπου (Web site) Καταγραφή συναλλαγών (log transactions) που κάνουν οι χρήστες 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 45

Λειτουργικότητα διακομιστών Web Οι Web servers μπορούν να διακριθούν από τα εξής: Πλατφόρμες μερικοί είναι σχεδιασμένοι για συγκεκριμένη πλατφόρμα (π.χ. Windows), ενώ άλλοι για μια ποικιλία αυτών Απόδοση αριθμός ταυτόχρονων αιτήσεων που μπορούν να χειριστούν, ταχύτητα επεξεργασίας κ.ά. Ασφάλεια δυνατότητα πρόσθετων υπηρεσιών ασφάλειας όπως υποστήριξη ανταλλαγής κρυπτογραφημένων δεδομένων, προχωρημένα σχήματα πιστοποίησης κ.ά. Εμπόριο δυνατότητα προχωρημένων υπηρεσιών υποστήριξης ζωντανών αγορών και πωλήσεων 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 46

Web Servers για Συναλλαγές Κυριαρχούν τρεις servers: Apache server ΜόνοηαπλήέκδοσηδωρεάνκαιόχιαυτήμεασφάλειαSSL Εκτελείται καλύτερα σε περιβάλλοντα Unix Υποστηρίζεται από εργαλεία τρίτων κατασκευαστών Οκτ. 2011: ο πιο δημοφιλής (με 65%) των web sites ΓΕΝΙΚΑ Microsoft Internet Information Services (IIS) Microsoft Internet Information Services (IIS) Περιλαμβάνεται στα Windows Server 2003 (v. 6.0) και Windows 7, Vista και Windows Server 2008 (v. 7.0) Εύκολη διαχείριση Προσφέρει περιβάλλον ανάπτυξης εφαρμογών (.NET πλαίσιο, π.χ. Active Server Pages) Πολύ καλές επιδόσεις Οκτ. 2011: ο δεύτερος πιο δημοφιλής (με 15%) των web sites ΓΕΝΙΚΑ 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 47

Αξιολόγηση Web διακομιστών Oracle iplanet Web Server ημιουργήθηκε βάσει των προηγούμενων Netscape Enterprise Server, Sun ONE Web Server, και iplanet Web Server. Υποστηρίζει τεχνολογίες JSP και JavaServlets Unix και Windows Τάσεις Nginx Webserver με 8% (3 ος ) - Nginx uses an asynchronous event-driven approach to handling requests which provides more predictable performance under load, in contrast to the Apache HTTP server model that uses a threaded or process-oriented approach to handling requests Google server (custom Linux-based Web server that Google uses for its online services) με 4% (4 ος ) Μεσαίας κλίμακας το μερίδιο αυτών που είναι σχεδιασμένοι για ΗΕ και ασφαλείς συναλλαγές Έως το 2007: Ο apache χάνει την κυριαρχία, ο IIS αυξάνει γρήγορα (από Απρ. 1996 ο apache ο πιο δημοφιλής, αλλά μειώνονται τα ποσοστά του). Μετά το 2007: σταθεροποίηση και αύξηση του apache. Ο IIS μειώνει τα ποσοστά του Ο αριθμός των Web servers γενικότερα αυξάνει ραγδαία. 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 48

Συστήματα συστατικά δικτυακού τόπου ΗΕ Ένας δικτυακός τόπος ΗΕ πρέπει να περιέχει τουλάχιστον τρία αλληλοσχετιζόμενα συστήματα: Ένα σύστημα εμπορίου ή μετωπικό κατάστημα (merchant system, storefront) που παρέχει το κατάλογο του εμπόρου με προϊόντα τιμές και προώθηση Ένα σύστημα συναλλαγών (transaction system) για επεξεργασία παραγγελιών και πληρωμών και άλλων στοιχείων των συναλλαγών Μια πύλη πληρωμών (payment gateway) που δρομολογεί πληρωμές μέσω υπαρχόντων οικονομικών συστημάτων, κυρίως για πιστοποίηση και διευθέτηση πιστωτικής κάρτας (credit card authorization and settlement) 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 49

Εξωτερικοί Συνεργάτες ή Εσωτερικοί Πόροι Outsourcing Vs. Insourcing Insourcing- δημιουργία και λειτουργία του e-καταστήματος εσωτερικά Επιλογή μεγάλων εταιριών: Αξιοποίηση προηγούμενης εμπειρίας με Web και ΗΕ υνατότητες προσωπικού σε τεχνολογίες πληροφοριών (ΤΠ) Outsourcing συμβόλαιο με εξωτερικούς εργολάβους Επιλογή μικρών-μεσαίων εταιριών, με λίγο προσωπικό και μικρούς προϋπολογισμούς Επιλογή μεγάλων εταιριών: ΓιαπειραματισμόμετοΗΕ, χωρίς μεγάλη επένδυση Για προστασία των εσωτερικών τους δικτύων Γιαναβασίζονταισεειδικούς(experts) όσον αφορά την εγκατάσταση των δικτυακών τόπων. Μετά αναλαμβάνουν οι ίδιες τον έλεγχο των τόπων Τρεις τύποι: Εμπορικά κέντρα, Πάροχοι υπηρεσιών και Τηλεπικοινωνιακές εταιρίες 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 50

Εμπορικά Κέντρα ιαδικτύου (Internet Malls) Αποτελείται από ένα κατάστημα έως μια συλλογή ηλεκτρονικών καταστημάτων με συνήθως κοινή αίσθηση και εμφάνιση Προσφέρει διασταυρούμενες πωλήσεις (cross-selling) από το ένα κατάστημα στο άλλο και μια κοινή δομή πληρωμής (common payment structure) όπου οι αγοραστές μπορούν να χρησιμοποιήσουν μια μόνο συναλλαγή πιστωτικής κάρτας για να αγοράσουν προϊόντα από πολλαπλά καταστήματα Έχουν μεγαλύτερη εμβέλεια marketing από τους αυτόνομους δικτυακούς τόπους και άρα, θεωρητικά, παράγουν περισσότερη κίνηση Μειονέκτημα: το εισόδημα του e-καταστήματος μοιράζεται με τον ιδιοκτήτη του εμπορικού κέντρου Εξειδικευμένα (www.golf-mall.com) - Γενικής φύσης (www.choicemall.com) 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 51

Πάροχοι Υπηρεσιών ιαδικτύου (Internet Service Providers) Μεγάλος αριθμός ISP προσφέρουν υπηρεσίες φιλοξενίας για ΗΕ Εστιάζονται κυρίως στη λειτουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος συναλλαγών και όχι σε περιεχόμενο καταστημάτων. Έτσι οι έμποροι που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες ενός ISP πρέπει να σχεδιάσουν οι ίδιοι (ή να αναθέσουν σε τρίτο) τις δικές τους σελίδες 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 52

Τηλεπικοινωνιακές Εταιρίες (Telecommunication Companies) Επεκτείνουν τις υπηρεσίες φιλοξενίας τους, ώστε να περιλαμβάνουν μια πλήρη γκάμα λύσεων ΗΕ Ενδεικτικά: AT&T ecommerce Suite MCI Web Commerce ΟΤΕ Κύρια εστίασή τους είναι σε μεγάλες εταιρίες που έχουν ήδη ως πελάτες και οι οποίοι χρησιμοποιούν ήδη τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες τους 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 53

Έτοιμες Λύσεις ΗΕ Ανάλογα με τη ποσότητα της προσαρμογής που επιτρέπεται και απαιτείται, και τον αριθμό των συστατικών server που πρέπει να ολοκληρωθούν για να παραδοθούν οι τελικές λύσεις, διακρίνονται σε δυο κατηγορίες, οι οποίες σιγά-σιγά πλησιάζουν: Έτοιμες λύσεις καταλόγου Πλήρη πακέτα ΗΕ Και οι δυο κατηγορίες προσφέρουν: Εγκατάσταση ηλεκτρονικού καταστήματος Παρουσίαση προϊόντων Επεξεργασία παραγγελιών και αγορών Επεξεργασία πληρωμών Υποστήριξη για λογισμικό τρίτων κατασκευαστών, όπως για πακέτα αποστολής και υπολογισμού φόρου 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 54

Ηλεκτρονικοί Κατάλογοι (e-catalogs) Είναι τα εικονικά ισοδύναμα των παραδοσιακών καταλόγων προϊόντων Περιέχουν, όπως και οι έντυποι κατάλογοι: Γραπτές περιγραφές και φωτογραφίες προϊόντων Πληροφορίες για διάφορες προωθήσεις, εκπτώσεις, μεθόδους αποστολής και τρόπους πληρωμής Η δημιουργία τους στηρίζεται σε ειδικό λογισμικό που καλείται λογισμικό διακομιστή εμπορίου (merchant ή commerce server) 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 55

Χαρακτηριστικά Λογισμικού ιακομιστή Εμπορίου Πρότυπα ή οδηγοί για δημιουργία ενός καταστήματος και σελίδων καταλόγου με εικόνες που περιγράφουν προϊόντα για πώληση Ηλεκτρονικά καλάθια αγορών (shopping carts) που επιτρέπουν σε καταναλωτές να συλλέξουν είδη που τους ενδιαφέρουν, μέχρι να είναι έτοιμοι να περάσουν από το ταμείο (checkout) Φόρμες παραγγελιών στο Web για υποστήριξη ασφαλών αγορών (είτε μέσω SSL ή μέσωset) Μια βάση δεδομένων για συντήρηση περιγραφών και τιμών προϊόντων καθώς και παραγγελιών πελατών Ολοκλήρωση (integration) με λογισμικό τρίτων κατασκευαστών για υπολογισμό φόρου και κόστους αποστολής και για διαχείριση διανομής και πληρότητας 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 56

Αρχιτεκτονική Server Εμπορίου Αποθήκευση Σελίδων HTML Web Browser Internet Web Server Server Εμπορίου Βάση Δεδομένων Παραγγελίες Καταλόγου Εφαρμογές 3ου κατασκευαστή Οικονομικό δίκτυο Prentice 10/11/2011 Hall, 2000 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 57

oscommerce (λύση ανοικτού λογισμικού) 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 58

Πλήρη Πακέτα (suites) HE Web Browser Προσφέρουν στους οργανισμούς μεγαλύτερη ευελιξία, εξειδίκευση, προσαρμογή (customization) και ολοκλήρωση για υποστήριξη πλήρους λειτουργικότητας μετωπικού γραφείου και γραφείου υποστήριξης (front and back-office) Αντί για έναν server και μια βάση δεδομένων, έχουμε πολλούς servers και πολλές βάσεις δεδομένων Internet Web Server Εφαρμογή Καταλόγου Διαχείριση, Εγγραφή, Προφίλ, Εξυπηρέτηση Πελατών Σύλληψη και ολοκλήρωση παραγγελιών Επεξεργασία Πληρωμών (SET & Παραγγελία Αγοράς) Αρχιτεκτονική ΗΕ Server της Open Market ( ΟΜ-Transact) Βάση Δεδομένων Καταλόγου Βάση Δεδομένων Πελατών Βάση Δεδομένων Παραγγελιών Συστήματα Ικανοποίησης Βάση Δεδομένων Πληρωμών Οικονομικό δίκτυο 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 59

Πλήρη Πακέτα (suites) HE Εστιάζονται σε δικτυακούς τόπους ΗΕ με υψηλούς όγκους συναλλαγών Παρέχουν ένα πλήρες σύνολο υπηρεσιών συναλλαγών άκρου προς άκρο (end-to-end), όπως: Ανάλυση και προφίλ: ανάλυση πωλήσεων, συμπεριφοράς και προφίλ πελατών για καθορισμό της αποδοτικότητας των διαφημίσεων, ειδικών προσφορών, και άλλων προωθητικών ενεργειών Παραγωγή ζήτησης: διανομή ψηφιακών προσφορών και ηλεκτρονικών κουπονιών για προσέλκυση ομάδων πελατών στόχου ιαχείριση παραγγελιών: σύλληψη παραγγελιών, επαλήθευση πληροφοριών πληρωμών και διευθύνσεων, επεξεργασία ελέγχου αποστολών, πιστώσεων και παραγγελιών 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 60

Πλήρη Πακέτα (suites) HE Ικανοποίηση (Fulfillment): διανομή φυσικών αγαθών, ψηφιακών αγαθών και εγγράφων με αυτοματοποιημένη ειδοποίηση πελατών από εταιρικά συστήματα, φαξ, e-mail ή ασφαλείς ιστοσελίδες Πληρωμή (Payment): υποστήριξη για εξουσιοδότηση σε πραγματικό χρόνο, αυτόματη διευθέτηση, ανανέωση συνδρομής, και πληρωμές μέσω όλων των μηχανισμών πληρωμών (πιστωτική κάρτα κλπ.) Αυτοεξυπηρέτηση: Ασφαλής πρόσβαση σε πλήρεις πληροφορίες αποστολής, πληρωμής και χρέωσης Εξυπηρέτηση πελατών: Σύνολο εργαλείων για ανάλυση και διευθέτηση θεμάτων πελατών Εκθέσεις (reporting): Παρέχει μια σειρά βασικών εκθέσεων, έτσι ώστε να μπορεί κανείς να έχει εύκολα τον έλεγχο της εξελισσόμενης επιχείρησης στο Internet 10/11/2011 Δρ. Χρήστος Κ. Γεωργιάδης - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 61