Να γράψετε στο τετράδιό σας τις ερωτήσεις 1.1 και 1.2 και δίπλα στη κάθε μία το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΠΤΑ (7) ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τις ερωτήσεις 1.1 και 1.2 και δίπλα στη κάθε μία το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: 1.1. Ποιο από τα παρακάτω υδατικά διαλύματα στους 25 ο C έχει τη μεγαλύτερη τιμή ph; α. ΝΗ3 0,1 M β. Ca(OH)2 0,1 M γ. ΝαΟΗ 0,1 Μ δ. ΝαCN 0,1 Μ Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 1.2. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις ισχύει όταν υδατικό διάλυμα ασθενούς ηλεκτρολύτη αραιώνεται με νερό, σε σταθερή θερμοκρασία; α. το ph του διαλύματος πάντοτε μειώνεται β. η συγκέντρωση του ηλεκτρολύτη στο διάλυμα αυξάνεται γ. η σταθερά ιοντισμού του ηλεκτρολύτη μειώνεται δ. ο βαθμός ιοντισμού του ηλεκτρολύτη αυξάνεται. Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 1.3. Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν, με τη λέξη Σωστό, αν είναι σωστές και με τη λέξη Λάθος, αν είναι λανθασμένες. α. Το HCl αντιδρά τόσο με τη μεθυλαμίνη (CH3NH2) όσο και με το αιθένιο (CH2=CH2). β. Οι πρωτοταγείς αλκοόλες οξειδώνονται σε κετόνες. γ. Τα αλκίνια του τύπου R C CH αντιδρούν με Νa. δ. Η προπανόνη οξειδώνεται από το αντιδραστήριο Tollens (αμμωνιακό διάλυμα AgNO3). Μονάδες 4 1.4. Να συμπληρώσετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω χημικές εξισώσεις: CH3-CH2-Cl + CH3-COONa A + B CH3-CH2-ΟΗ + SOCl2 Γ + Δ + Ε Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 1.5. Αφού μελετήσετε την παρακάτω σειρά αντιδράσεων, να γράψετε στο τετράδιό σας τους συντακτικούς τύπους των ενώσεων (Α), (Β) και (Γ). CH3-CH=CH-CH3 + Br 2 CCl 4 (A) 2ΝαΟΗ + αλκοόλη, θ (B) 2 + H O καταλ ύτες καρβονυλική ένωση (Γ) Μονάδες 6 ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΘΕΜΑ 2ο Υδατικό διάλυμα Δ1 όγκου 1L περιέχει το ασθενές οξύ ΗΑ συγκέντρωσης c M. Αν ο βαθμός ιοντισμού του ΗΑ είναι α1=10-2 και το ph του διαλύματος είναι ίσο με 3: α. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση c M και τη σταθερά ιοντισμού Κa του ΗΑ. Μονάδες 8 β. Στο διάλυμα Δ1 διαλύουμε 0,1 mol αερίου HCl οπότε προκύπτει διάλυμα Δ2. Να υπολογίσετε το βαθμό ιοντισμού α2 του οξέoς ΗΑ στο διάλυμα Δ2. Μονάδες 8 γ. Στο διάλυμα Δ2 διαλύουμε 0,2 mol στερεού ΝαΟΗ και προκύπτει διάλυμα Δ3. Να υπολογίσετε το ph του διαλύματος Δ3. Μονάδες 9 Να θεωρήσετε ότι μετά από κάθε διάλυση ο όγκος των διαλυμάτων παραμένει σταθερός και ίσος με 1L. ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 6ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δίνεται ότι όλα τα διαλύματα βρίσκονται στους 25 ο C όπου Κw= 10-14. Να γίνουν οι δυνατές προσεγγίσεις που επιτρέπονται από τα αριθμητικά δεδομένα του προβλήματος. ΘΕΜΑ 3ο 3.1. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω φράση συμπληρωμένη με τη σωστή λέξη. Όταν τα μόρια του υποστρώματος καταλαμβάνουν τα ενεργά κέντρα όλων των διαθέσιμων μορίων του ενζύμου, τότε προκαλείται του ενζύμου. Μονάδες 4 3.2. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Το κύριο όργανο της γλυκονεογένεσης είναι: α. οι μύες β. το ήπαρ γ. ο στόμαχος δ. οι ενδοκρινείς αδένες. Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 6ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 7ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 3.3. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη "Σωστό" ή "Λάθος" δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση. α. Το ph δεν επηρεάζει την ταχύτητα των ενζυμικών αντιδράσεων. β. Η οξείδωση ενός μορίου του μιτοχονδρικού NADH μέσω της αναπνευστικής αλυσίδας αποδίδει 3 μόρια ΑΤΡ. γ. Tα αμινοξέα δίνουν χαρακτηριστική χρωστική αντίδραση με διάλυμα νινυδρίνης. Μονάδες 6 3.4. Σε κάθε πρωτεΐνη της Στήλης Ι να αντιστοιχίσετε το βιολογικό της ρόλο που αναφέρεται στη Στήλη ΙΙ, γράφοντας στο τετράδιό σας το γράμμα της Στήλης Ι και δίπλα τον αριθμό της Στήλης ΙΙ. ΤΕΛΟΣ 7ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 8ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΤΕΛΟΣ 8ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 9ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Στήλη Ι Α. Μυοσφαιρίνη Β. Γλυκαγόνη Γ. Ριβονουκλεάση Δ. Τροπονίνη Ε. Ωαλβουμίνη Στήλη ΙΙ 1. Μυϊκή συστολή 2. Μεταφορική πρωτεΐνη 3. Αμυντική πρωτεΐνη 4. Αποθηκευτική πρωτεΐνη 5. Ένζυμο 6. Ορμόνη Μονάδες 10 ΘΕΜΑ 4ο 4.1. Το παρακάτω σχήμα δείχνει ένα μικρό τμήμα μιας αλυσίδας RNA. Οι ομοιοπολικοί δεσμοί μεταξύ των Α, Γ Γ Β Α Β Α Β Β, Γ παριστάνονται με απλές γραμμές. ΤΕΛΟΣ 9ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 10ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ α. Ποια είναι τα συστατικά Α, Β που αποτελούν το σταθερό τμήμα της αλυσίδας και ποιες μπορεί να είναι οι ενώσεις Γ του μεταβλητού τμήματος της αλυσίδας; Μονάδες 7 β. Πώς ονομάζεται η ένωση Α-Γ και πώς η ένωση Γ-Α-Β; Μονάδες 3 ΤΕΛΟΣ 10ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 11ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 4.2. Σε διάλυμα γλυκόζης προστίθενται βακτηρίδια που συμμετέχουν στο ξίνισμα του γάλακτος (λακτοβάκιλλοι), οπότε η γλυκόζη διασπάται αναερόβια όπως δείχνει η παρακάτω μεταβολική πορεία: 3 4 4 3 Γλυκόζη γλυκόλυση 1 2 5 6 όπου τα 3 και 4 είναι συνένζυμα οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων. i. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της παραπάνω μεταβολικής πορείας και δίπλα σε κάθε αριθμό το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή από τις παρακάτω επιλογές: Α. ΑΤP Β. γαλακτικό οξύ Γ. NADH + H + Δ. ADP + Pi Ε. NAD + Ζ. πυροσταφυλικό οξύ ΤΕΛΟΣ 11ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 12ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Μονάδες 6 ii. Ποιο ένζυμο καταλύει τη μετατροπή της ένωσης 1 στην ένωση 2; Μονάδες 4 Ποια είναι η σημασία της μετατροπής της ένωσης 1 στην ένωση 2 για την ομαλή διεξαγωγή της γλυκολυτικής πορείας; Μονάδες 5 ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους υποψηφίους) 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Τα θέματα δε θα τα αντιγράψετε στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Καμιά άλλη σημείωση δεν επιτρέπεται να γράψετε. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. ΤΕΛΟΣ 12ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 13ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα ζητήματα. 4. Κάθε λύση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μετά την 10.30 πρωινή. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 13ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ