ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 2009-2010
Πίνακας περιεχομένων 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ... 4 2. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ... 4 2.1. Ίδρυση του Τμήματος και στόχοι... 4 2.2. Δομή και λειτουργία του Τμήματος... 6 2.3. Ακαδημαϊκό προσωπικό και φοιτητές... 8 3. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ... 9 3.1. Πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών... 9 3.1.1. Το πρόγραμμα σπουδών... 9 3.1.2. Πτυχιακή Εργασία... 14 3.1.3. Συγγράμματα... 14 3.1.4. Διεθνής διάσταση... 16 3.1.5. Διασύνδεση με την αγορά εργασίας... 17 3.2 Προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών... 19 3.2.1. ΠΜΣ στην «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία»... 19 3.2.2. ΠΜΣ στις «Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Σπουδές»... 28 3.2.3. ΠΜΣ «Κράτος και Δημόσια Πολιτική»... 37 3.2.4. ΠΜΣ στις «Σπουδές Νοτιοανατολικής Ευρώπης»... 45 3.3. Πρόγραμμα διδακτορικών σπουδών... 56 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ... 57 4.1. Ποιότητα Διδακτικής Διαδικασίας... 57 4.2. Οργάνωση και Εφαρμογή Διδακτικού Έργου... 58 4.3. Αξιοποίηση ΤΠΕ... 59 4.4. Αναλογία Διδασκόντων και Διδασκομένων... 59 4.5. Σύνδεση Διδασκαλίας με Έρευνα... 59 5. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ... 59 5.1. Ερευνητικά προγράμματα και έργα... 60 5.2. Ερευνητικές υποδομές... 60 5.3. Επιστημονικές δημοσιεύσεις μελών ΔΕΠ... 61 5.4. Η διεθνής παρουσία των μελών ΔΕΠ... 61 6. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ... 62 7. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ... 62 7.1. Διοικητικές υπηρεσίες... 62 7.2. Υποδομές που χρησιμοποιεί το Τμήμα... 63 8. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 66 9. ΣΧΕΔΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ... 68 10. ΠΙΝΑΚΕΣ... Error! Bookmark not defined. 10.1 Εξέλιξη του προσωπικού του τμήματος... Error! Bookmark not defined. 10.2 Εξέλιξη των εγγεγραμμένων φοιτητών του Τμήματος... Error! Bookmark not defined. 10.3 Εξέλιξη των εισερχομένων προπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος... Error! Bookmark not defined. 10.4. Εξέλιξη του αριθμού αιτήσεων, προσφορών θέσεων από το Τμήμα, εισακτέων (εγγραφών) και αποφοίτων στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία»... Error! Bookmark not defined.
10.5. Εξέλιξη του αριθμού αιτήσεων, προσφορών θέσεων από το Τμήμα, εισακτέων (εγγραφών) και αποφοίτων στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Σπουδές»... Error! Bookmark not defined. 10.6. Εξέλιξη του αριθμού αιτήσεων, προσφορών θέσεων από το Τμήμα, εισακτέων (εγγραφών) και αποφοίτων στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Κράτος και Δημόσια Πολιτική»... Error! Bookmark not defined. 10.7. Εξέλιξη του αριθμού αιτήσεων, προσφορών θέσεων από το Τμήμα, εισακτέων (εγγραφών) και αποφοίτων στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Σπουδές Νοτιοανατολικής Ευρώπης»... Error! Bookmark not defined. 10.8. Εξέλιξη του αριθμού αιτήσεων, προσφορών θέσεων από το Τμήμα, εισακτέων (εγγραφών) και αποφοίτων στο Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών... Error! Bookmark not defined. 10.10 Εξέλιξη του αριθμού των αποφοίτων του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών και διάρκεια σπουδών... Error! Bookmark not defined. 10.11. Μαθήματα Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών... Error! Bookmark not defined. 10.12 Συμμετοχή σε διαπανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών Error! Bookmark not defined. 10.13 Επιστημονικές δημοσιεύσεις... Error! Bookmark not defined. 10.14 Στατιστικά Φοιτητών ανά κύκλο σπουδών... Error! Bookmark not defined. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α... 122 1. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΕΔΔ... 122 2. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ... 124 3. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ... 125 4. ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΡΙΒΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΧΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤOY ΑΚΑΔΗΜΑΙΚOY ΕΤOYΣ 2009-2010... 133 5. ΤΙΤΛΟΙ ΝΕΩΝ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚ. ΕΤΟΣ 2009-10... 134 6. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ... 136 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β... 141
1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Η Ο.Μ.Ε.Α., η οποία αποτελείται από τους καθηγητές Χ. Λυριντζή, Μιχ. Τσινισιζέλη, τους αναπληρωτές καθηγητές Γ. Τασσόπουλο και Γρ. Μολύβα και την επίκουρη καθηγήτρια Εμμ. Δούση, είχε την ευθύνη της εκπόνησης της παρούσας ετήσιας έκθεσης 2009-2010. Λόγω εκπαιδευτικής αδείας του καθηγητή Χ. Λυριντζή, στη θέση του συμμετείχε ο Πρόεδρος του Τμήματος καθηγητής Χαρ. Χρυσανθάκης. Η διαδικασία διήρκεσε από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 2010. Κατά το διάστημα αυτό συγκεντρώθηκαν τα απογραφικά δελτία διδασκόντων και μαθημάτων και πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με τους διευθυντές των Π.Μ.Σ. του Τμήματος. Η έκθεση επικεντρώνεται στην γενική παρουσίαση των δραστηριοτήτων του Τμήματος κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010. Κατά την εκπόνηση της έκθεσης ελήφθησαν υπόψη: Τα ατομικά απογραφικά δελτία διδασκόντων που συμπληρώθηκαν από τα μέλη Δ.Ε.Π. του Τμήματος. Τα απογραφικά δελτία εξαμηνιαίων μαθημάτων που συμπληρώθηκαν από τους διδάσκοντες. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τη Γραμματεία του Τμήματος και τις γραμματείες των τεσσάρων προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών. Ο οδηγός σπουδών του Τμήματος του ακαδημαϊκού έτους 2009-2010. Οι οδηγοί σπουδών των τεσσάρων προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών του ακαδημαϊκού έτους 2009-2010. Η έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης των ακαδημαϊκών ετών 2004 έως 2009 που ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2009. 2. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 2.1. Ίδρυση του Τμήματος και στόχοι Το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης ιδρύθηκε το 1982 (Φ.Ε.Κ. 87/16.7.1982 τ. Α ). Είναι το νεότερο από τα τρία τμήματα της Σχολής Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ως τότε είχε λειτουργήσει για πολλά χρόνια με διάφορες
μορφές, αλλά χωρίς διοικητική αυτοτέλεια, ως μέρος της Νομικής Σχολής. Αρχικά λειτούργησε ως Τμήμα Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών, ως χωριστή κατεύθυνση στο τελευταίο έτος σπουδών. Αργότερα, απέκτησε πιο αυτόνομη υπόσταση, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της Νομικής Σχολής, ως Τμήμα Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικών Επιστημών. Σκοπός του Τμήματος είναι η σε βάθος καλλιέργεια της πολιτικής επιστήμης σε όλες τις σύγχρονες διαστάσεις της: την πολιτική ανάλυση, τις διεθνείς και ευρωπαϊκές σπουδές, τη διοικητική επιστήμη, την πολιτική και κοινωνική θεωρία και την κοινωνική πολιτική. Το πρόγραμμα σπουδών, που αναθεωρήθηκε το 2005, επιδιώκει την κατάρτιση των φοιτητών και φοιτητριών στις θεμελιώδεις έννοιες, τις βασικές μεθόδους και τους προβληματισμούς που διέπουν τη συστηματική ανάλυση των πολιτικών, κοινωνικών, πολιτειακών και διεθνών φαινομένων. Παράλληλα παρέχει στους φοιτητές και τις φοιτήτριες εξειδικευμένη γνώση στον τομέα προτίμησής τους. Η προσέγγιση αυτή αντανακλά τη φιλοσοφία του Τμήματος, που αποδίδει έμφαση στην ενότητα των κοινωνικών επιστημών και στη συνολική και πολύπλευρη προσέγγιση της πολιτικής επιστήμης. Με βάση αυτή τη λογική, προβλέπονται τρεις κύκλοι σπουδών (κύκλος σπουδών πολιτικής ανάλυσης κύκλος διεθνών και ευρωπαϊκών σπουδών κύκλος σπουδών διοικητικής επιστήμης), οι οποίοι επιτρέπουν στους φοιτητές και τις φοιτήτριες να εξοικειωθούν με έναν από τους κύριους χώρους της επιστημονικής, ερευνητικής και επαγγελματικής εξειδίκευσης του Τμήματος. Έτσι, το πρόγραμμα σπουδών αποσκοπεί στην παροχή τόσο γενικής παιδείας, στο μέτρο του δυνατού, όσο και της επιστημονικής εξειδίκευσης, προετοιμάζοντας παράλληλα τους φοιτητές και τις φοιτήτριές του και για μεταπτυχιακές σπουδές. Ταυτοχρόνως εξασφαλίζεται η ακαδημαϊκή προετοιμασία των αποφοίτων του Τμήματος για την επαγγελματική απασχόλησή τους σε περιοχές όπως η πολιτική ανάλυση, η πολιτική θεωρία, η κοινωνιολογία, οι διεθνείς σχέσεις, η ελληνική, ευρωπαϊκή και διεθνής διπλωματία, οι διεθνείς οργανισμοί, η τοπική αυτοδιοίκηση και η δημόσια διοίκηση σε εθνικούς και διεθνείς, ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς, επιχειρήσεις, κ.ά.
2.2. Δομή και λειτουργία του Τμήματος Με στόχο τον καλύτερο συντονισμό της εκπαιδευτικής και ερευνητικής λειτουργίας, το Τμήμα είναι οργανωμένο σε Τομείς 1, οι οποίοι αντιστοιχούν σε επιμέρους γνωστικά πεδία και στους οποίους είναι κατανεμημένο το διδακτικό του προσωπικό. Οι Τομείς του Τμήματος είναι τέσσερις: Τομέας Πολιτικής Επιστήμης Τομέας Κοινωνικής Θεωρίας και Κοινωνιολογίας Τομέας Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Τομέας Διοικητικής Επιστήμης Οι Τομείς διαθέτουν ως όργανα τη Γενική Συνέλευση και τον Διευθυντή του Τομέα, ο οποίος εκλέγεται από τα μέλη του Τομέα. Ο Διευθυντής εισηγείται, κατά κανόνα, στη Γενική Συνέλευση και το Διοικητικό Συμβούλιο του Τμήματος τα θέματα που αφορούν τον Τομέα. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010 διευθυντές των Τομέων διετέλεσαν τα ακόλουθα μέλη Δ.Ε.Π. του Τμήματος: Καθηγήτρια Μάρω Παντελίδου-Μαλούτα (Τομέας Πολιτικής Επιστήμης). Αναπληρωτής Καθηγητής Κύρκος Δοξιάδης (Τομέας Κοινωνικής Θεωρίας και Κοινωνιολογίας). Καθηγητής Λουκάς Τσούκαλης (Τομέας Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών). Καθηγητής Χαράλαμπος Χρυσανθάκης (Τομέας Διοικητικής Επιστήμης). Όργανα του Τμήματος είναι η Γενική Συνέλευση, το Διοικητικό Συμβούλιο και ο Πρόεδρος του Τμήματος. Στη Γενική Συνέλευση συμμετέχουν όλα τα μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού, καθώς και εκπρόσωποι των λοιπών κατηγοριών επιστημονικού προσωπικού και των φοιτητών/φοιτητριών. Συνεδριάζει σχεδόν μία φορά το μήνα και ασκεί σημαντικές αρμοδιότητες ως προς την εκπαιδευτική λειτουργία κ.ά., ενώ συγκροτεί κατ εξοχήν τον χώρο αλληλοενημέρωσης και ανταλλαγής απόψεων για όλα τα θέματα που αφορούν το Τμήμα. Ειδικότερα, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010, η Γενική Συνέλευση του Τμήματος συνεδρίασε επτά φορές (20-10-2009, 15-12-2009, 23-2-2010, 13-4-2010, 11-5-2010, 22-6-2010, 6-7-2010). 1 Φ.Ε.Κ. 607/17.8.1989/ τ. Β.
Στη Γενική Συνέλευση προεδρεύει ο Πρόεδρος του Τμήματος, ο οποίος εκλέγεται μαζί με τον Αναπληρωτή Πρόεδρο κάθε δύο χρόνια. Κατά το ακ. έτος 2009-2010 Πρόεδρος του Τμήματος ήταν ο καθηγητής Χ. Λυριντζής και αν. Πρόεδρος ο καθηγητής Μ. Τσινισιζέλης. Τον Ιούνιο του 2010 εξελέγη νέος Πρόεδρος ο καθηγητής Χαρ. Χρυσανθάκης με αν. Πρόεδρο τον αν. καθηγητή Κ. Υφαντή. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από τον Πρόεδρο του Τμήματος, τον Αναπληρωτή Πρόεδρο, τους Διευθυντές των Τομέων, δύο εκπροσώπους των προπτυχιακών φοιτητών και τον εκπρόσωπο των Ειδικών Μεταπτυχιακών Υποτρόφων και των μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος. Είναι αρμόδιο για την εκτέλεση και την εποπτεία εφαρμογής των αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης, καθώς και εν γένει την άσκηση των αρμοδιοτήτων που του έχει αναθέσει ο νομοθέτης. Ο Πρόεδρος του Τμήματος προΐσταται των υπηρεσιών του Τμήματος, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη της Γενικής Συνέλευσης, εισηγείται τα θέματα, προεδρεύει των εργασιών της και φροντίζει για την εκτέλεση των αποφάσεών της. Ο Πρόεδρος εκπροσωπεί το Τμήμα. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010, στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης λειτούργησαν, επίσης, οι παρακάτω επιτροπές: 1) Η Συντονιστική Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών που αποτελείται από τρία μέλη ΔΕΠ (για το ακ. έτος 2009-2010: Π. Βαλλιάνος, Ι. Τασόπουλος, Π. Ιωακειμίδης και Χ. Λυριντζής), μία υπάλληλο της Γραμματείας και έναν φοιτητή. Η Επιτροπή αυτή συντονίζει τα τέσσερα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών που λειτουργούν στο Τμήμα: ΠΜΣ για την Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία, ΠΜΣ για τις Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Σπουδές, ΠΜΣ για το Κράτος και τη Δημόσια Πολιτική και ΠΜΣ για τις Σπουδές Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η Επιτροπή αυτή καταγράφει την εμπειρία των ΠΜΣ που λειτουργούν υπό την αιγίδα του Τμήματος, υποδεικνύει τρόπους συνεργασίας τους, επιδιώκει την ένταξη των προτάσεων για εκπόνηση διδακτορικής διατριβής σε ένα συνεχώς ανανεούμενο πλαίσιο στρατηγικής για την ανάπτυξη του Τμήματος και των συναφών γνωστικών αντικειμένων και συνεργάζεται με την Επιτροπή Βιβλιοθήκης.
2) Η Επιτροπή Βιβλιοθήκης που αποτελείται από τρία μέλη ΔΕΠ (Γρ. Μολύβας, Εμμ. Δούση και Ε. Αθανασοπούλου) συντονίζει τις λειτουργίες και δραστηριότητες της βιβλιοθήκης του Τμήματος, προτείνει τρόπους διεύρυνσης των διαθέσιμων πόρων και συνεργάζεται στενά με την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών, 3) Η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης που αποτελείται από πέντε μέλη ΔΕΠ (Χρ. Λυριντζής, Μ. Τσινισιζέλης, Γ. Τασόπουλος, Γρ. Μολύβας, Εμμ. Δούση) και συγκροτήθηκε για την συγκέντρωση, καταγραφή και αποτίμηση, στο πλαίσιο της εσωτερικής αξιολόγησης, όλων εκείνων των στοιχείων που συνθέτουν την ταυτότητα του Τμήματος. 2.3. Ακαδημαϊκό προσωπικό και φοιτητές Στο Τμήμα υπηρετούν τριάντα εννέα (39) μέλη ΔΕΠ 2, από τα οποία είκοσι (20) στη βαθμίδα του Καθηγητή, δέκα (10) στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή, πέντε (5) στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή και τέσσερις (4) στη βαθμίδα του Λέκτορα. Διδακτικό έργο προσφέρουν επίσης δύο (2) μέλη Ειδικού Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (Ε.Ε.ΔΙ.Π.Π), τρία (3) μέλη του Ειδικού επιστημονικού προσωπικού, καθώς και δύο διδάσκοντες του ΠΔ 407/1980 στον Τομέα Κοινωνικής Θεωρίας και Κοινωνιολογίας (κατά το εαρινό εξάμηνο 2009-10) 3. Επίσης στο Τμήμα εργάζονται έξι (6) μέλη Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (Ε.Τ.Ε.Π.). Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010, οι εγγεγραμμένοι προπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες ήταν 9.553, εκ των οποίων οι νεοεισερχόμενοι φοιτητές και φοιτήτριες ήταν 273. Κατά το ίδιο ακαδημαϊκό έτος απεφοίτησαν 314 φοιτητές και φοιτήτριες 4. Στα τέσσερα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών του Τμήματος φοίτησαν 120 φοιτητές και φοιτήτριες από τους οποίους απεφοίτησαν οι 97 5. Στο διδακτορικό πρόγραμμα μετέχουν 198 υποψήφιοι διδάκτορες. Κατά το ακ. έτος 2009-2010 ενεγράφησαν 18 νέοι υποψήφιοι διδάκτορες και ανακηρύχθηκαν διδάκτορες 7. Επίσης, κατά το ίδιο ακ. έτος διεγράφησαν από τους καταλόγους του Τμήματος 13 2 Βλ. τον πλήρη κατάλογο στο παράρτημα A της παρούσας έκθεσης. 3 Βλ. πίνακα 10.1. 4 Βλ. πίνακα 10.2. 5 Βλ. πίνακες 10.4, 10.5, 10.6 και 10.7.
υποψήφιοι διδάκτορες, είτε γιατί το ζήτησαν οι ίδιοι είτε γιατί δεν είχαν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις τους 6. Όπως έχει ήδη τονιστεί στην έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης (2004-2009), στο προπτυχιακό επίπεδο το Τμήμα δεν έχει την δυνατότητα να επιλέξει τους φοιτητές του, αλλά συχνά και οι ίδιοι οι φοιτητές δεν έχουν επιλέξει το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης ως «πρώτη» - κύρια προτίμηση - και έχουν καταλήξει σε αυτό «δια της τεθλασμένης». Ως γνωστόν, οι φοιτητές εισάγονται με το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων. Ένα μεγάλο ποσοστό προέρχεται από μετεγγραφές φοιτητών και με το σύστημα των κατατακτήριων εξετάσεων (συγκεκριμένα, 121 φοιτητές/τριες το Σεπτέμβριο του 2009), ενώ ειδικές ρυθμίσεις ισχύουν για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Επίσης, το Τμήμα έχει πολύ μεγάλο αριθμό εγγεγραμμένων προπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών προηγουμένων ετών (9.553), οι οποίοι δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει (ή ορισμένοι έχουν εγκαταλείψει) τις σπουδές τους. Έως σήμερα δεν έχει λυθεί το ζήτημα της εκκαθάρισης από τα μητρώα των μη ενεργών προπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών. Η αποχή των περισσοτέρων φοιτητών από τις δραστηριότητες του Τμήματος είναι ίσως η μόνη εξήγηση για τη μη κατάρρευση των μηχανισμών του που μπορούν να ανταποκριθούν σε πολύ μικρότερο αριθμό φοιτητικού πληθυσμού. 3. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 3.1. Πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών 3.1.1. Το πρόγραμμα σπουδών Τα γενικά χαρακτηριστικά του προγράμματος σπουδών είναι τα ακόλουθα: η φοίτηση στο Τμήμα διαρκεί τέσσερα έτη (οκτώ εξάμηνα). Τα πρώτα δυο έτη έχουν σκοπό να προσφέρουν τα βασικά μεθοδολογικά εργαλεία, τις γνώσεις και το πλαίσιο αναφοράς της πολιτικής επιστήμης και των κοινωνικών επιστημών γενικότερα, καθώς και μια εισαγωγή στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα του κλάδου. Τα προσφερόμενα μαθήματα κορμού καλύπτουν, μεταξύ άλλων, την εισαγωγή στην πολιτική επιστήμη και στην κοινωνιολογία, την παγκόσμια και ευρωπαϊκή ιστορία, την εισαγωγή στις 6 Βλ. πίνακα 10.8.
διεθνείς σχέσεις, τις αρχές και τους θεσμούς δικαίου, την πολιτική φιλοσοφία, τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, την εισαγωγή στην κοινωνική θεωρία, την πολιτική οικονομία, τους συνταγματικούς θεσμούς, τις μεθόδους και τις τεχνικές κοινωνικής έρευνας, την ευρωπαϊκή οργάνωση και ευρωπαϊκούς θεσμούς, τις γενικές αρχές διοικητικής οργάνωσης, την πολιτική επικοινωνία και το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Στο τρίτο έτος οι φοιτητές και φοιτήτριες χωρίζονται στις τρεις ακόλουθες κατευθύνσεις σπουδών: Πολιτική Ανάλυση (1), Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές (2) και Διοικητική Επιστήμη (3). 1. Κατεύθυνση Πολιτικής Ανάλυσης Η κατεύθυνση Πολιτικής Ανάλυσης καλύπτει τα ακόλουθα γνωστικά αντικείμενα: συγκριτική πολιτική, πολιτική κοινωνιολογία, πολιτική συμπεριφορά και πολιτική θεωρία, καθώς και ιστορία της πολιτικής σκέψης. Βασική επιδίωξη είναι η εξοικείωση των φοιτητών και φοιτητριών με το έργο των κλασικών πολιτικών στοχαστών, αρχαίων και νεότερων, καθώς και η παρουσίαση συγχρόνων προβληματισμών και μεθοδολογικών προσεγγίσεων. Η θεματολογία των υποχρεωτικών μαθημάτων καλύπτει, μεταξύ άλλων, την κλασική και νεότερη πολιτική σκέψη, τις σχέσεις κράτους και κοινωνίας, τη συγκριτική πολιτική τόσο στον αναπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο, την πολιτική συμπεριφορά και των παραγόντων που τη διαμορφώνουν (φύλο, κοινωνική θέση, ιδεολογία, θρησκεία), την εκλογική κοινωνιολογία και τη σύγχρονη πολιτική θεωρία. Τα προσφερόμενα μαθήματα επιλογής καλύπτουν την πολιτική κουλτούρα και κοινωνικοποίηση, το αμερικανικό πολιτικό σύστημα, τη φιλοσοφία της ιστορίας, ζητήματα σχέσεων κράτους και κοινωνίας, την πολιτική ανάλυση και τη φεμινιστική θεωρία. Ο παρακάτω πίνακας αποτυπώνει τον αριθμό των φοιτητών και φοιτητριών που επέλεξαν την κατεύθυνση Πολιτικής Ανάλυσης στο Ε εξάμηνο σπουδών κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010. 2009-2010 42
2. Κατεύθυνση Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Η κατεύθυνση Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών επικεντρώνεται σε δύο επιστημονικούς κλάδους: τις διεθνείς σπουδές και τις ευρωπαϊκές σπουδές. Οι διεθνείς σπουδές επιδιώκουν την εξοικείωση των φοιτητών και φοιτητριών με τις βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις και πρακτικές όψεις στη μελέτη της οργάνωσης και της λειτουργίας της διεθνούς κοινωνίας. Οι ευρωπαϊκές σπουδές επιδιώκουν τη μελέτη και τον θεωρητικό προβληματισμό γύρω από την ευρωπαϊκή ενοποίηση και τη θεσμική οργάνωση και λειτουργία της. Η θεματολογία των υποχρεωτικών μαθημάτων καλύπτει, μεταξύ άλλων, τη θεωρία των διεθνών σχέσεων και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, τους διεθνείς οργανισμούς, τις διεθνείς και ευρωπαϊκές οικονομικές σχέσεις, το δημόσιο διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, την αμυντική συνεργασία και ασφάλεια, το δίκαιο της θάλασσας, την ελληνική εξωτερική πολιτική και τη συγκριτική ανάλυση ευρωπαϊκών πολιτικών συστημάτων. Μαθήματα επιλογής προσφέρονται στην οικονομική θεωρία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της διεθνούς συνεργασίας, στο διεθνές οικονομικό δίκαιο, στο σύστημα των Ηνωμένων Εθνών, στην ελληνική εξωτερική πολιτική, στην αμερικανική εξωτερική πολιτική και ασφάλεια, στα οικονομικά και κοινωνικά συστήματα της Ευρώπης και στη θεωρία και την πρακτική της ευρωπαϊκής σύγκλισης. Ο παρακάτω πίνακας αποτυπώνει τον αριθμό των φοιτητών και φοιτητριών που επέλεξαν την κατεύθυνση Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Ε εξάμηνο σπουδών κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010. 2009-2010 97 3. Κατεύθυνση Διοικητικής Επιστήμης Η κατεύθυνση Διοικητικής Επιστήμης καλύπτει κυρίως δύο επιστημονικούς κλάδους: αφενός τη διοικητική επιστήμη και την ανάλυση των δημόσιων πολιτικών και αφετέρου το δημόσιο δίκαιο και τους θεσμούς. Η διεπιστημονική και θεωρητική προσέγγιση καλλιεργείται με τρόπο ώστε να προάγεται η εμβάθυνση και η εξειδίκευση των φοιτητών/φοιτητριών σε όλες τις εκφάνσεις της οργάνωσης και της λειτουργίας του κράτους.
Η θεματολογία των υποχρεωτικών μαθημάτων καλύπτει, μεταξύ άλλων, τη διοικητική επιστήμη, τις θεωρίες των οργανώσεων, την ανάλυση των δημόσιων πολιτικών, την κοινωνική πολιτική, το συνταγματικό και διοικητικό δίκαιο, τους θεσμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και περιφερειακής ανάπτυξης, καθώς και τις εργασιακές σχέσεις. Μαθήματα επιλογής προσφέρονται στους θεσμούς και την πολιτική χωροταξίας και πολεοδομίας, στη συνταγματική ιστορία, στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, στην οικονομία και διοίκηση των υπηρεσιών υγείας, στις εργασιακές σχέσεις, καθώς και στους θεσμούς προστασίας του πολίτη σε διεθνές και εθνικό επίπεδο. Ο παρακάτω πίνακας αποτυπώνει τον αριθμό των φοιτητών και φοιτητριών που επέλεξαν την κατεύθυνση Διοικητικής Επιστήμης στο Ε εξάμηνο σπουδών κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010. 2009-2010 215 Από τους παραπάνω πίνακες προκύπτει η άνιση κατανομή των φοιτητών στις τρεις κατευθύνσεις, γεγονός που προκαλεί προβλήματα στη διδασκαλία των μαθημάτων, καθώς και στην κατανομή του διδακτικού βάρους στους διδάσκοντες. Τα αίτια της εν λόγω κατάστασης είναι ποικίλα. Οι φοιτητές και φοιτήτριες προτιμούν την κατεύθυνση Διοικητικής Επιστήμης διότι θεωρούν ότι τους προσφέρει ένα πλεονέκτημα για δώσουν εξετάσεις στο ΑΣΕΠ ή στην ΕΣΔΔ και να διοριστούν στο Δημόσιο, το οποίο θεωρούν ότι εξακολουθεί να παραμένει μια ελκυστική επαγγελματική προοπτική. Επιπλέον θεωρείται ότι προσφέρει καλύτερη υποδομή για όσους επιδιώκουν να δώσουν κατατακτήριες εξετάσεις σε Νομικό Τμήμα. Σε κάθε περίπτωση, το Τμήμα εξετάζει τρόπους να καταστήσει τις άλλες κατευθύνσεις εξίσου ελκυστικές και να αποκαταστήσει αριθμητική ισορροπία μεταξύ τους, Τροποποίηση του προγράμματος σπουδών Το πρόγραμμα σπουδών τροποποιήθηκε το 2005, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις σε παραγωγή και μετάδοση γνώσεων και δεξιοτήτων. Τα κύρια σημεία του αναδιαρθρωμένου προγράμματος είναι:
1) η εισαγωγή επιλογών στο Δ εξάμηνο σπουδών, προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη προσέγγιση κορμού και κατευθύνσεων και, επομένως, ενίσχυση της συνεκτικότητας των σπουδών. Τα προσφερόμενα μαθήματα στις κατευθύνσεις σπουδών χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, δηλαδή τα υποχρεωτικά κατεύθυνσης, τα ειδικής επιλογής και τα ελεύθερης επιλογής. Κατόπιν της βελτιωτικής παρέμβασης του 2008, τα μαθήματα ειδικής και ελεύθερης επιλογής συγκροτούνται σε ενιαίο κατάλογο, ανά εξάμηνο. Έτσι δίδεται πλέον η δυνατότητα στους φοιτητές και φοιτήτριες να επιλέξουν, ελεύθερα, μαθήματα τόσο ειδικής όσο και ελεύθερης επιλογής. Κάθε φοιτητής και φοιτήτρια έχει δικαίωμα επιλογής τριών (3) μαθημάτων ανά εξάμηνο. Από τα δώδεκα (12) συνολικώς μαθήματα που θα επιλέξει, τουλάχιστον τέσσερα (4) πρέπει να περιλαμβάνονται μεταξύ των μαθημάτων που κάθε Τομέας έχει υποδείξει ως υποχρεωτικά για την ολοκλήρωση της κατεύθυνσης σπουδών. Στους καταλόγους προσδιορίζονται τουλάχιστον έξι (6) μαθήματα ως υποχρεωτικά για κάθε κατεύθυνση. Η διαδικασία δηλώσεων επιλογής μαθημάτων (πρέπει να) ολοκληρώνεται μέχρι τη λήξη της δεύτερης εβδομάδας κάθε εξαμήνου. 2) Η καθιέρωση μιας τρίτης κατηγορίας μαθημάτων, αυτών της ειδικής επιλογής, στις κατευθύνσεις σπουδών και, ως εκ τούτου, αναδιάταξη και εκλογίκευση των επιμέρους προγραμμάτων. 3) Η προσφορά εργαστηριακών μαθημάτων (ιδίως Η/Υ) στο τελευταίο εξάμηνο σπουδών. 4) Η εισαγωγή μαθημάτων διδακτικής επάρκειας. 5) Η χορήγηση μαζί με το πτυχίο, μετά από αίτηση των πτυχιούχων, βεβαίωσης ότι παρακολούθησαν συγκεκριμένη κατεύθυνση σπουδών. 6) Αλλαγή του συστήματος στάθμισης των μαθημάτων κατά τον υπολογισμό του πτυχίου και, ειδικότερα, κατάργηση της πριμοδότησης των μαθημάτων του κορμού. 7) Εισαγωγή της προαιρετικής πτυχιακής εργασίας (:βαθμολογείται από τον επιβλέποντα και ένα διδάσκοντα με το συγγενέστερο γνωστικό αντικείμενο). 8) Καθιέρωση του θεσμού του συμβούλου σπουδών (:εφαρμόζεται από το πρώτο έτος σπουδών των φοιτητών). 9) Κατόπιν της βελτιωτικής παρέμβασης του 2008, αύξηση του αριθμού των μαθημάτων που κάθε φοιτητής έχει δικαίωμα εξέτασης σε κάθε εξεταστική περίοδο από ν+3 σε ν+4.
3.1.2. Πτυχιακή Εργασία Η καθιέρωση, από το 2005, της (προαιρετικής) πτυχιακής εργασίας σκοπό έχει την εξοικείωση όσων φοιτητών και φοιτητριών επιθυμούν να έχουν μια πρώτη επαφή με την ερευνητική δραστηριότητα. Θα πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι κίνητρο για την εκπόνηση πτυχιακής εργασίας δεν είναι μόνο η εξοικείωση με την έρευνα, αλλά η προσδοκία βελτίωσης του μέσου όρου της βαθμολογίας, εφόσον ο υπολογισμός της πτυχιακής εργασίας στον βαθμό πτυχίου έχει αυξημένη βαρύτητα (4 διδακτικές μονάδες). Κατά το ακ. έτος 2009-2010 ολοκληρώθηκαν επιτυχώς τριάντα πέντε πτυχιακές εργασίες. Ο μέσος όρος βαθμολογίας ήταν 9,28/10, δηλαδή πολύ υψηλός. Τούτο οφείλεται στην ποιότητα των εργασιών που εκπονήθηκαν. 3.1.3. Συγγράμματα Οι διδάσκοντες, κατά τις παραδόσεις τους, πληροφορούν τους φοιτητές και τις φοιτήτριες για τα συγγράμματα που πρέπει να μελετήσουν στο πλαίσιο κάθε μαθήματος. Κάθε διδάσκων προτείνει κατά κανόνα δύο επιλογές για τα μαθήματά του, οι οποίες περιλαμβάνουν ένα ή δύο συγγράμματα εκάστη. Κατά κανόνα τα συγγράμματα καλύπτουν πλήρως ή στο μεγαλύτερο ποσοστό την ύλη. Σε περιπτώσεις ανεπάρκειας λόγω της φύσης του αντικειμένου παρέχονται επιπρόσθετες σημειώσεις. Για την έγκαιρη διανομή των συγγραμμάτων, η Γενική Συνέλευση του Τμήματος εγκρίνει τον κατάλογο των συγγραμμάτων της επόμενης ακαδημαϊκής χρονιάς τον Ιούνιο. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες προμηθεύονται τα συγγράμματα από τους αντίστοιχους εκδοτικούς οίκους, επιδεικνύοντας τη φοιτητική τους ταυτότητα. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η διανομή των συγγραμμάτων με βάση το σύστημα αυτό, που ισχύει άλλωστε για όλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, έχει προκαλέσει προβλήματα διαχείρισης στη Γραμματεία, καθώς δεν είναι πάντοτε δυνατός ο έλεγχος διανομής συγγραμμάτων στους φοιτητές και φοιτήτριες, ιδίως εκείνους που αποφασίζουν να αλλάξουν τα μαθήματα επιλογής (με αποτέλεσμα να υπάρξει το ενδεχόμενο να προμηθεύονται περισσότερα συγγράμματα από όσα πραγματικά δικαιούνται).
Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010 η διαδικασία διάθεσης συγγραμμάτων κύλησε ομαλά. Με απόφαση Γενικής Συνέλευσης (19/05/2009) αναρτήθηκε στις ανακοινώσεις του Τμήματος ο κατάλογος προτεινόμενων διδακτικών συγγραμμάτων ακαδημαϊκού έτους 2009-2010 προς ενημέρωση των φοιτητών, ούτως ώστε να γνωρίζουν ποιες ομάδες συγγραμμάτων για κάθε μάθημα ξεχωριστά θα είναι διαθέσιμες για να επιλέξουν. Ο κατάλογος εστάλη στο Υπουργείο Παιδείας και στο Τμήμα Διδακτικών Συγγραμμάτων του Πανεπιστημίου. Κατά το μήνα Οκτώβριο 2009 πραγματοποιήθηκαν οι δηλώσεις συγγραμμάτων των φοιτητών στη Γραμματεία. Στη συνέχεια καταχωρήθηκαν στο ηλεκτρονικό σύστημα της μηχανογράφησης, εκτυπώθηκαν οι ονομαστικές καταστάσεις των φοιτητών για κάθε σύγγραμμα. Οι καταστάσεις διατέθηκαν στους εκδότες για τη διάθεση των συγγραμμάτων. Η ίδια διαδικασία της δήλωσης και διάθεσης συγγραμμάτων πραγματοποιήθηκε και τον μήνα Μάρτιο του 2010 για τα συγγράμματα του εαρινού εξαμήνου. Από το τέλος των εξαμήνων του ακαδημαϊκού έτους 2009-2010 και έως σήμερα η Γραμματεία λαμβάνει από τους εκδότες καταστάσεις πληρωμής και υπεύθυνες δηλώσεις διανομής, προκειμένου να γίνει απόδοση πληρωμής τους.
3.1.4. Διεθνής διάσταση Δίκτυα διεθνών ανταλλαγών Το Τμήμα συμμετέχει σε σημαντικά δίκτυα διεθνών ανταλλαγών ακαδημαϊκού προσωπικού και φοιτητών και φοιτητριών, όπως το Erasmus, μέσω του οποίου δέχεται φοιτητές και φοιτήτριες από δεκαέξι συνεργαζόμενα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010, μέσω του δικτύου ERASMUS ήλθε στο τμήμα μας ως επισκέπτης διδάσκων ένας καθηγητής πολιτικής επιστήμης από την Ουγγαρία. Κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους δεκαπέντε φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος μετακινήθηκαν σε συνεργαζόμενα πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού, ενώ τρεις φοιτητές και φοιτήτριες ξένων πανεπιστημίων επέλεξαν να παρακολουθήσουν μέρος των σπουδών τους στο Τμήμα μας. Οι χώρες προέλευσης των εισερχομένων φοιτητών/τριών ήταν η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Γαλλία. Στον αριθμό αυτό δεν έχουν υπολογιστεί οι φοιτητές/τριες Erasmus άλλων Τμημάτων της Σχολής, οι οποίοι επέλεξαν να παρακολουθήσουν ορισμένα μαθήματα που προσφέρει το Τμήμα ΠΕΔΔ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Τμήμα δεν προσφέρει ξενόγλωσσα μαθήματα στο προπτυχιακό επίπεδο, με αποτέλεσμα οι αλλοδαποί φοιτητές/τριες που δεν μιλούν ελληνικά να έχουν περιορισμένες δυνατότητες αξιοποίησης του εξαμήνου σπουδών τους. Συνήθως, οι φοιτητές αυτοί επιλέγουν να εκπονήσουν εργασία στο μάθημα που επέλεξαν, σε συνεργασία με τους διδάσκοντες. Διεθνείς ασκήσεις προσομοίωσης οργάνων διεθνών οργανισμών. Όπως κάθε χρόνο, από το 2000 και εντεύθεν, αποστολές φοιτητών και φοιτητριών του Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Τμήματος συμμετείχαν σε διεθνείς διαπανεπιστημιακές ασκήσεις προσομοίωσης συνεδριάσεων των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του NATO, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, το Τμήμα εκπροσωπήθηκε στο Thessaloniki International Student Model United Nations (ThessisMUN) που διοργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας από τις 7 έως τις 11 Απριλίου 2010. Επίσης ομάδα του Τμήματος συμμετείχε στο διεθνή διαγωνισμό Jessup International Moot Court Competition 2010 και φιλοξένησε τον εθνικό γύρο του διαγωνισμού από τις 26 έως τις 28 Φεβρουαρίου 2010 στο κτήριο του Τμήματος επί της οδού Θεμιστοκλέους.
Προκειμένου να γίνουν περισσότερο γνωστές στους φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος αυτές οι διεθνείς δραστηριότητες δημιουργήθηκε ιστολόγιο (blog) (http://munpspa.blogspot.com/ ), στο οποίο παραπέμπει και η ιστοσελίδα του Τμήματος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ασκήσεις αυτές συνιστούν ένα είδος πρακτικής άσκησης για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες που επιθυμούν να ασχοληθούν στο μέλλον με τους διεθνείς οργανισμούς, τη διεθνή πολιτική και τη διπλωματία. 3.1.5. Διασύνδεση με την αγορά εργασίας Η διάρθρωση του προγράμματος σπουδών του Τμήματος παρέχει στους φοιτητές και τις φοιτήτριες το απαραίτητο επιστημονικό υπόβαθρο και τα αναγκαία εφόδια για την απασχόλησή τους ως ειδικό επιστημονικό προσωπικό στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε μεταξύ δείγματος αποφοίτων του Τμήματος το 1998, οι μισοί, σχεδόν, από αυτούς εργάζονται στον δημόσιο τομέα. Ειδικότερα, απασχολούνται στον δημόσιο τομέα και σε επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα, σε διεθνείς οργανισμούς, στην ελληνική διπλωματική υπηρεσία καθώς και σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Επίσης, ορισμένοι απόφοιτοι απασχολούνται σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, σε ερευνητικά κέντρα, σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, σε εταιρείες συμβούλων και επιχειρήσεις. Η διασύνδεση του Τμήματος με την αγορά εργασίας επιτυγχάνεται μέσω των θεσμών της πρακτικής άσκησης, του συμβούλου σπουδών και του γραφείου διασύνδεσης. Πρακτική Άσκηση Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα πρακτικής άσκησης είναι η ικανοποιητική βαθμολογία σε ποσοστό τουλάχιστον 50% των μαθημάτων. Εκτός από τη βαθμολογία, προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι και η γνώση τουλάχιστον μίας ξένης γλώσσας σε ικανοποιητικό επίπεδο (αποδεικνύεται με την κατοχή ενός αναγνωρισμένου διπλώματος γλωσσομάθειας) και βασικές γνώσεις προγραμμάτων χειρισμού Η/Υ.
Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010, στο πρόγραμμα πρακτικής άσκησης συμμετείχαν 55 φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος. Απασχολήθηκαν στους κάτωθι φορείς: Βουλή των Ελλήνων (7), Αγροτική Τράπεζα (6), Υπουργείο Εσωτερικών (5), Υπουργείο Εξωτερικών (5), Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κ. Καραμανλής (2), Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (5), Ελληνικό Ινστιτούτο Εξωτερικής Πολιτικής (2), Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών (1), Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (4), Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης (4), Ύπατη Αρμοστεία ΟΗΕ (1), Διεθνής Αμνηστία (2), Εκδόσεις Σαββάλα (2), Κανάλι της Βουλής (2), Εκδόσεις Κέδρος (2) και Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (4). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπεβλήθησαν 133 αιτήσεις και επελέγησαν αρχικά 50 φοιτητές. Ωστόσο, ο ΕΛΚΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών δεν μπόρεσε να απελευθερώσει τα προβλεπόμενα κονδύλια για την αμειβόμενη πρακτική άσκηση των φοιτητών όλου του ιδρύματος για το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010, λόγω της καθυστέρησης ενεργοποίησης του ΕΣΠΑ. Παρά ταύτα, 55 φοιτητές δήλωσαν επιθυμία να πραγματοποιήσουν πρακτική άσκηση χωρίς αμοιβή. Η πρακτική άσκηση διεξήχθη με επιτυχία. Σύμβουλος Σπουδών Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες από το πρώτο έτος σπουδών κατανέμονται σε ομάδες με έναν υπεύθυνο καθηγητή, ο οποίος αποτελεί και τον προσωπικό τους σύμβουλο για ζητήματα που αφορούν το πρόγραμμα, την επιλογή των μαθημάτων και της κατεύθυνσης, την πτυχιακή εργασία και τις μελλοντικές επαγγελματικές προοπτικές. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι περιορισμένος αριθμός φοιτητών αξιοποιούν τον θεσμό και μάλλον περιστασιακά. Το γεγονός αυτό μάλλον οφείλεται στην επικρατούσα πρακτική στο ελληνικό πανεπιστήμιο, οι φοιτητές και φοιτήτριες να ενημερώνονται σε αρκετές περιπτώσεις για τα ως άνω θέματα από συναδέλφους τους και από τις φοιτητικές παρατάξεις. Γραφείο Διασύνδεσης Το Γραφείο Διασύνδεσης αποσκοπεί στην παροχή πληροφοριών στους φοιτητές και τις φοιτήτριες σχετικά με τις επαγγελματικές τους προοπτικές. Επίσης, παρέχει πληροφορίες για μεταπτυχιακές σπουδές και ερευνητικά προγράμματα σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, για υποτροφίες, καθώς και για
προκηρύξεις θέσεων εργασίας, διαγωνισμούς και προσλήψεις στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα καθώς και στους διεθνείς οργανισμούς. 3.2 Προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών Στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης λειτουργούν τέσσερα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών: 1. Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία 2. Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Σπουδές 3. Κράτος και Δημόσια Πολιτική 4. Σπουδές Νοτιοανατολικής Ευρώπης, το οποίο είναι αγγλόφωνο. 3.2.1. ΠΜΣ στην «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία» Παρουσίαση και στόχοι του ΠΜΣ Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία» λειτουργεί από το 1995 7. Μετά τα δυο πρώτα έτη λειτουργίας του θεσμοποίησε στενή συνεργασία με το Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, προκειμένου να ενισχυθεί η κατεύθυνση της κοινωνιολογίας και να εμπλουτιστεί το διαθέσιμο επιστημονικό δυναμικό 8. Βασική επιδίωξη του προγράμματος είναι να συμβάλει στην εμβάθυνση και στην εξειδίκευση των φοιτητών/φοιτητριών στα επιστημονικά πεδία της πολιτικής επιστήμης και της κοινωνιολογίας, αποβλέποντας στη διεπιστημονική αντιμετώπιση των θεμάτων που εμπίπτουν στα γνωστικά αντικείμενα των δυο χώρων. Η διάρκεια φοίτησης είναι δυο ακαδημαϊκά έτη. Η θεματολογία των μαθημάτων καλύπτει, μεταξύ άλλων, την πολιτική θεωρία, τη μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών, τις κοινωνικές ανισότητες και το εκπαιδευτικό σύστημα, τις κοινωνικές ταυτότητες, σύγχρονα ζητήματα πολιτικής δράσης και εκπροσώπησης, θεωρίες της κοινωνικής αλλαγής, θεωρίες του εθνικισμού, την ευρωπαϊκή ιστορία, τις ιστορικές και κοινωνικές διαστάσεις της μετάβασης στη δημοκρατία. Διοικητική οργάνωση 7 Αρχικά λειτούργησε ως ΠΜΣ «Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνικής Θεωρίας» (ΦΕΚ 55/τ.Β /28.1.1994 & ΦΕΚ 298/τ.Β /17.4.1995). Τροποποιήθηκε το 1997 σε ΠΜΣ «Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας» ΦΕΚ 738/ τ.β /25.8.1997. 8 ΦΕΚ 673/τ.Β /3.7.1998.
Το Πρόγραμμα διευθύνει Πενταμελής Ειδική Διατμηματική Επιτροπή, η οποία αποτελείται από τρία μέλη ΔΕΠ των Τομέων Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνικής Θεωρίας & Κοινωνιολογίας του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης και δύο μέλη ΔΕΠ του συνεργαζόμενου Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, που έχουν αναλάβει μεταπτυχιακό έργο ή την επίβλεψη διδακτορικών διατριβών, και ορίζονται από τη Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης. Η Ειδική Διατμηματική Επιτροπή είναι αρμόδια για την παρακολούθηση και το συντονισμό λειτουργίας του προγράμματος. Ο Διευθυντής του Προγράμματος, ο οποίος ορίζεται με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος, προεδρεύει της Επιτροπής. Ο Διευθυντής και τα μέλη της Επιτροπής ορίζονται για περίοδο δύο ετών με δυνατότητα ανανέωσης της θητείας τους. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010 η Ειδική Διατμηματική Επιτροπή αποτελείτο από τους Καθηγητές Περικλή Βαλλιάνο (ΠΕΔΔ), Μιχάλη Σπουρδαλάκη (ΠΕΔΔ), Γεράσιμο Κουζέλη (ΠΕΔΔ) (αντικαταστάθηκε στο εαρινό εξάμηνο από τον Ηλία Νικολακόπουλο), Μαρία Λεοντσίνη (ΤΕΑΠΗ), Δήμητρα Μακρυνιώτη (ΤΕΑΠΗ). Επιλογή των φοιτητών Στο ΠΜΣ γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή ομοταγών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής καθώς και απόφοιτοι των Α.Τ.Ε.Ι., εφόσον διαπιστωθεί η ικανότητά τους να παρακολουθήσουν το Πρόγραμμα, με τις προϋποθέσεις που εκάστοτε ισχύουν για τους πτυχιούχους ανώτατης εκπαίδευσης. Η προκήρυξη για την εισαγωγή φοιτητών και φοιτητριών στο ΠΜΣ για το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010 δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2009. Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων συμμετοχής ήταν η 25 η Ιουνίου 2009. Η διαδικασία επιλογής πραγματοποιήθηκε σε δύο στάδια. Στο πρώτο, η Επιτροπή Επιλογής του Προγράμματος αξιολόγησε τις αιτήσεις των υποψηφίων με βάση τα στοιχεία των φακέλων τους και επέλεξε 73 για το επόμενο στάδιο της διαδικασίας. Στο δεύτερο στάδιο, οι υποψήφιοι κλήθηκαν σε συνέντευξη, η οποία πραγματοποιήθηκε 21-23 Σεπτεμβρίου 2009. Στόχος της συνέντευξης είναι η διαπίστωση της ικανότητας των υποψηφίων να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα με βάση τις γνώσεις, τα ενδιαφέροντα και τη γενικότερη κατάρτισή τους σε σχέση με το χώρο των Κοινωνικών Επιστημών.
Το Πρόγραμμα εξακολουθεί να προσελκύει πολλούς υποψηφίους/υποψήφιες καθιστώντας ιδιαίτερα δύσκολη τη διαδικασία επιλογής. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010 υποβλήθηκαν 123 αιτήσεις και επιλέχθηκαν να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα 23, εκ των οποίων 8 ήταν απόφοιτοι του Τμήματος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των φοιτητών και των φοιτητριών που μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα αυτό δεν μπορεί να ξεπεράσει τους 35 ανά έτος. Στον παρακάτω πίνακα αποτυπώνεται ο αριθμός των υποβαλλόμενων αιτήσεων, των εισακτέων και των αποφοίτων για το ακ. έτος 2009-2010. Τίτλος ΜΠΣ: Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία 2009-2010 Αιτήσεις 123 Εγγραφέντες 23 Απόφοιτοι 24 Πρόγραμμα σπουδών Το Πρόγραμμα προβλέπει την απονομή μεταπτυχιακού τίτλου ειδίκευσης στην Πολιτική Επιστήμη και την Κοινωνιολογία. Οι υποψήφιοι μεταπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες καλούνται από το στάδιο της αίτησης υποψηφιότητας στο ΠΜΣ να δηλώσουν προτίμηση κατεύθυνσης ειδίκευσης. Αλλαγή κατεύθυνσης γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής. Για την απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρωση των σπουδών με τις παρακάτω προϋποθέσεις: Υποχρεωτική παρακολούθηση των μαθημάτων και των δραστηριοτήτων του Προγράμματος Κάθε φοιτητής/ήτρια θα πρέπει να παρακολουθήσει επιτυχώς δέκα μαθήματα. Το πρώτο εξάμηνο είναι κοινό για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες και των δύο κατευθύνσεων και περιλαμβάνει δύο υποχρεωτικά μαθήματα και ένα επιλογής. Στο πρώτο εξάμηνο διδάσκονται τα υποχρεωτικά μαθήματα Μεθοδολογία των Κοινωνικών Επιστημών και Θέματα Πολιτικής Θεωρίας. Στο δεύτερο εξάμηνο οι φοιτητές και οι φοιτήτριες παρακολουθούν το υποχρεωτικό μάθημα της κατεύθυνσης
που έχουν επιλέξει, δηλαδή, είτε Σύγχρονα Ζητήματα Πολιτικής Δράσης και Εκπροσώπησης, είτε Κοινωνιολογική Θεωρία και Κοινωνική Έρευνα και δύο μαθήματα επιλογής. Στο τρίτο εξάμηνο οι φοιτητές και οι φοιτήτριες επιλέγουν τα μαθήματα που θα παρακολουθήσουν ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους και την κατεύθυνση που προτίθενται να ακολουθήσουν. Στο τέταρτο εξάμηνο θα πρέπει να εκπονήσουν τη μεταπτυχιακή εργασία ειδίκευσης. Στο τέλος των σπουδών τους θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς την παρακολούθηση επτά μαθημάτων επιλογής, τέσσερα από τα οποία θα πρέπει να είναι της κατεύθυνσης που έχουν επιλέξει. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010 τα μαθήματα που διδάχθηκαν ήταν τα εξής: Χειμερινό Εξάμηνο Υποχρεωτικά Μαθήματα [500Π] ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Περικλής Βαλλιάνος, Αν. Καθ. [600] ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γεράσιμος Κουζέλης, Καθ. Μαθήματα Επιλογής [700K] ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΟΥ Κύρκος Δοξιάδης, Αν. Kαθ. [508] ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Δήμητρα Μακρυνιώτη, Καθ. [934] Η επικαιρότητα της δεκαετίας του 40. Ερευνητικα ζητήματα και ερμηνευτικεσ προσεγγισεισ Ηλίας Νικολακόπουλος, Καθ. Συμμετέχουν: Ιωάννα Παπαθανασίου (Ερευνήτρια ΕΚΚΕ) & Βαγγέλης Καραμανωλάκης (Λέκτορας Φιλοσοφικής Σχολής - ΕΚΠΑ) [930] ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Παναγής Παναγιωτόπουλος, Λέκτ. [928] ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ευθύμης Παπαβλασόπουλος, Δρ. ΑΠΘ [407- εκλεγμένος Λέκτορας Παν. Κρήτης], Μιχάλης Σπουρδαλάκης, Καθ.
Εαρινό Εξάμηνο Υποχρεωτικά Μαθήματα Κατεύθυνσης [607Π] ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ Μιχάλης Σπουρδαλάκης, Καθ. [707Κ] ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Αλέξανδρος-Ανδρέας Κύρτσης, Καθ. Μαθήματα Επιλογής [923] η πολιτική φιλοσοφια του γερμανικού ιδεαλισμού Περικλής Βαλλιάνος, Αν. Καθ. [914Α] ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ. ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Βασίλης Καρύδης, Αν. Καθ. Παν. Πελ. [927] ΘΕΩΡΙΕΣ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ Παντελής Λέκκας, Αν. Καθ. [929] Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Μαίρη Λεοτσίνη, Επ. Καθ. ΤΕΑΠΗ [901] ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ Α.-Ι. Δ. Μεταξάς, Ομ. Καθ. [924] Η ΙΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΗΣ Γρηγόρης Μολύβας, Επ. Καθ. [808Κ] ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ Νικόλαος Τάτσης, Ομ. Καθ., Χρυσάνθη Ζάχου, Δρ. Παν. Essex [800] ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, Ομ. Καθ. Εκπόνηση μεταπτυχιακής εργασίας ειδίκευσης Στο Δ εξάμηνο σπουδών εκπονείται η μεταπτυχιακή εργασία ειδίκευσης. Το αντικείμενό της αποφασίζεται από κάθε μεταπτυχιακό φοιτητή και φοιτήτρια σε συνεργασία και με την έγκριση του επιβλέποντος μέλους Δ.Ε.Π. Για την εξέταση μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας, ορίζεται από τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος τριμελής επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν ο/η επιβλέπων/πουσα και δύο (2) άλλα μέλη Δ.Ε.Π. ή Ε.Π. ή ερευνητές των βαθμίδων Α, Β ή Γ, οι οποίοι είναι
κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος (Ο κατάλογος των διπλωματικών εργασιών που εκπονήθηκαν κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010 παρατίθεται στο παράρτημα Α της ανά χείρας έκθεσης). Ο θεσμός του συμβούλου Για κάθε μεταπτυχιακό/ή φοιτητή/ήτρια ορίζεται από τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος, ύστερα από πρόταση της Συντονιστικής Επιτροπής, ένα μόνιμο μέλος Δ.Ε.Π. ή Ε.Π. ως σύμβουλος - επιβλέπων/πουσα. Η ανάθεση γίνεται από τη Συντονιστική Επιτροπή μέσα στον πρώτο μήνα έναρξης των μαθημάτων του πρώτου εξαμήνου σπουδών, όταν πλέον οι φοιτητές/ήτριες έχουν καταλήξει ως προς την κατεύθυνση που επιθυμούν να ακολουθήσουν. Η Συντονιστική Επιτροπή και ο επιβλέπων/σύμβουλος έχουν την ευθύνη της παρακολούθησης και του ελέγχου της πορείας των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών. Το Πρόγραμμα δίνει ιδιαίτερη σημασία στο θεσμό του/της συμβούλου για την πρόοδο των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών και το συντονισμό του ατομικού προγράμματος σπουδών κάθε φοιτητή/ήτριας. Αξιολόγηση των φοιτητών Η αξιολόγηση των μεταπτυχιακών φοιτητών/-τριών του ΠΜΣ γίνεται στη δεκαβάθμια κλίμακα με βάση το 5 (πέντε). Το Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης απονεμήθηκε σε όσους/ες είχαν επιτυχώς παρακολουθήσει τα προβλεπόμενα μαθήματα και ολοκλήρωσαν με επιτυχία της Μεταπτυχιακή Εργασία Ειδίκευσης. Στον παρακάτω Πίνακα καταγράφεται η κατανομή βαθμολογίας σε ποσοστό και ο μέσος βαθμός πτυχίου των αποφοίτων του ΠΜΣ για το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010. ΠΙΝΑΚΑΣ Έτος Αποφοίτησης Κατανομή Βαθμών (%) 5.0-5.9 6.0-6.9 7.0-8.4 8.5-10.0 Μέσος όρος Βαθμολογίας (Σύνολο απόφοιτων) 2009-2010 - - 84,62 15,38 8,124 Υλικοτεχνική υποδομή Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του ΠΜΣ στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΕΚ Ι και ΙΙ εξασφαλίστηκε μεγάλο μέρος της αναγκαίας υποδομής, το οποίο πλέον δεν
αντιστοιχεί στα σημερινά τεχνολογικά δεδομένα. Ως εκ τούτου, οι τωρινές ανάγκες υλικοτεχνικής υποδομής αναφέρονται στα εξής: Αγορά δύο νέων Η/Υ για τη γραμματεία του ΠΜΣ Αναβάθμιση του εργαστηρίου Η/Υ του ΠΜΣ Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία [Αιόλου 42-44, 4 ος όρ.] που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της χρηματοδότησης από το ΕΠΕΑΕΚ και χρησιμοποιείται κατά τη διδασκαλία μαθημάτων, με την αγορά 10 νέων Η/Υ Προτζέκτορας για το εργαστήριο Η/Υ Διαδραστικοί πίνακες στις αίθουσες διδασκαλίας Αιόλου 42-44 Κασετόφωνα για τη διεξαγωγή συνεντεύξεων από τους φοιτητές για την εξοικείωσή τους στο ερευνητικό έργο Βιντεοκάμερες για τον ίδιο λόγο SPSS (:ένα επιπλέον τμήμα λογισμικού το οποίο επιτρέπει την ανάγνωση αγγλικού κειμένου για την ανάλυση κειμένου, απαραίτητο για τη διδασκαλία μεθόδων έρευνας). Προσωπικό Στο πρόγραμμα συμμετέχουν μέλη ΔΕΠ των Τμημάτων Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης & Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. Επιπλέον, προσκαλούνται κατά περίπτωση μέλη ΔΕΠ άλλων Πανεπιστημίων του εσωτερικού και του εξωτερικού. Για την υλοποίηση και την εύρυθμη λειτουργία του Προγράμματος συμμετέχει και ένας αριθμός εξωτερικών συνεργατών με την απαιτούμενη εξειδίκευση. Το Τμήμα κατά το 2009-2010 διέθετε δύο υπαλλήλους από το μόνιμο διοικητικό προσωπικό για την κάλυψη ειδικών γραμματειακών αναγκών. Ανταποδοτική εισφορά και υποτροφίες Το ύψος της ανταποδοτικής εισφοράς κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010 ήταν 440 ΕΥΡΩ ανά φοιτητή/τρια. Επίσης χορηγήθηκαν τέσσερις υποτροφίες (δύο υποτροφίες σε απόφοιτους με βάση την επίδοσή τους καθ όλη τη διάρκεια των σπουδών τους και δύο απαλλαγές από την εισφορά σε β ετείς φοιτητές με βάση την επίδοσή τους στο α έτος σπουδών).
Αξιολόγηση του προγράμματος από τους φοιτητές Δεν λειτουργεί διαδικασία αξιολόγησης. Απολογισμός - Προοπτικές Ο σχετικός με το ΠΜΣ προβληματισμός κινήθηκε κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010, σε μεγάλο βαθμό, γύρω από τη δυνατότητα συντονισμού των μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος. Καθώς οι ανάλογες πρωτοβουλίες δεν οδήγησαν τελικά σε διαρθρωτικές αλλαγές του συνόλου των ΠΜΣ εντός του συγκεκριμένου προγράμματος, έγινε συστηματική συζήτηση της φυσιογνωμίας του και των επιδιωκόμενων στόχων, σε σχέση και με τις προπτυχιακές σπουδές του τμήματος. Στη συζήτηση αυτή αναδείχθηκαν όψεις της οργάνωσης του Προγράμματος που απαιτούν αποσαφήνιση και βελτίωση, όψεις που συνοψίζονται στα εξής κυρίως σημεία: Ο τρόπος επιλογής των φοιτητών του προγράμματος σε σχέση με τις προπτυχιακές του σπουδές. Η μέχρι τώρα ακολουθούμενη διαδικασία, που έχει ως συνέπεια την «πολυσυλλεκτικότητα» του προγράμματος ως προς τη αρχική ειδίκευση των φοιτητών, αποδείχθηκε μεν σαφώς επιτυχής σε σχέση με τα κίνητρα των συμμετεχόντων, την ποικιλία των ενδιαφερόντων (διπλωματική και εργασίες μαθημάτων) και εν τέλει την ποιότητα των σπουδών, δημιουργεί όμως δυσκολίες σχετικές με την εισαγωγή αποφοίτων ετερογενών τμημάτων στον τρόπο εργασίας, στις μεθόδους και τα εννοιολογικά εργαλεία των κοινωνικών επιστημών. Η παραπάνω δυσκολία επιβαρύνει τα τρία υποχρεωτικά μαθήματα που έχουν εν μέρει τέτοιο εισαγωγικό (και διαπιστωτικό της εξασφάλισης κοινής ερευνητικής και θεωρητικής βάσης) χαρακτήρα. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ανάγκη ενίσχυσης της εξοικείωσης των φοιτητών του προγράμματος με τα ερευνητικά εργαλεία και τις μεθόδους ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας της κοινωνιολογίας και της πολιτικής επιστήμης. Σε σχέση με το ίδιο βασικό ζήτημα της διαφορετικής προέλευσης των φοιτητών, καταγράφηκε και η ανάγκη αποσαφήνισης του κεντρικού άξονα που (μέσω των μαθημάτων επιλογής) τους προσανατολίζει στα αντικείμενα έρευνας και θεωρητικής παραγωγής των δύο επιστημών. Αυτό σημαίνει κυρίως ανάγκη ενίσχυσης της προσφοράς αντίστοιχων μαθημάτων.
Σημαίνει όμως και συλλογική εκ μέρους των διδασκόντων και της Συντονιστικής Επιτροπής μέριμνα για τον προσανατολισμό των επιλογών που κάνουν οι φοιτητές (με ενίσχυση και του ρόλου του καθηγητή-συμβούλου) κυρίως όταν επιλέγουν και μαθήματα άλλων ΠΜΣ, αλλά και εντός του υφιστάμενου προγράμματος σπουδών, ιδιαίτερα ως προς τη διπλωματική τους εργασία και τις προϋποθέσεις της. Θεωρήθηκε ότι συχνά οι διπλωματικές εργασίες επιβεβαίωναν παρά αναιρούσαν την προερχόμενη από τις αρχικές σπουδές πιθανή απόσταση από το αντικείμενο του προγράμματος. Το ζήτημα αυτό εντοπίστηκε και σε σχέση με κάποιες από τις επιλογές θεμάτων διδακτορικών διατριβών. Κατά το ακαδημαϊκό αυτό έτος, όπως και προηγουμένως, παρουσιάστηκε ανισομέρεια στην προσφορά μαθημάτων (μεταξύ εξαμήνων, μεταξύ των δύο κατευθύνσεων) και έλλειψη επαρκούς αριθμού επιλογών. Συζητήθηκε και καταγράφηκε ως προβληματική μια σχετική ασάφεια κριτηρίων, κυρίως ως προς την αξιολόγηση και τη βαθμολογία των επιδόσεων των φοιτητών, ως προς τις απαιτήσεις σχετικά με τη συμμετοχή και επιτυχή παρακολούθηση αλλά και ως προς τους επιδιωκόμενους εκπαιδευτικούς στόχους. Το πρόγραμμα σπουδών του 2010-2011, αλλά και η διαδικασία επιλογής των φοιτητών γι αυτό το ακαδημαϊκό έτος, έλαβαν υπόψη τους τις παραπάνω επισημάνσεις και ως εκ τούτου: μελετήθηκαν συστηματικά οι φάκελοι των υποψηφίων και στις συνεντεύξεις δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στον παράγοντα που αφορά την εξασφάλιση της δυνατότητας συμμετοχής στην επιστημονική κοινότητα των δύο κλάδων, με όσα αυτό συνεπάγεται (γνωστικό ενδιαφέρον, προβληματοθεσία, κατοχή εννοιολογικών εργαλείων, εξοικείωση με θεωρίες) αναδιοργανώθηκε το υποχρεωτικό μάθημα μεθοδολογίας με ενίσχυση των σχετικών με την έρευνα αντικειμένων αυξήθηκαν τα μαθήματα επιλογής που αντιστοιχούν σε σύγχρονες αναζητήσεις των δύο κλάδων ενισχύθηκε ο ρόλος του καθηγητή-συμβούλου (αλλά και της Συντονιστικής) στην επιλογή κατεύθυνσης, στην κατάρτιση του ατομικού προγράμματος σπουδών, στην επιλογή αντικειμένου διπλωματικής εργασίας
ενισχύθηκε η κοινή αντίληψη για τον προσανατολισμό τόσο της διπλωματικής εργασίας όσο και της διατριβής σε θέματα σαφώς εντασσόμενα στο πεδίο των δυο επιστημών και για τις ανάλογες απαιτήσεις και, τέλος, καταβλήθηκε, με τις υφιστάμενες δυνάμεις, προσπάθεια ισορροπημένης προσφοράς μαθημάτων ανά κατεύθυνση και εξάμηνο. 3.2.2. ΠΜΣ στις «Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Σπουδές» Παρουσίαση και στόχοι του ΠΜΣ 9 Κύριος στόχος του προγράμματος είναι η εμβάθυνση γνώσεων και δεξιοτήτων στα σύγχρονα ευρωπαϊκά και διεθνή θέματα, όπως η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η συγκρότηση και λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οικονομική και νομισματική ενοποίηση, η θεσμική συγκρότηση της διεθνούς κοινωνίας, ο ρόλος του διεθνούς δικαίου και των διεθνών οργανισμών, οι περιφερειακές συνεργασίες και η προστασία του περιβάλλοντος. Σημαντικό χαρακτηριστικό του προγράμματος είναι η διεπιστημονική προσέγγιση των ευρωπαϊκών και διεθνών φαινομένων, η εξέταση δηλαδή των ευρωπαϊκών και διεθνών φαινομένων από διαφορετικές οπτικές γωνίες και επιστημονικές προσεγγίσεις (πολιτικής επιστήμης, δικαίου, οικονομία, κ.λπ.). Η διάρκεια φοίτησης είναι δύο ακαδημαϊκά έτη. Η θεματολογία των προσφερόμενων μαθημάτων καλύπτει, μεταξύ άλλων, τις πολιτικές, το δίκαιο και τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις θεωρίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, την οικονομική και νομισματική ένωση, τις διεθνείς σχέσεις, τους διεθνείς και περιφερειακούς θεσμούς, τη διεθνή προστασία περιβάλλοντος, τη μετανάστευση, τις σχέσεις μεταξύ των βαλκανικών κρατών, θέματα σχετικά με την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και την επίλυση των διεθνών συγκρούσεων, κ.ά. Διοικητική οργάνωση Το Π.Μ.Σ. λειτουργεί στο πλαίσιο του Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Τμήματος. Διευθύνεται από Συντονιστική Επιτροπή, η οποία αποτελείται από το διευθυντή του Π.Μ.Σ. και τρία μέλη Δ.Ε.Π. του Τομέα. Κατά το ακ. έτος 2009-2010, 9 ΦΕΚ τ. 55, 28/1/1994.