ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 25 ΜΑΪΟΥ 206 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑ Α Α. Α2. α Α3. γ α) Σωστό β) Λάθος γ) Σωστό δ) Σωστό ε) Λάθος ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ []
ΘΕΜΑ Β ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ Β.α.β.γ.δ. Βλέπε σελ. 83-84 του σχολικού βιβλίου, Κεφάλαιο 4, παράγραφος 5. «Προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς». Δηλαδή: Η τιµή του αγαθού είναι ο παράγοντας εκείνος που προσδιορίζει την προσφερόµενη ποσότητα, όταν οι υπόλοιποι παράγοντες που επηρεάζουν την προσφορά παραµένουν σταθεροί (ceteris paribus). Οι υπόλοιποι παράγοντες, εκτός από την τιµή, προσδιορίζουν τη θέση της καµπύλης προσφοράς. Η µεταβολή τους µετατοπίζει ολόκληρη την καµπύλη της προσφοράς, όπως παρουσιάζεται στο διάγραµµα 4.4. Διάγραµµα 4.4 Οι βασικότεροι προσδιοριστικοί παράγοντες είναι: α) Οι τιµές των παραγωγικών συντελεστών. Η µεταβολή της τιµής ενός ή περισσότερων από τους συντελεστές που χρησιµοποιούνται στην παραγωγή ενός αγαθού συνεπάγεται τη µεταβολή του κόστους παραγωγής του. Αν υπάρχει αύξηση των τιµών των παραγωγικών συντελεστών, αυξάνεται το κόστος του αγαθού για κάθε επίπεδο παραγωγής. Αυτό σηµαίνει µετατόπιση της καµπύλης του οριακού κόστους προς τα πάνω και αριστερά. Το ανερχόµενο τµήµα της καµπύλης του οριακού κόστους, από το σηµείο που τέµνει το µέσο µεταβλητό κόστος και µετά, είναι η καµπύλη προσφοράς της επιχείρησης και µετατοπίζεται αριστερά, όπως [2]
φαίνεται στο διάγραµµα 4.4. Η καµπύλη προσφοράς από τη θέση S0S0 µετατοπίζεται στη θέση S S και η προσφερόµενη ποσότητα στην τιµή Ρ από Q 0 αρχικά µειώνεται σε Q Το αντίθετο ακριβώς συµβαίνει, όταν µειώνονται οι τιµές των παραγωγικών συντελεστών για το αγαθό, µε αποτέλεσµα να µειώνεται το κόστος παραγωγής. Η καµπύλη προσφοράς µετατοπίζεται στη θέση S 2 S 2, όπου η προσφερόµενη ποσότητα που αντιστοιχεί στην τιµή Ρ αυξάνεται από Q 0 σε Q 2. β) Η Τεχνολογία της παραγωγής. Η µεταβολή στην τεχνολογία έχει ως αποτέλεσµα τη µεταβολή στη συνάρτηση παραγωγής. Η βελτίωση οδηγεί σε αύξηση του παραγόµενου αγαθού µε ίδια ποσότητα παραγωγικών συντελεστών, ενώ η χειροτέρευση στο αντίθετο. Αν βελτιωθεί η τεχνολογία, άµεση συνέπεια της αύξησης της παραγωγής είναι η µείωση του µέσου και οριακού κόστους παραγωγής, αφού µε την ίδια ποσότητα παραγωγικών συντελεστών, και εφόσον οι τιµές τους παραµένουν σταθερές, παράγουµε περισσότερο προϊόν. Αποτέλεσµα είναι να έχουµε µετατόπιση της καµπύλης προσφοράς προς τα δεξιά, στη θέση S 2 S 2 από S 0 S 0 (διάγραµµα 4.4). Το αντίθετο αποτέλεσµα παρουσιάζεται στην καµπύλη προσφοράς, όταν χειροτερεύει η τεχνολογία. Η καµπύλη προσφοράς µετατοπίζεται στη θέση S S από τη θέση S 0 S 0 γ) Οι καιρικές συνθήκες. Η σηµασία του συγκεκριµένου παράγοντα σχετίζεται κυρίως µε την παραγωγή και την προσφορά γεωργικού προϊόντος. Η επίδραση αυτή είναι σηµαντική για χώρες που παράγουν κυρίως γεωργικά προϊόντα. Οι καλές καιρικές συνθήκες για την παραγωγή των αγαθών αυξάνουν την προσφορά και µετατοπίζουν την καµπύλη προσφοράς προς τα κάτω και δεξιά, ενώ οι δυσµενείς µειώνουν την προσφορά και µετατοπίζουν την καµπύλη προσφοράς προς τα πάνω και αριστερά (διάγραµµα 4.4.). δ) Ο αριθµός των επιχειρήσεων. Όσο αυξάνεται ο αριθµός των επιχειρήσεων, είναι λογικό να αυξάνεται η προσφορά, δηλαδή να µετατοπίζεται η καµπύλη προσφοράς προς τα δεξιά, και το αντίθετο, όταν µειώνεται ο αριθµός των επιχειρήσεων, µειώνεται και η προσφορά και µετατοπίζεται η καµπύλη προσφοράς προς τα αριστερά. Πρέπει να σηµειωθεί ότι, ενώ οι προηγούµενοι παράγοντες επηρεασµού της προσφοράς αφορούν τόσο την ατοµική καµπύλη προσφοράς µιας επιχείρησης όσο και την αγοραία καµπύλη προσφοράς, ο αριθµός των επιχειρήσεων αφορά αποκλειστικά την αγοραία καµπύλη προσφοράς. [3]
ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ ΘΕΜΑ Γ Γ. Συνδυασµοί ποσοτήτων Παραγόµενες ποσότητες αγαθού Χ Παραγόµενες ποσότητες αγαθού Ψ Α 0 300 Β 40 220 Γ 70 30 Δ 90 50 Ε 00 0 Κόστος ευκαιρίας του αγαθού Χ σε όρους Ψ (Κ.Ε. Χ ) Μονάδες του αγαθού Ψ που θυσιάζονται Κ.Ε. του X = Μονάδες του αγαθού Χ που παράγονται 300-220 Α " Β: Κ.Ε. του Χ = 2 Û 2 = Û ΧΒ = 40 Χ -0 Μονάδες του αγαθού Χ που θυσιάζονται Κ.Ε. του Ψ = Μονάδες του αγαθού Ψ που παράγονται 90-70 Δ " Γ: Κ.Ε. του Ψ = Û = Û ΨΓ = 30 4 4 Ψ -50 Γ Β Κόστος ευκαιρίας του αγαθού Ψ σε όρους Ψ (Κ.Ε. Ψ ) 2 /2 3 /3 4 /4 5 /5 220-30 90 KE.. tou C= = = 3 B G 70-40 30 ( ) [4]
30-50 80 KE.. tou C= = = 4 G 90-70 20 ( ) 50-0 50 KE.. tou C= = = 5 E 00-90 0 ( ) KE.. touy= KE.. touc Άρα: KE.. touy= B A 2 ( ) KE.. touy= E 5 ( ) [5]
Γ2. Γ3. 30 -Y KE.. touc= 4, άρα, 4 = Û Y max = 0 75-70 Γ4. ( G ) 50 -Y KE.. touc= 5, άρα, 5 = Û Y max = 40 92-90 ( E) Y 320 300 280 240 220 200 60 30 20 80 50 40 0 A 0 20 30 B 40 Δηλαδή, για δεδοµένο C = 92, Y = 40. Άρα, ο συνδυασµός K ( X = 92, Y= 30) max 50 είναι εφικτός, βρίσκεται αριστερά της Κ.Π.Δ. και η οικονοµία σε αυτό το συνδυασµό δεν εξαντλεί τις παραγωγικές της δυνατότητες, που σηµαίνει ότι ορισµένοι ή όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές υποαπασχολούνται. 60 G 70 80 90 E 00 C [6]
Γ5. Θέλω Y = 300-0 = 90 220-90 KE.. touc= 3, άρα, 3 = Û C max = 50 C-40 ( B G) Άρα, για να παραχθούν οι τελευταίες 0 µονάδες από το αγαθό Ψ πρέπει να θυσιαστούν 50-0 = 50 µονάδες από το αγαθό Χ. Δ. Προσφορά: Q S =g+d P ΟΜΑΔΑ ΤΕΤΑΡΤΗ P Q S Έλλειµµα Ε 5 30 50 6 32 Εποµένως: 30 =g+d 5 ü g= 20 ý Û 32=g+d 6þ d= 2 Άρα: Q = 20 + 2P S Για P= 5: Έlleimma = 50 Û Q - Q = 50 Û S Q - 30 = 50 Û Q = 80-2 [7]
Για P= 5, Q = 80, E =- 2 Άρα: E Q P = Û PQ 5 - =b Û 2 80 b=- 8 Q Δ2. =a+b PÛ 80=a- 85 Û a= 20 Άρα: Q = 20-8P ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΑΓΟΡΑΣ: Q = Q Û 20-8P = 20 + 2P Û P = 0 crhmatikέv monάdev S E Q = 20-8 0 = 40 ü ý Û Q = E 40 mon ά dev QS = 20 + 2 0 = 40þ [8]
Δ3. Έlleimma = 20 Û Q - Q = 20 Û S ( ) ( ) 20-8P - 20 + 2P = 20 Û P= 8 cm. Δ4. Για P = 5: Q = 20-8 5 = 80 Για P2 = 6: Q = 20-8 6 = 72 2 S = P Q = 5 80 = 400 crhmatikέv monάdev 2 2 2 S = P Q = 6 72 = 432 crhmatikέv monάdev S 2- S 432-400 Άρα: 00 = 00 = 8% S 400 Η συνολική δαπάνη (ΣΔ) ως γινόµενο PQ εµπεριέχει δύο αντίθετες δυνάµεις που η µία τείνει να την αυξήσει και η άλλη τείνει να τη µειώσει (εξαιτίας του Νόµου της Ζήτησης). Εφόσον η ζήτηση είναι ανελαστική ( E <, δηλαδή Q P < ) και η τιµή Q P αυξάνεται από 5 σε 6, στο γινόµενο PQ επικράτησε η ισχυρότερη µεταβολή της τιµής. Άρα, η συνολική δαπάνη αυξήθηκε κατά 8%. [9]
Δ5. α. ΝΕΑ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΑΓΟΡΑΣ: Q = Q Û 0-8P = 20 + 2P Û P = 9 crhmatikέv monάdev / / S E / Q = 0-8 9 = 38ü / ý Û QE = 38 monάdev QS = 20 + 2 9 = 38 þ β. Η ζήτηση ενός αγαθού µεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση µε τη µεταβολή της τιµής ενός συµπληρωµατικού αγαθού (ceteris paribus). Με σταθερή την προσφορά, η αγορά του αγαθού Χ ισορρόπησε σε ένα σηµείο / / που αντιστοιχεί σε µικρότερη τιµή ( P E ) και ποσότητα ισορροπίας ( Q E ) η ζήτηση του αγαθού Χ µειώθηκε. Άρα, η τιµή του συµπληρωµατικού αγαθού Ψ αυξήθηκε. / E, δηλαδή Επιµέλεια: Κουτσουµπέλη Κατερίνα Λυµπεροπούλου Κατερίνα [0]