No 728 28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΙΓΕΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ ΟΙ 10 ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΑΝΑΣΙΑ Η «ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ» ΤΕΧΝΗ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 33 ΧΡΟΝΙΑ ΖΩΗΣ, 25 ΑΙΩΝΕΣ ΥΣΤΕΡΟΦΗΜΙΑΣ
Περιεχόμενα BHmagazino 728 κυριακη 28 σεπτεμβριου 2014 ΑΡΕΣΕΙ/ΔΕΝ ΑΡΕΣΕΙ 11 [+] Δεύτερη ματιά Μετά το εφετινό Φεστιβάλ Αθηνών, η παράσταση «Αβελάρδος και Ελοΐζα» σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού παρουσιάζεται σε νέα «ανάγνωση» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. 10 [-] Τύπου δελτία Οσο πιο δυσνόητο και μακροσκελές είναι ένα καλλιτεχνικό δελτίο Τύπου και όσο πιο περισπούδαστο ύφος χρησιμοποιεί ο γράφων, τόσο καλύτερη τύχη θα έχει κατά τη δημοσίευση. Λάθος. ΘΕΜΑΤΑ 20 Η κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου Σχεδόν τρεισήμισι δεκαετίες ζωής εξασφάλισαν στον Μέγα Αλέξανδρο 25 αιώνες παγκόσμιας υστεροφημίας. Γιατί ο μύθος του ήταν ανέκαθεν μεγαλύτερος από τη ζωή. 28 Από τις Αιγές στην Οικουμένη Η αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη γράφει για το πώς ο Μέγας Αλέξανδρος απέκτησε οικουμενική διάσταση διοικώντας την πρώτη «παγκοσμιοποιημένη» αυτοκρατορία. 34 «Αλεξανδρινή» τέχνη Από τον Γουόρχολ ως τον Τσαρούχη, το ΒΗmagazino παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο η φιγούρα του βασιλιά των Μακεδόνων επηρέασε την εικαστική έκφραση. 40 Οι 10 «σταθμοί» του μεγάλου στρατηλάτη Πώς δάμασε τον Βουκεφάλα, πώς «έλυσε» τον Γόρδιο Δεσμό; Το ΒΗmagazino παρουσιάζει ένα αφήγημα για τις κομβικές στιγμές στην πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. 46 Αλέξανδρος από τη σκηνή στην οθόνη Το Χόλιγουντ έχει αποπειραθεί με αμφιβόλου αισθητικής αποτέλεσμα να αναπαραστήσει το μεγαλείο του. Το ίδιο συμβαίνει και με την εγχώρια καλλιτεχνική παραγωγή. στηλεσ 14 Περιπαικτικά Το πρόβλημα με το σύστημα. Από τη Λώρη Κέζα 16 Αιρετικά Είμαστε αυτοί που τα κατάφεραν νωρίς. Από τον Δημήτρη Θεοδωρόπουλο 18 Μικροκοινωνιολογικά Παραμύθια χωρίς happy end. Από τη Λένα Παπαδημητρίου 68 Κυνικός Το «τάμα» της Αμφίπολης. Από τον Κοσμά Βίδο 46 BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014 3
Editorial Ποπ Αλέξανδρος Μία από τις μεταξοτυπίες με τίτλο «Alexander the Great», που υπέγραψε ο Αντι Γουόρχολ το 1982. Η μορφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου έχει εμπνεύσει την τέχνη ανά τους αιώνες. ιδιοκτήτης: δηµοσιογραφικός οργανισµός λαµπράκη αε δημητριοσ λαμπρακησ (1922-1957) χρηστοσ δ. λαμπρακησ (1957-2009) εκδότης: σταύρος π. ψυχάρης διευθυντής: αντωνησ b. καρακουσησ BHmagazino www.vimagazino.gr Εβδοµαδιαίο περιοδικό. Κυκλοφορεί µαζί µε Το Βήµα της Κυριακής Μιχαλακοπούλου 80, Αθήνα 115 28 τηλ. 211 3657 000, 210 7766 000 φαξ: 211 3659 101 e-mail: vimagazino@dolnet.gr Η εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου Καθώς η αρχαιολογική ανασκαφή στην Αμφίπολη, όλη αυτή η μαγική, αργή και σπάνια εμπειρία τού να βλέπεις την Ιστορία να αποκαλύπτεται κάτω από μια σύγχρονη αξίνα, είναι σε εξέλιξη, κανείς δεν μπορεί να προδικάσει την ταυτότητα του τύμβου. Για την ακρίβεια, όπως γράφει στο ΒΗmagazino η Αγγελική Κοτταρίδη, δρ αρχαιολόγος, διευθύντρια της ΙΖ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και αναπληρώτρια διευθύντρια της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων: «Tο προφανές συμπέρασμα είναι πως φθάνει η παραμικρή υπόνοια συσχέτισης όσο ανιστόρητη και επιπόλαιη και αν είναι αυτή ενός μνημείου με τον Μεγαλέξανδρο, με την οικογένεια ή το περιβάλλον του, για να καταστεί αυτό, προτού ακόμη αποκαλυφθεί, μεγαλειώδες, μοναδικό, ανεπανάληπτο, οικουμενικό, άξιο ειδικής, απολύτως προνομιακής διαχείρισης». Τηρώντας αποστάσεις από τις υπερβολικές προσδοκίες, προσθέτει: «Ωστόσο, θα πρέπει να συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι ο ναός-τάφος του Μεγαλέξανδρου βρίσκεται θαμμένος κάτω από τα στρώματα αιώνων ζωής της Αλεξάνδρειας και αν ποτέ βρεθούν και αναγνωριστούν τα λείψανά του ίσως να μην ανταποκρίνονται καθόλου στα όνειρά μας». Παρ όλα αυτά, η ανασκαφή και οι πληροφορίες που βγαίνουν από αυτήν έχουν όχι άδικα αναβιώσει το ενδιαφέρον της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας κοινής γνώμης για την εποχή της Μακεδονίας, του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Στο σημερινό τεύχος, επιχειρούμε να παρουσιάσουμε την πραγματική ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου: «Ηταν ανάλγητος, ήταν υπερφίαλος και μέθυσος, ημιπαρανοϊκός σχεδόν, ακόμη και άξεστα δεισιδαίμων ; Προσθέστε και όσα συναφή μπορείτε να φανταστείτε και θα σχηματίσετε την εικόνα που προσπαθούν να δημιουργήσουν για τον Μέγα Αλέξανδρο κάποιοι αναθεωρητικοί ιστορικοί (με ή χωρίς εισαγωγικά). Αν επιπλέον έχετε την υπομονή και επισκεφθείτε κάποιες από τις αμέτρητες σχετικές ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο θα βρείτε ακόμη και συγκρίσεις του Αλεξάνδρου με τον Τζένγκις Χαν, τον Αττίλα, τον Ναπολέοντα και τον Χίτλερ» γράφει στον πρόλογο του απολαυστικού κειμένου του για την πραγματική αναζήτηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο Αναστάσης Βιστωνίτης. Στο σημερινό τεύχος αναλύουμε την επίδραση της ζωής και δράσης του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην παγκοσμιοποίηση, στις ΗΠΑ, στην Ενωμένη Ευρώπη, αλλά και στην κουλτούρα και στις τέχνες, στη ζωγραφική, στο Χόλιγουντ, στα κόμικς, ακόμη και στην Οπερα. Γιατί αυτό είναι το ίδιον των σπάνιων προσωπικοτήτων: μερικές φορές, αρκούν 33 χρόνια ζωής για να σου εξασφαλίσουν 25 αιώνες υστεροφημίας. BHmagazino διευθυντής Παύλος Παπαδόπουλος αρχισυντάκτης Δημήτρης Θεοδωρόπουλος επιμελεια - συντονισμοσ υλησ Κατερίνα Κολιού art director Tάσος Φαρμάκης assistant art director Δημήτρης Κουρκούτης photo editor Μαρία Μοιρέα συντακτικη ομαδα Μαριλένα Αστραπέλλου, Ερη Βαρδάκη, Ιωάννα Ζυμαρίτη, Κατερίνα Καλού, Μάρκος Καρασαρίνης, Αστερόπη Λαζαρίδου, Γιώργος Νάστος, Ηλίας Νικολαΐδης, Λένα Παπαδημητρίου παραγωγη φωτογραφισεων Νίκη Σκαμάγκα διορθωση κειμενων Ράνια Ντούμα, Ελένη Τερζοπούλου εμπορικοσ διευθυντησ εφημεριδων δολ Παναγιώτης Γεωργόπουλος διεύθυντρια διαφήµισης Βαρβάρα Παυλίδου yπευθυνη διαφηµισησ Ξένια Κατσιούλα υποδοχή διαφήµισης Δήμητρα Αραπίδου (211 3659 854) ηλεκτρονικη παραγωγη Multimedia ΑΕ εκτυπωση-βιβλιοδεσια Iris ΑΕ δηµοσιογραφικός οργανισµός λαµπράκη δημητριοσ λαμπρακησ (1931-1957) χρηστοσ δ. λαμπρακησ (1957-2009) Σταύρος Π. Ψυχάρης, Πρόεδρος ΔΣ Πάνος Ψυχάρης, Αντιπρόεδρος ΔΣ Χρ. Μεμής, Γεν. Διευθυντής ΜΕ Ν. Πεφάνης, Οικονομικός Διευθυντής Ν. Πιμπλής, Νομικός Σύμβουλος 4 BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014
ιστορια Ζει ο Μέγας 20 BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014
Αλέξανδρος; Μόλις 33 χρόνια ζωής ήταν αρκετά για να εξασφαλίσουν 25 αιώνες υστεροφημίας. Ο μύθος του μεγάλου στρατηλάτη ο οποίος οικοδόμησε πόλεις, καθιέρωσε ενιαίο νόμισμα και αποτελεί πηγή έμπνευσης για τις τέχνες, τα γράμματα, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη ακόμη και σήμερα ήταν ανέκαθεν μεγαλύτερος από τη ζωή. Του Αναστάση Βιστωνίτη Εφιππος Αλέξανδρος Ο βασιλιάς των Μακεδόνων καλπάζει καβάλα στον αχώριστο σύντροφό του στις μάχες, Βουκεφάλα έργο του γλύπτη Ευάγγελου Μουστάκα, εγκαινιάσθηκε το 1974 στην παραλία της Θεσσαλονίκης. laif/ iml.gr Εικόνα εξωφύλλου: Μαρμάρινο πορτρέτο του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την ελληνιστική περίοδο (2ος-1ος αιώνας π.χ.). Φιλοξενείται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο. BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014 21
αρχαιολογια 28 BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΑΛΕΞΑΝ ΡΟ Η αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη γράφει στο BHmagazino για τη διαρκή αναζήτηση του Μεγάλου αλεξάνδρου, για το πώς συνδέεται με την ευγενική εκδοχή της παγκοσμιοποίησης και για τα τρία επίπεδα του ψηφιακού μουσείου που είναι αφιερωμένο στον βασιλιά των Μακεδόνων. BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014 29
εικαστικα Αλεξανδρινή ποπ Ο Αντι Γουόρχολ χάρισε στον Αλέξανδρο τα 15 λεπτά διασημότητας που δεν είχε ποτέ ανάγκη σε μια σειρά από μεταξοτυπίες τις οποίες φιλοτέχνησε το 1982, έπειτα από παραγγελία του συλλέκτη Αλέξανδρου Ιόλα. Ο Μέγας Αλέξανδρος στην τέχνη Η φιγούρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου μαγνήτισε τους μεγάλους της τέχνης, από τον Ρούμπενς ως τον Γουόρχολ και από τον Τσαρούχη ως τον Εγγονόπουλο. Από τη Μαριλένα Αστραπέλλου andy warhol/ ars 34 BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014
BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014 35
ιστορια 40 BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014
Οι στιγμές που έκαναν τον Αλέξανδρο Μέγα Από τη δολοφονία του πατέρα του, Φιλίππου Β, και την εξημέρωση του Βουκεφάλα, ως τις θρυλικές μάχες στον Γρανικό, στην Ισσό, στα Γαυγάμηλα και στον Υδάσπη, δέκα γεγονότα που σφράγισαν την προσωπικότητα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Από τον Ηλία Νικολαΐδη getty images/ ideal image Ο οικτίρμων βασιλιάς «Η επιείκεια του Μεγάλου Αλεξάνδρου ενώπιον της οικογένειας του Δαρείου Γ» τιτλοφορείται ο πίνακας του βενετσιάνου ζωγράφου του 18ου αιώνα Τζιοβάνι Αντόνιο Πελεγκρίνι, στον οποίο αποτυπώνεται η ήπια στάση που τηρούσε ο στρατηλάτης απέναντι στους αντιπάλους του. BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014 41
pop culture 46 BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014
πως ο μεγασ αλεξανδρος νικησε την ποπ κουλτουρα Από το Χόλιγουντ ως τις εγχώριες ροκ όπερες, όλοι όσοι αναμετρήθηκαν με την προσωπικότητα του Μεγάλου Αλεξάνδρου τσαλακώθηκαν καλλιτεχνικά. Ποια είναι η απόσταση ανάμεσα στο επικό και στο κιτς; Από την Αστερόπη Λαζαρίδου everett/ iml.gr Μάχη στο σινεμά Η Αντζελίνα Τζολί, ο Κόλιν Φάρελ και ο Βαλ Κίλμερ δέχτηκαν την πρό(σ)κληση του Ολιβερ Στόουν και συμμετείχαν σε μία από τις ελάχιστες απόπειρες μεταφοράς της ζωής του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη μεγάλη οθόνη. BHmagazino 28 Σεπτεμβρίου 2014 47