07.2016 1 Τι Πιστεύουν οι Έλληνες για τη Συνταγματική Αναθεώρηση & τον Εκλογικό Νόμο Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Οικονομικών & Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ιούλιος 2016
2 Ταυτότητα της Έρευνας Φορέας Διεξαγωγής Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης & Αγοράς Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Πανεπιστημίου Μακεδονίας (Αρ. Μητρώου ΕΣΡ 55) Φορέας Ανάθεσης Αστική Μη-Κερδοσκοπική Εταιρεία διανεοσις Τύπος και Μέθοδος Ποσοτική έρευνα με τηλεφωνικές συνεντεύξεις και χρήση δομημένου ερωτηματολογίου Πληθυσμός Γενικός πληθυσμός 18 ετών και άνω Κάλυψη της Επικράτειας Δείγμα Σχεδιασθέν: 1.000 / Πραγματοποιηθέν: 1.044 Στάθμιση Ως προς το φύλο και την ηλικία Ημερομηνία Διεξαγωγής 27-29 Ιουνίου 2016 Μέθοδος Δειγματοληψίας Πολυσταδιακή δειγματοληψία (με αναλογική αντιπροσώπευση αστικών και αγροτικών περιοχών) Τυπικό σφάλμα Μέγιστο +/- 3 % σε διάστημα εμπιστοσύνης 95% Ποσοστό απόκρισης (Response Rate) 8,9 % ( συμπληρωμένων ερωτηματολογίων διά των αποκρινόμενων που προσεγγίστηκαν) Προσωπικό έρευνας 28 ερευνητές και 3 επόπτες *Σημειώνεται πως στα διαγράμματα που τα ποσοστά των απαντήσεων δεν αθροίζουν, έχουν παραληφθεί τα ποσοστά των απαντήσεων ΔΞ/ΔΑ
3 1. Πιστεύετε πως τα πράγματα κινούνται προς τη σωστή ή προς τη λάθος κατεύθυνση; Ξ/ Α 8,5 Προς τη σωστή 10,5 Προς τη λάθος 81 Διαχρονική σύγκριση δείγματος 80,5 86,5 80,5 81 11 7 11,5 10,5 19-20 Ιαν. 29-30 Μαρ. 24-26 Μαΐ. 27-29 Ιουν. Προς τη λάθος Προς τη σωστή
4 2. Πόσο σημαντικό ζήτημα πιστεύετε ότι είναι η Συνταγματική Αναθεώρηση (δλδ. η αλλαγή του Συντάγματος) Ξ/ Α 7 Ασήµαντο 12,5 Πολύ σηµαντικό 31,5 Όχι πολύ σηµαντικό 14 Σηµαντικό 35 Συγκριτικά αποτελέσματα ανά κόμμα και ηλικία 9 79,5 7 66,5 70,5 66 5 54 57 3 26,5 21 38,5 17,5 28 31,5 1 ΣΥΡΙΖΑ Ν 18-34 35-54 55+ Σηµαντικό εν είναι σηµαντικό
5 2. Πόσο σημαντικό ζήτημα πιστεύετε ότι είναι η Συνταγματική Αναθεώρηση (δλδ. η αλλαγή του Συντάγματος) Συγκριτικά αποτελέσματα ανά μορφωτικό επίπεδο 9 7 66,5 65 65,5 70 54,5 5 3 26,5 24 28 28,5 25,5 1 Έως γυµνάσιο Λύκειο Μετά-δευτερο βάθµια Ανώτατη Σηµαντικό εν είναι σηµαντικό Συγκριτικά αποτελέσματα ανά εκτίμηση οικονομικής κατάστασης 9 7 66,5 64 66 67 73 5 3 26,5 23,5 25,5 29,5 23 1 εν τα βγάζω πέρα Τα βγάζω πέρα µε πολύ µεγάλες δυσκολίες Τα βγάζω πέρα αλλά δε µου µένουν και πολλά στην άκρη Είµαι άνετος οικονοµικά Σηµαντικό εν είναι σηµαντικό
6 3. Σύμφωνα με το σημερινό Σύνταγμα, όταν η Βουλή αποτυγχάνει να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τότε διαλύεται υποχρεωτικά και προκηρύσσονται εθνικές εκλογές. Πιστεύετε ότι πρέπει να αποσυνδεθεί η προεδρική εκλογή από τη διάλυση της Βουλής ή να μείνει ως έχει το συγκεκριμένο Άρθρο; Ξ/ Α 10 Να µείνει ως έχει η συγκεκριµένη ρύθµιση 35,5 Ναι, να αποσυνδεθεί η προεδρική εκλογή 54,5 Συγκριτικά αποτελέσματα ανά κόμμα και ηλικία 9 7 5 3 54,5 59 35,5 34 63,5 30,5 41 52 59,5 60 31,5 27,5 1 ΣΥΡΙΖΑ Ν 18-34 35-54 55+ Να αποσυνδεθεί Να παραµείνει ως έχει
7 3. Σύμφωνα με το σημερινό Σύνταγμα, όταν η Βουλή αποτυγχάνει να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τότε διαλύεται υποχρεωτικά και προκηρύσσονται εθνικές εκλογές. Πιστεύετε ότι πρέπει να αποσυνδεθεί η προεδρική εκλογή από τη διάλυση της Βουλής ή να μείνει ως έχει το συγκεκριμένο Άρθρο; Συγκριτικά αποτελέσματα ανά μορφωτικό επίπεδο 9 7 5 3 54,5 35,5 46,5 29,5 51,5 52 41 39 59 32,5 1 Έως γυµνάσιο Λύκειο Μετά-δευτερο βάθµια Ανώτατη Να αποσυνδεθεί Να παραµείνει ως έχει Συγκριτικά αποτελέσματα ανά εκτίμηση οικονομικής κατάστασης 9 7 65 5 3 54,5 48,5 35,5 36 56 32,5 52 42 27,5 1 εν τα βγάζω πέρα Τα βγάζω πέρα µε πολύ µεγάλες δυσκολίες Τα βγάζω πέρα αλλά δε µου µένουν και πολλά στην άκρη Είµαι άνετος οικονοµικά Να αποσυνδεθεί Να παραµείνει ως έχει
8 4. Πρέπει να καθιερωθεί το ασυμβίβαστο μεταξύ βουλευτή και υπουργού, δηλαδή ένας υπουργός να μη μπορεί να είναι ταυτόχρονα και βουλευτής; Ξ/ Α 10 Όχι, να µην καθιερωθεί 28 Ναι, να καθιερωθεί 62 Συγκριτικά αποτελέσματα ανά κόμμα και ηλικία 9 7 70 62 61 59,5 59 59,5 5 3 28 31,5 28 24,5 32 27 1 ΣΥΡΙΖΑ Ν 18-34 35-54 55+ Να καθιερωθεί Όχι, να µην καθιερωθεί
9 4. Πρέπει να καθιερωθεί το ασυμβίβαστο μεταξύ βουλευτή και υπουργού, δηλαδή ένας υπουργός να μη μπορεί να είναι ταυτόχρονα και βουλευτής; Συγκριτικά αποτελέματα ανά μορφωτικό επίπεδο 9 7 62 64,5 65,5 71,5 58 5 3 28 20,5 24,5 22,5 33,5 1 Έως γυµνάσιο Λύκειο Μετά-δευτερο βάθµια Ανώτατη Να καθιερωθεί Όχι, να µην καθιερωθεί Συγκριτικά αποτελέσματα ανά εκτίμηση οικονομικής κατάστασης 9 74 7 62 65 61,5 60,5 5 3 28 24,5 25,5 33 22,5 1 εν τα βγάζω πέρα Τα βγάζω πέρα µε πολύ µεγάλες δυσκολίες Τα βγάζω πέρα αλλά δε µου µένουν και πολλά στην άκρη Είµαι άνετος οικονοµικά Να καθιερωθεί Όχι, να µην καθιερωθεί
10 5. Μία ακόμη πρόταση που έχει τεθεί είναι η θεσμοθέτηση υποχρεωτικής τετραετούς θητείας για τις κυβερνήσεις; Εσείς συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τη θέσπιση υποχρεωτικής τετραετούς θητείας; Ξ/ Α 4,5 ιαφωνώ 50 Συµφωνώ 45,5 Συγκριτικά αποτελέσματα ανά κόμμα και ηλικία 9 7 5 45,5 50 47,5 47 52,5 41,5 44 54,5 53,5 40 52 43 3 1 ΣΥΡΙΖΑ Ν 18-34 35-54 55+ Συµφωνώ ιαφωνώ
11 5. Μία ακόμη πρόταση που έχει τεθεί είναι η θεσμοθέτηση υποχρεωτικής τετραετούς θητείας για τις κυβερνήσεις; Εσείς συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τη θέσπιση υποχρεωτικής τετραετούς θητείας; Συγκριτικά αποτελέσματα ανά μορφωτικό επίπεδο 9 7 5 45,5 50 52 43 49 47 39,5 54,5 42,5 53 3 1 Έως γυµνάσιο Λύκειο Μετά-δευτερο βάθµια Ανώτατη Συµφωνώ ιαφωνώ Συγκριτικά αποτελέσματα ανά εκτίμηση οικονομικής κατάστασης 9 7 5 45,5 50 59 44,5 51 49 51,5 47 45,5 37 3 1 εν τα βγάζω πέρα Τα βγάζω πέρα µε πολύ µεγάλες δυσκολίες Τα βγάζω πέρα αλλά δε µου µένουν και πολλά στην άκρη Είµαι άνετος οικονοµικά Συµφωνώ ιαφωνώ
12 6. Το τελευταίο, επίσης, διάστημα έχει συζητηθεί έντονα το ζήτημα αλλαγής του εκλογικού νόμου. Ανεξάρτητα από το εάν το θεωρείτε σημαντικό ή όχι, κρίνετε πως πρέπει να αλλάξει ο εκλογικός νόμος στο αμέσως επόμενο διάστημα; Ξ/ Α 10 Να µην αλλάξει 32,5 Να αλλάξει 57,5 Συγκριτικά αποτελέσματα ανά κόμμα και ηλικία 9 7 69,5 57,5 54,5 56 60 56 5 3 32,5 37 36 30,5 32 19,5 1 ΣΥΡΙΖΑ Ν 18-34 35-54 55+ Να αλλάξει
13 6. Το τελευταίο, επίσης, διάστημα έχει συζητηθεί έντονα το ζήτημα αλλαγής του εκλογικού νόμου. Ανεξάρτητα από το εάν το θεωρείτε σημαντικό ή όχι, κρίνετε πως πρέπει να αλλάξει ο εκλογικός νόμος στο αμέσως επόμενο διάστημα; Συγκριτικά αποτελέσματα ανά μορφωτικό επίπεδο 9 7 57,5 56,5 56 61,5 5 45,5 3 32,5 32 34,5 33,5 31 1 Έως γυµνάσιο Λύκειο Μετά-δευτερο βάθµια Ανώτατη Να αλλάξει Να µην αλλάξει Συγκριτικά αποτελέσματα ανά εκτίμηση οικονομικής κατάστασης 9 7 66,5 57,5 56,5 57 54 5 3 32,5 25 29,5 37 38,5 1 εν τα βγάζω πέρα Τα βγάζω πέρα µε πολύ µεγάλες δυσκολίες Τα βγάζω πέρα αλλά δε µου µένουν και πολλά στην άκρη Είµαι άνετος οικονοµικά Να αλλάξει Να µην αλλάξει
14 7. Ιδανικά, πώς θα προτιμούσατε να εκλέγονται οι υποψήφιοι στις βουλευτικές εκλογές, με λίστα ή με σταυρό προτίμησης; Λίστα 15 Ξ/ Α 6 Σταυρός προτίµησης 79 Συγκριτικά αποτελέματα ανά κόμμα και ηλικία 79 80 81,5 82,5 78 77 15 13,5 13,5 14 17 14 ΣΥΡΙΖΑ Ν 18-34 35-54 55+ Σταυρός Λίστα
15 7. Ιδανικά, πώς θα προτιμούσατε να εκλέγονται οι υποψήφιοι στις βουλευτικές εκλογές, με λίστα ή με σταυρό προτίμησης; Συγκριτικά αποτελέσματα ανά μορφωτικό επίπεδο 79 81,5 83 70 76 25,5 15 10 12,5 17 Έως γυµνάσιο Λύκειο Μετά-δευτερο βάθµια Ανώτατη Σταυρός Λίστα Συγκριτικά αποτελέσματα ανά εκτίμηση οικονομικής κατάστασης 9 79 75,5 80 79,5 74 7 5 3 15 13 14,5 16 18,5 1 εν τα βγάζω πέρα Τα βγάζω πέρα µε πολύ µεγάλες δυσκολίες Τα βγάζω πέρα αλλά δε µου µένουν και πολλά στην άκρη Είµαι άνετος οικονοµικά Σταυρός Λίστα
16 8. Πιστεύετε ότι το πρώτο κόμμα στις εκλογές θα πρέπει να πριμοδοτείται με έδρες για να εξασφαλίζεται η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης ή θα πρέπει οι έδρες να μοιράζονται πλήρως αναλογικά με βάση το ποσοστό του κάθε κόμματος; Ξ/ Α 5 Να πριµοδοτείται το πρώτο κόµµα 25 Πλήρως αναλογικά 70 Συγκριτικά αποτελέσματα ανά κόμμα και ηλικία. 70 77,5 82,5 72,5 59 46,5 47 34 25 17 14 24 0 ΣΥΡΙΖΑ Ν 18-34 35-54 55+ Να πριµοδοτείται Πλήρως αναλογικά
17 8. Πιστεύετε ότι το πρώτο κόμμα στις εκλογές θα πρέπει να πριμοδοτείται με έδρες για να εξασφαλίζεται η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης ή θα πρέπει οι έδρες να μοιράζονται πλήρως αναλογικά με βάση το ποσοστό του κάθε κόμματος; Συγκριτικά αποτελέσματα ανά μορφωτικό επίπεδο 9 7 70 66,5 73,5 79 67 5 3 25 24,5 22 16,5 28,5 1 Έως γυµνάσιο Λύκειο Μετά-δευτερο βάθµια Ανώτατη Να πριµοδοτείται Πλήρως αναλογικά Συγκριτικά αποτελέσματα ανά εκτίμηση οικονομικής κατάστασης 9 78,5 7 70 71,5 69,5 56 5 35 3 25 19 23 27 1 εν τα βγάζω πέρα Τα βγάζω πέρα µε πολύ µεγάλες δυσκολίες Τα βγάζω πέρα αλλά δε µου µένουν και πολλά στην άκρη Είµαι άνετος οικονοµικά Να πριµοδοτείται Πλήρως αναλογικά
18 9. Πιστεύετε πως πρέπει να δοθεί δικαίωμα ψήφου στους Έλληνες που έχουν φύγει πρόσφατα ή είναι ομογενείς στο εξωτερικό ώστε να ψηφίζουν από τον τόπο κατοικίας τους χωρίς να πρέπει να μετακινηθούν στην Ελλάδα; Όχι, να µη δοθεί δικαίωµα ψήφου 21,5 Ξ/ Α 4 Ναι, να δοθεί δικαίωµα ψήφου 74,5 Συγκριτικά αποτελέσματα ανά κόμμα και ηλικία 9 74,5 77,5 76 73 72 79 7 5 3 21,5 19 20,5 25 23,5 16,5 1 ΣΥΡΙΖΑ Ν 18-34 35-54 55+ Ναι, να δοθεί Όχι, να µη δοθεί
19 9. Πιστεύετε πως πρέπει να δοθεί δικαίωμα ψήφου στους Έλληνες που έχουν φύγει πρόσφατα ή είναι ομογενείς στο εξωτερικό ώστε να ψηφίζουν από τον τόπο κατοικίας τους χωρίς να πρέπει να μετακινηθούν στην Ελλάδα; Συγκριτικά αποτελέσματα ανά μορφωτικό επίπεδο 9 7 74,5 72,5 77 77,5 73,5 5 3 21,5 20,5 19,5 18 23,5 1 Έως γυµνάσιο Λύκειο Μετά-δευτερο βάθµια Ανώτατη Ναι, να δοθεί Όχι, να µη δοθεί Συγκριτικά αποτελέσματα ανά εκτίμηση οικονομικής κατάστασης 9 7 74,5 76 74,5 76 71 5 3 21,5 19 22,5 20 22,5 1 εν τα βγάζω πέρα Τα βγάζω πέρα µε πολύ µεγάλες δυσκολίες Τα βγάζω πέρα αλλά δε µου µένουν και πολλά στην άκρη Είµαι άνετος οικονοµικά Ναι, να δοθεί Όχι, να µη δοθεί
20 10. Με το σημερινό εκλογικό σύστημα ψηφίζουν οι ενήλικες άνω των 18 ετών. Εσείς πιστεύετε ότι πρέπει να δοθεί η δυνατότητα της ψήφου σε νέους 17 ετών; Ξ/ Α 3,5 Ναι, να δοθεί δικαίωµα ψήφου 25 Όχι, να µη δοθεί δικαίωµα ψήφου 71,5 Συγκριτικά αποτελεσματα ανά κόμμα και ηλικία 89 71,5 73 70,5 71,5 60 35 25 25 26 24,5 9 ΣΥΡΙΖΑ Ν 18-34 35-54 55+ Ναι, να δοθεί Όχι, να µη δοθεί
21 10. Με το σημερινό εκλογικό σύστημα ψηφίζουν οι ενήλικες άνω των 18 ετών. Εσείς πιστεύετε ότι πρέπει να δοθεί η δυνατότητα της ψήφου σε νέους 17 ετών; Συγκριτικά αποτελέματα ανά μορφωτικό επίπεδο 9 7 71,5 71,5 73,5 65,5 71 5 3 25 27 24 30 25 1 Έως γυµνάσιο Λύκειο Μετά-δευτερο βάθµια Ανώτατη Ναι, να δοθεί Όχι, να µη δοθεί Συγκριτικά αποτελέσματα ανά εκτίμηση οικονομικής κατάστασης 9 7 71,5 67 72,5 70 79 5 3 25 31 23,5 27 19,5 1 εν τα βγάζω πέρα Τα βγάζω πέρα µε πολύ µεγάλες δυσκολίες Τα βγάζω πέρα αλλά δε µου µένουν και πολλά στην άκρη Είµαι άνετος οικονοµικά Ναι, να δοθεί Όχι, να µη δοθεί