ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Λειτουργία και Δραστηριότητες Κατασκηνώσεων Λειτουργία και Δραστηριότητες Κατασκηνώσεων: Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης Νικόλαος Θεοδωράκης Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α Σερρών, Α.Π.Θ
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Λειτουργία και Δραστηριότητες Κατασκηνώσεων Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης
Περιεχόμενα ενότητας 1. Διαχωρισμός Παιδικών Κατασκηνώσεων 2. Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης 3. Οργανωτική δομή υπηρεσιών και στελεχών 5
Σκοποί ενότητας Να γίνει αναφορά στο διαχωρισμό των παιδικών κατασκηνώσεων σύμφωνα με διεθνή κριτήρια. Να γίνει αναφορά της λειτουργικής δομής της κατασκήνωσης. Να γίνει αναφορά στην οργανωτική δομή των υπηρεσιών και των στελεχών που συντελούν στη σωστή λειτουργία της κατασκήνωσης. 6
Διαχωρισμός Παιδικών Κατασκηνώσεων Οι παιδικές κατασκηνώσεις διακρίνονται διεθνώς, με βάση τα παρακάτω κριτήρια: Ως προς την οργάνωση σε: 1. Κατασκηνώσεις διαμονής / διακοπών (resident camps) στις οποίες προσφέρονται διαμονή, σίτιση και πολλαπλές δραστηριότητες αναψυχής και εκπαίδευσης. Η χρονική διάρκεια διαμονής των παιδιών είναι από 15 έως 22 ημέρες, ενώ ο τύπος του καταλύματος ποικίλει. 2. Ημερήσιες κατασκηνώσεις (day camps) στις οποίες προσφέρονται διάφορες δραστηριότητες δημιουργικής απασχόλησης. Τα παιδιά πηγαίνουν το πρωί και επιστρέφουν στο σπίτι τους το απόγευμα. Η χρονική διάρκεια συμμετοχής είναι από 10 έως 15 ημέρες. 7
Διαχωρισμός Παιδικών Κατασκηνώσεων Ως προς τις δραστηριότητες σε: 1. Γενικές, με ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων (αθλητικών, ψυχαγωγικών, διασκέδασης) και εκπαίδευσης που δεν εστιάζονται στην ανάπτυξη μιας συγκεκριμένης δεξιότητας ή την αντιμετώπιση μιας συγκεκριμένης αναπτυξιακής ανάγκης. 2. Παραδοσιακές, το πρόγραμμα των οποίων είναι περισσότερο κοινωνικό ψυχαγωγικό και επικεντρώνεται στο τρίπτυχο: παιχνίδι, φιλία και σωματική άσκηση/εργασία σύμφωνα με τις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες των παιδιών. 8
Διαχωρισμός Παιδικών Κατασκηνώσεων 3. Εξειδικευμένες, το πρόγραμμα των οποίων επικεντρώνεται σε ένα συγκεκριμένο τομέα ή μια ενιαία δραστηριότητα. Προσφέρουν ευκαιρίες για την ανάπτυξη ειδικών δεξιοτήτων ή ταλέντων ή γνώσεων σε συγκεκριμένο αντικείμενο, όπως κάποιο άθλημα, τέχνες, μουσική, περιπέτεια, περιβαλλοντική αγωγή, εκμάθηση ξένων γλωσσών, υπολογιστές, χριστιανική αγωγή, κ.α. Επίσης μπορεί να απευθύνονται σε ειδικούς πληθυσμούς όπως παιδιά με ειδικές ανάγκες. Οι εξειδικευμένες κατασκηνώσεις μπορεί να χαρακτηρίζονται ως αθλητικές, περιβαλλοντικές (green), περιπέτειας, προσκοπικές, χριστιανικές, κ.α. 9
Διαχωρισμός Παιδικών Κατασκηνώσεων Ως προς την τοποθεσία σε: 1. Παραθαλάσσιες 2. Ορεινές 3. Πεδινές 10
Διαχωρισμός Παιδικών Κατασκηνώσεων Ως προς το φορέα σε: 1. Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (δημόσιοι οργανισμοί, οργανώσεις) 2. Ιδιωτικές επιχειρήσεις (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) 3. Μικτούς οργανισμούς /επιχειρήσεις 11
Διαχωρισμός Παιδικών Κατασκηνώσεων Ως προς τον επιδιωκόμενο σκοπό σε: 1. Κερδοσκοπικούς οργανισμούς / επιχειρήσεις 2. Κοινωφελείς οργανισμούς 12
Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης Οι παιδικές κατασκηνώσεις αποτελούν μια επιχείρηση ή έναν οργανισμό όπου για την εύρυθμη λειτουργία υπάρχουν οι παρακάτω ομάδες ατόμων, οι ενέργειες των οποίων αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Οι ομάδες αυτές είναι: α) οι ιδιοκτήτες ή μέτοχοι οι οποίοι αποσκοπούν σε μια ικανοποιητική απόδοση του κεφαλαίου τους. Η απόδοση αυτή είναι δυνατόν να μην είναι πάντοτε υλική αλλά να έχει και ηθικούς / κοινωνικούς στόχους. 13
Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης β) τα διοικητικά στελέχη τα οποία είναι υπεύθυνα για την εύρυθμη λειτουργία και την αποδοτικότητα γ) τα στελέχη, συμπεριλαμβανομένου και των εθελοντών, που είναι υπεύθυνα για την υλοποίηση του προγράμματος 14
Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης δ) το υπόλοιπο ανθρώπινο δυναμικό που είναι απαραίτητο για τη λειτουργία της κατασκήνωσης και επιθυμούν να έχουν καλές συνθήκες εργασίας, ασφάλεια και υλικές απολαβές και ε) τους κατασκηνωτές οι οποίοι καταναλώνουν τις υπηρεσίες που προσφέρονται προκειμένου να ικανοποιήσουν προσωπικές τους ανάγκες. 15
Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης Το στελεχιακό δυναμικό όλων των διοικητικών επιπέδων των παιδικών κατασκηνώσεων συνήθως αποτελείται από τους: 1) Αρχηγό ή Συντονιστή 2) Υπαρχηγό ή Υπεύθυνο προγράμματος 3) Τομεάρχη ή Πτερυγάρχη 4) Κοινοτάρχη ή Υπεύθυνο χωριού 5) Ομαδάρχη 6) Βοηθό ομαδάρχη 7) Εκπαιδευτή σε δραστηριότητες δημιουργικής απασχόλησης 8) Υπεύθυνο υπαίθριων αθλητικών δραστηριοτήτων 9) Προπονητή αθλημάτων 10) Ναυαγοσώστη 16
Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης Ο αριθμός των στελεχών ποικίλει και εξαρτάται από τον αριθμό των κατασκηνωτών, τις δραστηριότητες και την οργανωτική δομή. H ιεραρχία των στελεχών στις ιδιωτικές παιδικές κατασκηνώσεις δεν παρουσιάζει μεγάλη διαφοροποίηση. Στις περισσότερες από αυτές επικεφαλής είναι ο Αρχηγός με αμέσως επόμενο υπεύθυνο τον Υπαρχηγό και ακολουθούν οι Κοινοτάρχες και οι Ομαδάρχες. 17
Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης Στο ανθρώπινο δυναμικό πέρα των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία ανάλογα με τις συνθήκες και τη διοικητική νοοτροπία μπορεί να περιλαμβάνονται οι παρακάτω ειδικότητες: 1) Ασφαλιστικός σύμβουλος 2) Ψυχολόγος 3) Υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων 4) Υπεύθυνος μάρκετινγκ 5) Νομικός σύμβουλος 6) Διατροφολόγος 18
Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης Η οργάνωση των σύγχρονων ιδιωτικών παιδικών κατασκηνώσεων μπορεί να περιλαμβάνει τα παρακάτω τμήματα / υπηρεσίες: 1) Διοίκησης (γραμματεία, οικονομικών, υποδοχής, δημοσίων σχέσεων) 2) Υγείας / Ιατρείο 3) Δραστηριοτήτων αναψυχής / εκδηλώσεων 4) Διατροφής 5) Ασφάλειας 6) Τεχνικών έργων / συντήρησης 7) Μάρκετινγκ 8) Καθαριότητας / ανακύκλωσης 19
Λειτουργική Δομή Κατασκήνωσης 1. Η περίοδος των παιδικών κατασκηνώσεων αρχίζει την 1 η Ιουνίου και λήγει την 30 η Σεπτεμβρίου έκαστου έτους. 2. Σε παιδιά ηλικίας 6 έως 16 ετών παρέχεται με τη μορφή ομαδικής διαβίωσης: διαμονή, διατροφή, άθληση, ψυχαγωγία και εκπαίδευση σε φυσικό περιβάλλον με εγκαταστάσεις κατάλληλες υπό την εποπτεία και τη φροντίδα εκπαιδευμένου και καταρτισμένου στελεχιακού και βοηθητικού προσωπικού, με σκοπό την πνευματική, φυσική, κοινωνική και ψυχική ανάπτυξη του κάθε κατασκηνωτή. 3. Μετά το τέλος της κατασκηνωτικής περιόδου για παιδιά σε κάποιες κατασκηνώσεις φιλοξενούνται άτομα τρίτης ηλικίας και άτομα με ειδικές ανάγκες όταν το επιτρέπουν οι εγκαταστάσεις. 20
Βιβλιογραφία 1. American Camp Association (2007). Α Guide to ACA- Accredited Camps in the Southeast. American Camp Association, Southeastern. 2. Βall, A. & Ball, B. (2004). Basic Camp Management (6th ed.). U.S.A.: American Camp Association, Inc. 3. Camenson, B. (1998). Opportunities in Summer Camp Careers. U.S.A.: VGM Career Horisons. 4. Elkind, D. (2007). The Values of the Traditional Camp Experience. The Power of Play. Camping Magazine American Camp Association, 80 (1). 21
Βιβλιογραφία 5. Shivers, J. (1989). Camping: Organization and Operation. New Jersey: Prentice Hall, Englewood Cliffs, Inc. 6. Ρέλλιας, Τ. (2000). Απόψεις των ιδιοκτητών / διευθυντών των παιδικών κατασκηνώσεων σχετικά με την ανάπτυξη των Υπαίθριων Αθλητικών Δραστηριοτήτων στις παιδικές κατασκηνώσεις. Διπλωματική εργασία, Θεσσαλονίκη, Τ.Ε.Φ.Α.Α., Α.Π.Θ. 7. (Φ.Ε.Κ. 98/1952), (Φ.Ε.Κ. 59/1978), (Φ.Ε.Κ.441/1986), (Φ.Ε.Κ.232/1988), (Φ.Ε.Κ. 210/2001) Τροποποιήσεις και συμπληρώσεις του Ν.749/1948: ). «Περί οργανώσεως και λειτουργίας παιδικών εξοχών». 22
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ευχαριστώ Επεξεργασία: Παναγιώτα Μπαλάσκα Θεσσαλονίκη, 16/12/2013