Στον πρωθυπουργό οι θέσεις και προτάσεις της ΚΕΕΕ για την ελληνική οικονομία 2 Σεπτεμβρίου 2010 Τις θέσεις και τις προτάσεις της ΚΕΕΕ για την ελληνική οικονομία παρουσίασε ο Πρόεδρός της, κ. Γεώργιος Κασιμάτης, σε συνάντηση που είχαν την 2 α /9/2010 οι εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων της χώρας και οι κοινωνικοί εταίροι με τον Πρωθυπουργό, κ. Γεώργιο Παπανδρέου, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την 75 η ΔΕΘ. Στη συνάντηση αυτή οι εκπρόσωποι των φορέων της αγοράς εξέφρασαν στο σύνολό τους την αντίθεσή τους στην οικονομική πολιτική που επιβάλλει το Μνημόνιο και εφαρμόζει η κυβέρνηση. Κοινό και κεντρικό αίτημα όλων ήταν να υπάρξει κάποιο σχέδιο για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης της χώρας, καταδικάζοντας παράλληλα τη δημοσιονομική πολιτική που ακολουθείται και η οποία κατά κοινή ομολογία όλων των εκπροσώπων σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης δυσχεραίνει περαιτέρω την κατάσταση. Όπως επισημάνθηκε στη συνάντηση έχει καθυστερήσει η λήψη και η εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση της ύφεσης και η άμεση προώθηση των απαραίτητων για το σκοπό αυτό τομών και αλλαγών στο μίγμα της οικονομικής πολιτικής. Αναλυτικότερα οι φορείς ζήτησαν μεταξύ άλλων από τον Πρωθυπουργό τη μείωση των φορολογικών συντελεστών, τη λήψη στοχευμένων μέτρων για τις ΜμΕ, το «πάγωμα» των τιμολογίων των ΔΕΚΟ, την επαναφορά της 13 ης και 14 ης σύνταξης, την αύξηση του επιδόματος ανεργίας και τη στήριξη του κλάδου των κατασκευών. Ο κ. Κασιμάτης σημείωσε ότι υπάρχει προβληματισμός σε σχέση με τη δημοσιονομική πολιτική. Επίσης τόνισε ότι πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση από την πλευρά των τραπεζών, ώστε να ανοίξει η στρόφιγγα που ήδη έχει κλείσει. Ο Πρόεδρος της ΚΕΕΕ ζήτησε την αναγγελία πακέτου μέτρων για τη στήριξη της ανάπτυξης, την ανάπτυξη πειστικών επιχειρημάτων στρατηγικού σχεδίου για το πως θα ορθοποδήσει η ελληνική οικονομία, τη δέσμευση της κυβέρνησης με σαφή χρονικό προσδιορισμό ως προς την έξοδο της χώρας από τις υποχρεώσεις του Μνημονίου, την αναγγελία πακέτου μέτρων για τη στήριξη των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των ΜμΕ σε θέματα ρευστότητας, φορολογίας και ασφαλιστικών εισφορών. Επίσης ο κ. Κασιμάτης ζήτησε να γίνει ρύθμιση στην καταβολή του ΦΠΑ και των ασφαλιστικών εισφορών και να επισπευσθεί η εφαρμογή του νέου αναπτυξιακού νόμου (πριν από το 2011 που είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση, όταν καταργούσε τον παλιό αναπτυξιακό νόμο) και να εντάξει στις διατάξεις του εμπορικές και οικοδομικές επιχειρήσεις. Διαπίστωσε ότι ο επιχειρηματικός κόσμος είναι απογοητευμένος από την αποτελεσματικότητα των μέτρων που έχουν ληφθεί, είπε ότι πρέπει να αποφευχθεί νέα αύξηση συντελεστών ΦΠΑ και κατέληξε στο κοινό (για όλους τους επιχειρηματίες) συμπέρασμα ότι η φοροεισπρακτική πολιτική, εάν δεν συνοδευτεί από αναπτυξιακή δραστηριότητα, θα οδηγήσει σε οικονομική συρρίκνωση.
2 Από την πλευρά του ο κ. Παπανδρέου τους κάλεσε σε συστράτευση στην προσπάθεια που καταβάλλει η κυβέρνηση για την έξοδο της χώρας από την κρίση. Επίσης υπογράμμισε ότι το 2011 θα είναι μια δύσκολη χρονιά για την οικονομία και επανέλαβε ότι η χώρα χρειάζεται βαθιές και ριζικές τομές. Στόχος μας είναι η ριζική ανασυγκρότηση της χώρας και με τις δύσκολες αποφάσεις που πήραμε, αλλά και μέσα από τις δυσκολίες που περάσαμε έχουμε αποφύγει τους τεράστιους κινδύνους, όπως η χρεοκοπία. Βασικό θέμα είναι η ανάπτυξη και θεωρούμε ότι είναι το κυρίαρχο ζήτημα για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε μεσο-μακροπρόθεσμα τα δημοσιονομικά. Το θέμα δεν είναι απλώς να μειώνουμε τις σπατάλες, αλλά πρέπει να υπάρξει παράλληλα και ανάπτυξη. Τα ανοικτά ζητήματα της οικονομίας και της αγοράς έθιξε η Διοίκηση της ΚΕΕΕ στην πολιτική ηγεσία των Υπουργείων Οικονομικών, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Δέσμευση για εξαίρεση των υπαλλήλων των Επιμελητηρίων από τις αποκλίσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου από τη Λούκα Κατσέλη. Της συνάντησης αυτής προηγήθηκε στις 30/8/2010 η συνάντηση της διοίκησης της ΚΕΕΕ με την πολιτική ηγεσία των Υπουργείων Οικονομικών, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, και Εργασίας. Η διοίκηση της ΚΕΕΕ, με επικεφαλής τον Πρόεδρό της, κ. Γεώργιο Κασιμάτη, επέδωσε το πλήρες κείμενο των παρεμβάσεων της επιμελητηριακής κοινότητας στην ηγεσία των υπουργείων Οικονομικών και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Ο Πρόεδρος της ΚΕΕΕ, κ. Γεώργιος Κασιμάτης, συνοδευόμενος από τα μέλη της Διοικητικής Επιτροπής κκ. Δημήτριο Μπακατσέλο, Α Αντιπρόεδρο, Ιορδάνη Τσώτσο, Β Αντιπρόεδρο, Γεώργιο Χονδρογιάννη, Ε Αντιπρόεδρο, Παναγιώτη Αγνιάδη, Γενικό Γραμματέα, Ηλία Χατζηβασίλογλου, Οικονομικό Επόπτη και Σωτήρη Μαγόπουλο, Μέλος, καθώς και τον Διευθυντή της ΚΕΕΕ, κ. Βασίλειο Αποστολόπουλο, παρουσίασε στους κκ. Γεώργιο Παπακωνσταντίνου, Υπουργό Οικονομικών, Φίλιππο Σαχινίδη, Υφυπουργό Οικονομικών, Λούκα Κατσέλη, Υπουργό Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Γεώργιο Κουτρουμάνη, Υφυπουργό Εργασίας, και των δύο παρισταμένων συμβούλων του Πρωθυπουργικού Γραφείου κκ. Παναγιώτη Τσακλόγλου και Σοφίας Πέππα, τα κρίσιμα σημεία που αφορούν στην ελληνική οικονομία κατά την τρέχουσα συγκυρία, τα οποία εντοπίζονται σε τρεις αλληλένδετες, αλλά σαφώς διακριτές κατηγορίες πολιτικής παρέμβασης: τη δημοσιονομική πολιτική, τη χρηματοπιστωτική πολιτική και την αναπτυξιακή πολιτική. Ο κ. Κασιμάτης μετέφερε στο οικονομικό επιτελείο τα προβλήματα ρευστότητας και την απογοήτευση του επιχειρηματικού κόσμου από τις καθυστερήσεις και την αναποτελεσματικότητα των κυβερνητικών μέτρων για την ενίσχυση των ΜμΕ. Στο επίκεντρο της συνάντησης βρέθηκαν οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των εξαγγελιών για τη στήριξη των επιχειρήσεων και η φορομπηχτική πολιτική, που περιορίζει την κατανάλωση και οξύνει την οικονομική ασφυξία του κλάδου. Όλες οι μεριές επεσήμαναν την «αιμορραγία» και των κρατικών εσόδων από τις απεγνωσμένες κινήσεις σωτηρίας (μη απόδοση ΦΠΑ) του κλάδου.
3 «Δεν θα αντέξει άλλους φόρους η αγορά». Όσον αφορά στην πορεία της αγοράς, ο κ. Πρόεδρος της ΚΕΕΕ εμφανίσθηκε ιδιαίτερα απαισιόδοξος, επικαλούμενος την υψηλή πτώση του τζίρου των εμπορικών καταστημάτων. Επιμέρους, αναφέρθηκε σε μια σειρά ανοικτών ζητημάτων για το χώρο των ΜμΕ, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στο ζήτημα της αύξησης του ΦΠΑ, λέγοντας ότι ήταν «μια απόφαση που έχει γονατίσει την αγορά», ενώ απέρριψε κάθε ενδεχόμενο νέας αύξησης των άμεσων ή έμμεσων φόρων και ζήτησε την άμεση λήψη μέτρων προκειμένου να δοθεί «ανάσα» στην αγορά. Ο κ. Κασιμάτης τάχθηκε κατά της νέας αύξησης του ΦΠΑ και υπέρ των ειδικών ρυθμίσεων για την είσπραξή του, καθώς και την είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους λόγω της κρίσης. Μάλιστα σχετικά με την φημολογία για περαιτέρω αύξηση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, που λέγεται πως σχεδιάζει η κυβέρνηση, ζήτησε από τον κ. Παπακωνσταντίνου «ό,τι έχει αποφασίσει, να το πράξει αποφεύγοντας τις διαρροές και τις φήμες που ενισχύουν το κλίμα αβεβαιότητας». Σχετικά με το νέο φορολογικό τοπίο και τα κίνητρα επιχειρηματικότητας, ο κ. Κασιμάτης ζήτησε να μην υπάρξει καμία σκέψη για περαιτέρω αύξηση των έμμεσων φόρων, καθώς η συνακόλουθη αύξηση του πληθωρισμού θα είναι καταστροφική για την αγορά. Όπως είπε ο κ. Κασιμάτης «Βασικός στόχος η διάσωση των επιχειρήσεών μας». Και κατέληξε λέγοντας: «Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις επιλέγουν να είναι συνεπείς σε πάγιες τρέχουσες υποχρεώσεις και να αναβάλλουν επ αόριστον την απόδοση ΦΠΑ στα κρατικά ταμεία. Μάχη σε όλα τα επίπεδα δίνει ο κόσμος της αγοράς για να συνεχίσει την εμπορική του δραστηριότητα. Με βασικό μέλημα τη διάσωση της επιχείρησής τους, οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες επιλέγουν να είναι συνεπείς σε πάγιες τρέχουσες υποχρεώσεις και να αναβάλλουν επ αόριστον την απόδοση ΦΠΑ στα κρατικά ταμεία. Έτσι, λόγω περιορισμένης ρευστότητας, οι επιχειρήσεις, ενώ εισπράττουν, δεν αποδίδουν τον ΦΠΑ, επιλέγοντας να ικανοποιήσουν τις λοιπές υποχρεώσεις, όπως ενοίκια, μισθούς, λογαριασμούς ΔΕΚΟ. Ρυθμίσεις για οφειλές σε φόρους και εισφορές. Ο κ. Κασιμάτης επεσήμανε ακόμη ότι η ενίσχυση της αναπτυξιακής δραστηριότητας θα φέρει έσοδα από φόρους. Παράλληλα τόνισε ότι για να αποφευχθεί η οικονομική συρρίκνωση πρέπει η φοροεισπρακτική πολιτική να συνοδεύεται από ενίσχυση της αναπτυξιακής δραστηριότητας, ενώ ζήτησε να γίνει προσπάθεια για τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης. Επίσης πρότεινε να εφαρμοστεί άμεσα ο νέος αναπτυξιακός νόμος και όχι από το 2011 και να γίνει περαίωση για τις φορολογικές χρήσεις των τριών τελευταίων χρόνων. Τέλος εξέφρασε τον προβληματισμό του επιχειρηματικού κόσμου για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την απογοήτευσή του για την αναποτελεσματικότητα των μέτρων που έχουν ληφθεί. Ο κ. Κασιμάτης τάχθηκε επίσης υπέρ της περαίωσης ληξιπρόθεσμων φορολογικών υποθέσεων για τις χρήσεις των τριών τελευταίων ετών (2007-2009). Για το θέμα της αυτόματης περαίωσης είπε ότι «θέλουμε την αυτόματη περαίωση όχι για να ξεφύγουν ορισμένες επιχειρήσεις αλλά γιατί δεν μπορεί οι επιχειρήσεις να στερούνται φορολογικής ενημερότητας και να βρίσκονται σε κατάσταση διαρκούς
4 ομηρίας. Αναλύοντας τις πρακτικές του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος στην ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών, ο κ. Κασιμάτης είπε: «Αφουγκραστείτε την αγωνία μας. Οδηγούμαστε σε λουκέτα, αφού ήδη το 25% των επιχειρήσεων οδηγείται σε αδιέξοδο, καθώς οι Τράπεζες, δυστυχώς, μας αντιμετωπίζουν όλους το ίδιο. Τόσο τις υγιείς όσο και τις μη υγιείς επιχειρήσεις. Έχουν στερέψει κάθε δυνατότητα χρηματοδότησης οδηγώντας την αγορά σε ασφυξία» επεσήμανε ο Πρόεδρος της ΚΕΕΕ. Ακόμη ο κ. Κασιμάτης ζήτησε από την κα. Κατσέλη να συμπεριληφθούν στον αναπτυξιακό νόμο, που ολοκληρώνεται, συγκεκριμένες κατηγορίες εμπορικής δραστηριότητας, καθώς και η οικοδομή, πρόταση που έτυχε της θετικής ανταπόκρισης της Υπουργού, ενώ ανέλυσε και την εικόνα του παρεμπορίου και της παραοικονομίας, δίνοντας έμφαση στη φοροδιαφυγή στον τομέα της διακίνησης των υγρών καυσίμων (ύπαρξη οργανωμένου κυκλώματος φοροδιαφυγής). Η κα Κατσέλη επεσήμανε ότι μπήκαν οι υπογραφές για το Ταμείο Επιχειρηματικότητας και ότι στο δεύτερο εξάμηνο του 2010 θα υπάρχει δυνατότητα για μεγαλύτερη ρευστότητα από τις τράπεζες. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι η κυβέρνηση εξετάζει στο πλαίσιο των προσπαθειών ενίσχυσης της ρευστότητας στην αγορά «τις διάφορες δυνατότητες δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού ενίσχυσης της εγγυοδοτικής ικανότητας των ελληνικών τιτλοποιημένων δανείων», ενώ σημείωσε ότι «οι ενδείξεις που έχουμε είναι ότι σιγά - σιγά στο δεύτερο εξάμηνο του 2010 οι τράπεζες θα μπορούν να χορηγούν περισσότερη ρευστότητα στην αγορά, κάτι που το έχει απολύτως ανάγκη». Σε ότι αφορά στη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα βιωσιμότητας, η κα Κατσέλη ανέφερε ότι οι επιχειρήσεις θα ωφεληθούν από την ενεργοποίηση όλων των κονδυλίων του ΕΣΠΑ προς τη δημιουργία Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ταμείων διοχέτευσης ρευστότητας στην αγορά για επενδυτικά σχέδια και εν μέρει και για κεφάλαιο κίνησης. «Ήδη έχουμε κάνει όλες τις ενέργειες και γι αυτό υπογράψαμε με όλους τους φορείς της αγοράς πριν από ένα περίπου μήνα το Συμβόλαιο Στήριξης. Χθες υπέγραψα το Ταμείο Επιχειρηματικότητας, και αυτά τα νέα εργαλεία μπαίνουν μπροστά ακριβώς για να στηρίξουν αυτές τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες βιώνουν τις αρνητικές συνέπειες της ύφεσης και της χρηματοπιστωτικής αστάθειας» είπε η Υπουργός. Επίσης, η κα Κατσέλη τόνισε ότι στο πλαίσιο των δράσεων για την ανάπτυξη της οικονομίας απαιτείται η κινητοποίηση όλης της κοινωνίας και επανέλαβε τη θέση της ότι «για να είχαμε σήμερα ανάπτυξη, δηλαδή όχι μόνο θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας, αλλά και μια βιώσιμη οικονομία με υψηλή ανταγωνιστικότητα, θα έπρεπε να είχαν γίνει κινήσεις και βήματα πριν 3 χρόνια, πριν 4 χρόνια, μη σας πω πριν 7 χρόνια. Επομένως, ό,τι στήνουμε τώρα, τα αποτελέσματα θα φανούν σε 2 χρόνια και λόγω ακριβώς της κρίσης, προσπαθούμε να επιλέξουμε τέτοια μέτρα που να έχουν επιπτώσεις όσο γίνεται πιο γρήγορα». Σε αυτό το πλαίσιο υπενθύμισε ότι από τις 17 Οκτωβρίου θα μπορούν να ιδρύονται στη χώρα μας επιχειρήσεις, όχι σε 35 μέρες και με 15 βήματα, αλλά σε 1 ημέρα και με 1 βήμα, ενώ το υπουργείο προχωράει και στην απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης.
5 Τέλος η κα Κατσέλη ζήτησε από την ΚΕΕΕ να καταγράψει και να αποστείλει συγκεντρωτικά στο Υπουργείο τις επώνυμες καταγγελίες, που αφορούν σε περιπτώσεις εντοπισμού οιασδήποτε φύσεως προβλημάτων, από την υλοποίηση του προγράμματος ΤΕΜΠΜΕ από τις τράπεζες, καθώς επίσης και τον προσδιορισμό των επιμέρους κατηγοριών του εμπορίου (χονδρικού & λιανικού) που θα μπορούσαν να ενταχθούν στον Αναπτυξιακό Νόμο. Ακολούθως, ζητήματα τουριστικής ανάπτυξης των παραμεθόριων περιοχών έθιξε ο Α Αντιπρόεδρος της ΚΕΕΕ, κ. Δημήτριος Μπακατσέλος, αναλύοντας τα πλεονεκτήματα ανάπτυξης των κινήτρων της τουριστικής κατοικίας. Ο κ. Μπακατσέλος ανέπτυξε εν συντομία και την εικόνα της αγοράς στη Βόρεια Ελλάδα, ύστερα από την αύξηση του ΦΠΑ, τονίζοντας πως με τα μέτρα αυτά «πλήττονται και πάλι οι καλοπληρωτές ενώ αυξάνεται η βάση των φοροφυγάδων» όπως είπε. Ακόμη ο κ. Μπακατσέλος αναφέρθηκε με ένταση και στα ζητήματα του παραεμπορίου και ζήτησε την συνεργασία της πολιτείας με την Δημοτική Αστυνομία. Στη συνέχεια, τα αιτήματά του προς την πολιτική ηγεσία των παραγωγικών υπουργείων εξέφρασε ο Β Αντιπρόεδρος, κ. Ιωάννης Τσώτσος. Ο κ. Τσώτσος επιχειρηματολόγησε γιατί πρέπει να τροποποιηθεί ο τρόπος φορολόγησης για την αγορά κατοικίας ώστε να απελευθερωθούν οι ενδιαφερόμενοι και να «ανασάνει η αγορά», όπως είπε, ενώ ειδικά για την αγορά πρώτης κατοικίας ζήτησε να καταργηθεί το πλαφόν των 250 ευρώ στο πόθεν έσχες. Το θέμα των ασφαλιστικών εισφορών και την αδυναμία διεκπεραίωσής τους από μια μεγάλη μερίδα ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ έθιξε αμέσως μετά ο Γενικός Γραμματέας της ΚΕΕΕ, κ. Παναγιώτης Αγνιάδης. Ο κ. Αγνιάδης έκανε λόγο για αναποτελεσματικότητα έως σήμερα της συνεργασίας των μελών τους με το ΤΕΜΠΜΕ, καθώς για την χορήγηση δανείων προς αποπληρωμή των υποχρεώσεών του προς τα ασφαλιστικά ταμεία, «οι Τράπεζες τους ζητούν περισσότερα στοιχεία και από αυτά που επιβάλλεται για ένα οποιοδήποτε επιχειρηματικό δάνειο», όπως τόνισε. Μάλιστα, ανέφερε πως στην διάθεση της ΚΕΕΕ υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός καταγγελιών μελών που έχουν αντιμετωπίσει «κλειστές πόρτες». Στο ζήτημα της παροχής VISAS για τους επισκέπτες τουρίστες εκτός των χωρών της συνθήκης ΣΕΝΓΚΕΝ (όπως είναι η Ρωσία) γεγονός που δυσκολεύει την αύξηση του τουρισμού κυρίως στα νησιά του Ιονίου στάθηκε ακολούθως ο Ε Αντιπρόεδρος της ΚΕΕΕ, κ. Γεώργιος Χονδρογιάννης. Ακόμη τόνισε την αναγκαιότητα της αγοράς για «σταθερό, διαρκές και δίκαιο φορολογικό σύστημα» όπως είπε χαρακτηριστικά. Ζητήματα για τον κλάδο της εμπορίας καπνού ανέπτυξε ο Οικονομικός Επόπτης της ΚΕΕΕ, κ. Ηλίας Χατζηβασίλογλου, κάνοντας λόγο «για ασφυξία του κλάδου» και «αύξηση της λαθραίας διακίνησης τσιγάρων». Οι επιμέρους θέσεις των μελών του ΔΣ της ΚΕΕΕ, ολοκληρώθηκαν με το μέλος της Διοικητικής Επιτροπής, κ. Σωτήριο Μαγόπουλο, που ζήτησε από το οικονομικό επιτελείο να τονώσει το «κλίμα της αγοράς, αφού η οικονομία είναι κλίμα», ενώ ζήτησε, ακόμη, από την πολιτική ηγεσία να μην υποβαθμίζει τον θεσμό των Επιμελητηρίων, με αφορμή διάφορα περιστατικά τις τρέχουσας επικαιρότητας. Μάλιστα, απευθυνόμενος προς την κα. Κατσέλη της υπενθύμισε πως «δεν είμαστε σωματεία αλλά σύμβουλοι της εκάστοτε κυβέρνησης», στέλνοντας ένας σαφέστατο μήνυμα. Επιπλέον ο κ. Μαγόπουλος αναφέρθηκε σε θέματα φοροδιαφυγής και ασφυξίας της αγοράς εξ αιτίας των εμπορίων του χρηματοπιστωτικού συστήματος
6 και έκλεισε την τοποθέτησή του με μια πρόταση προς την πολιτική ηγεσία για τα λιμάνια της χώρας. «Θεωρούμε αναγκαιότητα να επεκταθεί το ωράριο λειτουργίας των λιμανιών και των τελωνείων πέραν της 8.00 που ισχύει σήμερα και να λειτουργούν 24ώρες το 24ωρο όλες τις ημέρες του χρόνου» πρότεινε το μέλος του ΔΣ της ΚΕΕΕ. «Σας τονίζω πως έχουμε μεγάλη φοροδιαφυγή και από τα σταθερά μας σύνορα» κατέληξε ο κ. Μαγόπουλος. Θετικά είδε το Οικονομικό επιτελείο, επίσης, και τα οικονομικά αιτήματα των υπαλλήλων των Επιμελητηρίων, για τους οποίους ο κ. Κασιμάτης ζήτησε να επανέλθουν στο παλαιό καθεστώς έχοντας δικαιώματα σε επιτροπές, ομάδες εργασίας, κ.α., εν όψει της εφαρμογής του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ), μ άλλα λόγια να εξαιρεθούν από τους περιορισμούς του Ελεγκτικού Συνεδρίου, πρόταση που επίσης υιοθέτησε η κα. Κατσέλη. Ακολουθούν αναλυτικά οι θέσεις και προτάσεις της ΚΕΕΕ για την ελληνική οικονομία, όπως επιδόθηκαν προς την ηγεσία των Υπουργείων Οικονομικών, Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Θέσεις και Προτάσεις για την ελληνική οικονομία Τα κρίσιμα σημεία που αφορούν στην ελληνική οικονομία κατά την τρέχουσα συγκυρία εντοπίζονται σε τρεις αλληλένδετες, αλλά σαφώς διακριτές κατηγορίες πολιτικής παρέμβασης: τη δημοσιονομική πολιτική, τη χρηματοπιστωτική πολιτική και την αναπτυξιακή πολιτική. Δημοσιονομική Πολιτική Τα δημοσιονομικά μέτρα που έχουν συμπεριληφθεί στο Μνημόνιο για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εστιάζουν στην αύξηση των δημοσίων εσόδων και τη μείωση των δημοσίων δαπανών. Ως προς τα έσοδα, η διαρκής αύξηση των εμμέσων φόρων (αύξηση ΦΠΑ και ειδικών φόρων κατανάλωσης) έχει δημιουργήσει μια σταθερά ανοδική πορεία του πληθωρισμού (είναι πλέον ο υψηλότερος στην Ευρωζώνη με ποσοστό 5,5%), η οποία σε συνδυασμό με τις διαρθρωτικές αδυναμίες που έχει η ελληνική αγορά (συγκεντρώσεις επιχειρήσεων, φαινόμενα εναρμονισμένων πρακτικών, έλλειψη υγιούς ανταγωνισμού, κλπ.) δημιουργεί έντονες συνθήκες ακρίβειας, αποτρέποντας έτσι την καταναλωτική δραστηριότητα. Η καταναλωτική δραστηριότητα πλήττεται και από τη μείωση του εισοδήματος που προκαλούν οι περικοπές σε αμοιβές τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίες απορρέουν, αμέσως ή εμμέσως, από την εφαρμογή του Μνημονίου. Μέτρα όπως η δραστική μείωση του 13ου και 14ου μισθού στο δημόσιο τομέα, η δραστική μείωση στις συντάξεις δημόσιου, αλλά και ιδιωτικού τομέα, και η επιβολή του
7 ΛΑΦΚΑ σε αυτές, η μείωση αποζημιώσεων σε μια περίοδο που οι απολύσεις αυξάνονται δραματικά, το πάγωμα μισθών στον ιδιωτικό τομέα, δημιουργούν καταστάσεις ασφυξίας, καθώς το οικογενειακό εισόδημα μειώνεται κατά 20% και σε ορισμένες περιπτώσεις η μείωση φτάνει το 40%. Ως αποτέλεσμα της προβλεπόμενης μείωσης του κύκλου εργασιών που ακόμη και κατά τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις θα ξεπεράσει το 20% στη διετία 2010-2011, περίπου 100.000 εργαζόμενοι (πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό σε 300.000 χαμένες θέσεις εργασίας όλων των ειδών - εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί) θα χάσουν τις θέσεις εργασίας τους, ιδίως σε κλάδους όπως το λιανικό εμπόριο, το αυτοκίνητο, τα ξενοδοχεία και οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης, η ψυχαγωγία και η βιομηχανία ένδυσης-υπόδησης και επίπλων. Επιπλέον υπάρχει μεγάλη πιθανότητα 1 στις 5 επιχειρήσεις να οδηγηθεί σε κλείσιμο το επόμενο διάστημα, δηλαδή πάνω από 170.000 «λουκέτα» μέχρι το τέλος του 2011. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται από τις διαρκείς επιβολές εκτάκτων εισφορών (αμφιβόλου συνταγματικότητας όπως αποδεικνύεται), με ισοπεδωτική λογική, που πλήττουν την υγιή επιχειρηματικότητα. Ίδια είναι η κριτική και για την απηνή καταδίωξη της ιδιοκτησίας ακινήτων, όπου η θεμιτή προσπάθεια εντοπισμού των παρανόμων έχει εξελιχθεί σε κυνήγι μαγισσών που πλήττει κάθε ιδιοκτήτη ακινήτου, ανατρέποντας οικονομικούς οικογενειακούς προγραμματισμούς δεκαετιών. Είναι προφανές ότι τα μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας ως μονοδιάστατη πολιτική επιλογή προκαλούν τα ανωτέρω τραγικά αποτελέσματα και για το λόγο αυτό είναι επιβεβλημένη η ύπαρξη μέτρων στο χρηματοπιστωτικό και αναπτυξιακό τομέα που να αυξήσουν τη ρευστότητα στην αγορά. Χρηματοπιστωτική Πολιτική Το Μνημόνιο περιλαμβάνει ειδικές πρόνοιες σχετικά με τις αναγκαίες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας αλλαγές, ώστε αυτό να αποτελέσει στέρεο πυλώνα της οικονομίας. Ήδη έχει γίνει νόμος του κράτους το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ως μέσο διατήρησης της σταθερότητας του ταμειακού συστήματος των τραπεζών και δημιουργίας ενός μηχανισμού ασφαλείας για την περίπτωση που χρειαστεί κεφαλαιακή ενίσχυση κάποια από αυτές. Παράλληλα αυξήθηκαν κατά 25 δις ευρώ τα κονδύλια για την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου στα δάνεια που χορηγούν οι Τράπεζες. Το ζητούμενο αυτών των πρωτοβουλιών είναι να αυξηθεί η δυνατότητα πιστωτικής επέκτασης στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Όμως οι σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης για τις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις και τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά δυστυχώς δεν έχουν τύχει θερμής υποδοχής από το χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι αντιδράσεις του ουσιαστικά έχουν αδρανοποιήσει τις σχετικές ρυθμίσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου 2010 η καθαρή ροή κεφαλαίων από το τραπεζικό
8 σύστημα διαμορφώθηκε σε μόλις 85 εκατ. ευρώ έναντι 962 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Γενικά παρατηρείται επιβράδυνση στην πιστωτική επέκταση τόσο προς τις επιχειρήσεις όσο και προς τα νοικοκυριά, καθώς ο ρυθμός ανόδου της συνολικής χρηματοδότησης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων διαμορφώνεται στο 0,86% σε σχέση με το υπόλοιπο τέλος Δεκεμβρίου 2009, και με βάση την έως τώρα πορεία ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης θα διαμορφωθεί λίγο υψηλότερα του 2%, πολύ μακριά από το στόχο 10% που είχε θέσει το Υπουργείο Οικονομίας στις αρχές του έτους. Συνεπώς εάν δεν αλλάξει η συμπεριφορά του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αυτός ο πυλώνας της οικονομίας θα είναι ένα ακόμη αίτιο της ασφυξίας της αγοράς, που δεν θα αργήσει να γίνει επιθανάτιος ρόγχος. Αναπτυξιακή Πολιτική Όσον αφορά τις δημόσιες επενδύσεις, τα στοιχεία του ΓΛΚ είναι ξεκάθαρα. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων προέβλεπε ετήσια αύξηση των εσόδων κατά 59,6%, αλλά στο πρώτο εξάμηνο του 2010 παρατηρήθηκε το ακριβώς ανάποδο αποτέλεσμα: μειωμένα έσοδα κατά 40,2%. Αυτή η υστέρηση των εσόδων υπερκαλύφθηκε τελικά από την μείωση των δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού σε ποσοστό 12,8%, έναντι στόχου 5,5% και της μείωσης των δαπανών του ΠΔΕ κατά 39,8% έναντι στόχου 4%. Ιδίως η μείωση αυτή των δαπανών του ΠΔΕ μαρτυρά τη μετάθεση πολλών έργων για τους επόμενους μήνες. Το ΠΔΕ είχε ήδη υποστεί μια περικοπή της τάξης των 500 εκ., ευρώ (0,3% του ΑΕΠ). Ακούγεται ότι η Κυβέρνηση εξετάζει και νέα περικοπή άλλων 500 εκ. ευρώ (0,3% του ΑΕΠ), μειώνοντας το ΠΔΕ στα 9,2 δις. ευρώ από 9,7 δις που θα δίνονταν συνολικά, ώστε να πετύχει περαιτέρω περιορισμό του ελλείμματος. Αυτό όμως εγκυμονεί άλλους κινδύνους για την οικονομία, καθώς η μείωση του ΠΔΕ θα σύρει την χώρα ακόμα πιο βαθιά στην ύφεση (φέτος υπολογίζεται στο -4%), αφού θα κόψει κονδύλια που προορίζονταν για διάφορα έργα, τη στιγμή μάλιστα που ήδη η χρηματοδότηση των περισσότερων έργων παραμένει προβληματική. Εκτιμούμε ότι η δήλωση του νομπελίστα οικονομολόγου Τζόζεφ Στίγκλιτς, σύμφωνα με την οποία «η περικοπή επενδύσεων με υψηλή απόδοση, προκειμένου να επιτευχθεί η λογιστική μείωση του ελλείμματος, είναι πραγματική ανοησία» τα λέει όλα. Αυτά τα στοιχεία είναι ενδεικτικά και για την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ μέχρι στιγμής. Επίσης ειδικά για την επιχειρηματικότητα σημειώνεται ότι και η δραστηριότητα του ΤΕΜΠΜΕ έχει συρρικνωθεί κατά 16 φορές το πρώτο εξάμηνο του 2010. Όσο για τον αναπτυξιακό νόμο, η πολυαναμενόμενη πρωτοβουλία αλλαγής του προκάλεσε απογοήτευση, καθώς μετά από πολύμηνη καθυστέρηση, δόθηκε στη δημοσιότητα προς διαβούλευση ένα σχέδιο νόμου το οποίο εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του κομβικούς κλάδους της οικονομίας που πλήττονται από την κρίση, όπως το εμπόριο και η οικοδομή, ενώ δεν προβλέπει καμία στήριξη σε ιδιωτικές επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας μας (εκπαίδευση). Συνεπώς τα όντως ενδιαφέροντα μέσα οικονομικών ενισχύσεων που προβλέπει το σχέδιο του νέου
9 αναπτυξιακού νόμου είναι χωρίς αντίκρισμα για μεγάλο κομμάτι της επιχειρηματικής και επενδυτικής κοινότητας. Προτάσεις Καμία σκέψη για περαιτέρω αύξηση των έμμεσων φόρων, καθώς η συνακόλουθη αύξηση του πληθωρισμού θα είναι καταστροφική για την αγορά. Σωστή ενεργοποίηση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, ώστε να πληρώνουν φόρους αυτοί που έχουν πραγματική φοροδοτική ικανότητα και όχι όλοι ανεξαιρέτως, χωρίς καμία αναλογική διάκριση. Τυχόν διαδικασία περαίωσης να γίνει όχι με φοροεισπρακτική λογική, αλλά με λογική απελευθέρωσης των επιχειρηματιών από την ομηρία της εκκρεμότητας τακτοποίησης (κάτι που επιτείνεται από τις διαρκείς παρατάσεις παραγραφής). Περικοπές δημόσιων δαπανών όχι με ισοπεδωτική λογική, αλλά με εντοπισμό της σπατάλης και εξορθολογισμό των πληρωμών. Πίεση / επιβολή στο χρηματοπιστωτικό σύστημα να διοχετεύσει πόρους στην αγορά. Αξιοποίηση του ΕΣΠΑ και του ΠΔΕ, χωρίς μονοδιάστατες λογιστικές προσεγγίσεις. Θέσπιση ενός αναπτυξιακού νόμου που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς και της επιχειρηματικής και επενδυτικής κοινότητας. Ενίσχυση