1
2 Επωνυμία Εταιρείας Χορηγοί Σκοπός δημοσκόπησης Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά δείγματος Μέγεθος δείγματος/ γεωγραφική κάλυψη Χρονικό διάστημα συλλογής στοιχείων Μέθοδος δειγματοληψίας Μέθοδος συλλογής στοιχείων ΗΚΑΠΑRESEARCH Βασ. Σοφίας 7 α, 10674, Αθήνα +30 210 3621900 http://www.kapa-research.com info@kapa-research.com ΚΑΠΑ RESEARCH A.E. σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard ΜΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΙΜΗ Έρευνα στον Ελληνισμό υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών Τρεις κοινότητες του Ελληνισμού: Διασπορά- Κύπρος- Ελληνική επικράτεια. 15.640 άτομα : 10.846 Έλληνες της διασποράς, 1.270 Έλληνες της Κύπρου και 3.506 Έλληνες της επικράτειας. 2007 Τυχαία δειγματοληψία Η συλλογή των στοιχείων έγινε τηλεφωνικά και με ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο Είναι μέλος της ESOMAR καιτουσεδεακαιτηρείτους κανόνες δεοντολογίας για τη διεξαγωγή και δημοσιοποίηση ερευνών κοινής γνώμης.
Εσείς προσωπικά θεωρείτε τον εαυτό σας: Από την εμπειρία σας, τι από τα παρακάτω θεωρείτε σημαντικό για να μπορέσει να διατηρήσει κανείς την ελληνική του ταυτότητα στη χώρα διαμονής: (πολλαπλή απάντηση) Έλλην α 45,4 Να μιλάει ελληνικά 81,5 Πρώτ α Έλλην α και μετά πολίτη της χώρας διαμ ον ής* 32,9 Να γνωρίζει την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας 62,1 Εξίσου Έλλην α και πολίτη της χώρας χώρας διαμ ον ής* 18,0 Να γνωρίζει τις ελληνικές παραδόσεις 26,6 Πρώτ α πολίτη της χώρας διαμ ον ής* 2,7 Να έχει σχέσεις- συναλλαγές με την Ελλάδα Να ακολουθεί την ορθόδοξη πίστη 21,5 20,0 Μόν ο πολίτη της χώρας διαμ ον ής 0,3 0,7 * (π.χ. Αμερικανό/Γερμανό /Καναδό/Αυστραλό κ.λπ.) Να παρακολουθεί τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης (πολιτικά και κοινωνικά δρώμεν α στην Ελλάδα) Να παρακολουθεί τη σύγχρονη πολιτιστική ελληνική δημιουργία (μουσική, κινηματογράφος, λογοτεχνία κ.λ.π) 15,0 14,4 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 3
Εάν το 1 αντιστοιχεί στον Αποκλεισμό, το 5 στην Ένταξη και το 10 Αφομοίωση που θα τοποθετούσατε τον εαυτό σας πριν από μερικά χρόνια; Και που τοποθετείτε με βάση την ίδια κλίμακα τον εαυτό σας και την οικογένειά σας σήμερα; Αποκλεισμός 1,6 Αποκλεισμός 1,1 2 2,6 2 1,3 3 5,3 3 2,0 4 7,4 4 4,8 Ένταξη 42,1 Ένταξη 34,5 6 7,1 6 9,2 7 8,6 7 10,8 8 7,1 8 10,3 9 4,2 9 7,8 Αφομοίωση 9,0 Αφομοίωση 13,6 5,0 4,6 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 4 0 5 10 15 20 25 30 35
Ποιο ή ποια από τα παρακάτω στοιχεία θεωρείτε ότι συνέβαλαν θετικά στην πορεία των Ελλήνων μεταναστών στη χώρα διαμονής; (πολλαπλή απάντηση) Η προσαρμοστικότητά τους στην κοινωνία της (χώρας 43,4 Η προσπάθειά τους για το κοινό καλό και συμφέρον της κοινωνίας της (χώρας διαμονής) 8,3 Η τάση τους για μόρφωση 41,0 Ο πατριωτισμός τους για την Ελλάδα 5,2 Ο πολιτισμός, η κουλτούρα τους Το επιχειρηματικόεμπορικό τους πνεύμα Η εξυπνάδαπονηριά τους Η σωστή διαχείριση των οικονομικών τους Η ορθόδοξη πίστη τους 13,3 11,5 30,8 40,8 39,2 Η οργάνωση της κοινότητάς τους Το πολιτικό τους ένστικτο Η ύπαρξη και οι σχέσεις με το ελληνικό Κράτος Η εμπιστοσύνη τους στον ιερέα της κοινότητας, η εμπιστοσύνη στην τοπική εκκλησία 4,2 2,4 1,3 1,0 Η γνώση πολλών γλωσσών 10,5 Ο πατριωτισμός τους για τη (χώρα διαμονής) 0,8 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 5 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
Ποια ήταν η πολιτική που εφάρμοσε το επίσημο Κράτος της χώρας διαμονής για όσους έχουν ελληνική καταγωγή: Με τι είδους κίνητρα προσπάθησε να τους εντάξει-αφομοιώσει; (πολλαπλή απάντηση) Προσπάθησε να τους εντάξει στην κοινωνία της χώρας διαμ ον ής 53,9 Προσέφερε την υπηκοότητα της χώρας διαμονής σχετικά εύκολα Προσέφερε καλές επαγγελματικές προοπτικές 33,5 33,3 Προσπάθησε να σας αφομοιώσει αλλοιώνοντας ή εξαφανίζοντας την ιδιαίτερη ταυτότητά σας 6,1 Προσέφερε καλές ευκαιρίες μόρφωσης των παιδιών Προσέφερε καλή κοινωνική ασφάλιση Προσέφερε καλές συνθήκες απόκτησης και αξιοποίησης της περιουσίας 21,4 20,7 28,2 Τίποτα από τα παραπάνω 30,8 Προσέφερε καλές συντάξεις 11,4 Ενίσχυσε τους γάμους με άτομα εθνικότητας της χώρας διαμονής 5,1 9,2 Προσέφερε φορολογικές ελαφρύνσεις Άλλο 3,1 26,7 0 10 20 30 40 50 60 6 0 5 10 15 20 25 30 35
Πώς αξιολογείτε το ρόλο των ελληνικών φορέων στην ενίσχυση των Ελλήνων της χώρας διαμονής; Πολύ+Αρκετά σημαντικός Ελάχιστ α+καθόλου σημαντικός Σε ποιους από τους παρακάτω τομείς πιστεύετε ότι η Εκκλησία είχε θετικό ρόλο στη ζωή των Ελλήνων της χώρας διαμονής; (πολλαπλή απάντηση) Μέσα Ενημέρωσης της Ελλάδας* Πρεσβείες- προξενεία της Ελλάδας 65,8 27,0 7,2 63,7 29,3 7,0 Στην εν ίσχυση της ελληνορθόδοξης πίστης τους 40,6 Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας Ελληνικά πολιτιστικά ιδρύματα 57,0 34,2 8,8 52,8 35,7 11,5 Η Εκκλησία ήταν ο χώρος συνάντησης και κοινωνικής συναναστροφής των ελλήν ων 33,8 Ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα 51,3 37,8 10,9 Στην διατήρηση της ελληνικής τους ταυτότητας 32,9 Έλληνες χορηγοί Οικουμενικό Πατριαρχείο 43,6 41,2 15,2 43,5 42,3 14,2 Στη διατήρηση της ελλην ικής γλώσσας τους 19,3 Ελληνικές εταιρίες- επιχειρήσεις Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού 42,3 44,6 13,1 40,7 36,9 22,4 39,9 37,5 22,6 Στην εν ότ ητ ά των Ελλήνων της χώρας διαμονής Στην εν ίσχυση των φτωχότερων 4,0 11,8 Ελληνικές τράπεζες Ελληνικά κόμματα 33,0 55,3 11,7 15,6 71,7 12,7 Στην εγκατ άστ αση των Ελλήνων μεταναστών στη χώρα διαμονής 2,9 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 7
Θα σας διαβάσω κάποιες φράσεις που περιγράφουν τη στάση της Ελληνικής Πολιτείας απέναντι στους Έλληνες της διασποράς και θα ήθελα να μου πείτε αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε: Εσείς προσωπικά τι προσδοκάτε από το ελληνικό Κράτος; (πολλαπλή απάντηση) Συμφωνώ+Μάλλον συμφωνώ Μάλλον διαφωνώ+διαφωνώ Η Ελληνική Πολιτεία θυμάται τους Έ λληνες της διασποράς μόνο όποτε τους έχει ανάγκη Η Ελληνική Πολιτεία έχει ξεχάσει τους Έλληνες της διασποράς Η Ελληνική Πολιτεία προσπαθεί να ελέγξει τις ελληνικές κοινότητες της διασποράς 80,9 12,56,6 58,8 34,3 30,4 50,0 19,6 6,9 Καλύτερη εκπαίδευση για τα παιδιά των Ελλήνων της διασποράς Οικονομικές και νομικές διευκολύνσεις στις επενδυτικές δραστηριότητες των Ελλήνων της Δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές Περισσότερη ενημέρωση και εκδηλώσεις για τον πολιτισμό 27,4 39,5 44,6 60,5 Η Ελληνική Πολιτεία έχει ολοκληρωμένη και ξεκάθαρη πολιτική για τους Έλληνες της διασποράς Η Ελληνική Πολιτεία προστατεύει και ενισχύει τους Έλληνες της διασποράς στις χώρες διαμον ής τους Η Ελληνική Πολιτεία αξιοποιεί το δυν αμικό και την εμπειρία των Ελλήνων της διασποράς Η Ελληνική Πολιτεία προσφέρει ουσιαστικά κίνητρα στους Έλληνες της διασποράς για να επιστρέψουν στην πατρίδα 20,8 71,0 8,2 17,6 74,9 7,5 11,8 81,1 7,1 6,9 85,7 7,4 Ελαστικότερη στρατολογία Μεγαλύτερη ευκολία στην είσοδο των ελληνικής καταγωγής φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστήμια Μεγαλύτερη ευκολία στην απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας Τίποτα από τα παραπάνω Άλλο 4,3 1,8 22,4 21,1 13,4 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 8 0 10 20 30 40 50 60 70
Υπό ποιες συνθήκες θα σκεφτόσασταν να εγκατασταθείτε στην Ελλάδα; Εσείς προσωπικά, θα κινούσατε τις διαδικασίες που απαιτούνται προκειμένου να ψηφίσετε στις εκλογές για την Ελληνική Βουλή; Ναι & Μάλλον ναι Μάλλον όχι & Όχι Εάν βρίσκατε μια θέση απασχόλησης αντίστοιχη με εκείν η που κατέχετε στη χώρα διαμ ον ής 34,4 Εάν μ π ορού σατ ε να συνδυάσετε καλύτερα την επαγγελματική με την οικογενειακή ή την κοινωνική σας ζωή 31,5 ΑΜΕΡΙΚΗ/ΚΑΝΑΔΑΣ 82,4 17,6 0,0 Εάν βγαίνατε στη σύνταξη 18,4 ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 81,0 17,1 1,9 Δεν θα σκεφτόσασταν να εγ κατ αστ αθείτ ε στην Ελλάδα 10,5 5,2 ΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ 80,0 18,8 1,2 0 5 10 15 20 25 30 35 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 9
Θα σας διαβάσω μερικές απόψεις για τους Έλληνες που ζουν στην Ελλάδα και θα ήθελα να μου πείτε αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε: Συμφωνώ+Μάλλον συμφωνώ Μάλλον διαφωνώ+διαφωνώ Οι Έλληνες ρίχνουν την ευθύνη για τα προβλήματά τους συνέχεια με τους ξένους, αντί να κοιτάξουν πως θα βελτιωθούν οι ίδιοι 80,6 16,3 3,1 Ο Έλληνας τα περιμένει όλα από το κράτος 76,5 21,2 2,3 Οι Έλληνες έχουν κάνει μεγάλη πρόοδο τα τελευταία 20 χρόνια Αντί να κοιτάει ο καθένας να κάνει καλά τη δουλειά του κοιτάει «πως θα φάει τον άλλον, πως θα του βγάλει το μάτι» Οι Έλληνες ζουν καλά 75,9 21,8 2,3 75,3 22,2 2,5 68,0 30,2 1,8 Οι Έλληνες είναι ένας λαός που ξεχωρίζει ακόμη για τον πολιτισμό και την ευφυΐα του 63,7 33,4 2,9 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 10
Και σε ότι αφορά στην παρουσία της Ελλάδας στον κόσμο, θεωρείτε ότι τα τελευταία χρόνια έχει ενισχυθεί η διεθνής της θέση και το κύρος της; Από τις παρακάτω φράσεις που αφορούν στη δυνατότητα της Ελλάδας να ασκεί επιρροή στις διεθνείς εξελίξεις ποια σας εκφράζει περισσότερο: Καθόλου 8,3% 1,7% Πολύ 24,0% 6,0% Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα και, ανεξαρτήτως των προσπαθε ι ών της, η φωνή της δεν μπορεί να εισακουστεί από τις μεγάλες χώρες 31,4% Λίγο 30,8% Αρκετά 35,2% Η Ελλάδα δεν είναι μια οικονομική ή πολι τ ι κή δύναμη μπορεί όμως να γίνει μια "ηθική δύναμη" ικανή να επηρεάσει σημαντ ικά τις διεθνείς εξελίξεις 62,6% 11
Ποιες από τις παρακάτω ενέργειες πιστεύετε ότι έχουν συμβάλει στη βελτίωση της διεθνούς θέσης της Ελλάδας; (έως 2 απαντήσεις) Κατά την άποψή σας, σε ποιο ή ποια από τα παρακάτω θέματα της εξωτερικής της πολιτικής θα πρέπει να ρίξει ιδιαίτερο βάρος η Ελλάδα; (έως 2 απαντήσεις) Η συμμετ οχή της Ελλάδας στ ον σκληρό πυρήνα της Ευρω παϊκής Ένω σης 69,1 Στ ην πορεία της μέσα στην Ευ ρωπαϊκή Έν ωση 59,6 Οι Ολυμπιακοί Αγώ νες της Αθήνας 54,0 Στ ι ς ελληνοτουρκικές σχέσεις 33,3 Η ανάπτυξη των ελληνικώ ν επιχειρήσεω ν στ ις βαλκανικές χώρες 14,7 Στ ο Κυ πριακό 30,3 Η ελληνική συμβολή στ ην ανασυγκρότηση των Βαλκανίω ν 10,5 Στ ο όν ομ α της Δημοκρατίας των Σκοπίων 16,1 Η συμμετ οχή της Ελλάδας στ ο ΝΑΤΟ 5,1 Στ ην πορεία της στα Βαλκάν ια 15,4 Η προσέγγιση της Ελλάδας με την Τουρκία 3,6 Βάση: Όσοι πιστεύουν ότι έχει ενισχυθεί η διεθνής θέση της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια Στ η στρατηγική της συμμαχία με τις ΗΠΑ 12,3 0 10 20 30 40 50 60 70 12 0 10 20 30 40 50 60