ΑΡΘΡΟ 1:Υπόχρεοι σε στράτευση NOΜΟΣ ΥΠ' ΑΡΙΘΜ. 1763/88 (ΦΕΚ 57 Α ) Στρατολογία των Ελλήνων Με το άρθρο 3 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97) το άρθρο 1 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής : 1. Όλοι οι Έλληνες, από την 1η Ιανουαρίου του έτους κατά το οποίο διανύουν το δέκατο ένατο έτος µέχρι την 31η εκεµβρίου του έτους κατά το οποίο συµπληρώνουν το τεσσαρακοστό πέµπτο έτος της ηλικίας τους, (το έτος αυτό ορίσθηκε µε το άρθρο 3 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ) έχουν υποχρέωση στράτευσης στις Ένοπλες υνάµεις, σύµφωνα µε τις διατάξεις του νόµου αυτού. 2. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που δεν δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, µπορεί για την κάλυψη αυξηµένων επιστρατευτικών αναγκών, να καλούνται οι Έλληνες για κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις από την 1η Ιανουαρίου του έτους, κατά το οποίο διανύουν το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους. Η παρ. 2 καταργήθηκε µε άρθρο 23 ν. 2913/2001 (ΦΕΚ 102 Α ). ΑΡΘΡΟ 2 - Γενικές έννοιες και ορισµοί 1. Οι υπόχρεοι σε στράτευση, εφ' όσον βρίσκονται νόµιµα έξω από τις τάξεις των Ενόπλων υνάµεων, χωρίς να έχουν εκπληρώσει τη στρατεύσιµη υποχρέωσή τους, καλούνται στρατεύσιµοι. Από την ηµεροµηνία που κατατάσσονται ή επανακατατάσσονται καλούνται οπλίτες. 2. Οι στρατεύσιµοι που κατατάσσονται πριν από την πρόσκληση της κλάσης τους για την εκπλήρωση της στρατεύσιµης υποχρέωσής τους καλούνται πρότακτοι οπλίτες. 3. Όσοι κατατάσσονται εθελοντικά, σύµφωνα µε τις ειδικές γι' αυτούς διατάξεις, καλούνται εθελοντές οπλίτες. 4. Οι οπλίτες και οι πρότακτοι οπλίτες, οι οποίοι µετά την εκπλήρωση της στρατεύσιµης υποχρέωσής τους παραµένουν στις τάξεις των Ενόπλων υνάµεων, καλούνται έφεδροι οπλίτες. 5. Όσοι είναι γραµµένοι στην εφεδρεία των Ενόπλων υνάµεων καλούνται έφεδροι. 6. Οι έφεδροι που κατατάσσονται για εκπλήρωση εφεδρικής στρατιωτικής υποχρέωσης καλούνται οπλίτες από την εφεδρεία. 7. Πραγµατική στρατιωτική υπηρεσία για την εκπλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεων θεωρείται το χρονικό διάστηµα που αποµένει, αν από τη συνολική διάρκεια υπηρεσίας στις Ένοπλες υνάµεις αφαιρεθεί ο χρόνος των ειδικών καταστάσεων του άρθρου 14. 8. Για την εφαρµογή των διατάξεων του νόµου αυτού : α. Τέκνα θεωρούνται όσα γεννήθηκαν από γάµο καθώς και όσα νοµιµοποιήθηκαν ή αναγνωρίστηκαν ή υιοθετήθηκαν. β. Τα θετά τέκνα λογίζονται τέκνα µόνο των θετών γονέων. - 1 -
µητέρα. γ. Αδέλφια θεωρούνται όσα προέρχονται από τους ίδιους γονείς ή από κοινό πατέρα ή δ. Σε περίπτωση αδελφών που είναι γραµµένοι στα µητρώα αρρένων µε την ίδια ηµεροµηνία γέννησης, µεγαλύτερος είναι εκείνος που γεννήθηκε πρώτος. ε. Η 1η Ιανουαρίου του έτους κατά το οποίο έγινε εγγραφή στα µητρώα αρρένων λογίζεται ηµεροµηνία γέννησης και αρχή του έτους, η δε 31η εκεµβρίου τέλος του έτους. στ. Ο υπολογισµός των προθεσµιών γίνεται, εφ' όσον από τις διατάξεις του νόµου αυτού δεν ορίζεται διαφορετικά, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα. Με το άρθρο 4, παρ. 1 του Ν. 2510/97 η περίπτωση (ζ) της παραγράφου 8 του άρθρου 2 του ν. 1763/88 (ΦΕΚ 57 Α ) αντικαθίσταται ως εξής ( ισχύς από 1-9-97) : ζ. Μόνιµοι κάτοικοι εξωτερικού θεωρούνται όσοι γεννήθηκαν ή εγκαταστάθηκαν και άρχισαν να διαµένουν µόνιµα στο εξωτερικό πριν από την 1η Ιανουαρίου του έτους που άρχισαν να διανύουν το ενδέκατο έτος της ηλικίας τους και πληρούν και τις λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 7 του νόµου αυτού. η. Στρατολογική κλάση είναι ο αριθµός που προκύπτει από την πρόσθεση του αριθµού είκοσι ένα στο έτος γέννησης µε το οποίο είναι γραµµένος ο καθένας στα µητρώα αρρένων. θ. Σώµατα καλούνται οι υπηρεσίες µε στρατιωτική οργάνωση, οι οποίες δεν υπάγονται στις Ένοπλες υνάµεις. ι. Οι έννοιες "στράτευµα", "κληρωτός" και "εκγύµναση", που συναντώνται σε άλλους νόµους ή διοικητικές πράξεις, είναι ταυτόσηµες αντίστοιχα µε τις έννοιες "ένοπλες δυνάµεις", "οπλίτης" και "µειωµένη θητεία". Με το άρθρο 4, παρ. 2 του Ν. 2510/97 στην παράγραφο 8 του άρθρου 2 του ν. 1763/88 (ΦΕΚ 57 Α ) προστίθεται περίπτωση ια ως εξής ( ισχύς από 1-9-97) : ια. Όπου στο νόµο αυτό ή σε άλλους νόµους ή διοικητικές πράξεις απαντάται ο όρος "πρόσθετη στρατιωτική υπηρεσία", νοείται η πρόσθετη στρατιωτική υποχρέωση. ΑΡΘΡΟ 3 - Έκταση εφαρµογής διατάξεων 1. Οι έφεδροι αξιωµατικοί, οι δόκιµοι έφεδροι αξιωµατικοί, οι µόνιµοι και εθελοντές οπλίτες, καθώς και οι σπουδαστές των παραγωγικών σχολών των Ενόπλων υνάµεων διέπονται από τις ειδικές γι αυτούς διατάξεις και κατά τα λοιπά εφαρµόζονται οι διατάξεις του νόµου αυτού. 2. Η διάταξη της προηγούµενης παραγράφου εφαρµόζεται ανάλογα και για όσους υπηρετούν σε Σώµατα ή φοιτούν σε παραγωγικές σχολές των Σωµάτων ή ανήκουν ή έχουν διατεθεί στην εφεδρεία τους. 3. Στους πρότακτους οπλίτες εφαρµόζονται οι διατάξεις που ισχύουν για τους οπλίτες. 4. Για τη στράτευση των Ελληνίδων ισχύουν οι διατάξεις του ειδικού γι αυτές νόµου. ΑΡΘΡΟ 4 - ιάκριση στρατιωτικών υποχρεώσεων Με το άρθρο 4 παρ. 3 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), η παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (ισχύς από 1-9-97) : - 2 -
1. Η στρατιωτική υποχρέωση διακρίνεται σε στρατεύσιµη, σε εφεδρική και σε πρόσθετη. 2.Η στρατεύσιµη στρατιωτική υποχρέωση εκτελείται από τους οπλίτες και διακρίνεται σε πλήρη και σε µειωµένη θητεία. 3.Η εφεδρική στρατιωτική υποχρέωση εκτελείται από τους έφεδρους οπλίτες και τους οπλίτες από την εφεδρεία. Με το άρθρο 4 παρ. 3 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), στο άρθρο 4 του ν. 1763/88 προστίθεται παράγραφος 4 ως εξής (ισχύς από 1-9-97) : 4.Πρόσθετη στρατιωτική υποχρέωση επιβάλλεται για παράβαση των υποχρεώσεων που καθορίζονται από τις διατάξεις του νόµου αυτού ή των προεδρικών διαταγµάτων και των υπουργικών αποφάσεων που εκδίδονται σε εκτέλεσή του. ΑΡΘΡΟ 5 - ιάρκεια των στρατιωτικών υποχρεώσεων Με το άρθρο 5 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), το άρθρο 5 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97) : 1.Η διάρκεια της πλήρους θητείας είναι εικοσιτετράµηνη, και της µειωµένης δωδεκάµηνη, εξάµηνη ή τρίµηνη. 2.Η διάρκεια της εφεδρικής υποχρέωσης εξαρτάται από τις υπηρεσιακές ανάγκες και καθορίζεται µε απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. και δεν δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. 3.Η διάρκεια της πρόσθετης στρατιωτικής υποχρέωσης δεν µπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) µήνες για κάθε παράβαση υποχρέωσης που ορίζεται από τις διατάξεις του νόµου αυτού ή των προεδρικών διαταγµάτων και των υπουργικών αποφάσεων που εκδίδονται σε εκτέλεσή του. ΑΡΘΡΟ 6 - Απαλλαγή από τη στράτευση : 1. Απαλλάσσονται από την υποχρέωση στράτευσης και εφ' όσον υπηρετούν απολύονται α. Οι στρατεύσιµοι και οι οπλίτες που κρίνονται από τις αρµόδιες υγειονοµικές επιτροπές ή συµβούλια των Ενόπλων υνάµεων ακατάλληλοι για στράτευση από λόγους υγείας. β. Όσοι καταδικάζονται αµετάκλητα από οποιοδήποτε δικαστήριο σε καθαίρεση ή σε ποινή που για τους στρατιωτικούς συνεπάγεται καθαίρεση. γ. Οι στρατεύσιµοι που είναι θρησκευτικοί λειτουργοί, µοναχοί ή δόκιµοι µοναχοί γνωστής θρησκείας, εφόσον το επιθυµούν. δ. Οι πατέρες τεσσάρων ή περισσοτέρων τέκνων. 2.Οι υπαγόµενοι στις διατάξεις της προηγούµενης παραγράφου, εκτός της περίπτωσης δ υπέχουν στρατιωτικές υποχρεώσεις, εφόσον πριν από τη συµπλήρωση του τεσσαρακοστού πέµπτου έτους της ηλικίας τους (το έτος αυτό ορίσθηκε µε το άρθρο 3 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ), παύσουν να υφίστανται οι παραπάνω λόγοι. 3.Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που εκδίδεται µετά από πρόταση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. και δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται η - 3 -
διαδικασία, τα απαιτούµενα δικαιολογητικά για την απαλλαγή, οι υποχρεώσεις όσων απαλλάσσονται και κάθε λεπτοµέρεια αναγκαία για την εφαρµογή του άρθρου αυτού. ΑΡΘΡΟ 7 - Αναβολές κατάταξης στις Ένοπλες υνάµεις Με το άρθρο 6 του ν. 2510/97 το άρθρο 7 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97): Αναβολή κατάταξης λόγω σπουδών 1. Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις (Ε..) των στρατευσίµων, οι οποίοι κατά την ηµεροµηνία κατάταξης της κλάσης ή κατηγορίας τους είναι: α. Μαθητές Λυκείων ή Σχολείων εύτερης Ευκαιρίας. β. Σπουδαστές Ινστιτούτων Επαγγελµατικής Κατάρτισης ή Σχολών ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης ή Εσπερινών Λυκείων. γ. Εγγεγραµµένοι για φοίτηση σε ανώτερη ή ανώτατη σχολή. δ. Εγγεγραµµένοι για απόκτηση µεταπτυχιακού τίτλου σπουδών. ε. ιορισµένοι ή εγγεγραµµένοι για απόκτηση ιατρικής ειδικότητας σε αρµόδιο κατά νόµο νοσηλευτικό ίδρυµα. στ. Κάτοχοι διδακτορικού διπλώµατος και διαπρέπουν σε επιστηµονικές εργασίες ή έρευνες στο εξωτερικό. 2.Η αναβολή κατάταξης των στρατευσίµων της προηγούµενης παραγράφου διαρκεί µέχρι την 31 η εκεµβρίου του έτους που συµπληρώνουν το παρακάτω όριο ηλικίας, ως εξής: α. Της περίπτωσης α το εικοστό πρώτο. β. Της περίπτωσης β το εικοστό τέταρτο. γ. Της περίπτωσης γ το εικοστό πέµπτο για φοίτηση σε ανώτερη σχολή και το εικοστό όγδοο για φοίτηση σε ανώτατη σχολή. δ. Της περίπτωσης δ το εικοστό ένατο για απόκτηση µεταπτυχιακού τίτλου ειδίκευσης και το τριακοστό πρώτο για απόκτηση διδακτορικού διπλώµατος. ε. Της περίπτωσης ε το τριακοστό τρίτο. άρθρου αυτού. στ. Της περίπτωσης στ όπως καθορίζεται στην παράγραφο 7 του 3.Η αναβολή κατάταξης λόγω σπουδών χορηγείται για φοίτηση σε εκπαιδευτικό ίδρυµα του εσωτερικού ή του εξωτερικού, που είναι κρατικό ή αναγνωρισµένο από τις αρµόδιες υπηρεσίες του οικείου κράτους, έχει ενταχθεί στο επίσηµο εκπαιδευτικό του σύστηµα και χρησιµοποιεί διεθνώς γνωστή γλώσσα. 4.Η αναβολή χορηγείται εφόσον η εναποµένουσα διάρκεια σπουδών στη σχολή για την οποία ζητείται η χορήγησή της προς απόκτηση του απολυτηρίου, διπλώµατος, πτυχίου ή ιατρικής ειδικότητας δεν υπερβαίνει το όριο ηλικίας που καθορίζεται κατά περίπτωση στην παράγραφο 2. - 4 -
5.Η αναβολή κατάταξης λόγω σπουδών διακόπτεται πριν τη λήξη της χρονικής της διάρκειας µε αίτηση του δικαιούχου. 6.Η αναβολή που χορηγήθηκε σε στρατεύσιµο της παραγράφου 1, σε περίπτωση που διακοπεί ή λήξει η χρονική της διάρκεια, επιτρέπεται να παραµείνει ισχυρή ή να µειωθεί ή να παραταθεί, σύµφωνα µε τα καθοριζόµενα στις προηγούµενες παραγράφους, εφόσον ο στρατεύσιµος µετεγγραφεί ή εγγραφεί από την αρχή για φοίτηση σε οποιοδήποτε εκπαιδευτικό ίδρυµα της ίδιας παραγράφου µέχρι την ηµεροµηνία που προσδιορίζεται για κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις, εξαιτίας της ως άνω διακοπής ή λήξης. 7.Η διάρκεια της αναβολής κατάταξης των στρατευσίµων που είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώµατος και διαπρέπουν σε επιστηµονικές εργασίες ή έρευνες στο εξωτερικό δεν µπορεί να υπερβαίνει την 31η εκεµβρίου του έτους κατά το οποίο συµπληρώνουν το τριακοστό τρίτο έτος της ηλικίας τους. (Οι παράγραφοι 1 έως και 6 και το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 7 του άρθρου 7 αντικαταστάθηκαν όπως παραπάνω µε το άρθρο 1 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ). Για τη χορήγηση ή µη της αναβολής και για τη διάρκειά της αποφασίζει, κατά περίπτωση, ο Υπουργός Εθνικής Άµυνας, ύστερα από εισήγηση επιτροπής που αποτελείται από έναν ανώτατο αξιωµατικό, δύο καθηγητές ΑΕΙ και έναν ανώτερο αξιωµατικό του στρατολογικού σώµατος. Η συγκρότηση της παραπάνω επιτροπής καθορίζεται µε κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Άµυνας και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας και του Υπουργού Οικονοµικών, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, µπορεί να καθορίζεται αµοιβή των µελών της επιτροπής. Αναβολή κατάταξης υποψήφιων σπουδαστών ανώτερης ή ανώτατης σχολής και για απόκτηση θαλάσσιας υπηρεσίας 8. Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις των στρατευσίµων οι οποίοι κατά την ηµεροµηνία κατάταξης των στρατευσίµων της κλάσης ή κατηγορίας τους: α. Έχουν τις προϋποθέσεις και επιθυµούν να εγγραφούν σε ανώτερη ή ανώτατη σχολή του εσωτερικού ή του εξωτερικού. β. Είναι απόφοιτοι λυκείου και κάτοχοι ναυτικού φυλλαδίου και επιθυµούν την απόκτηση του απαιτούµενου χρόνου θαλάσσιας υπηρεσίας για τη λήψη του κατά περίπτωση διπλώµατος του εµπορικού ναυτικού. 9.Η αναβολή κατάταξης των υποψήφιων σπουδαστών ανώτερης ή ανώτατης σχολής διαρκεί µέχρι την 31η εκεµβρίου του έτους κατά το οποίο ο στρατεύσιµος συµπληρώνει το εικοστό πρώτο έτος της ηλικίας του και µπορεί να διακοπεί µε αίτηση του δικαιούχου. 10.Η αναβολή των απόφοιτων λυκείου της παραγράφου 8β του άρθρου αυτού διαρκεί µέχρι την 31η εκεµβρίου του έτους που προκύπτει αν στο έτος χορήγησής της προστεθεί η διάρκεια της θαλάσσιας υπηρεσίας που αποµένει για την απόκτηση του κατά περίπτωση διπλώµατος, προσαυξηµένη κατά ένα (1) έτος και διακόπτεται είτε µε αίτηση του δικαιούχου είτε µε τη συµπλήρωση οκτώ (8) µηνών χωρίς ναυτολόγηση, συνεχώς ή διακεκοµµένως, είτε µε τη συµπλήρωση της απαιτούµενης θαλάσσιας υπηρεσίας. Η αναβολή αυτή δεν χορηγείται αν η διάρκεια της αποµένουσας θαλάσσιας υπηρεσίας υπερβαίνει την 31η εκεµβρίου του έτους κατά το οποίο ο ενδιαφερόµενος συµπληρώνει το εικοστό πέµπτο έτος της ηλικίας του. Αναβολή κατάταξης λόγω υπηρετούντος αδελφού 11. Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις των στρατευσίµων οι οποίοι, κατά την ηµεροµηνία που υποχρεούνται να καταταγούν στις Ένοπλες υνάµεις, πληρούν µία από τις παρακάτω προϋποθέσεις : α. Έχουν αδελφό που υπηρετεί στις Ένοπλες υνάµεις για εκπλήρωση στρατεύσιµης στρατιωτικής υποχρέωσης και δεν είναι λιποτάκτης. - 5 -
β. Έχουν µεγαλύτερο αδελφό που υποχρεούται να καταταγεί ταυτόχρονα στις Ένοπλες υνάµεις για εκπλήρωση στρατεύσιµης στρατιωτικής υποχρέωσης και δεν είναι ανυπότακτος. 12.Η διάρκεια της αναβολής κατάταξης της παραγράφου 11 του άρθρου αυτού είναι ίση µε τη διάρκεια της αποµένουσας στρατεύσιµης στρατιωτικής υποχρέωσης του αδελφού που παρέχει το δικαίωµα χορήγησής της. Η αναβολή αυτή διακόπτεται είτε µε αίτηση του δικαιούχου είτε αν ο αδελφός που παρέχει το δικαίωµα καταστεί λιποτάκτης ή παύσει, για οποιονδήποτε λόγο, να υπηρετεί στρατεύσιµη στρατιωτική υποχρέωση, είτε αν ο ταυτόχρονα υποχρεούµενος για κατάταξη αδελφός δεν καταταγεί για οποιονδήποτε λόγο στις Ένοπλες υνάµεις. Αναβολή κατάταξης µόνιµων κατοίκων εξωτερικού 13. Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις των στρατευσίµων οι οποίοι κατά την ηµεροµηνία που υποχρεούνται να καταταγούν έχουν την ιδιότητα του µόνιµου κατοίκου εξωτερικού. Για την εφαρµογή των διατάξεων του νόµου αυτού, µόνιµοι κάτοικοι εξωτερικού θεωρούνται όσοι πληρούν όλες τις παρακάτω προϋποθέσεις : α. Γεννήθηκαν ή εγκαταστάθηκαν και άρχισαν να διαµένουν µόνιµα στο εξωτερικό πριν από την 1η Ιανουαρίου του έτους που άρχισαν να διανύουν το ενδέκατο έτος της ηλικίας τους και οι γονείς τους κατοικούσαν στο εξωτερικό κατά τη γέννηση ή την εγκατάσταση. β. ιαµένουν µονίµως και συνεχώς στο εξωτερικό από τη γέννηση ή την εγκατάσταση µέχρι την ηµεροµηνία ενηλικίωσής τους και κατοικούν στο εξωτερικό από την ενηλικίωσή τους µέχρι την ηµεροµηνία έναρξης της αναβολής. Το µέχρι δώδεκα (12) έτη χρονικό διάστηµα παραµονής στην Ελλάδα για σπουδές, συνεχώς ή τµηµατικά, θεωρείται ως χρόνος παραµονής στο εξωτερικό. 14.Για την εφαρµογή των διατάξεων της προηγούµενης παραγράφου : α. Η κατοικία των γονέων, κατά το χρόνο γέννησης ή εγκατάστασης του τέκνου στο εξωτερικό, εξετάζεται σύµφωνα µε τις περί κατοικίας διατάξεις του Αστικού Κώδικα. β. Θεωρούνται ότι παραµένουν στην Ελλάδα για σπουδές αυτοί των οποίων ο ένας τουλάχιστον από τους ασκούντες τη γονική µέριµνα κατοικεί συνεχώς στο εξωτερικό κατά το διάστηµα που είναι ανήλικοι και οι οποίοι πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις: αα. Εγγράφονται, εντός του πρώτου από την άφιξή τους στην Ελλάδα αρχόµενου ακαδηµαϊκού έτους, σε σχολείο, σχολή ή εκπαιδευτικό ίδρυµα που είναι δηµόσιο ή αναγνωρισµένο από τις αρµόδιες κρατικές υπηρεσίες. ββ. ιατηρούν την ιδιότητα του µαθητή ή του σπουδαστή δηµόσιου ή αναγνωρισµένου εκπαιδευτικού ιδρύµατος, για το χρονικό διάστηµα παραµονής στην Ελλάδα. γ. Απώλεια της ιδιότητας του µόνιµου κατοίκου εξωτερικού επέρχεται, ανεξάρτητα από τη λήψη ή µη πιστοποιητικού µεταφοράς συνήθους κατοικίας ή οικοσκευής, στις παρακάτω περιπτώσεις: αα. Με την απέλαση στην Ελλάδα. ββ. Με την υπέρβαση έξι (6) µηνών παραµονής στην Ελλάδα εντός του ίδιου ηµερολογιακού έτους, µετά την 1η Ιανουαρίου του έτους που διανύεται το ενδέκατο έτος της ηλικίας. - 6 -
δ. Για όσους παραµένουν στην Ελλάδα για σπουδές, απώλεια της ιδιότητας του µόνιµου κατοίκου εξωτερικού επέρχεται µε την υπέρβαση δωδεκαετούς παραµονής και πριν από αυτή µε τη συµπλήρωση έξι (6) µηνών παραµονής εντός του ίδιου ηµερολογιακού έτους, είτε από την ολοκλήρωση των σπουδών είτε από την απώλεια της µαθητικής ή της σπουδαστικής ιδιότητας. 15.Η αναβολή κατάταξης των µόνιµων κατοίκων εξωτερικού διακόπτεται είτε µε αίτηση του ενδιαφεροµένου είτε µε την απώλεια της ιδιότητας του µόνιµου κατοίκου εξωτερικού. Αναβολή κατάταξης υπηρετούντων σε ένοπλες δυνάµεις ξένου κράτους 16.Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ελληνικές Ένοπλες υνάµεις όσων στρατευσίµων έχουν εκτός της ελληνικής και την υπηκοότητα άλλου κράτους και υπηρετούν στις τακτικές ένοπλες δυνάµεις του κράτους αυτού. Η αναβολή αυτή χορηγείται εφόσον οι σχετικοί λόγοι υπάρχουν κατά την ηµεροµηνία που ο ενδιαφερόµενος υποχρεούται να καταταγεί στις Ελληνικές Ένοπλες υνάµεις, διαρκεί έως την 31η εκεµβρίου του επόµενου έτους από την προβλεπόµενη ηµεροµηνία απόλυσής του από τις ξένες τακτικές ένοπλες δυνάµεις και µπορεί να διακοπεί µε αίτησή του. Αναβολή κατάταξης ναυτολογηµένων 17. Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις των στρατευσίµων που κατά την ηµεροµηνία της αρχικής πρόσκλησης της κλάσης τους είναι ναυτολογηµένοι σε εµπορικά πλοία άνω των χιλίων κ.ο.χ., µε ελληνική ή ξένη σηµαία, συµβεβληµένα ασφαλιστικώς µε το Ναυτικό Αποµαχικό Ταµείο. Η αναβολή αυτή διαρκεί µέχρι την 31η εκεµβρίου του έτους που προκύπτει αν στην ηµεροµηνία που ο ενδιαφερόµενος υποχρεούται να καταταγεί στις Ένοπλες υνάµεις προστεθεί ένα (1) έτος και µπορεί να διακοπεί µε αίτησή του. Αναβολή κατάταξης πολιτογραφηθέντων 18.Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις όσων αποκτούν την Ελληνική Ιθαγένεια µε πολιτογράφηση. Η αναβολή αυτή χορηγείται ύστερα από αίτηση του ενδιαφεροµένου, διαρκεί έως την 31η εκεµβρίου του εποµένου από την ορκωµοσία έτους και µπορεί να διακοπεί µε αίτησή του. Αναβολή κατάταξης προερχοµένων από χώρα του τέως ανατολικού συνασπισµού ή την Τουρκία 19. Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις όσων διακόπτουν τη µόνιµη κατοικία τους στην Τουρκία ή σε χώρα του τέως ανατολικού συνασπισµού και έρχονται στην Ελλάδα, απευθείας ή µέσω άλλης χώρας. Οι χώρες αυτές καθορίζονται µε απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Η αναβολή αυτή χορηγείται ύστερα από αίτηση του ενδιαφεροµένου, διαρκεί µέχρι την 31η εκεµβρίου του έτους που προκύπτει αν στην ηµεροµηνία άφιξης στην Ελλάδα προστεθούν τρία (3) έτη και µπορεί να διακοπεί µε αίτησή του. Αναβολή κατάταξης νοσηλευοµένων, κρατουµένων και εκτοπισµένων 20. Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις των παρακάτω : α. Όσων νοσηλεύονται σε νοσοκοµείο του ηµοσίου ή νοµικού προσώπου δηµοσίου δικαίου ή οργανισµού τοπικής αυτοδιοίκησης ή σε νοσοκοµείο του εξωτερικού. β. Όσων κρατούνται σε φυλακές ή από οποιαδήποτε αρµόδια αρχή, στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. γ. Όσων έχουν εκτοπισθεί σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις. - 7 -
21.Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση της αναβολής κατάταξης της παραγράφου 20 του άρθρου αυτού πρέπει να υπάρχουν κατά την ηµεροµηνία που ο υπόχρεος πρέπει να καταταγεί στις Ένοπλες υνάµεις. Η αναβολή αυτή διαρκεί για όσο χρονικό διάστηµα υφίσταται ο λόγος χορήγησής της. 22.Για την αναβολή κατάταξης στις Ένοπλες υνάµεις όσων ακολουθούν θεραπευτική αγωγή σε κέντρα θεραπείας εξαρτηµένων από ναρκωτικές ουσίες, εφαρµόζονται οι ειδικές γι' αυτούς διατάξεις του ν. 1729/1987 (ΦΕΚ 144 Α'), καθώς και του άρθρου 21 του ν.2331/1995 (ΦΕΚ 173 Α'), όπως ισχύουν. Οι λεπτοµέρειες της εφαρµογής των διατάξεων αυτών καθορίζονται µε κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας και των αρµόδιων κατά περίπτωση υπουργών, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Αναβολή εκπλήρωσης της στρατεύσιµης στρατιωτικής υποχρέωσης για λόγους υγείας 23.Αναβάλλεται η εκπλήρωση της στρατεύσιµης στρατιωτικής υποχρέωσης όσων κρίνονται ότι αδυνατούν προσωρινά να εκπληρώσουν την υποχρέωση αυτή για λόγους υγείας. Η αναβολή αυτή µπορεί να διαρκέσει δύο (2) έτη συνολικά και µπορεί να χορηγείται και τµηµατικά κατά έτη ή εξάµηνα. Η αρµοδιότητα για τη χορήγηση ανήκει στα ειδικά στρατολογικά συµβούλια και στις υγειονοµικές επιτροπές των Ενόπλων υνάµεων. 24.Η υγειονοµική εξέταση και επανεξέταση των αναφεροµένων στην προηγούµενη παράγραφο, γίνεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 11 του νόµου αυτού. Αναβολή κατάταξης υποψηφίων Βουλευτών, Ευρωβουλευτών, Νοµαρχών ηµάρχων ή Προέδρων Κοινοτήτων. 25. Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις των στρατευσίµων που υποβάλλουν υποψηφιότητα για την εκλογή τους ως Βουλευτών, Ευρωβουλευτών, Νοµαρχών, ηµάρχων ή Προέδρων Κοινοτήτων. Η αναβολή κατάταξης αρχίζει από την ηµεροµηνία υποβολής της υποψηφιότητας και διαρκεί, για όσους εκλέγονται όσο χρονικό διάστηµα έχουν την ιδιότητα του Βουλευτή, Ευρωβουλευτή, Νοµάρχη, ηµάρχου ή Προέδρου Κοινότητας, και πάντως όχι πέραν της µιας θητείας στα αξιώµατα αυτά και για όσους δεν εκλέγονται µέχρι την ηµεροµηνία ανακήρυξης των παραπάνω προσώπων από τα αρµόδια ικαστήρια. (Η παράγραφος 25 προστέθηκε µε την παράγραφο 4 του άρθρου 17 του ν.2913/2001, ΦΕΚ 102 Α ) 26. Αναβάλλεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις µέχρι 31-12-2004 των στρατευσίµων που η, για οποιονδήποτε λόγο, νόµιµη παραµονή τους έξω από αυτές λήγει την 31-12-2003 και συµµετέχουν αποδεδειγµένα ως αθλητές στους Ολυµπιακούς Αγώνες του 2004. (Η παράγραφος 26 προστέθηκε µε το άρθρο 18 παράγρ. 4 του ν. 3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ). ΑΡΘΡΟ 8 - Γενικές διατάξεις και ρύθµιση λεπτοµερειών για τις αναβολές κατάταξης. Ειδική περίπτωση διακοπής των αναβολών. Με το άρθρο 7 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), το άρθρο 8 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97): - 8 -
1.Με αποφάσεις του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που δηµοσιεύονται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως : α. Καθορίζονται η διαδικασία, οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης των αναβολών κατάταξης του άρθρου 7 του νόµου αυτού, τα απαιτούµενα κατά περίπτωση δικαιολογητικά και οι προθεσµίες υποβολής τους, οι κυρώσεις που επιβάλλονται για τυχόν εκπρόθεσµη υποβολή των δικαιολογητικών, οι υποχρεώσεις όσων λαµβάνουν αναβολή κατάταξης και οι συνέπειες της µη τήρησής τους, καθώς και κάθε αναγκαία σχετική λεπτοµέρεια. β. Μπορεί, για λόγους γενικότερου δηµοσίου συµφέροντος, να απαγορεύεται η χορήγηση αναβολής λόγω σπουδών, για ορισµένες σχολές ή ορισµένα εκπαιδευτικά ιδρύµατα του εξωτερικού, καθώς και όταν οι σπουδές ή µέρος αυτών πραγµατοποιούνται στην Ελλάδα. γ. Μπορεί, εφόσον οι υπηρεσιακές ανάγκες το επιτρέπουν, να καθορίζεται µείωση της θητείας έως τρεις (3) µήνες και άλλα ευεργετήµατα, για στρατευσίµους που δικαιούνται αναβολής κατάταξης λόγω σπουδών αλλά δεν ασκούν το δικαίωµα αυτό και κατατάσσονται στις Ένοπλες υνάµεις. 2.Σε περίοδο γενικής επιστράτευσης ή πολέµου µπορεί, µε απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας που δεν δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, να διακόπτεται η αναβολή κατάταξης όλων ή ορισµένων κατηγοριών στρατευσίµων. ΑΡΘΡΟ 9 - Μειωµένη θητεία Με το άρθρο 8 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), το άρθρο 9 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 27-6-97): 1.Μεταφέρονται στους υπόχρεους µειωµένης θητείας, εφόσον επιθυµούν, οι παρακάτω στρατεύσιµοι ή οπλίτες : α. Σε θητεία τρίµηνης διάρκειας : αα. Ο µόνος ή ο µεγαλύτερος γιός γονέων που έχουν πεθάνει, εφόσον έχει ένα τουλάχιστον άγαµο και ανήλικο ή άγαµο και ανίκανο για κάθε εργασία αδελφό ή αδελφή. ββ. Ο χήρος πατέρας ενός τουλάχιστον ζώντος ανήλικου ή ανίκανου για κάθε εργασία άγαµου τέκνου. γγ. O πατέρας ενός τουλάχιστον ανήλικου ή ανίκανου για κάθε εργασία άγαµου τέκνου, εφόσον ο πατέρας αυτός έχει σύζυγο ανίκανη για κάθε εργασία. δδ. Ο πατέρας τριών ζώντων τέκνων. β. Σε θητεία εξάµηνης διάρκειας : αα. Οι τρεις µεγαλύτεροι αδελφοί από έξι ή περισσότερα ζώντα αδέλφια, καθώς και ο µεγαλύτερος ή µόνος αδελφός από πέντε ζώντα αδέλφια. άγαµων τέκνων. ββ. Ο πατέρας δύο ζώντων ανήλικων ή ανίκανων για κάθε εργασία γγ. Ο µόνος ή ο µεγαλύτερος γιος ή αδελφός προσώπου που απεβίωσε κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του στις Ένοπλες υνάµεις ή στα Σώµατα και εξαιτίας αυτής (η επόµενη φράση προστέθηκε µε το άρθρο 21 του ν.2936/2001, ΦΕΚ 166 Α ) ή απεβίωσε ή τραυµατίστηκε εξαιτίας τροµοκρατικής ενέργειας. - 9 -
δδ. Οι µόνιµοι κάτοικοι εξωτερικού. εε. Όποιος υπηρέτησε µε στρατιωτική ιδιότητα σε τακτικές ένοπλες δυνάµεις άλλου κράτους για χρονικό διάστηµα τουλάχιστον έξι µηνών. ζζ. Όσοι, µετά τη συµπλήρωση του τριακοστού πέµπτου έτους της ηλικίας τους, αποκτούν την Ελληνική Ιθαγένεια µε πολιτογράφηση ή εγγράφονται στα µητρώα αρρένων ως αδήλωτοι, επειδή απόκτησαν την Ελληνική Ιθαγένεια λόγω γέννησής τους στο έδαφος της Ελληνικής Επικράτειας. ηη. Οι οπλίτες που προέρχονται από χώρα του τέως Ανατολικού Συνασπισµού ή την Τουρκία, εφόσον διέκοψαν τη µόνιµη διαµονή τους στη χώρα αυτή και εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα µετά την 1η Ιανουαρίου του έτους που άρχισαν να διανύουν το ενδέκατο έτος της ηλικίας τους. γ. Σε θητεία δωδεκάµηνης διάρκειας : αα. Ο µόνος ή µεγαλύτερος αδελφός από τέσσερα ζώντα αδέλφια, καθώς και ο δεύτερος αδελφός από πέντε ζώντα αδέλφια. ββ. Ο τέταρτος και οι µικρότεροι απ' αυτόν αδελφοί από έξι ή περισσότερα ζώντα αδέλφια. άγαµου τέκνου. γγ. Ο πατέρας ενός ζώντος ανήλικου ή ανίκανου για κάθε εργασία δδ. O µόνος ή µεγαλύτερος γιος γονέα που είναι ανίκανος για κάθε εργασία ή έχει συµπληρώσει το εβδοµηκοστό έτος της ηλικίας του ή διατελεί σε χηρεία, εφόσον ο γονέας αυτός δεν έχει άλλο ικανό για εργασία ενήλικο τέκνο. εε. Ο µόνος ή µεγαλύτερος γιος θανόντος γονέα ή άγαµης µητέρας, εφόσον δεν έχουν άλλο ικανό για κάθε εργασία ενήλικο τέκνο. ζζ. Ο µόνος ή µεγαλύτερος γιος γονέων που έχουν αποβιώσει. ηη. Όποιος έχει σύζυγο ανίκανη για κάθε εργασία. 2.Η µεταφορά στους υπόχρεους µειωµένης θητείας δεν ανακαλείται, αν µετά την υποβολή του σχετικού αιτήµατος εκλείψουν οι σχετικοί λόγοι. 3.Στις υποπεριπτώσεις αα', της περίπτωσης α', αα' και γγ' της περίπτωσης β' και αα', δδ', εε', και ζζ' της περίπτωσης γ' της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού, αν ο περιγραφόµενος ως δικαιούχος είναι ανίκανος για κάθε εργασία, το δικαίωµα µεταβιβάζεται στον αµέσως επόµενο ικανό για εργασία αδελφό. 4.Για την εφαρµογή του άρθρου αυτού : α. Τέκνα που υιοθετήθηκαν µετά τη συµπλήρωση του δέκατου πέµπτου έτους της ηλικίας τους λογίζονται τέκνα των φυσικών γονέων. β. Η απόκτηση και η διατήρηση ή µη της ιδιότητας του µόνιµου κατοίκου εξωτερικού εξετάζονται σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 7 του νόµου αυτού. 5. Η ανικανότητα για εργασία γονέα, αδελφού ή αδελφής, πρέπει να οφείλεται σε λόγους υγείας και κρίνεται από την πρωτοβάθµια υγειονοµική επιτροπή των Ενόπλων υνάµεων την πλησιέστερη στον τόπο διαµονής τους. εν παραπέµπονται σε υγειονοµική επιτροπή όσοι ασκούν - 10 -
οποιοδήποτε επάγγελµα ή εργασία κατά την ηµεροµηνία υποβολής του αιτήµατος για µεταφορά στους υπόχρεους µειωµένης θητείας. Κατά των διοικητικών πράξεων των στρατολογικών γραφείων που εκδίδονται µε βάση απορριπτικές αποφάσεις των πρωτοβάθµιων υγειονοµικών επιτροπών, οι ενδιαφερόµενοι έχουν δικαίωµα να ασκήσουν προσφυγή. Επί της προσφυγής αποφαίνεται οριστικά η δευτεροβάθµια υγειονοµική επιτροπή του κλάδου των Ενόπλων υνάµεων στον οποίο ανήκει η πρωτοβάθµια. 6.Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. και δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι προθεσµίες, οι διαδικασίες και τα απαιτούµενα δικαιολογητικά για την υπαγωγή στις διατάξεις του άρθρου αυτού, τα κριτήρια που θεµελιώνουν την ανικανότητα για εργασία και οι αρµοδιότητες των υγειονοµικών επιτροπών της προηγούµενης παραγράφου, καθώς και ο τρόπος παραποµπής σε αυτές. ΑΡΘΡΟ 10 - Καταγραφή, απογραφή και στρατολογική παρακολούθηση των υπόχρεων σε στράτευση, κατανοµή στρατευσίµων και διαδικασία στράτευσης. Με το άρθρο 9 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), το άρθρο 10 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97): 1. Η καταγραφή όλων των αρρένων Ελλήνων, γίνεται από τα κοινά στρατολογικά γραφεία και τις λοιπές στρατολογικές υπηρεσίες των Ενόπλων υνάµεων, µε βάση τα µητρώα αρρένων, τα προξενικά µητρώα και τους στρατολογικούς πίνακες που συντάσσονται, τηρούνται και ενηµερώνονται σύµφωνα µε τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί µητρώων αρρένων. Η διαδικασία και ο τρόπος της καταγραφής και της στρατολογικής παρακολούθησης των αρρένων Ελλήνων καθορίζονται µε απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας ή όπου απαιτείται µε κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας και του αρµόδιου κατά περίπτωση υπουργού, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. 2. Οι στρατεύσιµοι υποχρεούνται να συµπληρώνουν δελτία απογραφής, στα οποία αναγράφουν µε ακρίβεια τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την πραγµατοποίηση της στράτευσης, και να καταθέτουν τα σχετικά δικαιολογητικά ή αποδεικτικά έγγραφα. Όσοι παραβαίνουν τις υποχρεώσεις αυτές, υπέχουν, εκτός των προβλεπόµενων ποινικών συνεπειών, τις παρακάτω πρόσθετες στρατιωτικές υποχρεώσεις: α. Ενός (1) µηνός, σε περίπτωση εκπρόθεσµης υποβολής του δελτίου απογραφής. β. ύο (2) µηνών, σε περίπτωση µη υποβολής του δελτίου απογραφής. γ. Τριών (3) µηνών σε περίπτωση αναγραφής στο δελτίο απογραφής ανακριβών στοιχείων ή κατάθεσης ανακριβών δικαιολογητικών. 3. Όσοι στρατεύσιµοι καταθέτουν µε το δελτίο απογραφής ιατρικά δικαιολογητικά από τα οποία προκύπτουν σηµαντικά προβλήµατα υγείας, παραπέµπονται από τα αρµόδια στρατολογικά γραφεία στην πλησιέστερη στον τόπο διαµονής τους Επιτροπή Απαλλαγών, για υγειονοµική εξέταση και κρίση της σωµατικής τους ικανότητας. Η διαδικασία, οι προϋποθέσεις και ο τρόπος παραποµπής καθορίζονται µε κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας και των αρµοδίων κατά περίπτωση υπουργών, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. 4. Μετά τη συγκέντρωση των δελτίων απογραφής οι στρατεύσιµοι κατανέµονται αριθµητικά και ονοµαστικά στους κλάδους των Ενόπλων υνάµεων, ανάλογα µε τις υπηρεσιακές ανάγκες, µε διαταγή της διεύθυνσης στρατολογικού του Γ.Ε.ΕΘ.Α. Η παραπέρα κατανοµή και επιλογή σε όπλα, σώµατα, υπηρεσίες και ειδικότητες, γίνονται από τις διευθύνσεις στρατολογικού και τους λοιπούς αρµόδιους φορείς των Γενικών Επιτελείων των κλάδων των Ενόπλων υνάµεων. 5. εν επιτρέπεται η µεταφορά από κλάδο σε κλάδο των Ενόπλων υνάµεων στρατευσίµων που έχουν κατανεµηθεί. Κατ' εξαίρεση µπορεί να γίνεται µεταφορά στρατευσίµων, εφόσον επιβάλλεται για την κάλυψη σοβαρών υπηρεσιακών αναγκών ή για την αξιοποίηση ειδικών προσόντων και γνώσεων αυτών. - 11 -
6. Οι στρατεύσιµοι καλούνται για κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις µε απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου του οικείου κλάδου των Ενόπλων υνάµεων, κοινοποιείται σε όλες τις αρµόδιες αρχές και δεν δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Ανάλογα µε τις ανάγκες η πρόσκληση µπορεί να είναι ονοµαστική ή γενική, ολόκληρης κλάσης ή τµηµατική, κατά δήµους ή κοινότητες, περιφέρειες ή κατηγορίες. Όσοι δεν είναι εγγεγραµµένοι στα µητρώα αρρένων (αδήλωτοι) και ανήκουν στην ίδια κλάση ή κατηγορία µε αυτούς που καλούνται για κατάταξη, υποχρεούνται να κατατάσσονται χωρίς ιδιαίτερη πρόσκληση. Οι καλούµενοι για κατάταξη υποχρεούνται να κατατάσσονται την τασσόµενη µε την απόφαση πρόσκλησης ηµεροµηνία ή προθεσµία και στις µονάδες που καθορίζονται µε την απόφαση αυτή. Όσοι δεν κατατάσσονται ή κατατάσσονται εκπρόθεσµα κηρύσσονται ανυπότακτοι, σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις. 7. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται: α. Τα στοιχεία που αναγράφονται στα δελτία απογραφής, ο τρόπος και ο χρόνος συµπλήρωσης, κατάθεσης, διακίνησης και τήρησής τους, καθώς και τα δικαιολογητικά ή αποδεικτικά έγγραφα της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού. β. Οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία της αριθµητικής και ονοµαστικής κατανοµής των στρατευσίµων στους κλάδους των Ενόπλων δυνάµεων, της επιλογής σε όπλα, σώµατα, υπηρεσίες και ειδικότητες, καθώς και της κατ' εξαίρεση µεταφοράς στρατευσίµων από ένα κλάδο των Ενόπλων υνάµεων σε άλλο. γ. Ο τρόπος και η διαδικασία πρόσκλησης και κατάταξης των στρατευσίµων και των ανυποτάκτων στις Ένοπλες υνάµεις, καθώς και κάθε λεπτοµέρεια αναγκαία για την εφαρµογή του άρθρου αυτού. ΑΡΘΡΟ 11 - Κατάταξη, υγειονοµική εξέταση και επανεξέταση στρατευσίµων 1. Οι στρατεύσιµοι και οι ανυπότακτοι που κατατάσσονται στις Ένοπλες υνάµεις υποβάλλονται σε υγειονοµική εξέταση και εφόσον δεν επιβάλλεται η προσωρινή αναβολή εκπλήρωσης της στρατεύσιµης υποχρέωσής τους, εντάσσονται στις παρακάτω κατηγορίες σωµατικής ικανότητας : α. Ικανοί κατηγορίας πρώτης (Ι/1). β. Ικανοί κατηγορίας δεύτερης (Ι/2). γ. Ικανοί κατηγορίας τρίτης (Ι/3). δ. Ικανοί κατηγορίας τέταρτης (Ι/4). ε. Ακατάλληλοι για στράτευση (Ι/5). 2. Με προεδρικό διάταγµα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, καθορίζονται οι προϋποθέσεις, τα νοσήµατα, οι παθήσεις και οι βλάβες της υγείας που πρέπει να έχουν οι στρατεύσιµοι για να ενταχθούν στις κατηγορίες σωµατικής ικανότητας της προηγούµενης παραγράφου ή να τύχουν αναβολής κατάταξης για λόγους υγείας. 3. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. και δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται η συγκρότηση, η σύνθεση, η λειτουργία και οι αρµοδιότητες των ειδικών στρατολογικών συµβουλίων, η αρµοδιότητα των υγειονοµικών επιτροπών των Ενόπλων υνάµεων και η διαδικασία και ο τρόπος υγειονοµικής εξέτασης των στρατευσίµων που παρουσιάζονται για κατάταξη. Με όµοια απόφαση καθορίζονται επίσης η συγκρότηση, η σύνθεση, η λειτουργία και οι αρµοδιότητες των οργάνων, συµβουλίων και επιτροπών των Ενόπλων υνάµεων, οι προϋποθέσεις, ο τρόπος και η διαδικασία υγειονοµικής επανεξέτασης των στρατευσίµων, που έχουν κριθεί από οποιοδήποτε συµβούλιο και επιτροπή, καθώς και οι υποχρεώσεις όσων παραπέµπονται για επανεξέταση και οι συνέπειες της µη συµµόρφωσής τους. 4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Άµυνας, Εσωτερικών, Εξωτερικών, Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και ηµόσιας Τάξης, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. και δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται η συγκρότηση, η σύνθεση, η λειτουργία και οι αρµοδιότητες των οργάνων και συµβουλίων, οι προϋποθέσεις, ο τρόπος και η διαδικασία υγειονοµικής εξέτασης των στρατευσίµων που καλούνται για κατάταξη, εφόσον αδυνατούν λόγω υγείας να προσέλθουν στις µονάδες κατάταξης: α. Όσων διαµένουν σε δήµο ή κοινότητα όπου εδρεύει φρουραρχείο. β. Όσων διαµένουν σε δήµο ή κοινότητα, όπου δεν εδρεύει φρουραρχείο. - 12 -
γ. Όσων διαµένουν στο εξωτερικό. Με το άρθρο 10 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), στο άρθρο 11 του ν. 1763/88 προστίθεται παράγραφος 5 ως εξής (ισχύς από 1-9-97) : 5. Στις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου αυτού υπάγονται και οι ανυπότακτοι που αδυνατούν να µετακινηθούν για κατάταξη. ΑΡΘΡΟ 12 - Εκπλήρωση της στρατιωτικής υποχρέωσης Με το άρθρο 11 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), το άρθρο 12 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97): 1.Η στρατιωτική υποχρέωση εκπληρώνεται αποκλειστικά στις µονάδες και υπηρεσίες του Υπουργείου Εθνικής Άµυνας. Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Εθνικής Αµυνας και Υγείας και Πρόνοιας ή Εθνικής Άµυνας και Γεωργίας, µπορεί να επιτρέπεται η διάθεση σε περιφερειακά ιατρεία ή κέντρα υγείας ή αγροτικά κτηνιατρεία, οπλιτών πτυχιούχων ιατρικής ή φαρµακευτικής ή κτηνιατρικής αντίστοιχα, εφόσον έχουν συµπληρώσει τουλάχιστον εξάµηνη στρατιωτική υπηρεσία. (το δεύτερο εδάφιο προστέθηκε µε το άρθρο 17 παρ. 2 ν. 2913/2001) Με το ίδιο διάταγµα καθορίζονται οι όροι, οι λοιπές προϋποθέσεις και η διαδικασία διάθεσης, τα ειδικότερα προσόντα, οι διευκολύνσεις, οι όροι απασχόλησης και η τυχόν αµοιβή, καθώς και η διαδικασία και τα κριτήρια επιλογής των παραπάνω οπλιτών. 2.Η πρόσθετη στρατιωτική υποχρέωση εκπληρώνεται όπως και η στρατεύσιµη στρατιωτική υποχρέωση και µπορεί να εξαγορασθεί ή να αρθεί, σύµφωνα µε τη διαδικασία του άρθρου 25 του νόµου αυτού. 3.Επιτρέπεται η τµηµατική, τουλάχιστον κατά δίµηνο, εκπλήρωση της στρατεύσιµης στρατιωτικής υποχρέωσης των µόνιµων κατοίκων εξωτερικού, οποτεδήποτε µετά την πρόσκληση της κλάσης τους. 4.Σε περίοδο γενικής επιστράτευσης ή πολέµου µπορεί, µε απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που δεν δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, να καταργείται το δικαίωµα της τµηµατικής εκπλήρωσης της στρατεύσιµης στρατιωτικής υποχρέωσης. 5.Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία, τα δικαιολογητικά και κάθε λεπτοµέρεια αναγκαία για την εφαρµογή του άρθρου αυτού. Με όµοια απόφαση που δεν δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως καθορίζονται, ενιαία και για τους τρεις κλάδους των Ενόπλων υνάµεων, ο τύπος και ο τρόπος καταρτισµού, συµπλήρωσης, τήρησης και διακίνησης των ατοµικών εγγράφων των οπλιτών. ΑΡΘΡΟ 13 - Άδειες απουσίας 1.Οι άδειες απουσίες των οπλιτών διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες : α. Μικρής διάρκειας δέκα συνολικώς ηµερών, που χορηγείται τµηµατικά. β. Κανονική τριάντα ηµερών για τους υπόχρεους πλήρους θητείας, δεκαπέντε για τους υπόχρεους δωδεκάµηνης και δέκα για τους υπόχρεους εξάµηνης θητείας. Η άδεια αυτή χορηγείται υποχρεωτικά, έστω και τµηµατικά. γ. Τιµητική µέχρι δέκα ηµερών, κατά περίπτωση, που χορηγείται για διακεκριµένες πράξεις κατά τη διάρκεια της εκπλήρωσης της στρατιωτικής υπηρεσίας. δ. Αναρρωτική. συνολικά. ε. Αγροτική ή φοιτητική ή για αντιµετώπιση θεοµηνίας, µέχρι τριάντα ηµερών - 13 -
στ. Προσωπική, που χορηγείται για την αντιµετώπιση σηµαντικών προσωπικών προβληµάτων ή για την εκπλήρωση σοβαρών οικογενειακών υποχρεώσεων. 2.Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. και δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, είναι δυνατή, ανάλογα µε τη διάρκεια της στρατεύσιµης υποχρέωσης, η µείωση των ηµερών διάρκειας, η συγχώνευση ή κατάργηση κάποιας κατηγορίας αδειών, που προβλέπονται από την προηγούµενη παράγραφο ή οποιαδήποτε άλλη διάταξη, ο καθορισµός της συνολικής διάρκειας αυτών, καθώς και η χορήγηση τιµητικής άδειας, πέραν του προβλεπόµενου, από την παράγραφο 1γ του άρθρου αυτού, ορίου, σε αθλητές Εθνικών-Ολυµπιακών Οµάδων οµαδικών και ατοµικών αθληµάτων. Η αναρρωτική άδεια, που χορηγείται µετά από νοσηλεία για πάθηση ή βλάβη, που προήλθε από την εκτέλεση της υπηρεσίας και εξαιτίας αυτής, καθώς και η τιµητική, δεν υπολογίζονται στα όρια της συνολικής διάρκειας, που καθορίζει η παραπάνω απόφαση. (Η παράγραφος 2 αντικαταστάθηκε όπως παραπάνω µε το άρθρο 18 παράγρ. 1 του ν. 3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ) 3.Στους έφεδρους οπλίτες και στους οπλίτες από την εφεδρεία χορηγείται κανονική άδεια πέντε ηµερών για κάθε πλήρες δίµηνο υπηρεσίας, που υπολογίζεται ως χρόνος πραγµατικής στρατιωτικής υπηρεσίας. Για την αναρρωτική άδεια ισχύουν οι διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της προηγούµενης παραγράφου. 4. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. και δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης των αδειών, οι υποχρεώσεις των αδειούχων, καθώς και κάθε λεπτοµέρεια αναγκαία για την εφαρµογή του άρθρου αυτού. ΑΡΘΡΟ 14 - Χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας 1. Ως χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας των οπλιτών και εφέδρων οπλιτών υπολογίζεται όλος ο χρόνος που υπηρετούν στις Ένοπλες υνάµεις για την εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων, εκτός από το χρόνο των παρακάτω ειδικών καταστάσεων : α. Άγνοιας ή λιποταξίας. β. Πειθαρχικής φυλάκισης, άσχετα αν εκτίθηκε ή όχι, µε την επιφύλαξη της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού. γ. Προσωρινής κράτησης, εκτός αν επακολούθησε αθώωση, απαλλαγή ή οριστική παύση της δίωξης ή η δίωξη κηρύχθηκε απαράδεκτη. δ. Φυλάκισης ή κράτησης που επιβλήθηκε από ποινικό δικαστήριο, κατά το µέρος που έχει εκτιθεί. ε. Άδειας απουσίας µεγαλύτερης των ορίων των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 13. 2. Ο χρόνος αιχµαλωσίας καθώς και ο χρόνος πειθαρχικής φυλάκισης µέχρι τριάντα πέντε ηµέρες υπολογίζεται ως χρόνος πραγµατικής στρατιωτικής υπηρεσίας. 3. Ο χρόνος υπηρεσίας στη Στρατιωτική Υπηρεσία Κατασκευής Έργων Ανασυγκρότησης (Σ.Υ.Κ.Ε.Α.) και στις µονάδες της, στις µονάδες εκκαθάρισης ναρκοπεδίων και στην Εθνική Αντίσταση, υπολογίζεται ως χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας, σύµφωνα µε τις ειδικές κατά περίπτωση διατάξεις. 4. Με προεδρικό διάταγµα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας καθορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία τα απαιτούµενα δικαιολογητικά, η διάρκεια και ο τρόπος υπολογισµού ως χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας του χρόνου υπηρεσίας στην Εθνοφυλακή. ΑΡΘΡΟ 15 - Προσωρινή και οριστική απόλυση από τις Ένοπλες υνάµεις Με το άρθρο 12 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), το άρθρο 15 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97): 1. Οι οπλίτες, οι έφεδροι οπλίτες και οι οπλίτες από την εφεδρεία απολύονται προσωρινά από τις Ένοπλες υνάµεις, εφόσον συντρέχει λόγος απόλυσης και δεν έχουν εκπληρώσει όλες τις στρατιωτικές υποχρεώσεις τους. Η ηµέρα κατάταξης στις Ένοπλες υνάµεις υπολογίζεται ως - 14 -
χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας. Αντίθετα, η ηµέρα απόλυσης δεν υπολογίζεται ως χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας, είναι δε η αµέσως επόµενη µετά την ολοκλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεων. 2. Οι οπλίτες, οι έφεδροι οπλίτες και οι οπλίτες από την εφεδρεία απολύονται οριστικά από τις Ένοπλες υνάµεις µετά την εκπλήρωση, κατά σειρά, της προβλεπόµενης κατά περίπτωση στρατεύσιµης στρατιωτικής υποχρέωσης, της εφεδρικής υποχρέωσης, του χρόνου που δεν υπολογίζεται ως στρατιωτική υπηρεσία και των τυχόν πρόσθετων υποχρεώσεων. 3. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, είναι δυνατή η κατά κλάσεις ή κατηγορίες απόλυση οπλιτών από τις Ένοπλες υνάµεις και πριν από τη συµπλήρωση της πλήρους ή της δωδεκάµηνης ή της εξάµηνης µειωµένης θητείας, όχι όµως πριν να συµπληρωθεί τουλάχιστον το ήµισυ αυτής. Με όµοια απόφαση καθορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία της προσωρινής απόλυσης και της επανακατάταξης, οι υποχρεώσεις των απολυοµένων και οι συνέπειες της µη συµµόρφωσής τους, καθώς και κάθε λεπτοµέρεια αναγκαία για την εφαρµογή του άρθρου αυτού. ΑΡΘΡΟ 16 - Στρατιωτικές υποχρεώσεις εφέδρων 1.Στην εφεδρεία των Ενόπλων υνάµεων εγγράφονται, εφόσον δεν έχουν υπερβεί το τεσσαρακοστό πέµπτο έτος της ηλικίας τους (το έτος αυτό ορίσθηκε µε το άρθρο 3 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ), οι οπλίτες και οι έφεδροι οπλίτες που απολύονται από τις Ένοπλες υνάµεις, καθώς και οι οπλίτες που είτε έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, σύµφωνα µε τις ειδικές γι αυτούς διατάξεις και δεν έχουν εγγραφεί στην εφεδρεία Σώµατος, είτε βρίσκονται νόµιµα έξω από τις τάξεις των Ενόπλων υνάµεων και έχουν υπερβεί το τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας τους. 2.Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α και δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται : εφεδρεία. α. Οι προϋποθέσεις και η διαδικασία εγγραφής και διαγραφής από την β. Η διαδικασία κατανοµής των εφέδρων στους κλάδους των Ενόπλων υνάµεων. γ. Οι προϋποθέσεις και η διαδικασία µεταφοράς από την εφεδρεία κλάδου στην εφεδρεία άλλου κλάδου των Ενόπλων υνάµεων. δ. Οι υποχρεώσεις των εφέδρων και οι συνέπειες της µη συµµόρφωσής τους. ε. Ο τρόπος και η διαδικασία πρόσκλησης για εκτέλεση στρατιωτικής υπηρεσίας των εφέδρων. στ. Οι εξαιρούµενοι και οι δικαιούµενοι αναστολής από την πρόσκληση για κατάταξη έφεδροι. ζ. Η διαδικασία καθώς και ο τρόπος κατάταξης και υγειονοµικής εξέτασης και επανεξέτασης της σωµατικής ικανότητας των εφέδρων. η. Ο χρόνος και η διαδικασία απόλυσης από τις Ένοπλες υνάµεις των οπλιτών από την εφεδρεία. θ. Ο τρόπος υπολογισµού του χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας και των ειδικών καταστάσεων των οπλιτών από την εφεδρεία. ι. Κάθε λεπτοµέρεια αναγκαία για την εφαρµογή του άρθρου αυτού. - 15 -
3. Για την κάλυψη των αναγκών των Ενόπλων υνάµεων σε περίοδο επιστρατεύσεως, πολέµου ή έκτακτης ανάγκης σε περίοδο ειρήνης, είναι δυνατό, µε διαταγή του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, µετά από απόφαση του ΚΥ.Σ.Ε.Α. να καλούνται ονοµαστικά για κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις άτοµα, έστω και αν έχουν υπερβεί το τεσσαρακοστό πέµπτο έτος της ηλικίας τους (το έτος αυτό ορίσθηκε µε το άρθρο 3 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ), άσχετα από τη στρατολογική τους κατάσταση και την κατηγορία της σωµατικής τους ικανότητας. Σε αυτούς είναι δυνατό να απονέµεται, σύµφωνα µε τις διατάξεις των ειδικών νόµων, βαθµός εφέδρου αξιωµατικού. Όσοι δεν κατατάσσονται εµπρόθεσµα κηρύσσονται ανυπότακτοι και υπέχουν τις προβλεπόµενες για τους ανυπότακτους συνέπειες. 4. Οι έφεδροι που αρνούνται να παραλάβουν οποιοδήποτε στρατιωτικό έγγραφο διώκονται κατά τις διατάξεις του Άρθρου 458 του Ποινικού Κώδικα. ΑΡΘΡΟ 17 - Ανυπότακτοι 1. Ανυπότακτοι κηρύσσονται όσοι, µετά από γενική ή ειδική πρόσκληση για κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις δεν εµφανίζονται στις ορισµένες ηµεροµηνίες ή προθεσµίες στις µονάδες κατάταξης. Με το άρθρο 13 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 17 του ν. 1763/88 αντικαθίστανται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97): 2. Η ανυποταξία αρχίζει από την επόµενη της οριζόµενης ηµέρας κατάταξης ή εφόσον ορίζεται προθεσµία κατάταξης, από την εποµένη της τελευταίας ηµέρας. Οι περί προθεσµιών διατάξεις του Αστικού Κώδικα δεν εφαρµόζονται στην προκείµενη περίπτωση. 3. Η ανυποταξία διακόπτεται : α. Με τη συµπλήρωση του τεσσαρακοστού πέµπτου έτος της ηλικίας (το έτος αυτό ορίσθηκε µε το άρθρο 3 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ) του ανυπότακτου. β. Με την κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις. γ. Με τη σύλληψη για την ανυποταξία. αρχή. δ. Με την παρουσίαση του ανυποτάκτου στην αρµόδια στρατιωτική δικαστική ε. Με την κρίση του ανυποτάκτου, από την αρµόδια υγειονοµική επιτροπή των Ενόπλων υνάµεων, ως ακαταλλήλου για στράτευση ή µε τη χορήγηση αναβολής κατάταξης για λόγους υγείας. 4. Η ανυποταξία ανάλογα µε την κατάσταση στην οποία διατελεί η Χώρα κατά την ηµεροµηνία έναρξής της, διακρίνεται σε ανυποταξία ειρήνης, µερικής ή γενικής επιστράτευσης και πολέµου, ανάλογα δε µε τον τόπο διαµονής του ανυπότακτου κατά την έναρξη της ανυποταξίας, σε εσωτερικού και εξωτερικού. Σε περίπτωση που η Χώρα περιέλθει σε βαρύτερη κατάσταση, η ανυποταξία επιτείνεται αντιστοίχως. Στους ανυπότακτους εξωτερικού υπάγονται και οι ανυπότακτοι εσωτερικού που µετά την κήρυξή τους αναχώρησαν στο εξωτερικό. 5. Στους ανυπότακτους µερικής ή γενικής επιστράτευσης ή πολέµου επιβάλλονται οι προβλεπόµενες από το Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα ποινικές κυρώσεις και στους ανυπότακτους ειρήνης φυλάκιση τουλάχιστον έξι µηνών. Σε όλες τις κατηγορίες ανυποτάκτων επιβάλλεται επίσης πρόσθετη στρατιωτική υπηρεσία έξι µηνών, καθώς και οι προβλεπόµενες από το άρθρο 19 στερήσεις. - 16 -
ΑΡΘΡΟ 18 - Λιποτάκτες 1. Λιποτάκτες κηρύσσονται οι οπλίτες οποιασδήποτε κατηγορίας, σύµφωνα µε τις σχετικές διατάξεις του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα. 2. Για τη διακοπή της λιποταξίας εφαρµόζονται ανάλογα οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του προηγούµενου άρθρου. 3. Στους λιποτάκτες επιβάλλονται οι οριζόµενες από το Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα κατά περίπτωση ποινικές κυρώσεις, πρόσθετη στρατιωτική υπηρεσία ίση µε το χρόνο της λιποταξίας και µέχρι έξι µήνες, καθώς και οι προβλεπόµενες από το άρθρο 19 στερήσεις. ΑΡΘΡΟ 19 - Στερήσεις ανυπότακτων και λιποτακτών 1. Όσοι καταδικάζονται αµετάκλητα για ανυποταξία ή λιποταξία στερούνται ικανότητας να εκλέγουν και να εκλέγονται. 2. Η αµετάκλητη καταδίκη για τα ίδια εγκλήµατα επιφέρει στέρηση του δικαιώµατος άσκησης επαγγέλµατος, που προϋποθέτει άδεια διοικητικής ή αστυνοµικής αρχής, σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις. 3. Άδειες που αναφέρονται στην προηγούµενη παράγραφο και προηγήθηκαν της καταδίκης, θεωρούνται άκυρες και ανακαλούνται από την ηµεροµηνία που η καταδίκη έγινε αµετάκλητη. 4. Για τους ανυπότακτους και λιποτάκτες ισχύουν επίσης οι στερήσεις διορισµού που προβλέπονται κάθε φορά από τις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα, οι οποίες εφαρµόζονται για τις προσλήψεις στο δηµόσιο τοµέα. 5. Οι στερήσεις των προηγούµενων παραγράφων σε περίοδο ειρήνης ή µερικής επιστράτευσης παύουν να ισχύουν εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι εξής προϋποθέσεις: α. Εκπληρωθούν όλες οι στρατιωτικές υποχρεώσεις ή συµπληρωθεί το τεσσαρακοστό πέµπτο έτος της ηλικίας (το έτος αυτό ορίσθηκε µε το άρθρο 3 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ) και β. Εκτιθεί η ποινή που επιβλήθηκε. Σε περίπτωση γενικής επιστράτευσης ή πολέµου οι παραπάνω στερήσεις παύουν να ισχύουν µόνο µε τη συµπλήρωση του τεσσαρακοστού πέµπτου έτους της ηλικίας (το έτος αυτό ορίσθηκε µε το άρθρο 3 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ) και την έκτιση της ποινής που επιβλήθηκε. ΑΡΘΡΟ 20 - Αποδηµία 1.Στους ανυπότακτους και λιποτάκτες απαγορεύεται : α. Η αποδηµία σε χώρο του εξωτερικού ή η ναυτολόγηση σε πλοία γραµµής εξωτερικού και η χορήγηση ή θεώρηση διαβατηρίου, εφόσον βρίσκονται στο εσωτερικό. β. Η χορήγηση ή θεώρηση διαβατηρίου για µετάβαση σε άλλη χώρα εφόσον βρίσκονται στο εξωτερικό. Η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει για τους ανυπότακτους εξωτερικού για ταξίδια σε χώρες του εξωτερικού και για είσοδό τους στην Ελλάδα για την εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων. (το δεύτερο εδάφιο προστέθηκε µε το άρθρο 2 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ). - 17 -
2. Σε περίοδο γενικής επιστράτευσης ή πολέµου, µε απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. και δε δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, µπορεί να απαγορεύεται η αποδηµία και η ναυτολόγηση σε πλοία γραµµής εξωτερικού στρατευσίµων και εφέδρων. 3. Με απόφαση του Υπουργικού Συµβουλίου, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, είναι δυνατό, για περιορισµένο χρονικό διάστηµα, το οποίο δεν θα µπορεί να υπερβαίνει τις σαράντα (40) ηµέρες, να απαλλάσσονται από τον έλεγχο της στρατολογικής τους καταστάσεως οι Έλληνες του εξωτερικού, πλην των λιποτακτών, που έρχονται στην Ελλάδα για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωµα κατά τις βουλευτικές εκλογές, τις εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης και τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η ποινική δίωξη των κατά τα ανωτέρω απαλλασσοµένων και διατελούντων σε ανυποταξία αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστηµα ισχύει η απαλλαγή αυτή. 4.Κατ' εξαίρεση των καθοριζοµένων στις προηγούµενες παραγράφους, µπορεί να επιτρέπεται ονοµαστικά, η είσοδος και η παραµονή χωρίς έλεγχο της στρατολογικής κατάστασης, για χρονικό διάστηµα που δεν υπερβαίνει τις δεκαπέντε (15) ηµέρες, ανυποτάκτων του εξωτερικού που έρχονται στην Ελλάδα για σοβαρούς και έκτακτους ατοµικούς ή οικογενειακούς λόγους, που επιβάλλουν την αυτοπρόσωπη παρουσία τους και αποδεικνύονται µε επίσηµα στοιχεία. Το χρονικό διάστηµα του ανωτέρω εδαφίου µπορεί να ανανεώνεται µέχρι τη συµπλήρωση τριών µηνών συνολικά, αποκλειστικά σε περιπτώσεις που η είσοδος και παραµονή στην Ελλάδα επιβάλλεται για λόγους προσωπικής ασφάλειας, εξαιτίας σοβαρών πασίδηλων γεγονότων που διαδραµατίζονται στις χώρες διαµονής τους, όπως εξεγέρσεις, πόλεµοι ή θεοµηνίες. (το δεύτερο εδάφιο προστέθηκε µε το άρθρο 17 παράγρ. 3 του ν. 2913/2001, ΦΕΚ 102 Α ). Η διαδικασία, οι λοιπές προϋποθέσεις, τα απαιτούµενα δικαιολογητικά, καθώς και οι λεπτοµέρειες για την υπαγωγή στις διατάξεις της παραγράφου αυτής, καθορίζονται µε απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Το δεύτερο εδάφιο της προηγούµενης παραγράφου εφαρµόζεται και στην προκείµενη περίπτωση. ΑΡΘΡΟ 21 - Κατάταξη προτάκτων και εθελοντών στις Ένοπλες υνάµεις Με το άρθρο 14 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), το άρθρο 21 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97) : 1. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, µπορεί να επιτρέπεται η κατάταξη στις Ένοπλες υνάµεις ως προτάκτων, για εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων, Ελλήνων που έχουν ενηλικιωθεί (οι λέξεις «που έχουν ενηλικιωθεί» αντικατέστησαν την προηγούµενη διατύπωση σύµφ. µε άρθρο 20 ν.2936/2001, ΦΕΚ 166 Α ) και δεν έχουν κληθεί για κατάταξη. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται η διαδικασία της πρόσκλησης και κατάταξης και κάθε αναγκαία σχετική λεπτοµέρεια. 2. Σε περίοδο γενικής επιστράτευσης ή πολέµου µπορεί, µε απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας που δεν δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, να επιτρέπεται η εθελοντική κατάταξη, ως εθελοντών, στρατευσίµων ή εφέδρων που ανήκουν σε κλάση ή κατηγορία που δεν έχει κληθεί για κατάταξη, καθώς και οµογενών που έχουν ενηλικιωθεί (οι λέξεις «που έχουν ενηλικιωθεί» αντικατέστησαν την προηγούµενη διατύπωση σύµφ. µε άρθρο 20 ν.2936/2001, ΦΕΚ 166 Α ) και δεν έχουν υπερβεί το τεσσαρακοστό πέµπτο (το έτος αυτό ορίσθηκε µε το άρθρο 3 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ). Με την ίδια απόφαση καθορίζονται τα απαιτούµενα δικαιολογητικά, η διαδικασία της κατάταξης, οι υποχρεώσεις των κατατασσόµενων, οι λόγοι προσωρινής και οριστικής απόλυσης, καθώς και κάθε άλλη λεπτοµέρεια αναγκαία για την εφαρµογή του άρθρου αυτού. 3. Για την κατάταξη στις παραγωγικές σχολές αξιωµατικών ή υπαξιωµατικών των Ενόπλων υνάµεων και των Σωµάτων εφαρµόζονται οι ειδικές διατάξεις. - 18 -
ΑΡΘΡΟ 22 - Ηλικία 1. Για την εφαρµογή των διατάξεων του νόµου αυτού η ηλικία προκύπτει αποκλειστικά από τα µητρώα αρρένων δήµου ή κοινότητας. Με το άρθρο 15 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), η παράγραφος 2 του άρθρου 22 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97): 2. ιόρθωση του έτους γέννησης µε το οποίο κάθε Έλληνας είναι εγγεγραµµένος στα µητρώα αρρένων επιτρέπεται, ύστερα από αίτηση του ενδιαφεροµένου, είτε αν αυτό δεν είναι σύµφωνο µε τη ληξιαρχική πράξη που έχει συνταχθεί εντός ενενήντα (90) ηµερών από τη γέννηση είτε αν αποδεικνύεται µε επίσηµα στοιχεία ότι έγινε εσφαλµένος καθορισµός του από την αρµόδια αρχή είτε αν η καταχώρισή του έγινε εσφαλµένα από το αρµόδιο όργανο. Με την αίτηση για διόρθωση του έτους γέννησης υποβάλλεται ληξιαρχική πράξη γέννησης ή ανάλογο πιστοποιητικό ξένης κρατικής αρχής και τυχόν άλλα επίσηµα αποδεικτικά στοιχεία. Η αίτηση µπορεί να υποβληθεί µόνο µία φορά µέχρι την 31η εκεµβρίου του έτους που ο ενδιαφερόµενος συµπληρώνει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του ή οποτεδήποτε µετά τη συµπλήρωση του τεσσαρακοστού πέµπτου έτος της ηλικίας (το έτος αυτό ορίσθηκε µε το άρθρο 3 του ν.3036/2002, ΦΕΚ 171 Α ). Κατ' εξαίρεση, αν πρόκειται για πρόσωπο που έχει εγγραφεί προσθέτως στα µητρώα αρρένων µετά τη συµπλήρωση του δεκάτου ογδόου έτους της ηλικίας του, η αίτηση µπορεί να υποβληθεί εντός τριών (3) ετών από την εγγραφή του. 3. Ως όριο ηλικίας για την εφαρµογή της προηγούµενης παραγράφου λαµβάνεται υπόψη η ηλικία που προκύπτει από τα µητρώα αρρένων των οποίων ζητείται η διόρθωση. 4. εν επιτρέπεται διόρθωση ηλικίας ανυπότακτων και λιποτακτών. 5. Η διόρθωση της ηλικίας γίνεται µε απόφαση του οικείου νοµάρχη ύστερα από εισήγηση του αρµόδιου στρατολογικού γραφείου. 6. Οι διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.δ. 4239/1962 (ΦΕΚ 126) δε θίγονται. ΑΡΘΡΟ 23 - απάνες κίνησης 1. Οι δαπάνες κίνησης των στρατευσίµων και εφέδρων βαρύνουν το ηµόσιο στις παρακάτω περιπτώσεις: α. Κατά την παρουσίασή τους σε µονάδα κατάταξης. β. Κατά τη µετάβασή τους στον τόπο µόνιµης διαµονής, όταν απολύονται για οποιοδήποτε λόγο από τις Ένοπλες υνάµεις. γ. Κατά την παρουσίασή τους σε άλλες στρατιωτικές αρχές και την επιστροφή τους στον τόπο µόνιµης διαµονής, όταν η µετακίνηση γίνεται µε εντολή στρατιωτικής αρχής. 2. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. και δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, µπορεί να επεκτείνονται ή να περιορίζονται οι περιπτώσεις µετακίνησης των οποίων η δαπάνη βαρύνει το ηµόσιο, καθώς και να ορίζεται κάθε λεπτοµέρεια αναγκαία για την εφαρµογή του άρθρου αυτού. ΑΡΘΡΟ 24 - Στρατευόµενοι υπάλληλοι 1. Τακτικοί δηµόσιοι υπάλληλοι ή υπάλληλοι νοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίου ή οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης ή µε σύµβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αόριστου χρόνου του ηµοσίου, ν.π.δ.δ., και Ο.Τ.Α. καθώς και ιδιωτικοί υπάλληλοι ή εργάτες που κατατάσσονται στις Ένοπλες υνάµεις ως οπλίτες µετά την απόλυσή τους επανέρχονται στη θέση που κατείχαν. 2. Οπλίτες από την εφεδρεία, που κατατάσσονται στις Ένοπλες υνάµεις: α. Εφόσον είναι τακτικοί δηµόσιοι υπάλληλοι ή υπάλληλοι νοµικών προσώπων δηµοσίου - 19 -
δικαίου ή οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης ή µε σύµβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αόριστου χρόνου του ηµοσίου, ν.π.δ.δ., και Ο.Τ.Α. θεωρούνται ότι διατελούν σε άδεια και µετά την απόλυσή τους επανέρχονται στη θέση που κατείχαν. β. Εφόσον είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι ή εργάτες, µετά την απόλυσή τους επανέρχονται στη θέση που κατείχαν. 3. ιατάξεις που ρυθµίζουν θέµατα στρατευοµένων, οι οποίοι δεν υπάγονται στις κατηγορίες των προηγούµενων παραγράφων, δε θίγονται. ΑΡΘΡΟ 25 - Πρόσθετες στρατιωτικές υποχρεώσεις Με το άρθρο 16 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), το άρθρο 25 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97): 1. Η πρόσθετη στρατιωτική υποχρέωση, που επιβάλλεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του νόµου αυτού ή τα προεδρικά διατάγµατα και τις υπουργικές αποφάσεις που εκδίδονται σε εκτέλεσή του ή που έχει επιβληθεί µε βάση προϊσχύσασες διατάξεις, µπορεί να αίρεται, αν συντρέχουν λόγοι ανώτερης βίας ή να εξαγοράζεται. 2. Η πρόσθετη στρατιωτική υποχρέωση, που επιβάλλεται για ανυποταξία ή λιποταξία, αίρεται σε περίπτωση αθώωσης ή απαλλαγής από την κατηγορία. Χρηµατικά ποσά που τυχόν καταβλήθηκαν για την εξαγορά πρόσθετης στρατιωτικής υποχρέωσης πριν από την αθώωση ή την απαλλαγή, δεν επιστρέφονται. 3. Το χρηµατικό ποσό της εξαγοράς κάθε µήνα πρόσθετης στρατιωτικής υποχρέωσης καθορίζεται και αναπροσαρµόζεται µε κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Άµυνας και Οικονοµικών, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Τα χρηµατικά ποσά, που καταβάλλονται σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου αυτού, αποτελούν έσοδα του ηµοσίου και περιέρχονται στον Κρατικό Προϋπολογισµό. 4. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άµυνας, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία άρσης ή εξαγοράς των πρόσθετων στρατιωτικών υποχρεώσεων, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία επιστροφής χρηµατικών ποσών που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως, καθώς και κάθε λεπτοµέρεια αναγκαία για την εφαρµογή του άρθρου αυτού. ΑΡΘΡΟ 26 - Αρµοδιότητες για στρατολογικά θέµατα Με το άρθρο 17 του ν. 2510/97 (ΦΕΚ 136Α /27 Ιουν 97), η παράγραφος 1 του άρθρου 26 του ν. 1763/88 αντικαθίσταται ως εξής (Ισχύς από 1-9-97): 1. Η αρµοδιότητα για στρατολογικά θέµατα ανήκει στα στρατολογικά γραφεία και στα γραφεία στρατολογίας των µονάδων και υπηρεσιών των Ενόπλων υνάµεων, εφόσον δεν προβλέπεται διαφορετικά από το νόµο αυτό ή τα προεδρικά διατάγµατα και τις υπουργικές αποφάσεις που εκδίδονται σε εκτέλεσή του. Τα στρατολογικά γραφεία είναι κοινά και για τους τρεις κλάδους των Ενόπλων υνάµεων και υπάγονται σε ενιαία διεύθυνση στρατολογικού στο Γ.Ε.ΕΘ.Α., µέσω περιφερειακών διευθύνσεων στρατολογικού. Για τις ανάγκες των κλάδων των Ενόπλων υνάµεων λειτουργούν διευθύνσεις στρατολογικού στα αντίστοιχα γενικά επιτελεία και σε σχηµατισµούς. 2. Η εξέταση, η αποδοχή αιτήσεων, καθώς και η εγγραφή ή διαγραφή µεταβολών γίνονται µε βάση το νόµο αυτόν ή τους κατά περίπτωση ειδικούς νόµους µε σκοπό την άµεση εξυπηρέτηση των πολιτών. Η απόρριψη των αιτήσεων πρέπει να είναι σαφής και αιτιολογηµένη. 3. Κατά των πράξεων ή παραλείψεων των στρατολογικών γραφείων επιτρέπεται στον ενδιαφερόµενο προσφυγή µέσα σε αποκλειστική προθεσµία δύο µηνών, αφότου αποδεδειγµένα έλαβε γνώση της σχετικής πράξης. Οι πράξεις αυτές υπόκεινται σε ανάκληση σύµφωνα µε τις αρχές που διέπουν την ανάκληση των διοικητικών πράξεων. - 20 -