Πράσινο & Κοινωνικό Επιχειρείν

Πράσινο & Κοινωνικό Επιχειρείν 1

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Eίναι οι ενεργειακές πηγές (ο ήλιος, ο άνεμος, η βιομάζα, κλπ.), οι οποίες υπάρχουν σε αφθονία στο φυσικό μας περιβάλλον Το ενδιαφέρον για την ευρύτερη αξιοποίηση των ΑΠΕ παρουσιάσθηκε αρχικά μετά την πρώτη πετρελαϊκή χρήση του 1979 και παγιώθηκε την τελευταία δεκαετία, μετά τη συνειδητοποίηση των παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων Οι ΑΠΕ συντελούν και στην προστασία του περιβάλλοντος, καθώς έχει πλέον διαπιστωθεί ότι ο ενεργειακός τομέας είναι ο πρωταρχικός υπεύθυνος για τη ρύπανση του περιβάλλοντος. 2

Οι κυριότερες μορφές ΑΠΕ είναι οι ακόλουθες: Αιολική Ενέργεια: η κινητική ενέργεια που παράγεται από τον άνεμο και μετατρέπεται σε απολήψιμη μηχανική ενέργεια ή / και σε ηλεκτρική ενέργεια Υδραυλική Ενέργεια: αξιοποιεί τις υδατοπτώσεις, με στόχο την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή και το μετασχηματισμό της σε απολήψιμη μηχανική ενέργεια Βιομάζα: είναι αποτέλεσμα της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας, που μετασχηματίζει την ηλιακή ενέργεια Γεωθερμική Ενέργεια: η θερμική ενέργεια που προέρχεται από το εσωτερικό της γης και εμπεριέχεται σε φυσικούς ατμούς, σε επιφανειακά ή υπόγεια θερμά νερά και σε θερμά ξηρά πετρώματα. Ηλιακή Ενέργεια: αξιοποιείται μέσω τεχνολογιών που εκμεταλλεύονται και τη θερμότητα και τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα του ήλιου. 3

Ειδικότερα οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας, διακρίνονται σε: Ενεργητικά Ηλιακά Συστήματα μετατρέπουν την ηλιακή ακτινοβολία σε θερμότητα Παθητικά Ηλιακά και Υβριδικά Συστήματα αφορούν κατάλληλες αρχιτεκτονικές λύσεις και χρήση κατάλληλων δομικών υλικών για τη μεγιστοποίηση της εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας στα κτίρια Φωτοβολταϊκά Ηλιακά Συστήματα μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια άμεσα σε ηλεκτρική ενέργεια (www.hellasres.gr, ΚΑΠΕ) 4

Είδη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Αιολική Ενέργεια Φωτοβολταϊκά Βιομάζα Υδρογόνο 5

1. ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Είναι ουσιαστικά η κινητική ενέργεια του κινούμενου αέρα. Ο άνεμος περιέχει ενέργεια η οποία μπορεί να μετατραπεί σε ηλεκτρισμό με τη χρήση των ανεμογεννητριών (Α/Γ). Η δομή των αιολικών πάρκων έχει εξελιχθεί από το πρώιμο Δανέζικο μοντέλο της δεκαετίας του '70 σε αυτό των μεγάλων πάρκων στην Καλιφόρνια και των νεώτερων Ευρωπαϊκών εγκαταστάσεων. Από το 1993, η αγορά νέων Α/Γ στην Ευρώπη αναπτύσσεται με ρυθμό άνω του 40% ετησίως. Αυτό ώθησε την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Αιολικής Ενέργειας (EWEA) να αυξήσει το στόχο της για την περιοχή κατά 50% από 40 σε 60 GW εγκατεστημένης ισχύος το 2010. Για το 2020, ο νέοςστόχοςπουτέθηκεαπότηνewea είναι για 150 GW, που θα παρέχουν ηλεκτρισμό σε 75 εκατομμύρια ανθρώπους. Περισσότεροι από 20.000 Ευρωπαίοι απασχολούνται στη βιομηχανία αιολικών. 6

1α. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΙΟΛΙΚΗΣ Θόρυβος: Σύμφωνα με σχετικές μετρήσεις που έγιναν από επιστήμονες, το επίπεδο θορύβου που προκαλείται από μια ανεμογεννήτρια των 800 kw σε απόσταση 200 m είναι μικρότερο από αυτό που αντιστοιχεί σε μια μικρή επαρχιακή πόλη. Εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας: Είναι αντίστοιχες με οποιασδήποτε συσκευής που περιλαμβάνει γεννήτρια και μετασχηματιστή. Επιπτώσεις στα πτηνά, τη γεωργία & την κτηνοτροφία: Όσον αφορά τους πληθυσμούς των πτηνών δεν έχουν καταγραφεί σημαντικές επιπτώσεις. Αναφορικά με τη γεωργία & την κτηνοτροφία δεν επηρεάζεται η χρήση γης απότηνεγκατάστασηα/γ. Σκίαση: Η σκίαση από τα πτερύγια των Α/Γ αφορά πολύ κοντινή περιοχή στο αιολικό πάρκο. Οπτική όχληση - αισθητική: Το συγκεκριμένο θέμα έχει έντονα στοιχεία υποκειμενικότητας. 7

2. ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ Τα ηλιακά φωτοβολταϊκά στοιχεία, γνωστά ως «φωτοβολταϊκά» (Φ/Β) αποτελούν μια προσέγγιση υψηλής τεχνολογίας για την άμεση μετατροπή του ηλιακού φωτός σε ηλιακή ενέργεια. Τα Φ/Β δεν χρησιμοποιούν μόνο την άμεση συνιστώσα του φωτός, αλλά παράγουν ηλεκτρική ενέργεια και με νεφοσκεπή ουρανό. Επομένως τα Φ/Β χρησιμοποιούν τόσο τη διάχυτη ακτινοβολία, όσο και το άμεσο φως του ήλιου. Οι ιδανικές συνθήκες λειτουργίας ενός Φ/Β είναι οι σχετικά ψυχρές, φωτεινές και ηλιόλουστες μέρες. Οι εμπορικά διαθέσιμες σήμερα ηλιακές κυψέλες πυριτίου μπορούν να μετατρέψουν σε ηλεκτρισμό το 18% περίπου του προσπίπτοντος σε αυτές ηλιακού φωτός. 8

2α. Φ/Β Συστήματα και Εφαρμογές τους ΗΑγοράτωνΦ/Β Η ενσωμάτωση Φ/Β σε στέγες και προσόψεις κτιρίων αποτελεί μια κύρια εφαρμογή τους σε πολλές βιομηχανικές χώρες. ΉδηηΙαπωνία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Ελβετία θεωρούνται πρωτοπόροι στα κατανεμημένα Φ/Β συστήματα. Παρ' όλα αυτά οι εγκαταστάσεις μέσης και μεγάλης κλίμακας θα αποτελέσουν τη σημαντικότερη εφαρμογή των Φ/Β Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στη Λευκή Βίβλο για τις ΑΠΕ, έχει θέσει ως στόχο τα 3.000 MW ως το 2010. 9

2β. Κίνητρα - Διαδικασίες Νομοθεσία Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (N. 3468/2006), κάθε κιλοβατώρα που παράγεται από τον ήλιο και τροφοδοτείται στο δίκτυο της ΔΕΗ, θα ενισχύεται με 0,4-0,5 ευρώ. Η σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας ισχύει για δέκα (10) έτη και μπορεί να παρατείνεται για δέκα (10), επιπλέον, έτη, μονομερώς, με έγγραφη δήλωση του παραγωγού. Η νέα νομοθεσία απλοποιεί επίσης σημαντικά τις διαδικασίες αδειοδότησης για τα φωτοβολταϊκά συστήματα www. ypan.gr Περιβαλλοντικές θεωρήσεις Τα Φ/Β συστήματα προκαλούν ελάχιστα περιβαλλοντικά προβλήματα. Ο εξοπλισμός παραγωγής παράγει ηλεκτρισμό αθόρυβα και δεν εκπέμπει αέριους ρύπους. Το βασικότερο υλικό για τα πιο συνήθη πλαίσια (πυρίτιο) είναι εντελώς αβλαβές και διατίθεται σε αφθονία. 10

3. ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ Οόροςβιομάζα υποδηλώνει τα πάσης φύσεως υποπροϊόντα και κατάλοιπα της φυσικής, ζωικής, δασικής και αλιευτικής παραγωγής, πριν ή μετά την βιομηχανική τους επεξεργασία, καθώς και τα αστικά λύματα και τα απορρίμματα Ως Βιοκαύσιμο ορίζεται το υγρό ή αέριο καύσιμο που παράγεται από βιομάζα και ειδικότερα: Βιοντήζελ (πετρέλαιο βιολογικής προέλευσης) Βιοαιθανόλη Βιοαέριο Βιομεθανόλη Βιοϋδρογόνο κ.α 11

3 α. Οι κυριότερες πηγές βιοκαυσίμων Γεωργικά/Δασικά υπολείμματα Υπολείμματα γεωργικών βιομηχανιών Εκκοκκιστήρια βαμβακιού: Φύλλα, άχρηστες ίνες Ελαιουργεία: Ελαιοπυρήνας Βιομηχανίες μεταποίησης φρούτων: Πυρήνες Σπαστήρια αμυγδάλων: Κέλυφος αμυγδάλων Πυρηνελαιουργεία: Πυρηνόξυλο Ορυζόμυλοι: Φλοιός ρυζιού Ζωικά απόβλητα Ενεργειακές καλλιέργειες Σόργος Αγριαγκινάρα Ελαιοκράμβη Καλάμι 12

3β. Επιπτώσεις από τη χρήση βιοκαυσίμων Η αξιοποίηση της βιοενέργειας έχει θετικά αποτελέσματα 1) στο περιβάλλον μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου 2) στην τοπική ανάπτυξη η φύτευση ενεργειακών καλλιεργειών μπορεί να αποτελέσει λύση στο αγροτικό πρόβλημα παγκοσμίως 3) συμβάλλοντας στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και 4) συνεισφέροντας στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού μειώνοντας τις εισαγωγές καυσίμων 13

4. ΥΔΡΟΓΟΝΟ & ΑΠΕ Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα σχετικά με τις ΑΠΕ και την επίτευξη του στόχου για το 2010 είναι η εποχικότητα των φυσικών πόρων (ήλιος, άνεμος) τους οποίους εκμεταλλεύονται. Το πρόβλημα αυτό είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί μέσω αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας στη μορφή υδρογόνου που θα αποτελέσει τον ενεργειακό φορέα του μέλλοντος. Επιπλέον, το υδρογόνο θα αποτελέσει το «όχημα» μέσω του οποίου οι ΑΠΕ θα εισέλθουν και στον τομέα των μεταφορών. Η αναπόφευκτη μελλοντική εξάντληση των ορυκτών καυσίμων (πετρέλαιο, κάρβουνο, φυσικό αέριο κτλ) σε συνδυασμό με την έκλυση ρύπων κατά τη χρήση τους για παραγωγή ενέργειας καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για ένα φορέα ενέργειας που θα είναι ευρέως διαθέσιμος, ενώ παράλληλα δεν θα ρυπαίνει. 14

4 α. ΥΔΡΟΓΟΝΟ & ΑΠΕ Σήμερα όμως, το υδρογόνο δεν αποτελεί επίλεκτο ενεργειακό φορέα γιατί παρουσιάζει και μειονεκτήματα. Πρέπει να παραχθεί κάνοντας χρήση κάποιας άλλης μορφής ενέργειας, είναι δύσκολο να αποθηκευθεί σε μορφή με υψηλή ενεργειακή πυκνότητα και γενικά θεωρείται επικίνδυνο. Το υδρογόνο που παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι σύμφωνα με τους περιβαλλοντολόγους το ιδανικό καύσιμο, αφού δεν υπάρχει περιβαλλοντικό κόστος στην παραγωγή και χρήση του υδρογόνου, όταν χρησιμοποιείται αιολική ή ηλιακή ενέργεια. Στο μέλλον θα υπάρχουν 2 βασικοί ενεργειακοί φορείς: Ηλεκτρισμός (για φωτισμό, επικοινωνίες και πληροφορική) Υδρογόνο (αντικατάσταση υγρών και αερίων καυσίμων για θέρμανση και μεταφορές) 15

«Η Ελλάδα χρειάζεται ενεργειακή επανάσταση.μια Ελλάδα με 5.000 MW αιολικών πάρκων έναντι μόνο 800 MW σήμερα,, 4.000 MW υδροηλεκτρικών έργων αντί για 150 MW σήμερα και 1.000 MW φωτοβολταϊκών αντί για..5 MW που υπάρχουν τώρα. Ωστόσο για να γίνει κάτι τέτοιο εφικτό απαιτούνται γενναίες αποφάσεις σε πολιτικό επίπεδο και επαναστατικές αλλαγές». Η παραπάνω πρόταση αποτελεί το όραμα του κ. Γιάννη Αγαπητίδη, προέδρου του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ευχόμαστε & ελπίζουμε σε έναν τέτοιο ενεργειακό σχεδιασμό 16