ΟΡΓΑΝΩΣΗ Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης Μαιάνδρου 9, 115 28 Αθήνα Τηλ. / Fax: 210-7210055, E-mail: info@atherosclerosis-gr.org Web site: www.atherosclerosis-gr.org ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γενικός Γραμματέας: Ειδικός Γραμματέας Ταμίας: Μέλη: Μ. Ελισάφ Β. Άθυρος Η. Χειμώνας Δ. Παναγιωτάκος Ε. Μπιλιανού Ε. Γανωτάκης Α. Καραγιάννης Γ. Κολοβού Β. Νικολάου Χ. Πίτσαβος Α. Τσελέπης ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ - ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Τόπος - Ημερομηνίες διεξαγωγής 3-5 Ιουλίου 2009, Ξενοδοχείο Stratos Vassilikos, Αθήνα Εγγραφές Η παρακολούθηση του Θερινού Σχολείου είναι δωρεάν και υποχρεωτική για όλους τους συμμετέχοντες καθ όλη τη διάρκειά του. Η εγγραφή περιλαμβάνει: Παρακολούθηση της επιστημονικής εκδήλωσης Καφέ - Γεύματα Πιστοποιητικό παρακολούθησης Γραμματεία EVENT MAKERS ΕΠΕ Κ. Παλαιολόγου 14 171 21, Ν. Σμύρνη Τηλ.: 210 9311004-6 (εσ. 209) Φαξ: 210 9370207-8 e-mail chgastounioti@eventmakers.gr, congress@eventmakers.gr Summer School is endorsed by the European Atherosclerosis Society
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ Αγαπητοί Συνάδελφοι, Ως Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης, έχω την τιμή και τη χαρά να σας καλωσορίσω στο 2 ο Θερινό Σχολείο της Ε.Ε.Α., που πραγματοποιείται στο Ξενοδοχείο Stratos Vassilikos από 3 έως 5 Ιουλίου 2009. Το Θερινό Σχολείο αποτελεί μέρος της προσπάθειας που καταβάλλει η Ε.Ε.Α. για την επιστημονική κατάρτιση των νέων συναδέλφων, σε όλο το φάσμα της αθηροσκλήρωσης και της καρδιαγγειακής νόσου που εκτείνεται από την παθοφυσιολογία μέχρι την κλινική πράξη. Με βασική αρχή «Από την ιατρική βασισμένη στις αποδείξεις, στις κατευθυντήριες οδηγίες και στην κλινική πράξη», καταρτίσαμε ένα επιστημονικό πρόγραμμα που φέτος επικεντρώνεται στον σακχαρώδη διαβήτη. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει διαλέξεις, κλινικά φροντιστήρια και συζήτηση επί ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής σε ηλεκτρονική μορφή με την, για την καλύτερη αφομοίωση της ύλης. Θα δοθεί επίσης ένα βιβλίο προσαρμοσμένο στις ανάγκες σας. Η παρουσία και η ενεργός συμμετοχή σας στο 2 ο Θερινό Σχολείο της Ε.Ε.Α., είναι στοιχεία που θα οδηγήσουν στην πραγματοποίηση μιας επιτυχημένης εκπαίδευσης σε ένα τόσο ευρύ και σημαντικό θέμα. Ελισάφ Μωϋσής Καθηγητής Παθολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η αθηροσκλήρωση αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες νοσηρότητας και θνητότητας στις αναπτυγμένες χώρες. Η σημαντική πρόοδος που συνεχώς συντελείται στην κατανόηση της παθοφυσιολογίας της αθηροσκλήρωσης έχει οδηγήσει σε νέες προσεγγίσεις ως προς τις μεθόδους πρόληψης, διάγνωσης και θεραπευτικής αντιμετώπισης της νόσου. Παράλληλα, έχει αναδείξει την πολυπλοκότητα των μηχανισμών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της νόσου με αποτέλεσμα να είναι σήμερα αναγκαία η σύνθεση και η συμπληρωματική δραστηριότητα επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων προκειμένου να καταστεί δυνατή η πολύπλευρη και ολοκληρωμένη προσέγγιση του επιστημονικού πεδίου της αθηροσκλήρωσης. Με δεδομένο ότι καμία ιατρική ειδικότητα ή μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στις πανεπιστημιακές σχολές της χώρας μας δεν παρέχει το σύνολο των απαιτούμενων γνώσεων για την κατανόηση και περαιτέρω εμβάθυνση στο επιστημονικό αυτό πεδίο, η Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης αποφάσισε να διοργανώνει ετησίως ένα θερινό σχολείο με θέμα την αθηροσκλήρωση και την καρδιαγγειακή νόσο. Το σχολείο αυτό θα παρέχει σε μεταπτυχιακό επίπεδο τις σύγχρονες γνώσεις για τους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς που συμμετέχουν στη δημιουργία, εξέλιξη και ρήξη της αθηρωματικής πλάκας. Επίσης θα παρουσιάζονται τα πρόσφατα δεδομένα για την επιδημιολογία, την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των νόσων που σχετίζονται με την αθηροσκλήρωση. Τα μαθήματα θα διαρκούν 3 συνεχόμενες ημέρες και μπορούν να τα παρακολουθήσουν οι πτυχιούχοι ΑΕΙ ή ΤΕΙ που ασχολούνται ερευνητικά με θέματα σχετικά με την αθηροσκλήρωση και την καρδιαγγειακή νόσο ή δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε χώρους που σχετίζονται με το παραπάνω θέμα, όπως ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων, διαιτολόγοι, βιολόγοι, χημικοί, φαρμακοποιοί, βιοχημικοί που εργάζονται σε εργαστήρια νοσοκομείων, επιστημονικό προσωπικό φαρμακευτικών εταιρειών, κ.λπ. Η Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε το επίπεδο του θερινού σχολείου να είναι υψηλό. Στα πλαίσια αυτά έχει επιλέξει ως εκπαιδευτές, διεθνούς κύρους Έλληνες επιστήμονες που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ειδικοτήτων, από τη βιοχημεία, τη μοριακή βιολογία, τη διαιτολογία και την επιδημιολογία, μέχρι τις ιατρικές ειδικότητες που καλύπτουν τα γνωστικά αντικείμενα της καρδιολογίας, της λιπιδιολογίας, της υπέρτασης, του σακχαρώδη διαβήτη, κ.λπ. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι εξαιτίας του υψηλού επιπέδου του εκπαιδευτικού προγράμματος, το θερινό σχολείο έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης και θα διεξάγεται υπό την αιγίδα της, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχουν ως εκπαιδευτές, διεθνούς κύρους επιστήμονες από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Πιστεύουμε ότι η συμμετοχή των εκπαιδευόμενων Ελλήνων επιστημόνων στο θερινό σχολείο της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης θα είναι μεγάλη και τα οφέλη που θα προκύψουν γι αυτούς σημαντικά, γεγονός που θα αναδείξει το θερινό σχολείο ως μία από τις σημαντικότερες επιστημονικές - εκπαιδευτικές δραστηριότητες στη χώρα μας. Αθήνα, Ιούλιος 2009 Ο Συντονιστής των Σεμιναρίων Αλέξανδρος Τσελέπης Καθηγητής, Μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης
2 ο ΘΕΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ - ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ Σακχαρώδης Διαβήτης και Αθηροσκλήρωση 3-5 Ιουλίου 2009, Ξενοδοχείο Stratos Vassilikos - Αθήνα Πρόγραμμα Παρασκευή 3 Ιουλίου 08.00-08.45 Εγγραφές 08.45-09.00 Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο της Ε.Ε.Α. Καθηγητή Μ. Ελισάφ 09.00-10.00 Παθοφυσιολογία του σακχαρώδη διαβήτη: Διαταραχές έκκρισης - δράσης ινσουλίνης. Ρόλος της γλυκαγόνης και των ινκρετινών Θ. Αλεξανδρίδης 10.00-11.00 Διαταραχές του μεταβολισμού των λιπιδίων στο σακχαρώδη διαβήτη Μ. Ελισάφ 11.00-11.30 Διάλειμμα καφέ 11.30-12.30 Επιδημιολογία του σακχαρώδη διαβήτη και των επιπλοκών του Δ. Παναγιωτάκος
12.30-13.30 Clinical and laboratory investigation of patients with diabetes mellitus RDG. Leslie (UK) Discussion with trainees on multiple-choice questionnaire provided electronically (interactive) 13.30-16.00 Γεύμα 16.00-17.00 Η αθηρωματική πλάκα του διαβητικού ασθενή Α. Τσελέπης 17.00-18.00 Συσχέτιση του σακχαρώδη διαβήτη με την καρδιαγγειακή νόσο Α. Μελιδώνης 18.00-18.30 Διάλειμμα καφέ 18.30-20.00 Οδηγίες για τη σωστή συγγραφή ενός επιστημονικού άρθρου. Μέθοδοι αξιολόγησης μιας επιστημονικής εργασίας D. Mikhailidis (UK), Δ. Παναγιωτάκος, Ε. Λυμπερόπουλος Σάββατο 4 Ιουλίου 09.00-10.00 Insulin resistance and microvascular complications of diabetes mellitus P. Valensi (France) Discussion with trainees on multiple-choice questionnaire provided electronically (interactive) 10.00-11.00 Επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη Νεφροπάθεια. Α. Αλαβέρας
Αμφιβληστροειδοπάθεια. Κ. Πέτρου Νευροπάθεια. Ν. Τεντολούρης 11.00-11.30 Διάλειμμα καφέ 11.30-12.30 Ο ρόλος της σωματικής άσκησης και της διατροφής στην πρόληψη και την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη Η. Μυγδάλης 12.30-13.30 Θεραπευτικοί στόχοι στο σακχαρώδη διαβήτη. Τι μάθαμε από τις κλασσικές (DCCT - UKDDS) και νεώτερες μελέτες (ACCORD - ADVANCE - VADT) Σ. Παππάς 13.30-16.00 Γεύμα 16.00-17.00 Θεραπεία σακχαρώδη διαβήτη με αντιδιαβητικά δισκία (Μετφορμίνη, Σουλφονυλουρία, Γλιταζόνες, Γλινίδες Ακαρβόζη) Σ. Μπούσμπουλας 17.00-18.00 New oral antidiabetic drugs: Incretin mimetics and DPP-4 inhibitors NM. Lalić (Serbia) Discussion with trainees on multiple-choice questionnaire provided electronically (interactive) 18.00-18.30 Διάλειμμα καφέ
18.30-19.30 Αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη με ινσουλίνη. Χρήση αναλόγων της ινσουλίνης και αντλίας ινσουλίνης 1. Σε παιδιά (Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1) Α. Βαζαίου 2. Σε ενήλικες (Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2) Ι. Ιωαννίδης Κυριακή 5 Ιουλίου 09.00-10.00 Πολυπαραγοντική αντιμετώπιση του ασθενή με σακχαρώδη διαβήτη πέραν της γλυκόζης (Ι) Ο διαβητικός ασθενής με υπέρταση Α. Καραγιάννης Σφάλματα και παραλείψεις στη θεραπεία του διαβητικού ασθενή με υπέρταση Α. Αχείμαστος 10.00-11.00 Πολυπαραγοντική αντιμετώπιση του ασθενή με σακχαρώδη διαβήτη πέραν της γλυκόζης (IΙ) Βασικές αρχές θεραπείας της διαβητικής δυσλιπιδαιμίας. Χ. Πίτσαβος Σφάλματα και παραλείψεις στη θεραπεία του διαβητικού ασθενή με δυσλιπιδαιμία. Β. Άθυρος 11.00-11.30 Διάλειμμα καφέ 11.30-12.30 Επιλογή αντιδιαβητικής αγωγής: Η κατάλληλη θεραπεία βάσει ιατρικής βασισμένης στις αντενδείξεις για τον κατάλληλο ασθενή. Συστάσεις Αλγόριθμος Σ. Παππάς 12.30 Λήξη Θερινού Σχολείου
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ Lalic N. Corresponding Member of Serbian Academy of Sciences and Arts Professor of Medicine and Endocrinology School of Medicine, University of Belgrade Head of Diabetes Center Institute for Endocrinology, Diabetes and Metabolic Diseases Clinical Center of Serbia, Belgrade, Serbia Leslie D. Professor of Diabetes and Autoimmunity, St. Bartholomew's Hospital, London Mikhailidis D. Academic Head of Dept., Dept. of Clinical Biochemistry (Vascular Disease Prevention Clinics), Royal Free Hospital Royal Free and University College School of Medicine (University of London), UK Valensi P. Professor of Nutrition, Diabetologist and endocrinologist Head of the department of Endocrinology-Diabetology-Nutrition of Jean Verdier Hospital, Bondy. France. Director of the Laboratory of Nutrition, Metabolic diseases and cardiovascular prevention, Paris-Nord University Άθυρος Β. Επίκ. Καθηγητής Παθολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αλαβέρας Α. Ιατρός-Παθολόγος, Αναπλ. Διευθυντής Α' Παθολογικού Τμήματος Ερυθρού Σταυρού, Πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Αλεξανδρίδης Θ. Καθηγητής Παθολογίας - Ενδοκρινολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ρίου Αχείμαστος Α. Αναπλ. Καθηγητής Παθολογίας, Διευθυντής Γ' Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Π.Γ.Ν.Θ. «Η Σωτηρία» Βαζαίου Α. Παιδίατρος - Αναπλ. Διευθύντρια της Α Παιδιατρικής Κλινικής & Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου, Νοσοκομείο Παίδων «Π & Α Κυριακού» Ελισάφ Μ. Καθηγητής Παθολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Πρόεδρος της Ελλ. Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης Ιωαννίδης Ι. Επιμελητής Α', Υπεύθυνος Διαβητολογικού Ιατρείου και Ιατρείου Παχυσαρκίας, Κωνσταντοπούλειο Γενικό Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας Καραγιάννης Α. Αναπλ. Καθηγητής Παθολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Λυμπερόπουλος Ε. Λέκτορας Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων Μελιδώνης Α. Αναπλ. Διευθυντής Α' Παθολογικής Κλινικής, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου, Ιατρείο Παχυσαρκίας και Μεταβολισμού, «Τζάνειο» Νοσοκομείο Μπούσμπουλας Σ. Παθολόγος, Αναπλ. Διευθυντής, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου, Γ.Ν. Νίκαιας - Πειραιά Μυγδάλης Η. Διευθυντής Β' Παθολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο ΝΙΜΙΤΣ Παναγιωτάκος Δ. Λέκτορας Βιοστατιστικής - Επιδημιολογίας της Διατροφής, Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας - Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Παππάς Σ. Ιατρός - Παθολόγος, Διευθυντής Γ Παθολογικού Τμήματος και Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Νίκαιας - Πειραιά Πέτρου Κ. Αναπλ. Διευθυντής, Υπεύθυνος Οφθαλμολογικού - Διαβητολογικού Ιατρείου, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ιπποκράτειο» Πίτσαβος Χ. Αναπλ. Καθηγητής Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Τεντολούρης Ν. Επίκ. Καθηγητής Παθολογίας, Α' Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό» Τσελέπης Α. Καθηγητής Βιοχημείας - Κλινικής Χημείας, Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Ε Υ Χ Α Ρ Ι Σ Τ Ι Ε Σ ΜΕΙΖΩΝ ΧΟΡΗΓΟΣ: PROTON PHARMA ASTRAZENECA ΒΙΑΝΕΞ / MSD - SCHERING PLOUGH BOEHRINGER INGELHEIM ELAIS - UNILEVER HELLAS A.E. Ν. ΠΕΤΣΙΑΒΑΣ Α.Ε. PHARMASERVE LILLY SANOFI AVENTIS SOLVAY PHARMA 233