πρόλογος Απολογισμός 2001 σελίδα 1

πρόλογος Κατά το έτος 2001 το Ινστιτούτο Ραδιοϊσοτόπων-Ραδιοδιαγνωστικών Προϊόντων (Ι/Ρ-ΡΠ) συνέχισε με σταθερούς ρυθμούς την επιστημονική του δραστηριότητα στο ευρύτερο πεδίο του Επιστημών Υγείας. Οι στόχοι του παραμένουν πάντα: Η in vivo διάγνωση και θεραπεία Η in vitro διάγνωση Η ανάπτυξη υψηλής φαρμακευτικής τεχνολογίας Κατά την ανάπτυξη των προγραμμάτων του Ινστιτούτου οι ερευνητές του έλαβαν σοβαρά υπόψη τους την έκθεση της επιτροπής αξιολόγησης του 2000, με αποτέλεσμα να προχωρήσουν και σε ορισμένες διαρθρωτικές αλλαγές. Ειδικότερα όλα τα προγράμματα του Ινστιτούτου και ο σχεδιασμός του επιχειρησιακού του σχεδίου ακολούθησαν δύο κύριες επιστημονικές κατευθύνσεις, τη Βιοδιαγνωστική και τη Ραδιοφαρμακευτική. Με κοινή απόφαση όλου του ερευνητικού δυναμικού του Ινστιτούτου, οι ερευνητικές ομάδες ενεργοποιήθηκαν στις δυο αυτές κατευθύνσεις κατά το παρελθόν έτος, λόγω της προφανούς κοινωνικο-οικονομικής σημασίας τους για τη χώρα αλλά και του επιστημονικού ενδιαφέροντος για τους ερευνητές. Παράλληλα, εδραιώθηκε πια στα πλαίσια του Ι/Ρ-ΡΠ και ένας τρίτος άξονας δραστηριότητας αναφερόμενος στην Ανάπτυξη Νέων Προϊόντων και Τεχνολογίας. Κύριο στόχο αυτής της κατεύθυνσης αποτελούν οι τεχνολογικές εφαρμογές, οι οποίες βασίζονται στα επιστημονικά αποτελέσματα του Ι/Ρ-ΡΠ στη Βιοδιαγνωστική και στη Ραδιοφαρμακευτική, καθώς και στον συντονισμό των εμπορικών συνεργασιών του Ινστιτούτου με τη βιομηχανία. Το επιχειρησιακό σχέδιο του Ινστιτούτου εκπονήθηκε με γνώμονα την πλήρη αξιοποίηση ορισμένων πλεονεκτημάτων του, όπως: 1. τη διεπιστημονική αλληλεπίδραση των ερευνητικών ομάδων και τις εδραιωμένες συνεργασίες κάθε μίας από αυτές με διεθνή ερευνητικά δίκτυα 2. τον μοναδικό σε εθνικό επίπεδο εξοπλισμό του Ινστιτούτου για έρευνα στη Ραδιοφαρμακευτική και στη Βιοδιαγνωστική 3. τους στενούς δεσμούς του, οι οποίοι έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία πέντε χρόνια με Ελληνικές και Ευρωπαϊκές Βιομηχανίες Έρευνα Υψηλή προτεραιότητα δόθηκε σε ερευνητικά προγράμματα σε περιοχές στις οποίες η Διεθνής Επιτροπή Αξιολόγησης έχει αναγνωρίσει ότι υπάρχουν προοπτικές εξέλιξης και επιτεύγματα παγκόσμιας εμβέλειας. Σε αυτά περιλαμβάνονται η Ραδιοεπισήμανση Πεπτιδίων (παραγώγων μπομπεσίνης, νευροτενσίνης και σωματοστατίνης) με στόχο τη δημιουργία νέας γενιάς ραδιοφαρμάκων με συγκεκριμένη στόχευση, η Γενετική Έρευνα γονιδίων εμπλεκόμενων σε καρκίνο του στήθους (BRCA1 και BRCA2) και η Ανάπτυξη Ανοσοαισθητήρων και Βιοαισθητήρων υψηλής τεχνολογίας. Τα επιστημονικά επιτεύγματα, οι διακρίσεις, τα βραβεία και οι υποτροφίες που έχει επιτύχει το Ινστιτούτο σε αυτές τις κατευθύνσεις τον τελευταίο χρόνο θεωρούμε ότι επιβεβαιώνουν την ορθότητα αυτών των επιλογών του. Ειδικότερα: Αναπτύχθηκε ανάλογο της σωματοστατίνης ( 99m Tc-Demotate), το οποίο εγκρίθηκε για κλινικές δοκιμές από το Υπουργείο Υγείας της Αυστρίας στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Innsbruck τον Ιούνιο του 2001. Σύντομα αναμένεται να δοθεί έγκριση και από το Απολογισμός 2001 σελίδα 1

Ομοσπονδιακό Υπουργείο Δημόσιας Υγείας της Ελβετίας και την Πανεπιστημιακή Κλινική της Λοζάννης για το ανάλογο της μπομπεσίνης 99m Tc Demotide BBN 1 που έχει πρόσφατα αναπτυχθεί στο Ινστιτούτο. Η χρηματοδότηση για την ανάπτυξη αυτών και άλλων πεπτιδικών αναλόγων προήλθε από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, την Ευρωπαϊκή Ένωση και ίδιους πόρους του Ινστιτούτου. Σε συνεργασία διαφόρων ομάδων του Ινστιτούτου, με μερική χρηματοδότηση της ΓΓΕΤ, αλλά και με την οικονομική υποστήριξη συνεργαζομένου ιδιωτικού φορέα, αναπτύχθηκαν και μελετήθηκαν και άλλα ραδιοεπισημασμένα παράγωγα του νευροπεπτιδίου Μπομπεσίνη (ΒΝ). Ειδικότερα το παράγωγο 99m Tc-ΒΝ1 έχει μελετηθεί διεξοδικά σε στενή συνεργασία του Ινστιτούτου και του Πανεπιστημίου της Ρώμης La Sapienza. Μετά από έγκριση των αρμοδίων φορέων της Ιταλίας, έχει ήδη αρχίσει η κλινική εφαρμογή του ραδιοεπισημασμένου πεπτιδίου στη σπινθηρογραφική ανίχνευση καρκίνου του μαστού και του προστάτη. Ταυτόχρονα έχει αρχίσει η μελέτη του παραγώγου 188 Re-ΒΝ1 για κλινική αξιολόγησή του στη θεραπευτική αντιμετώπιση αντίστοιχων μορφών καρκίνου. Παράλληλα έχει παρασκευασθεί και βρίσκεται σε φάση πειραματικής μελέτης παράγωγο ΒΝ2, το οποίο, επισημαινόμενο με τα ραδιονουκλίδια Tc-99m και Re-188 πιστεύεται ότι διαθέτει κατάλληλες ιδιότητες για τη διάγνωση και θεραπεία καρκίνου διαφόρων τύπων. Για τα ραδιοεπισημασμένα παράγωγα 99m Tc-BN2 και 188 Re-ΒΝ2 έχουν συγγραφεί και υποβληθεί σχετικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας, των οποίων αναμένεται η έγκριση. Ολοκληρώθηκε επιτυχώς το Μάρτιο του 2001, με εκπλήρωση όλων των στόχων που είχαν τεθεί, η πρώτη γενετική μελέτη του ελληνικού πληθυσμού για τα γονίδια προδιάθεσης στον καρκίνο του μαστού BRCA1 και BRCA2. Η μελέτη αυτή, η οποία συντονίστηκε από το Ινστιτούτο και χρηματοδοτήθηκε από τη ΓΓΕΤ, εδραίωσε ένα εθνικού εύρους δίκτυο από νοσοκομεία και κλινικές και βραβεύτηκε με το βραβείο «Σ. Παπασταμάτης» για το 2000 από την Ιατρική Εταιρεία Αθηνών. Μετά την ιδιαίτερα επιτυχημένη ολοκλήρωση του προγράμματος BRITE EURAM III του 1997, το οποίο αφορούσε στην ανάπτυξη οπτικών ανοσοαισθητήρων (optical capillary immunosensors) για την ταυτόχρονη μέτρηση πολλών αντιγόνων στο ίδιο δείγμα, κατά το 2001, επιτεύχθηκαν, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μικροηλεκτρονικής του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», δύο σημαντικές ευρωπαϊκές ερευνητικές επιχορηγήσεις μέσω των προγραμμάτων IST και GROWTH συνολικού ύψους 5,8 εκατομμυρίων ευρώ. Ο συντονισμός και των δύο προγραμμάτων πραγματοποιείται από το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος». Τα νέα προγράμματα στοχεύουν στην ανάπτυξη ολοκληρωμένων οπτικών ανοσοαισθητήρων και αισθητήρων DNA σε ψηφίδες πυριτίου και πραγματοποιούνται σε συνεργασία με Ευρωπαϊκά και Αμερικανικά Ακαδημαϊκά Ινστιτούτα, καθώς και με σημαντικές Ευρωπαϊκές βιομηχανίες. Ισχυρή ώθηση δόθηκε επίσης στην έρευνα σε τομείς οι οποίοι έχουν υπάρξει ιδιαίτερα αποδοτικοί για το Ινστιτούτο τα τελευταία δέκα χρόνια, τόσο σε επιστημονικά αποτελέσματα και δημοσιεύσεις υψηλής επίπτωσης, όσο και σε ανάπτυξη νέων προϊόντων. Οι τομείς αυτοί περιλαμβάνουν τη Χημεία του Τεχνητίου και του Ρηνίου, τη μελέτη Θυμοσινών ως δυνητικών καρκινικών δεικτών και την Ανάπτυξη καινοτόμων Ανοσοαναλυτικών Μεθοδολογιών. Και σε αυτούς τους τομείς έχει επιτευχθεί εξωτερική χρηματοδότηση με πλήθος επιχορηγήσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη ΓΓΕΤ και τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας. Επιδιώκεται η απόκτηση ανάλογων ερευνητικών προγραμμάτων με ενδιαφέρον κυρίως στους τομείς της Μοριακής Ραδιοφαρμακευτικής και της Ραδιοθεραπείας. Απολογισμός 2001 σελίδα 2

Όπως καταδείχτηκε και από το πόρισμα της Διεθνούς Επιτροπής Αξιολόγησης, η σημερινή κατάσταση του Ινστιτούτου Ραδιοϊσοτόπων Ραδιοδιαγνωστικών Προϊόντων διαφαίνεται εξαιρετικά υποσχόμενη και με υψηλές προοπτικές. Έχει επιτευχθεί ισχυρό διεπιστημονικό ερευνητικό περιβάλλον στους κόλπους του Ινστιτούτου. Δώδεκα ερευνητές σε οργανικές θέσεις, μαζί με τις ερευνητικές τους ομάδες, ασχολούνται με το σχεδιασμό, τη σύνθεση, τον καθαρισμό και τη μελέτη βιομορίων. Σε συνεργασία με άλλα Ινστιτούτα του ΕΚΕΦΕ «Δ» διεξάγονται Ανοσοχημικές, Φυσικοχημικές και Βιοφυσικές μελέτες σε βάθος. Σε εργαστήρια του Ινστιτούτου, τα οποία είναι μοναδικά για τον ελληνικό χώρο, πραγματοποιείται η ανάπτυξη, τροποποίηση και μελέτη βιομορίων για Ραδιοφαρμακευτικές και άλλες Βιοδιαγνωστικές εφαρμογές, παράλληλα με την in vitro/in vivo βιολογική αξιολόγηση ραδιοεπισημασμένων ενώσεων. Ο κεντρικός άξονας για όλες τις δραστηριότητες του Ινστιτούτου είναι οι Βιοϊατρικές Εφαρμογές στη διάγνωση. Εκπαίδευση Το Ινστιτούτο διατηρεί ισχυρή σύνδεση με τη μεταπτυχιακή εκπαίδευση. Μεταπτυχιακοί Φοιτητές εκπονούν τις διδακτορικές διατριβές τους υπό την επίβλεψη ερευνητών του Ινστιτούτου. Λόγω του διεπιστημονικού χαρακτήρα των ερευνητικών προγραμμάτων, απονέμονται διπλώματα εξειδίκευσης και διδακτορικά διπλώματα σε συνεργασία με τα Πανεπιστημιακά Τμήματα Χημείας, Φαρμακευτικής, Βιολογίας και Φυσικής. Το Ινστιτούτο προσφέρει τέσσερις υποτροφίες κάθε χρόνο σε εξειδικευμένα θέματα στη Ραδιοφαρμακευτική, Ανοσοχημεία και Μοριακή Βιολογία. Μερικοί από τους νέους διδάκτορες του Ινστιτούτου έχουν καταλάβει μεταδιδακτορικές θέσεις σε Πανεπιστήμια στην Ευρώπη και την Αμερική, ενώ άλλοι σταδιοδρομούν στην ελληνική φαρμακευτική βιομηχανία. Ανάπτυξη Νέων Προϊόντων Υψηλής Τεχνολογίας, Εμπορικές Συναλλαγές Το Ινστιτούτο, παραδοσιακά, εστιάζει τις προσπάθειες του στην τεχνολογική ανάπτυξη. Τα τελευταία 5 χρόνια, οι επενδύσεις σε εξοπλισμό αιχμής και η συμμετοχή σε Εθνικά και Διεθνή Ερευνητικά Δίκτυα έχουν βελτιώσει δραστικά την ακαδημαϊκή παρουσία του Ινστιτούτου. Αντανάκλαση αυτής της προόδου είναι η αύξηση του αριθμού και του συντελεστή επίπτωσης των πρόσφατων δημοσιεύσεων, καθώς και η προσέλκυση χρηματοδότησης για βασική έρευνα. Στην πρωτοπορία της τεχνολογίας, το Ινστιτούτο έχει ανοίξει το δρόμο και σήμερα είναι από τα λίγα Ινστιτούτα του ΕΚΕΦΕ «Δ» το οποίο εκμεταλλεύεται εμπορικά τα προϊόντα της έρευνάς του. Ειδικότερα αναφέρεται ότι το Ι/Ρ-ΡΠ έχει συνάψει, ήδη από το παρελθόν, συμβόλαιο για την εμπορική εκμετάλλευση των προϊόντων του με την εταιρεία Π.Ν. Γερολυμάτος Α.Ε.Β.Ε., μια από τις σημαντικότερες φαρμακευτικές εταιρείες της Ελλάδας. Ταυτόχρονα, προχωρούν οι διαπραγματεύσεις για νέα συμβόλαια και με άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο του φαρμάκου για τη διάχυση της τεχνογνωσίας και την αξιοποίηση της τεχνολογίας που υπάρχει στο Ινστιτούτο. Παράλληλα υποβάλλονται από το επιστημονικό προσωπικό ολοένα και περισσότερες αιτήσεις για εθνικά και διεθνή διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Μεγάλο μέρος των εσόδων από αυτές τις δραστηριότητες επανεπενδύονται σε ερευνητικά προγράμματα. Εξάλλου, στα εργαστήρια Ελέγχου Ποιότητας Ραδιοφαρμάκων του Ινστιτούτου έχει ανατεθεί από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ) η αρμοδιότητα για τον έλεγχο ποιότητας όλων των ραδιοφαρμάκων που διακινούνται στην Ελλάδα. Η μοναδικότητα αυτών των Απολογισμός 2001 σελίδα 3

εργαστηρίων σε εθνικό επίπεδο καταδείχτηκε και από το πόρισμα της Διεθνούς Επιτροπής Αξιολόγησης. Στρατηγική για το μέλλον Έχοντας αποκτήσει εξοπλισμό αιχμής για τα περισσότερα από τα εργαστήριά του, καθώς και επαρκή διαρκώς αυξανόμενη τα τελευταία χρόνια εξωτερική χρηματοδότηση, η στρατηγική του Ινστιτούτου για την επίτευξη και διατήρηση αριστείας στα επόμενα πέντε χρόνια επικεντρώνεται στο ανθρώπινο δυναμικό. Βασικός στόχος του Ινστιτούτου είναι η προσέλκυση νέων ταλαντούχων ερευνητών, αμέσως μετά την απόκτηση διδακτορικού, οι οποίοι αναμένεται να εργαστούν στις ήδη υπάρχουσες ερευνητικές ομάδες, να προωθήσουν νέα προγράμματα και να προσελκύσουν εξωτερική χρηματοδότηση. Αυτοί οι Συνεργαζόμενοι Ερευνητές, μαζί με τους έξι Μεταδιδακτορικούς Υποτρόφους και τους Μεταδιδακτορικούς Συνεργάτες που έχουν προσληφθεί μέσω εξωτερικής χρηματοδότησης θα αποτελέσουν τη δυναμική κρίσιμη μάζα ερευνητών που θα αλληλεπιδράσουν με τους μεταπτυχιακούς φοιτητές και το μόνιμο ερευνητικό προσωπικό. Έτσι θα αντισταθμιστεί η μέχρι τώρα προβληματική εισροή ερευνητών νέας γενιάς στο Ινστιτούτο, πρόβλημα το οποίο πρέπει άμεσα να επιλυθεί από την ίδια τη ΓΓΕΤ. Παράλληλα με την αύξηση του ερευνητικού δυναμικού, κύρια σημεία της στρατηγικής του Ινστιτούτου είναι: οι επιστημονικές συνεργασίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο η συνεχής καθημερινή αλληλεπίδραση με τη βιομηχανία που παρέχει στο Ινστιτούτο νέα κίνητρα για προσέγγιση της αγοράς και τα μέσα για την απόκτηση Διεθνών Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας η αναδιοργάνωση και ανακαίνιση των εργαστηριακών χώρων για την επίτευξη περισσότερο αποδοτικού χώρου εργασίας και τέλος η αναβάθμιση, επέκταση και συντήρηση του υπάρχοντος εξοπλισμού. Για μελλοντική εσωτερική αξιολόγηση έχουν θεσπισθεί από το Ινστιτούτο παγκόσμια πρότυπα, τα οποία περιλαμβάνουν: Επιστημονικά αποτελέσματα υψηλής ποιότητας Εκπαίδευση φοιτητών και τεχνικών Καινοτομία και διπλώματα ευρεσιτεχνίας με άμεση κοινωνικο-οικονομική επίπτωση. Κατά το 2001 οι στόχοι του Ινστιτούτου επικεντρώθηκαν βασικά στους πιο πάνω τομείς, με πολύ θετικά αποτελέσματα για το ΕΚΕΦΕ «Δ». Μερικά από τα εργαστήρια του Ινστιτούτου έχουν ηγετική θέση στους αντίστοιχους τομείς στην Ελλάδα. Η εμπορική συνεργασία του Ινστιτούτου με τη βιομηχανία είναι η πρώτη για το ΕΚΕΦΕ «Δ» και ανοίγει τον δρόμο για νέες ανάλογες συνεργασίες. Εργαστήρια / Υπάρχον Προσωπικό: Το Ινστιτούτο αποτελείται από τα ακόλουθα εργαστήρια: Απολογισμός 2001 σελίδα 4

Κατεύθυνση Βιοδιαγνωστικής Εργαστήριο Ανοσοπεπτιδικής Χημείας Εργαστήριο Μοριακής Διαγνωστικής Εργαστήριο Ανοσοαναλύσεων/Ανοσοαισθητήρων Εργαστήριο Μοριακής Βιοφυσικής Κατεύθυνση Ραδιοφαρμακευτικής: Εργαστήριο Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας και Παρασκευής Ραδιοφαρμάκων Εργαστήριο Ραδιοϊσοτοπικών Μελετών και Ραδιοχημικής Αναλύσεως Πρωτογενών Ραδιοϊσοτόπων και Επισημασμένων Ενώσεων Εργαστήριο in vitro Μελέτης και in vivo Αξιολογήσεως Ραδιοφαρμάκων Υπάρχον Προσωπικό: Ερευνητές βαθμίδας Α έως Γ: 12 Μεταδιδακτορικοί Υπότροφοι: 6 Μεταδιδακτορικοί Συνεργάτες (εξωτερική χρηματοδότηση): 7 Μεταπτυχιακοί Υπότροφοι: 18 Μεταπτυχιακοί Φοιτητές (εξωτερική χρηματοδότηση): 8 Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό: 3 Τεχνικοί: 8 Διοικητικό Προσωπικό: 2 Κλείνοντας τον πρόλογο του απολογισμού του Ινστιτούτου Ραδιοϊσοτόπων- Ραδιοεπισημασμένων Προϊόντων για το έτος 2001 θα πρέπει να αναφερθεί ότι από τον Σεπτέμβριο του 2000 το Ινστιτούτο στερείται διευθυντή. Στο διάστημα που μεσολάβησε το Ινστιτούτο λειτούργησε βασιζόμενο στη δομή- δίχτυ, όπου ο κάθε ερευνητής ή εργαζόμενος στο Ινστιτούτο αποτελεί ένα κόμβο και ο Διευθυντής δρα ως ρυθμιστικός παράγοντας μεταξύ των κόμβων. Ωστόσο, επειδή το υπάρχον νομικό πλαίσιο και οι διοικητικές δομές δεν είναι έτοιμες να αποδεχθούν, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, αυτή τη δομή για τη λειτουργία ενός Ινστιτούτου, η παρέμβαση και η διαπραγματευτική ικανότητα του Ι/Ρ- ΡΠ στα κέντρα λήψεως αποφάσεων για την ερευνητική πολιτική και την πορεία του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» ήταν εκ των πραγμάτων σημαντικά περιορισμένη. Παρά τις εγγενείς δυσκολίες που δημιουργεί μια τέτοια κατάσταση, το Ινστιτούτο, μέσω στενής και συνεχούς συνεργασίας της Αναπληρώτριας Διευθύντριας και του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του, χάραξε τη στρατηγική του για την επόμενη πενταετία, καθόρισε τις ερευνητικές και αναπτυξιακές επιλογές του και προώθησε τη διασύνδεσή του με ιδιωτικούς φορείς κατά τρόπο, θέλουμε να πιστεύουμε, επιτυχή. Η εκτίμησή μας αυτή βασίζεται στα αποτελέσματα της αξιολόγησης του προγράμματος Αριστείας, στην επιτυχία διαφόρων προτάσεων του Ινστιτούτου που υποβλήθηκαν σε Ευρωπαϊκά, Διεθνή και Εθνικά (χρηματοδοτούμενα από τη ΓΓΕΤ) προγράμματα καθώς και στην αύξηση των ερευνητικών εργασιών και των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που παρήχθησαν και στοχεύουν στην ανάπτυξη νέων πρωτοποριακών προϊόντων και τεχνολογιών για βιοϊατρικές εφαρμογές. Ιανουάριος 2002 Α. Δ. Βαρβαρήγου Αναπληρώτρια Διευθύντρια Απολογισμός 2001 σελίδα 5

οργανόγραμμα του ινστιτούτου ραδιοϊσοτόπων - ραδιοδιαγνωστικών προϊόντων ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Α. Δ. ΒΑΡΒΑΡΗΓΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Βιοανόργανες Ενώσεις Μ. Παπαδόπουλος Πεπτίδια και Βιομόρια στην Ογκολογία Θ. Μάινα Τεχνολογία Ραδιοφαρμάκων Μ. Παπαδόπουλος ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΗΜΑΣΜΕΝΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ Σ. ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ Ραδιοχημεία Επισημασμένων Ενώσεων Σ. Αρχιμανδρίτης Ραδιοβιολογία Επισημασμένων Ενώσεων Α. Βαρβαρήγου ΑΝΟΣΟΠΕΠΤΙΔΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Γ. ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ Ανοσοπεπτιδικη Χημεια Γ. Ευαγγελατος Διαγνωστική Ανοσοχημεία Ε. Λιβανίου Βιοπεπτιδική Χημεία Λ. Λεοντιάδης ΑΝΟΣΟΑΝΑΛΥΣΗ Ι. ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗΣ Χημεία Ανοσοαναλύσεων Ι. Χριστοφίδης Ανοσοαισθητήρες Νέα Υλικά Σ. Κακαμπάκος ΒΙΟΜΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Γ. ΝΟΥΝΕΣΗΣ Βιομοριακή Φυσική Γ. Νούνεσης Μοριακή Διαγνωστική Δ. Γιαννουκάκος ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α. Δ. ΒΑΡΒΑΡΗΓΟΥ Ραδιοφάρμακα- Ραδιοϊσότοπα- Ανοσοδιαγνωστικά Προϊόντα Α. Δ. Βαρβαρήγου Ραδιοφάρμακα- Ραδιοϊσότοπα- Ανοσοδιαγνωστικά Προϊόντα Π. Ν. Γερολυμάτος ΑΕΒΕ Απολογισμός 2001 σελίδα 6

περιεχόμενα Σελίδα ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1 ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ 6 1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 8 1.1 Κατανομή του προσωπικού του Ινστιτούτου 8 1.2 Ερευνητικά Προγράμματα του Ινστιτούτου 11 2. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΜΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ 14 ΦΟΡΕΙΣ 2.1 Συνεργασίες με εξωτερικούς φορείς σε τομείς εφαρμοσμένης έρευνας και 14 ανάπτυξης 2.2 Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά και Ελληνικά επιστημονικά δίκτυα 16 2.3 Συμμετοχή του Ινστιτούτου σε Διεθνή και Ελληνικά επιστημονικά 16 γεγονότα 3. ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 18 4. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ 19 5. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΡΙΕΤΙΑ 20 5.1 Νέες δραστηριότητες του Ινστιτούτου που ξεκίνησαν την τελευταία 20 τριετία 5.2 Εξέλιξη προσωπικού τα τελευταία τρία χρόνια 20 5.3 Ιmpact Factor 21 5.4 Επιστημονικά και οικονομικά στοιχεία 24 5.5 Εργαστήρια παροχής υπηρεσιών 26 6. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ 27 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ 7. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 29 ΑΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ / ΕΡΓΟ / ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 7.1 Πρόγραμμα: Ραδιοφαρμακευτική Χημεία 30 Έργο: Βιοανόργανες Ενώσεις 32 Έργο: Πεπτίδια και Βιομόρια στην Ογκολογία 39 Έργο: Τεχνολογία Ραδιοφαρμάκων 45 7.2 Πρόγραμμα: Ραδιοχημεία - Ραδιοβιολογία Επισημασμένων Ενώσεων 46 Έργο: Ραδιοχημεία Επισημασμένων Ενώσεων 48 Έργο: Ραδιοβιολογία Επισημασμένων Ενώσεων 53 7.3 Πρόγραμμα: Ανοσοπεπτιδική Χημεία 58 Έργο: Ανοσοπεπτιδική Χημεία 60 Έργο: Διαγνωστική Ανοσοχημεία 64 Έργο: Βιοπεπτιδική Χημεία 68 7.4 Πρόγραμμα: Ανοσοανάλυση 72 Έργο: Χημεία Ανοσοαναλύσεων 73 Έργο: Ανοσοαισθητήρες - Νέα Υλικά 73 7.5 Πρόγραμμα: Βιομοριακά Συστήματα 79 Έργο: Βιομοριακή Φυσική 80 Έργο: Μοριακή Διαγνωστική 87 7.6 Πρόγραμμα: Εφαρμοσμένη Τεχνολογία και Υπηρεσίες 95 Έργο: Ραδιοϊσότοπα - Ραδιοφάρμακα - Ανοσοδιαγνωστικά Προϊόντα 97 Απολογισμός 2001 σελίδα 7

1. γενικά στοιχεία 1.1 κατανομή προσωπικού ερευνητές ειδικότητα βαθμίδα 1. Αλεξάνδρα Δ. Βαρβαρήγου Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Χημείας, Εθνικό και Καποδιστριακό Α (Αν. Δ/ντρια) Πανεπιστήμιο Αθηνών (1974) 2. Σπυρίδων X. Αρχιμανδρίτης Διδάκτωρ Ραδιοχημείας, Πανεπιστήμιο Α Πατρών (1984) 3. Δρακούλης Μ. Γιαννουκάκος Ph.D. Biochimie, Université de Paris Γ XII (1991) 4. Γρηγόριος Π. Ευαγγελάτος Διδάκτωρ Βιοχημείας, Εθνικό και Α Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1977) 5. Σωτήριος Η. Κακαμπάκος Διδάκτωρ Φαρμακευτικής, Β Πανεπιστήμιο Πατρών, (1989) 6. Λεόντιος Ι. Λεοντιάδης Ph.D. Science de la Vie-Chimie, Γ Université de Paris XI (1991) 7. Ευαγγελία Ι. Λιβανίου Διδάκτωρ Φαρμακευτικής, Β Πανεπιστήμιο Πατρών (1988) 8. Θεοδοσία Ε. Μάινα Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Χημείας, Γ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1989) 9. Γεώργιος Φ. Νούνεσης Ph.D. Physics, University of Α Minnesota (1990) 10. Μηνάς Σ. Παπαδόπουλος Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Χημείας, Β Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1991) 11. Κων/νος Γ. Σωτηριάδης-Βλάχος Πτυχιούχος Βιολογίας, Εθνικό και Γ Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1964) 12. Ευστράτιος Η. Χιωτέλλης Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Χημείας, Α Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1969) 13. Ίων - Ιωάννης Γ. Χριστοφίδης Docteur en Sciences, Université de Liège (1976) Α συνεργαζόμενοι ερευνητές Α) Μεταδιδακτορικοί Συνεργάτες 1. Χρήστος Ζήκος Διδάκτωρ Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών (1999) 2. Ειρήνη Α. Κωνσταντοπούλου Διδάκτωρ Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1997) 3. Berthold Α. Nock Ph.D. Inorganic Chemistry, University of Basel, (1994) 4. Γεώργιος Πάτσης Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 5. Παναγιώτα Πέτρου Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 6. Ιωάννης Xρ. Πιρμεττής Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Χημείας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1995) 7. Σπυρίδων Ποταμιάνος PhD Biochemistry, University of Zimbabwe (1995) Απολογισμός 2001 σελίδα 8

Β) Με συμβάσεις Έργου 1. Ειρήνη Βασιλειάδου Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Πανεπιστήμιο Πατρών (1999) 2. Πηνελόπη Μπουζιώτη Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών (2000) 3. Αλέξανδρος Χ. Πανταζίδης Διδάκτωρ Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης (1991) 4. Απόστολος Παπαδόπουλος Διδάκτωρ Χημείας, Πανεπιστήμιο Βόννης 5. Μαρία Παραβατού-Πετσωτά Διδάκτωρ Βιολογίας, Université de Paris VII 6. Αχιλλέας Κ. Τσορτός PhD Biophysics, State University of New York at Buffalo (1994) 7. Χαράλαμπος Τσουκαλάς Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Χημείας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης μεταπτυχιακοί υπότροφοι 1. Σαράντης Γιατρέλλης Γενικό Τμήμα, ΕΜΠ 2. Ευάγγελος Διακουμής Βιολογικό Τμήμα, Πανεπιστήμιo Αθηνών 3. Αναστασία Ζαχαροπούλου Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 4. Περσεφόνη Κλημέντζου Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 5. Άντζελα Λαδοπούλου Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 6. Χρίστος Μαστιχιάδης Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 7. Ελισάβετ Μαυρογιαννοπούλου Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 8. Αφροδίτη Νεοκοσμίδη Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 9. Μαρία Νικολαδού Φαρμακευτικό Τμήμα, Πανεπιστήμιo Αθηνών 10. Αναστασία Νικολοπούλου Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 11. Γεώργιος Νικολόπουλος Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 12. Ελένη Νοικοκύρη Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 13. Ηλίας Παπασαράντος Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 14. Διονυσία Παπαγιαννοπούλου Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 15. Μαρία Παπαχρίστου Φαρμακευτικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 16. Σεραπίων Πυρπασόπουλος Φυσικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Κρήτης 17. Χρήστος Πηδιάκης Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 18. Μελπομένη Φάνη Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών μεταπτυχιακοί φοιτητές με σύμβαση 1. Σοφία Αρμάου Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 2. Αλεξάνδρα Ευαγγέλου Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 3. Ελένη Ευσταθίου Ιατρός, Ογκολόγος 4. Γεώργιος Κορδογιάννης Φυσικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 5. Βασιλική Κουτραφούρη Υπότροφος ΙΚΥ, Φαρμακευτικό Τμήμα Πανεπιστήμιο Πατρών 6. Αθανασία Μπούρκουλα Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Αθηνών 7. Κωνσταντίνα Νίκου Φαρμακευτικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Πατρών 8. Κωνσταντίνα Τσίπρα Χημικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Απολογισμός 2001 σελίδα 9

ειδικοί συνεργάτες Ι/Ρ-ΡΠ 1. Α. Βίλλια Οικονομική Παρακολούθηση Προγραμμάτων, Χρεοπιστώσεις του Προγράμματος Εφαρμοσμένης Τεχνολογίας και Υπηρεσιών 2. Π. Κυπριανίδου Χημικός, Υπεύθυνη Τεκμηρίωσης Προϊόντων Ι/Ρ- ΡΠ, Διαδικασίας και Κατάθεσης Φακέλων Ε.Ο.Φ. 3. Κ. Μακρυγιαννάκη Φιλόλογος - Διοικητική Υποστήριξη Ερευνητικών Προγραμμάτων Ι/Ρ-ΡΠ τεχνικό προσωπικό 1. Α. Βώρου Παρασκευάστρια 2. Α. Δημακοπούλου Παρασκευάστρια 3. Σ. Κάκκος Τεχνικός (με σύμβαση έργου) 4. Α. Κουφόγιωργα Παρασκευάστρια 5. Ν. Μητσοκάπας Εργοδηγός Χημικός 6. Χ. Μπιτζίου Εργοδηγός Χημικός ΤΕΙ 7. Ι. Νακόπουλος Τεχνικός 8. Σ. Ξανθόπουλος Ειδικός Τεχνικός (με σύμβαση έργου) 9. Ε. Σιγανού Εργοδηγός Χημικός 10. Β. Σταματόπουλος Παρασκευαστής διοικητικό προσωπικό 1. Α. Δημητρίου Γραμματεία 2. Γ. Κοσμάς Διαχειριστής Απολογισμός 2001 σελίδα 10

1.2 ερευνητικά προγράμματα του ινστιτούτου τίτλος έργου 1. Biologically and Optically Engineered Materials for Immunosensors 2. Development of Novel Peptide based Radiopharmaceuticals for in vivo Receptor Associated Tumor Diagnosis and Therapy 3. Radiotracers for in vivo Assessment of Biological Function επιστημονικός υπεύθυνος Κ. Μισιακός, Ι. Μικρ. για το Ι/Ρ-ΡΠ: Σ. Κακαμπάκος B. Johansen, Germany για το Ι/Ρ-ΡΠ: Ε. Χιωτέλλης P. A. Schubiger, Paul Scherrer Institute, Switzerland για το Ι/Ρ-ΡΠ: Ε. Χιωτέλλης 4. Soft Condensed Matter V. de Jeu, FOM, Netherlands για το Ι/Ρ-ΡΠ: Γ. Νούνεσης 5. Βιολογία του Καρκίνου: Γονιδιακή Ανάλυση & in vivo απεικόνιση υποδοχέων - Ραδιοθεραπεία 6. Σχεδιασμός, Σύνθεση και Χαρακτηρισμός συμπλόκων ρηνίου και τεχνητίου-99m με φαρμακολογικό ενδιαφέρον 7. Ανάπτυξη συμπλόκων τεχνητίου-99m για την in vivo απεικόνιση των υποδοχέων της σεροτονίνης (5ΗΤ 1Α ) στο ΚΝΣ 8. Νέα ραδιοφάρμακα για την διάγνωση και θεραπεία οστικών μεταστάσεων 9. Προσδιορισμός των επιπέδων του ενδογενούς πολυπεπτιδίου προθυμοσίνη άλφα σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού 10. Βιοχημική και βιοφυσική μελέτη των υδρολασών χιτίνης: χιτινάση, πηγή χρηματοδότησης συνολικό ποσό BRITE EURAM III (1997) BIOMED II (1998) COST B12 Action (1999) COST P1 Action (1998) 1.500 kecu 800 kecu 80 kecu 80 kecu Ε. Χιωτέλλης ΕΠΕΤ ΙΙ (1998) 280 εκ. δρχ. Μ. Παπαδόπουλος ΔΗΜΟΕΡΕΥΝΑ 99 4 εκ. δρχ. Ε. Χιωτέλλης ΠΕΝΕΔ 99 48 εκ. δρχ. Ε. Χιωτέλλης Ελληνοτσεχική Συνεργασία, ΓΓΕΤ 4 εκ. δρχ. Ε. Λιβανίου ΔΗΜΟΕΡΕΥΝΑ 99 4 εκ. δρχ. Κ. Πετράτος, ΙΤΕ για το Ι/Ρ-ΡΠ, Γ. Νούνεσης ΠΕΝΕΔ 99 50 εκατ. δρχ. Απολογισμός 2001 σελίδα 11

χιτοβιάση 11. Παρασκευή και Προκλινική Αξιολόγηση Λιποσωμιακών Αντικαρκινικών Φαρμάκων για Διαδερμική Χορήγηση 12. Σύνθεση Πολυροταξανίων: Υπερμοριακές Διατάξεις Κυκλοδεξτρινών με Γραμμικά Μόρια 13. Δομική μελέτη του γενικού συγκαταστολέα μεταγραφής Ssn6-Tup1 με κρυσταλλογραφία και NMR 14. Δομική και λειτουργική ανάλυση του ρυθμιστικού μεταγραφικού παράγοντα SSN6 (CYC8) 15. Ανάπτυξη εμβολίων με βάση τα συμπολυμερή πολύ(γαλακτικούγλυκολικού) οξέος για ρύθμιση του Th1/Th2 τύπου της ανοσοαποκρίσης 16. Έκφραση και λειτουργία των πρωτεϊνών ανταλλαγής ανιόντων κατά τη διάρκεια της διαφοροποίησης των καρδιακών κυττάρων 17. Τράπεζα Πληροφοριών «RRP, Θεραπευτικά και Διαγνωστικά Ραδιοσκευάσματα στην Ελλάδα» 18. Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Α.Ε.Ι. 19. Πρόγραμμα Εξειδικεύσεως Σπουδαστών Τ.Ε.Ι. 20. Πρόγραμμα εξειδικεύσεως Φυσικών Νοσοκομείων 21. Αξιολόγηση Εξειδικευμένης Ανοσοϊστοχημικής Διαγνωστικής Μεθόδου για τον Εντοπισμό Καρκινικών Κυττάρων σε Ιστικά Παρασκευάσματα 22. Παρασκευή και προκλινική αξιολόγηση πεπτιδίων επισημασμένων με Tc-99m Π. Ν. Γερολυμάτος ΑΕΒΕ για το Ι/Ρ-ΡΠ Γ. Νούνεσης Κ. Γιαννακοπούλου, ΙΦΧ για το Ι/Ρ-ΡΠ Γ. Νούνεσης Μ. Βλάση, ΙΒ για το Ι/Ρ-ΡΠ Δ. Γιαννουκάκος Μ. Βλάση, ΙΒ για το Ι/Ρ-ΡΠ Δ. Γιαννουκάκος Κωνσταντίνος Αυγουστάκης, Παν/μίου Πατρών για το Ι/Ρ-ΡΠ Λ. Λεοντιάδης ΠΑΒΕ 99 ΔΗΜΟΕΡΕΥΝΑ 99 ΔΗΜΟΕΡΕΥΝΑ 99 ΠΕΝΕΔ 99 ΠΕΝΕΔ 99 Δ. Γιαννουκάκος Πρόγραμμα Ελληνογαλλικής Συνεργασίας «ΠΛΑΤΩΝ» Ε. Χιωτέλλης Εθνικό Πληροφοριακό Δίκτυο, ΓΓΕΤ (1998) Σ. Αρχιμανδρίτης ΕΠΕΑΕΚ Σ. Αρχιμανδρίτης ΕΠΕΑΕΚ Σ. Αρχιμανδρίτης ΕΠΕΑΕΚ ΦΑΡΑΝ ΑΕ Για το Ι/Ρ-ΡΠ: Γ. Ευαγγελάτος ΠΑΒΕ 96 Α. Βαρβαρήγου ΓΓΕΤ, Ελληνο-Ιταλική Συνεργασία (1999) 68 εκ. δρχ. 4 εκ. δρχ. 4 εκ. δρχ. 47,9 εκ. δρχ. 50,9 εκ. δρχ 4 εκ δρχ. 26 εκ. δρχ. 55,5 εκ. δρχ. 1,5 εκ. δρχ. Απολογισμός 2001 σελίδα 12

για την ανίχνευση όγκων του νευροενδοκρινικού συστήματος. 23. Μελέτη των μεταλλάξεων των γονιδίων BRCA1 & BRCA2 σε Ελληνικές και Ρουμανικές οικογένειες με καρκίνο μαστού/ωοθηκών. 24. Μελέτη των μεταλλάξεων των γονιδίων BRCA1 & BRCA2 σε Ελληνικές και Κυπριακές οικογένειες με ιστορικό καρκίνου μαστού/ωοθηκών. 25. Ανάπτυξη & αξιολόγηση ανοσοδιαγνωστικής μεθόδου προσδιορισμού της εξωκυτταρικής υπεροξειδάσης της γλουταθειόνης στα ούρα, για την έγκαιρη ανίχνευση βλαβών των νεφρικών σωληναρίων σε άτομα με επαγγελματική έκθεση σε νεφροτοξικές ουσίες 26. Development of novel mixed ligand complexes (3+1 combination) for imaging central neural system receptors 27. Optimization of Synthesis and Quality Control Procedures for the Preparation of Fluorine-18 and Iodine-123 Labelled Peptides 28. Development of radioimmunometric kits for the determination of prostate specific antigen Δ. Γιαννουκάκος Πρόγραμμα Ελληνορουμανικής Συνεργασίας, 2000-2001 Δ. Γιαννουκάκος Πρόγραμμα Ε&Τ Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, 2000-2002 Ε. Λιβανίου Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.), 12 εκ. δρχ. 12 εκ 13,8 εκ. δρχ. Μ. Παπαδόπουλος Δ.Ο.Α.Ε. (2000) 5.000 US $ Σ. Αρχιμανδρίτης Δ.Ο.Α.Ε. (2000) 6.000 US $ I. Χριστοφίδης Δ.Ο.Α.Ε. (1998) 4.000 US $ Απολογισμός 2001 σελίδα 13

2. συνεργασίες του ινστιτούτου με εξωτερικούς φορείς 2.1 συνεργασίες με εξωτερικούς φορείς σε τομείς εφαρμοσμένης έρευνας & ανάπτυξης Το Ι/Ρ-ΡΠ έχει πολύ στενή και μακροχρόνια συνεργασία σε τομείς εφαρμοσμένης έρευνας και ανάπτυξης ραδιοδιαγνωστικών και ραδιοθεραπευτικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας με τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων, την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας και τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας. Το 1999 το Ι/Ρ-ΡΠ υπέγραψε σύμβαση πολύπλευρης συνεργασίας με τη φαρμακευτική βιομηχανία Π. Ν. Γερολυμάτος ΑΕΒΕ που αφορά στην προώθηση των προϊόντων του Ινστιτούτου, καθώς και σε κοινά αναπτυξιακά και ερευνητικά προγράμματα, η οποία άρχισε να υλοποιείται το 2000. Σε θέματα κλινικών δοκιμών προϊόντων του Ι/Ρ-ΡΠ έχουν αναπτυχθεί συνεργασίες με Δημόσια και Ιδιωτικά Νοσηλευτικά Ιδρύματα σε όλη την Ελλάδα. Πέρα από τις συνεργασίες αυτές, το Ι/Ρ-ΡΠ συνεργάζεται, στα πλαίσια Ευρωπαϊκών και Ελληνικών Προγραμμάτων εφαρμοσμένης έρευνας, με βιομηχανικούς φορείς σε θέματα που αφορούν στην ανάπτυξη και μεταφορά τεχνογνωσίας στον ευρύτερο χώρο της Φαρμακευτικής. Παρατίθεται πίνακας με τις κυριότερες συνεργασίες του Ινστιτούτου σε θέματα εφαρμοσμένης έρευνας. 1. Συνεργασίες με εξωτερικούς φορείς σε θέματα εφαρμοσμένης έρευνας Βιομηχανίες - Παραγωγικοί Φορείς Φορέας Ειδικότητα Συνεργασία Χρηματοδότηση 1. ΦΑΡΑΝ ΑΕ Φαρμακοβιομηχανία Αξιολόγηση Εξειδικευμένης Ανοσοϊστοχημικής Διαγνωστικής Μεθόδου για τον Εντοπισμό Καρκινικών ΠΑΒΕ 96 2. Π.Ν. ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΣ ΑΕΒΕ Φαρμακοβιομηχανία Κυττάρων Λιποσωμιακό Νιφλουμικό Οξύ Λιποσωμιακά Αντικαρκινικά Φάρμακα 3. BIOANALYTICA Διαγνωστικό κέντρο Τεχνολογία Ανοσοαισθητήρων 4. Krejcki Engineering, Chez Rep. 5. NORCHIP A/S, Norway 6. NUNC, Denmark Βιομηχανία Πλαστικών 7. SERATEC, Germany 8. SYNGENTA, Great Britain Βιοϊατρικής Χρήσης Πιστοποίηση προτύπου υλικού PSA ΠΑΒΕ 96 ΠΑΒΕ 99 BRITE EURAM III SMT IV Απολογισμός 2001 σελίδα 14

9. ST MICROELECTRON ICS AST, Italy 10. TechnoBiochip sprli, Italy 11. ZENECA AGROCHEMICAL S LTD, Great Britain Βιομηχανία Αγροχημικών Προϊόντων Τεχνολογία Ανοσοαισθητήρων BRITE EURAM III 2. Συνεργασίες με εξωτερικούς φορείς σε θέματα εφαρμοσμένης έρευνας Κλινικές Δοκιμές - Κλινικοεργαστηριακές Μελέτες Νοσοκομείο Συνεργασία 1. Νοσοκομείο Αρεταίειο Κλινική Δοκιμή με το νέο ραδιοφάρμακο 153 Sm- Νοσοκομείο Άγιος EDTMP «Θεραπευτικές Εφαρμογές σε οστικές Σάββας 2. Ιατρικό Κέντρο Αθηνών Νοσοκομείο Αλεξάνδρα μεταστάσεις» Κλινική Δοκιμή με το νέο ραδιοφάρμακο 99m Tc-Ethyl Cysteinate Dimer σε ασθενείς με νευροψυχιατρικά νοσήματα 3. Νοσοκομείο Αλεξάνδρα Κλινική Δοκιμή με το νέο ραδιοφάρμακο Flegmon ( 99m Tc-Human Immunoglobulin G) για διάγνωση και εντοπισμό φλεγμονών στα μαλακά μόρια (ενδομητρίωση) 4. Νοσοκομείο Αλεξάνδρα 5. Ινστιτούτο Επιταχυντικών Συστημάτων και Εφαρμογών, Εθνικό Μετσόβιο Πανεπιστήμιο 6. Παθολογοανατομικό Εργαστήριο, Νοσοκομείο "Άγιος Σάββας" 7. Νοσοκομείο "Αμαλία Φλέμιγκ" Αξιολόγηση ραδιοεπισημασμένων πεπτιδίων για απεικόνιση/θεραπεία όγκων του νευροενδοκρινικού συστήματος Ανάπτυξη πειραματικής ανιχνευτικής διατάξεως για την απεικόνιση πειραματόζωων και μικρών οργάνων του σώματος Αξιολόγηση Εξειδικευμένης Ανοσοϊστοχημικής Διαγνωστικής Μεθόδου για τον Εντοπισμό Καρκινικών Κυττάρων σε Ιστικά Παρασκευάσματα Εξωτερική αξιολόγηση ποιότητας μεθόδων ανοσοανάλυσης - Παρασκευή προτύπων δειγμάτων 8. Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού Ανάπτυξη ανοσοενζυμομετρικής ανάλυσης της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (IEMA - TSA) για το ανιχνευτικό πρόγραμμα του Συγγενή Υπερθυρεοειδισμού στα νεογνά της Ελλάδας. 9. Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Βιολογία του καρκίνου: Γονιδιακή Ανάλυση και in vivo απεικόνιση υποδοχέων - Ραδιοθεραπεία, ΕΠΕΤ ΙΙ 10. Μαιευτήριο Λητώ ΑΕ / Βιολογία του καρκίνου: Γονιδιακή Ανάλυση και in Άλφα LAB AE 11. Ινστιτούτο Ισοτοπικών Μελετών vivo απεικόνιση υποδοχέων - Ραδιοθεραπεία, ΕΠΕΤ ΙΙ Βιολογία του καρκίνου: Γονιδιακή Ανάλυση και in vivo απεικόνιση υποδοχέων - Ραδιοθεραπεία, ΕΠΕΤ ΙΙ Απολογισμός 2001 σελίδα 15

2.2 συμμετοχή σε ευρωπαϊκά και ελληνικά επιστημονικά δίκτυα Το Ινστιτούτο συμμετέχει στα παρακάτω επιστημονικά Δίκτυα: Ελληνικά Δίκτυα Δίκτυο Κέντρο Κρυσταλλογραφίας Μακρομορίων Ευρωπαϊκά Δίκτυα COST B12 Action: Radiotracers for in vivo Assessment of Biological Function COST P1 Action: Soft Condensed Matter Physics BCLC: Breast Cancer Linkage Consortium 2.3 συμμετοχή του ινστιτούτου σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά γεγονότα (conferences, θερινά σχολεία κλπ) α) conferences EANM Congress: Το Ινστιτούτο Ραδιοϊσοτόπων - Ραδιοδιαγνωστικών Προϊόντων συμμετείχε για έκτη συνεχόμενη χρονιά με επιτυχία στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Πυρηνικής Ιατρικής, που διοργανώθηκε στη Νάπολη, 25-29 Αυγούστου, με περίπτερο όπου παρουσίασε τα προϊόντα του. Για τρίτη χρονιά έγινε κοινή παρουσίαση με τον νέο αντιπρόσωπο των προϊόντων τεχνολογίας Ι/Ρ-ΡΠ, τον ΟΜΙΛΟ ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΥ. Πυρηνικοί ιατροί από όλο τον κόσμο επισκέφτηκαν το περίπτερο με προτάσεις συνεργασίας σε επιστημονικό και εμπορικό επίπεδο. XIII Congreso Argentino de Biologia y Medicina Nuclear, Buenos Aires, November 2001. 10 th European Symposium on Radiopharmacy and Radiopharmaceuticals, Spain, May 2001. 14 th International Symposium on Radiopharmaceutical Chemistry (ISRC), 10-15, June, 2001; Interlaken Switzerland III Congresso Nazionale GISCRIS, Centro Congressi Molinette, Torino, Novembre 2001 26 th European Peptide Symposium, J. Martinez and J.-A. Fehrentz (Eds.), pp. 883-884, EDK, Paris, France, 2001. 10 th International Conference, Nuremberg, Germany, May 8-10, 2001, vol. 2, p. 511-515. FEBS 2001, Lisbon, Portugal, June 2001 Biocalorimetry 2001 Conference, Philadelphia, USA, July 2001 10th International Congress of Human Genetics 2001 Vienna, Austria, May 15-19, 2001 Poster. European Journal of Human Genetics, 2001, 9:1, 114. 1 st Congress of the World Society for Breast Health. September 22-26 2001, Istanbul, Turkey European Congress of Clinical Chemistry May 26-31, 2001, Prague Poster. Clinical Chemistry & Laboratory Medicine 2001, 39, S168. 5 th International Congress of the Hellenic Society for Breast Cancer Research, Hotel Royal Olympic, Athens, 1-2 November 2001. FIRST POSTER AWARD 53 rd Meeting, Hellenic Society of Biochemistry & Molecular Biology International Conference on Instrumental Methods of Analysis (IMA 2001) Modern Trends and Applications, Ioannina, Greece, September 5-8, 2001, p. 208. International Conference: Imaging Technologies in Biomedical Sciences (ITBS) Detectors for PET, SPECT, Radiology and for in vitro Imaging, Milos Island, Greece, May 2001 2 nd Hellenic Forum on Bioactive Peptides, University of Patras, Patras, 14-15 April, 2000; Proceedings: 271-279; 2001 Απολογισμός 2001 σελίδα 16

7 th Conference in Advanced Medicinal Chemistry: «Pathways in Drug Design and Discovery», 18-20 May, 2001; School of Pharmacy, Thessaloniki University, Greece 10 ο Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Συνέδριο, Αθήνα 2001. 18 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Χημείας, 10-13 Μαρτίου, 2001; Πειραιάς 2 o Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Χημικής Μηχανικής, Αθήνα, Ελλάδα, Μάιος 31- Ιούνιος 2, 2001. 7 ο Μεταπτυχιακό Συνέδριο Χημείας Πανεπιστημίου Κρήτης, Κολυμπάρι Χανίων, Ελλάδα, Ιούνιος 22-24, 2001, σελ. 17. β) επιστημονικές συναντήσεις 222nd American Chemical Society Meeting, 166-Inor., Chicago 2001. COST B12, WG-5 Technetium chelates, Athens, 3 rd May, 2001 COST B12, WG-3 Radiolabeled biologically active peptides and oligonucleotides, Vienna, 16 th November 2001. COST Action D18 Working Group 4: Lanthanides in Therapy: Particle emitting Radiolanthanides and Lanthanides with radiation induced by external irradiation, Mainz, Germany July 2001 Expert Lecture in Department of Isotope, China Institute of Atomic Energy, Beijing, People s Republic of China, March 2001. Seven TESLA Workshop: Cooperation in Science, Technology and Medicine in South Eastern and Central Europe, May 2001, Belgrade, Yugoslavia. International Electron Devices Meeting 2001, Washington, DC, December 2-5, 2001. IEDM Technical Digest pp. 16.2.1-16.2.4. Consultants Meeting IAEA Appropriate Technologies for Small Production of Solid Phase RIA/IRMA Kits Using Antibody Coated Tubes. 24-28 September 2001, Athens, Greece, με συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από 7 χώρες. Workshop Wednesday 25 th April 2001 Ospedale San Giovanni e Paolo, Venezia, Italy. 3 rd Joint Meeting, Leeds Castle Polyposis Group & International Collaborative Group on Hereditary Non-Polyposis Colorectal Cancer. April 26-28,2001, Venice, Italy. 27th Meeting of the Federation of European Biochemical Societies. FEBS LISBON'2001 June 30 th to July 5 th. European Journal of Biochemistry 2001, 268:1, 142. FEBS Young Scientist Travel Fellows to A. Ladopoulou. 51 st Annual Meeting of the American Society of Human Genetics October 12-16, 2001, San Diego CA. Poster. Am J Hum Genet 2001, 69:4, 590. Σεμινάριο ΕΕΠΙ&Β «Απεικόνιση υποδοχέων με επισημασμένα πεπτίδια». Αθήνα, 21 Οκτωβρίου 2001. Τελική παρουσίαση προγράμματος ΕΠΕΤ II: Βιολογία του καρκίνου: Γονιδιακή ανάλυση και in vivo απεικόνιση υποδοχέων Ραδιοθεραπεία, Αθήνα, Νοέμβριος 2001. Τελική συνάντηση για το πρόγραμμα BIOMED II Peptide Radiopharmaceuticals in Oncology, Dresden, Germany, February 2001. Απολογισμός 2001 σελίδα 17

3. παροχή υπηρεσιών Το Ινστιτούτο έχει αναπτύξει σύστημα αξιοποίησης προϊόντων της τεχνογνωσίας του στον τομέα της Ραδιοφαρμακευτικής και των Ανοσοδιαγνωστικών αντιδραστηρίων (Παράρτημα, Πρόγραμμα Εφαρμοσμένης Τεχνολογίας, Έργο Ραδιοφάρμακα - Ραδιοϊσότοπα - Ανοσοδιαγνωστικά Προϊόντα). Συνολικά παρασκευάζονται 14 προϊόντα για Ιατρική χρήση. Το είδος των προϊόντων και η εφαρμογή τους περιγράφεται αναλυτικά στο Παράρτημα. Το Εργαστήρια Ελέγχου Ποιότητος του Ι/Ρ-ΡΠ έχουν εξουσιοδοτηθεί από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) για τον Προληπτικό και Κατασταλτικό Έλεγχο Ποιότητος όλων των ραδιοφαρμάκων και ραδιοανοσοαντιδραστηρίων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, είτε αυτά εισάγονται από το εξωτερικό, είτε παράγονται στη Χώρα. Επίσης αξιοποιώντας την τεχνογνωσία τους αλλά και τις εγκαταστάσεις τους, τα Εργαστήρια Ελέγχου Ποιότητος του Ινστιτούτου και πάλι με ανάθεση από τον ΕΟΦ, παρέχουν υπηρεσίες προς τρίτους και κυρίως προς Φαρμακοβιομηχανίες, για την εκτέλεση εξειδικευμένων αναλύσεων πολλές από τις οποίες απαιτούν τη χρήση ραδιενεργών αντιδραστηρίων, εξειδικευμένων εγκαταστάσεων και προσωπικού. Απολογισμός 2001 σελίδα 18

4. επιμόρφωση εκπαίδευση εξειδίκευση Μεταπτυχιακή Εκπαίδευση Ερευνητές του Ι/Ρ-ΡΠ συμμετέχουν στα ακόλουθα μεταπτυχιακά προγράμματα: Σειρά μαθημάτων για τους υποτρόφους των Ινστιτούτων Ρ-ΡΠ, Βιολογίας και Πυρηνικής Τεχνολογίας - Ακτινοπροστασίας του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»: Ραδιοφάρμακα Ανοσοπεπτιδική Χημεία Ανοσοχημεία Μοριακός Χαρακτηρισμός Ασθενειών Μεταπτυχιακή Ειδίκευση: Ραδιοφαρμακευτική Χημεία, Φαρμακευτικό Τμήμα Πανεπιστημίου Αθηνών Διατμηματικό Πρόγραμμα στην Επιστήμη και Τεχνολογία των Πολυμερών, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Πατρών «Προγράμματα εξειδίκευσης θετικών επιστημών - Μελέτη της διασύνδεσής τους με Ελληνικούς Βιομηχανικούς Κλάδους», ΕΠΕΑΕΚ, Μέτρο 3.2 Έρευνα Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Α.Ε.Ι. (ΕΠΕΑΕΚ) Πρόγραμμα Εξειδικεύσεως Σπουδαστών Τ.Ε.Ι. (ΕΠΕΑΕΚ) Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Ιατρική Φυσική-Ακτινοφυσική» Σεμινάριο στο μεταπτυχιακό μάθημα «Βιοχημεία» του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόγραμμα εξειδικεύσεως Φυσικών Νοσοκομείων. (ΕΠΕΑΕΚ) Θερινό Σχολείο, ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» Σεμινάρια Πανεπιστήμιο Πατρών, Ιατρική Σχολή, στα πλαίσια του προγράμματος εξειδικεύσεως Πυρηνικών Ιατρών Φυσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών (Ινστιτούτο Επιταχυντικών Συστημάτων και Εφαρμογών) Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Τμήμα Ηλεκτρολόγων) Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενεργείας, (Ινστιτούτο Ακτινοφυσικής) Σεμινάρια Ελληνικής Εταιρείας Πυρηνικής Ιατρικής και Βιολογίας Σεμινάριο συνεχιζόμενης κατάρτισης προς τους Ιατρούς Εργασίας, ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. Εκπαίδευση τεχνικών Απολογισμός 2001 σελίδα 19

5. στοιχεία για την τελευταία τριετία 5.1 νέες δραστηριότητες του ινστιτούτου που ξεκίνησαν την τελευταία τριετία ΑΝΟΣΟΑΝΑΛΥΣΗ Ανοσοαισθητήρες σε ψηφίδες πυριτίου Ανοσοαναλύσεις για καρκινικούς δείκτες 5.2 εξέλιξη προσωπικού τα τελευταία τρία χρόνια προσωπικό 1999 2000 2001 Μόνιμο 14 13 13 Post Docs/Συνεργάτες 12* 14* 14* Mεταπτυχιακοί 23* 24* 26* Τεχνικοί 22* 22* 10* Διοικητικοί 2 2 2 Ειδικοί Συνεργάτες 4* 4* 3* ΣΥΝΟΛΟ 77 80 68 * Συμπεριλαμβάνεται και το προσωπικό με σύμβαση έργου. Απολογισμός 2001 σελίδα 20

5.3 impact factor impact factor - 1999 πρόγραμμα δημοσιεύσεις impact factor Περιοδικά (με κριτές) Πρακτικά συνεδρίων (με κριτές) Συνέδρια (Ανακοινώσεις) ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 9* 11 14 14,2 ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΗΜΑΣΜΕΝΩΝ 2 1 4 8,2 ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΝΟΣΟΠΕΠΤΙΔΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 5 1 6 5,5 ΑΝΟΣΟΑΝΑΛΥΣΗ 2 1 2 2,9 ΒΙΟΜΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 3* 2 4 7,4 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - - - - Τρεις δημοσιεύσεις σε ελληνικά περιοδικά * Μία κοινή δημοσίευση ΣΥΝΟΛΟ 20 16 30 34,6 Απολογισμός 2001 σελίδα 21

impact factor - 2000 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΙMPACT FACTOR Περιοδικά (με κριτές) Πρακτικά συνεδρίων (με κριτές) Συνέδρια (Ανακοινώσεις) ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 8 1 22 19,1 ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΗΜΑΣΜΕΝΩΝ 7* 7 24 2,1 ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΝΟΣΟΠΕΠΤΙΔΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 2* 0 6 2,5 ΑΝΟΣΟΑΝΑΛΥΣΗ 2 2 4 2 ΒΙΟΜΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 7 4 9 22 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & - - - - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΟ 23 14 65 47,7 Δύο κοινές δημοσιεύσεις *Μία κοινή δημοσίευση Απολογισμός 2001 σελίδα 22

impact factor - 2001 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΙMPACT FACTOR Περιοδικά (με κριτές) Πρακτικά συνεδρίων (με κριτές) Συνέδρια (Ανακοινώσεις) ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 14* 2** 22 36,673* ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΗΜΑΣΜΕΝΩΝ 3* 6** 9 8,513* ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΝΟΣΟΠΕΠΤΙΔΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 3 2 8 5,844 ΑΝΟΣΟΑΝΑΛΥΣΗ 2 7 1 2,452 ΒΙΟΜΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 1 8 15 20,612 ΣΥΝΟΛΟ 20 24 55 65,581 *Τρεις κοινές δημοσιεύσεις **Μία κοινή δημοσίευση Απολογισμός 2001 σελίδα 23

5.4 συνοπτικά επιστημονικά και οικονομικά στοιχεία Α. 1999 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ Περιοδικά (με κριτές) Πρακτικά συνεδρίων (με κριτές) Ανταγωνιστικά -Διαρθρωτικά Προγράμματα Ερευνητικός Ιστός Σύνολο ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚEYTIKH ΧΗΜΕΙΑ 9* 11 14 55.850.000 24.000.000* 79.850.000 ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΗΜΑΣΜΕΝΩΝ 2 1 4 3.200.000 0 3.200.000 ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΝΟΣΟΠΕΠΤΙΔΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 5 1 6 16.450.000 17.000.000* 33.450.000 ΑΝΟΣΟΑΝΑΛΥΣΗ 2 1 2 26.287.000 0 26.287.000 ΒΙΟΜΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 3* 2 4 26.400.000 0 26.400.000 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - - - 10.000.000 45.000.000 55.000.000 ΣΥΝΟΛΟ 20 16 30 138.187.000 86.000.000 224.187.000 *Τα 34.000.000 δρχ. των δύο προγραμμάτων από τον ιστό καταναλώθηκαν στην αγορά της AQA Navigator LC-MC Finnigan. ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΡΟΩΝ ΑΠΟ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: 243.723.762 δρχ. Β. 2000 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ Περιοδικά (με κριτές) Πρακτικά συνεδρίων (με κριτές) Συνέδρια (Ανακοινώσεις) Συνέδρια (Ανακοινώσεις) Ανταγωνιστικά- Διαρθρωτικά Προγράμματα Ερευνητικός Ιστός Σύνολο ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚEYTIKH ΧΗΜΕΙΑ 8 1 22 44.750.000 0 44.750.000 ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΗΜΑΣΜΕΝΩΝ 7* 7 24 17.200.000 0 17.200.000 ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΝΟΣΟΠΕΠΤΙΔΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 2* 0 6 16.016.000 0 16.016.000 ΑΝΟΣΟΑΝΑΛΥΣΗ 2 2 4 30.300.000 0 30.300.000 ΒΙΟΜΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 7 4 9 39.600.000 0 39.600.000 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 0 0 0 0 0 0 ΣΥΝΟΛΟ 23 14 65 147.866.000 0 147.866.000 Δύο κοινές δημοσιεύσεις *Μία κοινή δημοσίευση ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΡΟΩΝ ΑΠΟ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: 262.448.217 δρχ. Απολογισμός 2001 σελίδα 24

Γ. 2001 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ Περιοδικά (με κριτές) Πρακτικά συνεδρίων (με κριτές) Συνέδρια (Ανακοινώσεις) Ανταγωνιστικά -Διαρθρωτικά Προγράμματα Ερευνητικός Ιστός Σύνολο ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚEYTIKH ΧΗΜΕΙΑ 14* 2** 22 29.500.000 0 29.500.000 ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΗΜΑΣΜΕΝΩΝ 3* 6** 9 20.200.000 0 20.200.000 ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΝΟΣΟΠΕΠΤΙΔΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ 3 2 8 16.747.000 1.000.000 17.747.000 ΑΝΟΣΟΑΝΑΛΥΣΗ 2 7 1 21.910.225 0 21.910.225 ΒΙΟΜΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 1 8 15 35.000.000 0 35.000.000 ΣΥΝΟΛΟ 20 24 55 123.357.225 1.000.000 124.357.225 *Τρεις κοινές δημοσιεύσεις **Μία κοινή δημοσίευση ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΡΟΩΝ ΑΠΟ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: 31.599.944 δρχ* *Κατά τo έτος 2001 το Κέντρο Διακίνησης Ραδιοϊσοτόπων περιήλθε από το Ι/Ρ-ΡΠ στη διοίκηση του ΕΚΕΦΕ «Δ». Απολογισμός 2001 σελίδα 25

5.5 εργαστήρια παροχής υπηρεσιών Ραδιοϊσότοπα - Ραδιοφάρμακα - Ανοσοδιαγνωστικά Προϊόντα ΕΣΟΔΑ (Δρχ.) ΣΥΝΟΛΟ 1999 2000 2001 29.381.994 32.706.285 31.599.944 93.688.223 έσοδα Ι/Ρ-ΡΠ σε εκατ. δρχ. 160 140 120 100 80 60 Ανταγωνιστικα - Διαρθρωτικά Ερευνητικός Ιστός Παροχή Υπηρεσιών 40 20 0 1999 2000 2001 Απολογισμός 2001 σελίδα 26

6. δυνατότητα αξιοποίησης του υφιστάμενου σύγχρονου εξοπλισμού μεγάλες εργαστηριακές μονάδες Ι/Ρ-ΡΠ Εργαστηριακή εγκατάσταση απομόνωσης και χαρακτηρισμού ραδιενεργών ενώσεων. Περιλαμβάνει Αναλυτή για στοιχειακή ανάλυση C, H, N, S, φασματοφωτόμετρο FT-IR, UV-vis με δυνατότητα μελέτης της κινητικής της αντίδρασης, σταθμό HPLC o οποίος περιλαμβάνει συνδυασμό δύο αναλυτικών συσκευών και μιας ημιπαρασκευαστικής, συνδεδεμένων με φωτομετρικό και ραδιενεργό ανιχνευτή για ταυτόχρονη ανίχνευση. Ο ανωτέρω εξοπλισμός χρησιμοποιείται πλήρως στην έρευνα για την ταυτοποίηση ραδιενεργών και μη ενώσεων και υπάρχει η δυνατότητα να αποτελέσει μονάδα χαρακτηρισμού ενώσεων και από άλλους ενδιαφερόμενους φορείς. Εργαστηριακή εγκατάσταση σύνθεσης και χαρακτηρισμού πεπτιδίων. Έχει τη δυνατότητα σύνθεσης πεπτιδίων σε ποσότητες έως γραμμαρίου με τεχνικές στερεάς φάσης. Περιλαμβάνει σταθμό HPLC αποτελούμενο από μία αναλυτική συσκευή και μία ημιπαρασκευαστική, συνδεδεμένες με ανιχνευτές διάταξης φωτοδιόδων, όπως και σύστημα αμινοξικής ανάλυσης. Πρόσφατα εγκαταστάθηκε και λειτουργεί αναλυτικό σύστημα υγρής χρωματογραφίας φασματομετρίας μάζας εξοπλισμένο με μεθόδους ιονισμού ESI και APCI κατάλληλες για τον λεπτομερή χαρακτηρισμό πεπτιδίων / πρωτεϊνών και άλλων πολικών βιομορίων και συμπλόκων. Εργαστηριακή εγκατάσταση με ειδικούς κλωβούς προστασίας εξοπλισμένους με συστήματα εξαερισμού για την επισήμανση και κατεργασία ενώσεων με ραδιονουκλίδια ακτινοβολίας γ και β (χωριστοί εργαστηριακοί χώροι με ειδικές προδιαγραφές). Οι χώροι, μοναδικοί στη χώρα, αξιοποιούνται πλήρως στην έρευνα νέων Ραδιοφαρμάκων. Συγκρότημα παρασκευής ραδιενεργών ετοίμων διαλυμάτων με ραδιονουκλίδια υψηλής ακτινοβολίας γ για Ιατρική ή άλλη χρήση. Αξιοποιείται ικανοποιητικά στα πλαίσια των διαφόρων δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου. Το συγκρότημα είναι εξοπλισμένο με μοναδικούς στην χώρα ειδικούς προστατευτικούς κλωβούς ασφαλείας (hot cells). Συγκρότημα στείρων χώρων class 100, με προδιαγραφές ΕΟΦ και σύμφωνα με τις οδηγίες της Ε.Ε., εξοπλισμένος με λυοφιλοποιητική συσκευή υψηλής τεχνολογίας κατάλληλος για την παρασκευή λυοφίλων προσκευασμάτων ραδιοφαρμάκων και άλλων βιολογικών υλικών. Η εγκατάσταση έχει θεωρηθεί πρότυπη από τον ΔΟΑΕ και έχει λάβει άδεια λειτουργίας από τον ΕΟΦ. Στην παρούσα φάση αξιοποιείται ικανοποιητικά για την παρασκευή προσκευασμάτων ραδιοφαρμάκων τα οποία διατίθενται στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα της χώρας. Το συγκρότημα μπορεί να ανταποκριθεί σε αυξημένη κλίμακα παρασκευής. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και από άλλους φορείς οι οποίοι επιθυμούν την παρασκευή λυοφίλων προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Παρόμοιες εγκαταστάσεις στείρων χώρων class 100 είναι ελάχιστες στον Ελληνικό χώρο. Εργαστηριακή εγκατάσταση ελέγχου ποιότητας ραδιοφαρμάκων (Ραδιοχημικός και Ραδιοβιολογικός έλεγχος). Περιλαμβάνει αναλυτικά όργανα υψηλής πιστότητας (multi channel analyzer, single channel analyser, ηλεκτρονική αυτοραδιογραφία κ.α.) για τον έλεγχο της ραδιονουκλιδικής και ραδιοχημικής καθαρότητας ραδιενεργών ενώσεων, καθαρούς χώρους class 1000 για τον εμβολιασμό δειγμάτων για την πιστοποίηση της βιολογικής καταλληλότητάς τους. Οι εγκαταστάσεις χρησιμοποιούνται πλήρως για τις τρέχουσες υποχρεώσεις του Ινστιτούτου. Παρέχει επίσης υπηρεσίες στον ΕΟΦ εκτελώντας τους έλεγχους ποιότητας των εισαγόμενων ραδιοφαρμάκων που κυκλοφορούν στην χώρα. Απολογισμός 2001 σελίδα 27

Εργαστηριακή μονάδα ελέγχου ποιότητας ανοσοαντιδραστηρίων με αντίστοιχο εξοπλισμό για την πιστοποίηση της ποιότητας Μικροθερμιδομετρία Βιομοριακών Υλικών: Ο βασικός εξοπλισμός αποτελείται από ένα Αδιαβατικό Μικροθερμιδόμετρο Διαφορικής Σάρωσης (Ultrasensitive Adiabatic VP-DSC της Εταιρείας Μicrocal Inc.), πολύ μεγάλης ακρίβειας και επομένως ιδανικό για μελέτες εξαιρετικά αραιών διαλυμάτων. Αποτελείται ακόμη από ένα Μικροθερμιδόμετρο Ισόθερμης Τιτλοδότησης (MCS-ITC, Microcal Inc.) υψηλής ακρίβειας και διακριτικής ικανότητας (0.2 μcal) για μελέτες μοριακής πρόσδεσης. Κρυσταλλογραφία Μακρομορίων: Το Κέντρο Κρυσταλλογραφίας Μακρομορίων έχει εγκατασταθεί στα πλαίσια της συνεργασίας με τα Ινστιτούτα Φυσικοχημείας και Βιολογίας. Ο εξοπλισμός περιλαμβάνει Σύστημα περίθλασης ακτινών Χ, (Γεννήτρια περιστρεφόμενης ανόδου 18 KW (Rigaku) με ανιχνευτή Image Plate 30 cm x 30 cm (MRC) και Φασματοπολωσίμετρο κυκλικού διχρωϊσμού (Jasco). Το σύστημα περίθλασης ακτινών Χ είναι ιδανικό για κρυσταλλογραφικές μελέτες πρωτεϊνών. Θα χρησιμοποιηθεί ευρύτατα και για μελέτες της μοριακής τάξης σε υπερμοριακά λιπιδικά και υγροκρυσταλλικά συστήματα και πολυμερή. Φασματόμετρο NMR 500 MHz Bruker, ψηφιακής τεχνολογίας, εξοπλισμένο με σύστημα field gradient και δυνατότητα ανίχνευσης πυρήνων 1 H, 13 C, 19 F, 15 N και βαρέων πυρήνων από 31 P- 109 Ag. Λόγω των υψηλών δυνατοτήτων του είναι ικανό να επιλύσει δομικά προβλήματα σύνθετων βιολογικών μακρομορίων και συμπλόκων μετάλλων. Αυτόματος αναλυτής βάσεων του DNA (PE ABI310) με δυνατότητα ανάλυσης μέχρι 10.000 βάσεις το 24ωρο. Απολογισμός 2001 σελίδα 28

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Αναλυτική περιγραφή δραστηριοτήτων Ανά πρόγραμμα / έργο / εργαστήριο Απολογισμός 2001 σελίδα 29

πρόγραμμα: Ραδιοφαρμακευτική Χημεία υπεύθυνος: Μ. Παπαδόπουλος Ε. Χιωτέλλης (έως Ιούλιο 2001) ερευνητές: μεταδιδακτορικοί συνεργάτες: σπουδαστές για διδακτορικό: Θ. Μάινα Μ. Παπαδόπουλος Ε. Χιωτέλλης (έως Ιούλιο 2001) Β. Νοck Α. Παπαδόπουλος (ΕΠΕΤ, μερική απασχόληση) Γ. Πάτσης (Βiomedica) Ι. Πιρμεττής Χ. Τσουκαλάς (ΠΕΝΕΔ 1999, ΙΚΥ) Μ. Νικολαδού Ν. Νικολοπούλου Δ. Παπαγιαννοπούλου (έως Μάρτιο 2001) Μ. Παπαχρίστου Κ. Tσίπρα αντικείμενο Το Πρόγραμμα «Ραδιοφαρμακευτική Χημεία» αποτελεί εξέλιξη του παλαιότερου προγράμματος με τίτλο «Ραδιοφάρμακα», το οποίο άρχισε να λειτουργεί το 1970. Αρχικός στόχος του Προγράμματος ήταν η έρευνα και η ανάπτυξη οργανικών επισημασμένων ενώσεων με ραδιονουκλίδια και η εφαρμογή τους στην Ιατρική. Στη σημερινή του μορφή το Πρόγραμμα της Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας ασχολείται με τον σχεδιασμό και τη σύνθεση ενώσεων φαρμακολογικού ενδιαφέροντος, οι οποίες φέρουν στο μόριό τους ραδιονουκλίδιο. Μελετά λεπτομερώς τις φυσικοχημικές ιδιότητες των επισημασμένων ενώσεων, όπως δομή, στερεοχημεία, λιποφιλικότητα, φορτίο κλπ, οι οποίες τις κατευθύνουν σε όργανα ή ιστούς-στόχους, ώστε να επιτυγχάνεται το επιθυμητό διαγνωστικό ή θεραπευτικό αποτέλεσμα. Ο ορθολογιστικός σχεδιασμός των ενώσεων αυτών επιβάλλει επίσης τη συστηματική μελέτη του βιολογικού υποστρώματος με το οποίο πρόκειται να αλληλεπιδράσουν, ώστε ο εντοπισμός τους στο μελετούμενο σύστημα να είναι κατά το δυνατόν περισσότερο εξειδικευμένος. Απώτερος στόχος του προγράμματος είναι η ανάπτυξη ραδιοφαρμακευτικών ενώσεων οι οποίες θα έχουν τις κατάλληλες φυσικοχημικές και βιολογικές ιδιότητες για πιθανή εφαρμογή στην in vivo διάγνωση και θεραπεία. Tο Πρόγραμμα της Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας βασίζεται στη μακρόχρονη εμπειρία και την εξειδίκευσή του και δραστηριοποιείται με επιτυχία σε τομείς αιχμής της Ραδιοφαρμακευτικής έρευνας, όπως πεπτίδια, υποδοχείς ΚΝΣ κ.α. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του προγράμματος της Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας επικεντρώνονται στα εξής έργα: ΒΙΟΑΝΟΡΓΑΝΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΠΕΠΤΙΔΙΑ ΚΑΙ ΒΙΟΜΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚΩΝ Απολογισμός 2001 σελίδα 30