ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.5.2015 COM(2015) 265 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων του Λουξεμβούργου για το 2015 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το Πρόγραμμα Σταθερότητας του Λουξεμβούργου για το 2015 EL EL
Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων του Λουξεμβούργου για το 2015 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το Πρόγραμμα Σταθερότητας του Λουξεμβούργου για το 2015 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 121 παράγραφος 2 και το άρθρο 148 παράγραφος 4, Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 1, και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 2, Έχοντας υπόψη τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2, Έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 3, Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Απασχόλησης, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Στις 26 Μαρτίου 2010, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε με την πρόταση της Επιτροπής να δρομολογηθεί νέα στρατηγική για την ανάπτυξη και την απασχόληση, με την ονομασία «Ευρώπη 2020», η οποία να βασίζεται στον βελτιωμένο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Η στρατηγική εστιάζει στα κύρια πεδία στα οποία απαιτούνται μέτρα για την τόνωση του δυναμικού της Ευρώπης για βιώσιμη ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα. (2) Στις 13 Ιουλίου 2010, το Συμβούλιο, βάσει προτάσεων της Επιτροπής, εξέδωσε σύσταση σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς της οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών και της Ένωσης (2010 έως 2014) και στις 21 Οκτωβρίου 2010 εξέδωσε απόφαση σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών. Από κοινού αποτελούν τις «ολοκληρωμένες 1 2 3 ΕΕ L 209 της 2.8.1997, σ. 1. COM(2015) 265. P8_TA(2015)0067, P8_TA(2015)0068, P8_TA(2015)0069. EL 2 EL
κατευθυντήριες γραμμές» τις οποίες τα κράτη μέλη κλήθηκαν να λάβουν υπόψη στις οικονομικές πολιτικές και τις πολιτικές απασχόλησης. (3) Στις 8 Ιουλίου 2014, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων του Λουξεμβούργου για το 2014 και διατύπωσε τη γνώμη του σχετικά με το επικαιροποιημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας του Λουξεμβούργου για το 2014. Στις 28 Νοεμβρίου 2014, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 473/2013 4, η Επιτροπή παρουσίασε τη γνώμη της σχετικά με το σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος του Λουξεμβούργου για το 2015 5. (4) Στις 28 Νοεμβρίου 2014, η Επιτροπή εξέδωσε την ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης 6, με την οποία σηματοδοτήθηκε η έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2015 σχετικά με τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Την ίδια ημέρα, βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011, η Επιτροπή εξέδωσε την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης 7, στην οποία διαπίστωσε ότι το Λουξεμβούργο δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εμπεριστατωμένη επισκόπηση. (5) Στις 18 Δεκεμβρίου 2014, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τις προτεραιότητες για τόνωση των επενδύσεων, επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και υλοποίηση υπεύθυνης, ευνοϊκής για την ανάπτυξη δημοσιονομικής εξυγίανσης. (6) Στις 26 Φεβρουαρίου 2015, η Επιτροπή δημοσίευσε την έκθεση χώρας του 2015 για το Λουξεμβούργο 8. Στην έκθεση αξιολογείται η πρόοδος που επετεύχθη από το Λουξεμβούργο σε σχέση με τις ειδικές για τη χώρα- συστάσεις που εκδόθηκαν στις 8 Ιουλίου 2014. (7) Στις 30 Απριλίου 2015, το Λουξεμβούργο υπέβαλε το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων για το 2015 και το Πρόγραμμα Σταθερότητας του 2015. Για να ληφθεί υπόψη η αλληλεξάρτησή τους, τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτόχρονα. (8) Επί του παρόντος, το Λουξεμβούργο υπάγεται στο προληπτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του 2015, η κυβέρνηση σχεδιάζει να μειώσει το ονομαστικό έλλειμμα από 0,6% του ΑΕΠ το 2014 σε 0,1% του ΑΕΠ το 2015. Στη συνέχεια, σχεδιάζει να το αυξήσει εκ νέου στο 0,9% του ΑΕΠ το 2018. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να παραμείνει στον μεσοπρόθεσμο στόχο διαρθρωτικό πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας, η κυβέρνηση σχεδιάζει να διατηρήσει τον δείκτη του δημόσιου χρέους σε επίπεδο πολύ χαμηλότερο του 60% του ΑΕΠ το οποίο καθορίζει η Συνθήκη ως τιμή αναφοράς. Ο δείκτης του χρέους αναμένεται να κυμανθεί σε περίπου 24% καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος και να σημειώσει ελαφρά άνοδο πάνω από το 24% του ΑΕΠ το 2016 και μείωση κάτω από το 24% του ΑΕΠ έως το 2019. Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται οι εν λόγω δημοσιονομικές προβολές είναι ευνοϊκό το 2015 και εύλογο στη συνέχεια. Ωστόσο, από το 2016 και μετά υπάρχουν κίνδυνοι για την εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων. Οι εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2015 αναμένουν ότι το διαρθρωτικό ισοζύγιο θα παραμείνει στον μεσοπρόθεσμο 4 5 6 7 8 ΕΕ L 140 της 27.5.2013, σ. 11. C(2014) 8808 final. COM(2014) 902. COM(2014) 904. SWD(2015) 35 final/2. EL 3 EL
στόχο το 2015 και το 2016. Με βάση την αξιολόγησή του όσον αφορά το Πρόγραμμα Σταθερότητας, και λαμβανομένων υπόψη των εαρινών προβλέψεων του 2015 της Επιτροπής, το Συμβούλιο είναι της γνώμης ότι το Λουξεμβούργο αναμένεται να συμμορφωθεί με τις διατάξεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το δημοσιονομικό πλαίσιο του Λουξεμβούργου έχει ενισχυθεί σημαντικά με την έγκριση του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου και τη συγκρότηση του δημοσιονομικού συμβουλίου. Παρά ταύτα, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σημαντικές αδυναμίες όσον αφορά την τακτική δημοσίευση δημοσιονομικών στατιστικών σε περιόδους μικρότερες του έτους, στοιχείο ουσιώδες για την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο των δημοσιονομικών εξελίξεων. (9) Η αναμενόμενη μείωση των εσόδων από φόρους κατανάλωσης λόγω της τροποποίησης του κανονισμού σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο καθιστά εμφανή τον εύθραυστο χαρακτήρα ενός μέρους τουλάχιστον των φορολογικών εσόδων. Για την καλύτερη διασφάλιση της προβλεψιμότητας των φορολογικών εσόδων, υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω διεύρυνση της φορολογικής βάσης και εναρμόνιση της φορολογίας, ιδίως με την αναθεώρηση της επί του παρόντος χαμηλής φορολογίας ακινήτων και με την ευρύτερη χρήση εναλλακτικών πηγών, συμπεριλαμβανομένης της περιβαλλοντικής φορολογίας. Έχουν δρομολογηθεί οι προπαρασκευαστικές εργασίες για μια συνολική φορολογική μεταρρύθμιση (που θα αρχίσει να ισχύει το 2017). (10) Η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών απειλείται από την αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών, παρά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του συστήματος, και από τη σταθερή αύξηση των δαπανών για μακροχρόνια περίθαλψη. Η ασφάλιση μακροχρόνιας περίθαλψης αναμένεται να παρουσιάσει έλλειμμα το 2015 9, τα δε αποθέματά της αναμένεται να μειώνονται σταδιακά φθάνοντας ήδη το 2017 κάτω από το ελάχιστο νόμιμο όριο του 10% των δαπανών. Στον προϋπολογισμό του 2015 εγκρίθηκαν ορισμένα μέτρα που παρέχουν δυνατότητες εξοικονόμησης 10. Δεν έχει, ωστόσο, ακόμη μεταφερθεί σε νομοθεσία η σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση της ασφάλισης μακροχρόνιας περίθαλψης, η οποία έχει ως στόχο να παράσχει στα άτομα που χρήζουν μακροχρόνιας περίθαλψης επαρκές επίπεδο υπηρεσιών και να εξασφαλίσει την αντίστοιχη χρηματοδότηση. Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος του 2012 δεν ήταν αρκετά φιλόδοξη, δεδομένου ότι αντιμετώπιζε μόνον εν μέρει το μεγάλο χάσμα μεταξύ της νόμιμης και της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης. Εξακολουθούν να υπάρχουν διάφορες δυνατότητες για πρόωρη συνταξιοδότηση. Η συμμετοχή των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας στην αγορά εργασίας παραμένει πολύ χαμηλή σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ. Έχει καταρτιστεί νομοσχέδιο που συνδέεται με τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και την τροποποίηση του εργατικού κώδικα (σύμφωνο ηλικίας). Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει δέσμη μέτρων στόχος των οποίων είναι η παραμονή στην απασχόληση των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας. (11) Η οικονομία του Λουξεμβούργου χαρακτηρίζεται από μεγάλη απόκλιση της παραγωγικότητας της εργασίας μεταξύ οικονομικών τομέων συγκεκριμένα, η παραγωγικότητα στον χρηματοπιστωτικό τομέα εμφανίζεται διπλάσια σε σχέση με την παραγωγικότητα στους μη χρηματοπιστωτικούς τομείς. Τούτο σημαίνει ότι η 9 10 CNS, Budget de l Assurance Dépendance, χρήση 2015, διαθέσιμο στη διεύθυνση http://cns.lu/files/publications/budget_ad_2015.pdf. Μέτρα 255 και 256 του προϋπολογισμού του 2015, διαθέσιμου στη διεύθυνση http://www.budget.public.lu/. EL 4 EL
μεγαλύτερη διακύμανση των πραγματικών ανά κλάδο μισθών, σύμφωνα με την παραγωγικότητα της εργασίας σε κάθε κλάδο, θα μπορούσε να στηρίξει την ανακατανομή του εργατικού δυναμικού προς αναδυόμενους ανταγωνιστικούς κλάδους ή κλάδους που πλήττονται από απώλειες ανταγωνιστικότητας κόστους. Μακροπρόθεσμα εξακολουθούν να υπάρχουν φραγμοί στις αναγκαίες προσαρμογές των κλαδικών μισθολογικών συμβάσεων. (12) Παρά την εν γένει εύρυθμη λειτουργία της αγοράς εργασίας και τα υψηλά ποσοστά ολοκλήρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, συγκριτικά χαμηλά εμφανίζονται τα ποσοστά απασχόλησης για τους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας, τις γυναίκες και τους νέους χαμηλής ειδίκευσης. Υπάρχουν θεσμικά εμπόδια για την εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών ενεργοποίησης. Στο εσωτερικό της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης, πρόοδος έχει σημειωθεί όσον αφορά σημαντική μεταρρύθμιση για την παροχή εξατομικευμένης καθοδήγησης στα άτομα που αναζητούν εργασία, η οποία όμως δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Το σχέδιο μεταρρύθμισης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και η μεταρρύθμιση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων, ιδίως για τους σπουδαστές με μειονεκτικό κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο, δεν έχουν ακόμη εγκριθεί. Τα εξαγγελθέντα μέτρα για τα επιδόματα μητρότητας και εκπαίδευσης και η προβλεπόμενη μεταρρύθμιση της γονικής άδειας αναμένεται ότι θα συμβάλουν στην αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας. Το σύστημα «κοινής φορολογίας» και ο σχεδιασμός του συστήματος κοινωνικών παροχών λειτουργούν αποτρεπτικά όσον αφορά την αναζήτηση εργασίας για τα άτομα που αποτελούν τη δευτερεύουσα πηγή οικογενειακού εισοδήματος. Παρά τα υψηλά ποσοστά ολοκλήρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα εξακολουθούν να μην είναι ικανοποιητικά, ενώ δύσκολη παραμένει η βελτίωση της κατάστασης των ατόμων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, καθώς και των νέων χαμηλής ειδίκευσης. Προκλήσεις εξακολουθούν να υφίστανται όσον αφορά την προσφορά στην αγορά εργασίας οι οποίες σχετίζονται με θεσμικούς παράγοντες και με τον σχεδιασμό του συστήματος κοινωνικών παροχών και οι οποίες αποτελούν την πηγή προβλημάτων της αγοράς εργασίας. (13) Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή διενήργησε σφαιρική ανάλυση της οικονομικής πολιτικής του Λουξεμβούργου και την δημοσίευσε στην έκθεση του 2015 για τη χώρα. Προέβη επίσης σε αξιολόγηση του Προγράμματος Σταθερότητας και του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων, καθώς και των επακόλουθων ενεργειών σε συνέχεια των συστάσεων που διατυπώθηκαν προς το Λουξεμβούργο τα προηγούμενα έτη. Έλαβε υπόψη όχι μόνο τη χρησιμότητά τους για την άσκηση διατηρήσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στο Λουξεμβούργο, αλλά και το κατά πόσο συνάδουν με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της ΕΕ, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ κατά τη διαμόρφωση των μελλοντικών εθνικών αποφάσεων. Οι συστάσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αποτυπώνονται στις συστάσεις 1 έως 3 κατωτέρω. (14) Υπό το πρίσμα της αξιολόγησης αυτής, το Συμβούλιο εξέτασε το Πρόγραμμα Σταθερότητας του Λουξεμβούργου και είναι της γνώμης 11 ότι το Λουξεμβούργο συμμορφώνεται με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. 11 Δυνάμει του άρθρου 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου. EL 5 EL
(15) Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή διενήργησε επίσης ανάλυση της οικονομικής πολιτικής ολόκληρης της ζώνης του ευρώ. Στη βάση της ανάλυσης αυτής, το Συμβούλιο εξέδωσε ειδικές συστάσεις προς τα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ. Το Λουξεμβούργο θα πρέπει επίσης να μεριμνήσει για την πλήρη και έγκαιρη εφαρμογή των συστάσεων αυτών, ΣΥΝΙΣΤΑ στο Λουξεμβούργο να αναλάβει δράση το 2015 και το 2016 προκειμένου: 1. Να διευρύνει τη φορολογική βάση, ιδίως όσον αφορά την κατανάλωση, την περιοδική φορολογία ακίνητης περιουσίας και την περιβαλλοντική φορολογία. 2. Να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της νόμιμης και της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης, περιορίζοντας την πρόωρη συνταξιοδότηση και συνδέοντας την εκ του νόμου προβλεπόμενη ηλικία συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής. 3. Να μεταρρυθμίσει το σύστημα καθορισμού των μισθών, σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και σύμφωνα με τις εθνικές πρακτικές, προκειμένου να διασφαλιστεί η εξέλιξη των μισθών σύμφωνα με την παραγωγικότητα, ιδίως σε κλαδικό επίπεδο. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 6 EL