ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΔΕΟΣ ΟΙΚ 121: ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2013 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Π. ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ 1 Ο TUTORIAL Ημερ. Διανομής: Τρίτη 02-04-2013 Ημερ. Παράδοσης: Τρίτη 09-04-2013 1. Στην Ουτοπία μια μικρή οικονομία υπάρχουν χιλιάδες αγρότες και δύο μεγάλες επιχειρήσεις: Η αυτοκινητοβιομηχανία Hot-Wheels που κατασκευάζει επιβατηγά και φορτηγά, και η αλυσίδα καταστημάτων τροφίμων Mam-Mam. Με βάση τα εξής δεδομένα: Hot-Wheels Mam-Mam Αγρότες Μισθοί 3.800.000 4.500.000 0 Τόκοι 100.000 200.000 700.000 Ενοίκια 200.000 1.000.000 2.000.000 Αγορές Τροφίμων 0 7.000.000 0 α. Υπολογίσετε το ΑΕΠ της χώρας ως (i) άθροισμα των εισοδημάτων των συντελεστών παραγωγής και (ii) άθροισμα συνολικής ζήτησης όταν: Η Hot-Wheels παρήγαγε 1.000 επιβατηγά τα οποία πούλησε αντί 6.000 το καθένα και 100 φορτηγά τα οποία πούλησε έναντι 8.000 το καθένα. Οι καταναλωτές της Ουτοπία αγόρασαν 800 επιβατηγά και τα υπόλοιπα 200 εξήχθησαν στη Γη του Πουθενά». Όλα τα φορτηγά τα αγοράζει η Mam-Mam για να ενισχύσει το δίκτυο διανομής των προϊόντων της. Οι πωλήσεις των super-markets Mam-Mam έφτασαν τα 14.000.000, όλες στους καταναλωτές της Ουτοπία. Όλοι οι αγρότες της Ουτοπία είναι αυτοαπασχολούμενοι και πουλάνε τις σοδειές τους στη Mam-Mam. β. Υπολογίσετε και πάλι το ΑΕΠ της χώρας ως (i) άθροισμα των εισοδημάτων των συντελεστών παραγωγής και (ii) άθροισμα συνολικής ζήτησης, το εθνικό και διαθέσιμο εισόδημα της χώρας, και το εμπορικό ισοζύγιο όταν επιπλέον: Η Κυβέρνηση της χώρας αγόρασε 50 επιβατηγά αφήνοντας μόνο 150 αυτοκίνητα για εξαγωγές. Επίσης η κυβέρνηση δαπάνησε 800.000 για μισθούς δημοσίων υπαλλήλων και κατέβαλε 1.200.000 σε μεταβιβαστικές πληρωμές. Οι αποσβέσεις του έτους ανήλθαν σε 600.000 για την Hot-Wheels και 200.000 για την Mam-Mam. Η κυβέρνηση επέβαλε φόρους πωλήσεων ύψους 500.000 για την Hot-Wheels και 200.000 για την Mam-Mam. Επίσης επέβαλε φόρο εισοδήματος 10% σε όλους τους μισθούς, τους τόκους και τα εισοδήματα από ενοίκια. Οι κάτοικοι της Ουτοπία παράλληλα με τα αυτοκίνητα και τρόφιμα που καταναλώνουν εισήγαγαν και 500 Η/Υ προς 2.000 τον καθένα από τη Γη του Πουθενά».
2. Εξηγήστε ποιες, πως και γιατί, από τις παρακάτω πράξεις συμπεριλαμβάνονται στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Ουτοπία, και κατά πόσο κάθε μια από αυτές το αυξάνει? α. Κάποιος κάτοικος αγοράζει ένα επιβατηγό αυτοκίνητο της Hot-Wheels β. Κάποιος κάτοικος αγοράζει μια μοτοσυκλέτα που παράχθηκε στη Γη του Πουθενά γ. Κάποιος κάτοικος αγοράζει ένα επιβατηγό της Hot-Wheels, έτους 2010. δ. Η Google- Ουτοπία δαπανά 500.000 για βελτιώσεις του διαδικτύου της ε. Μια συνταξιούχους αγρότισσα λαμβάνει από την κυβέρνηση επιταγή Κοινωνικής Ασφάλισης 1.500 στ. Η Hot-Wheels κατασκευάζει 1.000 καινούργια επιβατηγά με κόστος 6.000 το καθένα. Όμως, λόγω οικονομικής κρίσης δεν μπορεί να τα πουλήσει και έτσι υποχρεούται να τα κρατήσει ως απόθεμα. ζ. Δύο κάτοικοι της Ουτοπία τρακάρουν ενώ οδηγούν. Ο καθένας προσλαμβάνει δικηγόρο πληρώνοντας 2.000 για να ασκήσει μήνυση κατά του άλλου. Ο δικαστής όμως βάζει την υπόθεση στο αρχείο. η. Ένας κάτοικος πουλά σε ένα άλλο ένα μεταχειρισμένο Η/Υ, από αυτούς που εισάγει η Ουτόπια από τη Γη του Πουθενά προς 1.200
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΔΕΟΣ ΟΙΚ 121: ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι, ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2012 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Π. ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ 1 Ο TUTORIAL Ημερ. Διανομής: Τρίτη 13-03-2012 Ημερ. Παράδοσης: Τρίτη 20-03-2012 1. Η «Ηλιοχώρα» είναι ένα μικρό νησί-χώρα στο Νότιο Ειρηνικό. Στο νησί υπάρχουν τρεις παραγωγικές δραστηριότητες: (i) καλλιέργεια καλαμποκιού, (ii) αλιεία τόνου, και (iii) δημόσιες υπηρεσίες από την κυβέρνηση της χώρας. Τα στατιστικά στοιχεία της χώρας για το 2011 έδωσαν τις παρακάτω πληροφορίες σχετικά με το Ακαθ. Εθν. Προϊόν της χώρας: Προστιθέμενη αξία παραγωγής Τιμή ανά μονάδα Παραγωγή Καλαμποκιού 10,000 2 Αλιεία Τόνου 5,000 1 Δημόσιες Υπηρεσίες 1,000 0.5 Ακαθ. Εγχ. Προϊόν 16,000 --------- Έστω ότι οι αγρότες χρειάζονται 1 μονάδα δημόσιας υπηρεσίας για κάθε 5 κιλά καλαμποκιού που παράγουν, προκειμένου να συντηρήσουν τα αρδευτικά τους συστήματα, και οι αλιείς χρειάζονται 1 μονάδα δημόσιας υπηρεσίας για κάθε 5 κιλά τόνου, προκειμένου να συντηρήσουν τις τράτες τους. Αυτές οι δημόσιες υπηρεσίες για έργα συντήρησης παρέχονται από την κυβέρνηση της χώρας δωρεάν. α. Ποιο είναι το Εθνικό Εισόδημα της χώρας? β. Έστω ότι η κυβέρνηση επιβάλλει φόρο εισοδήματος προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις δημόσιες υπηρεσίες. Υπολογίστε το φόρο εισοδήματος της κυβέρνησης. Υπολογίστε το Προσωπικό Διαθέσιμο Εισόδημα. γ. Υπολογίστε: την ιδιωτική κατανάλωση, την απόσβεση κεφαλαίου, και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Δείξτε ότι το άθροισμα αυτών των στοιχείων, μαζί με τις δημόσιες δαπάνες, ισούται προς το Ακαθ. Εγχ. Προϊόν. δ. Υπολογίστε: την ιδιωτική αποταμίευση και το έλλειμμα/πλεόνασμα του δημόσιου τομέα. Δείξτε ότι το άθροισμα αυτών των στοιχείων ισούται προς την ιδιωτική επένδυση. ε. Οι αγρότες της «Ηλιοχώρας» απεργούν. διαμαρτυρόμενοι ότι πληρώνουν υψηλούς φόρους (συγκριτικά με τις δημόσιες υπηρεσίες που χρησιμοποιούν). Έχουν δίκιο? Η κυβέρνηση, προκειμένου να ικανοποιήσει το αίτημα τους, επιβάλλει φόρο επί των πωλήσεων αντί για φόρο εισοδήματος ώστε να χρηματοδοτήσει τις δημόσιες
υπηρεσίες της. Ποιος θα είναι ο φόρος πωλήσεων που αναλογεί σε κάθε μια από τις δύο δραστηριότητες της οικονομίας? στ. Δεδομένης της απάντησής σας στο (ε) ποια θα έπρεπε να είναι η τιμή ανά κιλό καλαμποκιού, ανά κιλό τόνου? Σ αυτή τη περίπτωση, ποια είναι η αξία του Ακαθ. Εγχ. Προϊόντος της χώρας? 2. Σε μια οικονομία έχουμε: Γεωργία (παραγωγή σίτου) που παράγει προϊόν αξίας 20,000, πληρώνει μισθούς αξίας 5,000, φόρους στη Κυβέρνηση αξίας 1,500, τόκους δανείων για την αγορά μηχανημάτων 500. Χοιροτροφία που παράγει προϊόν αξίας 30,000, πληρώνει μισθούς αξίας 3,500, πληρώνει φόρους στη Κυβέρνηση αξίας 3,500, και αγοράζει σιτάρι για ζωοτροφές αξίας 12,000. α. Ποια είναι, αντίστοιχα, τα κέρδη των σιτηροπαραγωγών και των χοιροτρόφων? β. Ποιο είναι το ΑΕΠ της χώρας? γ. Ποια είναι η δαπάνη για κατανάλωση σιτηρών στη χώρα? 3. Σύντομες Ερωτήσεις: α. Εάν το ΑΕΠ είναι 4,200 δισ., η απόσβεση 500 δις., και οι άμεσοι φόροι 400 δις. και οι έμμεσοι φόροι 300 δις. Τότε το Καθαρό Εθνικό Προϊόν είναι 3,800 δις. Συμφωνείτε? β. Μια Ιταλική εταιρία λειτουργεί ένα εστιατόριο στην Ελλάδα. Τα κέρδη της συμπεριλαμβάνονται στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της Ελλάδας και στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Ιταλίας. Συμφωνείτε? γ. Για τον υπολογισμό του Καθαρού Εγχ./Εθν. Προϊόντος μιας οικονομίας, αφαιρούνται οι «Αποσβέσεις Κεφαλαίων» διότι ως «κόστος» διατήρησης του παραγωγικού κεφαλαίου της χώρας δεν συνιστούν «Επενδύσεις». Συμφωνείτε? δ. Όσο υψηλότερο είναι το ΑΕΠ μιας χώρας, συγκριτικά με το επίπεδο του σε κάποιες άλλες, τόσο υψηλότερο είναι και το επίπεδο διαβίωσης αυτή της χώρας. Συμφωνείτε?
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚ 121: ΑΡΧΕΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗς ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2010 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Π. ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ 1 Η ΟΜΑΔΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Ημερ. Διανομής: Πέμπτη 21-01-2010 Ημερ. Παράδοσης: 28-01-2010 1. Προβλήματα Βιβλίου: Κεφ. 19, σελ. 44, Αριθ. 1 2. Η «Ηλιοχώρα» είναι ένα μικρό νησί-χώρα στο Νότιο Ειρηνικό. Στο νησί υπάρχουν τρεις παραγωγικές δραστηριότητες: (i) καλλιέργεια καλαμποκιού, (ii) αλιεία τόνου, και (iii) δημόσιες υπηρεσίες από την κυβέρνηση της χώρας. Τα στατιστικά στοιχεία της χώρας για το 2009 έδωσαν τις παρακάτω πληροφορίες σχετικά με το Ακαθ. Εθν. Προϊόν της χώρας: Προστιθέμενη αξία παραγωγής Τιμή ανά μονάδα Παραγωγή Καλαμποκιού 10,000 pesos 2 pesos Αλιεία Τόνου 5,000 pesos 1 peso Δημόσιες Υπηρεσίες 1,000 pesos 0.5 pesos Ακαθ. Εγχ. Προϊόν 16,000 pesos --------- Έστω ότι οι αγρότες χρειάζονται 1 μονάδα δημόσιας υπηρεσίας για κάθε 5 κιλά καλαμποκιού που παράγουν, προκειμένου να συντηρήσουν τα αρδευτικά τους συστήματα, και οι αλιείς χρειάζονται 1 μονάδα δημόσιας υπηρεσίας για κάθε 5 κιλά τόνου, προκειμένου να συντηρήσουν τις τράτες τους. Αυτές οι δημόσιες υπηρεσίες για έργα συντήρησης παρέχονται από την κυβέρνηση της χώρας δωρεάν. α. Ποιο είναι το Εθνικό Εισόδημα της χώρας? β. Έστω ότι η κυβέρνηση επιβάλλει φόρο εισοδήματος προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις δημόσιες υπηρεσίες. Υπολογίστε το φόρο εισοδήματος της κυβέρνησης. Υπολογίστε το Προσωπικό Διαθέσιμο Εισόδημα. γ. Υπολογίστε: την ιδιωτική κατανάλωση, την απόσβεση κεφαλαίου, και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Δείξτε ότι το άθροισμα αυτών των στοιχείων, μαζί με τις δημόσιες δαπάνες, ισούται προς το Ακαθ. Εγχ. Προϊόν. δ. Υπολογίστε: την ιδιωτική αποταμίευση και το έλλειμμα/πλεόνασμα του δημόσιου τομέα. Δείξτε ότι το άθροισμα αυτών των στοιχείων ισούται προς την ιδιωτική επένδυση. ε. Οι αγρότες της «Ηλιοχώρας» απεργούν. διαμαρτυρόμενοι ότι πληρώνουν υψηλούς φόρους (συγκριτικά με τις δημόσιες υπηρεσίες που χρησιμοποιούν). Έχουν δίκιο? Η κυβέρνηση, προκειμένου να ικανοποιήσει το αίτημα τους, επιβάλλει φόρο επί των πωλήσεων αντί για φόρο εισοδήματος ώστε να χρηματοδοτήσει τις δημόσιες υπηρεσίες της. Ποιος θα είναι ο φόρος πωλήσεων που αναλογει σε κάθε μια από τις δύο δραστηριότητες της οικονομίας? στ. Δεδομένης της απάντησής σας στο (ε) ποια θα έπρεπε να είναι η τιμή ανά κιλό καλαμποκιού, ανά κιλό τόνου? Σ αυτή τη περίπτωση, ποια είναι η αξία του Ακαθ. Εγχ. Προϊόντος της χώρας, και ποια είναι η τιμή του αποπληθωριστή του ΑΕΠ?