Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς τρίτης ηλικίας Άγγελος Κ.Κούτρας Παθολόγος-Ογκολόγος Ογκολογικό Τμήμα ΠΓΝΠ
Καρκίνος στην τρίτη ηλικία Η επίπτωση του καρκίνου στους ηλικιωμένους αυξάνει, σαν αποτέλεσμα της αύξησης στο προσδόκιμο επιβίωσης 11 φορές μεγαλύτερη επίπτωση σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών σε σχέση με μικρότερες ηλικίες Περίπου 60% όλων των καρκίνων και 70% των θανάτων από καρκίνο παρατηρούνται σε άτομα άνω των 65 ετών Yancik Cancer 1997
Συγκεκριμένοι τύποι καρκίνου εμφανίζονται συχνότερα στους ηλικιωμένους
Θνητότητα
Παρά την αύξηση της επίπτωσης της νόσου και της θνητότητας από καρκίνο με την ηλικία, οι γνώσεις μας σχετικά με την θεραπευτική αντιμετώπιση ηλικιωμένων ασθενών παραμένουν ιδιαίτερα περιορισμένες
Περιορισμένη συμμετοχή ηλικιωμένων ασθενών σε κλινικές μελέτες Η κατηγορία των ηλικιωμένων ασθενών αυτών συνήθως δεν αντιπροσωπεύεται ικανοποιητικά σε κλινικές μελέτες Ως εκ τούτου είναι δύσκολο να καταλήξουμε σε evidence-based θεραπευτικές συστάσεις Talarico et al J Clin Oncol 2004
Επιλογή ηλικιωμένων ασθενών για χημειοθεραπεία Κάποιοι ηλικιωμένοι ανέχονται την χημειοθεραπεία εξίσου καλά με νεότερους, ενώ άλλοι εμφανίζουν σημαντική τοξικότητα που απαιτεί ελάττωση της δόσης, καθυστέρηση της θεραπείας ή και μόνιμη διακοπή Η δυνατότητα επιλογής εκείνων των ηλικιωμένων ασθενών που είναι κατάλληλοι για χορήγηση χημειοθεραπείας αποτελεί μία σημαντική πρόκληση
Επιλογή ηλικιωμένων ασθενών για χημειοθεραπεία (CGA) Το Comprehensive Geriatric Assessment αξιολογεί την λειτουργική κατάσταση των ασθενών παρουσία συνοδών προβλημάτων ύπαρξη πολυφαρμακίας διανοητική και συναισθηματική τους κατάσταση ύπαρξη κοινωνικής υποστήριξης κατάσταση θρέψης του ασθενούς παρουσία ή όχι γηριατρικών συνδρόμων Extermann et al J Clin Oncol 2007
Επιλογή ηλικιωμένων ασθενών για χημειοθεραπεία (CGA) Το CGA επιτρέπει την διάκριση των ασθενών σε τρεις κατηγορίες: ηλικιωμένοι ασθενείς χωρίς σημαντικά συνοδά προβλήματα και χωρίς εξάρτηση (fit patients) ασθενείς με κάποιου βαθμού εξάρτηση με ή χωρίς σημαντικά συνοδά προβλήματα (vulnerable patients) ασθενείς με σημαντική εξάρτηση και συνοδά προβλήματα (frail patients)
Επιλογή ηλικιωμένων ασθενών για χημειοθεραπεία (CGA) Το CGA δεν αποτελεί τον μοναδικό προβλεπτικό δείκτη για την τοξικότητα της χημειοθεραπείας Μπορεί να μεταβάλλεται με τον χρόνο και μπορεί να επηρεάζεται τόσο από την θεραπεία, όσο και από τη νόσο Απαιτεί χρόνο και ενδείκνυται σε επιλεγμένες μόνο περιπτώσεις ασθενών
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Η διαδικασία της γήρανσης συνοδεύεται από μία σειρά μεταβολών στην λειτουργία των οργάνων Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν την φαρμακοκινητική των χημειοθεραπευτικών παραγόντων και κατά συνέπεια την ανοχή στην θεραπεία Wildiers et al Clin Pharmacokinet 2003
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Repetto J Support Oncol 2003
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Η νεφρική λειτουργία, όπως εκτιμάται από τον ρυθμό σπειραματικής διήθησης (GFR), ελαττώνεται με την ηλικία Η απώλεια της μάζας των νεφρώνων συνοδεύεται από ελάττωση της σπειραματικής διήθησης κατά 1 ml/min ανά έτος, μετά την ηλικία των 40 ετών Η ελάττωση της νεφρικής λειτουργίας επηρεάζει την απέκκριση παραγόντων που μεταβολίζονται κυρίως από τους νεφρούς (πλατινούχα, μεθοτρεξάτη) Anderson et al Am J Med 1986
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Άλλοι χημειοθεραπευτικοί παράγοντες μεταβολίζονται κυρίως στο ήπαρ Η απώλεια της μάζας των ηπατοκυττάρων και η ελάττωση της σπλαχνικής κυκλοφορίας μπορεί να επηρεάσουν το μεταβολισμό αυτών των φαρμάκων
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Η μάζα του ήπατος ελαττώνεται με τον χρόνο (20% έως 50% μικρότερη στην ηλικία των 80 ετών) Ελάττωση των ενζύμων που μεταβολίζουν φάρμακα Η ενεργότητα του κυτοχρώματος P-450 είναι περίπου 30% μικρότερη σε υγιείς ηλικιωμένους σε σχέση με άτομα μικρότερης ηλικίας Sotaniemi et al Clin Pharmacol Ther 1997
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Οι εφεδρείες του μυελού των οστών ελαττώνονται με την ηλικία και η μυελοτοξικότητα μπορεί να είναι σημαντικά αυξημένη Η ελάττωση των αιμοποιητικών προγονικών κυττάρων (stem-cells) και η ελαττωμένη ικανότητα κινητοποίησης από το μυελό μπορεί να επιβραδύνουν την αναστροφή της μυελοτοξικότητας Lipschitz Semin Oncol 1995
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Χαμηλότερο ναδίρ ουδετεροφίλων σε ηλικιωμένες ασθενείς με καρκίνο του μαστού που υποβάλλονται σε συμπληρωματική χημειοθεραπεία Μεγαλύτερος κίνδυνος ουδετεροπενίας σε ηλικιωμένους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία Μεγαλύτερη επίπτωση εμφάνισης ουδετεροπενίας και ουδετεροπενικών λοιμώξεων σε ηλικιωμένους ασθενείς με λεμφώματα που υποβάλλονταν σε χημειοθεραπεία Dees et al Cancer Invest 2000; Langer et al J Natl Cancer Inst 2002; Gomez et al J Clin Oncol 1998
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Η επίπτωση της αναιμίας αυξάνει με την ηλικία Η αναιμία σε συνδυασμό με την ελάττωση της συνολικής ποσότητας ύδατος στο σώμα που συχνά παρατηρείται στους ηλικιωμένους, οδηγεί σε ελάττωση του όγκου κατανομής και μεγαλύτερη συγκέντρωση υδρόφιλων φαρμάκων
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Προκειμένου για φάρμακα που συνδέονται σε ερυθρά αιμοσφαίρια όπως οι ταξάνες και οι ανθρακυκλίνες, η αναιμία συνοδεύεται από μεγαλύτερη συγκέντρωση ελεύθερου φαρμάκου στην κυκλοφορία Schrijvers et al Anticancer Drugs 1999
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Ελαττωμένη συγκέντρωση αλβουμίνης σε ηλικιωμένους Φάρμακα όπως ταξάνες και ετοποσίδη συνδέονται ισχυρά σε πρωτεΐνες
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Με την πάροδο του χρόνου συσσωρεύεται περισσότερο λίπος στο ανθρώπινο σώμα Η μεγαλύτερη συγκέντρωση λίπους αυξάνει τον όγκο κατανομής λιποδιαλυτών φαρμάκων
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Ελαττωμένη κινητικότητα του γαστρεντερικού, ελαττωμένη σπλαχνική αιματική ροή, μείωση της έκκρισης ενζύμων και ατροφία του βλεννογόνου Αυξημένη καταστροφή κυττάρων και μικρότερος αριθμός προγονικών κυττάρων του βλεννογόνου Iber et al Drugs Aging 1994
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Οι παραπάνω αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση P.O. χημειοθεραπευτικών παραγόντων Οι μεταβολές αυτές οδηγούν σε μεγαλύτερη επίπτωση βλεννογονίτιδας και διάρροιας στους ηλικιωμένους
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Κλινικές μελέτες με σχήματα χημειοθεραπείας που περιλάμβαναν 5-φθοριοουρακίλη σε ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου ή CMF σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού Η προχωρημένη ηλικία αποτελούσε προβλεπτικό παράγοντα για αυξημένη επίπτωση και μεγαλύτερη σοβαρότητα διάρροιας και στοματίτιδας Popescu et al J Clin Oncol 1999; Crivellari et al J Clin Oncol 2000
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Ο κίνδυνος καρδιακής ανεπάρκειας από φάρμακα όπως οι ανθρακυκλίνες αποτελεί έναν ακόμα περιοριστικό παράγοντα για χημειοθεραπεία σε ηλικιωμένους
Συν-νοσηρότητα Η ύπαρξη πολλαπλών συνοδών προβλημάτων είναι συνήθης σε ηλικιωμένους Η εκτίμηση της συν-νοσηρότητας στους ηλικιωμένους ασθενείς με καρκίνο είναι σημαντική για την εκτίμηση του προσδόκιμου επιβίωσης Η συν-νοσηρότητα έχει αρνητική επίδραση στην επιβίωση των ασθενών αλλά και στην ικανότητά τους να ανεχθούν την χημειοθεραπεία ή μπορεί να αποτελεί αντένδειξη για χορήγηση θεραπείας Piccirillo et al JAMA 2004
Συν-νοσηρότητα Η συνύπαρξη ιατρικών προβλημάτων συνοδεύεται από αυξημένη χρήση φαρμάκων Η πολυφαρμακία συμβάλλει σημαντικά στην τοξικότητα της χημειοθεραπείας Πολλοί αντινεοπλασματικοί παράγοντες μεταβολίζονται από το κυτόχρωμα P-450, το οποίο μπορεί να επάγεται ή να αναστέλλεται από συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα
Γηριατρικά σύνδρομα Η συνύπαρξη γηριατρικών συνδρόμων (άνοια, κατάθλιψη, delirium κ.α.), η ανεπαρκής κοινωνική υποστήριξη και η κακή θρέψη αποτελούν αρνητικούς προγνωστικούς παράγοντες για την επιβίωση των ηλικιωμένων ασθενών
Τοξικότητα της χημειοθεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς Η αυξημένη επίπτωση τοξικότητας στους ηλικιωμένους συχνά οδηγεί σε ελάττωση της δόσης ή στην επιλογή λιγότερο τοξικών παραγόντων ή σχημάτων Τα παραπάνω μπορεί να επηρεάζουν αρνητικά την αποτελεσματικότητα της θεραπείας
Καρκίνος του μαστού Γενικά, ο καρκίνος του μαστού χαρακτηρίζεται από βραδύτερη εξέλιξη σε ηλικιωμένες ασθενείς Μεγαλύτερη έκφραση ορμονικών υποδοχέων Χαμηλότερη έκφραση HER2 Χαμηλότερος ρυθμός κυτταρικού πολλαπλασιασμού
Καρκίνος του μαστού Πρώιμη νόσος Αναδρομική ανάλυση >40000 ηλικιωμένες ασθενείς με καρκίνο του μαστού Η συμπληρωματική χημειοθεραπεία (με ή χωρίς ανθρακυκλίνες) βελτίωσε σημαντικά την συνολική επιβίωση σε γυναίκες άνω των 70 ετών με αρνητικούς ορμονικούς υποδοχείς και διηθημένους λεμφαδένες Giordano et al J Clin Oncol 2006
Καρκίνος του μαστού Πρώιμη νόσος Η συμπληρωματική χημειοθεραπεία ενδεχομένως να έχει θέση σε ηλικιωμένες γυναίκες με διηθημένους λεμφαδένες και αρνητικούς ορμονικούς υποδοχείς Ασθενείς με προσδόκιμο επιβίωσης <5 χρόνια συνήθως δεν ωφελούνται από την χορήγηση συμπληρωματικής χημειοθεραπείας από πλευράς επιβίωσης Aapro et al Cancer Treat Rev 2009
Καρκίνος του μαστού Πρώιμη νόσος Η συμπληρωματική χημειοθεραπεία σε ασθενείς με θετικούς ορμονικούς υποδοχείς αποτελεί αντικείμενο διχογνωμίας (ακόμα και σε νεότερες) Σε ηλικιωμένες ασθενείς με επηρεασμένη γενική κατάσταση, ο κίνδυνος παρενεργειών και επιδείνωσης της ποιότητας ζωής είναι μεγαλύτερος από το πιθανό όφελος της χημειοθεραπείας Aapro et al Cancer Treat Rev 2009
Καρκίνος του μαστού Προχωρημένη νόσος Ασθενείς με προχωρημένη νόσο θεωρούνται υποψήφιες για χημειοθεραπεία στην περίπτωση αρνητικών ορμονικών υποδοχέων ή σε αποτυχία ορμονοθεραπείας σε περιπτώσεις με θετικούς ορμονικούς υποδοχείς
Καρκίνος του μαστού Προχωρημένη νόσος Το όφελος από την χημειοθεραπεία σε ηλικιωμένες ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του μαστού φαίνεται ότι είναι παρόμοιο με εκείνο σε νεότερες γυναίκες (RR, TTP) Η χημειοθεραπεία συνοδεύεται από μεγαλύτερο κίνδυνο τοξικότητας και επιδρά αρνητικά στην ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων ασθενών Wildiers et al Lancet Oncol 2007
Καρκίνος του μαστού Προχωρημένη νόσος Η απλή παρακολούθηση αποτελεί μία αποδεκτή επιλογή σε επηρεασμένες ηλικιωμένες ασθενείς ασυμπτωματικές μικρό νεοπλασματικό φορτίο ιδιαίτερα όταν υπάρχουν μόνο δερματικές, οστικές ή λεμφαδενικές μεταστάσεις Wildiers et al Lancet Oncol 2007
Καρκίνος του μαστού Προχωρημένη νόσος Αν και το ιδανικό σχήμα χημειοθεραπείας παραμένει άγνωστο, η μονοθεραπεία αποτελεί την πλέον λογική επιλογή στις ηλικιωμένες γυναίκες Η θεραπεία με P.O. χορηγούμενους παράγοντες αποτελεί μία ελκυστική επιλογή σε ηλικιωμένες ασθενείς Σωστή πρόσληψη της συνταγογραφούμενης δόσης Τροποποίηση της δόσης από την ασθενή Αλληλεπίδραση με τροφές ή φάρμακα Lonardi et al Drugs Aging 2007
Καρκίνος του μαστού Trastuzumab Δεδομένου ότι η επίπτωση καρδιοτοξικότητας με την χρήση του trastuzumab αυξάνει με την ηλικία, η παρακολούθηση της καρδιακής λειτουργίας πρέπει να είναι ακόμα πιο σχολαστική σε ηλικιωμένες ασθενείς
Καρκίνος του μαστού Bevacizumab Ηλικία >65 ετών αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για αρτηριακά θρομβοεμβολικά επεισόδια >1/3 των ηλικιωμένων ασθενών με καρκίνο έχουν μία ή περισσότερες αντενδείξεις για χορήγηση bevacizumab Η χρήση του αντισώματος είναι πιθανά εφικτή μόνο σε ένα μικρό ποσοστό επιλεγμένων ασθενών
Καρκίνος του παχέος εντέρου Πρώιμη νόσος Μετα-αναλύσεις μελετών έδειξαν αναδρομικά ότι οι ηλικιωμένοι ωφελούνται από την χορήγηση συμπληρωματικής χημειοθεραπείας στον ίδιο βαθμό με νεότερους ασθενείς, χωρίς σημαντική αύξηση της τοξικότητας
Καρκίνος του παχέος εντέρου Πρώιμη νόσος Fata et al: Μεγαλύτερη επίπτωση σοβαρής βλεννογονίτιδας σε ηλικιωμένους Popescu et al: Μεγαλύτερη επίπτωση σοβαρής στοματίτιδας σε ηλικιωμένους Sargent et al: Μεγαλύτερη επίπτωση σοβαρής λευκοπενίας σε ηλικιωμένους Field et al: Τάση για αυξημένη επίπτωση τοξικότητας σε ηλικιωμένους ασθενείς με την χρήση καπεσιταμπίνης Fata et al Cancer 2002; Popescu et al J Clin Oncol 1999; Sargent et al New Engl J Med 2001: Field et al ASCO2009
Καρκίνος του παχέος εντέρου Πρώιμη νόσος Μελέτη φάσης III Συμπληρωματική θεραπεία 5-FU/λευκοβορίνη (ή λεβαμιζόλη) vs. παρακολούθηση 3239 ασθενείς Quasar Collaborative Group Lancet 2007
Σε ασθενείς >70 ετών δεν διαπιστώθηκε ελάττωση στον κίνδυνο υποτροπής της νόσου με την χορήγηση χημειοθεραπείας
Καρκίνος του παχέος εντέρου Πρώιμη νόσος Μετα-ανάλυση 6 τυχαιοποιημένων μελετών φάσης III 10499 ασθενείς <70 ετών και 2170 ασθενείς >70 ετών Καρκίνος παχέος εντέρου σταδίου II/III IV 5-FU vs. συνδυασμένη χημειοθεραπεία ή P.O. φθοριοπυριμιδίνη Η συνδυασμένη χημειοθεραπεία και οι P.O. φθοριοπυριμιδίνες συνοδεύθηκαν από σημαντική βελτίωση σε όλες τις παραμέτρους (OS, DFS, TTR) σε νέους αλλά όχι σε ηλικιωμένους ασθενείς McCleary NJ et al ASCO 2009
Καρκίνος του παχέος εντέρου Προχωρημένη νόσος Η 5-FU σε συνεχή έγχυση έχει καλύτερο προφίλ ασφάλειας σε σχέση με την bolus χορήγηση Σχήματα συνδυασμένης χημειοθεραπείας (5-FU με ιρινοτεκάνη ή οξαλιπλατίνα) φαίνεται να είναι το ίδιο αποτελεσματικά σε ηλικιωμένους σε σχέση με νεότερους ασθενείς Εν τούτοις, η χρήση τους πρέπει να περιορίζεται σε ασθενείς σε καλή γενική κατάσταση δεδομένου ότι ο κίνδυνος τοξικότητας είναι μεγαλύτερος Pallis et al Cancer Treat Rev 2010
Καρκίνος του παχέος εντέρου Προχωρημένη νόσος Η καπεσιταμπίνη αποτελεί μία λογική εναλλακτική επιλογή σε ηλικιωμένους ασθενείς Προβλήματα συμμόρφωσης στην θεραπεία Μετα-ανάλυση δύο τυχαιοποιημένων μελετών φάσης ΙΙΙ (καπεσιταμπίνη vs. 5-FU/LV) έδειξε αυξημένη επίπτωση σοβαρής γαστρεντερικής τοξικότητας με την χρήση καπεσιταμπίνης σε ασθενείς >80 ετών Μεγαλύτερη επίπτωση grade III/IV τοξικότητας σε ηλικιωμένους σε μελέτη στην οποία χορηγήθηκε καπεσιταμπίνη αντί για infusional 5-FU (FOLFOX) Pallis et al Cancer Treat Rev 2010
Καρκίνος του παχέος εντέρου Bevacizumab Μετα-ανάλυση έδειξε ότι η προσθήκη του bevacizumab στην χημειοθεραπεία συνοδεύεται από πλεονέκτημα στο PFS και στην OS ηλικιωμένων ασθενών, ανάλογο με εκείνο σε νεότερους Η χρήση του bevacizumab στην θεραπεία πρώτης ή δεύτερης γραμμής θα πρέπει να περιορίζεται σε επιλεγμένες περιπτώσεις ηλικιωμένων ασθενών Kabbinavar et al J Clin Oncol 2009
Καρκίνος του παχέος εντέρου Cetuximab Τα δεδομένα για την χρήση anti-egfr mαbs σε ηλικιωμένους ασθενείς είναι περιορισμένα Αναδρομικές αναλύσεις έδειξαν ότι το cetuximab έχει αποδεκτό προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητα ανάλογη με εκείνη σε νεότερους ασθενείς Pallis et al Cancer Treat Rev 2010
Καρκίνος του πνεύμονα Πρώιμη νόσος Αναδρομικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι οι ηλικιωμένοι ασθενείς ωφελούνται στον ίδιο βαθμό με νεότερους, χωρίς σημαντική αύξηση της τοξικότητας Ακόμα λιγότερα διαθέσιμα δεδομένα για ασθενείς ηλικίας >75 ετών Pallis et al Ann Oncol 2010
Καρκίνος του πνεύμονα Τοπικά προχωρημένη νόσος Μελέτη φάσης III (elderly-specific) Chemo-RT vs. RT H μελέτη διεκόπη πρόωρα μετά από την ένταξη 46 ασθενών, λόγω 4 θανάτων σχετιζόμενων με την θεραπεία (3 στο σκέλος Chemo-RT) Atagi et al Jpn J Clin Oncol 2005
Καρκίνος του πνεύμονα Τοπικά προχωρημένη νόσος Μετα-ανάλυση 3 μελετών 749 ασθενείς με NSCLC 15% των ασθενών ήταν >70 ετών Σε αντίθεση με τον συνολικό πληθυσμό της μελέτης, οι ηλικιωμένοι ασθενείς δεν φάνηκε να ωφελούνται από την προσθήκη χημειοθεραπείας στην RT, είτε ταυτόχρονα είτε διαδοχικά Επιπλέον, η εντατικοποίηση της θεραπείας φάνηκε να αυξάνει την τοξικότητα grade 3 5 στους ηλικιωμένους Langer et al Lung Cancer 2000
Καρκίνος του πνεύμονα Προχωρημένη νόσος Η βάση της θεραπείας περιλαμβάνει την χρήση πλατινούχων παραγόντων Η χρήση πλατινούχων στους ηλικιωμένους συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο αιματολογικής, νευρολογικής και νεφρικής τοξικότητας Απουσία σημαντικών προοπτικών μελετών φάσης ΙΙΙ με πλατινούχους συνδυασμούς σε ηλικιωμένους ασθενείς
Καρκίνος του πνεύμονα Προχωρημένη νόσος Προοπτικά δεδομένα υποστηρίζουν την χορήγηση μονοθεραπείας σαν θεραπεία πρώτης γραμμής (βινορελμπίνη, γεμσιταμπίνη, δοσεταξέλη) Ιδιαίτερα περιορισμένα στοιχεία για ασθενείς άνω των 80 ετών Η μονοθεραπεία με erlotinib φαίνεται να είναι δραστική και σχετικά καλά ανεκτή σε ηλικιωμένους ασθενείς με βάση δεδομένα μελετών φάσης II Pallis et al Ann Oncol 2010
Καρκίνος του πνεύμονα Προχωρημένη νόσος Δεν υπάρχουν προοπτικά δεδομένα σχετικά με τον ρόλο της χημειοθεραπείας δεύτερης γραμμής σε ηλικιωμένους ασθενείς με NSCLC Με βάση αναδρομικά στοιχεία, η πεμετρεξέδη και το erlotinib αποτελούν δόκιμες επιλογές Σε μελέτη φάσης ΙΙΙ (erlotinib vs. placebo), ασθενείς >70 ετών είχαν ανάλογη έκβαση με νεότερους, αλλά σημαντικά μεγαλύτερη τοξικότητα Shepherd et al N Engl J Med 2005
Καρκίνος του πνεύμονα Bevacizumab Σε μελέτη φάσης ΙΙΙ, η προσθήκη του bevacizumab στην χημειοθεραπεία δεν συνοδεύθηκε από βελτίωση στην επιβίωση ασθενών >70 ετών, ενώ παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση της τοξικότητας Ramalingam et al J Clin Oncol 2008
Συμπεράσματα Αναδρομικές αναλύσεις τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών ανέδειξαν ανάλογα αποτελέσματα με την χορήγηση χημειοθεραπείας μεταξύ νεότερων και ηλικιωμένων ασθενών
Συμπεράσματα Τα δεδομένα αυτά προέρχονται από αναδρομικές αναλύσεις Βασίζονται σε ιδιαίτερα επιλεγμένους ηλικιωμένους ασθενείς, αρκετά υγιείς ώστε να ενταχθούν στις μελέτες (selection bias) Η αναγωγή αυτών των δεδομένων στον γενικό πληθυσμό ηλικιωμένων ασθενών είναι επισφαλής και δεν δικαιολογείται
Συμπεράσματα Προοπτικές μελέτες αποκλειστικά σε ηλικιωμένους (older-specific) ή προοπτικές κλινικές μελέτες που θα περιλαμβάνουν έναν επαρκή αριθμό ηλικιωμένων Δημιουργία evidence-based συστάσεων για την αντιμετώπιση ηλικιωμένων ασθενών με καρκίνο
ΩΦΕΛΕΕΙΝ, Η ΜΗ ΒΛΑΠΤΕΙΝ