ΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης καταγράφει τη σύνθεση της απασχόλησης ανά Περιφέρεια στη Ζώνη IV και ειδικότερα την ποσοστιαία κατανοµή της κατά τοµέα παραγωγής (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής) καθώς και σε τρεις κλάδους, κατασκευές, µεταφορές και εµπόριο. Η σύνθεση της απασχόλησης αποτελεί βασικό διαρθρωτικό χαρακτηριστικό της περιφερειακής οικονοµίας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Το 2003, στο σύνολο της Ζώνης IV, ο τριτογενής τοµέας αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% των απασχολουµένων. Ακολουθούν ο πρωτογενής τοµέας (24%) και ο δευτερογενής µε 23%. Η Ζώνη IV διαφοροποιείται ελαφρώς από το σύνολο της Χώρας. Στον πρωτογενή τοµέα το ποσοστό των απασχολουµένων είναι αρκετά µεγαλύτερο από το αντίστοιχο σε επίπεδο Χώρας και στον τριτογενή αρκετά µικρότερο. Στο δευτερογενή τοµέα η Ζώνη IV ακολουθεί την εθνική κατανοµή. Την πενταετία 1999-2003, το ποσοστό απασχολουµένων στον πρωτογενή και τον δευτερογενή τοµέα µειώθηκε ταχύτερα από ότι στο σύνολο της Χώρας, ενώ η αύξηση στον τριτογενή τοµέα υπολείπεται της αντίστοιχης εθνικής κατά µία περίπου µονάδα. Σε διαπεριφερειακό επίπεδο παρατηρούνται διαφοροποιήσεις: Το ποσοστό των απασχολουµένων στον πρωτογενή τοµέα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη είναι διπλάσιο από το αντίστοιχο εθνικό και το µεγαλύτερο της Ζώνης IV, ενώ στην Κεντρική Μακεδονία είναι το µικρότερο, παραµένει όµως µεγαλύτερο από το ποσοστό της Χώρας. Ταυτόχρονα, για τις ίδιες Περιφέρειες, η µείωση του πρωτογενούς είναι πολλαπλάσια του µέσου Χώρας αλλά και της Ζώνης IV. Αντίθετα, οι Περιφέρειες Θεσσαλίας και Ηπείρου παρουσιάζουν αύξηση του ποσοστού των απασχολουµένων στον πρωτογενή τοµέα. Στο δευτερογενή τοµέα, το µεγαλύτερο ποσοστό εµφανίζεται στην Περιφέρεια υτικής Μακεδονίας και το µικρότερο στη Θεσσαλία, ενώ η µεγαλύτερη αύξηση στην πενταετία 1999-2003 παρουσιάστηκε στη υτική Μακεδονία (9,9%). Τέλος, στον τριτογενή τοµέα απασχολείται πάνω από το 50% των απασχολούµενων της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ηπείρου, µε την τελευταία να καταγράφει και τη µεγαλύτερη αύξηση. Αντίθετα, η υτική Μακεδονία εµφανίζεται ως η µοναδική Περιφέρεια στη Χώρα, στην οποία µειώθηκε το ποσοστό των απασχολουµένων στον τριτογενή τοµέα την πενταετία 1999-2003. Σε ό,τι αφορά τους κλάδους κατασκευές, εµπόριο και µεταφορές, τα ποσοστά απασχόλησης είναι χαµηλότερα στη Ζώνη IV σε σύγκριση µε τα αντίστοιχα της Χώρας. Μικρή µείωση παρουσιάζει η απασχόληση στις κατασκευές και µικρή αύξηση στο εµπόριο και στις µεταφορές. 1
Σε περιφερειακό επίπεδο, µεγάλη συγκέντρωση στις κατασκευές παρατηρείται στις Περιφέρειες υτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, οι οποίες εµφάνισαν και πολύ υψηλά ποσοστά αύξησης την πενταετία 1999-2003. Αντίθετα, στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, ο κλάδος αυτός δε χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη βαρύτητα. Στους κλάδους εµπόριο και µεταφορές, για τους οποίους τα διαθέσιµα στοιχεία είναι αθροιστικά, µεγαλύτερη συγκέντρωση παρουσιάζουν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Ηπείρου, ωστόσο χαµηλότερη από το αντίστοιχο ποσοστό της Χώρας. Στην Ήπειρο παρατηρείται µεγάλη αύξηση των απασχολουµένων στο εµπόριο και τις µεταφορές. Τέλος, µε τη χρήση ενός συντελεστή συµµετοχής (location quotient) προκύπτει ότι οι Περιφέρειες Κεντρικής και υτικής Μακεδονίας εξειδικεύονται στο δευτερογενή τοµέα, ενώ οι υπόλοιπες στον πρωτογενή. ΜΕΤΑ Ε ΟΜΕΝΑ Πηγές Τα δεδοµένα που χρησιµοποιήθηκαν για τον υπολογισµό του δείκτη προέρχονται από τη βάση δεδοµένων της Eurostat έτους 2005 (Ιανουάριος 2005). Σηµειώνεται ότι η τελευταία ενηµέρωση της Eurostat έτους 2005 (Οκτώβριος 2005) δεν περιλαµβάνει τα δεδοµένα της σύνθεσης της απασχόλησης για το έτος 2003. Για τους κλάδους µεταφορές και εµπόριο, η Eurostat διαθέτει αθροιστικά δεδοµένα. Τα δεδοµένα της απασχόλησης καταγράφονται µόνο σε επίπεδο NUTS ΙΙ και για το λόγο αυτό δείκτης δεν υπολογίζεται σε επίπεδο νοµού. Μεθοδολογία Η απασχόληση στη Ζώνη IV υπολογίστηκε ως άθροισµα ων πέντε περιφερειών. Η τοµεακή εξειδίκευση της κάθε Περιφέρειας προκύπτει από την εφαρµογή του Συντελεστή Συµµετοχής (Location Quotient), ο οποίος συγκρίνει το ποσοστό συµµετοχής κάθε τοµέα σε µια Περιφέρεια σε σύγκριση το αντίστοιχο ποσοστό σε εθνικό επίπεδο. 2
ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 1/2, 1999-2003 Συνολική απασχόληση Πρωτογενής τοµέας ευτερογενής τοµέας Τριτογενής τοµέας NUTS Περιφέρεια-Νοµός Σύνολο ποσοστό ποσοστό ποσοστό 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 gr Ελλάδα 4.042 664 16,4% 899 22,2% 2.480 61,3% ZIV Ζώνη IV 1.340 322 24,0% 309 23,0% 710 52,9% gr11 Ανατ.Μακεδονία & Θράκη 207 72 34,6% 41 19,6% 95 45,8% gr12 Κεντρική Μακεδονία 662 119 17,9% 164 24,8% 380 57,3% gr13 υτική Μακεδονία 92 20 21,7% 31 33,9% 41 44,4% gr14 Θεσσαλία 263 85 32,4% 47 18,0% 131 49,6% gr21 Ήπειρος 116 27 22,9% 26 22,2% 64 54,9% gr22 Ιόνια Νησιά 74 14 19,2% 10 12,8% 50 67,8% gr23 υτική Ελλάδα 240 73 30,5% 42 17,4% 125 52,0% gr24 Στερεά Ελλάδα 202 48 24,0% 56 27,5% 98 48,5% gr25 Πελοπόννησος 239 89 37,3% 38 15,9% 112 46,8% gr31 Αττική 1.532 16 1,0% 373 24,3% 1.143 74,6% gr41 Βόρειο Αιγαίο 65 12 17,7% 12 18,2% 42 64,2% gr42 Νότιο Αιγαίο 112 10 8,9% 25 21,9% 78 69,1% gr43 Κρήτη 238 79 33,3% 36 15,3% 122 51,5% Πηγή εδοµένωνων: EUROSTAT Database, 2005 ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, 1999-2003 NUTS Νοµός-Περιφέρεια Κατασκευές Εµπορικές δραστηριότητες* και Μεταφορές** Απασχολούµενοι (1000) απασχολούµενων Απασχολούµενοι (1000) απασχολούµενων 2003 2003 2003 2003 gr Σύνολο Χώρας 323 8,0% 1.216 30,1% ZIV Ζώνη IV 88 6,6% 343 25,6% gr11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 10 4,9% 44 21,3% gr12 Κεντρική Μακεδονία 36 5,4% 189 28,6% gr13 υτική Μακεδονία 12 12,8% 19 20,4% gr14 Θεσσαλία 17 6,6% 61 23,2% gr21 Ηπειρος 13 11,4% 30 25,9% gr22 Ιονίοι Νήσοι 6 8,3% 32 42,5% gr23 υτική Ελλάδα 20 8,5% 63 26,2% gr24 Στερεά Ελλάδα 20 9,9% 58 28,6% gr25 Πελοπόννησος 17 7,2% 60 25,2% gr31 Αττική 133 8,7% 519 33,9% gr41 Βόρειο Αιγαίο 7 11,0% 24 36,4% gr42 Νότιο Αιγαίο 14 12,1% 48 42,5% gr43 Κρήτη 17 7,2% 71 29,7% Πηγή εδοµένων:eurostat, 2005 * Χονδρικό και λιανικό εµπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχηµάτων και ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης ** Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΟΜΕΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, 1999-2003 NUTS Περιφέρεια-Νοµός Συνολική απασχόληση Πρωτογενής τοµέας ευτερογενής τοµέας Τριτογενής τοµέας Κατασκευές Εµπορικές δραστηριότητες* και Μεταφορές** gr Ελλάδα 2,7% -3,5% 0,5% 5,5% 19,3% 4,8% ZIV Ζώνη IV 0,1% -5,7% -3,0% 4,4% -0,5% 1,6% gr11 Ανατολική Μακεδονία, Θράκη -4,4% -14,3% -6,5% 6,4% -16,5% 3,8% gr12 Κεντρική Μακεδονία -2,2% -9,4% -5,6% 2,0% -13,5% 0,1% gr13 υτική Μακεδονία 0,9% -2,0% 9,9% -3,6% 48,1% -9,2% gr14 Θεσσαλία 3,6% 4,5% -7,1% 7,8% 6,7% 0,3% gr21 Ήπειρος 12,0% 5,6% 17,3% 15,8% 21,1% 21,9% gr22 Ιόνια Νησιά 0,8% -29,6% -17,4% 19,7% -4,6% 16,2% gr23 υτική Ελλάδα 5,8% -7,7% 5,0% 16,8% 17,2% 18,0% gr24 Στερεά Ελλάδα 13,5% 6,4% 9,5% 24,5% 28,4% 26,2% gr25 Πελοπόννησος 12,7% 9,0% 11,4% 20,4% 19,4% 17,6% gr31 Αττική 0,2% -14,6% -1,7% 1,1% 31,8% 0,9% gr41 Βόρειο Αιγαίο 14,8% -9,4% 21,4% 26,9% 46,9% 33,0% gr42 Νότιο Αιγαίο 14,0% -2,0% 21,2% 17,8% 36,0% 7,7% gr43 Κρήτη 3,7% 1,3% 17,5% 1,9% 36,5% 2,2% Πηγή εδοµένων: EUROSTAT, 2005 * Χονδρικό και λιανικό εµπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχηµάτων και ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης ** Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες 3
Χάρτης 1: Τοµεακή Σύνθεση Απασχόλησης ανά Περιφέρεια, 2003 4
Χάρτης 2: Απασχόληση σε εµπορικές δραστηριότητες και µεταφορές ανά Περιφέρεια, 2003 5