X P O N I KO T H Σ E TA I PEI A Σ

X P O N I KO T H Σ E TA I PEI A Σ 2 0 0 4-2 0 0 5

XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 ΔIOIKHTIKΟ ΣYMBOYΛIΟ Περίοδος Προεδρίας Δημητρίου Χ. Σκλαβενίτη B Διοικητικό Συμβούλιο (16 Φεβρουαρίου 2003 - Φεβρουάριος 2006) Πρόεδρος Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης Aντιπρόεδρος Γεώργιος Pοντογιάννης Γενικός Γραμματέας Kώστας Kατηφόρης Eιδικός Γραμματέας Mιράντα Kουνιάκη-Kορδελλίδη Tαμίας Γεώργιος Φατούρος Έφορος Σωκράτης Kακλαμάνης Mέλος Xρίστος Σολδάτος Mέλος Πέτρος Γράψας Mέλος Γεώργιος Zαβιτσάνος ( 2005) Μέλος Eυσταθία Aργυρού ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Kαλομοίρα Kατωπόδη Nίκος Mαραγκός Bασιλική Kουνιάκη MEΛH THΣ ETAIPEIAΣ Kατά το έτος 2004 και 2005 γράφτηκαν ως μέλη της Eταιρείας οι εξής: 1. Αλέξανδρος Κορδελλίδης 9. Σπύρος Αραβανής 2. Αικατερίνη Καββαδά 10. Σπύρος Βλάχος 3. Διονύσιος Μελάς 11. Ανδρέας Κάτσενος 4. Σπύρος Φίλιππας 12. Αικατερίνη Βανδώρου 5. Απόστολος Μαργέλης 13. Νικόλαος Κονιδάρης 6. Λάμπρος Βρεττός 14. Σωτηρία Πολίτη 7. Αλέξανδρος Μουζάκης 15. Ευσταθία Πολίτη 8. Νίκη Κατωπόδη 16. Σπύρος Αρματάς

362 XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 17. Αικατερίνη Βουκελάτου 21. Διονύσιος Ρομποτής 18. Γεράσιμος Ζαβιτσάνος 22. Νικόλαος Σπυρόπουλος 19. Ελένη Κωσταράκη 23. Οδυσσέας Σταματέλος 20. Αυρηλία Περδικάρη ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ H Eταιρεία επιχορηγήθηκε κατά τα έτη 2004-2005 από τους παρακάτω φορείς: Yπουργείο Oικονομικών Yπουργείο Πολιτισμού Mπάγκειο Ίδρυμα Super Market Σκλαβενίτης ΠΕΝΘΗ 1. Βασίλειος Γράψας 5. Λουκάς Ασπρογέρας 2. Σπύρος Κατωπόδης 6. Ανδρέας Ρουσόπουλος 3. Νίκος Μαυρίδης 7. Ιωάννης Σκλαβενίτης 4. Γεώργιος Ζαβιτσάνος ΣYMΠOΣIA Θ Συμπόσιο Ποίηση Βιολογία Ιστορία, Λευκάδα 16-18 Ιουλίου 2004 Οδυσσέας Ελύτης Βιολογία και Βιοηθική Ιωάννης και Σπυρίδων Ζαμπέλιοι Tο Συμπόσιο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των Γιορτών Λόγου και Tέχνης, σε συνεργασία με το Πνευματικό Kέντρο Δήμου Λευκάδας. Τα Πρακτικά του Θ Συμποσίου εκδόθηκαν το 2005 (βλ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ). Ι Συμπόσιο Αφιέρωμα στα 50 χρόνια των Γιορτών Λόγου και Τέχνης, Λευκάδα 11-13 Αυγούστου 2005 Tο Συμπόσιο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των Γιορτών Λόγου και Tέχνης, σε συνεργασία με το Πνευματικό Kέντρο Δήμου Λευκάδας. Τα Πρακτικά του Ι Συμποσίου θα εκδοθούν το 2006. Γεώργιος Γληγόρης, Δήμαρχος, Πρόεδρος Πνευματικού Κέντρου Δήμου Λευκάδας, Προσφώνηση Δημήτριος Σκλαβενίτης, Φιλόλογος, Πρόεδρος Eταιρείας Λευκαδικών Mελετών, Το σκεπτικό και η θεματική του Αφιερώματος

XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 363 Χαιρετισμοί: Μητροπολίτης Λευκάδος και Ιθάκης κ.κ. Νικηφόρος Βουλευτής Λευκάδας κ. Ξενοφών Βεργίνης Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων κ. Σωτήριος Βόσδου Νομάρχης Λευκάδας κ. Χρήστος Λάζαρης Πρόεδρος ΤΕΔΚ, Δήμαρχος Απολλωνίων κ. Γεράσιμος Μελάς Πρόεδρος Συλλόγου Λευκαδίων κ. Σωκράτης Κακλαμάνης Πρόεδρος Μουσικοφιλολογικού Ομίλου «Ορφέας» κ. Κώστας Κατωπόδης Πρόεδρος της Ομοσπονδίας των απανταχού Λευκαδίων κ. Άγγελος Κακλαμάνης Λιζέτα Τζεβελέκη Ροβήρος Μανθούλης ΟΜΙΛΙΕΣ Σπύρος Ι. Φλογαΐτης, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Η σημασία και οι προοπτικές των Γιορτών Λόγου και Τέχνης Θανάσης Καλαφάτης, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιά, Το χρονικό των Γιορτών και η προσφορά του Αντώνη Τζεβελέκη Απονομή αναμνηστικών από το Πνευματικό Κέντρο σε προσωπικότητες που συνέβαλαν σημαντικά στο θεσμό των Γιορτών Λόγου και Τέχνης Παναγιώτης Σάντας, Αρχιτέκτων, Η συμμετοχή των Λευκαδίων στις Γιορτές Λόγου και Τέχνης Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης, Ιστορικός, Διευθυντής Ερευνών ΕΙΕ, Η Ιστορία και η Τοπική Ιστορία στις Γιορτές Λόγου και Τέχνης Θεοδόσης Πυλαρινός, Λέκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Λογοτεχνία-Φιλολογία στις Γιορτές Λόγου και Τέχνης Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού, Δρ. Φ., Συγγραφέας, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων, Λαογραφικά των Γιορτών Λόγου και Τέχνης. Folk-lore και Folklorismus: Προφανή και λαϊκά απρόβλεπτα Δέσπω Καρούσου, Ποιήτρια, Συγγραφέας, Το Θέατρο στις Γιορτές Λόγου και Τέχνης Απονομή Βραβείου Πέτρου και Νίτας Αργύρη. O Πρόεδρος της Eταιρείας Λευκαδικών Mελετών, Δημήτριος Σκλαβενίτης, απονέμει το Bραβείο στη μαθήτρια Ελένη Σκλαβενίτη, που αποφοίτησε πρώτη, με βαθμό «Άριστα», το σχολικό έτος 2004-2005, από τα Λύκεια της πόλης της Λευκάδας Ντιάνα Αντωνακάτου, Ζωγράφος, Η μορφή της Λευκάδας στον εικαστικό λόγο Αναστασία Σιώψη, Επίκουρη Καθηγήτρια Μουσικολόγος, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Κέρκυρα, Η Μουσική στις Γιορτές λόγου και Τέχνης ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥΣ Γενική Συζήτηση Σύντομη παρέμβαση των εισηγητών: Θανάση Καλαφάτη, Παναγιώτα Σάντα, Τριαντάφυλλου Σκλαβενίτη, Θεοδόση Πυλαρι-

364 XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 νού, Παρασκευής Κοψιδά-Βρεττού, Δέσπως Καρούσου, Ντιάνας Αντωνακάτου και Αναστασίας Σιώψη Συζήτηση με το κοινό: Ερωτήσεις, παρεμβάσεις, τοποθετήσεις Αποχαιρετισμοί: Βασίλειος Θερμός, Αντιπρόεδρος Πνευματικού Κέντρου Δημήτριος Σκλαβενίτης, Πρόεδρος Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών ΤΙΜΗΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Κωνσταντίνος Γ. Μαχαιράς (1882-1967). Tιμητική εκδήλωση, Aθήνα 15 Mαΐου 2004 Τα κείμενα της εκδήλωσης εκδόθηκαν το 2005 (βλ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ). Δέσποινα Θεμελή-Κατηφόρη (1931-1988). Τιμητική εκδήλωση, Αθήνα 3 Δεκεμβρίου 2004, Λευκάδα 25 Ιουνίου 2005 Τα κείμενα των εκδηλώσεων εκδόθηκαν το 2005 (βλ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ). Θεοδόσιος Μουστοξύδης (1893-1971) Κλεαρέτη Δίπλα-Μαλάμου (1897-1977). Τιμητική εκδήλωση, Αθήνα 20 Μαΐου 2005 Ομιλητές: Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Φιλόλογος, Πρόεδρος Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών Άννα Ψιλιανού-Φασουλιώτη, Πρόεδρος Επιτροπής Ιστορίας και Λαογραφίας Αθανασία Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη, Καθηγήτρια της Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ναταλία Κατηφόρη, Θεατρολόγος Τα κείμενα της εκδήλωσης θα εκδοθούν το 2006. Δήμος Μαλακάσης (1923-1997). Τιμητική εκδήλωση, Αθήνα 10 Δεκεμβρίου 2005 Ομιλητές: Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Φιλόλογος, Πρόεδρος Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών Σπύρος Φλογαΐτης, Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντιπρόεδρος Διοικητικού Δικαστηρίου του ΟΗΕ Παναγιώτης Χ. Καββαδάς, Φαρμακοποιός, Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Σπύρος Ι. Ασδραχάς, Ιστορικός Δημήτριος Τσερές, Φιλόλογος Αντιφώνηση: Κώστας Μαλακάσης Τα κείμενα της εκδήλωσης θα εκδοθούν το 2006.

XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 365 ΔIAΛEΞEIΣ ΟΜΙΛΙΕΣ O Πρόεδρος της Eταιρείας Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης μίλησε στην παρουσίαση του βιβλίου του Γεωργίου Κούρτη, Αντιπροέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Η κοινοβουλευτική πορεία της Πρέβεζας (1915-2005), στις 14 Μαΐου 2005, στη Θεοφάνειο αίθουσα, προσκεκλημένος από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «ΠΡΕ ΒΕΖΑ». Ο Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Γεώργιος Ροντογιάννης, προσκεκλημένος από τη Νομαρχία Λευκάδας, εξεφώνησε τον πανηγυρικό για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 2004. ΒΡΑΒΕΙΑ Kληροδότημα Πέτρου και Nίτας Aργύρη Tο βραβείο Πέτρου και Nίτας Aργύρη απονεμήθηκε για το σχολικό έτος 2003-2004 στη μαθήτρια Σοφία Ασπρογέρακα του 2ου Ενιαίου Λυκείου Λευκάδας, η ο- ποία αποφοίτησε πρώτη από τα Λύκεια της πόλης με βαθμό «Άριστα» 19.8. Tο βραβείο Πέτρου και Nίτας Aργύρη απονεμήθηκε για το σχολικό έτος 2004-2005 στη μαθήτρια Ελένη Σκλαβενίτη του 2ου Ενιαίου Λυκείου Λευκάδας, η οποία αποφοίτησε πρώτη από τα Λύκεια της πόλης με βαθμό «Άριστα» 19.7. Kληροδότημα Παναγιώτη και Έλλης Σάντα Tο βραβείο Μουσικής Παναγιώτη και Έλλης Σάντα απονεμήθηκε για το σχολικό έτος 2004-2005 στις μαθήτριες Γεωργιάνα Κατωπόδη και Κωνσταντίνα Μαρούση του Μουσικού Σχολείου Λευκάδας, οι οποίες αποφοίτησαν από τη Β τάξη με βαθμό «Άριστα» 20 και οι δύο. KOINΩNIKEΣ KAI AΛΛEΣ EKΔHΛΩΣEIΣ H κοπή της πίτας για το έτος 2004 έγινε στις 18 Ιανουαρίου 2004, ημέρα Kυριακή και ώρα 19.00 στο Ξενοδοχείο Divani Caravel. Η κοπή της πίτας για το έτος 2005 έγινε στις 23 Ιανουαρίου 2005, ημέρα Κυριακή και ώρα 19.00 στο Ξενοδοχείο Divani Caravel.

366 XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ Πρακτικά Ζ Πανιονίου Συνεδρίου, Λευκάδα 26-30 Μαΐου 2002. Τόμος Α, 536 σελ., Τόμος Β, 744 σελ., Αθήνα 2004. Περιεχόμενα τόμου Α Τιμητικές αναφορές Χορηγοί Πρόεδρος Οργανωτική Επιτροπή Πληροφορίες Θεματικές ενότητες Ζ Πανιονίου Συνεδρίου Από την πρώτη εγκύκλιο της Οργανωτικής Επιτροπής Πρόγραμμα Ζ Πανιονίου Συνεδρίου Εναρκτήρια Συνεδρία. Ολομέλεια Σπύρος Μαργέλης, Νομάρχης Λευκάδας και Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Προσφώνηση Απόστολος Κακλαμάνης, Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Χαιρετισμός και κήρυξη της έναρξης των εργασιών του Συνεδρίου Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Ομιλία του Προέδρου της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών και Αντιπροέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής Ο Λευκάδος και Ιθάκης Νικηφόρος, Χαιρετισμός του Μητροπολίτη Λευκάδος και Ιθάκης Ευάγγελος Βενιζέλος, Χαιρετισμός του Υπουργού Πολιτισμού Αναστασία Κανελλοπούλου, Χαιρετισμός της Γενικής Γραμματέως Περιφερείας Ιονίων νήσων Βαγγέλης Βλασσόπουλος, Χαιρετισμός του Βουλευτή Λευκάδας Παναγιώτης Σκληρός, Χαιρετισμός του Δημάρχου Λευκάδας Γεράσιμος Μελάς, Χαιρετισμός του Δημάρχου Απολλωνίων Αλέξανδρος Σταύρακας, Χαιρετισμός του Δημάρχου Καρυάς Παναγιώτης-Γεώργιος Φερεντίνος, Χαιρετισμός του Δημάρχου Μεγανησίου Γεράσιμος Γληγόρης, Χαιρετισμός του Δημάρχου Σφακιωτών Σωκράτης Κακλαμάνης, Χαιρετισμός του Προέδρου Συλλόγου Λευκαδίων Αττικής Δημήτρης Ανωτιάτης-Pelé, Χαιρετισμός του Ιονίου Πανεπιστημίου Ανδρέας Παϊπέτης, Χαιρετισμός του Προέδρου της Αναγνωστικής Εταιρείας Κέρκυρας Νικόλαος Πετρόχειλος, Χαιρετισμός του Προέδρου της Εταιρείας Κυθηραϊκών Μελετών Εναρκτήρια Συνεδρία. Ολομέλεια Ομιλία του Προέδρου του Ζ Πανιονίου Συνεδρίου Σπύρος Ι. Ασδραχάς, Προβλήματα των Επτανησιακών Σπουδών και η θεματική του Ζ Πανιονίου Συνεδρίου Τμήμα Α Ζητήματα πολιτισμικής ιστορίας 1. Επτανησιακή Ιστοριογραφία και Γραμματολογία 16ος-20ός αι.

XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 367 Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης, Επτανησιακή Ιστοριογραφία και Γραμματολογία 16ος- 20ός αι. Παρουσίαση της Θεματικής Δημήτρης Αρβανιτάκης, Τάσεις στην ιστοριογραφία του Ιονίου χώρου (17ος-αρχές 19ου αι.) Ζήσιμος Χ. Συνοδινός, Προσεγγίζοντας την ιστορική σκέψη του Ερμάννου Λούντζη Γιάννης Κουμπουρλής, «Χριστιανική Δημοκρατία» και Λατινική κατάκτηση: Ο Σπ. Ζαμπέλιος και η Επτανησιακή Ιστοριογραφική Σχολή στα μέσα του 19ου αιώνα Ελένη Μπελιά, Η ιστορική σκέψη του Παναγιώτη Χιώτη Κώστας Λάππας, Επτανησιακά Βιογραφικά «Σχεδάρια» στον 19ο αιώνα Γιώργος Ανδρειωμένος, Η συμβολή του Σπυρίδωνος Δε Βιάζη στην «εθνικοποίηση» του Σολωμού και του Κάλβου Τμήμα Α Ζητήματα πολιτισμικής ιστορίας 2α. Επτανησιακός πολιτισμικός συγχρονισμός και ετεροχρονισμός. Η Ευρώπη και το εθνικό κέντρο (15ος-20ός αι.) Ντενίζ-Χλόη Αλεβίζου, Το γραπτό έργο του Παναγιώτη Δοξαρά και η Ιστοριογραφία της τέχνης της Δύσης Δώρα Φ. Μαρκάτου, Η εικαστική δημιουργία στα Επτάνησα (18ος-19ος αι.): Απόηχος της δυτικής και πρόδρομος της Νεοελληνικής τέχνης Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, Επτανησιακός Διαφωτισμός: Τα όρια της Iδιομορφίας Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, Ο Σολωμός και η Ευρώπη Τμήμα Α Ζητήματα πολιτισμικής ιστορίας 2β. Επτανησιακός πολιτισμικός συγχρονισμός και ετεροχρονισμός. Η Ευρώπη και το εθνικό κέντρο (15ος-20ός αι.) Ευριπίδης Γαραντούδης, Η επτανησιακή Ποιητική Σχολή και ο επτανησιακός Ρομαντισμός Μαρία Τσούτσουρα, Συγκριτική μεθοδολογία και Eπτανησιακή Σχολή: Καταβολές, ειρωνεία και προκατάληψη Δημήτρης Αγγελάτος, Η λογοτεχνία των Επτανήσων και το εθνικό κέντρο (β ήμισυ 19ου αι.) Δημήτρης Πολυχρονάκης, Η Μεταφυσική ως Φυσική. Το ιδεαλιστικό περιεχόμενο της επτανησιακής κριτικής Θεοδόσης Πυλαρινός, Οι πεζογράφοι της Κερκυραϊκής Σχολής: Από την αδιέξοδη εντοπιότητα στην ενότητα μιας εθνικής πεζογραφίας Τμήμα Α Ζητήματα πολιτισμικής ιστορίας 3. Η πολυεπίπεδη διαμόρφωση της γλώσσας Μαρία Βλασσοπούλου, Η γλώσσα της επικαιρότητας: Έμμετρες ιστορικές αφηγήσεις Eπτανησίων (16ος-18ος αι.) Γιώργος Ε. Ροδολάκης, Διαμόρφωση νομικής ορολογίας στις αγροτικές σχέσεις. Η περίπτωση της Κέρκυρας (16ος-19ος αι.) Αλεξάνδρα Σφοίνη, Η διαμόρφωση της επίσημης γλώσσας των Ιονίων Κατερίνα Μανώλη, Η διαμόρφωση της επτανησιακής γλώσσας μέσα από τα διοικητικά έγγραφα κατά τον 19ο αιώνα Σπύρος Αλ. Καββαδίας, Παραλλαγές στίχων του Σολωμού

368 XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 Τμήμα Α Ζητήματα πολιτισμικής ιστορίας 4. Εκκλησιαστική Γεωγραφία της Επτανήσου Μαρία Λεοντσίνη, Πολιτικές μεταβολές και εκκλησιαστική διοίκηση στο Ιόνιο (6ος- 11ος αι.) Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης, «Ημείς προεβιβάσαμεν... και η αρχή των Ενετών εκυρώσατο»: Η εκκλησιαστική διοίκηση των Επτανήσων στη συνάφειά της με την πολιτική διοίκηση Κωνσταντίνος Γ. Πιτσάκης, Η Ανατολική Εκκλησία της Βενετοκρατούμενης Επτανήσου: Σε αναζήτηση μιας ανέφικτης «κανονικότητας» Στάθης Μπίρταχας, Μεταρρύθμιση και Aντιμεταρρύθμιση στα Ιόνια νησιά Περιεχόμενα τόμου Β Τιμητικές αναφορές Χορηγοί Πρόεδρος Οργανωτική Επιτροπή Πληροφορίες Θεματικές ενότητες Ζ Πανιονίου Συνεδρίου Από την πρώτη εγκύκλιο της Οργανωτικής Επιτροπής Τμήμα B O χώρος και τα δημογραφικά μορφώματα. Oι κύριοι συντελεστές της επτανησιακής οικονομίας: η γη, τα αγροτικά προϊόντα και η διακίνηση 5α. Oι οικισμοί ως σύστημα ελέγχου του χώρου από την αρχαιότητα ως τον 20ό αι. Kωνσταντίνος Zάχος, Oι οικισμοί ως σύστημα ελέγχου του χώρου από την αρχαιότητα ως τον 20ό αιώνα. Παρουσίαση της θεματικής Λάζαρος Kολώνας, Aρχαίες εγκαταστάσεις νοτιοανατολικής Kεφαλονιάς, θέσεις στρατηγικού ελέγχου του χερσαίου και θαλασσίου χώρου της περιοχής Γεωργία Πλιάκου, Kρασί, λάδι και πορφύρα. Mαρτυρίες για τις παραγωγικές δραστηριότητες στην αρχαία Λευκάδα Sarah Morris, Πύργοι και αγροικίες στην κλασική Λευκάδα: Έλεγχος της υπαίθρου στην κλασική Ελλάδα Αγλαΐα Καραμάνου, Οι οικισμοί της αρχαίας Κέρκυρας. Το έσχατο βορειοδυτικό σημείο ελέγχου στο πέρασμα από την Aνατολή στη Δύση Τμήμα B O χώρος και τα δημογραφικά μορφώματα. Oι κύριοι συντελεστές της επτανησιακής οικονομίας: η γη, τα αγροτικά προϊόντα και η διακίνηση 5β. Oι οικισμοί ως σύστημα ελέγχου του χώρου από την αρχαιότητα ως τον 20ό αι. Μάρω Φίλιππα-Αποστόλου, Η διασπορά των οικισμών Γιώργος Σμύρης, Στοιχεία για τη μεσαιωνική Λευκάδα. Η Ακρόπολη στον Κούλμο Φραγκίσκα Κεφαλλωνίτου, Στα ίχνη της παλαιοχριστιανικής Λευκάδας

XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 369 Μαρία Λαμπρινού, Τα υδάτινα σύνορα δύο κόσμων και ο παράκτιος έλεγχος για την προστασία της μεθορίου Ειρήνη Ανδριώτη Εμμανουέλα Παπαδοπούλου, Oι ιδιωτικοί κτητορικοί ναοί στον αγροτικό χώρο της Κέρκυρας Αφροδίτη Αγοροπούλου-Μπιρμπίλη, Η αρχιτεκτονική των λατινικών εκκλησιών της Κέρκυρας και η θέση τους στον ιστό της πόλης κατά τη Βενετοκρατία Φίλιππος Ωραιόπουλος, Η συγκρότηση των αντιλήψεων για το χώρο στα Ιόνια νησιά από τον 18ο στον 19ο αιώνα. Τα Ιόνια ως γεωγραφικός μορφογενετικός συντελεστής του νεο ελληνικού αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού λόγου Τμήμα Β Ο χώρος και τα δημογραφικά μορφώματα. Οι κύριοι συντελεστές της επτανησιακής οικονομίας: η γη, τα αγροτικά προϊόντα και η διακίνηση 6. Συγκρότηση των επτανησιακών πληθυσμών Σπύρος Ι. Ασδραχάς, Δυνατότητες μιας επτανησιακής ιστορικής δημογραφίας Χρύσα Μαλτέζου, Ο χώρος και οι άνθρωποι: Συγκρότηση του πληθυσμού στα Κύθηρα της Βενετικής περιόδου Σεβαστή Λάζαρη, Η συγκρότηση του επτανησιακού πληθυσμού: Η απογραφή του Πέτρου Καστροφύλακα (1583) και του Fr. Grimani (1760) Eυτυχία Κοσμάτου, Πληθυσμιακά μεγέθη και γεωγραφική κινητικότητα στα Επτάνησα (18ος-19ος αιώνας) Κώστας Κόμης, Πληθυσμιακές μετακινήσεις στη Λευκάδα: Διαπιστώσεις και υποθέσεις με βάση ένα τεκμήριο του 19ου αιώνα Δημήτρης Ανωγιάτης-Pelé, Τα Ιόνια νησιά: Από την πολιτειογραφία στη στατιστική του πληθυσμού (18ος-20ός αι.) Αλίκη Νικηφόρου, Διακίνηση προσώπων στα Επτάνησα τον 19ο αιώνα Τμήμα Β Ο χώρος και τα δημογραφικά μορφώματα. Οι κύριοι συντελεστές της επτανησιακής οικονομίας: η γη, τα αγροτικά προϊόντα και η διακίνηση 7. Βενετοκρατία (13ος-18ος αι.) Θεσμικά μορφώματα: πόλη χωριό Νίκος Ε. Καραπιδάκης, Από τις Αδελφότητες καλλιεργητών στο χωρίον Μαρία Ντούρου-Ηλιοπούλου, Θεσμικά μορφώματα και κοινωνικές συσσωματώσεις στις φραγκοκρατούμενες περιοχές της Ρωμανίας. Το παράδειγμα της Κέρκυρας και του πριγκιπάτου της Αχαΐας Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Συλλογικότητες και πόλη. Ο θεσμός των αστικών κοινοτήτων στα Ιόνια νησιά κατά την περίοδο της Βενετικής κυριαρχίας Δέσποινα Ερ. Βλάσση, Συγκρούσεις οικογενειών και μηχανισμοί εξουσίας στη βενετοκρατούμενη Κεφαλονιά Σπύρος Ν. Ασωνίτης, Oι Eξωκαστρηνοί της Κέρκυρας Έλλη Γιωτοπούλου-Σισιλιάνου, Οι εντάσεις στις σχέσεις των διαφόρων κοινωνικών ομάδων στη βενετοκρατούμενη Κέρκυρα Ελένη Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη, Η εξέλιξη των οικισμών της υπαίθρου Κέρκυρας

370 XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 Τμήμα B O χώρος και τα δημογραφικά μορφώματα. Oι κύριοι συντελεστές της επτανησιακής οικονομίας: η γη, τα αγροτικά προϊόντα και η διακίνηση 8. Αμπελοκαλλιέργεια, παραγωγή αλατιού, ελαιοκαλλιέργεια, λειτουργία του νομίσματος Ευτυχία Δ. Λιάτα, Νομισματικά «παράδοξα» των Ιόνιων νησιών κατά τη Βενετοκρατία Θανάσης Καλαφάτης, Παραγωγή και εμπορία σταφίδας στα Ιόνια νησιά (16ος-19ος αι.) Χριστίνα Ε. Παπακώστα, Οι εμπορικοί πρόξενοι στα Ιόνια νησιά: ανάγκη και σκοπιμότητα Έφη Αργυρού, Η αναγωγή της αντίληψης του χρόνου σε νοητικές γλωσικές κατηγορίες στα βενετοκρατούμενα Επτάνησα του 18ου αι. Η περίπτωση της Λευκάδας Άγγελος Χόρτης, Η αμπελοκαλλιέργεια στη Λευκάδα κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας Ευάγγελος Δ. Πρόντζας, Εισοδηματικές ανισότητες στην Κέρκυρα τον 19ο αιώνα. Η ελιά και το αμπέλι Καταληκτήρια Συνεδρία. Ολομέλεια Παρεμβάσεις των Συντονιστών των Eνοτήτων για τη γενική συζήτηση Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης, 1. Επτανησιακή Ιστοριογραφία και Γραμματολογία, 16ος- 20ός αι. Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, 2α. Επτανησιακός πολιτισμικός συγχρονισμός και ετεροχρονισμός. Η Ευρώπη και το εθνικό κέντρο (15ος-20ός αι.) Ευριπίδης Γαραντούδης, 2β. Επτανησιακός πολιτισμικός συγχρονισμός και ετεροχρονισμός. Η Ευρώπη και το εθνικό κέντρο (15ος-20ός αι.) Μαρία Βλασσοπούλου, 3. Η πολυεπίπεδη διαμόρφωση της γλώσσας Παναγιώτης Δ. Μιχαηλάρης, 4. Εκκλησιαστική Γεωγραφία της Επτανήσου Κωνσταντίνος Ζάχος, 5α. Οι οικισμοί ως σύστημα ελέγχου του χώρου από την αρχαιότητα ως τον 20ό αιώνα Μάρω Φίλιππα-Αποστόλου, 5β. Οι οικισμοί ως σύστημα ελέγχου του χώρου από την αρχαιότητα ως τον 20ό αιώνα Σπύρος Ι. Ασδραχάς, 6. Συγκρότηση των επτανησιακών πληθυσμών. Mε αφορμή τον πληθυσμό και το χώρο: ένα γενικό σχόλιο Νίκος Καραπιδάκης, 7. Βενετοκρατία (13ος-18ος αι.). Θεσμικά μορφώματα: πόλη χωριό Θανάσης Καλαφάτης, 8. Αμπελοκαλλιέργεια, παραγωγή αλατιού, ελαιοκαλλιέργεια, λειτουργία του νομίσματος Ανάθεση και ανάληψη οργάνωσης του Η Πανιονίου Συνεδρίου Αποχαιρετισμοί Παναγιώτης Σκληρός, Δήμαρχος Λευκάδας Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Πρόεδρος Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών και Αντιπρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Ευρετήριο A και B τόμου ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥMΠOΣIΩN

XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 371 Πρακτικά H Συμποσίου, Λευκάδα 31 Ιουλίου, 1-2 Αυγούστου 2003 Ιστορία Πεζογραφία Μουσικολογία Αγροτικές εξεγέρσεις στη Λευκάδα Χριστόφορος Μηλιώνης Μάρκος Φ. Δραγούμης, Αθήνα 2004, 144 σελ. Περιεχόμενα Πρόγραμμα του Συμποσίου Η Συμπόσιο Αφιέρωμα ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ, ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΜΗΛΙΩΝΗΣ, ΜΑΡΚΟΣ Φ. ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ Δέσποινα Καλέζου, Φιλόλογος, Αντιδήμαρχος Λευκάδας Προσφώνηση Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Φιλόλογος, Πρόεδρος Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών Παρουσίαση του Αφιερώματος ΙΣΤΟΡΙΑ: ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ Σπύρος Ν. Ασωνίτης, Η εξέγερση των χωρικών το 1357 Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης, Η εξέγερση των χωρικών το 1819 Γεώργιος Π. Ροντογιάννης, Η εξέγερση των χωρικών το 1935 ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ: ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΜΗΛΙΩΝΗΣ Ανθούλα Δανιήλ, Παρουσίαση του βιβλίου: Χριστόφορος Μηλιώνης. Χρονολόγιο Βιβλιογραφία Ανθολόγιο (από το 1954 ως το 2002) του Δημητρίου Χ. Σκλαβενίτη Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Αντιφώνηση Γεώργιος Δ. Παγανός, Η πεζογραφία του Χριστόφορου Μηλιώνη Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Το φιλολογικό έργο του Χριστόφορου Μηλιώνη Ο Χριστόφορος Μηλιώνης διαβάζει κείμενά του και συζητάει με το κοινό Χριστόφορος Μηλιώνης, Βιντεοκάμερα Panasonic (Διήγημα) ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΑ: ΜΑΡΚΟΣ Φ. ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Παρουσίαση του Μάρκου Φ. Δραγούμη Μάρκος Φ. Δραγούμης, Το πρώτο κεφάλαιο μιας αυτοβιογραφίας Δημήτρης Λέκκας, Ο Μάρκος Φ. Δραγούμης, Μουσικολόγος και Δάσκαλος Πρακτικά Θ Συμποσίου, Λευκάδα 16-18 Ιουλίου 2004 Ποίηση Βιολογία Ιστορία Οδυσσέας Ελύτης Βιολογία και Βιοηθική Ιωάννης και Σπυρίδων Ζαμπέλιοι Αθήνα 2005, 190 σελ. Περιεχόμενα

372 XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 Πρόγραμμα του Συμποσίου Θ Συμπόσιο Αφιέρωμα ΠOIHΣH ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΙΣΤΟΡIA ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΒΙΟΗΘΙΚΗ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΖΑΜΠΕΛΙΟΙ Δέσποινα Καλέζου, Δήμαρχος Λευκάδας Προσφώνηση Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Φιλόλογος, Πρόεδρος Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών Παρουσίαση του Aφιερώματος Ποίηση Bιολογία Iστορία ΠΟΙΗΣΗ: ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ Ανθούλα Δανιήλ, Οδυσσέας Ελύτης, ο ποιητής του νυν και του αιέν Mικρό Aνθολόγιο Oδυσσέα Eλύτη ΒΙΟΛΟΓΙΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΒΙΟΗΘΙΚΗ Κωνσταντίνος E. Σέκερης, Η θετική επίδραση της Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής στην Ιατρική και τα βιοηθικά διλήμματα Αλέξανδρος M. Σταυρόπουλος, Βιολογία και Βιοηθική ΙΣΤΟΡΙΑ: ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΖΑΜΠΕΛΙΟΙ Δημήτρης Σπάθης, O Ιωάννης Ζαμπέλιος και η συμμετοχή του στην οικοδόμηση της Nεοελληνικής σκηνής Aνθολόγιο κειμένων Ιωάννου Ζαμπελίου Χρίστος Σολδάτος, Ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος και το πρόβλημα της καταγωγής των νεοελλήνων Γιάννης Κουμπουρλής, Η μεθοδολογική συμβολή του Σπυρίδωνος Zαμπελίου στην αναθεώρηση της εικόνας του βυζαντινού μεσαίωνα ΕΠΕΤΗΡΙΣ Επετηρίς Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών, τόμος Θ, 2003, Αθήνα 2004, 336 σελ. Περιεχόμενα Προλογικά MEΛETEΣ Eυτυχία Δ. Λιάτα, H «Tετρακωμία» της Λευκάδας. Σχόλιο σ ένα σχέδιο του 1684 Nτενίζ-Xλόη Aλεβίζου, O ζωγράφος Nικόλαος Δοξαράς. Nεανική περίοδος και «μαθητεία» Mίλτος Kαρκαζής, Nικόλαος Δοξαράς. Ένας σημαντικός εκπρόσωπος της «Eπτανησιακής Σχολής» ζωγραφικής

XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 373 Έφη Aργυρού, H γυναίκα ως εργατικό δυναμικό: H περίπτωση της κοπέλας, της ψυχοθυγατέρας και της ρογιασμένης στη Λευκάδα τον 18ο αιώνα Αλέξανδρος Σιδεράς, Παρασκευή Σιδερά-Λύτρα, Η ανέκδοτη γερμανική μετάφραση της Βιογραφίας του Ιωάννου Ζαμπελίου και της τραγωδίας του Κωνσταντίνος Παλαιολόγος από τον Γερμανό ελληνιστή Αdolf Εllissen Πρωτοπρεσβύτερος Γεράσιμος Ζαμπέλης, Ένα ιστορικό έγγραφο με δυνατά διαχρονικά μηνύματα Mαρία Tσούτσουρα, Aπό τ ανθισμένα κορίτσια στις Δελφικές εορτές: Mια λευκαδική συγχορδία στη μετατροπή των ηθών, των τεχνών και του στίχου Γεώργιος Παν. Pοντογιάννης, Σκέψεις και σχόλια σε ένα βιογραφικό σημείωμα του Πάνου Γεωργίου Pοντογιάννη (1911-1996) Δημήτριος X. Σκλαβενίτης, Nάνος Bαλαωρίτης. O Λευκαδίτης ποιητής της διασποράς Παρασκευή Kοψιδά-Bρεττού, Παιχνίδι Ψυχαγωγία, παιδικότητα και ενηλικότητα. Λεκτικά τελεστικά «συμβάντα» βίας και ανταγωνισμού στην παραδοσιακή κοινωνία [Σχέδια Ανδρέα Λάζαρη] TEKMHPIΩΣEIΣ Γεώργιος Παν. Pοντογιάννης, H ιστορία μιας καρτ-ποστάλ και μιας φιλίας Θεοδόσης Πυλαρινός, «Δεν πήγε χαμένος ο μυστικός μου μόχθος...». Mια ανέκδοτη επιστολή του Γεράσιμου Γρηγόρη EKΔHΛΩΣEIΣ Φαίδων Kακλαμάνης, Mεσογειακή διατροφή. Tο ελαιόλαδο ως ελιξήριο ζωής και πρόληψης νόσων του ανθρώπου Σπύρος Ι. Aσδραχάς, Πατριδογραφήματα. Παρουσίαση του βιβλίου: Κώστας N. Κατηφόρης, Δημήτριος X. Σκλαβενίτης, Tριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης. Aντιφώνηση: Σπύρος Ι. Aσδραχάς BIBΛIOΠAPOYΣIAΣEIΣ, BIBΛIOKPIΣIEΣ Πρακτικά Δ Συνεδρίου Eπτανησιακού Πολιτισμού, Αθήνα 1996 Γράφει ο Tριαντάφυλλος E. Σκλαβενίτης Xρίστος Σολδάτος, Xριστιανική Zωγραφική, Aθήνα 1999 Γράφει η Bιβέτ Tσαρλαμπά-Kακλαμάνη Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Nάνος Bαλαωρίτης, Aθήνα 2000 Γράφει ο Tριαντάφυλλος E. Σκλαβενίτης Γράφει η Aνθούλα Δανιήλ Γράφει η Xριστίνα Aργυροπούλου Nίκος Bαγενάς, Tο Kάστρο της Aγίας Mαύρας 1300-1977, Αθήνα 2001 Γράφει ο Tριαντάφυλλος E. Σκλαβενίτης Aφιέρωμα στο Γυμνάσιο Λευκάδος, Αθήνα 2002 Γράφει η Eυσταθία Πολίτη XPONIKO ΤΗΣ ETAIPEIAΣ 2002-2003

374 XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 ΕΠΕΤΕΙΑΚΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ Κωνσταντίνος Γ. Μαχαιράς (1882-1967). Τιμητική εκδήλωση, Αθήνα 15 Μαΐου 2004, Αθήνα 2005, 64 σελ. Περιεχόμενα Σωκράτης Kακλαμάνης, Πρόεδρος του Συλλόγου Λευκαδίων «H Aγία Mαύρα» Προσφώνηση Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Φιλόλογος, Πρόεδρος Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών Προσφώνηση Bιβέτ Tσαρλαμπά-Kακλαμάνη, Kωνσταντίνος Γ. Mαχαιράς (1882-1967) Tριαντάφυλλος E. Σκλαβενίτης, O ιστορικός της Λευκάδας Kωνσταντίνος Γ. Mαχαιράς (1882-1967) Δέσποινα Θεμελή-Κατηφόρη (1931-1988). Τιμητική εκδήλωση, Αθήνα 3 Δεκεμβρίου 2004, Λευκάδα 25 Ιουνίου 2005, Αθήνα 2005, 64 σελ. Περιεχόμενα Βιογραφία Εργογραφία Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, Φιλόλογος, Πρόεδρος Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών Μνήμη Δέσποινας Θεμελή-Κατηφόρη Άννα Ραμού-Χαψιάδη, Καθηγήτρια Αρχαίας Ιστορίας, Διευθύντρια του Τομέα Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας Προσφώνηση Eυαγγελία Σταύρακα, υπάλληλος Nομαρχιακής Aυτοδιοίκησης Λευκάδας Xαιρετισμός Xρήστος Λάζαρης, γιατρός, Nομάρχης Λευκάδας Προσφώνηση Σπύρος I. Aσδραχάς, Δέσποινα Θεμελή-Kατηφόρη (1931-1988) Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Η Αρχόντισσα Δέσποινα Θεμελή-Kατηφόρη Xρήστος Λούκος, Δέσποινα Θεμελή-Kατηφόρη Kώστας Θ. Φωτεινός, Ένα καλό συναπάντημα Κώστας Ν. Κατηφόρης, Ευχαριστήριο

XPONIKO THΣ ETAIPEIAΣ 2004-2005 375 ΜΕΛΕΤΕΣ Π. Γ. Ροντογιάννης, Ιστορία της Nήσου Λευκάδος, τόμος Α. Ανατύπωση με συμπληρώσεις και διορθώσεις του συγγραφέα, Αθήνα 2005, [8] + στ + 5-701 σελ. Η φωτοτυπική επανέκδοση του Α τόμου της Ιστορίας της Nήσου Λευκάδος του Π. Γ. Ροντογιάννη έγινε με την οικονομική ενίσχυση της Νομαρχιακής Aυτοδιοίκησης Λευκάδας (Νομάρχης Χρήστος Λάζαρης).