ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ &ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΔΙΟΙΚ. ΥΠΟΣ/ΞΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΔΙΚ/ΤΩΝ & ΝΟΜ. ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ : Δεστούνη 2 και Αχαρνών 381 - Αθήνα ΤΑΧ. ΚΩΔ. : 111 43 ΠΛΗΡΟΦ. : Ηλίας Κυριακόπουλος ΤΗΛΕΦ. : 2102125945 ΦΑΞ : 2102125941 e-mail : pir108u010@minagric.gr ΘΕΜΑ: Οδηγίες για την εφαρμογή διατάξεων του ν. 4061/2012 όπως αυτές συμπληρώθηκαν ή τροποποιήθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 ΑΘΗΝΑ 26/2/2014 Αρ. Πρωτ. 559/26818 ΚΟΙΝ. 1. Υπουργείο Εσωτερικών Διεύθυνση Οικονομικών ΟΤΑ Τμήμα Περιουσίας Σταδίου 27 Τ.Κ. 10183 Αθήνα (με την παράκληση να ενημερωθούν οι Δήμοι της χώρας) 2. Υπουργείο Περ/ντος Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού Τρικάλων 36 & Μεσογείων Τ.Κ. 115 26 Αμπελόκηποι (με την παράκληση να ενημερωθούν οι Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών) 3.Αποκεντρωμένες Διοικήσεις Επιτροπές Ελέγχου και Νομιμότητας Εδρες τους 4. Περιφέρειες της χώρας Εδρες τους ΓΕΝΙΚΑ Με τις διατάξεις του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 (ΦΕΚ Α 32) τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν διατάξεις του ν. 4061/2012, με σκοπό την αντιμετώπιση των θεμάτων που αναδείχθηκαν κατά το χρονικό διάστημα από την έναρξη ισχύος του νόμου 4061/2012. Κατά το χρόνο αυτό το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων διοργάνωσε ημερίδες στις έδρες των Περιφερειών όπου στελέχη του κατέγραψαν τα προβλήματα εφαρμογής του ν. 4061/2012, τα οποία στη συνέχεια σε συνδυασμό με τη διαβούλευση και τη συζήτηση στη Βουλή, οδήγησαν στην ψήφιση του άρθρου 37 του ν. 4235/2014. Στόχος αυτών των ρυθμίσεων είναι η καλύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση των δημοσίων ακινήτων που διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. 1
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ Ι. ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Στην παράγραφο 1β του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, με την οποία αντικαθίσταται η παράγραφος 3 του άρθρου 1 του ν. 4061/2012 ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι οι διατάξεις του ν. 4061/2012 δεν εφαρμόζονται μόνο στις περιοχές που χαρακτηρίζονται ως περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης και προστασίας της φύσης των προστατευόμενων περιοχών των άρθρων 18 και 19 του ν. 1650/986, όπως ισχύει. Επομένως, για τα ακίνητα που βρίσκονται σε προστατευόμενες περιοχές, αλλά δεν περιλαμβάνονται στις παραπάνω αναφερόμενες ζώνες, η διαχείριση των ακινήτων ασκείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην αριθμ. 599/26167/26.2.13 (ΑΔΑ: ΒΕΤ9Β-ΣΧΠ) κοινή εγκύκλιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Ομοίως, οι Επιτροπές Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών εξετάζουν αιτήματα ενδιαφερομένων για μη προβολή δικαιωμάτων κυριότητας, καθώς και εξαγοράς ακινήτων σύμφωνα με τα άρθρα 22, 23 και 24 παρ. 4 του ν. 4061/2012, εφόσον τα ακίνητα δεν εμπίπτουν στις προαναφερόμενες ζώνες. ΙΙ. ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΩΝ α) Διαχείριση ακινήτων για αρδευτικούς ή υδρευτικούς σκοπούς Σύμφωνα με την παράγραφο 1α του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, με την οποία προστίθεται παράγραφος 2α στο άρθρο 1 του ν. 4061/2012, οι Δήμοι ασκούν τη διαχείριση των τμημάτων των ακινήτων, όπου έχουν διανοίξει γεωτρήσεις για αρδευτικούς ή υδρευτικούς σκοπούς. Για την ενημέρωση των αρχείων των Περιφερειών και του ΟΠΕΚΕΠΕ, οι Δήμοι υποβάλλουν στην οικεία Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας και στο Τμήμα Διαχείρισης και Συντήρησης Χαρτογραφικών Δεδομένων της Διεύθυνσης Τεχνικών Ελέγχων του ΟΠΕΚΕΠΕ απόσπασμα χάρτη (1:5000) ή απόσπασμα ορθοφωτοχάρτη σε προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ 87, όπου απεικονίζεται το τμήμα του ακινήτου, το οποίο χρησιμοποιείται για τον παραπάνω σκοπό. 2
Η διαχείριση του ακινήτου επανέρχεται, αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση, στο Υπουργείο και στην οικεία Περιφέρεια, εφόσον ο Δήμος παύσει να το χρησιμοποιεί για τον παραπάνω σκοπό ή αλλάξει χρήση. β) Δημιουργία λαχανόκηπων Με την παρ. 2α) ββ) του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 προστίθεται παράγραφος 1γ στο άρθρο 4 του ν. 4061/2012, με την οποία προβλέπεται η δωρεάν παραχώρηση ακινήτων που διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, επιφανείας έως 70 στρέμματα, σε Δήμους της χώρας για τη δημιουργία λαχανόκηπων, εφόσον ο Δήμος δεν διαθέτει ακίνητα για το σκοπό αυτό. Με Απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Εσωτερικών που θα εκδοθεί, θα ρυθμισθούν οι λεπτομέρειες εφαρμογής της διάταξης και ειδικότερα οι υποχρεώσεις που θα αναλάβει ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και ο οικείος Δήμος για την υλοποίηση του προγράμματος όπως η κατάρτιση των ενδιαφερομένων, η παροχή συμβουλών, η παροχή πρώτων υλών, η βράβευση του καλύτερου λαχανόκηπου, διαμόρφωση του ακινήτου, η άρδευση κλπ, καθώς και τα οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια βάσει των οποίων θα επιλέγονται οι δικαιούχοι για την καλλιέργεια, το όργανο που θα εκδίδει την σχετική πράξη παραχώρησης, η διαδικασία, η χρονική διάρκεια και οι όροι αυτής καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα. γ) Μη προβολή δικαιωμάτων κυριότητας Με την παράγραφο 9 του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 προστίθεται παράγραφος 7 στο άρθρο 22 του ν. 4061/2012, σύμφωνα με την οποία το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε ακίνητα του άρθρου 1 του ν. 4061/2012 που κατέχονται από Δήμους για την εξυπηρέτηση αναγκών τους και συγκεκριμένα για τη στέγαση δημαρχιακών μεγάρων, σχολείων και κοινωφελών εγκαταστάσεων, όπως δημοτικές βιβλιοθήκες, εκθεσιακοί χώροι, αθλητικές εγκαταστάσεις κλπ. Ο ενδιαφερόμενος Δήμος υποβάλλει αίτηση στη Διεύθυνση Πολιτικής Γης/Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, συνοδευόμενη από τοπογραφικό διάγραμμα, στο οποίο απεικονίζεται το κατεχόμενο ακίνητο με τα τυχόν υφιστάμενα σε αυτό κτίσματα. Αρμόδιος υπάλληλος που υπηρετεί στην παραπάνω υπηρεσία διενεργεί αυτοψία και συντάσσει έκθεση με 3
την οποία βεβαιώνει ότι το ακίνητο χρησιμοποιείται για κάποιον από τους προαναφερόμενους σκοπούς. Επισημαίνεται ότι τα ακίνητα αυτά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για κοινωφελείς σκοπούς και μόνο, αφού λόγω αυτής της χρήσης προβλέπεται η μεταβίβαση της κυριότητας στον οικείο Δήμο. Αν το κτίσμα έχει ανεγερθεί σε τμήμα ευρύτερου ακινήτου, ο Περιφερειάρχης εκδίδει πράξη κατάτμησης, που θα πρέπει να πληροί τα όρια αρτιότητας οικοπέδου που τίθενται από τις οικείες πολεοδομικές διατάξεις. Στην περίπτωση αυτή, η υπηρεσία δόμησης του οικείου Δήμου προσδιορίζει στο επισυναπτόμενο τοπογραφικό διάγραμμα, σε ΕΓΣΑ 87, το άρτιο οικόπεδο που θα περιέλθει στην κυριότητα του Δήμου. Με απόφαση Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα προσδιοριστεί ο τύπος του παραχωρητηρίου που θα εκδοθεί για τη μεταβίβαση των προαναφερόμενων ακινήτων στους Δήμους. δ) Μεταβίβαση της κυριότητας των δρόμων κυρωμένων διανομών και αναδασμών στους οικείους Δήμους: 1. Με την παράγραφο 9 του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 προστίθεται παράγραφος 8 στο άρθρο 22 του ν. 4061/2012, με την οποία προβλέπεται ότι οι δρόμοι που απεικονίζονται στα κυρωμένα στοιχεία των διανομών αγροκτημάτων και συνοικισμών, καθώς και κυρωμένων αναδασμών, περιέρχονται κατά κυριότητα στους οικείους Δήμους, εφόσον σήμερα υφίστανται. Αν έχουν αλλάξει χρήση ή κατέχονται αυθαίρετα, η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της οικείας Περιφέρειας, μετά από αυτοψία, αποφαίνεται για την σκοπιμότητα επαναφοράς των πραγμάτων στην προηγούμενη κατάσταση και συγκεκριμένα εισηγείται την αποβολή του αυθαίρετου κατόχου, εφόσον ο δρόμος εξακολουθεί να εξυπηρετεί κληροτεμάχια και η κατάργηση του θα εμποδίζει την πρόσβαση σε αυτά. Αν δεν είναι αναγκαία η επαναφορά των πραγμάτων στην προηγούμενη κατάσταση, η αίτηση του κατόχου για τη μη προβολή δικαιωμάτων κυριότητας ή την εξαγορά ακινήτου εξετάζεται από την οικεία Επιτροπή Θεμάτων Γης Και Επίλυσης Διαφορών σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 23. 4
2. Οι δρόμοι που διανοίχθηκαν σε θέση διαφορετική από την προβλεπόμενη στην κυρωμένη διανομή του αγροκτήματος, θωρούνται ως δρόμοι της κυρωμένης διανομής και περιέρχονται στην κυριότητα του οικείου Δήμου, με την προϋπόθεση α) ότι βρίσκονται εντός δημοσίων εκτάσεων και β) κρίνεται αναγκαία η διατήρηση τους. Για το σκοπό αυτό συντάσσεται έκθεση αυτοψίας από την Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της οικείας Περιφέρειας, με την οποία αποφαίνεται για τη σκοπιμότητα της διατήρησης του δρόμου. Το ίδιο ισχύει και για αγροτικούς δρόμους που διανοίχτηκαν για την εξυπηρέτηση τυφλών τεμαχίων κυρωμένης διανομής, εφόσον δεν θίγονται εμπράγματα δικαιώματα τρίτων προσώπων. 3. Δρόμοι κυρωμένης διανομής που έχουν απολέσει το κοινόχρηστο χαρακτήρα τους, μετά από εισήγηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της οικείας Περιφέρειας, μπορούν να εξαγοράζονται από τον ιδιοκτήτη του όμορου ακινήτου, μετά από αίτηση που υποβάλλει στην Επιτροπή Θεμάτων Γης και Επίλυσης διαφορών. Για την εξαγορά καταβάλλεται τίμημα ίσο με την αντικειμενική αξία, το οποίο αποτελεί έσοδο του οικείου Δήμου. Οι δύο τελευταίες περιπτώσεις δεν εφαρμόζονται σε κυρωμένους αναδασμούς. 4. Για τη μεταβίβαση της κυριότητας των δρόμων εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του οικείου Περιφερειάρχη, η οποία μεταγράφεται στο οικείο Υποθηκοφυλακείο ή καταχωρείται στο αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο. Η ίδια πράξη κοινοποιείται στον ΟΠΕΚΕΠΕ για ενημέρωση της ψηφιακής βάσης και στην Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε. Η πράξη του Περιφερειάρχη συνοδεύεται από απόσπασμα χάρτη ή ορθοφωτοχάρτη σε προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ 87 για την απεικόνιση των μεταβιβαζόμενων δρόμων. ε. Μη προβολή δικαιωμάτων κυριότητας από Δήμους 5
Με την παράγραφο 10 του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, προστίθεται άρθρο 22α στο ν. 4061/2012, με το οποίο ορίζεται ότι οι Δήμοι δεν προβάλλουν δικαιώματα κυριότητας σε ακίνητα, τα οποία παραχωρήθηκαν με πράξεις της διοίκησης σε δικαιούχους αποκατάστασης, κατ εφαρμογή των διατάξεων της αγροτικής νομοθεσίας. Οι σχετικές πράξεις θεωρούνται έγκυρες και ισχυρές. Επομένως, σε περιοχές που βρίσκονται υπό κτηματογράφηση, οι πολίτες προσκομίζουν τους τίτλους ιδιοκτησίας τους στα κτηματολογικά γραφεία. Στις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου προσκομίζουν τα παραχωρητήρια που εκδόθηκαν υπέρ δικαιούχων αποκατάστασης δικαιοπαρόχων τους, ώστε ο οικείος Δήμος να απέχει από τη υποβολή δήλωσης ιδιοκτησίας στο Κτηματολογικό Γραφείο κατ εφαρμογή της διάταξης αυτής. στ. Ακίνητα Σχολικών Επιτροπών και Σχολικών Ταμείων (σχολικοί κλήροι) Στην παράγραφο 14δ του άρθρου 37 ν. 4235/2014, με την οποία προστίθεται παράγραφος 15β στο άρθρο 36 του ν. 4061/2012, ορίζεται ότι τα ακίνητα που μεταβιβάσθηκαν στις σχολικές Επιτροπές ή τα Σχολικά Ταμεία βάσει των διατάξεων των άρθρων 31 στ και 198 παρ. 4 του καταργηθέντος Αγροτικού Κώδικα, καθώς και του άρθρου 8 του καταργηθέντος νομοθετικού διατάγματος 1189/1972, περιέρχονται στη κυριότητα του Δήμου στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο Ειδικότερα, τα τεμάχια αυτά μεταβιβάσθηκαν στην Σχολική Επιτροπή ή στο Σχολικό Ταμείο με την κύρωση της οριστικής διανομής, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 8 του ν.δ. 1189/1972. Για τα ακίνητα αυτά δεν εκδίδεται τίτλος κυριότητας. Ο Περιφερειάρχης εκδίδει, ατελώς, βεβαίωση, που αποτελεί τίτλο για μεταγραφή, με την οποία βεβαιώνει ότι το ακίνητο έχει περιέλθει κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή στο οικείο Δήμο. Στην ίδια βεβαίωση το ακίνητο θα πρέπει να προσδιορίζεται κατά θέση, εμβαδόν και συντεταγμένες σε ΕΓΣΑ 87. ΙΙΙ. ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΧΡΗΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΟΥ - ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΕΣ 6
Με τις διατάξεις του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 έγιναν οι εξής τροποποιήσεις και συμπληρώσεις στη διαδικασία παραχώρησης της χρήσης ακινήτων του ν. 4061/2012. Ειδικότερα: 1. Παραχώρηση ακινήτου για σταβλικές εγκαταστάσεις χωρίς δημοπρασία Με την παράγραφο 2β του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, προστέθηκε παράγραφος 2α στο άρθρο 4 του ν. 4061/2012, με την οποία δίδεται η δυνατότητα απευθείας παραχώρησης ακινήτου σε ενδιαφερόμενο, εμβαδού έως 8 στρέμματα, για την ανέγερση σταβλικών εγκαταστάσεων, με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη, μετά από εισήγηση της Διεύθυνσης Πολιτικής Γης/ Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας. Κατ εξαίρεση, δύναται να παραχωρείται ακίνητο άνω των 8 στρεμμάτων, εφόσον επιβάλλεται από τα όρια αρτιότητας που ισχύουν στην περιοχή, όπου βρίσκεται το παραχωρούμενο ακίνητο. Το τίμημα ορίζεται βάσει της μισθωτικής αξίας του ακινήτου, όπως αυτή προσδιορίζεται από την οικεία Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία. Όμως, αν για το ίδιο ακίνητο εκδηλώσουν ενδιαφέρον περισσότεροι του ενός ενδιαφερόμενοι, εφαρμόζεται η διαδικασία της δημοπρασίας σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 10 του ν. 4061/2012. Για την παραχώρηση του ακινήτου ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση στην Διεύθυνση Πολιτικής Γης/Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας στην οποία περιγράφει το παραχωρούμενο ακίνητο κατά θέση, εμβαδόν και συντεταγμένες στο ΕΓΣΑ 87. Στη συνέχεια, με μέριμνα της παραπάνω υπηρεσίας καταρτίζεται σχεδιάγραμμα στο οποίο περιγράφεται το ακίνητο κατά τον προαναφερόμενο τρόπο και αποτυπώνεται η πρόσβαση του ενδιαφερομένου σε αυτό. 2. Υποβολή της αίτησης του ενδιαφερομένου για δημοπρασία ακινήτου στην αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας Με την παράγραφο 2γ του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, προστίθεται παράγραφος 3 στο άρθρο 4 του ν. 4061/2012, σύμφωνα με την οποία, η αίτηση του ενδιαφερομένου για την παραχώρηση της χρήσης ακινήτου, εμβαδού έως 100 στρέμματα, με δημοπρασία, υποβάλλεται στην Διεύθυνση Πολιτικής Γης/Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής 7
Ενότητας, στην οποία βρίσκεται το παραχωρούμενο ακίνητο. Η υπηρεσία της Περιφέρειας συστήνει φάκελο με τα στοιχεία του ακινήτου και τις γνώμες των υπηρεσιών σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην αριθμ. 1204/51539/2.5.2012 εγκύκλιο του Υπουργείου «Οδηγίες για την εφαρμογή του ν. 4061/2012», τον οποίο, στη συνέχεια, αποστέλλει στην Επιτροπή Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών. Η Επιτροπή εξετάζει τα στοιχεία του φακέλου και γνωμοδοτεί στο Περιφερειάρχη για την παραχώρηση ή μη του ακινήτου (άρθρο 15 του ν. 4061/2012) με δημοπρασία. 3. Προσθήκη κριτηρίου μοριοδότησης στο άρθρο 7 του ν. 4061/2012 Με την παράγραφο 3α του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, που συμπλήρωσε το κριτήριο Α της παραγρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 4061/2012, προβλέπεται η καθιέρωση ενός επιπλέον κριτηρίου μοριοδότησης των ενδιαφερομένων και συγκεκριμένα η απόδοση 100 βαθμών σε δημότες, μόνιμους κατοίκους των τοπικών ή δημοτικών κοινοτήτων στις οποίες βρίσκεται το παραχωρούμενο ακίνητο. 3. Κατανομή εσόδων από παραχωρήσεις ακινήτων Στην παράγραφο 3β του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, όπως αυτή αντικαθιστά την παράγραφο 1 του άρθρου 9 του ν. 4061/2012, προβλέπεται ότι το τίμημα της παραχώρησης χρήσης του ακινήτου κατανέμεται 50% ως έσοδο του Δημοσίου και 50% ως έσοδο της Περιφέρειας στην χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται το παραχωρούμενο ακίνητο. Ειδικά για την διαδικασία καταβολής του οφειλόμενου τιμήματος ισχύουν τα εξής: Με τις διατάξεις του ν.4046/2012 (ΦΕΚ Α 28) εγκρίθηκαν τα σχέδια των αναφερόμενων στην παραγρ. 1 του άρθρου 1 συμβάσεων μετά των συνημμένων παραρτημάτων τους. Στο παράρτημα V του από 9-2-2012 Μνημονίου Συνεννόησης στις Συγκεκριμένες Προϋποθέσεις Οικονομικής Πολιτικής προβλέπεται, μεταξύ άλλων, στο κεφάλαιο «2.4 Μεταρρυθμίσεις στη διαχείριση εσόδων» ότι «Με σκοπό την προώθηση των μεταρρυθμίσεων για την διαχείριση των εσόδων η Κυβέρνηση προβαίνει στα ακόλουθα : διακόπτει τις πληρωμές τοις μετρητοίς και με επιταγές σε εφορίες οι οποίες θα πρέπει να αντικατασταθούν με τραπεζικά εμβάσματα, έτσι 8
ώστε ο χρόνος του προσωπικού αποδεσμεύεται και έτσι ώστε το προσωπικό να επικεντρωθεί σε εργασίες μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας (έλεγχοι, επιβολή εισπράξεων και συμβουλές προς φορολογουμένους)..» Σύμφωνα με τις παραπάνω διατάξεις, ο τρόπος καταβολής του οφειλόμενου τιμήματος για την παραχώρηση του ακινήτου θα διενεργείται ως ακολούθως: Η Διεύθυνση Πολιτικής Γης του Υπουργείου ή η οικεία Διεύθυνση Πολιτικής Γης/Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας αποστέλλει στη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία, κατοικίας του παραχωρησιούχου, κάθε μισθωτικό έτος, χρηματικό κατάλογο, όπου αναγράφεται ως δικαιούχος του ποσού, κατά το ½ το Δημόσιο ( Κ.Α.Ε. 3426) και κατά το υπόλοιπο ½ η οικεία περιφερειακή ενότητα (με τον αντίστοιχο κωδικό). Στη συνέχεια, η πληρωμή της οφειλής αυτής διενεργείται σε πιστωτικό ίδρυμα ή στα ΕΛΤΑ, με τη χρήση μοναδικού κωδικού που ονομάζεται ταυτότητα οφειλής (Τ.Ο.), σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην αριθμ. 1212/23.11.2012 απόφαση Υφυπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ Β 3338) «Πληρωμή βεβαιωμένων στη Δ.Ο.Υ. ατομικών οφειλών σε πιστωτικά ιδρύματα και στα ΕΛΤΑ». Αντιθέτως, τα τιμήματα από την εξαγορά ακινήτου σύμφωνα με το άρθρο 23 του ν. 4061/2012, εξακολουθούν να αποτελούν έσοδα του δημοσίου και μόνο. Για τα οφειλόμενα αυτά τιμήματα αποστέλλεται στη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία, κατοικίας του παραχωρησιούχου, χρηματικός κατάλογος με τις οφειλόμενες δόσεις και επιπλέον αναγράφεται η δυνατότητα εξόφλησης του οφειλόμενου ποσού με έκπτωση 10%. Δικαιούχος του ποσού είναι το Δημόσιο (Κ.Α.Ε. 3426). Για την πληρωμή των δόσεων ισχύουν τα ανωτέρω αναφερόμενα. 4. Διαδικασία δημοπρασίας στις Περιφέρειες Με την παράγραφο 4α του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, αντικαθίσταται η παράγραφος 2 του άρθρου 10 του ν. 4061/2012, με την οποία ορίζεται ότι με μέριμνα της Διεύθυνσης Τοπογραφικής του Υπουργείου ή της Διεύθυνσης Πολιτικής Γης/Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, κατά περίπτωση, καταρτίζεται σχεδιάγραμμα στο οποίο περιγράφεται το παραχωρούμενο ακίνητο κατά θέση εμβαδόν και 9
συντεταγμένες σε ΕΓΣΑ 87 και αποτυπώνεται η πρόσβαση του ενδιαφερομένου σε αυτό. Με την παράγραφο 4δ του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 με την οποία συμπληρώνεται η παράγραφος 10 του άρθρου 10 του ν. 4061/2012, προβλέπεται ότι η δημοπρασία διεξάγεται στην έδρα της Επιτροπής της Περιφερειακής Ενότητας, στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται το δημοπρατούμενο ακίνητο, αν έχουν συγκροτηθεί περισσότερες Επιτροπές Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών. Επισημαίνεται ότι η συγκρότηση περισσότερων Επιτροπών Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών ανά Περιφέρεια απαιτεί ειδική αιτιολογία της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, αφού, καταρχήν, ο νόμος προβλέπει τη σύσταση μίας Επιτροπής ανά Περιφέρεια (άρθρο 14 παρ. 2 του ν. 4061/2012). ΙV. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ 1. Κατάργηση δημοσίευσης στο ΦΕΚ της απόφασης του Περιφερειάρχη για τη συγκρότηση της Επιτροπής Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών. Με την παράγραφο 5α του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, με την οποία αντικαθίσταται η παράγραφος 1 του άρθρου 14 του ν. 4061/2012, καταργείται η διάταξη που προέβλεπε τη δημοσίευση στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης της απόφασης του Περιφερειάρχη για τη συγκρότηση της Επιτροπής Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών. Οι αποφάσεις αυτές, όμως, καθώς και οι τροποποιήσεις τους θα πρέπει να δημοσιεύονται στο δικτυακό τόπο της Διαύγειας. 2. Συμμετοχή εκπροσώπου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους σε κατηγορίες υποθέσεων. Με την παράγραφο 5β του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, που αντικαθιστά την παράγραφο 4 του άρθρου 14 του ν. 4061/2012, επεκτείνεται η συμμετοχή του εκπροσώπου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και σε άλλες κατηγορίες υποθέσεων των άρθρων 22-24 του ν. 4061/2012 που εξετάζονται από τις οικείες 10
Επιτροπές Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών και ειδικότερα για τις υποθέσεις εξαγοράς ακινήτων σύμφωνα με το άρθρο 23 του ίδιου νόμου, καθώς και για υποθέσεις αλλαγής χρήσης κτηνοτροφικών λειβαδίων με δυνατότητα εξαγοράς σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 4 του εν λόγω νόμου. V. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΦΕΚ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ Με την παράγραφο 6 του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, που αντικατέστησε την παράγραφο 1 του άρθρου 17 του ν. 4061/2012, καταργείται η διάταξη που προέβλεπε τη δημοσίευση στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης της απόφασης του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης για τη συγκρότηση της Επιτροπής Ελέγχου και Νομιμότητας. Οι αποφάσεις αυτές, όμως, καθώς και οι τροποποιήσεις τους θα πρέπει να δημοσιεύονται στο δικτυακό τόπο της Διαύγειας. VΙ. ΛΟΙΠΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ 1. Μη προβολή δικαιωμάτων κυριότητας α) Κάτοχοι ακινήτων με πρωτόκολλο Επιτροπής Αποκαταστάσεων Προσφύγων ή ως δικαιούχοι οικοπεδικού κλήρου χωρίς τίτλο κυριότητας Με την παράγραφο 8α του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, προστίθεται υποπερίπτωση δδ στην παράγραφο 1α του άρθρου 22 του ν. 4061/2012, με την οποία προβλέπεται ότι το Δημόσιο δεν προβάλει δικαιώματα κυριότητας έναντι προσώπου που κατέχει οικόπεδο οικισμού κυρωμένης διανομής στις εξής περιπτώσεις: α)αν εγκαταστάθηκε στον οικισμό με πρωτόκολλο παράδοσης παραλαβής της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων, χωρίς στη συνέχεια να εκδοθεί παραχωρητήριο, στερείται συνεπώς τίτλου κυριότητας και β) αν κρίθηκε δικαιούχος αποκατάστασης σύμφωνα με το άρθρο 26 του Αγροτικού Κώδικα, του παραχωρήθηκε γεωργικός κλήρος και εκδόθηκε το σχετικό παραχωρητήριο, πλην όμως, δεν μνημονεύεται στο οικείο παραχωρητήριο ο αντίστοιχος οικοπεδικός κλήρος που αποτελεί παρακολούθημα του γεωργικού. Ο κληρούχος όμως κατέλαβε έκταση και 11
εγκαταστάθηκε στο συνοικισμό. Για τις περιπτώσεις αυτές προβλέπεται η έκδοση τίτλου κυριότητας στο όνομα του αρχικού δικαιούχου, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 8γ του ν. 4235/2014 που αντικατέστησε την παράγραφο 5 του άρθρου 22 του ν. 4061/2012. β) Νομός Αττικής Εφαρμογή περίπτωσης γ της παρ. 1 του άρθρου 22 του ν. 4061/2012 Με την παράγραφο 8β του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 καταργήθηκε το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης γ της παραγράφου 1 του άρθρου 22 που απέκλειε την εφαρμογή της διάταξης αυτής σε κατεχόμενα ακίνητα του νομού Αττικής. Επομένως, ο κάτοχος ακινήτου στο ν. Αττικής μπορεί να επικαλεστεί νομή του ακινήτου πριν την 1.1.1965 για γεωργική χρήση, εφόσον αυτή εξακολουθεί να ασκείται μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην αριθμ. 1204/51539/2.5.2012 εγκύκλιο του Υπουργείου «Οδηγίες για την εφαρμογή του ν. 4061/2012». γ) Χώροι θρησκευτικής λατρείας Στην παράγραφο 9 του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, με την οποία προστίθεται παράγραφος 7 περίπτωση ββ) στο άρθρο 22 του ν. 4061/2012, προβλέπεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε κατεχόμενα ακίνητα που έχουν ανεγερθεί χώροι θρησκευτικής λατρείας, με την προϋπόθεση ότι η χρήση αυτή θα εξακολουθεί και στο μέλλον, απαγορευομένης κάθε άλλης χρήσης. Τα ακίνητα αυτά περιέρχονται στα οικεία Εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπά και συγκεκριμένα στην οικεία Μητρόπολη ή στην οικεία Ενορία. Στο ακίνητο συμπεριλαμβάνεται ο αναγκαίος προαύλιος χώρος. Ως προαύλιος χώρος νοείται ο συνήθης ελεύθερος χώρος πέριξ των ναών, ο οποίος τελεί σε αναγκαία συνάρτηση με το μέγεθος του ναού. Η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού και Σχεδιασμού της οικείας Περιφέρειας προσδιορίζει το χώρο αυτό κατά θέση εμβαδό και συντεταγμένες στο ελληνικό γεωδαιτικό σύστημα αναφοράς. Εφόσον ο χώρος θρησκευτικής λατρείας μετά του αναγκαίου προαύλιου χώρου βρίσκόνται σε ευρύτερο ακίνητο, εκδίδεται πράξη κατάτμησης από τον οικείο Περιφερειάρχη, λαμβανομένων υπόψη των οικείων πολεοδομικών διατάξεων, ώστε τα ακίνητα που προκύπτουν μετά την κατάτμηση να είναι άρτια. 12
Με απόφαση Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα οριστεί ο τύπος παραχωρητηρίου για τη μεταβίβαση της κυριότητας. δ) Παράταση προθεσμίας για την υποβολή αιτήσεων εξαγοράς Με τις παραγράφους 11 και 12 του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 παρατάθηκαν έως 30.6.2014, οι προθεσμίες για την υποβολή αίτησης εξαγοράς κατεχόμενων ακινήτων, καθώς και βοσκήσιμων ακινήτων που άλλαξαν αυθαίρετα χρήση, σύμφωνα με τα άρθρα 23 και 24 παρ. 4 του ν. 4061/2012. Ειδικά, για την περίπτωση υποβολή αιτήσεων σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 4, η ανωτέρω προθεσμία ισχύει αναδρομικά από 1.1.13, ώστε να είναι έγκυρες τυχόν αιτήσεις που κατατέθηκαν στο μεταξύ χρονικό διάστημα. ε) Εξαγορά κατεχόμενων ακινήτων με κτίσμα Για την εξαγορά αυθαίρετου ακινήτου με κτίσμα η Επιτροπή εφαρμόζει τις οδηγίες της αριθμ. 1204/51539/2.5.2012 εγκύκλιο του Υπουργείου «Οδηγίες για την εφαρμογή του ν. 4061/2012», αφού μετά την τροποποίηση του άρθρου 23 με την παράγραφο 11του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, δεν απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης μηχανικού στην Επιτροπή Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών. Στη διάταξη του άρθρου 15 του ν. 4178/2013 (Α 174) ορίζεται ότι οι διατάξεις του νόμου αυτού για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης εφαρμόζονται και στους ιδιοκτήτες ακινήτων που εξαγόρασαν αυτά από τις οικείες Επιτροπές Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών. Επομένως, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξαγοράς του ακινήτου, ο ιδιοκτήτης του οφείλει να υποβάλει τα προβλεπόμενα στο άρθρο 11 του ν. 4178/2013 δικαιολογητικά, εντός των νόμιμων προθεσμιών, για την εξαίρεση από την κατεδάφιση των κτισμάτων αυτών. Επιπλέον, στην παράγραφο 11 του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 που αντικαθιστά την παράγραφο 3 του άρθρου 23 του ν. 4061/2012, προβλέπεται ότι η Επιτροπή Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών απορρίπτει την αίτηση εξαγοράς, εφόσον το ακίνητο που απομένει στο Δημόσιο μετά την πράξη κατάτμησης είναι μη άρτιο και μη οικοδομήσιμο ή αν συντρέχουν λόγοι 13
δημοσίου συμφέροντος, όπως είναι η κατασκευή κοινωφελούς έργου, η διάνοιξη δρόμου, χώρος πρασίνου εντός οικισμού κλπ. Για την αρτιότητα του οικοπέδου η αρμόδια Επιτροπή Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών ζητά τις απόψεις της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της οικείας Περιφέρειας. στ) Ορισμός τμήματος του βοσκοτόπου για χρήση από τον αποκαταστημένο κτηνοτρόφο Στην παράγραφο 12α του άρθρου 37 του ν. 4235/2014 με την οποία προστίθεται παράγραφος 2α στο άρθρο 24 του ν. 4061/2012, προβλέπεται η δυνατότητα να προσδιορίζεται, με απόφαση της Επιτροπής Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών, τμήμα του βοσκοτόπου στο οποίο ο αποκαταστημένος κτηνοτρόφος θα έχει δικαίωμα χρήσης. Το δικαίωμα χρήσης πρέπει να αναλογεί στο εξ αδιαιρέτου μερίδιο στο οποίο ο κτηνοτρόφος αποκαταστάθηκε στο βοσκότοπο. Ο κτηνοτρόφος θα μπορεί να καλλιεργεί μόνο κτηνοτροφικά φυτά σε τμήμα του παραχωρούμενου ακινήτου που δεν θα υπερβαίνει το ¼ του συνολικού εμβαδού του βοσκήσιμου ακινήτου που δικαιούται να κάνει χρήση σύμφωνα με τα προαναφερόμενα. ζ) Κατάτμηση ακινήτου. Στην παράγραφο 13α του άρθρου 37 του ν. 4061/2012, με την οποία προστίθεται άρθρο 24α στο ν. 4061/2012, προβλέπεται η κατάτμηση ενιαίου ακινήτου με απόφαση Περιφερειάρχη, εφόσον δεν προβάλλεται δικαίωμα κυριότητας (άρθρο 22 του ν. 4061/2012) ή αναγνωρίζεται δικαίωμα εξαγοράς (άρθρο 23 και άρθρο 24 παρ. 4 του ν. 4061/2012) σε τμήμα του ενιαίου ακινήτου. Η απόφαση αυτή εκδίδεται μετά από εισήγηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της οικείας Περιφέρειας και μεταγράφεται στο οικείο Υποθηκοφυλακείο ή καταχωρείται στο οικείο Κτηματολογικό Γραφείο. Με μέριμνα της Διεύθυνσης Πολιτικής Γης/Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, τα ακίνητα που προέρχονται από την κατάτμηση του ενιαίου ακινήτου καταχωρούνται με νέο κωδικό στην ψηφιακή βάση που τηρείται στον ΟΠΕΚΕΠΕ. 14
Επισημαίνουμε, ότι οι Επιτροπές Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών οφείλουν να εξετάζουν αιτήματα μη προβολής δικαιωμάτων και εξαγοράς ακινήτων εντός των προβλεπομένων από τον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας προθεσμιών, αφότου συμπληρωθεί ο φάκελος της υπόθεσης με τα απαιτούμενα έγγραφα. Ομοίως, αναζητούν τα απαιτούμενα έγγραφα για τη συμπλήρωση του φακέλου εντός των προβλεπόμενων στον ίδιο Κώδικα προθεσμιών. Με την εκκαθάριση των εκκρεμοτήτων, πολλά παράνομα κατεχόμενα ακίνητα θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν με στόχο α) την αύξηση των εσόδων του Δημοσίου και των Περιφερειών με παραχώρηση της χρήσης με δημοπρασία ή β) την ενίσχυση ευπαθών ομάδων μέσω της παραχώρησης της χρήσης με χαμηλό τίμημα σύμφωνα με το άρθρο 7 του νόμου. VΙΙ. ΛΟΙΠΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ 1. Συμπλήρωση μεταβατικών διατάξεων α) Εκδοση τίτλων κυριότητας Στην παράγραφο 14δ του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, με την οποία προστίθενται οι παράγραφοι 15 και 16 στο άρθρο 36 του ν. 4061/2012, ορίζεται ότι εκδίδονται οι τίτλοι κυριότητας σε δικαιούχους ακινήτων σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 666/1977, το άρθρο 2 του ν.3147/2003, το άρθρο 24 του Αγροτικού Κώδικα και το άρθρο 12 του α.ν. 1832/1951, που καταργήθηκαν, εφόσον όμως έχουν εξοφληθεί τα σχετικά τιμήματα. Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις έκδοσης παραχωρητηρίων εφαρμόζονται οι διατάξεις που ίσχυαν πριν τη δημοσίευση του ν. 4061/2012. β) Μη έκδοση τίτλου κυριότητας Αντιθέτως, δεν εκδίδεται τίτλος κυριότητας για όσα ακίνητα περιήλθαν στην κυριότητα των οικείων Εκκλησιαστικών Επιτροπών, βάσει των διατάξεων των άρθρων 28 και 163 του Αγροτικού Κώδικα, αφού αυτά έχουν μεταβιβασθεί στις Επιτροπές αυτές με την κύρωση της οριστικής διανομής σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν.δ. 1189/1972. Όμως, ο Περιφερειάρχης εκδίδει, ατελώς, βεβαίωση, που αποτελεί τίτλο για μεταγραφή, με την οποία βεβαιώνει ότι το ακίνητο έχει περιέλθει κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή στην οικεία 15
Εκκλησιαστική Επιτροπή. Στην ίδια βεβαίωση το ακίνητο θα πρέπει να προσδιορίζεται κατά θέση, εμβαδό και συντεταγμένες σε ΕΓΣΑ 87. γ) Ρύθμιση οικοπέδων που παραχωρήθηκαν με το από 24.4.1985 π.δ. ΦΕΚ Δ 239) 1. Στην παράγραφο 14δ του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, με την οποία προστίθεται παράγραφος 14 στο άρθρο 36 του ν. 4061/2012, ορίζεται ότι ο Περιφερειάρχης εκδίδει τους τίτλους κυριότητας σε δικαιούχους οικοπεδικής αποκατάστασης, σύμφωνα με το από 24.4.1985 προεδρικό διάταγμα, εφόσον οι αποφάσεις των Επιτροπών Απαλλοτριώσεων που τους έκριναν δικαιούχους κατέστησαν τελεσίδικες, δηλαδή παρήλθαν οι προβλεπόμενες προθεσμίες για άσκηση διοικητικών προσφυγών και τακτικών ένδικων μέσων στα αρμόδια Δικαστήρια. Για την έκδοση του παραχωρητηρίου εφαρμόζονται οι διατάξεις που ίσχυαν πριν τη δημοσίευση του ν. 4061/2012. 2. Με τη διάταξη της παραγράφου 14δ του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, με την οποία προστίθεται παράγραφος 16 στο άρθρο 36 του ν. 4061/2012, εισάγεται αυτοτελή ρύθμιση για την αντιμετώπιση των θεμάτων που ανέκυψαν από τις παραβάσεις των όρων από τους παραχωρησιούχους που έθετε το καταργημένο από 24.4.1985 προεδρικό διάταγμα. Ειδικότερα για όσους παραβίασαν τους όρους του προεδρικού διατάγματος υπάρχουν οι εξής δυνατότητες: αα) Διατήρηση κυριότητας οικοπέδου χωρίς όρους και περιορισμούς Στην περίπτωση αυτή οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να καταβάλλουν πρόστιμο ίσο με το 1/3 της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου. Το πρόστιμο, που βεβαιώνεται από την αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας στη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία, αποτελεί έσοδο της Περιφέρειας και καταβάλλεται σε άτοκες δόσεις, η πρώτη μέχρι 31.12.2015 και η δεύτερη μέχρι 31.12.2017. Αν το οικόπεδο μεταβιβάστηκε παράνομα σε τρίτο πρόσωπο, ο πωλητής και ο αγοραστής ευθύνονται εις ολόκληρο για την καταβολή του προστίμου. Για τη βεβαίωση της παράβασης διενεργείται αυτοψία από υπάλληλο της Περιφερειακής Ενότητας στην οποία βρίσκεται το οικόπεδο και συντάσσει έκθεση με την οποία βεβαιώνεται η παράβαση του σχετικού όρου του προεδρικού διατάγματος. 16
Στην περίπτωση αυτή διατηρεί την κυριότητα του οικοπέδου που του παραχωρήθηκε, δεδομένου ότι καταργείται κάθε όρος και περιορισμός που προέβλεπε το προεδρικό διάταγμα. Ομοίως, τα συμβόλαια αγοραπωλησίας και τα προσύμφωνα που συντάχθηκαν κατά παράβαση των όρων του προεδρικού διατάγματος θεωρούνται και έγκυρα και ισχυρά. Αν δεν καταβληθεί κάποια δόση η Επιτροπή Θεμάτων Γης και Επίλυσης Διαφορών ανακαλεί την απόφαση παραχώρησης του οικοπέδου και η σχετική μεταβολή σημειώνεται στο οικείο Υποθηκοφυλακείο/ Κτηματολογικό Γραφείο με μέριμνα της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας. ββ) Αποποίηση δικαιώματος κυριότητας οικοπέδου Όσοι δεν κατέβαλαν το οφειλόμενο τίμημα για την παραχώρηση του οικοπέδου ή κατέβαλαν μέρος αυτού, μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στην Διεύθυνση Πολιτικής Γης/Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας με την οποία θα ζητήσουν την ακύρωση του τίτλου κυριότητας. Με μέριμνα της ίδιας υπηρεσίας σημειώνεται η ακύρωση του τίτλου στο οικείο Υποθηκοφυλακείο/ Κτηματολογικό Γραφείο. Τυχόν καταβληθείσες δόσεις δεν επιστρέφονται, για δε τις υπόλοιπες συντάσσονται φύλλα έκπτωσης. Σημειώνεται ότι οι παραπάνω ρυθμίσεις εφαρμόζονται αναλόγως και στις περιπτώσεις δικαιούχων οικοπέδων λόγω μετεγκατάστασης οικισμού, οι εκτάσεις του οποίου είχαν απαλλοτριωθεί από τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, πλην όμως δεν τήρησαν τους όρους παραχώρησης. 2. Ακίνητα Υπουργείου Οικονομικών που διατίθενται στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για αγροτική χρήση Με την διάταξη της παραγράφου 13β του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, με την οποία αντικαθίσταται η παράγραφος 2 του άρθρου 28 του ν. 4061/2012, δίνεται η δυνατότητα να παραχωρούνται ακίνητα (από αυτά που διατέθηκαν με απόφαση Υπουργού Οικονομικών), χωρίς δημοπρασία, έως 20 στρέμματα, 17
έναντι τιμήματος, στους κατ επάγγελμα αγρότες που τα καλλιεργούν, με απόφαση Περιφερειάρχη. Το τίμημα ορίζεται από τον Περιφερειάρχη μετά από γνώμη του Προϊσταμένου της οικείας Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας. Ο ενδιαφερόμενος κατ επάγγελμα αγρότης υποβάλλει αίτημα στην αρμόδια υπηρεσία Διεύθυνση Πολιτικής Γης/Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας όπου περιγράφεται το ακίνητο κατά θέση εμβαδόν και συντεταγμένες σε ΕΓΣΑ 87. Για την έκδοση της απόφασης παραχώρησης γεωπόνος που υπηρετεί στην οικεία Περιφέρεια διενεργεί αυτοψία στο ακίνητο και συντάσσει έκθεση με την οποία διαπιστώνει την καλλιέργεια του ακινήτου. Εξυπακούεται ότι για την εξέταση του αιτήματος έχει, προηγουμένως, εκδοθεί η απόφαση του Υπουργού Οικονομικών με την οποία διατίθεται το ακίνητο στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για αγροτική χρήση. Για τη διάρκεια της χρήσης και τους όρους παραχώρησης ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 4 και 11 του ν. 4061/2012. 2. Έκδοση απόφασης του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης για τον καθορισμό χρήσης γης για τη κατασκευή κοινωφελών έργων Με τη διάταξη της παραγράφου 2 α του άρθρου 37 του ν. 4235/2014, προστίθεται εδάφιο στο τέλος της παραγράφου 1β του άρθρου 4 του ν. 4061/2012, με το οποίο προβλέπεται η έκδοση απόφασης του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης για τον καθορισμό χρήσης γης στο πλαίσιο των γενικών κατευθύνσεων του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού για τη κατασκευή κοινωφελών εγκαταστάσεων. VΙΙΙ. ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΔΑΣΜΟΥ. 1. Έκδοση πράξης χαρακτηρισμού έκτασης που κηρύσσεται σε αναδασμό Στην παράγραφο 1 του άρθρου 39 του ν. 4235/2014, με την οποία προστίθεται παράγραφος 5 στο άρθρο 6 του ν. 674/1977, προβλέπεται ότι μετά τη δημοσίευση της απόφασης του Περιφερειάρχη για διενέργεια αναδασμού, η 18
αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας αποστέλλει τοπογραφικό διάγραμμα στο οικείο Δασαρχείο ή την οικεία Διεύθυνση Δασών (αν δεν υφίσταται Δασαρχείο σε επίπεδο νομού) για την έκδοση πράξης χαρακτηρισμού της αναδιανεμητέας έκτασης πριν ξεκινήσουν οι εργασίες αναδασμού. Δεν απαιτείται πράξη χαρακτηρισμού, εφόσον η έκταση περιλαμβάνεται σε κυρωμένο δασικό χάρτη. 2. Συγκρότηση Επιτροπών Αναδασμού, Εμπειρογνωμόνων και του άρθρου 22 του ν. 674/1977 Με την παράγραφο 2 του άρθρου 39 του ν. 4235/2014 με την οποία αντικαθίστανται η παράγραφος 1 του άρθρο 7, οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 8 και η παράγραφος 1 του άρθρου 22 του ν. 674/1977, ρυθμίζονται θέματα συγκρότησης των Επιτροπών Αναδασμού, Εμπειρογνωμόνων και της Τριμελούς Επιτροπής για τη διόρθωση των στοιχείων του αναδασμού. Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Μόσχος Κορασίδης 19