1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
2 ΕΙΔΗΣΕΙΣ Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Εκπρόσωποι της Επιτροπής Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισκέφθηκαν τα Σκόπια προκειμένου να εξετάσουν το θέμα της συνεχιζόμενης διαμάχης της εταιρείας διανομής ηλεκτρικής ενέργειας EVN με την κυβέρνηση της χώρας. Σε συναντήσεις τους με εκπροσώπους της κυβέρνησης της χώρας, συζήτησαν την κατάσταση του ενεργειακού τομέα στην πγδμ και, σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες, άσκησαν οξεία κριτική στην κυβέρνηση για τις πιέσεις που ασκεί στην εταιρεία. Επίσης, οι εκπρόσωποι της Επιτροπής εξετάζουν εάν η κυβέρνηση παρεμβαίνει στο έργο των κρατικών φορέων όπως η Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας, καθώς και εάν η τελευταία ανακάλεσε την άδεια εμπορίας ενέργειας της ΕVΝ έπειτα από διαταγή της κυβέρνησης. Πρόκειται για την τρίτη φορά κατά την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάλλει παρατηρήσεις ως προς την κυβερνητική πολιτική στον τομέα της ενέργειας, για τις τροποποιήσεις στο νόμο για την ενέργεια και για τη συμπεριφορά της κυβέρνησης έναντι της EVN. Εξ άλλου, δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η εταιρεία πρόκειται να ενάγει τη χώρα στο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεών της με την κυβέρνηση. Οι εκπρόσωποι της εταιρείας στην πγδμ ωστόσο δήλωσαν ότι δεν έχει γίνει ποτέ καμία ανακοίνωση για υποβολή μήνυσης από πλευράς της εταιρείας. Τέλος, η EVN έχει θέσει σε λειτουργία στα Σκόπια 10 νέους υποσταθμούς δυναμικότητας 10kW. Έπειτα από ανακοίνωση της κυβέρνησης της πγδμ ότι σκοπεύει να πωλήσει την Ταχυδρομική Υπηρεσία της χώρας, οι Ταχυδρομικές Υπηρεσίες της Γερμανίας, της Σλοβενίας, της Αυστρίας και του Καναδά εκδηλώνουν σχετικό ενδιαφέρον, όπως πληροφορούν τοπικά δημοσιεύματα. Σύμφωνα με εκπροσώπους του Υπουργείου Μεταφορών, η μεταρρύθμιση και πώληση της Ταχυδρομικής Υπηρεσίας είναι απαραίτητη, λόγω της συνεχούς ζημίας που αυτή παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια της κυβέρνησης, η πώληση θα διεξαχθεί σε δύο στάδια και θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2009 ή το πρώτο τρίμηνο του 2010. Όπως πληροφορούν τοπικά μέσα ενημέρωσης, η γαλακτοβιομηχανία Swedmilk, η οποία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο πτώχευσης, πρόκειται να πωληθεί. Ως πιο πιθανός αγοραστής παρουσιάζεται αμερικανο-ισραηλινή εταιρεία κεφαλαίων, ενώ επίσης ενδιαφέρον εκδηλώνουν η γαλλική Danone, μία κροατική και μία σλοβενική εταιρεία. Εν τω μεταξύ, γαλακτοπαραγωγοί της πγδμ κρατούν κλειστούς δρόμους της χώρας, διαμαρτυρόμενοι για το γεγονός ότι η γαλακτοβιομηχανία Swedmilk δεν τους έχει καταβάλει τα χρήματα για την αγορά γάλακτος εδώ και έξι μήνες, ζητούν δε από την κυβέρνηση να παρέμβει. Η τελευταία ανακοίνωσε ότι θα λύσει το πρόβλημα καταβάλλοντας τις επιχορηγήσεις στους αγρότες τον Μάρτιο, νωρίτερα από ό,τι είχε προγραμματιστεί. Το συμβούλιο διαχειριστών του ζυθοποιείου Bitola, τουρκικών συμφερόντων, το οποίο κήρυξε πτώχευση πριν από τέσσερις μήνες, αποφάσισε να το διαθέσει προς πώληση μαζί με όλα τα ακίνητα και κινητά περιουσιακά της στοιχεία, στην τιμή των 4,1 εκατ. ευρώ. Με την μετονομασία της ασφαλιστικής εταιρείας Sigal Holding οι αυστριακοί ιδιοκτήτες της προσπαθούν να ισχυροποιήσουν τη θέση τους στην ασφαλιστική αγορά της πγδμ. αναμένουν επίσης ότι η εν λόγω αγορά της χώρας θα παρουσιάσει ανάπτυξη το 2009, παρά τη διεθνή οικονομική κρίση.
3 Τραπεζικός Τομέας Προβλήματα παρατηρούνται στη διαδικασία πώλησης της Postenska Banka, καθώς η κυβέρνηση της πγδμ, ιδιοκτήτης του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών της, δεν έχει ακόμη συμφωνήσει για την αγορά της από τη βουλγαρική Central Cooperative Bank. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος Το Υπουργείο Περιβάλλοντος ζήτησε από την ΟΚΤΑ να εγκαταστήσει νέα τεχνολογία στο σταθμό καθαρισμού της ή να κατασκευάσει νέον, καθώς, όπως υποστηρίζει, δεν γίνεται σωστή επεξεργασία των λυμάτων του διυλιστηρίου. Συνέδρια Διασκέψεις Όπως αναφέρουν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, δεν θα παραστούν εκπρόσωποι της πγδμ στο Οικονομικό Forum στο Davos. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οικονομική κατάσταση στην πγδμ Γενικά Όπως αναφέρουν τοπικά δημοσιεύματα, προγραμματισμένες ξένες επενδύσεις στην πγδμ, συνολικού ύψους 350 εκατ. ευρώ, πρόκειται να αναβληθούν εξ αιτίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Συγκεκριμένα, οι εξαγγελθείσες επενδύσεις των τουρκικών εταιρειών TAV και Birotehnik, της γαλλικής Montupe, της κροατικής Agrokor και της σλοβενικής Iskra, καθώς και η κατασκευή του πολυτελούς οικισμού Sunny City σε προάστιο των Σκοπίων παραμένουν αβέβαιες. Οι περισσότερες από τις επενδύσεις αυτές είχαν προβληθεί ως αποτέλεσμα της διαφημιστικής εκστρατείας της κυβέρνησης για επενδύσεις στη χώρα. Τέλος, αναμένεται ότι οι υπάρχοντες στη χώρα επενδυτές, όπως η EVN, η Lukoil και η Makstil θα μειώσουν της επενδύσεις τους σε αυτήν, λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ, η βιομηχανική παραγωγή τον Δεκέμβριο 2008 μειώθηκε κατά 10,1% σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο 2007. Επίσης, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής την περίοδο Ιανουαρίου Δεκεμβρίου 2008 σε σύγκριση με την ίσια περίοδο του 2007, είναι 105,5%. Η τάση μείωσης της βιομηχανικής παραγωγής παρατηρείται εδώ και αρκετούς μήνες και αποδίδεται στη διεθνή οικονομική κρίση που έπληξε κυρίως τους τομείς της μεταλλουργίας και της κλωστοϋφαντουργίας. Ως εκ τούτου, τον Νοέμβριο 2008 η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής έφτασε στο 3% και τον Οκτώβριο στο 9,9%. Ο μέσος καθαρός μισθός το Νοέμβριο 2008 ανήλθε στα 16.859 δηνάρια (περίπου 275 ευρώ), παρουσιάζοντας αύξηση 10% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Η πγδμ κατατάσσεται στην 89 η θέση ως προς το επίπεδο παγκοσμιοποίησης, σύμφωνα με το ελβετικό οικονομικό ινστιτούτο KOF. ΑΕΠ, Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη (EBRD), η οικονομία της πγδμ κατά το τρέχον έτος θα αυξηθεί μόνο κατά 3%
4 αντί 4,7%, όπως είχε προβλέψει για τη χώρα τον περασμένο Νοέμβριο. Βάσει της έκθεσης της EBRD για τη χώρα το 2008, η οικονομική της μεγέθυνση ανήλθε στο 5,3%. Η κυβέρνηση της χώρας έχει προβλέψει οικονομική μεγέθυνση 5,5% για το 2009. Προϋπολογισμός Σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών της πγδμ κ.slaveski, τις δύο πρώτες εβδομάδες του τρέχοντος έτους εισέρευσαν στον κρατικό προϋπολογισμό 5 εκατ. ευρώ περισσότερα σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του παρελθόντος έτους. Ενέργεια Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η κυβέρνηση της πγδμ πρόκειται να κατασκευάσει, δίπλα στον θερμοηλεκτρικό σταθμό του Negotino, σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που θα λειτουργεί με άνθρακα. Η επένδυση πρόκειται να ανέλθει περίπου στα 400 εκατ. ευρώ. Η πγδμ ενδέχεται, μαζί με άλλες χώρες, να ζητήσει αποζημίωση από τη ρωσική εταιρεία Gazprom και την ουκρανική κυβέρνηση για τις ζημίες που υπέστη εξ αιτίας της πρόσφατης κρίσης του φυσικού αερίου. Η πγδμ έχει γίνει πλήρες μέλος της Διεθνούς Υπηρεσίας Ανανεώσιμης Ενέργειας IRENA (International Renewable Energy Agency). Όπως εξήγησε ο Υπουργός Οικονομίας της χώρας Fatmir Besimi, η εν λόγω Διεθνής Υπηρεσία στηρίζει προγράμματα για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως υδροηλεκτρικοί σταθμοί, βιομάζα, ηλιακή και αιολική ενέργεια, ενώ η πγδμ έχει την υποχρέωση να επενδύσει σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας και έως το 2020 να παράγει από αυτές το 20% της ενέργειάς της. Μεταφορές Επικοινωνία Βάσει των προτεινόμενων τροποποιήσεων στο νόμο ίδρυσης της δημόσιας Υπηρεσίας Ραδιοτηλεοπτικής Μετάδοσης της πγδμ, οι οποίες έχουν υποβληθεί στο Κοινοβούλιο της χώρας, ο εν λόγω φορέας πρόκειται να προσφέρει τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες σε εγχώριους και ξένους πελάτες σε εμπορική βάση, με σκοπό να βελτιώσει την οικονομική του κατάσταση, αλλά και την ποιότητα των υπηρεσιών του. Η πγδμ υπέγραψε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη (EBRD) για λήψη δανείου 50 εκατ. ευρώ, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση άνω των 400 χλ. περιφερειακών και τοπικών οδών. Εξ άλλου, το δάνειο που έχει λάβει η χώρα από την Παγκόσμια Τράπεζα, ύψους 70 εκατ. ευρώ, θα χρησιμοποιηθεί για την ανακατασκευή του οδικού δικτύου. Τέλος, για τον ίδιο σκοπό θα χρησιμοποιηθεί και χορηγία, ύψους 3 εκατ. ευρώ, από το Ταμείο Δυτικών Βαλκανίων της EBRD και από την Κεντρoευρωπαϊκή Πρωτοβουλία (Central European Initiative). Οικονομική πολιτική στην πγδμ Γενικά Σε δύο χιλιάδες εργαζομένους σε 15 εταιρείες της πγδμ καταβλήθηκε προκαταβολή του μισθού τους του Ιανουαρίου, βάσει του νέου συστήματος μεικτού μισθού. Το νέο σύστημα εισάγει επίσης την ενιαία συλλογή των εισφορών υγείας, ασφάλειας και απασχόλησης. Εξ άλλου, η Υπηρεσία Δημοσίων Εσόδων της πγδμ πρόκειται στο εξής να δεσμεύει τη
5 μεταφορά λογαριασμών εταιρειών που δεν καταβάλλουν τον φόρο παροχής συνταξιοδοτικής και κοινωνικής ασφάλισης για τους εργαζομένους τους. Οικονομική Πολιτική - Άλλο Εκπρόσωποι της Ένωσης Οικονομικών και Εμπορικών Επιμελητηρίων της πγδμ, σε συνάντησή τους με τον Υπουργό Οικονομίας της χώρας Fatmir Besimi, δήλωσαν ότι η μείωση των πιστώσεων θα προκαλέσει κρίση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες τελικά μπορεί να οδηγηθούν σε πτώχευση. Ως εκ τούτου, υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να μειωθούν οι περιορισμοί στη χορήγηση δανείων ώστε να αντιμετωπιστεί η διεθνής οικονομική κρίση και μάλιστα για αυτό το σκοπό πρόκειται να υποβάλουν επίσημη αίτηση στον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας Petar Gosev, για χαλάρωση της πιστωτικής πολιτικής. Ωστόσο, ο κ. Gosev, όπως και οι λοιποί τραπεζίτες της πγδμ, έχουν δηλώσει ότι η μακροικονομική σταθερότητα της χώρας και η σταθερότητα του τραπεζικού τομέα είναι πιο σημαντικοί στόχοι και συνεπώς δεν υπάρχει περιθώριο για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Επίσης, οι επιχειρηματίες ζητούν να επέλθουν ορισμένες τροποποιήσεις στο δεύτερο στάδιο εφαρμογής του συστήματος του μεικτού μισθού, ώστε να καταβάλλουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι τις εισφορές τους αντί των εργοδοτών. Διάρθρωση Αγοράς Καταναλωτικές Συνήθειες Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ένωσης Οικονομικών και Εμπορικών Επιμελητηρίων της πγδμ, οι πωλήσεις αυτοκινήτων και ηλεκτρονικών υπολογιστών μειώθηκαν κατά 50 60% το διάστημα Δεκέμβριος 2008 και Ιανουάριος 2009. Ωστόσο η πώληση τροφίμων παρέμεινε στο ίδιο επίπεδο. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Υποστήριξη Επενδυτικών Δραστηριοτήτων Κοινοτικά Προγράμματα Ολοκληρώθηκε το στάδιο της εθνικής πιστοποίησης της πγδμ για την Πρώτη και Τρίτη Συνιστώσα του προγράμματος ΙΡΑ. Οι συνιστώσες αυτές αφορούν στην ενίσχυση της χώρας κατά τη μεταβατική περίοδο καθώς και την ενίσχυση των θεσμών, όπως και την προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης, ενώ απορροφούν το 75,5% του συνόλου της χρηματοδότησης για τη χώρα. Συγκεκριμένα, για την Πρώτη Συνιστώσα διατίθενται περίπου 150 εκατ. ευρώ, ενώ για την Τρίτη Συνιστώσα περίπου 70 εκατ. ευρώ. Όπως ανακοίνωσε ο Υπουργός Οικονομικών κ. Slavevski, κάποια μεγάλα έργα, όπως η κατασκευή του διαδρόμου 10 και του συστήματος επεξεργασίας λυμάτων στο Prilep, έχουν ήδη εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.