Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 009 Γ' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις - και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.. Σχετικά µε τις ιδιότητες του φωτός ισχύει ότι: α. Ένα φωτόνιο υπέρυθρης ακτινοβολίας µεταφέρει περισσότερη ενέργεια από ένα φωτόνιο ερυθρής ακτινοβολίας. β. Τα σύννεφα απορροφούν την ορατή ακτινοβολία, όχι όµως την υπέρυθρη. γ. Η υπέρυθρη ακτινοβολία συµµετέχει στη µετατροπή του οξυγόνου της ατµόσφαιρας σε όζον. δ. Η υπεριώδης ακτινοβολία όταν απορροφάται από υλικά σώµατα προκαλεί εντονότερη θέρµανση απ ότι η υπέρυθρη και γι αυτό προκαλεί µαύρισµα του δέρµατος.. Η απορρόφηση των ακτίνων Χ α. αυξάνεται όσο µειώνεται το µήκος κύµατός τους. β. µειώνεται όσο µεγαλύτερος είναι ο ατοµικός αριθµός Ζ των ατόµων του υλικού που απορροφά την ακτινοβολία. γ. αυξάνεται όσο αυξάνεται το µήκος κύµατός τους. δ. µειώνεται όσο το πάχος του υλικού είναι µεγαλύτερο.. Η ενέργεια σύνδεσης ανά νουκλεόνιο α. είναι ίδια για όλα τα στοιχεία. β. αυξάνεται καθώς αυξάνει ο µαζικός αριθµός. γ. µειώνεται καθώς αυξάνει ο µαζικός αριθµός. δ. είναι µικρή στα ελαφρά και βαριά στοιχεία και µεγάλη στα µεσαία. ÈÅÌÁÔÁ 009. Κατά την εκποµπή της ακτινοβολίας γ α. αλλάζει ο ατοµικός και ο µαζικός αριθµός του πυρήνα. β. αλλάζει ο ατοµικός και δεν αλλάζει ο µαζικός αριθµός του πυρήνα. γ. δεν αλλάζει ο ατοµικός, αλλά αλλάζει ο µαζικός αριθµός του πυρήνα. δ. δεν αλλάζει ούτε ο ατοµικός ούτε και ο µαζικός αριθµός του πυρήνα.
Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 009 5. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράµµα τη λέξη Σωστό, για τη σωστή πρόταση, και τη λέξη Λάθος, για τη λανθασµένη. α. Η ταχύτητα του φωτός, όταν αυτό διαδίδεται σε οπτικό µέσον, εξαρτάται αποκλειστικά και µόνο από τη φύση του µέσου. β. Το φάσµα των ακτίνων Χ αποτελείται από δύο τµήµατα, ένα συνεχές και ένα γραµµικό. γ. Στο φάσµα εκποµπής µιας ποσότητας υδρογόνου υπάρχουν τρεις φασµατικές γραµµές. Αυτό σηµαίνει ότι η αποδιέγερση των ατόµων έγινε από την δεύτερη διεγερµένη κατάσταση. δ. Στη διάσπαση β - ενός πυρήνα εκπέµπεται ηλεκτρόνιο και αντινετρίνο. ε. Οι λαµπτήρες αλογόνου εκπέµπουν ψυχρό φως. ΘΕΜΑ ο. Μονοχρωµατική ακτινοβολία διαδίδεται σε γυαλί µε δείκτη διάθλασης n, για την ακτινοβολία αυτή. Το µήκος κύµατός της στο γυαλί είναι λ γ 600 nm. Η ακτινοβολία αυτή είναι: α. ορατή στο γυαλί και στον αέρα. β. αόρατη στο γυαλί και στον αέρα. γ. ορατή στο γυαλί και αόρατη στον αέρα. δ. αόρατη στο γυαλί και ορατή στον αέρα. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες. Στο άτοµο του υδρογόνου το γινόµενο του µέτρου της στροφορµής του ηλεκτρονίου επί το µέτρο της ταχύτητας περιστροφής του, σε οποιαδήποτε επιτρεπτή τροχιά, είναι σταθερό και ίσο µε α. L. υ ke β. L. υ ke γ. L. υ k e ÈÅÌÁÔÁ 009 Όπου k η ηλεκτρική σταθερά και e η απόλυτη τιµή του φορτίου του ηλεκτρονίου. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες
Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 009. ιαθέτουµε δύο δείγµατα και από διαφορετικά ραδιενεργά υλικά. Η σταθερά διάσπασης λ του πρώτου δείγµατος είναι διπλάσια από την αντίστοιχη σταθερά λ του άλλου δείγµατος. Τη χρονική στιγµή t 0 τα δείγ- µατα έχουν την ίδια ενεργότητα Ν t Ν. Τότε: (0) t (0) α. Ο αρχικός αριθµός πυρήνων Ν 0() του δείγµατος είναι διπλάσιος από τον αρχικό αριθµό πυρήνων Ν 0() του δείγµατος. β. Τη χρονική στιγµή κατά την οποία ο αριθµός των πυρήνων Ν του δείγµατος, που απέµειναν αδιάσπαστοι, είναι ο µισός του αρχικού, στο δείγµα απέµειναν αδιάσπαστοι το / του αντίστοιχου αρχικού αριθµού πυρήνων του. Για κάθε µία από τις δύο παραπάνω προτάσεις να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράµµα τη λέξη Σωστό, για τη σωστή πρόταση, και τη λέξη Λάθος, για τη λανθασµένη Μονάδες + Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας. Μονάδες + ΘΕΜΑ ο ύο πυρήνες He σε απόσταση r απωθούνται µε δύναµη Coulomb F. ύο πυρήνες άγνωστου στοιχείου Χ στην ίδια απόσταση r απωθούνται µε δύναµη Coulomb F F τέτοια ώστε να ισχύει η σχέση. Ο πυρήνας του άγνωστου στοιχείου Χ περιέχει F 9 ένα νετρόνιο περισσότερο από τον αριθµό των πρωτονίων του. Α. Να βρεθούν: i) ο ατοµικός και ο µαζικός αριθµός του άγνωστου πυρήνα Χ. ii) Το έλλειµµα µάζας, η ενέργεια σύνδεσης και η ενέργεια σύνδεσης ανά νουκλεόνιο του άγνωστου πυρήνα. ÈÅÌÁÔÁ 009 ίνονται: Μάζα πρωτονίου m p,007 u Μάζα νετρονίου m n,008 u Μάζα του άγνωστου πυρήνα Μ Π 7,00 u u 90 MeV
Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 009 Β. Για να γίνει σύντηξη δύο πυρήνων του προηγούµενου στοιχείου Χ, θα πρέπει να φθάσουν σε απόσταση d 0-5 m, έτσι ώστε να ενεργοποιηθεί η ισχυρή πυρηνική δύναµη. i) Να γράψετε την πυρηνική αντίδραση σύντηξης. Να θεωρήσετε ότι στα προϊόντα της αντίδρασης προκύπτει µόνο ένας πυρήνας Κ του οποίου η µάζα είναι Μ Κ,00u, ακτινοβολία γ και κανένα στοιχειώδες σωµάτιο. Μονάδες ii) Να υπολογίσετε την ενέργεια Q της αντίδρασης. iii) Για να γίνει η σύντηξη, εκτοξεύουµε τους πυρήνες του στοιχείου Χ τον έναν κατά του άλλου από πολύ µεγάλη απόσταση µε ίσες κινητικές ενέργειες. Θεωρήστε ότι, κατά τη διάρκεια της επιβράδυνσής τους δεν εκπέµπεται ηλεκτροµαγνητική ακτινοβολία και όταν φθάνουν στην ελάχιστη απόσταση ενεργοποίησης της ισχυρής πυρηνικής δύναµης, σταµατούν στιγµιαία. Να υπολογίσετε την κινητική ενέργεια εκτόξευσης των πυρήνων Χ. ίνονται: Ηλεκτρική σταθερή k 9. 0 9 Nm /C Στοιχειώδες ηλεκτρικό φορτίο e,6. 0-9 C. Μονάδες ΘΕΜΑ ο Ένα άτοµο υδρογόνου βρίσκεται σε µία διεγερµένη κατάσταση, από την οποία µε δύο µόνο διαδοχικά άλµατα του ηλεκτρονίου, επανέρχεται στη θεµελιώδη κατάσταση. Από τα δύο φωτόνια που εκπέµπει, το πρώτο φωτόνιο (Α) ανήκει στο ορατό τµήµα του φάσµατος. A. Να υπολογίσετε τη συχνότητα f Β του δεύτερου φωτονίου (Β). Μονάδες 8 ÈÅÌÁÔÁ 009 Β. Ο λόγος των ενεργειών των εκπεµπόµενων φωτονίων είναι E A. E i) Ποια είναι η τιµή του κύριου κβαντικού αριθµού n της ενεργειακής στάθµης από την οποία ξεκίνησε η αποδιέγερση του ατόµου; ii) Να υπολογίσετε το µήκος κύµατος λ Α του φωτονίου (Α). B Μονάδες
Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 009 5 Γ. Μία ποσότητα ατόµων υδρογόνου βρίσκεται στην αµέσως επόµενη διεγερµένη κατάσταση από αυτήν που βρισκόταν το προηγούµενο άτοµο υδρογόνου. Η ποσότητα των ατόµων είναι τέτοια ώστε στην αποδιέγερση που ακολουθεί να υπάρχουν όλες οι πιθανές αποδιεγέρσεις. i) Να σχεδιάσετε το διάγραµµα των ενεργειακών σταθµών, στο οποίο να φαίνονται όλες οι δυνατές αποδιεγέρσεις. Μονάδες ii) Πόσες από τις φασµατικές γραµµές ανήκουν στο ορατό τµήµα του φάσµατος, πόσες στο υπεριώδες και πόσες στο υπέρυθρο; Μονάδες ίνονται: E -,6 ev, ev,6. 0-9 0 J, h 0 J s, c o. 0 8 m/s ÈÅÌÁÔÁ 009 5
Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 009 Γ' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ ο. β. γ. δ. δ 5. α - Λ β - Σ γ - Σ δ - Σ ε - Λ ΘΕΜΑ ο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Σωστό το β. λο n λο n λ γ λο, 600 λο 80 nm. λ γ Οι ορατές ακτινοβολίες στο κενό και τον αέρα έχουν µήκη κύµατος 00 nm< λο < 700 nm. Εποµένως η ακτινοβολία δεν είναι ορατή στο κενό και τον αέρα και σε κάθε άλλο οπτικό µέσον.. Σωστό το α. L mυr Lυ mυ r () ke mυ ke FC F κεντρ mυ ke mυ r () r r r Από () και () έχουµε L υ ke. α. Σωστό Ν t (0) Ν t ÈÅÌÁÔÁ 009 (0) λ Ν 0() λ Ν 0() λ Ν 0() λ β Σωστό ln ln N N0() t T/ t t t () λ λ άρα N N 0( ) Ν 0() T/ () Ν 0() Ν 0()
Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 009 ΘΕΜΑ ο Α. i. Το φορτίο του πυρήνα He είναι q +e. Έστω A Z X ο άγνωστος πυρήνας. Τότε το φορτίο του είναι q +Ze q q k F r q q e 9 9 Z F q q q 9 q Ze k r Αφού ο αριθµός πρωτονίων είναι Ζ, τότε σύµφωνα µε την εκφώνηση ο αριθµός νετρονίων είναι Ν Ζ + και ο µαζικός αριθµός είναι A Z + N A + A 7 7 Άρα ο άγνωστος πυρήνας είναι ο πυρήνας του στοιχείου Λίθιο Li. ii. Έλλειµµα µάζας: Μ Ζm + Nm Μ,007u +,008u 7,00u p n Μ Π Μ 0,09u Ενέργεια σύνδεσης: Ε Β 0,09u. 90 MeV/u 5,57 MeV Ενέργεια σύνδεσης ανά νουκλεόνιο: 5,57 EB / A EB / A 6,5 MeV/νουκλεόνιο 7 7 7 7 7 Β. i. X+ X 6 K + γ ή Li+ Li 6C + γ ii. ιαφορά µάζας της αντίδρασης: Μ M M K Μ 7,00u,00u Ενέργεια αντίδρασης: Q 0,006u. 90 MeV/u 5,58 MeV X 0,006u iii. Αν Κ η κινητική ενέργεια εκτόξευσης κάθε πυρήνα, τότε έχουµε: q q K αρχ + Uαρχ K τελ + U τελ Κ + 0 0 + k d 9 e e 9 9 (,6 0 ) K k K 9 0 K 0,68 0 J 5 d 0 ή Κ 6,8 ΜeV ÈÅÌÁÔÁ 009
Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 009 ΘΕΜΑ ο Α. Τα φωτόνια που ανήκουν στο ορατό τµήµα του φάσµατος προέρχονται από αποδιεγέρσεις που καταλήγουν στην η διεγερµένη κατάσταση (n ). Εποµένως η εκποµπή του φωτονίου (Α) οφείλεται σε µία τέτοια αποδιέγερση, οπότε η εκποµπή του φωτονίου (Β) οφείλεται σε αποδιέγερση από την η διεγερµένη κατάσταση (n ) στην θεµελιώδη (n ). E E h f B f Β E f Β,8 0 Hz. E h f Β (, +,6),6 0 0 0 B. i. EA En E 5E E En E E E En EB E E E 5 E E E 6 n 6 n n n ii. Γ. i. E E h c λ λ A A h c E E λ 9 λ 90, 0 m ή 90, nm. A E -0,5 ev 5 E -0,85 ev E -,5 ev E -, ev A ÈÅÌÁÔÁ 009 9 0 8 0 0 ( 0,85 +,),6 0 n 5 5 n n n E -,6 ev n ii. φασµατικές γραµµές στο υπεριώδες τµήµα του φάσµατος. φασµατικές γραµµές στο ορατό τµήµα του φάσµατος. φασµατικές γραµµές στο υπέρυθρο τµήµα του φάσµατος. 9