Moνάδα Ενδοκρινολογίας, Σακχαρώδη Διαβήτη και Μεταβολισμού «Αρεταiειον» Νοσοκομείο Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» 7 η Ημερίδα Ενδοκρινολογίας της Γυναίκας Σάββατο 9 Ιουνίου 2012 Μαγγίνειο Αμφιθέατρο, «Αρεταίειον» Νοσοκομείο Υπό την Αιγίδα της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας Ελεύθερη συμμετοχή για Ειδικευόμενους Τελικό Πρόγραμμα
7η Ημερίδα Ενδοκρινολογίας της Γυναίκας ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ Εισαγωγική Επιστολή... 4 Γενικές Πληροφορίες... 5 Επιστημονικές Πληροφορίες.. 5 Eπιστημονικό Πρόγραμμα 6, 7 Τίτλοι Ομιλητών & Συντονιστών... 9 Ευχαριστίες... 10 Σημειώσεις... 11 3
Σάββατο 9 Ioυνίου 2012 Μαγγίνειο Αμφιθέατρο, Αρεταίειον Νοσοκομείο 7η Ημερίδα Ενδοκρινολογίας της Γυναίκας ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ Αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι, Συμβάλλοντας στη δια βίου εκπαίδευση, οι «Ημέρες Ενδοκρινολογίας της Γυναίκας» θα ασχοληθούν με ένα θέμα που απασχολεί ικανή μερίδα του πληθυσμού, την υπογονιμότητα. Στόχος της Ημερίδας είναι η ολιστική προσέγγιση του προβλήματος, το οποίο είναι διττό γιατί στην πλειονότητα των περιπτώσεων αφορά αμφότερες τις συνιστώσες του ζεύγους γυναίκα και άνδρα και θα συζητηθούν θέματα που απασχολούν όσους ασχολούνται με το θέμα της γονιμότητας Μαιευτήρες, Ενδοκρινολόγους, Ουρολόγους, Εργαστηριακούς, Μαίες, Νοσηλευτές αλλά και Eπαγγελματίες Ψυχικής Υγείας. Θα παρουσιαστούν στοιχεία που θα βοηθήσουν στην εμβάθυνση των θεωρητικών μας γνώσεων όσον αφορά την αιτιολογία αλλά και την διάγνωση των αιτίων της υπογονιμότητας στον άνδρα και την γυναίκα, και επιπροσθέτως, θα αναπτυχθούν από έμπειρους κλινικούς οι σύγχρονες θεραπευτικές. Τέλος, θα επιχειρηθεί μια πρακτική προσέγγιση του θέματος με την «διατύπωση» κατευθυντήριων οδηγιών που θα διευκολύνουν την κλινική μας πράξη στην αντιμετώπιση του ζεύγους με προβλήματα γονιμότητας. Η Ημερίδα συνδιοργανώνεται από τη Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Σακχαρώδη Διαβήτη και Μεταβολισμού της Β Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο «ΑΡΕΤΑΙΕΙΟΝ» Νοσοκομείο και το Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού του Νοσοκομείου - Μαιευτηρίου «EΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ», με τη συμπαράσταση της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας. Ελπίζουμε να σας δούμε όλους εκεί. Γεώργιος Μαστοράκος Αναπληρωτής Καθηγητής Moνάδα Ενδοκρινολογίας, Σακχαρώδη Διαβήτη και Μεταβολισμού «ΑΡΕΤΑIΕΙΟΝ» Νοσοκομείο Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Ευτυχία Γ. Κούκκου Διευθύντρια Ε.Σ.Υ. Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ» ΓΕΝΙΚEΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡIΕΣ Οργάνωση Η Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Σακχαρώδη Διαβήτη και Μεταβολισμού της B Mαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού του Νοσοκομείου-Μαιευτηρίου «Έλενα Βενιζέλου» Οργανωτική Επιτροπή Πρόεδροι: Γ. Μαστοράκος Ε. Κούκκου Γ. Βαλσαμάκης I. Ηλίας Α. Πόθος Π. Χριστόπουλος Τόπος Ημερίδας Μαγγίνειο Αμφιθέατρο, «Αρεταίειον» Νοσοκομείο Βασ. Σοφίας 76, 115 28 Αθήνα Ημερομηνία Ημερίδας Σάββατο 9 Ιουνίου 2012 Δικαίωμα Εγγραφής Ειδικευμένοι & Νοσηλευτικό Προσωπικό 20 Ειδικευόμενοι, Προπτυχιακοί & Μεταπτυχιακοί Φοιτητές ΔΩΡΕΑΝ Το Δικαίωμα Εγγραφής περιλαμβάνει: Παρακολούθηση όλων των συνεδριάσεων Συνεδριακό υλικό Καφέ κατά τη διάρκεια των επίσημων διαλειμμάτων Ελαφρύ γεύμα Πιστοποιητικό παρακολούθησης της ημερίδας Γραμματεία Ημερίδας First Conferences & Events Ltd Μιχαλακοπούλου 121, 115 27 Αθήνα Τηλ.: 210 7787016, Fax : 210 7787566 Εmail: firstce@firstconferences.gr, www.firstconferences.gr Πληροφορίες Γραμματείας Η Γραμματεία θα λειτουργεί από τις 08:00-17:00. Νέες εγγραφές θα πραγματοποιούνται καθ όλη τη διάρκεια της Ημερίδας, κατά τις ώρες λειτουργίας της Γραμματείας. Για λόγους ασφαλείας παρακαλούνται οι συμμετέχοντες να φέρουν την ονομαστική κονκάρδα τους σε ευδιάκριτο σημείο κατά την παραμονή τους στο συνεδριακό χώρο. Με τη λήξη της Ημερίδας θα χορηγηθούν στους συμμετέχοντες Πιστοποιητικά Παρακολούθησης. Απαραίτητη προϋπόθεση η επίδειξη της ονομαστικής κονκάρδας. Έκθεση Κατά τη διάρκεια της Ημερίδας θα λειτουργεί Έκθεση Φαρμακευτικών Προϊόντων και Τεχνολογικού Εξοπλισμού. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Διαλέξεις Λόγω της πυκνότητας του Επιστημονικού Προγράμματος, παρακαλούνται οι Ομιλητές να τηρήσουν αυστηρά το χρόνο ομιλίας τους. Οι παρουσιάσεις θα υποστηρίζονται από PowerPoint. Το υλικό των παρουσιάσεων θα πρέπει να παραδίδεται στην Τεχνική Γραμματεία της Ημερίδας τουλάχιστον 1 ώρα πριν τον καθορισμένο χρόνο παρουσίασής τους. 4 5
Σάββατο 9 Ioυνίου 2012 Μαγγίνειο Αμφιθέατρο, Αρεταίειον Νοσοκομείο 7η Ημερίδα Ενδοκρινολογίας της Γυναίκας ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ Σάββατο, 9 Ιουνίου 2012 Σάββατο, 9 Ιουνίου 2012 08:00 Εγγραφές 09:00 Χαιρετισμός, Καθηγητής Γ. Κρεατσάς 09:05-11:20 Στρογγυλό Τραπέζι Ι - Γυναικεία υπογονιμότητα: Φυσιολογία και Παθολογική Φυσιολογία Προεδρείο: Σ. Καλανταρίδου, Β. Συρίου Ωοθυλακιορρηξία Ε. Κιαπέκου Γονιμοποίηση, εμφύτευση και σχηματισμός του πλακούντα Α. Μακρυγιαννάκης Υπογοναδισμός: Από το σύμπτωμα στην αιτία Α. Γρηγορίου Αποφρακτικά αίτια γεννητικού σωλήνα και δυσγενεσίες Ε. Δεληγεώρογλου Οι προβλεπτικοί ψυχοκοινωνικοί παράγοντες του στρες της υπογονιμότητας και η επίδραση του στρες στην έκβαση της IVF Κ. Γουρουντή 14:30-16:00 Στρογγυλό Τραπέζι ΙΙI - Ανδρική υπογονιμότητα: Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση Προεδρείο: Γ. Κουκούλης, Ε. Κούκκου Διαγνωστική προσέγγιση: σύγχρονες προσεγγίσεις Σ. Νικοπούλου Ο ρόλος των λοιμώξεων των όρχεων και των επικουρικών γεννητικών αδένων Χ. Ασβέστης Πρόκληση σπερματογένεσης Δ. Γουλής 16:00-16:30 Κύρια Ομιλία Θεραπευτική προσέγγιση υπογόνιμου ζευγαριού: Κατευθυντήριες οδηγίες Ν. Βλάχος 16:30-16:40 Συζήτηση 16:40 Συμπεράσματα Λήξη Ημερίδας 11:20-11:40 Διάλειμμα 11:40-14:00 Στρογγυλό Τραπέζι ΙΙ - Γυναικεία υπογονιμότητα: Πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας Προεδρείο: Ε. Ανδρέου, Ν. Παπαριστείδης Ορμονική θεραπεία αιτίων υπογονιμότητας στη γυναίκα Γ. Μαστοράκος Αντι-οιστρογόνα Ε. Κούστα Ευαισθητοποιητές ινσουλίνης Δ. Πανίδης GnRH ανάλογα N. Κανακάς Πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας σε γυναίκες με PCOS προχωρημένης ηλικίας Ι. Μεσσήνης 14:00-14:30 Ελαφρύ Γεύμα 6 7
7η Ημερίδα Ενδοκρινολογίας της Γυναίκας «ανακαλύπτοντας» την ουσία GLUCOFREE Metformin 850 mg GLUCOPLUS Metformin 1000 mg ΤΙΤΛΟΙ ΟΜΙΛΗΤΩΝ & ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΩΝ Ανδρέου Ευαγγελία, Ενδοκρινολόγος, Επιστ. Συνεργάτης Τμήματος Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη & Μεταβολισμού, Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» Ασβέστης Χαράλαμπος, Χειρουργός Ουρολόγος - Ανδρολόγος, Αθήνα Βλάχος Νικόλαος, Αν. Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, «Αρεταίειον» Νοσοκομείο Γουλής Δημήτριος, Επικ. Καθηγητής Ενδοκρινολογίας - Αναπαραγωγής, Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής, Α Μ-Γ Κλινική Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Γουρουντή Κλεάνθη, RM, MSc, MMedSc, PhD, Kαθηγήτρια Εφαρμογών Τμήματος Μαιευτικής, ΤΕΙ Αθήνας Γρηγορίου Αχιλλέας, Ενδοκρινολόγος, Αθήνα Δεληγεώρογλου Ευθύμιος, Αν. Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, «Αρεταίειον» Νοσοκομείο Καλανταρίδου Σοφία, Αν. Καθηγήτρια Μαιευτικής & Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κανακάς Νικόλαος, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης Κιαπέκου Ερασμία, Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστ. Συνεργάτης Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Κούκκου Ευτυχία, Δ/ντρια ΕΣΥ, Τμήματος Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη & Μεταβολισμού, Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» Κουκούλης Γεώργιος, Αν. Καθηγητής Ενδοκρινολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Κούστα Ελένη, Ενδοκρινολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Κρεατσάς Γεώργιος, Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας, Δ/ντής Β Μ-Γ Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, «Αρεταίειον» Νοσοκομείο Μακρυγιαννάκης Αντώνιος, Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας, Δ/ντής Μ-Γ Κλινικής Πανεπιστημίου Ηρακλείου Μαστοράκος Γεώργιος, Αν. Καθηγητής Ενδοκρινολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, «Αρεταίειον» Νοσοκομείο Μεσσήνης Ιωάννης, Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας, Δ/ντής Μ-Γ Κλινικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Νικοπούλου Σταματία, Συντονίστρια Δ/ντρια Τμήματος Ενδοκρινολογίας, Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» Πανίδης Δημήτριος, Ομ. Καθηγητής Ενδοκρινολογίας Α.Π.Θ. Παπαριστείδης Νικόλαος, Δ/ντής Τμήματος Ανθρώπινης Αναπαραγωγής-IVF, Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου», Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Συρίου Βασιλική, Επιμελ. Α ΕΣΥ, Ενδοκρινολογικό Τμήμα Παθολογικής Φυσιολογίας, «Λαϊκό» Νοσοκομείο Αθήνα: Μονής Δαμάστας 6, 12133 Περιστέρι Τηλ: 210 5777140 Fax: 210 5788791 e-mail: farmasyn@otenet.gr www.farmasyn.gr Γραφείο Β. Ελλάδος: Μαιάνδρου & Αδμήτου 27, 56224 Εύοσμος Τηλ: 2310 703856 Fax: 2310 703178 e-mail: thess@farmasyn.gr 9
Σάββατο 9 Ioυνίου 2012 Μαγγίνειο Αμφιθέατρο, Αρεταίειον Νοσοκομείο 7η Ημερίδα Ενδοκρινολογίας της Γυναίκας ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Η Οργανωτική Επιτροπή θα ήθελε να ευχαριστήσει θερμά τους ακόλουθους Οργανισμούς και Εταιρείες, η συνεργασία και συνεισφορά των οποίων συνέβαλαν ουσιαστικά στην πραγματοποίηση της Ημερίδας: Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία Εφορεία Αρεταίειου Νοσοκομείου & 10 11