ΕΛΤΙΟ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (Material Safety Data Sheet)

ΕΛΤΙΟ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (Material Safety Data Sheet) Το παρόν δελτίο συντάχθηκε βάση της Απόφασης 195/2002 (ΦΕΚ 907/Β/17.07.2002) σε εναρµόνιση µε την Οδηγία 2001/58/ΕΚ. 1. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ / ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Στοιχεία της ουσίας: Κοινή ονοµασία: Άλλη ονοµασία: Chlorpyrifos O,O-diethyl O-(3,5,6-trichloro-2-pyridinyl) phosphorothioate Εµπορική ονοµασία παρασκευάσµατος: CHLORPYRIFOS ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ 48 EC Χρήση του παρασκευάσµατος: Οργανοφωσφορικό εντοµοκτόνο, υγρό γαλακτωµατοποιήσιµο σκεύασµα. Παρασκευαστής: FARMA-CHEM SA Τ.Θ. 26 ΒΙ.ΠΕ.Θ. Τ.Κ. 570 22 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΕΛΛΑ Α Τηλ.: +30 2310 569630 έως 33 Fax: +30 2310 797047 e-mail: farmchem@otenet.gr Τηλ. Κέντρου ηλητηριάσεων: 210 7793777 2. ΣΥΣΤΑΣΗ / ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Σύσταση: Ουσία EC/EINECS no. CAS no. Περιεκτικότητα (%) Σύµβολα κινδύνου Φράσεις κινδύνου Chlorpyrifos 220-864-4 2921-88-2 48% β/ο T N R25 (*) R50-53 Xylene 215-535-7 1330-20-7 47.50% -- Xn Xi R10 R20/21 R38 Calcium dodecylbenzene sulphonate (linear) 247-557-8 26264-06-2 1.09% Xi R38-41 Σελίδα 1 από 10

Σύσταση (συνέχεια): Ουσία EC/EINECS no. CAS no. Περιεκτικότητα (%) Isobutanol 201-148-0 78-83-1 0.92% -- Xi -- Σύµβολα κινδύνου Φράσεις κινδύνου R10 R37/38-41 R67 Το πλήρες κείµενο των συµβόλων κινδύνου και των R-φράσεων αναγράφεται στην 16. 3. ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΙΝ ΥΝΩΝ Εύφλεκτο. Τοξικό σε περίπτωση κατάποσης. (*) Επιβλαβές όταν εισπνέεται και σε επαφή µε το δέρµα. Επιβλαβές: µπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύµονες σε περίπτωση κατάποσης. Ερεθίζει το δέρµα. Πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισµούς. Μπορεί να προκαλέσει µακροχρόνιες δυσµενείς επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον. 4. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Γενικά: Αντίδοτο: Θειική ατροπίνη. Η δ.ο. (chlorpyrifos) είναι αναστολέας της χοληνεστεράσης. Επηρεάζει το κεντρικό και περιφερειακό νευρικό σύστηµα και προκαλεί καρδιακή και αναπνευστική κατάπτωση. Κατά την εισπνοή µπορεί να παρατηρηθεί ταχεία απορρόφηση από τους πνεύµονες, µε συνέπεια την πρόκληση συστηµατικών συµπτωµάτων. Γιατρός πρέπει να αποφασίσει αν θα προκληθεί εµετός ή όχι. Αν γίνει πλύση στοµάχου, να προτιµάται ενδοτραχιακός ή/και οισοφαγικός έλεγχος. Πριν να προκληθεί εµετός, θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη ο κίνδυνος που µπορεί να προέλθει από αναρρόφηση σε συνάρτηση µε τον κίνδυνο από τοξικότητα. Η θειική ατροπίνη είναι το προτεινόµενο αντίδοτο. Οξίµες όπως 2-PAM/protopam µπορούν να χρησιµοποιηθούν για θεραπεία, αλλά µόνο σε συνδυασµό και όχι σε αντικατάσταση της ατροπίνης. Μη χορηγείτε µορφίνη ή ηρεµιστικά. Έκθεση στο προϊόν µπορεί να αυξήσει την µυοκαρδιακή ερεθιστικότητα. Η θεραπεία θα πρέπει να βασίζεται στην κρίση του γιατρού ανάλογα µε τις αντιδράσεις του ασθενούς. Υποτροπίαση µπορεί να παρατηρηθεί και µετά την βελτίωση της κλινικής εικόνας του ασθενούς λόγω της συνεχιζόµενης απορρόφησης της δ.ο. Συνιστάται επίβλεψη του ασθενούς για τουλάχιστον 48 ώρες. Επαφή µε τα µάτια: Πλύνετέ τα αµέσως µε άφθονο νερό για τουλάχιστον 15 λεπτά. Ζητήστε αµέσως ιατρική βοήθεια. Επαφή µε το δέρµα: Πλύνετε αµέσως την δερµατική περιοχή στην οποία έπεσε σκεύασµα µε άφθονο νερό και σαπούνι. Βγάλτε αµέσως τα ρούχα στα οποία έπεσε σκεύασµα. Ζητήστε ιατρική βοήθεια. Σελίδα 2 από 10

Εισπνοή: Μεταφέρετε τον ασθενή σε καθαρό αέρα. Αν η αναπνοή σταµατήσει, εφαρµόστε τεχνητή αναπνοή. Ζητήστε ιατρική βοήθεια. Κατάποση: Μην προκαλείτε εµετό. Μην δίνετε τίποτα από το στόµα σε άτοµο που έχει χάσει τις αισθήσεις του. Ζητήστε επειγόντως ιατρική βοήθεια και δείξτε το δοχείο ή την ετικέτα του. 5. ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ Κατάλληλα µέσα πυρόσβεσης: Αφρός, διοξείδιο του άνθρακα, ξηρή σκόνη, οµίχλη νερού. Ειδικοί κίνδυνοι κατά την έκθεση: Αποφύγετε τη χρήση πίδακα νερού υψηλής πίεσης ως µέσο πυρόσβεσης. Κατά την καύση µπορεί να εκλυθούν τοξικοί ή/και ερεθιστικοί ατµοί. Μην αναπνέετε τους ατµούς. Κατά την κατάσβεση µην στέκεστε αντίθετα προς την φορά του ανέµου. Ταχύτατη αποικοδόµηση µπορεί να παρατηρηθεί σε θερµοκρασίες >130 C. Αποφύγετε την διαρροή επιµολυσµένου µε το προϊόν µέσου πυρόσβεσης προς υπονόµους, έδαφος και επιφανειακά νερά. Προστατευτικός εξοπλισµός: Κατάλληλη αυτόνοµη αναπνευστική συσκευή και πλήρης προστατευτική ενδυµασία. 6. ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΥΧΑΙΑΣ ΕΚΛΥΣΗΣ Ατοµικές προφυλάξεις: Φοράτε κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισµό (αναφορά στην 8). Αποφύγετε επαφή µε τα µάτια και το δέρµα. Περιβαλλοντικές προφυλάξεις: Αποφύγετε την µόλυνση του εδάφους καθώς και επιφανειακών και υπόγειων υδάτων. Μέθοδοι καθαρισµού: Σταµατήστε και περιορίστε την διαρροή. Χρησιµοποιήστε χώµα, άµµο, πριονίδι ή άλλο προσροφητικό υλικό για την απορρόφηση της εκλυόµενης ποσότητας. Συγκεντρώστε το επιµολυσµένο υλικό και τοποθετήστε σε ειδικά βαρέλια προς διάθεση (εξάλειψη) (αναφορά στην 13). Καθαρίστε την µολυσµένη περιοχή και τον εξοπλισµό που χρησιµοποιήθηκε για τον καθαρισµό µε ισχυρό διάλυµα χλωρίνης και νερού. Συγκεντρώστε τα διαλύµατα µε χρήση προσροφητικού υλικού προς διάθεση (εξάλειψη) (αναφορά στην 13). Σε περίπτωση µόλυνσης του εδάφους, τα επιµολυσµένα στρώµατα εδάφους θα πρέπει να σκαφτούν και να τοποθετηθούν σε ειδικά βαρέλια προς διάθεση (εξάλειψη) (αναφορά στην 13). Σελίδα 3 από 10

7. ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Χειρισµός: Αποφύγετε επαφή µε το δέρµα και τα µάτια. Αποφύγετε εισπνοή ατµών. Η διαχείριση του προϊόντος πρέπει να γίνεται σε καλά αεριζόµενο χώρο. Πλύνετε τα χέρια και τα ακάλυπτα µέρη του σώµατος πριν φάτε, πιείτε ή καπνίσετε. Χρησιµοποιείτε κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισµό (αναφορά στην 8), ο οποίος θα πρέπει να πλένεται καλά µετά από επαφή µε το προϊόν. Αποθήκευση: Αποθηκεύεται στην αρχική του απαραβίαστη συσκευασία, σε ξηρό και καλά αεριζόµενο χώρο, σε θερµοκρασίες 20-25 C. Φυλάξτε το µακριά από τρόφιµα, ποτά, ζωοτροφές και µακριά από παιδιά. 8. ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΪΟΝ / ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Οριακές τιµές έκθεσης: Chlorpyrifos ACGIH TLV: 0.2 mg/m 3 TWA (skin), A4 NIOSH REL: 0.2 mg/m 3 TWA (skin) 0.6 mg/m 3 STEL (skin) Xylene ACGIH TLV: 100 ppm (434 mg/m 3 ) TWA, A4 150 ppm (651 mg/m 3 ) STEL, A4 OSHA PEL: 100 ppm (435 mg/m 3 ) TWA NIOSH REL: 100 ppm (435 mg/m 3 ) TWA 150 ppm (655 mg/m 3 ) STEL Isobutanol ACGIH TLV: 50 ppm (152 mg/m 3 ) TWA OSHA PEL: 100 ppm (300 mg/m 3 ) TWA NIOSH REL: 50 ppm (150 mg/m 3 ) TWA Ατοµικός προστατευτικός εξοπλισµός: Μετά το τέλος της εργασίας πλύνετε όλα τα ρούχα εργασίας ξεχωριστά. Ρούχα και προστατευτικός εξοπλισµός που έχουν διαβραχεί ή σε µεγάλο βαθµό επιµολυνθεί µε το προϊόν θα πρέπει να καταστραφούν και να µην ξαναχρησιµοποιηθούν. Αναπνευστική προστασία: Χρησιµοποιείτε το προϊόν σε χώρο µε επαρκή εξαερισµό. Σε ορισµένες περιπτώσεις µπορεί να απαιτηθεί µηχανικός εξαερισµός του χώρου εργασίας. Σε περιπτώσεις που ενδέχεται να υπερβαίνονται οι οριακές τιµές έκθεσης, χρησιµοποιήστε αυτόνοµη αναπνευστική συσκευή ή µάσκα µε φίλτρο κατάλληλο για αγροχηµικά προϊόντα. Προστασία χεριών: Γάντια ανθεκτικά σε χηµικά όπως από ελαστικό, νιτρίλιο ή βιτόν. Προστασία µατιών / προσώπου: Γυαλιά κατάλληλα για προστασία µατιών από χηµικά ή συσκευή προστασίας µατιών / προσώπου. Προστασία δέρµατος: Ποδιά ή κατάλληλη ολόσωµη προστατευτική ενδυµασία, µπότες. Σελίδα 4 από 10

9. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ Όψη: ιαυγές προς κεχριµπαρένιο υγρό Οσµή: Προσοµοιάζουσα µερκαπτάνης ph: 6.1-7.4 (διάλυµα 0.75%) Σηµείο τήξεως / περιοχή τήξεως: 41-42 C (δ.ο.) Σηµείο ανάφλεξης: > 23 C (closed cup) Αναφλεξιµότητα: Εύφλεκτο Εκρηκτικές ιδιότητες: εν είναι εκρηκτικό Οξειδωτικές ιδιότητες: ιαβρωτικό σε ορείχαλκο, χαλκό, σίδηρο και κασσίτερο (δ.ο.) Τάση ατµών: 2.49 mpa (25 C) (technical) Ειδικό βάρος: 1.068 gr/ml ιαλυτότητα: Νερό: 200 mg/l (25 C) (δ.ο.) Benzene: 7900 gm/kg (δ.ο.) Acetone: 6500 gm/kg (δ.ο.) Chloroform: 6300 gm/kg (δ.ο.) Methanol: 450 gm/kg (δ.ο.) Diethyl ether: 5100 g/kg (δ.ο.) Xylene: 4000 g/kg (δ.ο.) Συντελεστής κατανοµής σε n-οκτανόλη / νερό: 66000 στους 23 C (δ.ο.) 10. ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙ ΡΑΣΙΜΟΤΗΤΑ Συνθήκες προς αποφυγή: Αποφύγετε θέρµανση πάνω από 50 C. Η δ.ο. υπόκειται σε εξώθερµη αντίδραση αποικοδόµησης περίπου στους 130 C που οδηγεί σε άνοδο της θερµοκρασίας και βίαιη αποικοδόµηση αν δεν γίνει αποµάκρυνση της παραγόµενης θερµότητας. Το προϊόν περιέχει ως διαλύτη αρωµατικό υδρογονάνθρακα που είναι εύφλεκτος. Υλικά προς αποφυγή: ιαβρωτικό σε ορείχαλκο, χαλκό, σίδηρο και κασσίτερο. Υδρολύεται από ισχυρά οξέα και αλκάλια. Επικίνδυνα υλικά αποσύνθεσης: Υδροχλώριο, οξείδια θείου και οξείδια φωσφόρου. 11. ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Οξεία τοξικότητα από στόµατος: LD 50 : 104-625 mg/kg Οξεία τοξικότητα δέρµατος: LD 50 : >4000 mg/kg Οξεία τοξικότητα αναπνοής: LC 50 : 2.98 mg/lt/4-hr Σελίδα 5 από 10

Ερεθιστικότητα δέρµατος: Ερεθιστικό Ερεθιστικότητα οφθαλµού: Μη ερεθιστικό (*) (Οι τιµές οξείας τοξικότητας προέκυψαν µε υπολογισµό) Άλλα τοξικολογικά στοιχεία: Υπερβολική έκθεση στο προϊόν µπορεί να προκαλέσει συµπτώµατα αναστολής της χοληνεστεράσης. Συµπτώµατα έκθεσης περιλαµβάνουν εφίδρωση, σιελόρροια, δακρύρροια, αδυναµία, πονοκέφαλο, ζαλάδα, ναυτία, σφίξιµο στο στήθος, δύσπνοια, πνευµονικό οίδηµα, στοµαχικούς πόνους, εµετό, διάρροια, θολή όραση, συστολή των κόρεων, τρέµουλο, σπασµούς, µυϊκό ινιδισµό, κώµα. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισµό των µατιών, της αναπνευστικής οδού, του λαιµού και του δέρµατος. Σε ορισµένες περιπτώσεις µπορεί να παρατηρηθεί καθυστέρηση στην εµφάνιση συµπτωµάτων 1 µε 4 εβδοµάδες µετά την οξεία έκθεση, κατά την οποία µπορεί να εµφανίστηκαν ή όχι συµπτώµατα. Chlorpyrifos: εν έχει προκαλέσει καρκινογένεση, γενετήσιες ανωµαλίες (τερατογένεση) ή µεταλλαξιγένεση σε πειραµατόζωα. εν έχει προκαλέσει συµπτώµατα στη γονιµότητα σε µελέτες σε πειραµατόζωα. Συµπτώµατα τοξικότητας έχουν παρατηρηθεί στους απογόνους, µόνο όµως σε περιπτώσεις υψηλών δόσεων που προκάλεσαν συµπτώµατα τοξικότητας στα γονικά ζώα. Στον άνθρωπο, το chlorpyrifos και οι µεταβολίτες του αποβάλλονται ταχέως. Μετά από µία µεµονωµένη δόση από στόµατος, η περίοδος ηµιζωής στο αίµα είναι περίπου 1 ηµέρα. Μεταβολίζεται κυρίως µέσω των νεφρών. Μετά από λήψη µέσω στόµατος σε επίµυες, το 90% αποµακρύνεται µε τα ούρα και το 10% µε τα περιττώµατα. εν εµφανίζει σηµαντική πιθανότητα βιοσυσσώρευσης. Μετά την πρόσληψη, ένα ποσοστό αποθηκεύεται στο λίπος αλλά εξαλείφεται στον άνθρωπο µε περίοδο ηµιζωής περίπου 62 ώρες. Xylene: Μπορεί να προκαλέσει ερεθισµό του επιπεφυκότος ενώ επαναλαµβανόµενη ή/και παρατεταµένη επαφή µπορεί να οδηγήσει σε δερµατίτιδες. Η κατάποση µπορεί να προκαλέσει ερεθισµό του στόµατος, του λαιµού και της πεπτικής κοιλότητας και σε περίπτωση µεγάλης δόσης µπορεί να προκληθεί κατάθλιψη του κεντρικού νευρικού συστήµατος. Η αναρρόφηση κατά την κατάποση ή τον εµετό µπορεί να βλάψει σοβαρά τους πνεύµονες. Έκθεση σε µεγάλες συγκεντρώσεις ατµού µπορεί να προκαλέσει ερύθηµα, υπνηλία, ζαλάδα, κατάπτωση του κεντρικού νευρικού συστήµατος, κώµα και θάνατο. εν υπάρχουν αναφορές για δυσµενή επίδραση µετά από παρατεταµένη έκθεση. εν έχει παρουσιάσει µεταλλαξιογόνο και κλαστογόνο δράση ούτε έχουν παρατηρηθεί επιπτώσεις στη γονιµότητα. Σελίδα 6 από 10

12. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Οικοτοξικότητα: Τοξικότητα σε ψάρια και υδρόβιους οργανισµούς: Rainbow trout LC 50 (96-hr) 3 µg/l (δ.ο.) Daphnia magna LC 50 (48-hr) 1.7 µg/l (δ.ο.) Τοξικότητα σε πουλιά: Bobwhite quail LD 50 13.3 mg/kg (δ.ο.) Mallards duck LD 50 75.6 mg/kg (δ.ο.) Τοξικότητα σε µέλισσες: Honey bees LD 50 (acute oral) 0.36 µg/bee (δ.ο.) LD 50 (topical) 0.070 µg/bee (δ.ο.) Ανθεκτικότητα και ικανότητα αποικοδόµησης: Αποικοδόµηση σε έδαφος και σε εδαφικό νερό: Η περίοδος ηµιζωής του chlorpyrifos στο έδαφος συνήθως κυµαίνεται µεταξύ 60 και 120 ηµέρες, αλλά µπορεί να πάρει τιµές από 2 εβδοµάδες µέχρι περισσότερο από 1 χρόνο ανάλογα µε το είδος του εδάφους, τις κλιµατικές και άλλες συνθήκες. Η περίοδος ηµιζωής του στο έδαφος δεν επηρεάζεται από την υφή του εδάφους ή το περιεχόµενο σε οργανική ουσία. Αποικοδοµείται µε έκθεση σε UV ακτινοβολία, µε χηµική υδρόλυση και από µικροοργανισµούς του εδάφους. Κατά την εφαρµογή σε υγρά εδάφη, η περίοδος ηµιζωής όσον αφορά την πτητικότητα του chlorpyrifos είναι 45 µε 163 ώρες, µε το 62 έως 89% της εφαρµοζόµενης ποσότητας να παραµένει στο έδαφος µετά από 36 ώρες. Αποικοδόµηση σε νερό: Η συγκέντρωση και η εµµονή του chlorpyrifos στο νερό εξαρτάται από τη µορφή του σκευάσµατος, µε παρατηρούµενη αύξηση των συγκεντρώσεων όταν σκευάσµατα γαλακτωµατοποιήσιµα ή σε µορφή βρέξιµης σκόνης απελευθερώνονται στο νερό. Καθώς το σκεύασµα προσχωρεί σε ιζήµατα και αιωρούµενη οργανική ύλη, η συγκέντρωση της δραστικής µειώνεται ταχέως. Υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι ασταθές στο νερό και ότι ο βαθµός υδρόλυσης αυξάνεται µε τη θερµοκρασία, µε µείωση κατά 2.5 µε 3 φορές για κάθε µείωση κατά 10 βαθµούς στη θερµοκρασία. Ο βαθµός υδρόλυσης είναι σταθερός σε όξινα προς ουδέτερα νερά, αλλά αυξάνεται σε αλκαλικά νερά. Σε νερό µε ph 7.0 και στους 25 C, η περίοδος ηµιζωής είναι 35 µε 78 ηµέρες. 13. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΙΑΘΕΣΗ (ΕΞΑΛΕΙΨΗ) Η διάθεση (εξάλειψη) τυχόν µη χρησιµοποιηµένης ποσότητας ή επιµολυσµένου υλικού να γίνεται σύµφωνα µε την εθνική και κοινοτική νοµοθεσία. ιάθεση (εξάλειψη) µη χρησιµοποιηθέντων ποσοτήτων του προϊόντος µπορεί να γίνει µε αποτέφρωση. Μην ξαναχρησιµοποιείτε κενά υλικά συσκευασίας. Καταστρέψτε τα, αφού τα ξεπλύνετε καλά µε νερό. Σελίδα 7 από 10

14. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ Οδική µεταφορά (ADR 2003): UN no. 3017 Class 6.1 Subsidiary risk 3 Packing group Description Θαλάσσια µεταφορά (IMDG Code 2002): UN no. 3017 Class 6.1 Subsidiary risk 3 Packing group III Flash point > 23 C Marine pollutant Description Σιδηροδροµική µεταφορά (RID): UN no. 3017 Class 6.1 Subsidiary risk 3 Packing group Description Εναέρια µεταφορά (ICAO/IATA): UN no. 3017 Class 6.1 Subsidiary risk 3 Packing group Description CHLORPYRIFOS ΙΙI ORGANOPHOSPHORUS PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE (CHLORPYRIFOS 48%, XYLENE) MARINE POLLUTANT ORGANOPHOSPHORUS PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE (CHLORPYRIFOS 48%, XYLENE) III ORGANOPHOSPHORUS PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE (CHLORPYRIFOS 48%, XYLENE) III ORGANOPHOSPHORUS PESTICIDE, LIQUID, TOXIC, FLAMMABLE (CHLORPYRIFOS 48%, XYLENE) 15. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ Η σήµανση έγινε βάση της Απόφασης 265/2002 (ΦΕΚ 1214/Β/19.02.2002) σε εναρµόνιση µε την Οδηγία 1999/45/ΕΚ. Σύµβολα κινδύνου: Τ Τοξικό. Ν Επικίνδυνο για το περιβάλλον. Σελίδα 8 από 10

R-φράσεις (*): R10 Εύφλεκτο. R20/21 Επιβλαβές όταν εισπνέεται και σε επαφή µε το δέρµα. R25 Τοξικό σε περίπτωση κατάποσης. (*) R38 Ερεθίζει το δέρµα. R50/53 Πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισµούς. Μπορεί να προκαλέσει µακροχρόνιες δυσµενείς επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον. R65 Επιβλαβές: µπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύµονες σε περίπτωση κατάποσης. S-φράσεις (*): S1/2 Φυλάξτε το κλειδωµένο και µακριά από παιδιά. S24/25 Αποφεύγετε την επαφή µε το δέρµα και τα µάτια. S26 Σε περίπτωση επαφής µε τα µάτια πλύνετέ τα αµέσως µε άφθονο νερό και ζητήστε ιατρική συµβουλή. S39 Χρησιµοποιείτε συσκευή προστασίας µατιών / προσώπου. (*) S45 Σε περίπτωση ατυχήµατος ή αν αισθανθείτε αδιαθεσία ζητήστε αµέσως ιατρική συµβουλή (δείξτε την ετικέτα αν είναι δυνατόν). S60 Το υλικό και ο περιέκτης του να θεωρηθούν κατά τη διάθεσή τους επικίνδυνα απόβλητα. S61 Αποφύγετε τη διάθεσή του στο περιβάλλον. Αναφερθείτε σε ειδικές οδηγίες / δελτίο δεδοµένων ασφαλείας. S62 Σε περίπτωση κατάποσης να µην προκληθεί εµετός: ζητήστε αµέσως ιατρική συµβουλή και δείξτε αυτό το δοχείο ή την ετικέτα του. S63 Σε περίπτωση ατυχήµατος λόγω εισπνοής: αποµακρύνετε το θύµα από το µολυσµένο χώρο και αφήστε το να ηρεµήσει. 16. ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πλήρες κείµενο συµβόλων κινδύνου και R-φράσεων που αναφέρονται στις 2 & 3 (*): T Xn Xi N R10 R20 R21 R25 R37 R38 R41 R50 R53 R65 R67 Τοξικό. Επιβλαβές. Ερεθιστικό. Επικίνδυνο για το περιβάλλον. Εύφλεκτο. Επιβλαβές όταν εισπνέεται. Επιβλαβές σε επαφή µε το δέρµα. Τοξικό σε περίπτωση κατάποσης. Ερεθίζει το αναπνευστικό σύστηµα. Ερεθίζει το δέρµα. Κίνδυνος σοβαρών οφθαλµικών βλαβών. Πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισµούς. Μπορεί να προκαλέσει µακροχρόνιες δυσµενείς επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον. Επιβλαβές: µπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύµονες σε περίπτωση κατάποσης. Η εισπνοή ατµών µπορεί να προκαλέσει υπνηλία και ζάλη. Σελίδα 9 από 10

Το παρόν έγγραφο έχει αναθεωρηθεί. Ο αριθµός και η ηµεροµηνία της έκδοσης αναγράφονται στο πάνω µέρος της σελίδας. Τα σηµεία που έχουν αναθεωρηθεί ως προς την προηγούµενη έκδοση επισηµαίνονται µε αστερίσκο (*). Οι πληροφορίες που παρέχονται στο παρόν έγγραφο βασίζονται στις µέχρι σήµερα γνώσεις µας και αναφέρονται στο συγκεκριµένο προϊόν και µόνο. εν φέρουµε καµία ευθύνη για συνέπειες που µπορεί να προκύψουν εάν το προϊόν δεν χρησιµοποιηθεί σύµφωνα µε τις οδηγίες και για την χρήση που προορίζεται. Για αναλυτικές οδηγίες χρήσεως, συµβουλευθείτε την ετικέτα του προϊόντος. Τέλος του ελτίου εδοµένων Ασφαλείας Σελίδα 10 από 10