Τ σφ ό στ τ σφ όζ ν ό
Εισ ω ι ά σ οιχ ί Σ άθ 10 ο ύ ι ό ι έ, ά ο ί ο 3 ό ι ό ο ος ί ο 50 έ ά ισ ο ύ ιο parts per billion σ ο όσφι ι 15 parts per million σ σ όσφι. 3 ι ιοσ ά ύ ος ό (300 Dobson units). φ ςσ ή ςσ ιφά ι To ο ι ό ό ο (total ozone) = f βο ή ι ής ι οβο ίς, ά ς ί ς οσφι ι ές ι ήσ ις.
Figure 3.2:Chemistry involved in ozone formation and removal by trace catalysts [R. P. Wayne, Chemistry of the Atmospheres]
Έ όβ ύο ώσ ις -1 Μ ί σ σ οσφι ι ού ό ο σ έσ φι ά ά Η ισφι ίο, έσ ί σ ί ι ς ά ς ο 2.8 %. Μ ί σ ς ο ι ώ -ά οι ι ές ο ο ί ι-φθι ό ο. Αύ σ ος: ο νά ύ ι ι ο οσφι ι ού ό ο ος ο ίο κ τί ς ι ές ό ς
Έ όβ ύο ώσ ις -2 Μ ί σ ο σ οσφι ι ού ό ο ος σ ίσ ύ ς σ όσφι ς Αύ σ ο ο οσφι ι ού ό ο ος ο ί θέ σ ς ο όσφι ς.
ΧΗ Η υΰεϋθ λπ β κυ σκθ κμ β ξηβζά λκπσ φδλ υθ Ϋ δ η βθ Ϋλδ λτπθ β ηέμ π λδκξάμ η βθ πλΰπΰά κυ σκθ κμ ( υ λκΰ θάμ λτπκμ) θ κφ έζ δ βθ θ λΰκπκέβ β φπ κξβηδεκτ ετεζκυ πκυ κ βΰ έ β δϊ π β κυ δκι δ έκυ κυ υ κυ (πλπ κΰ θάμ λτπκμ). Σ κθ ετεζκ υηη Ϋξ δ πέ βμ κ ηκθκι έ δκ κυ υ κυ (πλπ κΰ θάμ λτπκμ).
έ ι ς ό ίωσ ο σ οσφι ι ού ό ο ος 1/ Σ ο ι ό ισο ύ ιο ι ο ισο ύ ιο ι οβο ίς ο όσφι ς σ όσφι ς 2/ Σ ο ού ύ σ ιώ ο ς ι οβο ίς σ ς ς. ς ι ής ιφά ις
K υφ ο ο ο
Οχ ο ου ο ο
Θ ω ί Chapman Ox (O3+O) (1) O2 + hv O + O (ζξ242 nm) +2 (2) O + O2 + M O3 + M 0 (3) O3 + hv O + O2 0 (4) O + O3 2 O2-2 (O + O + M O2 + M ) θ έ λ βνν(4) πκζτνλΰάνθνε λϋο δ σκθ θ έ λ βν(β)νΰέθ δνίλ τ λβνη Ν κ τοκμ (O3 99% of Ox <45 km) θ έ λ βν(γ)νΰέθ δν ξτ λβνη Ν κ τοκμ
Κ ο ή ο ό ο ος θ ύ ος: Μ ήσ ις σ ής ή ι ο ο ισ οί ό θ ί Chapman ι ο έ ή [R. P. Wayne, Chemistry of the Atmospheres]
ς ι ισ ώ ι ό ο ο ού ο σ ή, ο ύ ι σ ι ή ό ισ ύ ς ύ ς ο ής ό ς ο ύ ι ό ις ήσ ις ι ς ύ ς ο ισ οι ί σ ί ι ό θ ί Chapman. H ό ισ ι ούς ύ ο ς σ οφής ο ό ο ος ο οβ έ ο ι ό θ ί Chapman. O
Κ ι οί ύ οι ΗΝ δφκλϊνθϊη Ν δμ η λά δμννεδν κυμνυπκζκΰδ ηκτμνπσ βθ γ πλένchapman κ άΰβ θν βθνν πλκ γάεβν πδπζϋκθνε ζυ δευθνν ετεζπθνε λκφάμ σκθ κμμ X + O3 XO + O2 XO + O X + O2 Net: O + O3 2 O2 (σπκυννxνοννώ,ντώ,νστ, Cl)
Δ υ ου ο ο
Ο ο = f (φ, ποχ )
Απο ου ο ο (ozone depletion) 1έΜ ω ου ο φ ο ο ο π που 3-ζ% έ 2έΤ γ ω ου ο φ ο ο ο ου π ου («π» ου ο ο )
π π υ μ Μ π γησ Μ λά δμ σκθ κμ κ λ θδεσ Halley Bay (Farman) εδ κθ Ιππθδεσ γησνν Syowa (Chubachi) βμ θ λε δεάμ έξθκυθνν β ε έ κυ 1980 λη δεά η έπ β βμ κζδεάμ άζβμ σκθ κμ πκυ θ ηπκλ έ θ ιβΰβγ έ πσ λδγηβ δεϊ ηκθ Ϋζ ζζϊ εδ θ υηί έ δ η δμ κλυφκλδεϋμ ε ΰλφΫμ. Ν σ λβ δλϊ πθζβπ δευθ η λά πθ ζζϊ εδ θϋ ίγηκθσηβ β πθ κλυφκλδευθ ε ΰλφυθ (η Ϊ κθ θ κπδ ησ ζΰκλδγηδεκτ φϊζη κμ) πδί ίέπ θ β η έπ β βμ κζδεάμ άζβμ κυ σκθ κμ, η έπ β β κπκέ υθ Ϋγβε η β φπ κ δϊ π β (ευλέπμ) πθ ξζπλκφγκλθγλϊεπθ (CFCs) β λ σ φδλννεδνν βθ π ζ υγϋλπ βξζπλέκυ, φγκλέκυ, ίλπηέκυ πκυ 2β φϊ βνν πλ ηίέθκυθ ε ζυ δεϊ κθ ετεζκ κυ σκθ κμ. Σ γησμνν Halley Bay
Γι ί ο ο ί ι ο ό ο σ 1/ Πο ι ός σ όβι ος ο ό Α ι ή; ι οφο ί ό σ όο φι ά ι ό ( ι ο σιό ά. 2/ Ε ι ι ά χ ές θ ο σί ς < 80 βθ ώ Κ σίο. 3/ ιο ί ω ο ι ώ σ οσφι ι ώ φώ (polar stratospheric clouds PSCs) σ ιφά ι ο οί ο ί ι ο ή ο ίο ι β ίο σ σ ι ούς σ οφ ίς ο ό ο ος.
Μ ίωσ π ο ό ο ος σ Μ Σ γ λσμνπκζδεσμ Α ι ή - θο ισ ι οί ά ο λσίδζκμ ΧηβζΫμΝγ ληκελ έ μν(-80 oc) Σ λ κ φδλδεϊνθϋφβ (PSCs) π Ε λκΰ θ έμνθ δ λϊ δμν βθν πδφϊθ δ πθνν πΰκελυ ΪζζπθΝ πθ PSCs HCl + ClONO2 + (πΰκελτ ζζκδ) Cl2 + HNO3 ClONO2+ H2O + (πΰκελτ ζζκδ) HOCl + HNO3 N2O5 + HCl + (πΰκελτ ζζκδ) ClNO2 + HNO3 ς
Γ φ π μ ωoriolis φυ,
υ υ υ υ φ υ
ισ βί ι σ H ί σ ο ό ο ος ί ι σ ύο ό ο ς: Α ι ή; ι ά ι ό ι 1/ Oι θ ο σί ς σ ι ή σ όσφι σ ά ι ί ι ι ό ς 80 βθ ώ Κ σίο, ό ς σ ής ί σ ς ί ώ ό ι ό.. 2/ Ο ι ός ο ι ός σ όβι ος ι ύ ι σ ο έ ος ο ι ώ, ι ό ι ή ι οβο ί σ έσ ι σ σ οφή ο ό ο ος.
Μ ίωσ Α Υοβζσ λ μνν γ ληκελ έ μνπσ βθνν θ λε δεά Κ Ϊλλ υ βν κυνν πκζδεκτν λκίέζκυ ζσΰπνν δ ξυλσ λβμνευη δεάμνν λϊ βμν(δφθέ δ μνν Σ λ κ φδλδεϋμνν Θ ληϊθ δμ) Ε λκΰ θ έμ θ δ λϊ δμνν βν πδφϊθ δνν πΰκελυ Ϊζζπθ ο ό ο ος σ Α ι ή
Α Α μπ μ
Μ ίωσ ό ο ος σ Δυ σί ω φι ά ά Κ Ϊλλ υ βν κυνπκζδεκτν λκίέζκυν βμν λε δεάμνεδνη φκλϊνπλκμν ΝΝ η ένΰ πΰλφδεϊνπζϊ βν λέπθνηυθν δμνκπκέ μν κνσκθνϋξ δνη δπγ ένν ζσΰπνξβηδευθν δ δε δυθν βν πδφϊθ δν πθνπΰκελυ ΪζζπθΝ πθ πκζδευθνν λ κ φδλδευθ θ φυθέ Μ φκλϊν λέπθνηυθνφ πξυθν ΝσκθΝπσΝ βθν λκπδεά υθβέ Ε λκΰ θ έμνθ δ λϊ δμν βθν πδφϊθ δνγ δδευθνδπλκτη θπθ πη δ έπθνν ( βη έν πθνβφδ δευθ ελάι πθ) N2O5 + H2O + (aerosols) 2 HNO3 ClONO2+ H2O + (aerosols) HOCl + HNO3
Μ οχ ο ο UV-B
Global total ozone variations 32
Διφ έ με ύ ημι φι ίω NH 35-60 N SH 35-60 S Pinatubo
Σ 1980-2002 -0.43-0.32-0.32-0.18 0.0-0.18-0.32-0.43
1980-2002 R360 π υ O3
Μ ο