Αυθαιρεσίες στον δημόσιο χώρο και η μέχρι σήμερα αντιμετώπισή τους

μ Αυθαιρεσίες στον δημόσιο χώρο και η μέχρι σήμερα αντιμετώπισή τους Μάρω Ευαγγελίδου Αρχιτέκτων -πολεοδόμος/χωροτάκτης μέλος του συμβουλίου θεσμικού πλαισίου της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και του δικτύου φορέων για το Ιστορικό Κέντρο Αθήνας Εσπερίδα με θέμα: Αναζητώντας την στάθμιση μεταξύ πολιτικής, επιστήμης και συνταγματικών επιταγών

θεωρεί αναγκαία την ανατροπή της διγλωσσίας, που εξασφαλίζει την καθαρότητα του σχεδιασμού, αλλά διαιωνίζει την υποβάθμιση του, για να έχουμε ουσιαστικά αποτελέσματα. Τα μέρη και η θέση της εισήγησης παρακολουθεί την εξέλιξη της πολεοδομικής /οικοδομικής νομοθεσίας για τον κοινόχρηστο και δημόσιο χώρο και παράλληλα την αντιμετώπιση της νομοθεσίας περί αυθαιρέτων επ αυτού εντοπίζει τις επιπτώσεις στον κοινόχρηστο χώρο της συνύπαρξης δύο αντίρροπων οδών στην πολιτική ρύθμισης του χώρου: - την δυσκίνητη main stream χωρική πολιτική και την μη εφαρμογή της, - την σταδιακή αποδοχή της αυθαίρετης δόμησης, σημειώνει ότι στην διαχείριση του δημόσιου χώρου κατέχουν την πρωτοκαθεδρία άλλοι τομείς πολιτικής από τον χωρικό σχεδιασμό, οι οποίοι συμμαχούν με την δική του τάση αυτοαναίρεσης (η ελληνική εκδοχή της απορρύθμισης),

Διευκρινίσεις για τον «δημόσιο χώρο» (αναγκαίες διότι τείνουν να ξεχαστούν τα σχετικά δικαιώματα, από τους δήμους και το κοινό) Περιλαμβάνει: 1. τους κοινόχρηστους χώρους όπως ορίζονται στα σχέδια πόλεως, 2. τις συμπληρώσεις αυτών μέσω «όρων δόμησης» (παρόδιες και εσωτερικές στοές) με τους περιορισμούς ως προς το υπερκείμενο δικαίωμα δόμησης 3. τους «ιδιωτικούς ακάλυπτους των δημοσίων κτιρίων», ως αύλιο χώρο, δυνάμει ανοικτό στην ελεύθερη πρόσβαση μετά από συνεργασία δήμου /και δημόσιου φορέα (πχ ανοικτά σχολεία, δημόσιες βιβλιοθήκες, νοσοκομεία). 4. τις πρασιές ή προκήπια (τμήμα του ιδιωτικού ακάλυπτου) ως περιοχές ημιδημόσιου χαρακτήρα που επιτελούν ένα συμπληρωματικό ρόλο στην τόνωση του Κ.Χ. (με την φύτευση υποχρεωτική από κτιριοδομικό κανονισμό) Ιδιαίτερο καθεστώς έχουν: 1. οι θεσμοθετημένοι αλλά μη υλοποιημένοι Κ.Χ (με τους περιορισμούς ως προς τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα φυσικά) 2. Οι υλοποιημένοι αλλά μη θεσμοθετημένοι ΚΧ που ανήκουν ιδιοκτησιακά σε άλλους φορείς (αρ 28ν1337/83) 3. Οι χαρακτηρισμένοι και υλοποιημένοι ΚΧ που «ανήκουν» σε δημόσιους φορείς και όχι στον δήμο, αλλά υποχρεούνται να τους διαχειρίζονται ως ΚΧ

Οι κοινόχρηστοι χώροι προστατεύονται και από τον αστικό κώδικα Το Α 970/ΑΚ θεμελιώνει τον κανόνα περί του ανεμπόδιστου της κοινής χρήσης, για τα κοινόχρηστα πράγματα, τα οποία δεν μπορούν να παραχωρηθούν προς ιδιαίτερη χρήση, παρά μόνο εφόσον από την παραχώρηση δεν παρεμποδίζεται, κατά οποιοδήποτε τρόπο η κοινή χρήση του πράγματος. Δηλαδή η παραχώρηση από τη διοίκηση, επί τη βάσει των κατ' ιδίαν διατάξεων, σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ιδιαίτερων δικαιωμάτων επί κοινοχρήστων, καθώς και η χορήγηση των αδειών που απαιτούνται από τον νόμο για την άσκηση των δικαιωμάτων αυτών, είναι νόμιμη, μόνο εφόσον, μετά την παραχώρηση των ιδιαίτερων αυτών δικαιωμάτων, εξακολουθεί να εξυπηρετείται ή τουλάχιστον να μην αναιρείται, η κατά τον προορισμό του πράγματος κοινή αυτού χρήση.

Αρ 28 Ν 1337/83 «Βίαιη» μετατροπή ελεύθερων χώρων σε κοινόχρηστους Ιδιωτικές Οδοί, Πλατείες και Λοιποί Χώροι Κοινής Χρήσεως που έχουν διαμορφωθεί με οιονδήποτε τρόπο, έστω και κατά παράβασιν των κειμένων περί πολεοδομίας διατάξεων και τα οποία ευρίσκονται εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων. Τούτα αποτελούν είδη κοινοχρήστου χώρου, τα οποία ανήκουν στον οικείο Δήμο και περί αυτών, ουδεμία αποζημίωση οφείλεται. Διάταξη υπερβολική μεν όσον αφορά την ιδιωτική περιουσία, (έχει κριθεί ως προβληματική και από την νομολογία) όχι όμως όταν αφορά δημόσια γη, ιδίως όταν ανήκει σε ευρύτερο κοινόχρηστο χώρο βάσει ρυμοτομικού σχεδίου, δεν έχουν όμως γίνει διαδικασίες εφαρμογής του σχεδίου, διότι εθεωρείτο περιττό Μια περίπτωση ισχυρής «πολιτικής βούλησης» (με ελλιπή όμως νομική υποστήριξη), που δεν αξιοποιήθηκε επαρκώς από τους Δήμους

Το πολεοδομικό καθεστώς και οι δυνατότητες δόμησης σε κοινόχρηστους χώρους (1). Σύμφωνα με τον ΓΟΚ/55, Αρ 45 παρ2. Εγκαταστάσεις διακοσμητικαί ή καλλωπιστικαί επί κοινοχρήστων χώρων τοποθετούνται μόνον υπό των Δήμων ή Κοινοτήτων ή των ειδικώς και αρμοδίως προς τούτο εντεταλμένων προσώπων Περίπτερα, ανακουφιστήρια, κ.λπ. εγκαταστάσεις εκ των επιτρεπομένων επί κοινοχρήστων χώρων, πρέπει να ανεγείρονται συμφώνως προς τα αρμοδίως εγκριθέντα σχέδια αυτών και να διατηρούνται ευπρόσωπα και εν καλή καταστάσει..». Αναφορά σε έγκριση της μελέτης αλλά από τον φορέα κατασκευής και όχι από το πολεοδομικό θεσμικό σύστημα

Το πολεοδομικό καθεστώς και οι δυνατότητες δόμησης σε κοινόχρηστους χώρους (2) Σύμφωνα με τον ΓΟΚ/73, Αρ 96 Εγκαταστάσεις διακοσμητικαί ή καλλωπιστικαί ή ουχί μόνιμοι εγκαταστάσεις κοινής εξυπηρετήσεως εντός κοινοχρήστων εκτάσεων τοποθετούνται μόνον υπό των Δήμων ή Κοινοτήτων ή εξουσιοδοτουμένων φορέων εφ'όσον δεν παρεμποδίζουν την κυκλοφορίαν και κατόπιν αδείας της αρμοδίας Αρχής. 4. Μόνιμοι μικραί κατασκευαί εξυπηρετούσαι κοινήν ωφέλειαν (ύδρευσιν, φωτισμόν, συγκοινωνίαν, τηλέφωνον) επιτρέπονται μόνον εφ' όσον προβλέπονται υπό των εγκεκριμένων σχεδίων ή των τροποποιήσεων αυτών. Εισάγεται για πρώτη φορά η υποχρέωση ενσωμάτωσης στα σχέδια πόλεως των ενδεχόμενων κατασκευών επί Κ.Χ. (ακόμα και μικρής κλίμακας) Υπερβολική ανελαστικότητα για τις υποδομές της πόλης.

Το πολεοδομικό καθεστώς και οι δυνατότητες δόμησης σε κοινόχρηστους χώρους (3) ΓΟΚ/85Αρ19: «1. Στους κοινόχρηστους χώρους του οικισμού επιτρέπονται κατασκευές α) για τη διαμόρφωση του εδάφους, όπως κλίμακες, τοίχοι, διάδρομοι, κεκλιμένα επίπεδα, β) για τον εξοπλισμό τους, όπως στέγαστρα, αποχωρητήρια, περίπτερα, κιόσκια, τέντες, εγκαταστάσεις παιδότοπων και άθλησης, πάγκοι, γ) για τον εξωραϊσμό τους, όπως σιντριβάνια, ανθοδόχες, εγκαταστάσεις στήριξης φυτών και γενικά κατασκευές για την εξυπηρέτηση του προορισμού των χώρων αυτών. Στους κοινόχρηστους χώρους επιτρέπεται επίσης η εγκατάσταση μνημείων και η τοποθέτηση έργων τέχνης, καθώς και μικρών περιπτέρων για σταθμαρχεία ή πώληση καρτών και εισιτηρίων των αστικών συγκοινωνιών, σε θέσεις που δεν παρεμποδίζουν την κίνηση πεζών και οχημάτων, ύστερα από έγκριση της Ε.Π.Α.Ε, η οποία ελέγχει και την αισθητική ένταξή τους στο περιβάλλον. Εισάγεται η έννοια του προορισμού του ΚΧ, της ανεμπόδιστης κίνησης πεζών & του περιορισμού του % των κατασκευών στον ΚΧ. Δεν απαιτείται οικοδομική άδεια στις εξής κατηγορίες κατασκευών ή εγκαταστάσεων μέσα στους κοινόχρηστους χώρους του οικισμού. α) Έργα και κατασκευές απαραίτητες για τη διαμόρφωση και προστασία του εδάφους όπως: κλίμακες, κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες), τοίχοι, τοιχεία αντιστήριξης, μικρές πεζογέφυρες, περιφράξεις, διάδρομοι, εκσκαφές και επιχώσεις και πάσης φύσεως δίκτυα υποδομής β) Κατασκευές και εγκαταστάσεις εξοπλισμού για την λειτουργία των χώρων όπως: στέγαστρα, κιόσκια, τέντες και περίπτερα που συνολικά δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 20% της επιφάνειας του κοινόχρηστου χώρου και θα πρέπει να εντάσσονται σε εγκεκριμένο συνολικό σχεδιασμό. Επίσης επιτρέπονται εγκαταστάσεις υπαίθριων παιδότοπων και άθλησης, όπως διάδρομοι βάδην ή απλά όργανα άθλησης που δεν συνιστούν αθλητική εγκατάσταση, "μικροί υπαίθριοι χώροι άθλησης, επιφανείας μέχρι 5% της επιφανείας του κοινοχρήστου χώρου",

Το πολεοδομικό καθεστώς και οι δυνατότητες δόμησης σε κοινόχρηστους χώρους (4) ΝΟΚ 4067/12 Άρ20: Κατασκευές σε δημόσιους κοινόχρηστους χώρους Στους δημόσιους κοινόχρηστους χώρους του οικισμού επιτρέπονται κατασκευές για: α) τη διαμόρφωση του εδάφους, όπως κλίμακες, τοίχοι, διάδρομοι, κεκλιμένα επίπεδα μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία ή/ και εμποδιζόμενων ατόμων β) τον εξωραϊσμό τους, τον εξοπλισμό και την ασφάλειά τους και γενικά κατασκευές για την εξυπηρέτηση του προορισμού των χώρων αυτών (η αναφορά στον προορισμό των χώρων δηλαδή την κοινοχρησία υποδεικνύει τον χαρακτήρα των επιτρεπομένων κατασκευών και συνάδει με την Νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας γ) λυόμενες και προσωρινές κατασκευές (δυστυχώς λειτουργεί ως κεκρκόπορτα) δ) για τη λειτουργία και την εξυπηρέτηση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (χωρίς ρητή αναφορά σε περιορισμό ως προς την κίνηση πεζών) Παρά τις χαλαρές διατυπώσεις παραμένει η ουσία της διασφάλισης της κοινής χρήσης

Οι δυνατότητες δόμησης σε Κ.Χ. βάσει πολεοδομικής νομοθεσίας. Αντίστοιχη αντιμετώπιση από την νομοθεσία περί αυθαιρέτων Α.Ν. 420/68: εξαιρούνται ρητά οι ΚΧ Ν. 720/77: εξαιρούνται οι ΚΧ, οι ζώνες ασφαλείας οδών, δημόσια κτήματα, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, αιγιαλό, παραλία και 30μετρη ζώνη, αρχαιολογικοί χώροι ΓΟΚ 55: καλλωπιστικές κατασκευές, μόνο από τους δήμους, μικρές υποδομές βάσει εγκριθέντων σχεδίων ΓΟΚ 73: οι μη μόνιμες κατασκευές με άδεια Δήμων αν δεν εμποδίζουν την κυκλοφορία πεζών. Τα υπόλοιπα με ενσωμάτωση στο σχέδιο πόλεως 1337/83: ως ανωτέρω προστίθενται τα ΓΟΚ 85: αναφορά στον προορισμό του ρέματα. Τα δημόσια κτίρια ή των ΚΧ, στην κίνηση πεζών, με περιορισμό ΝΠΔΔ/ΙΔ «δηλώνονται» επίσης, χωρίς δόμησης στο 20%. Απαλλαγή από καταβολή εισφοράς οικοδομική άδεια, αλλά έγκριση ΕΠΑΕ Ν 1512/85: εισάγει μια ειδική διαδικασία για τα δημόσια κτίρια

Αναστολή από την κατεδάφιση δημοσίων κτιρίων Ν 1572/85 Αρ 9 παρ 8 και 10 (Αρ 388 παρ 3 ΚΒΠΝ) Με απόφαση του Υπουργού ΠεΧωΔΕ μπορεί να εξαιρούνται από την κατεδάφιση αυθαίρετα κτίσματα που ανήκουν στο Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α. τα οποία έχουν ανεγερθεί μέχρι την 11.1.1985 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν.1512/1985). Η ΥΑ εκδίδεται με σύμφωνη γνώμη του ΚΣΧΟΠ, το οποίο λαμβάνει υπόψη του τις περιπτώσεις της παρ. 1 του προηγούμενου άρθρου δηλαδή εφόσον ταυτόχρονα: α) δεν παραβλάπτουν υπέρμετρα την πόλη ή τον οικισμό ή στοιχείο αυτών, που έχει ιδιάζουσα σημασία, με σημαντική υπέρβαση του Σ.Δ. και των ακάλυπτων χώρων ή με αύξηση του ύψους, β) δεν παραβλάπτουν το άμεσο ή ευρύτερο περιβάλλον γενικά ή με την ειδική χρήση που έχουν και γ) δεν είναι επικίνδυνα από στατική άποψη. Η διάταξη (όπως και η επόμενη) αναφέρεται σε δημόσια κτίρια που έχουν ανεγερθεί μεν χωρίς οικοδομική άδεια αλλά εντάσσονται σε δημόσιο πρόγραμμα πχ ΑΟΕΚ, ΕΟΤ, γεωργικοί συνεταιρισμοί κλπ Δεν αναφέρεται στα κτίρια επί ΚΧ τα οποία σαφώς εξαιρούνται από την δυνατότητα εξαίρεσης από την κατεδάφιση βάσει του 1337/83 Η λύση αυτή «τακτοποίησης» δημοσίων κτιρίων παρακάμπτει την ισχύουσα μέθοδο της θεσμοθέτησης των κτιρίων με τροποποίηση του σχεδίου

Το πολεοδομικό καθεστώς και οι δυνατότητες δόμησης σε Κ.Χ. Αντίστοιχη αντιμετώπιση από την νομοθεσία περί αυθαιρέτων ΝΟΚ 12: χαλαρότερες διατυπώσεις, αλλά με έμφαση στον προορισμό του ΚΧ, χωρίς αναφορά στην κίνηση πεζών, (ρυθμίζεται αλλιώς) ή σε % δόμησης, πρόβλεψη λυόμενων κατασκευών (κερκόπορτα?) 4014/11: η εξαίρεση από την κατεδάφιση δεν εφαρμόζεται σε Κ.Χ. ζώνη ασφαλείας οδών, δημόσιο κτήμα, δάσος, δασική, αναδασωτέα έκταση, αιγιαλό ή παραλία, αρχαιολογικό χώρο, ιστορικό τόπο, ιστορικό διατηρητέο οικισμό, περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλους, παραδοσιακό οικισμό, ή οικιστικό σύνολο που έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, ρέμα, κρίσιμη παράκτια ζώνη, προστατευόμενη περιοχή (εφ όσον είχε θεσμοθετηθεί η προστασία τον χρόνο ανέγερσης).

Ν 4178/13 «η εξαίρεση της εξαίρεσης» για τα κτίρια σε δημόσια κτήματα. Παράλληλη ευέλικτη πρόβλεψη για ΚΥΕ σε πλατείες Απαγορεύει (Αρ2). την υπαγωγή στον νόμο (δηλ.την διατήρηση) των αυθαίρετων κατασκευών που βρίσκονται επί Κ.Χ., δημοσίων κτημάτων, αρχαιολογικών, δασικών, αιγιαλού κλπ ανάλογα με το μέχρι τότε πλαισιο.. Ωστόσο με το Άρ16 εισάγει μια «εξαίρεση της απαγόρευσης» προβλέποντας την υπαγωγή στον νόμο αυθαιρέτων κατασκευών σε κτίρια και εγκαταστάσεις ιδιοκτησίας του δημοσίου, ή που στεγάζουν συγκεκριμένες λειτουργίες δικαστικές, λατρευτικές, σχολικές, τουριστικές κλπ του ευρύτερου δημόσιου τομέα, που κατονομάζονται ρητά στην διάταξη (παρ.1 περιπτώσεις α-θ και παρ 2, α-ε). Είναι προφανές ότι η διάταξη αποσκοπεί στην τακτοποίηση δημοσίων κτιρίων που έχουν γίνει από δημόσιους φορείς, χωρίς να θεωρούν αναγκαία την πολεοδομική ρύθμιση. Ν 4269/14: (Αρ21.α) σε πλατείες και χώρους πρασίνου «επιτρέπονται τα οριζόμενα στο αρ 20 του Ν4067/12, καθώς και περιορισμένης έκτασης χρήσεις εστίασης και αναψυχής για την εξυπηρέτηση του Κ.Χ., υπό την προϋπόθεση ότι προβλέπονται από το εγκεκριμένο σχέδιο ή και τον πολεοδομικό κανονισμό», διάταξη που παραπέμπει (σαφώς) σε τροποποίηση του εγκεκριμένου σχεδίου και ορισμό περιγράμματος κτιρίου με οικοδομική γραμμή. (καταργήθηκε γιατί συνόδευε το καθεστώς χρήσεων γης)

και η εφαρμογή της Με μια λογική ερμηνεία αυτής της διάταξης: η «εξαίρεση της απαγόρευσης» αφορά τις αυθαίρετες κατασκευές επί κτιρίου ή εγκαταστάσεως που έγιναν από το Δημόσιο, και εξυπηρετούν τους σκοπούς που υπηρετεί ο φορέας διαχείρισης του ακινήτου, όπως για παράδειγμα, ένα βοηθητικό κτίριο σε μια αυλή νοσοκομείου (όπως με τον 1512/85) Αντίθετα με την ακολουθούμενη ως τώρα διαδικασία βάσει του 4178/13 βρισκόμαστε συχνά προ φαινομένων υπαγωγής στον νόμο αυθαιρέτων κατασκευών που έχουν γίνει από ενοικιαστές της έκτασης, χωρίς να εξυπηρετούν τον δημόσιο σκοπό και την χρήση γης με την οποία ρυθμίζονται οι ανωτέρω εκτάσεις ή κτίρια, σε χώρους χαρακτηρισμένους τόσο με κοινωφελή χρήση, όσο και κοινόχρηστη.. Πρόκειται κυρίως για ΚΥΕ, το συνηθέστερο και απλούστερο είδος «αξιοποίησης» της δημόσιας γης

Είναι επιτρεπτή η αλλαγή χρήσης των υπαχθέντων στον νόμο κτιρίων? Στο Άρ. 8 (2ο εδάφιο της παρ1) ο νόμος θέτει έναν σαφή περιορισμό ως προς την υπαγωγή της αλλαγής χρήσης στην προβλεπόμενη διαδικασία, θεωρώντας το πολεοδομικό καθεστώς χρήσεων γης απολύτως περιοριστικό για την υπαγωγή της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης γης στον νόμο. Τούτο συνάγεται από την διατύπωση: «η αναστολή ή και η εξαίρεση από την κατεδάφιση ισχύει για κτίρια. και εφ όσον η χρήση τους δεν απαγορεύεται από τις πολεοδομικές διατάξεις που ισχύουν για τις χρήσεις γης στην περιοχή του ακινήτου, ( Ο.Τ.) ή δεν απαγορευόταν κατά τον χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας, ή κατά τον χρόνο κατασκευής ή εγκατάστασης της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης».

Με συνδυασμένη ανάγνωση των ανωτέρω προκύπτει : Οι κατασκευές ιδιοκτησίας δημόσιων φορέων μπορούν να υπαχθούν στον νόμο, υπό την προϋπόθεση ότι : θα εξετάζεται κατά την υπαγωγή, πλην του κτίσματος και το πολεοδομικό καθεστώς χρήσεων γης, για το οποίο δεν προβλέπεται παρέκκλιση στο Αρθ.16. Έτσι όταν η αυθαίρετη χρήση είναι μη επιτρεπτή είτε σήμερα, είτε κατά τον χρόνο κατασκευής είτε κατά τον χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας, τότε η υπαγωγή στον νόμο είναι αμφίβολο αν μπορεί να συνεπάγεται και εξαίρεση ή αναστολή από την κατεδάφιση. Ας δεχτούμε όμως ότι βρισκόμαστε προ μιας διάκρισης του νομοθέτη απέναντι στο κτίσμα και την χρήση που φιλοξενεί. Βάσει της διάκρισης αυτής θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή η εξαίρεση από την κατεδάφιση του κτίσματος αλλά με την προϋπόθεση ότι, δεν μπορεί να στεγάσει παρά τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης, διευκρίνιση η οποία θα πρέπει να αναφέρεται ρητά στην πράξη υπαγωγής. Στην περίπτωση ΚΧ άρα το κτίσμα δεν μπορεί παρά να έχει την μορφή πέργκολας, σκίαστρου κλπ

παραλήψεις και παρανοήσεις Τα έντυπα υπαγωγής δεν προβλέπουν ρητή αναφορά στο πολεοδομικό καθεστώς χρήσεων γης της περιοχής Αντίθετα υπάρχει ένα πεδίο με τον όρο «χρήση», όπου προβλέπονται κάποιες κατηγορίες χρήσεων (κατοικία, βιομηχανία, τουρισμός κλπ) που αναφέρεται στο ύψος του προστίμου και δεν έχει καμία σχέση με το καθεστώς χρήσεων γης Επίσης η βεβαίωση «κύριας χρήσης» που ζητείται για την έκδοση άδειας λειτουργίας, που αναφέρεται στις προϋποθέσεις (ηλιασμού, φωτισμού κλπ) του κτιρίου να στεγάσει κύρια ή βοηθητική χρήση (πχ αποθήκη), συγχέεται με το πολεοδομικό καθεστώς χρήσεων γης. Τέλος αν ο ΚΧ έχει χαρακτηριστεί από το ΓΠΣ «ελεύθεροι χώροι πρασίνου» θεωρείται (!) ότι επιτρέπει τα αναψυκτήρια.

Παράλληλα ισχύουν οι κανονιστικές πράξεις των Δήμων που είθισται να επιτρέπουν οριοθέτηση της παραχωρούμενης έκτασης με «ανεμοφράκτες», στους Κ.Χ. που ακυρώνει την έννοια του ελεύθερου δημόσιου χώρου

Προσωρινή (μέγιστο διετία) εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών επί Κ.Χ. που «έχουν παραχωρηθεί νομίμως για συγκεκριμένη εμπορική εκμετάλλευση ή χρήση τραπεζοκαθισμάτων από φορείς του Δημοσίου ή ΟΤΑ, κατά παρέκκλιση του Αρ 2παρ2.α» (αρ 21 παρ 16 α). Πρόκειται για κατασκευές που έχουν προκύψει από υπερβάσεις που διευκολύνονται από τις τοπικές κανονιστικές των Δήμων που επιτρέπουν την τοποθέτηση εξοπλισμών, ντεκ, ανεμοφρακτών κλπ (με διασταλτική ερμηνεία του Αρ.20 του ΝΟΚ), Γι αυτές προβλέπει ο 4178/13 μια διαδικασία συμμόρφωσης σε μορφολογικούς κανόνες (παρ16.β-ε Αρ21), σε καμία περίπτωση όμως δεν προβλέπεται η στέγαση της χρήσης του αναψυκτηρίου ή εστιατορίου στις κατασκευές αυτές. Το όποιο αναψυκτήριο το οποίο εξυπηρετούν θα πρέπει να στεγάζεται σε παρακείμενο οικοδομήσιμο χώρο. Δυστυχώς οι «μορφολογικοί κανόνες» έχουν αποδειχθεί σε πλείστες περιπτώσεις μια κερκόπορτα για την «νομότυπη» αποδοχή περίκλειστων κατασκευών σε ΚΧ μέσω κανονιστικών πράξεων με απλή έγκριση των Δημοτικών Συμβουλίων. Η προβλεπόμενη έκδοση ΥΑ για διευκρινίσεις της ανωτέρω ρύθμισης παρέχει μια ευκαιρία ελέγχου/περιορισμού του φαινομένου.

Ένα παράδειγμα κοινόχρηστου χώρου που χάνει σταδιακά τον χαρακτήρα του, με διασταλτικές ερμηνείες και αποσπασματικές αναγνώσεις

Η νησίδα της οδού Αρδηττού που προέκυψε από την ανισοσταθμία των δύο ρευμάτων της οδού

ιδέα ήταν να δημιουργηθεί μια ζώνη στάσης και θέας προς τον ναό του λυμπίου Διός. (στοά Ολυμπίου), με παράλληλη διασφάλιση της πρόσβασης εζών, με φαρδύ πεζοδρόμιο που συνεχίζεται δια μέσου της στοάς

Η μελέτη του Υπουργείου Δημοσίων Έργων (Αρχιτέκτων : Α. Πρωτοπαπαδάκη ) Προέβλεπε δύο μικρά κτίσματα των 15 τμ (2.80Χ5.50) έκαστο στα δύο άκρα, στα πλαίσια των επιτρεπομένων από τον ΓΟΚ/55 για την εξυπηρέτηση του ΚΧ.

Η πρώτη «τακτοποίηση» Στην δεκαετία του 80 είχαν γίνει μικρές υπερβάσεις (40-45 τμ) που τακτοποιήθηκαν με βάση τον ν1512/87 ως δημόσιο κτίριο. Η εξαίρεση από την κατεδάφιση εκδόθηκε υπό τις προϋποθέσεις του νόμου δηλαδή ότι οι κατασκευές «δεν παραβλάπτουν υπέρμετρα την πόλη, ότι δεν παραβλάπτουν το άμεσο ή πλατύτερο περιβάλλον γενικά ή με την ειδική χρήση που έχουν», προϋποθέσεις που ίσχυαν την συγκεκριμένη περίοδο αφενός επειδή η ειδική του χρήση ήταν ένα μικρό περίπτερο πώλησης αναψυκτικών μόνο σε ημερήσια βάση που λειτουργούσε σε συνδυασμό με την παροχή της υπηρεσίας των δημόσιων τουαλετών, όπως συνηθίζετο εκείνη την περίοδο.

Η έκταση που ενοικιάζεται σήμερα από την ΕΤΑΔ είναι 650 τμ (το σχέδιο συνοδεύει τον πλειοδοτικό διαγωνισμό)

Η υπαγωγή αυθαιρέτου στον Ν 4178/14 Η τεχνική έκθεση αναφέρει αναλυτικά τα τμ δόμησης (ενδεικτικά: 28 παρασκευαστήριο, 13 αποθήκη 25 WC ανατολικά και 42 δυτικά, 90 στέγαστρο, και 180 πέργκολα ) αλλά η περίφραξη αφορά όλη την νησίδα Διευκρίνιση: Η υπαγωγή γίνεται χωρίς έλεγχο, βάσει της τεχνικής έκθεσης του μηχανικού και παίρνει αριθμό στην βάση δεδομένων που τηρεί το ΤΕΕ

Το αποτέλεσμα είναι πλήρης περίφραξη και κατάργηση της δυνατότητας διέλευσης πεζών

Το νυκτερινό κέντρο είναι κλειστό την ημέρα

Η πορεία του πεζού στην διάβαση οδηγεί ακριβώς σε ένα κλειδωμένο κτίριο!

οι προτάσεις της εισήγησης Έκδοση εγκυκλίου από το ΥΠΕΝ που να διευκρινίζει ότι πρέπει να εξετάζεται ταυτόχρονα με το κτίσμα και η χρήση γης κατά την πράξη υπαγωγής. Παρότι η εγκύκλιος δεν έχει νομική ισχύ, μπορεί να επιτελέσει ένα θεάρεστο και αναγκαίο έργο: να καλέσει τις υπηρεσίες σε συνδυαστική και όχι αποσπασματική ανάγνωση της νομοθεσίας. Τροποποίηση / συμπλήρωση των εντύπων (απαιτείται ΥΑ, μπορεί να γίνει πριν την τροποποίηση του νόμου) ώστε να περιλαμβάνουν στήλη με το πολεοδομικό καθεστώς χρήσης γης, Υπόδειξη προς τις ΥΔΟΜ να κάνουν δειγματοληπτικό έλεγχο στις πράξεις υπαγωγής, αρχίζοντας από τα ακίνητα που βρίσκονται σε ειδικό καθεστώς, ώστε να ελεγχθεί αν έχει τηρηθεί ο περιορισμός ως προς την (μη) αλλαγή χρήσης. Αντίθετα η πρόταση να τροποποιηθεί ο νόμος ώστε να μην επιτρέπει εφεξής την «τακτοποίηση» των αυθαιρέτων σε ΚΧ, θα ήταν τραγικό λάθος διότι επιβεβαιώνει ότι καλώς δόθηκε διασταλτική ερμηνεία ως σήμερα. απλούστευση της διαδικασίας πολεοδομικών ρυθμίσεων σε εκτάσεις δημοσίου ενδιαφέροντος με υιοθέτηση σχεδίων γενικής διάταξης (ΣΓΔ) και πρόβλεψη προγράμματος για την «ανάκτηση του δημόσιου χώρου» και εντατικοποίηση ελέγχων και αυστηροποίηση των ποινών

Ευχαριστώ για την προσοχή σας