ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Β ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Καθηγητής ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΒΩΡΟΣ Ηm ε ρ ί δ α Χε ι ρ ο υ ρ γ ι κ η σ θ ε m α : Εξελίξεις στη Θεραπεία των Παθήσεων του Παχέος Εντέρου Υπευθυνοι Οργανωσησ: Γ. ΠΟΛΥΜΕΝΕΑΣ Θ. ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΣ Ι. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗΣ Σάββατο, 25 Μαΐου 2013 Αmφ ι θ ε α τ ρ ο Αρ ε τ α ι ε ι ο υ Νο σ ο κ ο m ε ι ο υ
Υπευθυνοσ Οργανωσησ: Γ. ΠΟΛΥΜΕΝΕΑΣ Αναπληρωτής Καθηγητής Χειρουργικής Θ. ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΣ Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής Ι. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗΣ Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής 3
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η Β Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, στα πλαίσια του Μετεκπαιδευτικού Προγράμματος για το Ακαδημαϊκό Έτος 2012-2013, διοργανώνει την καθιερωμένη ετήσια Ημερίδα με θέμα «Εξελίξεις στη θεραπεία των παθήσεων του παχέος εντέρου». Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν, όπως σε πολλούς τομείς, εξελίξεις και αλλαγή τακτικής. Στη θεραπεία του αδενο-ca του παχέος εντέρου, και κυρίως όταν η πάθηση εντοπίζεται στο ορθό, η συμμετοχή της προεγχειρητικής σταδιοποίησης στην επιλογή του κατάλληλου πληθυσμού ασθενών καθώς και η συμβολή της ακτινο-χημειοθεραπείας, έχουν αλλάξει σημαντικά το ποσοστό των τοπικών υποτροπών της νόσου. Την τελευταία δεκαετία έχουν υπάρξει σημαντικές εξελίξεις στη φαρμακευτική θεραπεία των χρόνιων ιδιοπαθών φλεγμονωδών παθήσεων του παχέος εντέρου και οι ενδείξεις για την χειρουργική αντιμετώπιση τους έχουν σε σημαντικό βαθμό βελτιωθεί. Νέες τεχνικές χειρουργικής θεραπείας όπως η λαπαροσκοπική εκτομή έχουν δοκιμασθεί και αξιολογηθεί επαρκώς και φαίνεται ότι εμφανίζουν ορισμένα πλεονεκτήματα έναντι της κλασικής χειρουργικής. Η λαπαροσκοπική τεχνική μετά την αρχική φάση αξιολόγησης, έχεικαθιερωθεί και παραμένουν ορισμένα ερωτήματα που αφορούν τις χειρουργικές εκτομές για Ca στο περιφερικό τμήμα του ορθού. Η τεχνική της τοπικής εκτομής ευμεγέθων πολυπόδων και αρχικού σταδίου αδενο-ca του ορθού έχει βελτιωθεί και νέες υβριδικές τεχνικές διευκολύνουν την χειρουργική εξαίρεση. Οι λειτουργικές παθήσεις παραμένουν μια πρόκληση. Όλα τα ανωτέρω θα αναπτυχθούν από προσκεκλημένους ομιλητές με σημαντική εμπειρία στις «Εξελίξεις στη Θεραπεία των Παθήσεων του Παχέος Εντέρου». Στη Β Χειρουργική Κλινική υπάρχει διαχρονική ενασχόληση στη χειρουργική θεραπεία των καλοήθων και κακοήθων παθήσεων του παχέος εντέρου. Οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές καθώς και οι συμπληρωματικές προεγχειρητικές και μετεγχειρητικές θεραπείες, εφαρμόζονται με επιτυχία και τα αποτελέσματα θα αναπτυχθούν κατά τη 5
διάρκεια της Ημερίδας. Εκφράζουμε τις ευχαριστίες μας σε όλους τους προσκεκλημένους για τη συμμετοχή τους. Με την ελπίδα ότι θα παρουσιασθούν στη διάρκεια της Ημερίδας οι εμπειρίες και η σύγχρονη γνώση στη θεραπεία των παθήσεων του παχέος εντέρου, σας προσκαλούμε να την παρακολουθήσετε. Ο Υπεύθυνος της Ημερίδας Γιώργος Πολυμενέας Αν. Καθηγητής Χειρουργικής Ο Δ/ντής της Κλινικής Διονύσης Κ. Βώρος Καθηγητής Χειρουργικής 6 Η Β' Χειρουργική Κλινική εκφράζει τις ευχαριστίες της προς τις Εταιρίες Johnson & Johnson, Covidien και τις Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε. για την οικονομική κάλυψη της εκδήλωσης.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ Σάββατο 25 Μαΐου 2013 08:00-09:00 Εγγραφές 09:00-10:30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι εντέρου Προεδρείο: Σπ. Λαδάς, Ι. Βασιλείου Φροντίδα ασθενών με ΙΦΝΕ εκτός από συντηρητική και χειρουργική αντιμετώπιση Α. Χριστίδου Περιεδρική Νόσος Crohn - Συντηρητική θεραπεία Ε. Ζαμπέλη Περιεδρική Νόσος Crohn - Χειρουργική Θεραπεία Ι. Παπακωνσταντίνου Προβλήματα, επιπλοκές και απώτερα αποτελέσματα ολικής ορθοκολεκτομής και νεοληκύθου για αντιμετώπιση ελκώδους κολίτιδας Β. Κομπορόζος 10:30-11:00 ΔΙΑΛΕΞΗ Προεδρείο: Δ. Βώρος Βιολογικοί παράγοντες στη θεραπεία του καρκίνου του εντέρου Κ. Γεννατάς 7 11:00-11:30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 11:30-13:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές Προεδρείο: Α. Μαχαίρας, Γ. Κουράκλης Λαπαροσκοπική προσπέλαση στις φλεγμονώδεις παθήσεις του παχέος εντέρου Χ. Παππής Λαπαροσκοπική προσπέλαση στο αδενοca παχέος εντέρου Θ. Διαμαντής Λαπαροσκοπική προσπέλαση στο αδενοca ορθού Κ. Μαυραντώνης Κριτήρια αίτια μετατροπής σε ανοιχτή εγχείρηση επιπλοκές Γ. Πεχλιβανίδης
13:00-14:00 ΕΛΑΦΡΥ ΓΕΥΜΑ 14:00-15:30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Πολυπαραγοντική θεραπεία στο Ca ορθού Προεδρείο: Α. Γουλιάμος, Γ. Μπασδάνης Σταδιοποίηση: Μαγνητικός Συντονισμός Β. Κουτουλίδης Ακτινοβολία : Ποιος ασθενής, πότε και γιατί Ι. Κούβαρης Τοπικές θεραπείες Κ. Τεπετές Αντιμετώπιση της τοπικής υποτροπής Α. Μιχαλόπουλος 8 15:30-16:00 ΔΙΑΛΕΞΗ Προεδρείο: Σ. Πατσούρης, Α. Παφίτη Χειρουργικό παρασκεύασμα εκτομής αδενοca ορθού. Ο Παθολογοανατόμος αξιολογητής της επάρκειας της χειρουργικής εκτομής Ε. Καρβούνη 16:00-16:30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 16:30-18:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Λειτουργικές διαταραχές ορθοπρωκτικής περιοχής Προεδρείο: Γ. Σμυρνιώτης, Λ. Σαμανίδης Αίτια-Επιδημιολογία-Διάγνωση Χ. Καλατζής Συντηρητική Θεραπεία Δ. Καμπέρογλου Ακράτεια Π. Βασιλείου Πρόπτωση ορθού Λ. Σαμανίδης 18:00-18:30 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ Δ. Βώρος, Γ. Πολυμενέας, Θ. Θεοδοσόπουλος, Ι. Παπακωνσταντίνου, Γ. Καραμανώλης
ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ Βασιλείου Ι. Βασιλείου Π. Βώρος Δ. Γεννατάς Κ. Γουλιάμος Αθ. Διαμαντής Θ. Ζαμπέλη Ε. Θεοδοσόπουλος Θ. Καλατζής Χ. Καμπέρογλου Δ. Καραμανώλης Γ. Καρβούνη Ε. Κομπορόζος Β. Κούβαρης Ι. Κουτουλίδης Β. Λαδάς Σπ. Μαυραντώνης Κ. Μαχαίρας Αν. Μιχαλόπουλος Α. Μπασδάνης Γ. Παπακωνσταντίνου Ι. Καθηγητής Χειρουργικής Παν/μίου Αθηνών Επίκ. Καθηγητής Χειρουργικής Παν/μίου Αθηνών Καθηγητής Χειρουργικής Παν/μίου Αθηνών Καθηγητής Παθολογίας Παν/μίου Αθηνών Καθηγητής Ακτινολογίας Παν/μίου Αθηνών Καθηγητής Χειρουργικής Παν/μίου Αθηνών Γαστρεντερολόγος Επιμ. Α Νοσοκομείο «Αλεξάνδρας» Επίκ. Καθηγητής Χειρουργικής Παν/μίου Αθηνών Γαστρεντερολόγος Επιμ. Β Γαστρ/κή Κλινική ΝΙΜΤΣ Γαστρεντερολόγος Δ/ντής ΕΣΥ Α Παθολογική Κλινική «Λαϊκό» Νοσοκομείο Επίκ. Καθηγητής Γαστρ/γίας Παν/μίου Αθηνών Αν. Καθηγήτρια Παθολογικής Ανατομίας Παν/μίου Αθηνών Χειρουργός Δ/ντής Γ Χειρουργικής Κλινικής ΓΝΑ «Ευαγγελισμός» Καθηγητής Ακτινοθεραπευτικής Παν/μίου Αθηνών Λέκτορας Ακτινολογίας Παν/μίου Αθηνών Καθηγητής Παθολογίας Παν/μίου Αθηνών Χειρουργός Δ/ντής Χειρουργικής Κλινικής ΔΘΚ «Υγεία» Καθηγητής Χειρουργικής Παν/μίου Αθηνών Αν. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Επίκ. Καθηγητής Χειρουργικής Παν/μίου Αθηνών 9
Παππής Χ. Πατσούρης Ε. Παφίτη Α. Πεχλιβανίδης Γ. Πολυμενέας Γ. Σαμανίδης Λ. Σμυρνιώτης Β. Τεπετές Κ. Χριστίδου Α Χειρουργός Δ/ντής Χειρουργικής Κλινικής ΔΘΚ «Υγεία» Καθηγητής Παθολογικής Ανατομίας Παν/μίου Αθηνών Καθηγήτρια Παθολογικής Ανατομίας Παν/μίου Αθηνών Χειρουργός Δ/ντής Χειρουργικής Κλινικής ΝΑΤ Αν. Καθηγητής Χειρουργικής Παν/μίου Αθηνών Λέκτορας Χειρουργικής Παν/μίου Αθηνών Καθηγητής Χειρουργικής Παν/μίου Αθηνών Αν. Καθηγητής Παν/μίου Θεσσαλίας Γαστρεντερολόγος Επιμ. Α «Πολυκλινική» 10