Σημειώσεις του εργαστηριακού μαθήματος Πληροφορική ΙΙ Εισαγωγή στην γλώσσα προγραμματισμού Ακαδημαϊκό έτος 2016-2017, Εαρινό εξάμηνο Οι σημειώσεις βασίζονται στα συγγράμματα: A byte of Python (ελληνική μετάφραση): e-book στην τοποθεσία http://dide.flo.sch.gr/plinet/meetings/meeting23/a_byte_of_python-el.pdf ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΙΙ Σελίδα - 1 -
Τι έχουμε δει ως τώρα: 1. Η εντολή print αναλυτικότερα Σύνταξη: print(όρισμα1, Όρισμα2, Όρισμα3, ) Παραδείγματα: print( Hello World ) print(metablhth) : Τυπώνει το περιεχόμενο της μεταβλητής metablhth η οποία πρέπει να οριστεί προτού χρησιμοποιηθεί μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας και με πράξεις πάνω σε αλφαριθμητικά, αριθμούς ή μεταβλητές print( 3 + 4 ): εμφανίζεται σαν μια λέξη (34) τα 2 αλφαριθμητικά print(3+4): εμφανίζει το αποτέλεσμα 7 print( a + b ): εμφανίζει το αλφαριθμητικό ab print(a+b): εμφανίζει το αποτέλεσμα του αθροίσματος των τιμών των μεταβλητών a και b print( Ζυγίζω, kila, κιλά ) 2. Μεταβλητές Όνομα που αντιπροσωπεύει κάποια τιμή που είναι αποθηκευμένη στη μνήμη του υπολογιστή. Κανόνες ονομασίας: Όχι λέξεις κλειδιά (Π.χ print, and) Χωρίς κενά Ο πρώτος χαρακτήρας να είναι γράμμα a έως z, A έως Z ή η κάτω παύλα (_) Μετά χρησιμοποιούνται γράμματα, αριθμοί ή underscore (κάτω παύλα) Η Python είναι case sensitive.αυτό σημαίνει ότι γίνεται διάκριση κεφαλαίων και μικρών (άλλη μεταβλητή η a και άλλη μεταβλητή η Α) Αποδεκτά ονόματα για μεταβλητές: a Units_per_day day_of_week June1997 _tone Μη αποδεκτά ονόματα για μεταβλητές: 3dGraph (Ξεκινά με αριθμό) Mixture#3 (Περιέχει το σύμβολο #) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΙΙ Σελίδα - 2 -
3. Εντολή εκχώρησης Η εντολή δημιουργεί μια μεταβλητή με το όνομα που δίνουμε στο αριστερό μέρος της ισότητας και την κάνει να αναφέρεται σε κάποια τιμή που βρίσκεται στο δεξί μέρος της Σύνταξη: Μεταβλητή = έκφραση Παραδείγματα: ypsos= 25 platos = 80 Το σύμβολο ισότητας (=) είναι γνωστός ως τελεστής εκχώρησης 4. Η εντολή input Η εντολή κάνει ανάγνωση δεδομένων που εισάγουμε από το πληκτρολόγιο και περιέχει μήνυμα προτροπής πληκτρολόγησης μιας τιμής. Σύνταξη: Μεταβλητή = input (μήνυμα) Π.χ. integer1= input("enter first integer:\n") Με την εκτέλεση της εντολής: Εμφανίζεται στην οθόνη το μήνυμα Enter first integer:. Το πρόγραμμα διακόπτεται προσωρινά και αναμένει δεδομένα από το πληκτρολόγιο. Όταν πατηθεί το Enter αποθηκεύονται τα δεδομένα στη μεταβλητή. Προσοχή: Οτιδήποτε εισάγεται με την παραπάνω εντολή αποθηκεύεται σαν αλφαριθμητικό. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνει κατάλληλη μετατροπή στον τύπο δεδομένου που χρησιμοποιούμε. Στην περίπτωση π.χ. που θέλουμε να μετατρέψουμε σε έναν ακέραιο αριθμό χρησιμοποιούμε την εντολή integer1 = int(integer1) και σε πραγματικό αριθμό integer1 = float(integer1) Οι εντολές εισαγωγής και μετατροπής μπορούν να καταχωρηθούν σαν μία με την παρακάτω σύνταξη Μεταβλητή = int(input (μήνυμα)) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΙΙ Σελίδα - 3 -
Μορφοποίηση αριθμών Η μορφοποίηση των αριθμών στην συνάρτηση print γίνεται με την συνάρτηση format() Σύνταξη: format(αριθμός, a,.bc ) όπου: a: ο ελάχιστος αριθμός θέσεων που χρησιμοποιούνται για την εμφάνιση (,): για την εμφάνιση του διαχωριστικού χιλιάδων (Προσοχή: διαχωριστικό χιλιάδων το, και διαχωριστικό δεκαδικού η.) b: το πλήθος των δεκαδικών ψηφίων που εμφανίζονται και c: τύπος του αριθμού f: για αριθμούς κινητής υποδιαστολής d: για ακεραίους %: για ποσοστά Παράδειγμα μορφοποίησης πραγματικών αριθμών: >>> print(format(1234.567, '.1f')) 1234.6 >>> print(format(1.234567, '.3f')) 1.235 >>> print(format(1234.567, ',.2f')) 1,234.57 Παράδειγμα μορφοποίησης ακεραίων >>> print(format(1234567, 'd')) 1234567 >>> print(format(1234567, ',d')) 1,234,567 Παράδειγμα μορφοποίησης ποσοστών >>> print(format(0.2, '%')) 20.000000% >>> print(format(0.2, '.2%')) 20.00% ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΙΙ Σελίδα - 4 -
Ασκήσεις Άσκηση 1. Δημιουργήστε το αρχείο morfopoihsh.py 1.1 Σας δίνεται ο αριθμός 7856.4578. Γράψτε τις κατάλληλες εντολές ώστε να εμφανίζεται στις παρακάτω μορφές: a) 7856.5 b) 7,856.458 1.2. Σας δίνεται ο αριθμός 1523. Γράψτε τις κατάλληλες εντολές ώστε να εμφανίζεται ως εξής: a) 1,523 b) 1,523.00 1.3. Σας δίνεται το ποσοστό 0.736. Γράψτε τις κατάλληλες εντολές ώστε να εμφανίζεται ως εξής: a) 74% b) 73,6% c) 73,60% Άσκηση 2. Δημιουργήστε το αρχείο poso_fpa.py Μια εταιρία υπολογίζει το ποσοστό του ΦΠΑ προς καταβολή στην εφορία ως το 23% των εσόδων της. Δημιουργήστε πρόγραμμα που ζητάει από τον χρήστη το μηνιαίο αναμενόμενο κέρδος και υπολογίζει το αντίστοιχο ποσό που πρέπει να καταβληθεί στην εφορία. Το ποσό θα πρέπει να εμφανίζεται ως πραγματικός αριθμός 2 δεκαδικών ψηφίων. Στη συνέχεια υπολογίστε και εμφανίστε το ετήσιο ποσό καταβολής αν τα έσοδα είναι σταθερά κάθε μήνα. Προσοχή: όπως έχουμε ήδη δει η python χρησιμοποιεί το % για να υπολογίσει το υπόλοιπο με την διαίρεση. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιήστε το 0.23 στους υπολογισμούς σας. Παράδειγμα output >>> Πληκτρολογήστε το ποσό των μηνιαίων εσόδων σας: 5879 Το ποσό καταβολής στην εφορία είναι 1352.17 και το ετήσιο ποσό είναι 16226.04 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΙΙ Σελίδα - 5 -
Άσκηση 3. Δημιουργήστε αρχείο pososto_ergazomenon.py Το πρόγραμμα θα πρέπει να ζητάει ξεχωριστά την πληκτρολόγηση ανδρών και γυναικών που εργάζεται στο τμήμα σας. Στη συνέχεια θα πρέπει να υπολογίζει και να εμφανίζει το σύνολο των εργαζομένων και το αντίστοιχο ποσοστό τους. Το ποσοστό θα πρέπει να αποτελείται από ένα δεκαδικό ψηφίο. Παράδειγμα output Πληκτρολογήστε τον αριθμό των αντρών που απασχολούνται στο τμήμα σας: 25 Πληκτρολογήστε τον αριθμό των γυναικών που απασχολούνται στο τμήμα σας: 50 Το σύνολο των εργαζομένων είναι 75 με: άντρες στο 33.3% και γυναίκες στο: 66.7% Άσκηση 4. Δημιουργήστε ένα αρχείο poso_pwlhshs.py Το πρόγραμμα θα πρέπει να ζητάει στην είσοδο το καθαρό ποσό αγοράς ενός προϊόντος και να υπολογίζει την προσαύξηση του με ποσοστό 23% του ΦΠΑ. Στην συνέχεια θα πρέπει να υπολογίζει την τελική τιμή πώλησης του προϊόντος που θα είναι η διπλάσια προσαυξημένη τιμή του προϊόντος επί 2. Το αποτέλεσμα θα πρέπει να εμφανίζει 2 δεκαδικούς. Παράδειγμα output Πληκτρολογήστε καθαρό ποσό: 50 το προσαυξημένο ποσό είναι: 61.50 και το τελικό ποσό είναι: 123.00 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΙΙ Σελίδα - 6 -