«ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ 98/83 ΣΕ.Ε.Υ.Α.»

«ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ 98/83 ΣΕ.Ε.Υ.Α.» Κωνσταντίνος Γιωτάκης Πολιτικός Μηχανικός Γεώργιος Τσιµαράκης Χηµικός Μηχανικός Κοτσιάφτη Βασιλεία Επόπτης ηµόσιας Υγείας Συµπληρώνονται φέτος, στις 3/11, πέντε χρόνια από την έκδοση της οδηγίας 98/83/ΕΚ του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά µε την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης. Η οδηγία ήρθε µετά από 18 ολόκληρα χρόνια να εκσυγχρονίσει την οδηγία 80/778/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 15/7/1980, περί της ποιότητας του πόσιµου νερού. Η αναγκαιότητα έκδοσης νέας οδηγίας, κατέστη επιτακτική από την επιστηµονική και τεχνολογική πρόοδο, πού δηµιούργησαν την ανάγκη για την αναθεώρηση της προϋφιστάµενης οδηγίας 80/778, ώστε να καταστεί εφικτή η τήρηση των βασικών ποιοτικών και υγειονοµικών παραµέτρων. Φυσικά όλα αυτά τα 18 χρόνια, είχαν να παρουσιάσουν µια αξιόλογη δραστηριότητα στην δηµιουργία και εφαρµογή κανόνων για τον έλεγχο και την προστασία του πόσιµου νερού. Τόσο κανονισµοί, πού είχαν θεσπίσει οι Ηνωµένες Πολιτείες της Αµερικής, όσο και ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας, είχαν επιβάλει κανόνες, πού η οδηγία 80/778 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φάνταζε αναχρονιστική και όχι τόσο φιλική για την προστασία του καταναλωτή. Με την νέα οδηγία, κατ ουσία οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποκτούν την δυνατότητα να έχουν ποιότητα νερού, σύµφωνα µε τις κατευθύνσεις του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας, µε τους κανονισµούς, του οποίου εναρµονίζονται. Για να µπορέσουµε να αναφερθούµε, σε στοιχεία κόστους, από την εφαρµογή της οδηγίας 98/83, θα πρέπει να δούµε, σε τι διαφοροποιείται από τους µέχρι τώρα κανονισµούς και συγκεκριµένα, από την προηγούµενη οδηγία για το νερό, την 80/778. Με την οδηγία 98/83, έχουµε µια σειρά διαφοροποιήσεις, πού θα µπορούσαµε να τις δούµε επιγραµµατικά παρακάτω: ιαφοροποίηση στο σηµείο ελέγχου ιαφοροποίηση στον τρόπο ελέγχου ιαφοροποίηση σε ορισµούς ιαφοροποίηση σε τιµές παραµέτρων Εισαγωγή νέων παραµέτρων Κατάργηση παραµέτρων Ως σηµείο ελέγχου, καθορίζεται πια, για τα δίκτυα διανοµής, πού εν προκειµένω, µας ενδιαφέρουν άµεσα, η βρύση του καταναλωτή. Για το νερό πού διανέµεται µε βυτία, το σηµείο διανοµής. Για το εµφιαλωµένο νερό, το σηµείο εµφιάλωσης και για το νερό πού χρησιµοποιείται για παραγωγή τροφίµων, το σηµείο χρήσης. Σχετικά µε τους τρόπους ελέγχου, η οδηγία 98/83, καθορίζει τρόπους, πού σε ορισµένες περιπτώσεις, διαφοροποιούνται απ αυτούς της προηγουµένης οδηγίας, δηµιουργώντας σύγχυση στην διαφοροποίηση ή µη των τιµών. Για παράδειγµα µε την οδηγία 98/83, ο χαλκός στο σηµείο ελέγχου, καθορίζεται στα 2mg/l. Ενώ µε την οδηγία 80/778, καθοριζόταν δύο τιµές, µία 100 µg/l στο σηµείο εισαγωγής στο δίκτυο και 3000 µg/l ύστερα από 12 ώρες ηρεµία στις σωληνώσεις και στο σηµείο διάθεσης στον καταναλωτή. 1

Με την νέα οδηγία, έχουν αλλάξει, κάποιοι ορισµοί, για παράδειγµα των µικροβιολογικών παραµέτρων, από κολοβακτηρίδια, στρεπτόκοκκοι και κλωστρίδια, σε εντερόκοκκους και E. Coli. Επίσης όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα 1, µε τις µονάδες µέτρησης και τις τιµές πού προσδιόριζαν, η παλαιά και η νέα οδηγία, έχουν αλλάξει οι τιµές, µιας σειράς παραµέτρων, µε σκοπό την παραπέρα προστασία της υγείας του καταναλωτή. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ Ο ΗΓΙΑ 98/83 A/A ΤΙΜΕΣ Ο ΗΓΙΑΣ ΤΙΜΕΣ Ο ΗΓΙΑΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΜΟΝΑ ΕΣ 80/778 98/83 1 Αρσενικό µg/l 50 10 2 Νικέλιο µg/l 50 20 3 Μόλυβδος µg/l 50 10 4 Αρωµατικοί πολυκυκλικοί υδρογονάνθρακες µg/l 0,2 0,1 5 Αλντρίν µg/l 0,1 0,03 6 Ντιελντρίν µg/l 0,1 0,03 7 Επταχλώρ µg/l 0,1 0,03 8 Εποξικό επταχλώρ µg/l 0,1 0,03 9 Χρώµα mg/l pt/co 20 10 Θολερότητα mg/l SiO2 10 11 Οσµή 12 Γεύση 13 Αντιµόνιο µg/l Sb 10 5 14 Χαλκός mg/l 3 2 Εδώ θα πρέπει να παρατηρήσουµε, ότι για ορισµένες παραµέτρους, π.χ. όπως για το µόλυβδο, δίδεται ένα µεγάλο διάστηµα προσαρµογής της νέας τιµής, σύµφωνα µε την νέα οδηγία Εκτός των τιµών πού διαφοροποιούνται, σε παραµέτρους πού εξεταζόταν µε την προηγούµενη οδηγία, την 80/778, έχουµε µε την 98/83, εισαγωγή για πρώτη φορά και νέων παραµέτρων. Αξιοσηµείωτο εδώ, είναι ότι για πρώτη φορά εξετάζεται η ραδιενέργεια. Στον παρακάτω πίνακα 2, φαίνονται οι νέες παράµετροι, πού καθορίζει η νέα οδηγία, µε τις τιµές µονάδος και τις επιτρεπόµενες τιµές των παραµέτρων στον έλεγχο. 2

ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΝΕΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΥ ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΠΌ ΤΗΝ Ο ΗΓΙΑ 98/83 A/A ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΜΟΝΑ ΕΣ ΤΙΜΕΣ Ο ΗΓΙΑΣ 98/83 1 1,2-διχλωροαιθάνιο µg/l 3 2 Ακρυλαµίδιο µg/l 0,1 3 Βενζο-α-πυρένιο µg/l 0,01 4 Βενζόλιο µg/l 1 5 Βινυλοχλωρίδιο µg/l 0,5 6 Βρωµικά άλατα µg/l 10 7 Επιχλωρυδρίνη µg/l 0,1 8 Ολικά τριαλογονοµεθάνια µg/l 100 9 Ολική ενδεικτική δόση ραδιενέργειας msv/έτος 0,1 10 Ελεγχος για ανώµαλες Ολικός οργανικός άνθρακας mg/l C µεταβολές 11 Σελήνιο µg/l 10 12 Τετραχλωροαιθένιο και τριχλωραιθένιο µg/l 10 13 Τρίτιο becqerel/l 100 14 Χαλκός µg/l 2000 15 Χλώριο mg/l 250 Ενώ µια σειρά άλλων παραµέτρων, πού ελεγχόταν µε την οδηγία 80/778, µε την νέα οδηγία καταργείται η µέτρησή τους. Αναλυτικά φαίνονται στον πίνακα 3, µε τις µονάδες και τις τιµές πού καθόριζε η παλαιά οδηγία. 3

ΠΙΝΑΚΑΣ 3 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΥ ΕΝ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ Η ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥΣ ΑΠΌ ΤΗΝ Ο ΗΓΙΑ 98/83 A/A ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΜΟΝΑ ΕΣ ΤΙΜΕΣ Ο ΗΓΙΑΣ 80/778 1 Πυρίτιο mg/l SiO2 2 Ασβέστιο mg/l 3 Μαγνήσιο mg/l 50 4 Κάλιο mg/l 12 5 Ολική Σκληρότητα 6 Ξηρό υπόλειµµα mg/l 1500 7 ιαλελυµένο οξυγόνο mg/l 8 Ελεύθερο διοξείδιο του άνθρακα mg/l 9 Άζωτο Kjeldahl µg/l N 10 Υδρόθειο µg/l S 11 Ύλες που εκχειλίζονται µε χλωροφόρµιο mg/l 0 12 Ορυκτέλαια µg/l 10 13 Φαινόλες µg/l 0,5 14 Επιφανειοδραστικοί παράγοντες µg/l 200 15 Ψευδάργυρος µg/l 16 Φωσφόρος µg/l P2O5 5000 17 Κοβάλτιο µg/l 18 Ύλες εν αιωρήσει απουσία 19 Χλώριο υπολειµµατικό mg/l 20 Βάριο µg/l 100 21 Άργυρος µg/l 10 22 Βηρύλλιο µg/l 23 Βανάδιο µg/l 24 Ολικά κολοβακτηριοειδή 0 25 Στρεπτόκοκκοι κοπράνων 0 26 Κλωστρίδια θειοαναγωγικά 0 Εδώ θα πρέπει να παρατηρήσουµε, ότι οι παράµετροι 24,25 και 26 του πίνακα, κατ ουσία δεν καταργούνται, ως µη ενδιαφέροντες παράµετροι, αλλά έχουµε, όπως προαναφέρθηκε τροποποίηση στην ορολογία. Με την τροποποίηση αυτή, την εφαρµογή της νέας οδηγίας, µε µια σειρά αλλαγών σε παραµέτρους, τροποποιήσεις, καταργήσεις και εισαγωγή νέων παραµέτρων, επηρεάζεται άµεσα και το κόστος παραγωγής του νερού. Το κόστος από την εφαρµογή της νέας οδηγίας, της 98/83, µπορεί να αναλυθεί στις παρακάτω παραµέτρους. 4

Επιπλέον δαπάνη αναλύσεων για τις νεοεισαγώµενες παραµέτρους. Πιθανόν επιπλέον δαπάνη αναλύσεων από τις µειωµένες τιµές της οδηγίας 98/83 για ορισµένες παραµέτρους. Μείωση δαπάνης για καταργούµενες παραµέτρους. Επιπλέον δαπάνη για οργάνωση εργαστηρίου. Επιπλέον δαπάνη αγορά νέου εξοπλισµού. Επιπλέον δαπάνη για τυχόν παρεµβάσεις στο δίκτυο ύδρευσης Επιπλέον δαπάνη για τυχόν περαιτέρω επεξεργασία του ύδατος. Σχετικά µε την δαπάνη για τις αναλύσεις των παραµέτρων πού πρωτοεισάγονται από την οδηγία 98/83, όπως και των παραµέτρων πού µειώθηκαν οι τιµές τους µε τη νέα οδηγία, ενδεικτικός είναι ο πίνακας 4. ΠΙΝΑΚΑΣ 4 ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΤΆ ΕΙΓΜΑ A/A ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΜΟΝΑ ΕΣ ΚΟΣΤΟΣ ΣΕ 1 Αρσενικό µg/l 50 2 Νικέλιο µg/l 50 3 Μόλυβδος µg/l 50 4 Σελήνιο µg/l 50 5 Τρίτιο becqerel/l 50 6 Βρωµικά άλατα µg/l 100 7 Αρωµατικοί πολυκυκλικοί υδρογονάνθρακες µg/l 105 8 Αλντρίν µg/l 150 9 Ντιελντρίν µg/l 150 10 Επταχλώρ µg/l 150 11 Εποξικό επταχλώρ µg/l 150 12 Ακρυλαµίδιο µg/l 150 13 Βενζόλιο µg/l 150 14 Βενζο-α-πυρένιο µg/l 150 15 1,2-διχλωροαιθάνιο µg/l 176 16 Επιχλωρυδρίνη µg/l 176 17 Τετραχλωροαιθένιο και τριχλωραιθένιο µg/l 176 18 Ολικά τριαλογονοµεθάνια µg/l 176 19 Βινυλοχλωρίδιο µg/l 176 Με µία και µόνο σειρά αναλύσεων, µια φορά το χρόνο, η δαπάνη προσεγγίζει τα 2.500. Υπολογιζοµένης της διαφοράς πού θα προκύψει από την λήψη και εξέταση παραπάνω δειγµάτων, αυξάνεται απροσδιόριστα η επιµέρους δαπάνη, ενώ η µείωση για τις καταργούµενες παραµέτρους, είναι ελάχιστη. Το εργαστήριο πού θα κάνει τις συγκεκριµένες αναλύσεις, χρειάζεται µία δαπάνη για αγορά παγίων, όπως ατοµική απορρόφηση, αέριο χρωµατογράφο κλπ. Όργανα πού µέχρι σήµερα πιθανόν δεν διέθετε. Προκειµένου να οργανωθεί καλύτερα για να αντεπεξέλθη στις απαιτήσεις της νέας οδηγίας, όπως και µεγαλύτερο βαθµό οργάνωσης, πιθανής πιστοποίησης κλπ. 5

Η µεγαλύτερη δαπάνη όµως, έχει σχέση µε τις πιθανές παρεµβάσεις πού τυχόν θα απαιτηθούν σε περίπτωση πού οι αναλύσεις παρουσιάσουν ανεπίτρεπτες τιµές, οπότε και αυξηµένο εργαστηριακό κόστος θα απαιτηθεί, αλλά και τυχόν παρεµβάσεις στο δίκτυο, για αντικαταστάσεις κλπ, αλλά και τυχόν επεξεργασία του νερού για µείωση των παραµέτρων στα αποδεκτά όρια. Οι τελευταίες δύο παράµετροι κόστους, είναι τελείως απροσδιόριστοι και υπερβολικά δυσανάλογοι από τις εργαστηριακές παραµέτρους κόστους. Από µελέτες πού έχουν γίνει σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, το κόστος από την εφαρµογή της νέας οδηγίας, επιβαρύνει τη µέση οικογενειακή κατανάλωση, από 1,7% έως και 5%. Για την Ελλάδα µε τους παραπάνω συντελεστές και υπολογίζοντας την ετήσια δαπάνη για παροχή νερού στα 600.000.000, θα έχουµε ένα κόστος για την εφαρµογή της οδηγίας από 10.000.000 έως 30.000.000 ετησίως. Το κόστος µοιράζεται δυσανάλογα για τις µικρές πόλεις, δεδοµένου ότι οι αναλύσεις είναι οι ίδιες µε µικρή αύξηση συχνότητας και επιµερίζεται η δαπάνη σε µικρότερο πληθυσµό. Το κέρδος από την εφαρµογή της οδηγίας, είναι κέρδος υγείας των πολιτών και είναι µία έµµεση συνεισφορά υγείας της τοπικής αυτοδιοίκησης. 6