Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΑΘΗΝΑ, 30/05/2017 Αριθμ.Πρωτ.: 1868 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο Υπουργό Οικονομικών κ. Πάνο Σκουρλέτη Υπουργό Εσωτερικών κα Έφη Αχτσιόγλου Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Αναστάσιο Πετρόπουλο Υφυπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θέμα: «Αναστολή ποινικής δίωξης για τη μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών» Κυρία Υπουργέ, Κύριοι Υπουργοί, Σας γνωρίζουμε ότι με βάση την διάταξη του άρθρου 10 του Ν.4071/2012 ρυθμίσθηκε το ζήτημα των οφειλών των αμιγών δημοτικών επιχειρήσεων-των κοινωφελών και των μη κερδοσκοπικών ομοίων, προς το Δημόσιο και το ΙΚΑ. Σύμφωνα με τη διάταξη προβλέπεται απαλλαγή από πρόσθετους φόρους και πρόστιμα προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής και κάθε μορφής επιβαρύνσεις και η εξόφλησή τους γίνεται υποχρεωτικά από τους ΟΤΑ. Στη συνέχεια με την διάταξη του άρθρου 79 παρ. 1, 2α και β του Ν.4316/2014 προβλέφθηκε ότι: «1. Οι βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές των Ο.Τ.Α. και των νομικών τους προσώπων, έως την 30ή Νοεμβρίου 2014, προς το Ελληνικό Δημόσιο και τα
ασφαλιστικά ταμεία, εφόσον καταβληθούν εφάπαξ εντός εξαμήνου από τη δημοσίευση του παρόντος, απαλλάσσονται από πρόσθετους φόρους, τόκους, πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής, καθώς και κάθε μορφής προσαυξήσεις και επιβαρύνσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών που προέκυψαν ή προκύπτουν από κάθε είδους φορολογικές παραβάσεις του πρώην Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και νυν Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών και από παραβάσεις των διατάξεων περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας. Στις οφειλές συμπεριλαμβάνονται και όσες έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις ή διευκολύνσεις τμηματικής καταβολής που είναι εν ισχύ, μετά των προβλεπόμενων ως άνω απαλλαγών, επί του εναπομείναντος ποσού». «2. α) Με αποφάσεις των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές δήμων και περιφερειών στο Ελληνικό Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, δύναται να συμψηφίζονται με ποσά που αναλογούν σε ποσοστό τουλάχιστον πέντε τοις εκατό (5%) επί των εσόδων τους από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) που προορίζονται για κάλυψη των λειτουργικών και λοιπών γενικών δαπανών τους για τους δήμους και επί των εσόδων τους από τους ΚΑΠ που προορίζονται για κάλυψη αντίστοιχων δαπανών των περιφερειών β) Οι οφειλές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και όσες έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις ή διευκολύνσεις τμηματικής καταβολής που είναι εν ισχύ, επί του εναπομείναντος ποσού, καθώς και όσες τελούν σε αναστολή, απαλλάσσονται κατά ποσοστό από τους πρόσθετους φόρους, τόκους, πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής, καθώς και κάθε μορφής προσαυξήσεις και επιβαρύνσεις Στην περίπτωση που δήμος ή περιφέρεια επιλέξει, σε οποιοδήποτε στάδιο της ρύθμισης, να εκχωρήσει προς παρακράτηση και συμψηφισμό τέτοιο ποσοστό επί των εσόδων των ΚΑΠ του, ώστε με το ποσό που προκύπτει να εξοφληθεί εφάπαξ με τη νέα κοινή υπουργική απόφαση το υπόλοιπο ποσό της κύριας οφειλής, τυγχάνει όλων των απαλλαγών επί του εναπομείναντος αυτού ποσού». Όπως είναι γνωστό, το μεγαλύτερο μέρος των προαναφερομένων οφειλών των Δήμων προς το Ελληνικό Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία, προέρχεται απ την υποχρεωτική αποδοχή των συναφών οφειλών νομικών τους προσώπων, αστικών μη κερδοσκοπικών επιχειρήσεων ΟΤΑ κ.λπ. και αναλαμβάνοντας ο οικείος Δήμος τις υποχρεώσεις αυτές (μετ αφαίρεση προσαυξήσεων, προσθέτων φόρων και προστίμων που είχαν επιβαρύνει τις ανωτέρω υποχρεώσεις, όπως ρητά αναφέρεται στις προαναφερόμενες
διατάξεις), καθίσταται δυνατή η εκπλήρωσή τους, δεδομένου ότι σε κάθε άλλη περίπτωση αυτή καθίσταται αδύνατη. 3. Σε εκτέλεση της ανωτέρω διάταξης του ν. 4316/2014, εκδόθηκε η υπ' αρ. οικ.11484/3.4.2015 (ΦΕΚ 565/Β'/7.4.2015) Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με την οποία αποφασίστηκε ότι οφειλές των Δήμων προς το Ελληνικό Δημόσιο και προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, συμψηφίζονται μέχρι εξοφλήσεώς τους με μηνιαία παρακράτηση από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) που προορίζονται προς κάλυψη λειτουργικών και λοιπών γενικών δαπανών. Το μηνιαίο παρακρατηθέν ποσό αναλογεί σε ποσοστό 5% επί των ανωτέρω εσόδων των Δήμων από ΚΑΠ. Σημειώνεται ότι από την έκδοση της ανωτέρω ΚΥΑ το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εισπράττει μέσω του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων σε μηνιαία βάση τα αναλογούντα ποσά. Όμως, παρά τις ανωτέρω σαφείς νομοθετικές διατάξεις, το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δεν έχει προβεί στη διαγραφή των πρωτοφειλέτιδων δημοτικών επιχειρήσεων και αστικών μη κερδοσκοπικών εταιρειών ΟΤΑ, των εν λόγω ασφαλιστικών οφειλών. Παρά τις συνεχείς αιτήσεις και οχλήσεις των Δήμων προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, το τελευταίο αρνείται να συμμορφωθεί με τις διατάξεις αυτές, με αποτέλεσμα να εμφαίνονται για την ίδια οφειλή υπόχρεοι καταβολής τόσο οι Δήμοι όσο και τα ανωτέρω νομικά πρόσωπα των Δήμων, αν και υπόχρεο πρόσωπο καταβολής των οφειλών αυτών είναι, πλέον, αποκλειστικά και μόνο, ο οικείος Δήμος. Μετά ταύτα εξεδόθη κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 79 παρ.2 του Ν.4316/2014 η με αριθμ. 20622/23-6-2015 ΚΥΑ των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΦΕΚ τ.β αρ. φύλλου 1198/23-6-2015) σύμφωνα με την οποία για τις ως άνω οφειλές που ρυθμίζονται με την απόφαση αυτή : i)χορηγείται αποδεικτικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας ii) αναβάλλεται η τέλεση της ποινής που επιβλήθηκε κατά τις διατάξεις του άρθρου 25 του Ν.1882/1990 (Α 43) ή εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, διακόπτεται. Αναστέλλεται η παραγραφή του αδικήματος κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής της ποινικής δίωξης., κατά παρέκκλιση των χρονικών περιορισμών του άρθρου 113 του Ποινικού Κώδικα.
iii) αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης. Οι ήδη επιβληθείσες κατασχέσεις στα χέρια τρίτων αίρονται μετά από αίτηση του δήμου. Στην συνέχεια επί σχετικού ερωτήματος εξεδόθη η υπ αριθμ. 160/2016 ατομική γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου Σπυρίδωνα Παπαγιαννόπουλου η οποία έγινε αποδεκτή από τον τότε Υπουργό κ. Γεώργιο Κατρούγκαλο και στο ερώτημα αν μπορούν οι ΟΤΑ να συμπεριλάβουν στις ρυθμιζόμενες οφειλές του άρθρου 79 παρ.2 του ν.4316/2014 και εκείνες που έχουν γεννηθεί από την υποχρεωτική εκ του νόμου αναδοχή χρέους που θεσπίστηκε από τους ν.4071/2012 και 4170/2013, η απάντηση είναι καταφατική διότι από τον συνδυασμό των διατάξεων των τριών ανωτέρω νόμων προκύπτει ότι οι οφειλές αυτές συγκεντρώνουν όλα τα υπό του ν.4316/2014 απαιτούμενα χαρακτηριστικά. Ειδικότερα: α) Οι οφειλές αυτές είναι ληξιπρόθεσμες και βεβαιωμένες. Άλλη διάκριση ή ιδιότητα ή χαρακτηριστικό των οφειλών αυτών δεν απαιτεί ο νόμος. β) Οι οφειλές αυτές ανήκουν πλέον στους ΟΤΑ, αφού έχει διαμεσολαβήσει η ex lege στερητική αναδοχή χρέους βάσει της οποίας αυτοί έχουν υπεισέλθει στην ασφαλιστική και φορολογική ενοχή αντί για τις δημοτικές επιχειρήσεις που τους ανήκαν και έχουν ήδη λυθεί μέχρι την 31.12.2010, είναι δε οφειλές που περιλαμβάνουν μόνο την κύρια οφειλή και όχι άλλες επιβαρύνσεις πριν ή μετά την βεβαίωση αυτής, κατά τη ρητή απαλλακτική ρήτρα των νόμων 4071/2012 και 4170/2013 που ουδέποτε καταργήθηκε. Επί των λοιπών ερωτημάτων και ενόψει της καταφατικής απάντησης που δίδεται στο πρώτο ερώτημα: α) Για τις οφειλές αυτές ισχύει η απαλλαγή των διοικούντων τις δημοτικές επιχειρήσεις που λύθηκαν καθώς και των δημάρχων κατά τα αναφερόμενα στην ανωτέρω γνωμοδότηση του ΝΣΚ. β) Περαιτέρω οι οφειλές αυτές απολαύουν και των ευεργετημάτων που παρέχονται με τον συμψηφισμό του ν.4316/2014 περί χορήγησης ενημερότητας, αναστολής εκτελέσεως ποινών και ποινικών διώξεων και αναγκαστικών μέτρων. Στην αναστολή εκτελέσεως ποινών αλλά και ποινικών διώξεων περιλαμβάνονται
και οι διατάξεις του ειδικού ποινικού νόμου α.ν. 86/1967 περί αξιοποίνου της μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, έστω και αν αυτή ειδικώς δεν αναφέρεται. γ) Κατά συνέπεια λόγου προς τα ανωτέρω οι εισπρακτικές υπηρεσίες των ασφαλιστικών ταμείων, κατά περίπτωση, οφείλουν να διαγράψουν τυχόν επιβαρύνσεις, προσαυξήσεις κλπ που τυχόν έχουν βεβαιωθεί για τα χρέη αυτά (τα προερχόμενα από δημοτικές επιχειρήσεις που λύθηκαν πριν την 31.12.2010) στο όνομα των ίδιων των δημοτικών επιχειρήσεων που έχουν παύσει πια να υπάρχουν ή οιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου κατά νόμο συνυπεύθυνο για τα χρέη αυτά. Ομοίως οφείλουν να παράσχουν ασφαλιστική ενημερότητα στα ανωτέρω φυσικά ή νομικά πρόσωπα που απαλλάσσονται και να αναστείλουν κάθε ποινική διαδικασία που άρχισε ή απέχουν από τη συνέχιση αυτής, σε αυτήν δε την ποινική διαδικασία περιλαμβάνονται και οι ειδικές ποινικές ρυθμίσεις του α.ν. 86/1967. Παρά την ανωτέρω γνωμοδότηση τα ποινικά δικαστήρια δεν την αποδέχονται με αποτέλεσμα να καταδικάζονται αιρετοί σε πολύμηνη φυλάκιση μολονότι οι οφειλές αυτές έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση (σχετικά πρόσφατη απόφαση 9595/5-12-2016 Α Μονομελές Πλημμελειοδικείο Πειραιώς). Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης δεν προκύπτει ευθέως από την διάταξη του άρθρου 79 παρ. 2 γ και η αναστολή άσκησης ποινικής δίωξης για το αδίκημα του ΑΝ 86/67. Επομένως θεωρούμε ότι είναι επείγον να προβείτε στη πρόταση νομοθετικής ρύθμισης έτσι ώστε. Στο τέλος της παρ. 2 γ ΙΙ του άρθρου 79 του Ν.4316/2014 να προστεθεί η πρόταση «και για το αδίκημα του ΑΝ 86/67». Συνημμένα σας υποβάλλουμε και τη σχετική απόφαση του ΔΣ της ΚΕΔΕ. Με εκτίμηση Γεώργιος Πατούλης Δήμαρχος Αμαρουσίου Πρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος