91 χρόνια Ταφικό Έθιμο στα Σούρμενα

www.workshop.gr οργάνωση ένωση ποντίων σουρμένων παμποντιακόν πανοΰρ τη Θωμά ς σα Σούρμενα 08/05-12/05 2013 Ένωση Ποντίων Σουρμένων Λεωφ. Iασωνίδη & Xρυσάνθου Tραπεζούντος Πλατεία Σουρμένων, Τ.Κ. 167 77 Σούρμενα - Eλληνικό Tηλ: 210 96 44 767 Fax: 210 96 18 867 e-mail : info@sourmena.gr www.sourmena.gr www.facebook.com/sourmena.gr 91 χρόνια Ταφικό Έθιμο στα Σούρμενα O μ ι λ ί ε ς Ε κ θ έ σ ε ι ς Ποντιακό Θέατρο Xορευτικά Συγκροτήματα Ποντιακό Γλέντι Πρόγραμμα Εκδηλώσεων

χαιρετισμός προέδρου ένωσης ποντίων σουρμένων Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες, φίλες και φίλοι, Η προσήλωση στις πολιτιστικές αξίες και στην ιστορία αποτελούν τον ιδανικότερο οδηγό κάθε γενιάς για να σχεδιάσει το μέλλον της. Η πολιτιστική μας κληρονομιά είναι ένας ανεκτίμητης αξίας θησαυρός που τον κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας. Ταυτόχρονα όμως έχουμε και εμείς με την σειρά μας το καθήκον να τον κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές ανέπαφο και αναλλοίωτο. Για το λόγο αυτό και παρά τις δύσκολες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν στην χώρα μας η Ένωση Ποντίων Σουρμένων ως Ιστορικός Σύλλογος, γνήσιος εκφραστής και θεματοφύλακας της ποντιακής παράδοσης, διοργανώνει και φέτος με κυρίαρχο γεγονός το Ταφικό Έθιμο, ένα πενθήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων ορόσημο των απανταχού Ποντίων, που έρχονται για να τιμήσουν αλλά και να ζήσουν από κοντά τις ιδιαίτερες αυτές στιγμές του πολιτισμού μας. Φωτογραφία εξωφύλλου: Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χωριό Τσίτε, Σούρμενα Πόντου Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες, φίλες και φίλοι, με τα μάτια της ψυχής μας πάντα ανοικτά και αίσθημα ευθύνης για την βαριά κληρονομιά που φέρουμε σας προσκαλούμε και σας καλωσορίζουμε στο ΠΑΜΠΟΝΤΙΑΚΟΝ ΠΑΝΟΫΡ 2013 τη Θωμά ς σα Σούρμενα Με τιμή για το Διοικητικό Συμβούλιο ο πρόεδρος Γιώργoς Στυλ. Σαραφίδης 2 3

To ΕΘΙΜΟ... Οι Πόντιοι της περιοχής των Σουρμένων Αττικής, οι συγγενείς Έγγραφο-ντοκουμέντο του 1928 που αναφέρεται στην οργάνωση κατά τα εν πατρίδι έθιμα, πανήγυρην του Συνοικισμού και οι φίλοι τους, την Κυριακή του Θωμά, διατηρούν και αναβιώνουν, εδώ και 91 χρόνια, το Ταφικό Έθιμο που έφεραν μαζί τους από τον Ιστορικό Πόντο. Εκεί το έθιμο γιορταζόταν τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, γεγονός που φανερώνει την πίστη του ποντιακού λαού στην Χριστιανική αντίληψη για την ανάσταση των νεκρών και το σεβασμό και την τιμή προς εκείνους, αφού τους αφιέρωναν τη δεύτερη μέρα της μεγάλης αυτής γιορτής της Χριστιανοσύνης. Πλήθος Ποντίων απ όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, συγκεντρώνεται στα Σούρμενα για να τιμήσει και να βιώσει από κοντά το Ποντιακό αυτό έθιμο. Αφού παρακολουθήσουν το πρωί της Κυριακής του Θωμά την Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σουρμένων, ιερείς και ποίμνιο κατευθύνονται στο Κοιμητήριο της περιοχής. Εκεί ο καθένας πηγαίνει στον οικογενειακό τάφο. Οι νοικοκυρές στρώνουν τραπεζομάντηλα στα οποία ακουμπούν τσουρέκια, κόκκινα αυγά, μεζέδες, ούζο και όλοι μαζί περιμένουν τον ιερέα να τελέσει τρισάγιο. Αρχικά οι ιερείς τελούν τρισάγιο στην εκκλησία του Κοιμητηρίου των Σουρμένων υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των απανταχού κεκοιμημένων Ποντίων. Στην συνέχεια τελείται τρισάγιο σε κάθε τάφο. Οι συγγενείς συζητούν για τα κεκοιμημένα προσφιλή πρόσωπα, θυμούνται τα προτερήματά τους, τις καλοσύνες τους και ό,τι προκαλεί την αίσθηση της ζωντανής παρουσίας των νεκρών ανάμεσά τους. Γιατί η μέρα αυτή αφιερώνεται στην ανάσταση των νεκρών. Είναι μέρα χαράς και όχι πονεμένης ανάμνησης. Στο τέλος προσφέρουν στον ιερέα και τους παρευρισκόμενους κόκκινα αυγά και τσουρέκια. Και όλοι μαζί ψάλλουν το ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ. Κυριακή του Θωμά στα Νέα Σούρμενα Αττικής, αρχές της δεκαετίας του 30 4 5

ιστορικό & λαογραφικό ποντιακό μουσείο σουρμένων Στην Κεντρική Πλατεία των Σουρμένων του Δήμου Ελληνικού - Αργυρούπολης, στον χώρο της φυσικής έδρας της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων, βρίσκεται και λειτουργεί το Ιστορικό και Λαογραφικό Ποντιακό Μουσείο Σουρμένων. Πρόκειται για ένα κτίριο σε νεοκλασικό στυλ, που ανεγέρθη το 1998 στην θέση παλαιότερου κτίσματος που είχε γίνει στις αρχές της δεκαετίας του 50 με προσωπική εργασία των μελών του συλλόγου για να καλύψει τις πολιτιστικές και κοινωνικές ανάγκες της τότε εποχής. Το δώμα του κτιρίου έχει διαμορφωθεί σε ποντιακό σπίτι με αντικείμενα που έφεραν μαζί τους από τον Ιστορικό Πόντο οι πρώτοι κάτοικοι - ιδρυτές του συνοικισμού των Νέων Σουρμένων Αττικής, όταν ως πρόσφυγες ήρθαν και εγκαταστάθηκαν σε αυτήν την περιοχή. Η κοτσίδα του Πρεσβύτερου Ηλία Παπαηλιάδη, σφαγιασθέντος το 1919 στην περιφέρεια Χαλδίας, χωριό Κελάντων του Πόντου. Στο ισόγειο φιλοξενείται πλούσια συλλογή αντικειμένων, φωτογραφικό υλικό και έγγραφα, μέσα από τα οποία παρουσιάζεται η πολιτιστική και κοινωνική δραστηριότητα του συλλόγου από την ίδρυσή του (1924) μέχρι σήμερα. Στο υπόγειο σε ειδικό χώρο φυλάσσονται οι παραδοσιακές στολές των χορευτικών τμημάτων μερικές εκ των οποίων χρονολογούνται στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Σε άλλο χώρο του υπογείου λειτουργεί η βιβλιοθήκη της Ένωσης όπου εκτός από τη συλλογή των βιβλίων υπάρχει το ιστορικό αρχείο του συλλόγου καθώς και αρχείο με όλες σχεδόν τις εκδόσεις ποντιακών περιοδικών και εφημερίδων των τελευταίων πενήντα χρόνων. 6 7

σπουδαστήριο σουρμένων αίθουσα ποντιακού λόγου και τέχνης πολιτιστικό κέντρο ένωσης ποντίων σουρμένων Τμήματα: α. Ποντιακοί Χοροί β. Ποντιακό Θέατρο - Υποκριτική Τέχνη γ. Βυζαντινή-Ποντιακή Χορωδία - Ορθοφωνία δ. Εκμάθηση Ποντιακών Μουσικών Οργάνων ε. Εκμάθηση Ποντιακής Διαλέκτου και Ιστορίας Το πολιτιστικό κέντρο της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων τα τελευταία χρόνια φιλοξενεί τις δραστηριότητες της Ένωσης και άλλων Ποντιακών φορέων και συλλόγων. Παράλληλα στο χώρο, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις του Δήμου Ελληνικού - Αργυρούπολης και των σχολείων του καθώς και άλλων πολιτιστικών και αθλητικών σωματείων της περιοχής. 8 9

τετάρτη 08.05 χώρος εκδήλωσης Πολιτιστικό Κέντρο ΕΝΩΣΗΣ ΠΟΝΤΙΩΝ ΣΟΥΡΜΕΝΩΝ έναρξη 20:15 ποντιακη θεατρικη παρασταση με τιτλο: βαρκίζ ο κλέφτες με σειρά εμφάνισης ηθοποιοί & συντελεστές Θεατρική Ομάδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ένωση Ποντίων Ωραιοκάστρου και Φίλων Θεσσαλονίκης μεταφορά του εργο του Δημήτρη Ψαθά σε σκηνοθεσια, Γιαννη Γεωργιαδη «Φωνάζει ο κλέφτης». Έργο διαχρονικό και απίστευτα επίκαιρο...! Με σεβασμό προς την Ποντιακή παράδοση, αλλά και στην σύλληψη του συγγραφέα, τολμήσαμε την μεταφορά του έργου στην Ποντιακή διάλεκτο με τίτλο «Βαρκίζ ο κλέφτες». Εγχείρημα δύσκολο. Κάτω από το φορτίο της ευθύνης, έπρεπε να κρατηθούν οι ισορροπίες, όσο αφορά τη γραφή και το ύφος του συγγραφέα, αλλά και την απόδοση στην Ποντιακή σε ιδίωμα Τραπεζούντας, Χαλδίας. Σκοπός και ιερό καθήκον μας, η διάσωση της Ποντιακής διαλέκτου. Η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται στην Ελλάδα τη δεκαετία του 50-60. Η εντιμότητα και η αγαθοσύνη του πρωταγωνιστή, αλλά και ένα πορτοφόλι, γίνονται η αιτία να αποκαλυφθεί μια μεγάλη κατάχρηση. Όλοι είναι Πόντιοι εκτός από τον διοικητή της αστυνομίας και τον χωροφύλακα. Οι Πόντιοι στην προσπάθεια τους να μιλήσουν στους αστυνομικούς Ελληνικά, ανακατεύουν και τα Ποντιακά. Φαίνεται να «δικαιώνεται» ο κλέφτης φωνάζοντας, όμως τελικά το κουβάρι ξετυλίγεται όταν... Υπεύθυνος θεατρικού Μεταφορά στην Ποντιακή Κεβρεκίδης Αλέξανδρος Καναρίδου Άννα Φυλλαρίδου Μαρία Γεωργιάδου Μαριαλένα Σταλίδης Γιάννης Γεωργιάδης Γιάννης Κεβρεκίδης Αλέξανδρος Αναστασιάδης Σοφοκλής Συμβουλίδης Γεώργιος Τασία Λέλα Κα. Λία Αντώνης Σόλων Σολωμονίδης Τιμολέων Λαμπρίδης Διοικητής Αρχιφύλακας 10 Γεωργιάδης Γιάννης Ιωαννίδης Σάββας Μαυρόπουλος Παύλος Ξυνόπουλος Βασίλης Γεωργιάδης Γιάννης Φυλλαρίδης Βασίλης Είσοδος ελεύθερη για το κοινό. Σκηνοθεσία Ηχητικά Φωτισμός Φροντιστής Επιμέλεια μουσικής Επεξεργασία ήχου 11

πέμπτη 09.05 ΟΜΙΛΙΑ με θεμα: Η ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ χώρος εκδήλωσης Πολιτιστικό Κέντρο ΕΝΩΣΗΣ ΠΟΝΤΙΩΝ ΣΟΥΡΜΕΝΩΝ έναρξη 20:30 Ομιλητής Δρ Ματθαίος Τσαχουρίδης University of London Θέμα Παραδοσιακές και Σύγχρονες Τεχνικές Παιξίματος της Ποντιακής Λύρας Συγκριτική Μελέτη με Τοξωτά Έγχορδα της Εγγύς-Μέσης Ανατολής και Κεντρικής Ασίας. Η παρούσα εργασία στοχεύει στην ανάλυση των παραδοσιακών και σύγχρονων τεχνικών παιξίματος, ερμηνείας και εκτέλεσης της ποντιακής λύρας. Εξετάζονται πηγές προέλευσης του οργάνου, στοιχεία οργανολογίας καθώς και εθνογραφικές έρευνες και μελέτες με αναφορά σε ποντίους λυράρηδες της πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς. Τέλος, παρουσιάζονται λύρες από τον γεωγραφικό χώρο της Εγγύς, Μέσης Ανατολής και Κεντρικής Ασίας με ιδιαίτερη έμφαση στις ομοιότητες και διαφορές εκτέλεσης των μουσικών αυτών οργάνων με την Ποντιακή Λύρα. Ομιλητής Δρ Κωνσταντίνος Τσαχουρίδης University of London Λέκτορας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Παιδαγωγική Σχολή, Επισκέπτης Βοηθός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Λονδίνου Θέμα Το ποντιακό τραγούδι και η έννοια της Παράδοσης στην σύγχρονη Ελλάδα. Η παρούσα εισήγηση στοχεύει στην παρουσίαση της ανατομικής φωνητικής λειτουργίας των παραδοσιακών τεχνικών του ποντιακού τραγουδιού στον Ελλαδικό χώρο. Στόχος είναι τόσο η αποκωδικοποίηση των φωνητικών τεχνικών, όσο και ένας προβληματισμός γύρω από τις έννοιες «Παράδοση και Αυθεντικότητα», μέσα από την τρέχουσα πρακτική της ποντιακής μουσικής Η φωνητική παρουσίαση έχει ως σημείο αναφοράς τον Χρύσανθο Θεοδωρίδη και την προσφορά του στον ποντιακό χώρο. Τέλος, η εισήγηση αποσκοπεί στην συνειδητοποίηση της προβληματοθεσίας που περικλείει τις έννοιες της «Παράδοσης» και της «Αυθεντικότητας», μέσα από εθνομουσικολογικές ερμηνείες που ενθαρρύνουν τη ροή της αντιπαράθεσης και της μελέτης του γνωστικού αντικειμένου. Θα ακολουθήσει παρουσίαση με μουσικά παραδείγματα των σύγχρονων, παραδοσιακών τεχνικών παιξίματος αλλά και των μουσικών δυνατοτήτων της Ποντιακής Λύρας. 12 Μουσική Σχολή Σουρμένων, 1908 Σούρμενα Πόντου 13

παρασκευή 10.05 μουσικοχορευτικη παράσταση παραδοσιακοί χοροί από την Ελλαδα χώρος εκδήλωσης Πλατεία ΣΟΥΡΜΕΝΩΝ Συμμετεχουν τα χορευτικα συγκροτήµατα έναρξη 20:15 Στα πλαίσια των πενθήµερων εορταστικών εκδηλώσεων η Ένωση Ποντίων Σουρµένων αφιερώνει φέτος µια από τις ηµέρες στην παρουσίαση παραδοσιακών χορών και τραγουδιών από όλη την Ελλάδα. Βασικός µας σκοπός είναι η ανάδειξη και παραστατική παρουσίαση της σχέσης των Ελληνικών παραδοσιακών χορών και τραγουδιών µε παλαιότερες και σύγχρονες µορφές ζωής και λαϊκές εκφράσεις που αντικατοπτρίζουν διάφορες κοινωνικές και ηθικές - θρησκευτικές αξίες, ιδέες, αντιλήψεις και συνήθειες του λαού µας. Ο χορός και το τραγούδι αποτελούν το σηµαντικό κρίκο ανάµεσα στην ιστορική και την λαϊκή παράδοση. Βασιζόµενος στην ιστορική παράδοση παίρνει σάρκα και οστά µέσω της λαϊκής έκφρασης. Λαϊκή έκφραση που ζωντανεύει διαφορετικά από περιοχή σε περιοχή ανάλογα µε τα τοπικά ήθη και έθιµα. Ένωση Ποντιών Σουρµένων Σύλλογος Κρητών Ελληνικού Ο Ψηλορείτης Σύλλογος Ηπειρωτών Ελληνικού Το Ζάλογγο Σύλλογος Ελληνικών Χορών και Εθνογραφικών Ερευνών Ελληνική Παράδοση, Άργος Λαογραφικός Μουσικοχορευτικός Όμιλος Γλυφάδας Χοροστάσι Σύλλογος Γυναικών Αγ. Στεφάνου. Κέντρο Παραδοσιακών Χορών και Μουσικής Εμμέλεια Ομάδα Ελληνικού Λαϊκού Χορού Δήμου Καλλιθέας / Χοροί Πόντου / Χοροί Κρήτης / Χοροί Ηπείρου / Χοροί Κυκλάδων / Χοροί Ασβεστάδες Διδυμότειχου / Χοροί Νομού Πέλλας, Αριδαία / Χοροί των Ελλήνων Προσφύγων της Β. Θράκης (Ανατολικής Ρωμυλίας) Συνοδεύουν οι µουσικοί: Παυλόπουλος Γιάννης Τασούλας Θοδωρής Κλαπάκης Μανούσος Παπαπροκοπίου Κώστας Γραμματικός Βασίλης Μπάκος Δημήτρης / Βιολί & Τραγούδι / Κλαρίνο & Φλογέρα / Κρουστά / Λαούτο / Γκάιντα / Γκάιντα Το Συγκρότημα του Αντώνη Κεχαγιαδάκη Αδαμάντιος Λαδουκάκης Μανώλης Φετοκάκης / Κρητική λύρα & Τραγούδι / Λαούτο / Λαούτο 14 Νύμφες ορχούμενες, 8ος αι. π.χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας Χάλκινο συμπαγές σύμπλεγμα που εικονίζει επτά γυναικείες μορφές που χορεύουν πιασμένες από τα χέρια σε κύκλο. Γιώργος Σαραφίδης Στέλιος Σαραφίδης Γρηγόρης Κεκρίδης / Ποντιακή λύρα / Ποντιακό Τραγούδι / Νταούλι Το πρόγραμμα παρουσιάζει ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Χατζούδης 15

σάββατο 11.05 χώρος εκδήλωσης Πλατεία ΣΟΥΡΜΕΝΩΝ έναρξη 20:15 Πανηγυρικός εσπερινός παραδοσιακοι χοροί του Πόντου 19:00 Ιερός Ναός ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΣΟΥΡΜΕΝΩΝ Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γλυφάδας κ. Παύλου και αρτοκλασία υπέρ υγείας των απανταχού της γης Ποντίων. Χορεύουν τα Συγκροτήματα Σύλλογος Ποντίων Αμαρουσίου Νίκος Καπετανίδης Σύλλογος Ποντίων Βοιωτίας "Ο ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ" Ν. Βοιωτίας Σύλλογος Ποντίων Ασπροπύργου Οι Ακρίτες του Πόντου Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Βατερού Κοζάνης Ν. Κοζάνης παραδοσιακό ποντιακό γλέντι μέχρι πρωίας, με κεμεντζέ, ταούλ, τουλούμ, γαβάλ... κρασί και χαμψία! Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χωριό Τσίτε, Σούρμενα Πόντου Τραγούδι Κεμεντζέ Τουλούμ Θεοδοσιάδης Κώστας Καρασαββίδης Δημήτρης Σοφιανίδης Γιώργος Τσαχουρίδης Ματθαίος Καρασαββίδης Δημήτρης Σοφιανίδης Γιώργος 16 Ταούλ Κεκρίδης Γρηγόρης Χατζηδαυιτίδης Νίκος Το πρόγραμμα παρουσιάζει ο ΛΑΖΟΣ ΤΕΡΖΑΣ 17

κυριακή 12.05 χώρος εκδήλωσης Πλατεία ΣΟΥΡΜΕΝΩΝ έναρξη 20:00 Κυριακή πρωι ταφικό έθιμο Κυριακή βραδυ χοροί του Πόντου 07:00 Ιερός Ναός ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΣΟΥΡΜΕΝΩΝ Ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης κ. Παύλου. 11:00 Λιτανευτική Πομπή προς το Κοιμητήριο Σουρμένων. 11:30 Επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των κεκοιμημένων προσφιλών προσώπων, ΤΑΦΙΚΟ ΕΘΙΜΟ. Χαιρετισμοί Προέδρου Ένωσης Ποντίων Σουρμένων, κ. Σαραφίδη Γιώργου Δημάρχου Ελληνικού-Αργυρούπολης, κ. Κορτζίδη Χρήστου Προέδρου Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Νοτίου Ελλάδος & Νήσων, κ. Βαρυθυμιάδη Γιώργου Χορεύουν τα Συγκροτήματα Ποντιακός Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντοηράκλειας "Διγενής Ακρίτας" Ν. Κιλκίς Σύλλογος Ποντίων Έδεσσας "Ο Άγιος Θεόδωρος Γαβράς" Ν. Έδεσσας Ένωση Ποντίων Σουρμένων παραδοσιακό ποντιακό γλέντι με κεμεντζέ, ταούλ, τουλούμ, γαβάλ... Τραγούδι Κεμεντζέ Τουλούμ Θεοδοσιάδης Κώστας Καρασαββίδης Δημήτρης Σοφιανίδης Γιώργος Τσαχουρίδης Ματθαίος Καρασαββίδης Δημήτρης Σοφιανίδης Γιώργος 18 Ταούλ Κεκρίδης Γρηγόρης Χατζηδαυιτίδης Νίκος Λήκυθος, 440 π.χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Σκηνή επίσκεψης στον τάφο. Το πρόγραμμα παρουσιάζει ο ΛΑΖΟΣ ΤΕΡΖΑΣ 19

χαιρετισμοί χαιρετισμός του δημάρχου ελληνικού - αργυρούπολης Το Παμποντιακόν Πανοΰρ με τις ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις είναι μια μεγάλη προσπάθεια ανάδειξης και διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς του Ποντιακού Ελληνισμού. Ο Δήμος στέκεται κάθε χρόνο αρωγός στις προσπάθειες της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων να προσφέρει πλούσιο πολιτιστικό πρόγραμμα στους χιλιάδες επισκέπτες. Φέτος ειδικά αποτελεί χρέος όλων μας η στήριξη ιστορικών συλλόγων του δήμου μας που διώκονται λόγω της προωθούμενης εκποίησης & τσιμεντοποίησης του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού. Ο Δήμος Ελληνικού Αργυρούπολης εύχεται καλή επιτυχία και στις φετινές εκδηλώσεις για τις οποίες η δουλειά των μελών και φίλων της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων αποτελεί παράδειγμα για όλους. Ο Δήμαρχος Ελληνικού Αργυρούπολης Χρήστος Κορτζίδης χαιρετισμός του προέδρου του συνδέσμου ποντιακών σωματείων νοτίου ελλάδος & νήσων Πίνακας ζωγραφικής σε γκριζόμαυρες αποχρώσεις χαρακτηρίζεται πλέον η καθημερινότητα που βιώνουμε σα λαός και σα χώρα. Με μειώσεις σε μισθούς και σε συντάξεις, με αύξηση των φόρων, απολύσεις, ανεργία, κόκκινα δάνεια, μετανάστευση, δυσχερείς επιπτώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία, στη δημόσια υγεία, στην παιδεία. Σε μία εποχή που τα πάντα δοκιμάζονται, στρέφουμε σαν Έλληνες τα μάτια μας στο παρελθόν, προσπαθώντας να αντλήσουμε δυνάμεις και να παραδειγματιστούμε, από τον τρόπο που οι πρόγονοί μας αντιστάθηκαν δυναμικά απέναντι στις δυσκολίες της ζωής. Ειδικά εμείς οι Πόντιοι, όπου οι πρόγονοί μας έγιναν πρόσφυγες, πέρασαν τα πάνδεινα και υπέστησαν μία ανεκδιήγητη γενοκτονία, αλλά δε λύγισαν, στάθηκαν στα πόδια τους και με τον αγώνα τους και τη δύναμη της ψυχής τους, ξεκίνησαν απο την αρχή, προόδευσαν και μεγαλούργησαν. Κι έκαναν τραγούδι τους καημούς, την ξενιτειά και τον ξεριζωμό για να απαλύνουν τον πόνο τους. Κι έρχονταν κοντά με τους νεκρούς, για να μην ξεχνούν το θάνατο, μέσα από το ταφικό έθιμο, όπως αυτό είχε καθιερωθεί στα Σούρμενα του αλησμόνητου Πόντου, κάθαν Κερεκή τη Θωμά και αναβιώνει και φέτος, όπως κάθε χρόνο, εδώ στην πόλη του Ελληνικού και αποτελεί τον πυρήνα μιας σειράς εκδηλώσεων, που φαντάζουν σαν ηλιαχτίδα στο απέραντο γκρί. Ήταν άραγε το ταφικό έθιμο καθαρά ανάγκη μνημόνευσης των νεκρών ή και τρόπος καλλιέργειας αρετών που σε μεγάλο βαθμό διέθεταν, για να βρει εφαρμογή και το ρηθέν Κάθε αρετή πηγάζει από την μνήμη του θανάτου, γι αυτό ας τη χρησιμοποιούμε, όπως την ίδια την αναπνοή μας. χαιρετισμός του προέδρου της παμποντιακής ομοσπονδίας ελλάδας Εκ μέρους της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος χαιρετίζω την εξαιρετική αυτή εκδήλωση που ομολογουμένως αποτελεί μια από τις κορυφαίες εκδηλώσεις του Οικουμενικού Ποντιακού Ελληνισμού. Οι Έλληνες ποντιακής καταγωγής που επέζησαν της Γενοκτονίας και ξεριζώθηκαν βίαια από τις πατρογονικές τους εστίες και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή των Σουρμένων, έφεραν μαζί τους και το έθιμο τιμής των νεκρών που αναβιώνεται κάθε Κυριακή του Θωμά και κάθε χρόνο στην περιοχή αυτή. Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στην Ένωση Ποντίων Σουρμένων και ιδιαιτέρως στον πρόεδρο κ. Γιώργο Σαραφίδη και στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, που οργανώνουν κάθε χρόνο με αγάπη, μεράκι και μεγάλη διάθεση το πατροπαράδοτο αυτό έθιμο. Ιδιαίτερα χαιρετίζω την παρουσία της νεολαίας η οποία εγγυάται την συνέχεια και την διατήρηση των ηθών και εθίμων του Ποντιακού Ελληνισμού. Εύχομαι καλή επιτυχία στην εκδήλωση και σε όλους Υγεία με όση μπορεί ευτυχία, γιατί δυστυχώς περίσσεψε η δυστυχία γύρω μας, λόγω της δραματικής οικονομικής κατάστασης της χώρας σήμερα. Ο Πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας Γεώργιος Παρχαρίδης Καθηγητής Ιατρικής Α.Π.Θ. 20 Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Νότιας Ελλάδας και Νήσων Οι πρώτες ημέρες... Γεώργιος Βαρυθυμιάδης Νέα Σούρμενα Αττικής. 21

ευχαριστίες Το Δ. Σ. της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων, ευχαριστεί θερμά το Δήμαρχο Ελληνικού - Αργυρούπολης κ. Κορτζίδη Χρήστο, τους Αντιδημάρχους και τους Δημοτικούς Συμβούλους του Δήμου μας, οι οποίοι στέκονται αρωγοί στην προσπάθεια για την επιτυχία των εκδηλώσεών μας. 19 η Μαΐου Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου Μνημείο Ποντιακού Ελληνισμού Κεντρική Πλατεία Σουρμένων Ευχαριστούμε ακόμα τα Μέλη και τους Φίλους της Ένωσής μας, οι οποίοι στάθηκαν δίπλα στο Δ. Σ. και βοήθησαν ενεργά στην διοργάνωση αυτών των εκδηλώσεων. διοικητικό συμβούλιο Πρόεδρος Αντιπρόεδρος Γεν. Γραμματέας Ειδ. Γραμματέας Ταμίας Κοσμήτορας Έφορος Μέλος Μέλος Σαραφίδης Στυλ. Γεώργιος Κυριακόπουλος Γεωργ. Αναστάσιος Γιαντομίδης Παν. Χρήστος Κεκρίδης Γρηγ. Δημήτριος Θεοδωρίδου-Καρνέτση Αντωνία Ασλανίδης Παν. Δημήτριος Ακερμανίδου Στυλ. Βασιλική Γεωργιάδης Γεωρ. Κωνσταντίνος Παπαδοπούλου Παν. Μαρία 22 Λεωφ. Iασωνίδη & Xρυσάνθου Tραπεζούντος Πλατεία Σουρμένων, 167 77 Σούρμενα - Eλληνικό Tηλ: 210 96 44 767 Fax: 210 96 18 867 e-mail : info@sourmena.gr www.sourmena.gr www.facebook.com/sourmena.gr 23