ΘEOΔOΣHΣ ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΠΑΘΩΝ 3. ΒΥΡΩΝ Ο ΔΙΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟΣ Ο διάβολος αν πιστέψομε πως υπάρχει πρέπει, αφού ο στόχος του είναι το κακό, να είναι κάποιος ο οποίος μπαίνει στην ζωή μας για να προσβάλει τα ήθη που αιώνες τώρα αγωνίστηκαν οι πρόγονοί μας να μας εξασφαλίσουν για να διάγομε έναν βίο που να ξεφεύγει από την αήθη κατάσταση των ζώων. Έτσι, ενώ έχομε μάθει να ερωτευόμαστε από μια ορισμένη ηλικία και πάνω, να επιδιώκομε να βρίσκομε συντρόφους από το αντίθετό μας φύλο δίνοντάς τους όρκους πίστεως και να αποφεύγομε να κάνομε έρωτα με τα αδέλφια μας ή τα παιδιά μας, εκείνος μας προτρέπει να κάνομε τα αντίθετα. Επειδή, όμως, εκτός από δόλιος, είναι και ευφυής, ο διάβολος έχει πάντοτε την πρόνοια να μην παρουσιάζεται αυτοπροσώπως για να μας προτρέψει να παραβιάσομε χωρίς ίχνος ενοχής καθιερωμένους κανόνες της κοινωνίας μας, οι οποίοι απορρέουν από την βούληση του Θεού, αλλά να φροντίζει, μπαίνοντάς μέσα μας αθόρυβα, να μας παρασύρει στην παρανομία με ύπουλο τρόπο. Συνηθίζει, μάλιστα, για να έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να φέρει εις πέρας το καταστροφικό έργο του, να μην επιλέγει να μπαίνει μέσα σε βλάκες και περιορισμένων δυνατοτήτων και ικανοτήτων πρόσωπα αλλά σε ανθρώπους που διαθέτουν εξυπνάδα, ταλέντο και οτιδήποτε άλλο τους επιτρέπει να κινούνται με ευχέρεια ανάμεσά μας μεταφέροντάς μας τα μηνύματά του. Ο Βύρων 27 της κο- [ 148 ]
BYPΩN O ΔIEΣTPAMMENOΣ μητείας του Νότινγχαμ της Αγγλίας, ας πούμε, ήταν ένα τέτοιο, χωρίς αμφιβολία, πρόσωπο. Το πιο σοβαρό ελάττωμα του ανθρώπου αυτού, και μόνιμη πηγή δυστυχίας του, ήταν πως γεννήθηκε με μιαν ελαφράν αναπηρία στο δεξί ποδαράκι του, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να κουτσαίνει. Κατά τα άλλα, ήταν ένας εξαιρετικά ευνοημένος άνθρωπος. Ανήκε σε πλούσια 28 οικογένεια ευγενών 29. Η αριστοκρατική καταγωγή του μαζί με τις πνευματικές αρετές του τού εξασφάλισαν την άνεση, για να λάβει αξιόλογη μόρφωση 30. Επιπλέον, διέθετε ομορφιά, σπουδαίο ποιητικό ταλέντο, πάθος, επαναστατικό φρόνημα, αφοβιά. Αυτός λοιπόν, ο οξυδερκής αριστοκράτης, ο ωραίος ανάπηρος, ο ριψοκίνδυνος επαναστάτης, ο έμπλεος πάθους ποιητής βάλθηκε από τον διάβολο να αναστατώσει την συντηρητική κοινωνία της χώρας του. Έτσι, τον καιρό που ήταν φοιτητής νιώθει να τον κυριεύει το σφοδρό ερωτικό πάθος για ένα 15χρονο αγόρι της εκκλησιαστικής χορωδίας, κάτι που το ξαναβιώνει λίγα χρόνια μετά, σε κάποιον άλλο μακρινό τόπο, για έναν άλλο έφηβο. Από 21 έως 22 ετών, ορισμένως, αποφάσισε να ταξιδέψει έξω από τα σύνορα της πατρίδας του πρώτα στην Ισπανία, μετά στην Αλβανία κι ύστερα στην Αθήνα. Τέτοιες περιπλανήσεις, βέβαια, αποτελούσαν έθος για τους ευγενείς της εποχής εκείνης. Γι αυτόν, όμως, οι φίλοι του λέγανε πως πήρε τούτη την απόφαση προς αναζήτηση εμπειριών που θα ικανοποιούσαν τις ομοφυλοφιλικές διαθέσεις του. Και πράγματι, στην Αθήνα ερωτεύθηκε παράφορα ένα [ 149 ]
ΘEOΔOΣHΣ ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΠΑΘΩΝ σχεδόν 16χρονο αγόρι, απέναντι στο οποίο, σε ανταπόδοση της ανταπόκρισής του στο πάθος του, υπήρξε εξαιρετικά γενναιόδωρος. Πέρα από το γεγονός, δηλαδή, ότι φρόντισε για την εκπαίδευσή του, του κληροδότησε ένα τεράστιο χρηματικό ποσό περίπου το διπλό από εκείνο που διέθεσε για την επισκευή του στόλου των Ελλήνων, όταν αργότερα, σε ηλικία 35 χρονών, αποφάσισε να συμβάλει στον αγώνα τους υπέρ της ανεξαρτησίας των από τους Τούρκους. Δυστυχώς, τα σχέδιά του σχετικά με την συμμετοχή του στην ελληνική επανάσταση διακόπηκαν αναπάντεχα, όταν ούτε έναν χρόνο καλά-καλά μετά, στα 36 του, τον βρήκε ο θάνατος άδοξα όχι πολεμώντας αλλά στο κρεβάτι, χτυπημένο από βαρύ κρυολόγημα που του προκάλεσε υψηλό πυρετό. Σε αυτό το αναμεταξύ, πάντως, από τον θυελλώδη έρωτά του με τον έφηβο των Αθηνών ως τον θάνατό του στην Ελλάδα, δεν έπαψε να προκαλεί με τις πάσης φύσεως ερωτικές σχέσεις του φυσιολογικές και νόμιμες, ομοφυλοφιλικές, παιδοφυλικές, αιμομικτικές. 27 ετών, ορισμένως, παντρεύτηκε, αλλά πολύ γρήγορα, ύστερα από έναν μόλις χρόνο, η γυναίκα του, παίρνοντας μαζί της την κόρη που απέκτησαν, τον εγκατέλειψε κατηγορώντας τον για σοδομισμό 31. Στον κατάλογο των ερωτικών συντρόφων του περιλαμβάνονταν παιδιά, νεαροί και γυναίκες μεταξύ των οποίων και η ετεροθαλής αδελφή του, με την οποία, μάλιστα, λεγόταν πως είχε αποκτήσει και μια κόρη. Κι ακολούθησε τον ακόλαστο αυτό βίο ξέροντας ότι ο κίνδυνος παραμόνευε σε κάθε στιγμή της ζωής του, σε κάθε επιδίωξή του. [ 150 ]
BYPΩN O ΔIEΣTPAMMENOΣ Γιατί στις ιστορίες αυτές, όπου ο διάβολος μπαίνει στην ψυχή κάποιου συνανθρώπου μας, για να τον χρησιμοποιήσει προκειμένου να ανατρέψει τα χρηστά ήθη της κοινωνίας μας, υπάρχει συνήθως ένα συμβόλαιο μεταξύ του ηθικού αυτουργού και του εκτελεστή των προθέσεων του τελευταίου αυτού, μια συμφωνία ότι ο διάβολος είναι έτοιμος να προσφέρει στον φορέα του ακίνδυνα όποια χαρά θα μπορούσε να τον κάνει ευτυχισμένο με αντάλλαγμα ο φορέας του, ύστερα από την εκπνοή ενός χρονικού διαστήματος που θα έχουν συμφωνήσει, να του παραδοθεί 32. Εκείνος, όμως, αρνήθηκε κάθε συναλλαγή με τον διάβολο. Έγινε, θα έλεγε κανείς, οικειοθελώς, χωρίς όρους και παραπομπές, όργανο του διαβόλου και, όποτε, εξαιτίας του ανάρμοστου τρόπου διαβίωσής του, βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα, δεν καταδέχθηκε να ζητήσει την βοήθειά του. Και την πλήρωσε ακριβά την ανεξαρτησία του αυτή. Όχι μόνο γιατί, καθώς η κοινωνία της χώρας του δεν μπορούσε να αντέξει την ακόλαστη συμπεριφορά του, αναγκάστηκε αυτός, απροστάτευτος, κάποια στιγμή μετά την διάλυση του γάμου του, στα 28 του, να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να μην επιστρέψει σε αυτήν ποτέ, διαμένοντας σε διάφορες χώρες 33, αλλά και επειδή, μετά τον θάνατό του, την ησυχία, που κάθε νεκρός δικαιούται, το άψυχο σώμα του δεν μπόρεσε για αρκετό διάστημα να την βρει αν εξαιρέσει κανείς την καρδιά του. Γιατί, οι Έλληνες, που στα μάτια τους πήρε την μορφή θρυλικού ήρωα, είχαν την πρόνοια να την κρατήσουν, για να την θάψουν κάτω από ένα δέντρο στο Μεσολόγγι, και να γλιτώσει, έτσι, [ 151 ]
ΘEOΔOΣHΣ ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΠΑΘΩΝ αυτή τουλάχιστον, από την ταλαιπωρία που υπέστη το υπόλοιπο, ταριχευμένο, κουφάρι του, το οποίο χρειάστηκε δυο ολόκληρους μήνες μέχρι να φτάσει στην πατρίδα του, το Νότινγχαμ και να ταφεί εκεί, αφού, προηγουμένως, το αβαείο του Γουέστμινστερ 34, όπου επιχειρήθηκε να γίνει ο ενταφιασμός του, αρνήθηκε να το δεχτεί. [ 152 ]
Είμαστε ο καθένας μας μάρτυρας μιας διαρκούς διαμάχης μέσα μας: της σύγκρουσης μεταξύ των παθών και του λόγου. Εμείς, για το καλό το δικό μας, υποστήριξαν στην συντριπτική πλειοψηφία τους οι φιλόσοφοι, οφείλομε να φροντίζομε από την διαμάχη αυτή νικητής να βγαίνει κάθε φορά ο λόγος. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι είμαστε σκλάβοι των παθών και ότι δίχως αυτά στην ζωή μας δεν θα ήμασταν παρά αδρανείς υπάρξεις, όντα που απλώς θα σκεφτόμασταν χωρίς να κάνομε τίποτα. Στα πάθη, να ξέρεις, μπορεί να ελπίζεις ότι θα ξεπεράσεις τα όρια του κοινού, βαρετού ανθρώπου, αλλά και στα πάθη να φοβάσαι ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος της καταστροφής σου. Έστω κι έτσι, όμως, ακόμη κι αν, ζώντας με τα πάθη, κινδυνεύεις να καταστραφείς, είναι καλύτερα, αντί να περιπέσεις στην θανατηφόρα αδράνεια που σου επιφυλάσσει η απουσία των παθών. Ζωντανά τα πάθη, μπορούμε να πούμε παραφράζοντας τα λόγια του Λούθηρου, είναι η καταστροφή σου, πεθαίνοντας, όμως, θα γίνουν ο θάνατός σου!