Η διείσδυση και η προοπτική των ΑΠΕ στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

Η διείσδυση και η προοπτική των ΑΠΕ στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας Ημερίδα LaRInEM, ΑΠΘ 5 Ιουνίου 2015 Δρ. Χριστόφορος Ζούμας Διευθυντής Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας 1

Περιεχόμενα A. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΙ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΑΠΕ Στόχοι 20-20-20. Ευρώπη Ελλάδα. Σύγκριση των ευρωπαϊκών μηχανισμών στήριξης Το σύστημα των εγγυημένων τιμών για τις ΑΠΕ στην Ελλάδα Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ και η διαχρονική εξέλιξή του Αποτίμηση τρέχουσας κατάστασης σε σχέση με τους στόχους Β. ΟΙ ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΠΡΟΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΓΟΡΑ Συμμετοχή στον ΗΕΠ, Εκκαθάριση & Διακανονισμός ΗΕΠ Επίδραση των ΑΠΕ στη διαμόρφωση της ΟΤΣ Γ. Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΑΠΕ Το Ευρωπαϊκό πλαίσιο κατευθυντήριες γραμμές Οι ΑΠΕ ενεργά σε συστήματα αγοράς 2

Οι Ευρωπαϊκοί Στόχοι για τις ΑΠΕ (20-20-20) Ρύποι, Κατανάλωση, Ενεργειακή Αποδοτικότητα 2010 2020 2050 2001/77/ΕΚ Μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη εθνική κατανάλωση ενέργειας: EU 12% Μερίδιο ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ηλεκ. ενέργειας: EU 22,1% - GR 20,1% 2009/28/ΕΚ Μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη εθνική κατανάλωση ενέργειας: EU 20%-GR 18% Μερίδιο ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ενέργειας στις μεταφορές: EU/GR 10% Μείωση εκπομπών σε σχέση με 1990: EU 20% Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας: EU 20% Οδικός Χάρτης για το 2050 / 2011 Μείωση εκπομπών σε σχέση με 1990: EU 80% 2030 2030 Πλαίσιο Κλιματικής & Ενεργειακής Πολιτικής / 2014 Μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη εθνική κατανάλωση ενέργειας: EU 27% Μείωση εκπομπών σε σχέση με 1990: EU 40% Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας: EU 27% 3

Οι Ελληνικοί Στόχοι για τις ΑΠΕ (20-20-20) 2010 2020 Ν.3468/2006 Στόχοι 2010-2020 Μερίδιο ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ηλεκ. ενέργειας: 20,1% (2010) 29% (2020) Ν.3851/2010 & Εθνικό Σχέδιο Δράσης Στόχοι 2020 Μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη εθνική κατανάλωση ενέργειας: 20% Μερίδιο ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ηλεκ. ενέργειας: 40% Μερίδιο ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ενέργειας στις μεταφορές: 10% Συμμετοχή ΑΠΕ στην κατανάλωση θέρμανσης/ψύξης: 20% 2050 Μακροχρόνιος Ενεργειακός Σχεδιασμός (2012) Εξετάζεται η πιθανή πορεία του ελληνικού ενεργειακού συστήματος μέχρι το 2050, μέσω εναλλακτικών σεναρίων, θεωρώντας ότι έχουν επιτευχθεί οι στόχοι 20-20-20 έως το 2020. Παρουσιάζονται οι απαιτήσεις της εθνικής ενεργειακής στρατηγικής και όχι η υιοθέτηση ενός αυστηρά καθορισμένου σεναρίου. * Στην επίτευξη στόχων συμπεριλαμβάνονται και οι μεγάλοι ΥΗΣ οι οποίοι ακολουθούν διαφορετικό σύστημα αποζημίωσης. 4

Μηχανισμοί στήριξης ΑΠΕ στην Ευρώπη Τα κράτη μέλη επιλέγουν το σύστημα τους Πηγή: EU Renewable energy support schemes -Status quo and Need for reform-, Dr.Mario Ragwitz, Fraunhofer-Institute, Workshop in preparation of Commission review of EU Guidelines on State Aid for Environmental Protection, April 2014 5

Επιλέγοντας το κατάλληλο μηχανισμό στήριξης Ποιοτικοί & ποσοτικοί παράγοντες Πηγή: EU Renewable energy support schemes -Status quo and Need for reform-, Dr.Mario Ragwitz, Fraunhofer-Institute, Workshop in preparation of Commission review of EU Guidelines on State Aid for Environmental Protection, April 2014 6

GR-FiTs: Η Ελλάδα προσφέρει υψηλά επίπεδα επιδότησης Total RES received support in 2013 Σημείωση: Για τα συστήματα FiT η ενίσχυση υπολογίζεται αφαιρώντας την τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς από το αρχικό FIT. Για το 2013 η μέση τιμή χονδρεμπορικής που λαμβάνεται υπόψη για τους υπολογισμούς της Ελλάδας είναι 70,5 /MWh, ενώ η τιμή αυτή για την Γερμανία και την Ιταλία ήταν αντίστοιχα 37,8 και 61,55 /MWh. 7 Πηγή: CEER Status Review of Renewable and Energy Efficiency Support Schemes in Europe in 2012 and 2013, CEER, 15 January 2015, Ref. C14-SDE-44-03

MW GWh Οι στόχοι που τέθηκαν σε συνδυασμό με τις εγγυημένες τιμές είχαν σαν αποτέλεσμα σημαντική διείσδυση νέων ΑΠΕ και την αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή. Η διείσδυση των ΑΠΕ στην περίοδο 2007-2014 Εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ 9.000 Φ/Β στεγών 10kW 14.000 Ηλεκτροπαραγωγή (GWhs) από ΑΠΕ Φ/Β στεγών 10kW 8.000 Βιομάζα 12.000 Βιομάζα 7.000 6.000 5.000 Αιολικά (συμπεριλαμβανομένων θαλασσίων) Ηλιοθερμικά 10.000 8.000 Αιολικά (συμπεριλαμβανομένων θαλασσίων) Ηλιοθερμικά 4.000 3.000 2.000 1.000 Φωτοβολταικά Μικρά υδροηλεκτρικά (0-15MW) 6.000 4.000 2.000 Φωτοβολταικά Μικρά υδροηλεκτρικά (0-15MW) 0 2007 2014 Μεγάλα υδροηλεκτρικά (>15MW) - 2007 2014 Μεγάλα υδροηλεκτρικά (>15MW) Σημείωση: Στους στόχους της EU η παραγωγή από τα μεγάλα υδροηλεκτρικά συμπεριλαμβάνεται κατά τον υπολογισμό του μεριδίου ΑΠΕ στην συνολική ηλεκτροπαραγωγής της EU. 8

Υλοποίηση των Εθνικών Στόχων - 2007 Πρώτη κατανομή δυναμικότητας Φ/Β Δεν τίθενται στόχοι για την διείσδυση συγκεκριμένων MW ανά τεχνολογία πλην των φωτοβολταικών Α ΦΑΣΗ Προγράμματος Ανάπτυξης ΦΒ (Μάιος και Ιούλιος 2007) Υ.Α. ΥΠΕΚΑ/Δ6/Φ1/οικ.8684/3.5.2007 Υ.Α. ΥΠΕΚΑ/Δ6/Φ1/οικ.15450/24.7.2007 Πρώτη εθνική προσπάθεια για οργανωμένη χωρική ανάπτυξη φωτοβολταικών σταθμών, λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία ηλιοφάνειας και θερμοκρασίας και τις αυξημένες ανάγκες ζήτησης του νότιου συστήματος. Στόχος η ανάπτυξη μικρών σταθμών έως 150kW κοντά στις καταναλώσεις (αποκεντρωμένη παραγωγή), η δημιουργία θέσεων εργασίας και η αύξηση του εισοδήματος τοπικών παραγωγών. Στόχος εγκατεστημένης ισχύος ΦΒ για 2020 50 Κατανομή Φ/Β στο Ηπειρωτικό Σύστημα 9% Διασυνδεδεμένο ΜΔΝ Αυτοπαραγωγοί 200 590 35% 29% 20 kwp >20 και 150 kwp >150 και 2 MWp Σύνολο: 840ΜW 27% 2 MWp Σημείωση: Στα >2MW συμπεριλαμβάνονται και τα 50MW στη Μεγαλόπολη 9

4.341 MW MW 9.520 MW 14.950 MW Υλοποίηση των Εθνικών Στόχων - 2010 Στόχοι για όλες τις τεχνολογίες ΑΠΕ Επιδιωκόμενη Αναλογία Εγκατεστημένης Ισχύος ΑΠΕ (Οκτ. 2010) Υ.Α. ΥΠΕΚΑ/Φ1/οικ.19598/01.10.2010 Τίθενται επιδιωκόμενοι στόχοι διείσδυσης για όλες τις τεχνολογίες ΑΠΕ. Οι στόχοι για τα Φ/Β για το 2020 αυξάνονται κατά 162% σε σχέση με τους στόχους που είχε θέσει ή Α φάση προγράμματος ανάπτυξης Φ/Β. 16.000 14.000 350 Βιομάζα 12.000 10.000 200 7500 Αιολικά (συμπεριλαμβανομένων θαλασσίων) Ηλιοθερμικά 8.000 6.000 4.000 2.000 4000 41 1500 983 114 ΦΒ 300 185 ΜΥΗΣ 3018 3400 2200 350 4300 Φωτοβολταικά (αγροτικά αντίστοιχα 500 και 750MW) Μικρά υδροηλεκτρικά (0-15MW) Μεγάλα υδροηλεκτρικά (>15MW) 0 Εγκατεστημένη Ισχύς Σεπτέμβριος 2010 Στόχος 2014 Στόχος 2020 Σημείωση: Στους στόχους για τα φωτοβολταικα δεν συμπεριλαμβάνονται τα φωτοβολταικα στεγών. 10

GR-FiTs: Η εξέλιξη του συστήματος εκτός Φ/Β Κατηγορία Ν.3468/2006 Ν.3851/2010 Ν.4093/2012 Ν.4152/2013 Αιολικά 73 (84,6 ΜΔΝ) 87,85 (99,45 ΜΔΝ) / +20% ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΙΔΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ (πωλήσεις περιόδου Ιούλιος 2012-Ιούνιος 2014) Λοιπές ΑΠΕ 73 (84,6 ΜΔΝ) 87,85 (99,45 ΜΔΝ) / +20% 90 (ΧΕ)/ 80(ΜΕ) 11 10% Μειώσεις στις τιμές βάσει δηλώσεων ΜΕ/ΧΕ: Ν.4254/2014 (new deal) Θαλάσσια αιολικά 90 Αιολικά -4% - Βιομάζα/ Βιοαέριο -5% ΦΒ στεγών -21% 5ΜW: 105 (ΧΕ)/ 85 (ΜΕ) >5MW: 105 (ΧΕ)/ 82 (ΜΕ) ΜΔΝ: 110 (ΧΕ)/ 90 (ΜΕ) Αιολικά 50 kw - 250 - ΜΥΗΣ ( 15ΜW) 73 (84,6 ΜΔΝ) 87,85 / +20% ΜΥΗΣ -3% 1ΜW: 105 (ΧΕ)/ 85 (ΜΕ) 1MW-5MW: 105 (ΧΕ)/ 83 (ΜΕ) 5MW-15MW: 100 (ΧΕ)/ 80 (ΜΕ) Ηλιακά πλην ΦΒ 5ΜW/ Ήλιοθερμικά Ηλιακά πλην ΦΒ > 5ΜW/ Ηλιοθερμικά Ηλιοθερμικά με αποθήκευση (2hrs) 250 (270 ΜΔΝ) 264,85/ +6% 230 (250 ΜΔΝ) 264,85/ +6% ΑΠΕ σε λειτουργία Νέα ΑΠΕ 260 (XE)/ 200 (ME) - 284,85 280 (XE)/ 220 (ME) Γεωθερμία 73 (84,6 ΜΔΝ) 99,45-150/ 36-105% Εκπτωτικό 143 (XE)/ 130 (ME) χαμ. θερμοκ. 110 (XE)/ 100 (ME) υψηλ. θερμοκ. τιμολόγιο 10% Βιομάζα 73 (84,6 ΜΔΝ) 99,45-200/ 36-174% στην αξία του 2013 108-198 (ΧΕ)/ 94-180 (ΜΕ) Βιοαέριο 73 (84,6 ΜΔΝ) 200-220/ 174-201% 209-230 (ΧΕ)/130-209 (ΜΕ) Σ.Η.Θ.Υ.Α. 73 (84,6 ΜΔΝ) 87,85*ΣΡ (99,45*ΣΡ ΜΔΝ) 61-92+ΠΤ (ΧΕ)/ 57-80 + ΠΤ (ΜΕ) ΧΕ: Χωρίς Ενίσχυση, ΜΕ: Με Ενίσχυση, ΠΤ:Συντελεστής Προσαρμογής Τιμής ΣΗΘΥΑ

GR-FiTs: Η εξέλιξη του συστήματος εκτός Φ/Β Κατηγορία Ν.3468/ 2006 (Ιουν. 2006) Ν.3734/2009 (Ιαν.2009) και Ν.3851/2010 (Ιουν. 2010) ΥΑΠΕ/Φ1/οικ. 2262 και 2266 (Ιαν. 2012) ΥΑΠΕ/Φ1/οικ. 2301 και 2302 (Αυγ. 2012) Ν.4093/2012 (Νοεμ.12) Ν.4152/2013 (Μάιος 13) ΥΑΠΕ/Φ1/1288 /9011 (Μάιος 2013) Φ/Β 100 kw 450 2/2009: 450 2/2013: 336,23 Φ/Β >100 kw 400 2/2009: 400 2/2013: 298,87 Φ/Β 100 kw (ΜΔΝ) 450 2/2009: 500 2/2013: 373,59 Φ/Β >100 kw (ΜΔΝ) 400 2/2009: 450 2/2013: 336,23 2/2012: 328,6 2/2013: 284,20 2/2013: 214,88 2/2012: 292,08 2/2013: 252,62 2/2013: 171,9 2/2012: 328,6 2/2013: 284,20 (ανεξαρτήτως ισχύος) Φ/Β στεγών 10kW - 550 2/2012: 495 2/2013: 446,74 2/2013: 214,88 (ανεξαρτήτως ισχύος) 2/2012: 250 2/2013: 238,75 ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΙΔΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ (πωλήσεις περιόδου Ιούλιος 2012-Ιούνιος 2014) 25-30% Κατάργηση 18-36μηνου (με 4 μήνες προθεσμία) Αναστολή συμβάσεων - 2/2013: 120 2/2013: 95 2/2013: 100 (ανεξαρτήτως ισχύος) 2/2013: 125 Κατηγορία Ν.4254/2014 (Απρίλιος 2014) Μεσοσταθμική μείωση FIT των εν λειτουργία ΦΒ Φ/Β 100 kw 2/2013 (XE) 285 2/2013 (ME) 205 Φ/Β >100 kw π.χ. 1MW 2/2013 (XE) 240 2/2013 (ME) 145-14 % Εκπτωτικό τιμολόγιο 20- - 35% 37,5% στην αξία του 2013 Σημείωση: O N.3734/2009 εισάγει πίνακα FIT στον οποίο οι τιμές μειώνονται ανά εξάμηνο υπογραφής της σύμβασης πώλησης. Προβλέπεται κλείδωμα τιμών για 18 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης. Στο παράδειγμα δίνονται το εξάμηνο εκκίνησης και ένα για το εξάμηνο που ξεκινά από Φεβρουάριο 2013. Φωτοβολταικά στεγών 10kW 2/2013: 295-22% - Σημείωση: Το New Deal αναπροσάρμοσε τις τιμές των Φ/Β με βάσει το τρίμηνο σύνδεσης και όχι το πότε υπογράφηκε η σύμβαση. 12

ΜWs Η απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας και οι υψηλές τιμές των Φ/Β πυροδότησε έναν αγώνα δρόμου για την υπογραφή συμβάσεων και συνδέσεων 2500 ΑΙΟΛΙΚΑ ΒΙΟΜΑΖΑ-ΒΙΟΑΕΡΙΟ ΜΥΗΣ ΣΗΘΥΑ ΦΒ 2000 Κλείδωμα FIT Φ/Β για 18 μήνες, ισχύς μέτρου μέχρι Μάρτιο 2013 1500 1.540 1000 500 0 0 915 517 301 828 699 749 722 563 107 4 39 2 33 49 109 201 225 229 299 1 11 257 22 70 67 75 129 149 82 102 135 70 105 Μέχρι και 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Συμβάσεις πώλησης (ΜW): 971 258 203 200 751 2.285 918 257 292 ω Συνδέσεις (MW): 715 101 120 354 353 624 810 1.009 136 Ν.3468/2006 FiTs ανα κατηγορία ΑΠΕ + ΦΒ Ν.3734/2009 Πίνακας FiT ΦΒ 18μηνα Ν.2851/2010 Απλοποίηση αδειοδότησης Ν.4093/2012 Επιβολή έκτακτης εισφοράς Κατάργηση 18μηνου (deadline Μάρτιος 2013!) 13

Πριν το 2009 Α Τριμ. 2009 Β Τριμ. 2009 Γ Τριμ. 2009 Δ Τριμ. 2009 Α Τριμ. 2010 Β Τριμ. 2010 Γ Τριμ. 2010 Δ Τριμ. 2010 Α Τριμ. 2011 Β Τριμ. 2011 Γ Τριμ. 2011 Δ Τριμ. 2011 Α Τριμ. 2012 Β Τριμ. 2012 Γ Τριμ. 2012 Δ Τριμ. 2012 Α Τριμ. 2013 Β Τριμ. 2013 FiTs ( /MWh) /kw MWs Η μείωση στις FIT θα έπρεπε να είχε ακολουθεί την μείωση του κόστους τεχνολογίας, και το κόστος δανεισμού 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 Κόστος επένδυσης Φ/Β 100kW vs. FiT πριν και μετά New Deal 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 900 800 700 600 500 400 Διακύμανση τιμών για τα εγκατεστημένα Φ/Β < 100kW πριν και μετά New Deal 403 /MWh 428 /MWh 900 800 700 600 500 400 285 /MWh 360 /MWh 0,15 0,10 0,05 0,00 2.000 1.000-300 200 100-450 /MWh 460 /MWh 300 200 100 0 377 /MWh Μέσο FiT 421 /MWh Μέσο FiT 362 /MWh FiTs ( /MWh) προ New Deal FiTs ( /MWh) μετά New Deal Μέσο κόστος επένδυσης βάσει δηλώσεων Ν.4254/2014 /kw 14

Η υψηλή διείσδυση ΑΠΕ σε συνδυασμό με χαμηλές ΟΤΣ οδήγησε την πολιτεία να πάρει μέτρα για να συγκρατήσει την αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ Συμβολή της κάθε συνιστώσας στον ΕΛ 100% 80% Έκτακτη Εισφορά (Ν.4093/12012) Τέλος ΕΡΤ 60% 40% Δικαιώματα Εκπομπής Αερίων Θερμ/πιου (Ν.3851/2010) Ειδικό Τέλος Λιγνίτη (Ν.4042/2012) ΕΤΜΕΑΡ (Ν.2773/1999) 20% 0% 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ΜΜΚ (Ν.4152/2013) Εκκαθάριση αποκλίσεων (Ν.2773/1999) ΗΕΠ (Ν.2773/1999) -20% Σημείωση: Πριν το 2011 έχουμε το άθροισμα των εισροών από την εκκαθάριση αποκλίσεων και οι εισροών ΗΕΠ. 15

/MWh Το μείγμα τεχνολογιών ΑΠΕ που διαμορφώθηκε στο Α τρίμηνο 2013 είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους 250 200 Μεσοσταθμικό κόστος ΑΠΕ vs μέσο έσοδο των κύριων συνιστωσών του Ε.Λ. Μέσοσταθμικό κόστος ΑΠΕ ΜΜΚ ΜΔΝ ΕΤΜΕΑΡ ΗΕΠ + Αποκλίσεις 183,9 207,9 New Deal 179,9 150 138,44 15,80 100 105,08 25,19 18,35 101,61 50 32,16 20,79 49,24 62,99 39,94 49,68 48,20 0 2010 2011 2012 2013 2014 ΕΤΗΣΙΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ/ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΣΤΟΝ Ε.Λ. -65,4εκ. -91,8εκ. -147εκ. - 218 εκ. +107εκ. 29,91 42,39 Σημείωση: Για τα έτη 2010 και 2011 δεν βρέθηκαν στοιχεία για τον υπολογισμό της συνιστώσας ΜΜΚ ΜΔΝ 16

Ιαν-12 Φεβ-12 Μαρ-12 Απρ-12 Μαϊ-12 Ιουν-12 Ιουλ-12 Αυγ-12 Σεπ-12 Οκτ-12 Νοε-12 Δεκ-12 Ιαν-13 Φεβ-13 Μαρ-13 Απρ-13 Μαϊ-13 Ιουν-13 Ιουλ-13 Αυγ-13 Σεπ-13 Οκτ-13 Νοε-13 Δεκ-13 Ιαν-14 Φεβ-14 Μαρ-14 Απρ-14 Μαϊ-14 Ιουν-14 Ιουλ-14 Αυγ-14 Σεπ-14 Οκτ-14 Νοε-14 Δεκ-14 Ιαν-15 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 εκ. /MWh Το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού θα προσέγγιζε τα 4δις χωρίς την λήψη μέτρων μετά τον Ιανουάριο 2012 1.800 1.600 1.400 1.200 (1) OΤΣ 2014 54 /MWh & 2015: 55 /MWh και 2016: 57 /MWh, ΕΤΜΕΑΡ 19,73 /MWh και μέτρα περιόδου IΙ/IIΙ (N.4254/2014) (2) Χωρίς μέτρα περιόδου ΙΙΙ (Ν.4254/2014) και με ΕΤΜΕΑΡ 14,96 /MWh ΕΤΜΕΑΡ 25 (2) Δεκ-15: 1.424 εκ 20 1.000 15 800 (2) Δεκ-14: 882 εκ 600 (2) Δεκ-13: 568 εκ 10 400 200 Πιστωτικό τιμολόγιο 305m (1) Δεκ-13: 264 εκ (1) Δεκ-14: 157 εκ 5 (1) Δεκ-15: -4 εκ 0-200 Ν.4093/2012 Επιβολή έκτακτης εισφοράς Α. τρίμηνο 13: Σύνδεση 765MW λόγω εκπνοής προθεσμίας τήρησης 18μηνου Ν.4254/2014 Πιστωτικό τιμολόγιο στην αξία 2013 Ν.4254/2014 Νέες τιμές New Deal Προβλέψεις (Δελτίο Ε.Λ. Απρίλιος 2015) 0 17

Σύνολο: 7.635 MW Σύνολο: 9.520 MW Σύνολο: 14.950 MW Απόκλιση στόχων μείγματος τεχνολογιών 2014 Τηρουμένων των αναλογιών και της υφιστάμενης οικονομικής κρίσης οι στόχοι για το 2020 χρήζουν αναθεώρησης 16.000 14.000 350 12.000 10.000 200 7500 8.000 6.000 47 1978 4000 2200 4.000 2221 1500 220 300 350 2.000 3169 3400 4300 0 2014 Στόχος 2014 Στόχος 2020 Μεγάλα υδροηλεκτρικά (>15MW) Φωτοβολταικά Αιολικά (συμπεριλαμβανομένων θαλασσίων) Μικρά υδροηλεκτρικά (0-15MW) Ηλιοθερμικά Βιομάζα-Βιοαέριο 18

GWh Ο εθνικός στόχος για 40% ηλεκτροπαραγωγή ΑΠΕ το 2020 δύσκολα θα επιτευχθεί παρά τα χαμηλά επίπεδα της κατανάλωσης 45% 40% Μερίδιο ΑΠΕ στην εθνική ηλεκτροπαραγωγή Εθνική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας (GWh) 70.000 68.000 35% 66.000 30% 25% 64.000 62.000 20% 40,0% 15% 60.000 10% 5% 7,8% 8,2% 8,9% 9,3% 9,6% 11,0% 12,3% 13,8% 16,4% 21,2% 58.000 56.000 0% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2020 Στόχος Ν.3851/2010 Πηγή: Eurostat 54.000 19

ktoe Είμαστε ωστόσο κοντά στο στόχο του 2020 για την εθνική κατανάλωση ενέργειας (2009/28/ΕΚ) ; 20% 25.000 18% 16% 21.120 21.631 22.181 22.672 22.010 21.221 19.632 19.558 20.000 14% 12% Μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη εθνική κατανάλωση Ακαθάριστη εθνική κατανάλωση (ktoe) 17.756 15.968 15.000 10% 18% 8% 6% 4% 6,9% 7,0% 7,2% 8,2% 8,0% 8,5% 9,8% 10,9% 13,4% 15,0% 10.000 5.000 2% 0% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2020 target Πηγή: Eurostat 0 20

Προ-ημερήσια Αγορά ΗΕ (Σύστημα Συναλλαγών ΗΕΠ) Η συμμετοχή των ΑΠΕ Ελληνική Αγορά ΗΕ Πυλώνας Συστήματος Συναλλαγών Πυλώνας Συμβάσεων Αγοραπωλησίας Ενέργειας ΑΠΕ Μοντέλο της Ελληνικής Χονδρεμπορικής Αγοράς Υποχρεωτική Κοινοπραξία Λειτουργία Προ-ημερήσιας Αγοράς και Εκκαθάριση Αποκλίσεων Τεχνική επίλυση συν-βελτιστοποίησης ενέργειας και εφεδρειών Ενεργό από 01-2009 / Πλήρης εφαρμογή εκκαθάρισης 09-2010 Προβλέψεις ΚΔΣ&ΣΗΕ ή ΚΣΗΕ & ΚΔΣ Συμμετοχή των ΑΠΕ Προτεραιότητα έγχυσης ΑΠΕ σε ΗΕΠ και Πρόγραμμα Κατανομής Μη-τιμολογούμενες Προσφορές Έγχυσης Πρόβλεψη έγχυσης ΑΠΕ στον ΗΕΠ Προβλέψεις ανά τεχνολογία και επίπεδο τάσης Αρμοδιότητα του Διαχειριστή Συστήματος (ΔΕΣΜΗΕ/ΑΔΜΗΕ) Εκκαθάριση Αποκλίσεων Παραγωγής ΑΠΕ Κοινωνικοποίηση του κόστους του αποκλίσεων μέσω Uplifts 21

Προ-ημερήσια Αγορά ΗΕ (Σύστημα Συναλλαγών ΗΕΠ) Η εκκαθάριση των Συμβάσεων ΑΠΕ Εκκαθάριση των Συμβάσεων Αγοραπωλησίας ΑΠΕ Ανάκτηση τιμήματος από τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ Αρμοδιότητα ΛΑΓΗΕ (Ν.4001/2011) Εκτός των συμβάσεων Φ/Β Στεγών Σύμβαση Συμψηφισμού Από 01/2015 ΑΠΕ ΜΔΝ / Διαχειριστής ΜΔΝ Βάσει των συμβολαιοποιημένων τιμών για κάθε εγκατάσταση Σε μηνιαίο επίπεδο για το σύνολο της παραχθείσας ενέργειας Μετρήσεις ενέργειας σε Υ/Τ και Μ/Τ Προβολές/εκτίμηση παραχθείσας ενέργειας για την Χ/Τ Σε τριμηνιαία περίοδο (κάθε Φεβ-Ιουν-Οκτ) Διακανονισμός Χρεοπιστώσεων Εκκαθάρισης ΑΠΕ Βάσει των εκκαθαρισμένων αξιών Χρεοπιστώσεις (Εισροές/Εκκροές) Ειδικού Λογαριασμού (ΗΕΠ) ΛΑΓΗΕ (Αποκλίσεις, ΜΔΝ, ΕΤΜΕΑΡ, Ειδικό Τέλος Λιγνίτη, ΜΜΚΣΘ, Δικαιώματα Ρύπων) ΑΔΜΗΕ Πληρωμές ΛΑΓΗΕ βάσει διαθεσίμων του Ειδικού Λογαριασμού 22

Ex-ante Πρόβλεψη ΑΠΕ & ΟΤΣ Εκκαθαριζόμενη Ενέργεια ΑΠΕ 23

( /MWh) Επίδραση κατανομής ΑΠΕ στην ΟΤΣ (I) Συμπίεση της ΟΤΣ σε χαμηλότερα επίπεδα Προτεραιότητα Κατανομής ΑΠΕ (ΗΕΠ & Πρόγραμμα Κατανομής) Μη-Τιμολογούμενες Προσφορές Έγχυσης Μετατόπιση καμπύλης «προσφοράς» προς τα δεξιά Μείωση ΟΤΣ Μη-γραμμική Αντικειμενική Συνάρτηση ΗΕΠ Ακέραιες μεταβλητές απόφασης (τεχνικά ελάχιστα, κόστη εκκίνησης/σβέσης, περιορισμοί εφεδρείας) Η μεγέθυνση του Μη-Τιμολογούμενου μέρους της καμπύλης προσφοράς μπορεί να οδηγήσει σε μηδενικές τιμές την ΟΤΣ: Οι Τιμολογούμενες Προσφορές Έγχυσης με μηδενική τιμή κοστίζουν «μηδέν» στην αντικειμενική συνάρτηση. PPC Strikes Non-Priced Demand SMP1 SMP2 Non-Priced Injection DASQ1 DASQ2 (MWh) 24

Επίδραση κατανομής ΑΠΕ στην ΟΤΣ (IIa) Μη-γραμμικότητα μεταβολών / Μοντέλο επίλυσης Σενάρια ευαισθησίας μεταβολών μη-τιμολογούμενων τμημάτων στον ΗΕΠ Δεδομένα ΗΕΠ της «20140626». Εκτός ισχύος προβλέψεων «κανόνα 30%». Οριζόντια μεταβολή μη-τιμολογούμενων τμημάτων καμπύλης προσφοράς ΗΕΠ Scenario Avg.HT ( /MWh) Avg.LT ( /MWh) Avg.D ( /MWh) Base 60.590 46.855 56.584 Β_+50 58.783 46.629 55.238 Β_+100 53.785 46.503 51.662 Β_+150 63.736 46.791 58.794 Β_+200 64.040 46.611 58.956 Β_+300 54.909 46.406 52.429 Β_+400 51.421 42.587 48.845 Β_+500 57.162 44.082 53.347 Β_+600 53.919 41.075 50.173 Β_+700 53.727 38.185 49.194 Β_+800 51.529 32.066 45.852 Scenario Avg.HT ( /MWh) Avg.LT ( /MWh) Avg.D ( /MWh) Base 60.590 46.855 56.584 Β_-50 64.064 46.804 59.030 Β_-100 63.347 46.903 58.551 Β_-150 65.389 46.981 60.020 Β_-200 68.329 47.097 62.136 Β_-300 65.331 47.632 60.169 Β_-400 65.013 47.101 59.789 Β_-500 68.137 47.358 62.076 Β_-600 63.269 47.358 58.628 Β_-700 64.501 47.358 59.501 Β_-800 64.759 47.348 59.681 25

Επίδραση κατανομής ΑΠΕ στην ΟΤΣ (IIb) Ασθενέστερη σε μεταβολές αιχμιακών ωρών Σενάρια ευαισθησίας μεταβολών μη-τιμολογούμενων τμημάτων στον ΗΕΠ Δεδομένα ΗΕΠ της «20140626». Εκτός ισχύος προβλέψεων «κανόνα 30%». Αιχμιακή μεταβολή μη-τιμολογούμενων τμημάτων καμπύλης προσφοράς ΗΕΠ Scenario Avg.HT ( /MWh) Avg.LT ( /MWh) Avg.D ( /MWh) Base 60.590 46.855 56.584 P_+50 57.785 46.721 54.558 P_+100 54.732 46.721 52.395 P_+150 63.799 47.142 58.941 P_+200 64.040 47.142 59.111 P_+300 54.972 47.142 52.689 P_+400 51.941 47.142 50.541 P_+500 57.162 47.496 54.343 P_+600 55.407 47.496 53.100 P_+700 61.239 46.772 57.020 P_+800 51.529 47.496 50.353 Scenario Avg.HT ( /MWh) Avg.LT ( /MWh) Avg.D ( /MWh) Base 60.590 46.855 56.584 P_-50 64.064 46.721 59.006 P_-100 63.868 46.721 58.867 P_-150 65.611 46.721 60.101 P_-200 67.492 46.721 61.434 P_-300 65.331 46.721 59.903 P_-400 65.003 44.663 59.070 P_-500 67.690 44.663 60.974 P_-600 63.306 44.663 57.869 P_-700 64.438 44.663 58.671 P_-800 65.054 44.637 59.099 26

Συμπεράσματα Για τον μηχανισμό στήριξης Οι φιλόδοξοι στόχοι διείσδυσης υποστηρίχθηκαν από γενναιόδωρες επιδοτήσεις και αναπροσαρμογές τιμών Οι χρονικές διαφορές μεταξύ συμβολαιοποίησης και σύνδεσης κατέστησαν πρακτικά ανεπαρκή την κλιμάκωση τιμών FiTs καθώς και τα πρώτα μέτρα ανάσχεσης του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ Καθυστέρηση αναπροσαρμογής του μηχανισμού Αποσβέσεις επενδύσεων πολλαπλάσιας ταχύτητας σε σχέση με συμβατικές μονάδες Για την διείσδυση Η μεγάλη διείσδυση διανεμημένης παραγωγής στο δίκτυο απαιτεί την εξασφάλιση των απαραίτητων υποδομών μετρήσεων Για το Σύστημα Συναλλαγών Η συμπίεση της ΟΤΣ λόγω αυξημένων ΑΠΕ δεν αποτελεί ιδιαιτερότητα του ΗΕΠ Οι διαδικασίες εκκαθάρισης/διακανονισμού χρήζουν εφαρμογής αποτελεσματικών μέτρων για την μείωση του χρόνου πληρωμών και τη διαχείριση του χρηματοοικονομικού κόστους 27

Νέες κατευθυντήριες Γραμμές της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς περιβάλλοντος και ενέργειας 2014-2020 Σταδιακή εισαγωγή market-based μηχανισμών για καινούρια έργα Προώθηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας Υποστήριξη διασυνοριακών ενεργειακών υποδομών για την προώθηση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας Πρόβλεψη για την χορήγηση ενίσχυσης για τη διασφάλιση επαρκούς ισχύος παραγωγής ενέργειας Χρονοδιάγραμμα μετάβασης σε market-based συστήματα υποστήριξης ΑΠΕ 2015-2016 Πιλοτική φάση ελέγχου της ανταγωνιστικότητας προσφορών ΑΠΕ στην αγορά 2016 Τα ΑΠΕ συμμετέχουν απ ευθείας στην αγορά και λαμβάνουν επιπλέον ένα market premium 2017 Διαγωνιστικές διαδικασίες για την υποστήριξη νέων ΑΠΕ 28

Νέες κατευθυντήριες Γραμμές της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς περιβάλλοντος και ενέργειας 2014-2020 01/07/2014 : Αρχίζουν να ισχύουν οι νέες Κατευθυντήριες Γραμμές 01/07/ 2015: Διαδικασία διαγωνισμού για το 5% των νέων ΑΠΕ 01/07/ 2015: Προθεσμία για την κοινοποίηση των σχεδίων προσαρμογής για μειώσεις στο κόστος των ΑΠΕ 01/07/2016 : oι νέες εγκαταστάσεις ΑΠΕ πωλούν την ηλεκτρική ενέργεια στην αγορά τα υπάρχοντα υποστηρικτικά σχήματα πρέπει να συμμορφώνονται με τις νέες κατευθυντήριες γραμμές Εξαιρέσεις: - υποστηρικτικά συστήματα σε ισχύ για ενισχύσεις σε ΑΠΕ και ΣΗΘ: δύναται να συνεχιστούν έως ότου λήξουν, εκτός εάν τροποποιηθούν - υποστηρικτικά συστήματα για ενισχύσεις σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις ΑΠΕ 01/01/2017 : Υποβολή ανταγωνιστικών προσφορών για όλα τα νέα έργα ΑΠΕ 29

Ευχαριστώ για την προσοχή σας! 30