«ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟ ΚΡΙΣΗΣ» Οικονομία Κοινωνία Περιβάλλον Τεχνολογία Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010 Αίθουσα Εκδηλώσεων ΣΘΕΒ 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 1
Συντελεστές παραγωγής Γνωρίζαμε (Αdam Smith) το κεφάλαιο, την εργασία και το έδαφος Στην σύγχρονη Οικονομική Θεωρία υπάρχει και τέταρτος συντελεστής παραγωγής (Joseph Schumpeter) η επιχειρηματικότητα 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 2
επιχειρηματικότητα Προέρχεται από το «επιχειρώ»: κάνω κάτι καινούριο καινοτομώ-δημιουργώ χωρίς να είμαι απόλυτα σίγουρος για το τελικό αποτέλεσμα της προσπάθειας Ύπαρξη αβεβαιότητας άρα κίνδυνος αποτυχίας 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 3
«επιχειρηματίας» Κεντρική θέση στην κατανόηση της επιχειρηματικότητας Προσπαθούν να: διαχειριστούν δυνάμεις που δεν έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι κάτω από συνθήκες που δεν έχουν επιλέξει οι ίδιοι με εκβάσεις που δεν μπορούν οι ίδιοι να προβλέψουν 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 4
«επιχειρηματίας» μέσα από το πλέγμα δράσεων και αποφάσεων προβαίνει σε ενέργειες: Παίρνει αποφάσεις και αναλαμβάνει κινδύνους Οργανώνει τους συντελεστές παραγωγής με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο για να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα Χρησιμοποιεί τις Καινοτομίες και παρακολουθεί πρωτοποριακές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες ώστε να αντλεί ιδέες και Αναζητά ευκαιρίες κέρδους και υιοθετεί έξυπνες στρατηγικές. 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 5
Σημερινό Περιβάλλον Ψηφιακή Επανάσταση - ανάγκη της άμεσης ψηφιακής σύγκλισης Παγκοσμιοποιημένη Οικονομία - εντεινόμενος διεθνής ανταγωνισμός Κοινωνία Γνώσης - αλματώδης ανάπτυξη των τεχνολογιών Ο Peter Drucker, αναγνώρισε τη Γνώση ως πιθανόν τον πιο σημαντικό παράγοντα εισόδου και εξόδου στην οικονομική δραστηριότητα Μεταβαλλόμενο Περιβάλλον - συνεχών αλλαγών στον τρόπο παραγωγής και διάθεσης αγαθών και υπηρεσιών. 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 6
Σημερινό Περιβάλλον αλλά και Συρρίκνωση ζωής ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων Συρρίκνωση κύκλου ζωής προϊόντων Ισχυροποίηση καταναλωτή αλλά και ΚΡΙΣΗ 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 7
Το πλαίσιο Οι σημερινές τεχνολογικά προηγμένες οικονομίες στηρίζονται ιδιαίτερα στη γνώση (Παγκόσμια Τράπεζα). Οι οικονομίες που βασίζονται στη γνώση είναι αυτές που συνδέονται απευθείας με την παραγωγή, τη διανομή και τη χρήση της γνώσης και της πληροφορίας (ΟΟΣΑ). Μια οικονομία που οδηγείται από τη γνώση είναι αυτή στην οποία η γέννηση και η εκμετάλλευση της γνώσης παίζουν βασικό ρόλο στη δημιουργία του πλούτου (UK Dept. of Business). 4/10/2010 8 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα
«Η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση. Για να θέσουμε νέες ερωτήσεις, νέες δυνατότητες, για να εκτιμήσουμε τα παλιά προβλήματα από μια νέα οπτική γωνία και για να σημειωθεί πραγματική βελτίωση στην επιστήμη, απαιτείται η δημιουργική φαντασία» [Albert Einstein] ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 4/10/2010 9 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα
Το πλαίσιο Το πρόβλημα με τη «δημιουργικότητα» είναι πως είναι ακαθόριστη Ο Αριστοτέλης εισηγήθηκε πως η έμπνευση εμπεριέχει μια μορφή παραφροσύνης μέσω της οποίας ξεκινούν μεγάλες ιδέες ως αποτέλεσμα των σκέψεων ενός ατόμου οι οποίες εξελίσσονται μέσω μιας σειράς συνεργασιών Ο Freud πίστευε πως η δημιουργική ικανότητα αποτελεί ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας το οποίο έχει την τάση να καθορίζεται από τις εμπειρίες στα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής 4/10/2010 10 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα
Δημιουργικότητα vs Εφεύρεσης ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Ποια η σχέση τους? ΕΦΕΥΡΕΣΗ 4/10/2010 Καινοτομία 11 και Επιχειρηματικότητα
ΕΦΕΥΡΕΣΗ Εφεύρεση είναι μια νέα ιδέα για ένα σχέδιο που είναι αρκετά διαφορετικό έτσι, που δε θα μπορούσε να είναι πρόδηλο σε έναν επαγγελματία ειδικευμένο στο συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο. (οι ιδέες δε μπορούν να κατατεθούν για διεκδίκηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας, μόνο τα σχέδια μπορούν να το κάνουν!) 4/10/2010 12 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα
Επειδή έχουμε μια «νέα» ιδέα δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι είναι «καλή»... 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 13
Πρέπει να σκεφτόμαστε έξω από την γυάλα μας... 4/10/2010 14 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα
Εφεύρεση vs. Καινοτομία Ηλεκτρική σκούπα: Εφευρέθηκε από τον : J. Murray Spengler Εμπορεύθηκε από τον: W.H.Hoover Ραπτομηχανή: Εφευρέθηκε από τον : Elias Howe Κλεμμένη πατέντα (!) και δημιουργία επιχείρησης: Isaac Singer Μοντέρνος τηλέγραφος: Ο Morse εφηύρε μόνο τον κώδικα αλλά σε 5 χρόνια υπήρχαν 5000 μίλια καλωδίου για τηλέγραφο στις ΗΠΑ και αναγνωρίσθηκε ως ο σημαντικότερος άνθρωπος της γενιάς του 4/10/2010 15 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα
Δεν πρέπει να ξανά ανακαλύψουμε το τροχό 4/10/2010 16 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα
Οι αγκυλώσεις της ελληνικής πραγματικότητας Η υψηλή γραφειοκρατία Το πολύπλοκο φορολογικό λογιστικό σύστημα Ο μεγάλος βαθμός διαφθοράς του δημοσίου τομέα Ο μεροληπτικός, συχνά αβάσιμος ή ακραίος έλεγχος των επιχειρήσεων Οι γενικότερες πολιτικό-οικονομικές συνθήκες που διαμορφώνουν τον ανταγωνισμό υπέρ των μεγάλων επιχειρήσεων Η έλλειψη αξιόλογης επιχειρηματικής κουλτούρας στους Έλληνες πολίτες 4/10/2010 17 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα
Συνεπώς... Δημόσιο: Το κεφάλι μου σίγουρο, και ας είναι λίγα τα λεφτά (Γιάννης, 24 χρονών) Ψάχνουμε όλοι, μάνα, πατέρας, φίλοι, ανιψιός πολιτευτή κτλ (Κατερίνα,26 ετών) Ιδιωτικός τομέας: Πολλές ώρες, λίγα τα λεφτά στη αρχή αλλά μπορείς να ανέβεις Έχω στείλει βιογραφικά αλλά ξέρεις κανένα στην Χ? (Νίκος, 18 ετών, Μαρία, 24 ετών) Άλλος δρόμος; Δική μου επιχείρηση;;; Δηλαδή μάθηση για επιχειρηματικότητα 4/10/2010 18 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα
Η επιχειρηματικοτητα Συνολική επιχειρηματικότητα αρχικών σταδίων (TEA index) Δυνητικός επιχειρηματίας: Επίδοξος επιχειρηματίας Νέος επιχειρηματίας Καθιερωμένος επιχειρηματίας Γνώσεις & ικανότητες Βρίσκεται στην έναρξη του εγχειρήματος (επιχείρηση < 3,5 ετών) (επιχείρηση > 3,5 ετών) (πηγή GEM/ΙΟΒΕ) Σύλληψη ιδέας Δημιουργία επιχείρησης Επιβίωση 4/10/2010 Καινοτομία 19 και Επιχειρηματικότητα
Η επιχειρηματικοτητα αρχικων ςταδιων (νεοι & επιδοξοι επιχειρηματιες) το 2007 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 5,7% πληθυσμού 18-64 ετών: 370 χιλ. άτομα 10,0% 5,7% 5,0% 0,0% Austria Russia Puerto Rico Belgium France Romania Sweden Japan Latvia Slovenia Italy Netherlands Denmark Israel United Kingdom Turkey G reece Switzerland Norway Hungary Finland Croatia Spain Ireland United Arab Emirates India Serbia Portugal Kazakhstan United State s Hong Kong Uruguay Iceland Brazil Chile Argentina China Dominican Republic Venezuela Colombia Peru Thailand (πηγή GEM/ΙΟΒΕ) 4/10/2010 Καινοτομία 20 και Επιχειρηματικότητα
Η «ρηχότητα» της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα 2006/2007 23,0 12,7 63,5 2005/2006 21,7 8,3 69,4 2004/2005 26,3 14,6 56,8 2003/2004 33,1 8,6 56,0 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% (πηγή GEM/ΙΟΒΕ) Πρωτογενής δραστηριότητα Υπηρεσίες προς επιχειρήσεις Βιομηχανική δραστηριότητα Προϊόντα /υπηρεσίες προς καταναλωτές 4/10/2010 Καινοτομία 21 και Επιχειρηματικότητα
Το νέο επιχειρηματικό πρότυπο Διαχείριση γνώσης Αποϋλοποίηση Χρήση τεχνολογίας Δικτύωση Μείωση μεσαζόντων Ηλεκτρονικό εμπόριο 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 22
επιχειρηματικότητα και καινοτομία βασικοίάξονεςεπιβίωσηςτωνίδιωντωνεπιχειρήσεωναλλά και των κρατών που δραστηριοποιούνται αυτές οι επιχειρήσεις μέσα από μια διαρκή προσαρμογή των επιχειρήσεων και των δομών στήριξης των στις απαιτήσεις της κάθε εποχής οικονομική επίδοση των περιφερειών ανανέωση της περιφερειακής γνώσης 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 23
Δράσεις στοχευμένη στήριξη της επιχειρηματικότητας ιδιαίτερη έμφαση σε εκκολαπτόμενους και νεαρούς επιχειρηματίες μέσω: αξιολόγησης, κατάρτισης (ρόλος ΑΕΙ / ΤΕΙ), συνεχούς διαβούλευσης - υποστήριξης, παροχής διευκολύνσεων, καθώς και δικτύωσης 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 24
ολιστική προσέγγιση χρειάζεται μια στροφή από ένα κατακερματισμένο σύστημα υποστήριξης προς μια ολιστική προσέγγιση. Είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν μεγάλα περιφερειακά δίκτυα εμπλεκόμενων κυβερνητικών οργανισμών, φορέων περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης, πανεπιστημίων, ενώσεων, τραπεζών, κλπ. Τα εν λόγω περιφερειακά δίκτυα μπορούν να παρέχουν στήριξη σε όλους τους εν δυνάμει και τους νέους επιχειρηματίες για να ξεπεραστούν τα αρχικά εμπόδια που προκύπτουν κατά την έναρξη των επιχειρήσεών τους. 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 25
Η καινοτομία σαν διαδικασία του πυρήνα της επιχείρησης Ανάλυση του περιβάλλοντος (εσωτερικού και εξωτερικού) για την επεξεργασία σχετικών σημάτων, απειλών και ευκαιριών για αλλαγή Απόφαση (σε στρατηγικό επίπεδο για το πώς η επιχείρηση μπορεί να αναπτυχθεί καλύτερα) σε ποια από αυτά τα σήματα να δοθεί ανταπόκριση Απόκτηση των πόρων που θα κάνουν ικανή την ανταπόκριση (μέσω δημιουργίας κάτι καινούριου από την Έρευνα και Ανάπτυξη, απόκτησης κάτι από κάπου αλλού μέσω της μεταφοράς τεχνολογίας, κτλ.) Εφαρμογή του προγράμματος (ανάπτυξη της τεχνολογίας και της εσωτερικής ή εξωτερικής αγοράς) για να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά. 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 26
Χρειαζόμαστε να σχεδιάσουμε δράσεις για την καινοτομία που έχουν έννοια στο παγκόσμιο οικοσύστημα... Source: NASA 4/10/2010 27 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα
Καινοτομία για επιβίωση Τα είδη που επιβιώνουν δεν είναι τα πιο δυνατά, ούτε τα πιο έξυπνα. Είναι αυτά που ανταποκρίνονται περισσότερο στην Αλλαγή. Δαρβίνος 4/10/2010 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα 28
Γιάννης Μπακούρος Αν. Καθηγητής Εργαστήριο Διαχείρισης Τεχνολογίας Παν. Δυτ. Μακεδονίας ylb@uowm.gr 4/10/2010 29 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα