Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τμήμα Μηχανολόγων Εργαστήριο Κατασκευής Συσκευών Διεργασιών Τμήμα Μηχανολόγων ιερεύνηση της ενεργειακής συμπεριφοράς των νοικοκυριών στη υτική Μακεδονία Γιώργος Πανάρας, Λέκτορας Τμήμα Μηχανολόγων, Πανεπιστήμιο υτικής Μακεδονίας ρ. Σοφία Ναταλία Μποέμη Τμήμα Μηχανολόγων, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Πέμπτη 6 Απριλίου 2017, ΤΕΕ / Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας
Τμήμα Μηχανολόγων Κινητήριες δυνάμεις Πώς φτάσαμε ως εδώ.. Η κλιματική αλλαγή
Τμήμα Μηχανολόγων Κινητήριες δυνάμεις Πώς φτάσαμε ως εδώ.. Η ενεργειακή κρίση
Τμήμα Μηχανολόγων Το 20 20 20 και που βρισκόμαστε Η πρόβλεψ ηωςτο 2020 Μείωση των αεριών του θερμοκηπίου κατά 20% Αύξηση της χρήσης ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα κατά 20% Η πρόβλεψ ηωςτο 2020 Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 20% Η πρόβλεψ ηωςτο 2020 [DG TREN, 2013]
Ειδικότερα: Κτιριακός τομέας 1970: Μη μονωμένο κτίριο 1979: Κανονισμός Θερμομόνωσης Κτιρίων 1980: Θερμομονωμένο κτίριο 1990: Βιοκλιματικά κτίρια 2002: Οδηγία 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (EPBD) 2002: Κτίριο χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας 2008: Ν. 3661/2008 (ΦΕΚ Α 89) «Μέτρα για τη μείωση της Ενεργειακής Κατανάλωσης των Κτιρίων και άλλες διατάξεις» 2010: Παθητικό κτίριο 2010: Οδηγία31/2010/ΕΚ γιατην ενεργειακήαπόδοση των κτιρίων (αναδιατύπωση) 2013: Ν. 4122/2013 (ΦΕΚ Α' 42) «Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων Εναρμόνιση με την οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καιτουσυμβουλίουκαι λοιπές διατάξεις». 2020: Κτίριο (σχεδόν) μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας
Η κατανάλωση ενέργειας στον κτιριακό τομέα Τμήμα Μηχανολόγων European Environmental Service. Energy consumption per household, by country (kg of oil equivalent per m 2 ) 1
Τμήμα Μηχανολόγων Η ενεργειακή απόδοση του κτιριακού τομέα To 57% της τελικής κατανάλωσης μιας κατοικίας είναι για τη θέρμανση της. Τελική κατανάλωση ενέργειας για τα νοικοκυριά (Odysee Mure, 2015)
Τμήμα Μηχανολόγων Το πρόβλημα Ο Χειμώνας του 2012 2013 ήταν από τους δυσμενέστερους θερμοκρασιακά χειμώνας των τελευταίων οκτώ (8) ετών, και περίπου παρόμοιος με τον κλιματικό μέσο χειμώνα της κλιματικής περιόδου 1961 1990. [Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), 2013]
Τμήμα Μηχανολόγων Το πρόβλημα Το μέτρο: Η εξίσωση του φόρου στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης Από τις 15 Οκτωβρίου 2012 εξισώθηκε ο ειδικός φόρος κατανάλωσης μεταξύ του πετρελαίου θέρμανσης και του πετρελαίου κίνησης στο επίπεδο του 0,33 ευρώ ανά λίτρο Αύξηση 30% για την λιανική τιμή του πετρελαίου θέρμανσης (από το 1 ευρώ ανά λίτρο στο 1,3 ευρώ) και μικρή μείωση της λιανικής τιμής του πετρελαίου κίνησης κατά περίπου 8 έως 10 λεπτά του ευρώ ανά λίτρο. ΟΣτόχος: Η πάταξη του λαθρεμπορίου από την παράνομη διάθεση του πετρελαίου θέρμανσης και εισροή στα δημόσια ταμεία πρόσθετων εσόδων ύψους τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ. Το Αποτέλεσμα: Απογοητευτικό. Οι καταναλωτές εξαναγκάστηκαν τόσο να μειώσουν την θέρμανσή του ή να χρησιμοποιήσουν πολλές φορές πιο ρυπογόνες μορφές καυσίμων, όπως είναι τα καυσόξυλα ήταν άνευ δημοσιονομικού οφέλους.
Τμήμα Μηχανολόγων Τί είναι ενεργειακή φτώχεια; Με βάση τον παγκόσμιος οργανισμό υγείας (WHO) ως ενεργειακή φτώχεια αναφέρεται η κατάσταση εκείνη στην οποία ένα νοικοκυριό περισσότερο από 10% του μηνιαίου μισθού τους για την πρόσβαση στις βασικές ενεργειακές υπηρεσίες ώστε να πετύχουν την καθημερινή τους διαβίωση. Με βάση τον ιεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ) ως ενεργειακή φτώχεια νοείται η αδυναμία πρόσβασης σε υπηρεσίες ενέργειας και σίτισης (no clean cooking facilities.)
Η έρευνα εδομένου ότι η περιφέρεια της υτικής Μακεδονίας: Ανήκει στην κλιματική ζώνη Ιδιαίτερα ψυχροί χειμώνες, εύκρατο κλίμα κατά την καλοκαιρινή περίοδο Μέσος όρος βαθμοημερών θέρμανσης 2201 2620 Από τους υψηλότερους στην Ελλάδα. Είναι η μικρότερη περιφέρεια (300.000 κατοίκους, 103.936 νοικοκυριά) αλλά με τα περισσότερα ενεργειακά πιστοποιητικά κτιρίων χαμηλής ενεργειακής απόδοσης. Η πλειοψηφία των κτιρίων κατασκευάστηκε πριν το 1980 και μόνο το 6% είναι καινούρια (κατασκευή μετά το 2006). 65% μονοκατοικίες (1 2 ορόφους). 55% των κατοικιών είναι 50 100 m 2 και το 36% μεγαλύτερες από 101 m 2. 2/3 του ελληνικού ορυκτού πλούτου βρίσκεται στη υτική Μακεδονία.
ημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο Το ερωτηματολόγιο βασίστηκε σε προηγούμενες έρευνες τόσο από άλλα πανεπιστήμια όσο και από τον ιεθνή Οργανισμό Υγείας. Τμήμα Μηχανολόγων Η διερεύνηση της ενεργειακής συμπεριφοράς των νοικοκυριών στη Δυτική Μακεδονία Μοιράστηκεείτεμέσωσυνεντεύξεων: Σύλλογος Εργαζομένων Δήμου Κοζάνης Κοινότητα Αιανής / Μουσείο Αιανής Φοιτητές (Κοζάνη, Φλώρινα) Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας Ιδιώτες (Δυτική Μακεδονία) Μέσω internet:
Η συνδρομή του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στην έρευνα Τμήμα Μηχανολόγων Παιδαγωγική Σχολή Τμήμα ημοτικής Εκπαίδευσης Tμήμα Νηπιαγωγών Σχολή Καλών Τεχνών Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανολόγων Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Τμήμα Περιβάλλοντος
Η αρχιτεκτονική του ερωτηματολογίου 65 ερωτήσεις 28 ανοιχτού τύπου ερωτήσεις και 37 κλειστού τύπου Μέρος 1 ο : Προσωπικά στοιχεία και Υγεία Μέρος 2 ο : Στοιχεία κατοικίας και Μικροκλίμα Μέρος 3 ο : Συστήματα θέρμανσης και αποδοτικότητα τους (αποδοτικότητα του συστήματος, θερμική άνεση της κατοικίας, συνέπεια στην αποπληρωμή λογαριασμών ΔΕΚΟ, ποσότητα των καυσίμων που χρησιμοποιήθηκαν και κατανάλωση ενέργειας κατά τα τελευταία 3 χρόνια, χρήση ηλιακής ενέργειας) Μέρος 4 ο : Μέτρα Εξοικονόμησης Ενέργειας Μέρος 5 ο : Παρατηρήσεις Συμπληρώσεις Ανάλυση των δεδομένων, με τη βοήθεια στατιστικών μεθόδων, σχετικά με την ενέργεια και την αποδοτικότητα του κτιριακού αποθέματος της περιοχής
Τμήμα Μηχανολόγων Το δείγμα 322 ερωτηματολόγια
Αποτελέσματα έρευνας: Αριθμός μελών ανά νοικοκυριό Μέσος αριθμός μελών ανά νοικοκυριό: 3 Τμήμα Μηχανολόγων
Αποτελέσματα έρευνας: Στοιχεία κατοικίας 52.2% αστικές περιοχές, 55% διαμέρισμα (45% του ελληνικού πληθυσμού ζει σε διαμερίσματα) 77,4% ιδιόκτητες κατοικίες, (73.2% ο μέσος ελληνικός όρος) Συνήθης όροφος: 2 Μέγεθος κατοικίας: Τμήμα Μηχανολόγων
Τμήμα Μηχανολόγων Αποτελέσματα έρευνας: Διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα
Αποτελέσματα έρευνας: Υγεία Τμήμα Μηχανολόγων Το 5,3% ανέφερε πως υπάρχει κάποιο πρόβλημα αναπηρίας στην οικογένεια To 9,0% πως κάποιο μέλος της οικογένειας υποφέρει από κάποια πάθηση που απαιτεί συχνή παραμονή στο σπίτι Το 15% ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αλλεργιών.
Αποτελέσματα έρευνας: Μικροκλίμα Εσωτερικές συνθήκες Το 22,9% αντιμετωπίζει πρόβλημα ηχορύπανσης. To 32,4% ανέφερε πως έχει πρόβλημα με υγρασία ή / και μούχλα εντός της κατοικίας του και κυρίως στα υπνοδωμάτια (26%) και στο μπάνιο (29%). Τμήμα Μηχανολόγων To 55,5% θεωρεί την γειτονιά του καθαρή ή πολύ καθαρή To 50.8% θεωρεί την γειτονιά ήρεμη ή πολύ ήρεμη Το 17% θεωρεί ότι ο θόρυβος είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα στη γειτονιά του, ενώ μόλις το 3% είναι ενοχλημένο από την ατμοσφαιρική ρύπανση. To 33.4% πιστεύει πως υπήρξαν περίοδοι Ημερίδα, ατμοσφαιρικής Τρίτη 4 Απριλίου ρύπανσης 2017, Παν. Δυτικής ενώ το 33,6% Μακεδονίας,
Αποτελέσματα έρευνας: Σύστημα θέρμανσης To 87% έχει αυτόνομο σύστημα θέρμανσης Τμήμα Μηχανολόγων
Αποτελέσματα έρευνας: Σύστημα θέρμανσης 27,4% άλλαξε το σύστημα θέρμανσης την τελευταία 3ετία; Το προηγούμενο σύστημα θέρμανσης ήταν λέβητας/καυστήρας πετρελαίου. Τμήμα Μηχανολόγων 20% δεν είναι ικανοποιημένοι από το σύστημα θέρμανσης τους με το 77,2% αυτών να επικαλείται κυρίως για το υψηλό κόστος λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης. Στην ερώτηση «υπάρχει αδυναμία διατήρησης Πολύ Συχνά σταθερής θερμοκρασίας εντός της κατοικίας;» οι απαντήσεις είναι: 22% Ποτέ 8% Σπάνια 16% Συχνά 54%
Αποτελέσματα έρευνας: Σύστημα θέρμανσης Το 82% θέρμανε ολόκληρη την κατοικία του, ενώ το 10% επιλεγμένους χώρους. Ώρες θέρμανσης: Τμήμα Μηχανολόγων
Αποτελέσματα: Θερμική άνεση Τμήμα Μηχανολόγων Στην ερώτηση «κάτω από ποια ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ θερμοκρασία ανάβατε τη θέρμανση το χειμώνα 2014 2015» απάντησαν: 33% θέρμανε την κατοικία του όταν η εσωτερική θερμοκρασία ήταν κάτω από 17⁰C and 3% κάτω από τους 10⁰C. Η ιδανική θερμοκρασία για τον χειμώνα για το 20,7% είναι 20 ο C, για το 19% 21 ο C και για το 34,5% 22 ο C
Αποτελέσματα έρευνας: Κατανάλωση ενέργειας Τμήμα Μηχανολόγων Η αποχή των απαντήσεων σχετικά με την ηλεκτρική ενέργεια, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο είναι αρκετά υψηλή, με αποτέλεσμα η εκτίμηση την υφιστάμενης κατάστασης να είναι δυσχερής και μη Από αντιπροσωπευτική. όσους χρησιμοποιούν σύστημα πετρελαίου, το 66,7% έβαλε πετρέλαιο, το 50% των νοικοκυριών αγόρασε την ίδια περίπου ποσότητα πετρελαίου τον χειμώνα του 2014 2015 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Ακόμη, τα νοικοκυριά που θέρμαναν την κατοικία τους με συστήματα θέρμανσης ξύλου κατανάλωσαν τον χειμώνα του 2014 2015 κατά μέσο όρο 5 τόνους ξύλου με μια μείωση 5% σε σχέση με τον χειμώνα του 2013 2014. Τέλος, το 52% αυτών κατανάλωσε καυσόξυλο ενώ το 4,5% χρησιμοποίησε και άλλου είδους καύσιμη ύλη όπως τέφρα ή χαρτιά.
Τμήμα Μηχανολόγων Αποτελέσματα έρευνας: Αποπληρωμή οφειλών στους οργανισμούς κοινής ωφελείας 10% αδυνατεί ή δεν μπορεί να αποπληρώσει τους λογαριασμούς του
Αποτελέσματα έρευνας: Χρήση ηλιακής ενέργειας Tο 44,7% των νοικοκυριών χρησιμοποιεί την ηλιακή ενέργεια για τη θέρμανση του νερού ενώ στο 14,5% η ηλιακή ενέργεια συνεισφέρει και στη θέρμανση του χώρου. Πιο ευαισθητοποιημένοι στη χρήση ηλιακών συστημάτων φαίνεται να είναι τα άτομα με εκπαίδευση τρίτου βαθμού σε αντίθεση με αυτά χαμηλότερης εκπαίδευσης. Ηλιακή ενέργεια χρησιμοποιούν κυρίως τα νοικοκυριά με εισόδημα 10.001,00 20.000,00 (35%) και 20.001,00 30.000,00 (28%). Τμήμα Μηχανολόγων
Αποτελέσματα έρευνας: Εξοικονόμηση ενέργειας Το 56,9% έλαβε μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας