1
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 5 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ... 7 Χρονόµετρα του Γηπέδου... 8 Ακατάλληλοι αγωνιστικοί χώροι... 8 Αριθµός Αξιωµατούχων και Ποδοσφαιριστών που επιτρέπεται στην τεχνική περιοχή... 8 Αναπληρωµατικοί... 9 Χρώµα στις κάλτσες των ποδοσφαιριστών... 9 Έλεγχος των διχτυών του τέρµατος... 9 Ρόλος των αξιωµατούχων στο ηµίχρονο και µετά το τέλος του αγώνα στις διοργανώσεις της ΕΠΟ... 10 ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ Ο ΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟ... 11 Πανηγυρισµός επίτευξης τέρµατος... 11 Ανάπαυλα στο ηµίχρονο και πριν την παράταση... 11 Υγρά Αναψυκτικά... 11 Κοσµήµατα... 12 Ένδειξη για τον Επιπρόσθετο Χρόνο (καθυστερήσεις)... 12 ιαδικασία που ακολουθείται όταν διακόπτεται ένας αγώνας... 13 ιαχείριση Τραυµατισµένων Ποδοσφαιριστών... 13 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΟ... 16 Σωστή λήψη αποφάσεων. Φάουλ και συνέπειες... 16 Προσδιορισµός της σοβαρότητας ενός παραπτώµατος... 16 Συνθήκες... 17 Άλλες αντικανονικές ενέργειες (κράτηµα, παίξιµο της µπάλας µε το χέρι ). 17 Παραπτώµατα που διαπράττονται όταν η µπάλα δεν παίζει... 18 Επικίνδυνο παιχνίδι µε επαφή... 18 Σωµατικές Επαφές (χρήση χεριού / βραχίονα)... 18 Αντικανονικά µαρκαρίσµατα µε την χρήση του χεριού ή του βραχίονα... 19 Αντικανονική χρήση του βραχίονα πριν από την εκτέλεση κόρνερ / ελεύθερου λακτίσµατος... 20 Αντικανονική χρήση του σώµατος... 20 Προσποίηση... 21 Ζητήµατα χειρισµού της µπάλας µε το χέρι... 21 Συµβάντα που αφορούν στις αντιδράσεις ή αντιπαραθέσεις ποδοσφαιριστών... 22 Αντιπαράθεση µεταξύ ποδοσφαιριστών... 22 Αντιπαράθεση µε τον ιαιτητή Υπονόµευση της Εξουσίας του ιαιτητή... 22 Αντιµετώπιση µαζικών διαµαρτυριών ("όχλος")... 23 Επικοινωνία και ιαχείριση... 24 Θετική γλώσσα του σώµατος... 24 Η Τεχνική Περιοχή... 24 Ζητήµατα Πλεονεκτήµατος... 25 ιαχείριση των ελεύθερων λακτισµάτων... 26 Γρήγορο ελεύθερο λάκτισµα... 27 2
Λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι... 27 Επιστροφή τον αγωνιστικό χώρο... 28 Πειθαρχικές ποινές σε αναπληρωµατικούς... 28 Τοποθέτηση... 28 Εντοπισµός υπαίτιων ποδοσφαιριστών... 28 Συνεργασία: Η Οµάδα των Αξιωµατούχων του Αγώνα... 29 Συζήτηση πριν από τον αγώνα... 29 Οφσάιντ... 29 Η µπάλα εκτός του αγωνιστικού χώρου... 31 Παραπτώµατα... 32 Προφανώς εσφαλµένη πειθαρχική απόφαση του διαιτητή... 34 Έλεγχος της απόστασης των 9,15 µέτρων... 34 Ρόλος του τέταρτου διαιτητή... 34 Οδηγίες προς Πρόσθετους Βοηθούς ιαιτητή... 35 Λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι... 36 Λακτίσµατα από το σηµείο του πέναλτι για την ανάδειξη του νικητή του αγώνα... 36 Γενικά... 36 Τοποθέτηση Βοηθού ιαιτητή... 36 Ελεύθερο λάκτισµα κοντά στην περιοχή του πέναλτι... 36 Μετά από ένα οφσάιντ... 37 Από τέρµατος λάκτισµα και απελευθέρωση της µπάλας από τον τερµατοφύλακα... 37 Λάκτισµα από το κόρνερ... 37 Λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι... 37 Λακτίσµατα από το σηµείο του πέναλτι για την ανάδειξη του νικητή του αγώνα... 37 Τεχνική σηµαίας... 38 Ευθύνη για την επαναφορά της µπάλας από τα πλάγια... 38 Παράρτηµα:... 39 Αντικατάσταση ποδοσφαιριστών που αναγράφονται στο φύλλο αγώνα 39 Αντικατάσταση ενός αναπληρωµατικού (ή αναπληρωµατικών)... 39 Αντικατάσταση τερµατοφυλάκων... 40 3
4
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Κεντρική Επιτροπή ιαιτησίας ελπίζει ότι αυτό το ενηµερωτικό φυλλάδιο θα είναι χρήσιµο για τους ιαιτητές, Βοηθούς ιαιτητές, Τέταρτους ιαιτητές, Πρόσθετους Βοηθούς, Παρατηρητές ιαιτησίας και Εκπαιδευτές ιαιτησίας των Εθνικών καθώς και των Τοπικών Πρωταθληµάτων των Ενώσεων Ποδοσφαιρικών Σωµατείων. Επίσης η Κεντρική Επιτροπή ιαιτησίας ελπίζει ότι η εφαρµογή αυτών των πρακτικών οδηγιών θα ενισχύσει την ενιαία εφαρµογή των Κανόνων του Παιχνιδιού. Οι αποδέκτες καλούνται να παρέχουν, µέσω των Ε /ΕΠΣ, στην Κεντρική Επιτροπή ιαιτησίας τα σχόλιά τους, τα οποία µπορούν να βοηθήσουν στην βελτίωση µελλοντικών εκδόσεων αυτού του ενηµερωτικού φυλλαδίου. 5
6
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟ ΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ Πρόεδρος: Γιώργος Καραµελίδης ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ Αναπληρωτής Πρόεδρος: Θανάσης Μπριάκος Μέλη: Γιώργος ούρος Γιάννης Τσαχειλίδης ηµήτρης Καλύβας 7
Χρονόµετρα του Γηπέδου Τα χρονόµετρα του γηπέδου που δείχνουν τον χρόνο που έχει περάσει επιτρέπεται να λειτουργούν κατά την διάρκεια του αγώνα, δεδοµένου ότι τα εν λόγω χρονόµετρα σταµατούν στο τέλος του κανονικού χρόνου κάθε ηµιχρόνου, ήτοι µετά από 45 και 90 λεπτά αντίστοιχα. Η παρούσα διάταξη ισχύει επίσης και σε περίπτωση επιπρόσθετου χρόνου παράτασης (ήτοι µετά από 15 λεπτά και 30 λεπτά). Ακατάλληλοι αγωνιστικοί χώροι Εάν προκύψει οποιαδήποτε αµφιβολία αναφορικά µε την κατάσταση του αγωνιστικού χώρου µετά την αναχώρηση της φιλοξενούµενης οµάδας από την έδρα της, τότε ο διαιτητής θα επισκεφτεί και επιθεωρήσει τον αγωνιστικό χώρο και κατόπιν θα αποφασίσει για το εάν είναι κατάλληλος ή όχι για την διεξαγωγή του αγώνα. Συστήνεται, όταν είναι εφικτό, να προηγείται διαβούλευση µε τον Παρατηρητή Αγώνα και/ή τον Παρατηρητή ιαιτησίας της ΕΠΟ πριν να ληφθεί και δηµοσιευτεί µια απόφαση που αφορά στην καταλληλότητα του αγωνιστικού χώρου. κάθονται στο πάγκο των αναπληρωµατικών έως 8 επίσηµοι της οµάδας (εφόσον έχουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά ιδιότητας που προβλέπει ο ΚΑΠ) και επτά (7) αναπληρωµατικοί, ήτοι συνολικά 15 πρόσωπα. Τα ονόµατα όλων αυτών των προσώπων και οι ιδιότητές τους θα πρέπει να αναγράφονται στο φύλλο αγώνα. Για την Super League, εάν υπάρχει αρκετός χώρος, επιτρέπονται µέχρι και πέντε (5) πρόσθετες τεχνικές θέσεις, για το προσωπικό της οµάδας που παρέχει τεχνική υποστήριξη στην οµάδα κατά τη διάρκεια του αγώνα (υπεύθυνος ένδυσης, βοηθός φυσιοθεραπευτή, κλπ.). Οι θέσεις αυτές πρέπει να βρίσκονται εκτός της τεχνικής περιοχής και να είναι τοποθετηµένες τουλάχιστον 5 µέτρα είτε πίσω είτε στο πλάι των πάγκων, µε πρόσβαση στα αποδυτήρια. Τα ονόµατα όλων των προσώπων που καλύπτουν αυτές τις θέσεις και οι ιδιότητές τους, θα πρέπει να αναγράφονται στο Φύλλο Αγώνα. Τα πρόσωπα που καλύπτουν αυτές τις θέσεις δεν επιτρέπεται να συµµετάσχουν στο παιχνίδι, ήτοι δεν επιτρέπεται να µεταφέρουν οδηγίες στους ποδοσφαιριστές, να βοηθούν ποδοσφαιριστές που κάνουν ζέσταµα κλπ. Αριθµός Αξιωµατούχων και Ποδοσφαιριστών που επιτρέπεται στην τεχνική περιοχή Στις διοργανώσεις Super League και Football League, επιτρέπεται να 8
Αναπληρωµατικοί Κάθε οµάδα επιτρέπεται να αντικαταστήσει τρεις ποδοσφαιριστές ανά οµάδα κατά την διάρκεια του αγώνα. Η χρήση αριθµηµένων πινακίδων για την κατάδειξη της αντικατάστασης των ποδοσφαιριστών είναι υποχρεωτική. Για καλύτερη επικοινωνία, τα πάνελ πρέπει να είναι αριθµηµένα και από τις δυο πλευρές. Κατά την διάρκεια του αγώνα, οι αναπληρωµατικοί ποδοσφαιριστές µπορούν να αποχωρήσουν από την τεχνική περιοχή προκειµένου να κάνουν προθέρµανση. εν επιτρέπεται σε κανένα άλλο πρόσωπο να κάνει προθέρµανση ή να καθοδηγεί τους ποδοσφαιριστές κατά την διάρκεια του προθέρµανσης. Στην σύσκεψη που διεξάγεται την ηµέρα του αγώνα, ο διαιτητής θα προσδιορίσει που ακριβώς θα πρέπει να κάνουν προθέρµανση οι αναπληρωµατικοί (πίσω από τον πρώτο βοηθό διαιτητή ή πίσω από τις διαφηµιστικές πινακίδες πίσω από το τέρµα) και πόσοι αναπληρωµατικοί ποδοσφαιριστές επιτρέπεται να κάνουν προθέρµανση ταυτόχρονα. Συστήνεται να επιτρέπεται µόνον σε τρεις αναπληρωµατικούς ανά οµάδα να κάνουν προθέρµανση ταυτόχρονα. Όταν γίνεται αντικατάσταση ποδοσφαιριστών, αυτή θα εποπτεύεται από τον τέταρτο διαιτητή σε συνεργασία µε τον διαιτητή. Ο βοηθός διαιτητή δεν χρειάζεται να µετακινηθεί προς την µεσαία γραµµή. κάλτσες επάνω από τις κάλτσες της εµφάνισής τους. Ορισµένοι από αυτούς τους τρόπους στερεώµατος προφανώς αλλάζουν το χρώµα της κάλτσας, και πιθανώς προκαλούν σύγχυση µε τις κάλτσες των ποδοσφαιριστών της αντίπαλης οµάδας, π.χ. σε περιπτώσεις πρόσκρουσης της µπάλας. Για τον λόγο αυτό η πρόσδεση (ή το δεύτερο ζευγάρι κάλτσες) πρέπει να βρίσκεται κάτω από τις κάλτσες ή να έχει το ίδιο χρώµα µε το τµήµα της κάλτσας στο οποίο επικολλάται. Οι διαιτητές των αγώνων πρέπει να ελέγχουν εάν το χρώµα στις κάλτσες είναι εύκολα αναγνωρίσιµο. Σε όλες τις διοργανώσεις, ο διαιτητής πρέπει να επισηµαίνει αυτή την οδηγία κατά τον έλεγχο των στολών πριν τον αγώνα ή στην οργανωτική σύσκεψη (όταν προβλέπεται) και να την εφαρµόζει σε όλους τους αγώνες. Έλεγχος των διχτυών του τέρµατος Μετά την προθέρµανση των ποδοσφαιριστών, ο τέταρτος διαιτητής θα διενεργεί την τελική επιθεώρηση των διχτύων των τερµάτων για να διασφαλιστεί ότι δεν θα καθυστερήσει το εναρκτήριο λάκτισµα. Τα δίχτυα των τερµάτων, ωστόσο, θα εξακολουθούν να επιθεωρούνται, πριν από την έναρξη του αγώνα και του δεύτερου ηµιχρόνου από τους βοηθούς διαιτητές ή από τους πρόσθετους βοηθούς διαιτητές όταν έχουν ορισθεί. Χρώµα στις κάλτσες των ποδοσφαιριστών Ορισµένοι ποδοσφαιριστές χρησιµοποιούν ταινία ή επιδέσµους ή ακόµα και ένα δεύτερο ζευγάρι 9
Ρόλος των αξιωµατούχων στο ηµίχρονο και µετά το τέλος του αγώνα στις διοργανώσεις της ΕΠΟ Η Επιτροπή ιαιτησίας της ΕΠΟ συστήνει την ακόλουθη διαδικασία για τους αξιωµατούχους του αγώνα στο τέλος κάθε ηµιχρόνου: 1. Ο βοηθός διαιτητή που βρίσκεται πλησιέστερα στην φυσούνα στο ηµίχρονο και στο τέλος του αγώνα, µπαίνει µέσα άµεσα για να εποπτεύει τον χώρο αυτό. 2. Ο τέταρτος διαιτητής παραµένει στην θέση του ώστε να εποπτεύει όσους βρίσκονται στις τεχνικές περιοχές και για να εποπτεύει την έξοδο των ποδοσφαιριστών από τον αγωνιστικό χώρο. 3. Ο διαιτητής, ο άλλος βοηθός διαιτητή και, όταν έχουν οριστεί, οι πρόσθετοι βοηθοί διαιτητή, παραµένουν στον κεντρικό κύκλο µέχρις ότου όλοι οι ποδοσφαιριστές έχουν αποχωρήσει από τον αγωνιστικό χώρο. 10
ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ Ο ΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟ (Παραποµπή στους Κανόνες του Παιχνιδιού και στους κανονισµούς των διοργανώσεων της ΕΠΟ) Πανηγυρισµός επίτευξης τέρµατος Ένας ποδοσφαιριστής πρέπει να τιµωρείται µε κίτρινη κάρτα όταν: κατά την άποψη του διαιτητή, κάνει χειρονοµίες οι οποίες είναι προκλητικές, χλευαστικές ή εξοργιστικές, αναρριχηθεί σε ένα περιµετρικό πλέγµα για να πανηγυρίσει την επίτευξη ενός τέρµατος, αφαιρέσει την φανέλα του πάνω από το κεφάλι του ή καλύψει το κεφάλι του µε την φανέλα του, καλύψει το κεφάλι ή το πρόσωπό του µε µάσκα ή κάποιο άλλο παρόµοιο αντικείµενο, Το γεγονός και µόνο της αποχώρησης από τον αγωνιστικό χώρο για τον πανηγυρισµό ενός τέρµατος δεν αποτελεί παράβαση που τιµωρείται µε κίτρινη κάρτα, είναι όµως απαραίτητο οι ποδοσφαιριστές να επιστρέφουν στον αγωνιστικό χώρο το συντοµότερο δυνατόν. Οι ποδοσφαιριστές δεν επιτρέπεται επίσης να επιδείξουν φανελάκια κάτω από την φανέλα τα οποία περιέχουν ή εµφανίζουν οποιοδήποτε σύνθηµα ή διαφήµιση. Ο βασικός υποχρεωτικός εξοπλισµός δεν πρέπει να περιέχει καµία πολιτική, θρησκευτική ή προσωπική δήλωση. Ωστόσο, οι διαιτητές πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι το σήκωµα της φανέλας προκειµένου να επιδειχθεί κάποιο σύνθηµα ή διαφήµιση δεν αποτελεί παράπτωµα που τιµωρείται µε κίτρινη κάρτα, αλλά ο ποδοσφαιριστής πρέπει να αναφέρεται στο φύλλο αγώνα από τον διαιτητή έτσι ώστε τα Πειθαρχικά Όργανα να έχουν όλα τα στοιχεία για να αποφασίσουν. Οι διαιτητές πρέπει να ενεργούν προληπτικά και να εφαρµόζουν την κοινή λογική στην αντιµετώπιση του πανηγυρισµού επίτευξης ενός τέρµατος. Ανάπαυλα στο ηµίχρονο και πριν την παράταση Η ανάπαυλα του ηµιχρόνου διαρκεί 15 λεπτά. Εάν απαιτηθεί παράταση, θα υπάρξει πεντάλεπτο διάλειµµα µεταξύ του τέλους του κανονικού χρόνου του αγώνα και της έναρξης της παράτασης. Κατά κανόνα, οι ποδοσφαιριστές παραµένουν στον αγωνιστικό χώρο για την διάρκεια του πεντάλεπτου διαλλείµατος, κατά την διακριτική ευχέρεια του διαιτητή. Υγρά Αναψυκτικά Οι ποδοσφαιριστές έχουν δικαίωµα να πιουν αναψυκτικά κατά την διάρκεια των διακοπών του αγώνα, αλλά µόνο στην πλάγια γραµµή. εν επιτρέπεται η ρίψη πλαστικών φιαλών νερού ή οποιωνδήποτε άλλων συσκευασιών µε νερό στον αγωνιστικό χώρο. Κανονικά επιτρέπεται οι ποδοσφαιριστές να πίνουν από πλαστικές φιάλες που τους δίδονται (δεν ρίπτονται) από την τεχνική περιοχή. Πρόσθετα, µε την σύµφωνη γνώµη του διαιτητή, επιτρέπεται να τοποθετηθούν φιάλες νερού στον αγωνιστικό χώρο σε απόσταση 1,5 11
µέτρου από τις δύο πλάγιες γραµµές ώστε οι ποδοσφαιριστές να µπορούν να πίνουν κατά την διάρκεια των διακοπών του παιχνιδιού, π.χ. ελεύθερα λακτίσµατα, αντικαταστάσεις. Σε αυτές τις συνθήκες οι διαιτητές θα δείχνουν επιείκεια αναφορικά µε τους ποδοσφαιριστές που βγαίνουν έξω από τον αγωνιστικό χώρο για να πάρουν τις φιάλες. Πρέπει να ξεκαθαρίζεται ότι οι οµάδες οφείλουν να χρησιµοποιούν τις δικές τους φιάλες, διότι υπάρχει το ενδεχόµενο ενοχοποίησης στις περιπτώσεις ελέγχου φαρµακοδιέγερσης (ντόπινγκ). Κοσµήµατα Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι, σύµφωνα µε τον Κανόνα 4, οι ποδοσφαιριστές δεν επιτρέπεται να φέρουν κανένα κόσµηµα, πρέπει να αφαιρούνται και ως εκ τούτου δεν επιτρέπεται να καλύπτονται µε ταινία. Ένδειξη για τον Επιπρόσθετο Χρόνο (καθυστερήσεις) Υπενθυµίζεται στους τέταρτους διαιτητές ότι όταν επιδεικνύουν τον ελάχιστο επιπρόσθετο χρόνο που θα δοθεί στο τέλος κάθε ηµιχρόνου σύµφωνα µε τις οδηγίες του διαιτητή, η ένδειξη αυτή θα πρέπει να γίνεται µόνο στο τελευταίο λεπτό κάθε περιόδου του παιχνιδιού. Η αναγνώριση του χαµένου χρόνου επαφίεται στην διακριτική ευχέρεια του διαιτητή. Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι πρέπει να επιτρέπουν τουλάχιστον τον πλήρη επιπρόσθετο χρόνο που καταδείχθηκε και να µην σταµατούν το παιχνίδι πριν εκπνεύσει ο χρόνος αυτός. Στην περίπτωση που υπάρξει αντικατάσταση ποδοσφαιριστών, αξιολόγηση του τραυµατισµού ποδοσφαιριστών, αποµάκρυνση τραυµατισµένων ποδοσφαιριστών από τον αγωνιστικό χώρο, εκ προθέσεως καθυστέρηση ή οποιαδήποτε άλλη καθυστέρηση κατά την διάρκεια του επιπρόσθετου χρόνου, ο διαιτητής πρέπει να αναγνωρίζει τον χρόνο που χάθηκε από αυτό, αλλά δεν θα καταδεικνύεται από τον τέταρτο διαιτητή. Όταν υπολογίζεται ο επιπρόσθετος χρόνος, οι διαιτητές πρέπει να αναγνωρίζουν τον χρόνο που "χάθηκε" για αντικαταστάσεις και τραυµατισµούς (συστήνεται περίπου 30 δευτερόλεπτα και 1 λεπτό αντίστοιχα για "κανονικές" περιπτώσεις, διαφορετικά θα υπολογίζεται ο ακριβής χρόνος που "χάθηκε") αλλά και άλλα περιστατικά. Οι διαιτητές, όταν υπολογίζουν τον επιπρόσθετο χρόνο, πρέπει να τον στρογγυλεύουν στο επόµενο (υψηλότερο) λεπτό (π.χ. το 1 λεπτό και 25 δευτερόλεπτα γίνεται 2 λεπτά). Εφόσον δεν έχει "χαθεί" χρόνος κατά την διάρκεια των καθυστερήσεων, οι διαιτητές θα σφυρίζουν όταν έχει λήξει ο επιπρόσθετος χρόνος (µε µικρή ανοχή 3-4 δευτερολέπτων). Μολαταύτα, εφόσον έχει δοθεί ένα ελεύθερο λάκτισµα ή ένα λάκτισµα από το σηµείο του κόρνερ λίγο πριν την λήξη του επιπρόσθετου χρόνου (ιδιαίτερα εφόσον έχει δοθεί κίτρινη ή κόκκινη κάρτα), αυτό θα πρέπει να εκτελείται και οι διαιτητές να σφυρίζουν την λήξη του αγώνα όταν ολοκληρωθεί το ελεύθερο λάκτισµα ή το λάκτισµα από το σηµείο του κόρνερ (όπως στην 12
περίπτωση λακτίσµατος από το πέναλτι, σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού). Οι διαιτητές πρέπει να σέβονται τον επιπρόσθετο χρόνο που έχει επιδειχθεί ως ελάχιστο χρόνο που θα παιχτεί. Συνεπώς, δεν πρέπει ποτέ να σφυρίζουν νωρίτερα (π.χ. µετά από 1 λεπτό και 55 δευτερόλεπτα, όταν έχουν δοθεί 2 λεπτά). ιαδικασία που ακολουθείται όταν διακόπτεται ένας αγώνας Οι διαιτητές πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι όταν ένας αγώνας διακόπτεται εξαιτίας απρόβλεπτων περιστατικών, αυτοί πρέπει να "σταµατούν" το χρονόµετρό τους µόνον εφόσον θεωρήσουν ότι είναι απαραίτητο να αποµακρύνουν τους ποδοσφαιριστές από τον αγωνιστικό χώρο. Πριν από την εκ νέου έναρξη του αγώνα, ο διαιτητής πρέπει να συζητήσει µε τον Παρατηρητή Αγώνα πριν να επανακινήσει το χρονόµετρό του. Ο χρόνος που χάθηκε ανάµεσα στην διακοπή του αγώνα και στην αποχώρηση των ποδοσφαιριστών από τον αγωνιστικό χώρο, πρέπει να εµφανίζεται ως επιπρόσθετος χρόνος στον ηλεκτρονικό πίνακα κατά το πρώτο ή δεύτερο ηµίχρονο. ιαχείριση Τραυµατισµένων Ποδοσφαιριστών Οι Κανόνες του Παιχνιδιού είναι ξεκάθαροι ότι ο διαιτητής πρέπει να διακόπτει το παιχνίδι µόνο εφόσον ένας ποδοσφαιριστής έχει τραυµατιστεί σοβαρά και ότι οι ποδοσφαιριστές δεν πρέπει να δέχονται ιατρική βοήθεια στον αγωνιστικό χώρο. Ο διαιτητής πρέπει να αναλαµβάνει αποκλειστικά την ευθύνη για την διακοπή του αγώνα, οι δε ποδοσφαιριστές δεν πρέπει να ενθαρρύνονται να λακτίζουν την µπάλα έξω από τον αγωνιστικό χώρο. Οι ποδοσφαιριστές που το κάνουν, δεν πρέπει να περιµένουν να τους επιστραφεί η κατοχή της µπάλας από τον αντίπαλο τους όταν ξεκινά πάλι το παιχνίδι. Όταν ο διαιτητής αντιµετωπίζει περίπτωση τραυµατισµού ποδοσφαιριστή, πρέπει να τηρεί τις ακόλουθες οδηγίες: Επιτρέπει την συνέχεια του παιχνιδιού µέχρις ότου η µπάλα δεν "παίζει", εάν κατά την άποψη του διαιτητή ένας ποδοσφαιριστής δεν έχει τραυµατιστεί σοβαρά. Ο αγώνας διακόπτεται άµεσα εάν, κατά την άποψη του διαιτητή, ένας ποδοσφαιριστής έχει τραυµατιστεί σοβαρά. Μετά την ερώτηση του ποδοσφαιριστή, ο διαιτητής επιτρέπει σε έναν το πολύ δύο ιατρούς να εισέλθουν στον αγωνιστικό χώρο προκειµένου να αξιολογήσουν τον τραυµατισµό και να φροντίσουν την ασφαλή και σύντοµη αποµάκρυνσή του ποδοσφαιριστή από τον αγωνιστικό χώρο. Οι τραυµατιοφορείς επιτρέπεται να εισέλθουν στον αγωνιστικό χώρο µε φορείο µόνο µετά από σχετικό σήµα του διαιτητή. Ο διαιτητής πρέπει να διασφαλίζει την ασφαλή αποµάκρυνση ενός 13
τραυµατισµένου ποδοσφαιριστή από τον αγωνιστικό χώρο. εν επιτρέπεται σε έναν ποδοσφαιριστή να δέχεται ιατρική φροντίδα στον αγωνιστικό χώρο, εκτός εάν ο τραυµατισµός είναι εξαιρετικά σοβαρός και ενδέχεται να επιδεινωθεί µε την µετακίνηση του ποδοσφαιριστή. Ένας ποδοσφαιριστής που αιµορραγεί, πρέπει να εγκαταλείψει τον αγωνιστικό χώρο και δεν επιτρέπεται να επιστρέψει σε αυτόν µέχρις ότου ο διαιτητής έχει ικανοποιηθεί ότι η αιµορραγία σταµάτησε. Ένας ποδοσφαιριστής δεν επιτρέπεται να φέρει ρούχα τα οποία είναι µατωµένα. Εάν ο διαιτητής επιτρέψει την είσοδο των ιατρών στον αγωνιστικό χώρο, ο ποδοσφαιριστής πρέπει να εγκαταλείψει τον αγωνιστικό χώρο είτε µεταφερόµενος από τους τραυµατιοφορείς επί του φορείου είτε µε τα πόδια. Εάν ένας ποδοσφαιριστής δεν συµµορφωθεί, τιµωρείται µε κίτρινη κάρτα για αντιαθλητική συµπεριφορά. Ένας ποδοσφαιριστής που έχει τραυµατιστεί επιτρέπεται να επιστρέψει στον αγωνιστικό χώρο µόνον αφού ξαναρχίσει ο αγώνας και του έχει δώσει σήµα ο διαιτητής. Ένας τραυµατισµένος ποδοσφαιριστής επιτρέπεται να επιστρέψει ξανά στον αγωνιστικό χώρο µόνο από την πλάγια γραµµή όταν η µπάλα "παίζεται". Όταν η µπάλα δεν "παίζεται", ο τραυµατισµένος ποδοσφαιριστής επιτρέπεται να επιστρέψει ξανά από οποιαδήποτε από τις γραµµές οριοθέτησης του αγωνιστικού χώρου. Μόνον ο διαιτητής έχει δικαίωµα να επιτρέψει σε έναν ποδοσφαιριστή που έχει τραυµατισθεί, να επιστρέψει στον αγωνιστικό χώρο, ανεξαρτήτως του εάν µπάλα "παίζεται" ή όχι. Ωστόσο, ο διαιτητής µπορεί να επιτρέψει σε έναν τραυµατισµένο ποδοσφαιριστή να επιστρέψει στον αγωνιστικό χώρο εάν ένας βοηθός διαιτητή ή ο τέταρτος διαιτητής βεβαιωθεί ότι ο ποδοσφαιριστής είναι έτοιµος. Εάν το παιχνίδι δεν διακόπηκε για κάποιο άλλο λόγο, ή εάν ο τραυµατισµός που υπέστη ένας ποδοσφαιριστής δεν είναι αποτέλεσµα της παράβασης των Κανόνων του Παιχνιδιού, ο διαιτητής ξαναρχίζει το παιχνίδι µε ελεύθερο διαιτητή. Ο διαιτητής πρέπει να αναγνωρίζει όλο τον χρόνο που χάθηκε εξαιτίας τραυµατισµού µε την µορφή παράτασης στο τέλος κάθε περιόδου του παιχνιδιού. Όταν ο διαιτητής έχει αποφασίσει να τιµωρήσει µε κάρτα έναν ποδοσφαιριστή ο οποίος τραυµατίστηκε και πρέπει να αποχωρήσει από τον αγωνιστικό χώρο για να δεχθεί ιατρική φροντίδα, ο διαιτητής πρέπει να δείχνει την κάρτα πριν ο ποδοσφαιριστής να αποχωρήσει από τον αγωνιστικό χώρο. 14
Εξαιρέσεις: Οι εξαιρέσεις σε αυτή την περίπτωση αφορούν µόνον στα ακόλουθα: τραυµατισµός τερµατοφύλακα, όταν ένας τερµατοφύλακας και ένας άλλος ποδοσφαιριστής, συγκρουσθούν και χρήζουν άµεσης φροντίδας, όταν ποδοσφαιριστές από την ίδια οµάδα συγκρουστούν και χρήζουν άµεσης φροντίδας, όταν υπάρξει σοβαρός τραυµατισµός, π.χ. πτώση της γλώσσας προς τα πίσω, διάσειση, κάταγµα κάτω άκρων, κ.λπ. Ένας ποδοσφαιριστής που φέρει αίµα στη φανέλα του δεν επιτρέπεται να παραµείνει στον αγωνιστικό χώρο και πρέπει να αντικαταστήσει τη φανέλα του αµέσως. Οι Κανόνες του Παιχνιδιού δεν αναφέρουν ότι αυτός µπορεί να επιστρέψει µόνο όταν φορέσει µία φανέλα µε τον ίδιο αριθµό όπως πριν. Εάν για οποιονδήποτε λόγο είναι διαθέσιµη µόνο φανέλα χωρίς αριθµό στην πλάτη, τότε ο ποδοσφαιριστής επιτρέπεται να επιστρέψει στον αγωνιστικό χώρο µετά από την άδεια του διαιτητή φορώντας αυτή τη φανέλα. Στη συνέχεια, όταν είναι δυνατόν, µία άλλη φανέλα µε τον αρχικό αριθµό πρέπει να παρέχεται στον ποδοσφαιριστή, το συντοµότερο δυνατόν. 15
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΟ Σωστή λήψη αποφάσεων. Φάουλ και συνέπειες Τα κριτήρια που ακολουθούν έχουν οριστεί προκειµένου να προσδιορίζεται η σοβαρότητα ενός παραπτώµατος και όταν ένα παράπτωµα εµποδίζει µια προφανή ευκαιρία για την επίτευξη τέρµατος ή ανακόπτει µια υποσχόµενη επίθεση (όπως επίσης και την σωστή ποινή σε τέτοιες περιπτώσεις). Προσδιορισµός της σοβαρότητας ενός παραπτώµατος Για τον προσδιορισµό της σοβαρότητας ενός παραπτώµατος (όπως λάκτισµα, τρικλοποδιά, πήδηµα κατά αντιπάλου, κτύπηµα, σπρώξιµο, µαρκάρισµα σε αντίπαλο), υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι θα πρέπει να λαµβάνουν υπόψη τους τα ακόλουθα: Το στοιχείο της πρόθεσης ή δόλου, Την ταχύτητα της ενέργειας του ποδοσφαιριστή (σφοδρότητα), Την πιθανότητα που έχει ο ποδοσφαιριστής που κάνει το τάκλιν να παίξει τη µπάλα, Την κατεύθυνση των ποδιών και το τάκλιν µε την σχάρα / σόλα του παπουτσιού, Μήπως ένας ποδοσφαιριστής θέτει σε κίνδυνο της ασφάλεια του αντιπάλου; Ιδιαίτερη έµφαση πρέπει να δίδεται στην εξάλειψη µαρκαρισµάτων όπου ένας ποδοσφαιριστής αδιαφορεί για την ασφάλεια και την υγεία ενός αντιπάλου, ακόµα και όταν υπάρχει επαφή µε την µπάλα και τον αντίπαλο µε ταχύτητα. Οι διαιτητές πρέπει να λαµβάνουν αυστηρά µέτρα όταν εντοπίσουν µη ελεγχόµενο σωµατικό µαρκάρισµα που γίνεται µε ταχύτητα και µε αδιαφορία για τις ενδεχόµενες συνέπειες και την ασφάλεια του αντιπάλου. Κατά την κρίση του στοιχείου της πρόθεσης ή δόλου, οι διαιτητές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όσον αφορά την κατεύθυνση των ποδιών του ποδοσφαιριστή που κάνει το τάκλιν και την χρήση της σχάρας. Ένα τάκλιν µπορεί να θεωρηθεί ως ριψοκίνδυνο (ή ακόµη και µε υπερβολική δύναµη) µολονότι παίζει την µπάλα. Οι περιπτώσεις που η επαφή γίνεται µε την µπάλα και τον αντίπαλο µε ταχύτητα και χωρίς να υπολογίζεται ο ενδεχόµενος κίνδυνος για τον αντίπαλο, πρέπει να τιµωρούνται ανάλογα κανονικά µε κίτρινη κάρτα, και σε περιπτώσεις σοβαρού βάναυσου παιχνιδιού, µε κόκκινη κάρτα. Κάθε µαρκάρισµα που γίνεται µε υπερβολική δύναµη και ως εκ τούτου διακινδυνεύει την ασφάλεια του αντιπάλου, πρέπει να θεωρείται σοβαρό βάναυσο παιχνίδι και να αποβάλλεται ο ποδοσφαιριστής που διέπραξε το παράπτωµα. Η βιαιότητα πρέπει πάντα να τιµωρείται µε κόκκινη κάρτα. Εάν ένας ποδοσφαιριστής χρησιµοποιήσει υπερβολική δύναµη ή θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του αντιπάλου, δεν έχει σηµασία αν το τάκλιν είναι από πίσω, από µπροστά ή από τα πλάγια. 16
Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι οφείλουν να επιτρέπουν τις δυνατές/καθαρές διεκδικήσεις και να τιµωρούν µόνο αντικανονικές ενέργειες. Συνθήκες Πρόσθετα στον προσδιορισµό της σοβαρότητας ενός παραπτώµατος, οι διαιτητές πρέπει να συνυπολογίζουν τις συνθήκες (συµπεριλαµβανοµένης της θέσης στον αγωνιστικό χώρο) υπό τις οποίες διαπράχθηκε ένα παράπτωµα: Μήπως εµπόδισε µια προφανή ευκαιρία για την επίτευξη ενός τέρµατος (παράπτωµα που τιµωρείται µε κόκκινη κάρτα); Μήπως απέτρεψε µια υποσχόµενη επιθετική κίνηση (παράπτωµα που τιµωρείται µε κίτρινη κάρτα); Θα πρέπει να χρησιµοποιείτε τα ακόλουθα κριτήρια για να προσδιορίσετε εάν ένα παράπτωµα απέτρεψε µια προφανή ευκαιρία για την επίτευξη ενός τέρµατος: Πιθανότητα ελέγχου της µπάλας. Θέση του επιτιθέµενου. Συνολική κατεύθυνση της κίνησης (επιτιθέµενος και µπάλα). Απόσταση από το τέρµα. Θέσεις των αµυνόµενων / τερµατοφύλακα. Μήπως η επίθεση θα µπορούσε να οδηγήσει στην επίτευξη τέρµατος εάν δεν είχε ανακοπεί από ένα παράπτωµα που τιµωρείται µε ελεύθερο λάκτισµα (ή λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι); Θα πρέπει να χρησιµοποιείτε τα ακόλουθα κριτήρια για να προσδιορίσετε εάν ένα παράπτωµα σταµάτησε µια υποσχόµενη επιθετική κίνηση: Θέση του παραπτώµατος. Την πιθανότητα που έχει ο ποδοσφαιριστής να παίξει την µπάλα. Θέσεις των συµπαικτών του. Θέσεις των αντιπάλων. Απόσταση από το τέρµα. Ήταν πιθανό η επίθεση να αναπτυχθεί στα επόµενα λίγα δευτερόλεπτα εάν δεν είχε ανακοπεί από ένα παράπτωµα; εν υπάρχει καµία διαφορά εάν µια προφανής ευκαιρία για την επίτευξη ενός τέρµατος απετράπη από έναν τερµατοφύλακα ή κάποιον από τους άλλους ποδοσφαιριστές. Όταν ένας ποδοσφαιριστής διαπράξει ένα παράπτωµα κατά του επιτιθέµενου σε µια περίπτωση ένας µε έναν, η κατάλληλη ποινή στις περισσότερες περιπτώσεις θα είναι κόκκινη κάρτα (η κίτρινη κάρτα θα θεωρείται κατάλληλη µόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις όπου ένας επιτιθέµενος κινείται ξεκάθαρα σε µια θέση απ' όπου είναι απίθανο να πετύχει ένα τέρµα). Άλλες αντικανονικές ενέργειες (κράτηµα, παίξιµο της µπάλας µε το χέρι ) Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι η ποινή για παραπτώµατα όπως το κράτηµα ή το από πρόθεση παίξιµο της µπάλας µε το χέρι, σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού, είναι µόνο ελεύθερο λάκτισµα. Ωστόσο, ένας ποδοσφαιριστής πρέπει να τιµωρηθεί µε κίτρινη κάρτα για αντιαθλητική συµπεριφορά εάν το παράπτωµα, για παράδειγµα: εµποδίζει τον αντίπαλο από το να αποκτήσει την κατοχή της µπάλας ή να λάβει µια πλεονεκτική θέση 17
αποτρέπει την ανάπτυξη µιας υποσχόµενης επιθετικής κίνησης Όταν ένας ποδοσφαιριστής τιµωρείται για παίξιµο της µπάλας µε το χέρι ενώ η µπάλα κινείται µε κατεύθυνση προς το τέρµα κατά την διάρκεια της ροής του παιχνιδιού ή από ένα ελεύθερο λάκτισµα (λάκτισµα προς το τέρµα), ο υπαίτιος ποδοσφαιριστής πρέπει να παρατηρείται. Όταν ένας ποδοσφαιριστής τιµωρείται για παίξιµο της µπάλας µε το χέρι ενώ η µπάλα εισέρχεται από τα πλάγια µέσα στην περιοχή του πέναλτι, κανονικά δεν απαιτείται πειθαρχική ποινή, εκτός εάν ο υπαίτιος ποδοσφαιριστής ξεκάθαρα εµποδίζει τον αντίπαλο από το να αποκτήσει την κατοχή της µπάλας ή το παράπτωµα σταµάτησε µια υποσχόµενη επιθετική κίνηση. Όταν το παράπτωµα ξεκάθαρα εµποδίζει την ευκαιρία για την επίτευξη ενός τέρµατος ο ποδοσφαιριστής που διαπράττει το παράπτωµα πρέπει να αποβληθεί. Παραπτώµατα που διαπράττονται όταν η µπάλα δεν παίζει Τα παραπτώµατα µπορεί να διαπραχθούν είτε όταν η µπάλα παίζει είτε όταν δεν παίζει. Και στις δυο περιπτώσεις, τα παραπτώµατα πρέπει να τιµωρούνται ανάλογα µε την φύση / σοβαρότητα του παραπτώµατος. Εάν ένα παράπτωµα διαπραχθεί όταν η µπάλα δεν παίζει, ο ποδοσφαιριστής που διέπραξε το παράπτωµα πρέπει σε κάθε περίπτωση να τιµωρηθεί ανάλογα µε την σοβαρότητα του παραπτώµατος και να υπολογίζονται µόνο οι συνθήκες του παραπτώµατος (καθόσον δεν υπάρχει περίπτωση για υποσχόµενη επίθεση ή προφανή ευκαιρία για την επίτευξη ενός τέρµατος). Επικίνδυνο παιχνίδι µε επαφή Εάν ένας ποδοσφαιριστής ενεργήσει µε επικίνδυνο τρόπο και κάνει επίσης επαφή µε έναν αντίπαλο, ο διαιτητής πρέπει να τιµωρήσει το πλέον σοβαρότερο παράπτωµα, π.χ. την επαφή και έτσι να κατακυρώσει ένα άµεσο ελεύθερο λάκτισµα. Εφόσον απαιτείται, θα πρέπει να λαµβάνονται πειθαρχικά µέτρα, π.χ. κίτρινη κάρτα εάν το µαρκάρισµα ήταν επικίνδυνο. Στις περιπτώσεις που ποδοσφαιριστές κάνουν δυνατή επαφή µε τον αντίπαλο σε µια προσπάθεια να κάνουν "ψαλιδάκι", σε κανονικές συνθήκες θα πρέπει να τιµωρούνται µε κίτρινη κάρτα για αντιαθλητική συµπεριφορά (ριψοκίνδυνο µαρκάρισµα), ωστόσο, εάν κατά την άποψη του διαιτητή η δυνατή επαφή µε τον αντίπαλο είναι µια εκ προθέσεως ενέργεια, τότε ο ποδοσφαιριστής πρέπει να αποβάλλεται. Σωµατικές Επαφές (χρήση χεριού / βραχίονα) Το ποδόσφαιρο είναι ένα άθληµα στο οποίο η σωµατική επαφή αποτελεί φυσιολογικό µέρος του παιχνιδιού και µόνο η αντικανονική σωµατική επαφή θα πρέπει να τιµωρείται. Προκειµένου να επιτευχθεί µεγαλύτερη συνέπεια, έχουν δηµιουργηθεί κριτήρια ώστε να βοηθούν τους διαιτητές να διαχωρίζουν µεταξύ κανονικής επαφής και παραπτωµάτων που τιµωρούνται. Η κρίση του διαιτητή πρέπει να συνυπολογίζει τα ακόλουθα κριτήρια: Μήπως ο αµυνόµενος εµπόδισε αντικανονικά ή ανάκοψε την κίνηση του επιτιθέµενου µε επαφή του χεριού ή του βραχίονά του; 18
Μήπως η επαφή αυτή επηρέασε αρνητικά την προώθηση του επιτιθέµενου ή την προώθηση της επίθεσης της οµάδας; Μήπως η επαφή αυτή είχε σκοπό να εµποδίσει (ή ήταν τυχαία); Μήπως ο επιτιθέµενος ξεκίνησε την αντικανονική επαφή µε το χέρι ή τον βραχίονα; Μήπως ο επιτιθέµενος χρησιµοποίησε την σωµατική επαφή µε τον αµυνόµενο ώστε να προσπαθήσει να παραπλανήσει τον διαιτητή και να κερδίσει ένα ελεύθερο λάκτισµα ή λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι; Εάν µετά την εξέταση όλων των κριτηρίων, ο διαιτητής αποφασίσει ότι: υπήρξε αντικανονική επαφή (κράτηµα, σπρώξιµο, κ.λπ.) καταλογίζει ένα ελεύθερο λάκτισµα ή λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι. ο επιτιθέµενος προσπάθησε να παραπλανήσει τον διαιτητή - η προσποίηση πρέπει να τιµωρηθεί µε κίτρινη κάρτα για αντιαθλητική συµπεριφορά και το παιχνίδι να ξεκινήσει εκ νέου µε έµµεσο ελεύθερο λάκτισµα υπέρ της αντίπαλης οµάδας. Σας εφιστούµε την προσοχή στο γεγονός ότι ο πρώτος που διέπραξε το παράπτωµα της αντικανονικής σωµατικής επαφής µπορεί να είναι είτε ένας επιτιθέµενος είτε ένας αµυνόµενος. Εάν αµφότεροι οι ποδοσφαιριστές χρησιµοποιήσουν αντικανονική σωµατική επαφή, ο πρώτος που διέπραξε το παράπτωµα της αντικανονικής σωµατικής επαφής τιµωρείται µε ελεύθερο λάκτισµα ή λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι υπέρ της αντίπαλης οµάδας. Πρόσθετα, και οι δυο ποδοσφαιριστές µπορεί να τιµωρηθούν µε πειθαρχική ποινή. Αντικανονικά µαρκαρίσµατα µε την χρήση του χεριού ή του βραχίονα Αυξηµένη συγκέντρωση, εκτενέστερη έρευνα και µεγαλύτερη προσοχή πρέπει να φέρουν τους διαιτητές, βοηθούς διαιτητές και πρόσθετους βοηθούς διαιτητές σε εντονότερη εγρήγορση ως προς ενδεχόµενη εµφάνιση αντικανονικών µαρκαρισµάτων µε τα χέρια ή τους βραχίονες. Εστιάζοντας όχι µόνο στα µαρκαρίσµατα µε τα κάτω άκρα ή τα πόδια, οι διαιτητές θα είναι σε θέση να εντοπίσουν τις έντονες και αντικανονικές σωµατικές επαφές µε αγκώνες και βραχίονες, που πρέπει να τιµωρούνται σωστά και µε συνέπεια. Εφιστούµε την προσοχή στον ιδιαίτερο κίνδυνο που προκαλείται από έναν ποδοσφαιριστή που πηδά κοντά σε έναν αντίπαλο και εκ προθέσεως εκτείνει τον βραχίονά του µε αφύσικο τρόπο (π.χ. προκαλώντας κίνδυνο µε την κίνηση του αγκώνα του). Οι διαιτητές πρέπει να έχουν επίγνωση της ευθύνης που έχουν να προστατεύουν τους ποδοσφαιριστές από αντικανονικό παιχνίδι, διασφαλίζοντας ότι κάθε µαρκάρισµα που γίνεται µε υπερβολική δύναµη (και ως εκ τούτου θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του αντιπάλου) πρέπει να θεωρείται ότι αποτελεί σοβαρό βάναυσο παιχνίδι και έχει ως αποτέλεσµα την κόκκινη κάρτα. Σε αυτή την κατηγορία συµπεριλαµβάνεται φυσικά, η εκ προθέσεως χρήση του αγκώνα ή των βραχιόνων ως όπλο ενάντια σε έναν 19
αντίπαλο. Μολαταύτα, όταν ένας ποδοσφαιριστής κάνει µια δυνατή αντικανονική επαφή µε τον αντίπαλο χρησιµοποιώντας τον αγκώνα ή τον βραχίονά του ως αντικανονικό "εργαλείο", πρέπει να τιµωρείται για αντιαθλητική συµπεριφορά (ριψοκίνδυνο µαρκάρισµα). Αντικανονική χρήση του βραχίονα πριν από την εκτέλεση κόρνερ / ελεύθερου λακτίσµατος Παρουσιάζεται αυξηµένη εµφάνιση της αντικανονικής χρήση του βραχίονα, ιδιαίτερα πριν από την εκτέλεση ενός λακτίσµατος από το σηµείο του κόρνερ και ένα ελεύθερο λάκτισµα κοντά στο τέρµα. Οι διαιτητές πρέπει να ενεργούν προληπτικά πριν από την επανέναρξη του παιχνιδιού µε λάκτισµα από κόρνερ / ελεύθερο λάκτισµα και θα πρέπει να εµφανίζονται ξεκάθαρα ότι λαµβάνουν προληπτικά µέτρα. Οι συγκρούσεις µπορεί να αποφευχθούν µε την λήψη έγκαιρων προληπτικών µέτρων, π.χ. όταν οι ποδοσφαιριστές σπρώχνονται, ή διαγκωνίζονται µεταξύ τους για να λάβουν θέση είτε µέσα είτε κοντά στην περιοχή του πέναλτι. Οι ποδοσφαιριστές που εντοπίζονται πρέπει να αποµονώνονται και να τους γίνεται µια ξεκάθαρη δηµόσια προειδοποίηση. Στις περιπτώσεις που είναι εφικτό, οι διαιτητές πρέπει να χρησιµοποιούν τους βοηθούς τους ώστε να διασφαλίσουν ότι η µπάλα δεν θα εισέλθει ξανά στον αγωνιστικό χώρο µέχρις ότου δώσουν το σήµα για την επανέναρξη του παιχνιδιού. Είναι σηµαντικό κάθε παρόµοια παρεκτροπή µετά τις αρχικές προληπτικές ενέργειες του διαιτητή, να αντιµετωπίζεται µε αυστηρότητα: Πριν να παίξει η µπάλα, το αποτέλεσµα πρέπει να είναι είτε κίτρινη κάρτα είτε κόκκινη κάρτα, ανάλογα µε την σοβαρότητα του παραπτώµατος. Αφού η µπάλα παίζεται, οι διαιτητές πρέπει να αντιµετωπίζουν αυστηρά το συνεχιζόµενο κράτηµα, σπρώξιµο, κ.λπ., καταλογίζοντας ένα ελεύθερο λάκτισµα ή λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι, ανάλογα µε το ποια οµάδα διέπραξε το παράπτωµα. Σε ορισµένες περιπτώσεις, ενδέχεται να απαιτούνται περαιτέρω πειθαρχικές κυρώσεις. Οι διαιτητές φυσικά µπορούν επίσης να λάβουν αυστηρά µέτρα χωρίς αρχική προειδοποίηση! Πρόσφατα έχει παρατηρηθεί σηµαντική βελτίωση και η λήψη αυστηρών µέτρων. Ωστόσο, υπενθυµίζεται στους διαιτητές να συνεχίσουν να λαµβάνουν αυστηρά µέτρα για το κράτηµα, τράβηγµα και σπρώξιµο µέσα στην περιοχή του πέναλτι και να εφαρµόζουν την διαδικασία που συστήνεται! Αντικανονική χρήση του σώµατος Πολλές επιθετικές κινήσεις ανακόπτονται µε την αντικανονική χρήση του σώµατος. Σε όλες τις περιπτώσεις όπου µια υποσχόµενη επίθεση ανακόπτεται αντικανονικά µε αυτό τον τρόπο, υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι πρέπει να δίδεται κίτρινη κάρτα για αντιαθλητική συµπεριφορά, πρόσθετα στο ελεύθερο λάκτισµα ή λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι. Στις περιπτώσεις που η αντικανονική χρήση του σώµατος γίνεται και µε χρήση υπερβολικής δύναµης, βίας ή βαναυσότητας, τότε, σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού, αυτό πρέπει να οδηγεί σε κόκκινη κάρτα. 20
Προσποίηση Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι ενέργειες προσποίησης που έχουν σκοπό να παραπλανήσουν τον διαιτητή και διαπράττονται σε οποιοδήποτε σηµείο του αγωνιστικού χώρου, πρέπει να τιµωρούνται µε κίτρινη κάρτα για αντιαθλητική συµπεριφορά. Οι προσποιήσεις που αποσκοπούν στην παραπλάνηση του διαιτητή µπορεί να υπάρχουν: όταν δεν υπάρχει καµία επαφή µεταξύ των ποδοσφαιριστών, όταν ένας ποδοσφαιριστής χρησιµοποιεί µια ελαφρά επαφή µε έναν αντίπαλο, όταν ένας ποδοσφαιριστής προκαλεί µια επαφή µε έναν αντίπαλο, όταν ένας ποδοσφαιριστής προσδοκά µια ενδεχόµενη επαφή από έναν αντίπαλο, όταν ένας ποδοσφαιριστής µεγαλοποιεί τις συνέπειες µιας επαφής. υστυχώς, παρουσιάζεται µια αύξηση σε αυτού του τύπου τις παρεκτροπές των ποδοσφαιριστών, γεγονός που κάνει την αποστολή του διαιτητή πιο δύσκολη. Οι διαιτητές πρέπει να παραµένουν σε εγρήγορση για τέτοιες αντιαθλητικές συµπεριφορές και να τιµωρούν τους παραβάτες αυστηρά ώστε να εξαλειφθεί η προσποίηση από το παιχνίδι. Όταν εµφανίζονται περιπτώσεις προσποίησης, δεν είναι αποδεκτό να αναγνωρίζονται και εν συνεχεία να περνούν ατιµώρητες. εν πρέπει να λησµονείτε ότι ένας ποδοσφαιριστής που µεγαλοποιεί τις συνέπειες ενός µαρκαρίσµατος προκειµένου να τιµωρηθεί ο αντίπαλό του αυστηρότερα, είναι ένοχος για αντιαθλητική συµπεριφορά. Ωστόσο, στις περιπτώσεις που οι ενέργειες των ποδοσφαιριστών δεν αποσκοπούν στο να παραπλανήσουν τον διαιτητή, δεν πρέπει να θεωρούνται ως προσποίηση και θα πρέπει να επιτρέπεται η συνέχιση του παιχνιδιού. Ζητήµατα χειρισµού της µπάλας µε το χέρι Μολονότι το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι στο οποίο οι ποδοσφαιριστές διαρκώς κινούν τα χέρια και τους βραχίονές τους ως φυσικό τµήµα της κίνησής τους, για να αποφασίσετε το εάν ένας ποδοσφαιριστής χειρίστηκε την µπάλα µε το χέρι µε πρόθεση, είναι σηµαντικό να εξετάσετε τα ακόλουθα σηµεία: Χρησιµοποιεί το χέρι ή τον βραχίονά του ώστε µε πρόθεση να αγγίξει την µπάλα; Η περίπτωση ήταν κίνηση της µπάλας προς το χέρι ή κίνηση του χεριού προς την µπάλα; Τα χέρια ή ο βραχίονας του ποδοσφαιριστή βρίσκονται σε "φυσική" θέση; Ο ποδοσφαιριστής προσπαθεί να "κερδίσει χώρο" χρησιµοποιώντας τους βραχίονές του; Απόσταση που διένυσε η µπάλα πριν να προσκρούσει στο χέρι του ποδοσφαιριστή. Ο ποδοσφαιριστής προσπάθησε να αποφύγει την µπάλα που κτυπά στο χέρι του; Ο ποδοσφαιριστής µπορεί να αποφύγει την µπάλα που κτυπά στο χέρι του; Οι διαιτητές πρέπει επίσης να εξετάζουν τυχόν πρόσθετες συνθήκες και συνέπειες, π.χ. πως και που συνέβη το παράπτωµα (ανέκοψε µια υποσχόµενη επίθεση; απέτρεψε µια 21
προφανή ευκαιρία για την επίτευξη ενός τέρµατος;) και εν συνεχεία πρέπει να τιµωρούν σε απόλυτη συµφωνία µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού. Αναφορικά µε τις πειθαρχικές κυρώσεις για τον χειρισµό της µπάλας µε το χέρι, δείτε την σελ. 17 (Άλλες αντικανονικές ενέργειες) Συµβάντα που αφορούν στις αντιδράσεις ή αντιπαραθέσεις ποδοσφαιριστών Αντιπαράθεση µεταξύ ποδοσφαιριστών Οι διαιτητές πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι παραβάτες τιµωρούνται οµοιόµορφα. Υπάρχει ένα ξεκάθαρο πλεονέκτηµα στο να µεταβαίνετε στο σηµείο της αντιπαράθεσης και να εµφανίζεστε ότι λαµβάνετε άµεσα πειθαρχικά µέτρα (κίτρινη κάρτα ή κόκκινη κάρτα, αναλόγως). Έχει παρατηρηθεί ότι όταν ένας διαιτητής δεν πηγαίνει γρήγορα στο σηµείο του συµβάντος, συχνά ακολουθούν αντιδράσεις και αντίποινα και το πρόβληµα κλιµακώνεται. Εάν δεν είναι εφικτό να αποτρέψετε την κλιµάκωση µιας σύγκρουσης µεταξύ ποδοσφαιριστών άµεσα, τότε ο διαιτητής οφείλει να παρατηρήσει λεπτοµερώς τι συµβαίνει και να αποφύγει να αναµιχθεί σωµατικά στον διαχωρισµό των αντιµαχόµενων ποδοσφαιριστών. Κανονικά, θα πρέπει να αποφεύγεται η σωµατική επαφή του διαιτητή ή βοηθού διαιτητή, όταν παρεµβαίνει ανάµεσα σε ποδοσφαιριστές. Η έντονη χρήση της σφυρίχτρας µπορεί να φανεί χρήσιµη, αλλά θα πρέπει να αποφεύγετε να φωνάζετε στους ποδοσφαιριστές. Οι διαιτητές δεν πρέπει να τιµωρούν µόνο τους ποδοσφαιριστές που διέπραξαν το αρχικό παράπτωµα εφόσον αυτό επιβάλλεται (ριψοκίνδυνο, βαναυσότητα), αλλά πρέπει να τιµωρούν και τους ποδοσφαιριστές που εµπλέκονται σε περαιτέρω αντιπαραθέσεις. Οι βασικοί πρωταγωνιστές πρέπει να τιµωρούνται αναλόγως, συστήνεται δε τουλάχιστον ένας ποδοσφαιριστής από κάθε οµάδα να τιµωρείται µε κίτρινη κάρτα. Οι διαιτητές πρέπει να είναι σε ιδιαίτερη εγρήγορση για ποδοσφαιριστές που από µακριά τρέχουν για να πλησιάσουν ή συµπράξουν σε ένα συµβάν, οι οποίο θα πρέπει να εντοπίζονται και να τιµωρούνται µε κίτρινη κάρτα. Οι κίτρινες κάρτες δεν θεωρούνται ως επαρκής τιµωρία στις περιπτώσεις που υπάρχει συµπλοκή (υπέρµετρη σωµατική επαφή). Ο ένας βοηθός πρέπει να επιτηρεί και καταγράφει τα συµβάντα και ο άλλος βοηθός να παραµένει κοντά στον διαιτητή. Ο τέταρτος διαιτητής πρέπει να παραµένει στην θέση του µεταξύ των τεχνικών περιοχών ενώ ταυτόχρονα επιτηρεί την κατάσταση. Ο διαιτητής και οι λοιποί αξιωµατούχοι του αγώνα πρέπει να επικοινωνούν µεταξύ τους πριν από την επανέναρξη του αγώνα προκειµένου να επιβληθούν κυρώσεις στους βασικούς πρωταγωνιστές. Οι διαιτητές δεν πρέπει να επιτρέπουν την χρονοτριβή και να διασφαλίζουν την κατά το συντοµότερο δυνατόν επανέναρξη του αγώνα. Αντιπαράθεση µε τον ιαιτητή Υπονόµευση της Εξουσίας του ιαιτητή Οι διαιτητές πρέπει να τηρούν τον σεβασµό και να τιµωρούν συµπεριφορές οι οποίες αποσκοπούν 22
στο να υπονοµεύσουν την εξουσία του διαιτητή. Σύµφωνα µε τους Κανόνες του Παιχνιδιού, όσοι ποδοσφαιριστές επιδεικνύουν διαφωνία µε τον διαιτητή, τον βοηθό διαιτητή ή τον πρόσθετο βοηθό διαιτητή είτε µε λόγια είτε µε έργα, πρέπει να τιµωρούνται µε κίτρινη κάρτα. Οι ποδοσφαιριστές εκφράζουν διαφωνία ή υπονοµεύουν την εξουσία του διαιτητή µε πολλούς τρόπους, όπως: µε χειρονοµίες ή τρέχοντας διαµαρτυρόµενοι προς τον διαιτητή ή τον βοηθό διαιτητή όταν συνωστίζονται γύρω από τον διαιτητή (µαζική διαµαρτυρία, όχλος), οπότε σε αυτή την περίπτωση αναµένεται ότι τουλάχιστον ένας ποδοσφαιριστής θα τιµωρηθεί µε κίτρινη κάρτα όταν απαιτούν την τιµωρία του αντιπάλου µε κίτρινη κάρτα, είτε προφορικά είτε µε χειρονοµίες Οι διαιτητές πρέπει να κερδίζουν τον πλήρη σεβασµό και να τον διατηρούν καθ' όλη την διάρκεια του αγώνα. Για τον λόγο αυτό, οι διαιτητές πρέπει: να επιδεικνύουν αυστηρή προσωπικότητα εάν οι ποδοσφαιριστές δείξουν τα πρώτα σηµάδια διαφωνίας να τιµωρούν µε κίτρινη κάρτα εφόσον θεωρούν ότι οι ενέργειες ενός ποδοσφαιριστή συνιστούν διαφωνία! να τιµωρούν µε κίτρινη κάρτα όποιον ποδοσφαιριστή ζητά να τιµωρηθεί µε κίτρινη ή κόκκινη κάρτα ένας αντίπαλος. Μια γρήγορη και έγκαιρη κίτρινη κάρτα µπορεί να έχει αποτρεπτικό αποτέλεσµα και να αποτρέψει τους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές από διαµαρτυρίες. Η ΕΠΟ αναµένει από τους διαιτητές να αντιµετωπίζουν µε αυστηρότητα την διαφωνία και να τιµωρούν τους παραβάτες µε κίτρινη κάρτα. Η ΕΠΟ είναι αποφασισµένη να σταµατήσει τα φαινόµενα διαφωνίας και παρενόχλησης των διαιτητών εντός και εκτός του αγωνιστικού χώρου. Αντιµετώπιση µαζικών διαµαρτυριών ("όχλος") Κατά την διαχείριση θερµών επεισοδίων (όπως µαζική διαµαρτυρία / συγκρούσεις) ο διαιτητής πρέπει να παραµένει ήρεµος και συγκεντρωµένος. Θα πρέπει να προσπαθήσει να εκτονώσει ή ηρεµήσει την κατάσταση, εντοπίζοντας γρήγορα τον βασικό ποδοσφαιριστή που διαµαρτυρήθηκε ή επιτέθηκε, ο οποίος εν συνεχεία πρέπει να οδηγηθεί (και αποµονωθεί) σε µια ουδέτερη ζώνη, µακριά από τους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές, το συντοµότερο δυνατόν ώστε να τιµωρηθεί µε κίτρινη κάρτα για την αντιαθλητική του συµπεριφορά. Ο διάλογος θα πρέπει να είναι ο ελάχιστος απαραίτητος, ο διαιτητής πρέπει να παραµείνει ήρεµος, αυστηρός, να κοιτά στα µάτια τον ποδοσφαιριστή και να έχει απόλυτο έλεγχο. Στις περιπτώσεις που διαπραχθεί ένα σοβαρό παράπτωµα όπως αντιαθλητική σωµατική επαφή µε τον διαιτητή, η κόκκινη κάρτα πρέπει να επιδεικνύεται µε ηρεµία και σοβαρότητα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο πλησιέστερος βοηθός διαιτητή µπορεί να συνδράµει τον διαιτητή. Ο άλλος βοηθός, ο τέταρτος διαιτητής και οι πρόσθετοι βοηθοί διαιτητή πρέπει να παρατηρούν και καταγράφουν τις 23
λεπτοµέρειες του περιστατικού. Ο τέταρτος διαιτητής πρέπει να παραµένει µεταξύ των δυο τεχνικών περιοχών. Οι πρόσθετοι βοηθοί διαιτητή πρέπει να παραµένουν στην συνήθη τους θέση, εκτός του αγωνιστικού χώρου. Το παιχνίδι θα πρέπει να ξαναρχίζει το συντοµότερο δυνατόν. Ο χρόνος που χάθηκε εξαιτίας της καθυστέρησης πρέπει να προσµετράται µε τον συνήθη τρόπο. Επικοινωνία και ιαχείριση Θετική γλώσσα του σώµατος Ορισµένες φορές η σωστή χρήση διακριτικών επεξηγηµατικών σηµάτων µπορεί να αποσαφηνίσει ένα περιστατικό το οποίο δεν έγινε ξεκάθαρα αντιληπτό από τους συµµετέχοντες. Αυτός είναι ένας θετικός τρόπος να επικοινωνείτε µε τους ποδοσφαιριστές και προσδίδει στις αποφάσεις αξιοπιστία και πειστικότητα, π.χ. η απλή επεξήγηση ότι µια κίτρινη κάρτα δίδεται εξαιτίας µιας σειράς παραπτωµάτων (διαρκείς παραβιάσεις των Κανόνων του Παιχνιδιού) µπορεί να είναι χρήσιµη ώστε να αντιληφθούν οι ποδοσφαιριστές ότι οι κίτρινη κάρτα δεν δόθηκε µόνο για το τελευταίο παράπτωµα. Μολαταύτα, τέτοια πρόσθετα διακριτικά σήµατα (π.χ. τράβηγµα φανέλας, χειρισµός της µπάλας µε το χέρι, κ.λπ.) πρέπει να χρησιµοποιούνται µόνο για να αποσαφηνίσουν αποφάσεις και όχι για να τις αιτιολογήσουν. Η Τεχνική Περιοχή Ο τέταρτος διαιτητής πρέπει να είναι σε εγρήγορση ως προς τα καθήκοντά του, σύµφωνα µε τις προσδοκίες του διαιτητή (όπως συζητήθηκε πριν από τον αγώνα), αλλά και να διασφαλίζει ότι ο προπονητής µπορεί να εκτελέσει τον ρόλο του υπεύθυνα και χωρίς παρεµβάσεις. Κατά κανόνα, προτείνεται η προσέγγιση "χαµηλού προφίλ". Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι σε κάθε περίπτωση στην άκρη της Τεχνικής Περιοχής επιτρέπεται να παραµένει µόνο ένα πρόσωπο, εφόσον ενεργεί µε υπεύθυνο τρόπο. Σε περίπτωση ανάρµοστων αντιδράσεων του προσώπου ή των προσώπων που βρίσκονται στην τεχνική περιοχή, ο τέταρτος διαιτητής οφείλει να χρησιµοποιήσει την προσωπικότητά του και να προσπαθήσει να ηρεµήσει το εν λόγω πρόσωπο ή πρόσωπα. Θα πρέπει να αποφεύγει να εµπλέκεται σε αντιπαραθέσεις ή παρατεταµένες συζητήσεις µε τα πρόσωπα αυτά. Ωστόσο, σε περιπτώσεις ανεύθυνης συµπεριφοράς, ο τέταρτος διαιτητής πρέπει να ενηµερώνει τον διαιτητή κατά την διάρκεια µιας κατάλληλης διακοπής του παιχνιδιού, ο οποίος εν συνεχεία θα προειδοποιεί δηµόσια το πρόσωπο ή τα πρόσωπα αυτά (ή, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, αποµακρύνει το πρόσωπο αυτό από την τεχνική περιοχή). Σε περιπτώσεις επανειληµµένης ανεύθυνης συµπεριφοράς, ο τέταρτος διαιτητής πρέπει και πάλι να ενηµερώσει τον διαιτητή ο οποίος εν συνεχεία θα αποµακρύνει το πρόσωπο ή τα πρόσωπα αυτά από την τεχνική περιοχή. Κατά κανόνα, ως εκ τούτου, ο προπονητής που ενεργεί µε υπεύθυνο τρόπο, πρέπει να είναι απόλυτα ελεύθερος να κάνει την δουλειά του, αλλά σε περιπτώσεις όπου κριτικάρει ανοικτά τον διαιτητή ή άλλους αξιωµατούχους του αγώνα, θα πρέπει να λαµβάνονται µέτρα ώστε να σταµατά αυτή η συµπεριφορά. 24
Εάν στην τεχνική περιοχή ή κοντά στους πάγκους προκύψουν προβλήµατα που απαιτούν την προσοχή του διαιτητή, οι δυο βοηθοί διαιτητές πρέπει να παραµείνουν στις συνήθεις θέσεις τους και να παραµείνουν σε εγρήγορση για οτιδήποτε συµβαίνει στον αγωνιστικό χώρο, ώστε εν συνεχεία να είναι σε θέση να το αναφέρουν στον διαιτητή. Ζητήµατα Πλεονεκτήµατος Οι ποδοσφαιριστές, προπονητές και θεατές επιθυµούν την ροή του παιχνιδιού, αλλά ορισµένες φορές το να αφεθεί το πλεονέκτηµα µπορεί να αποτελέσει απειλή για τον έλεγχο του παιχνιδιού. Όταν σκέφτεστε σχετικά µε την πιθανή χρήση του πλεονεκτήµατος (ή το να σταµατήσετε το παιχνίδι), είναι σηµαντικό να εξετάζετε το εάν η µη υπαίτια οµάδα θα είχε πραγµατικό πλεονέκτηµα από το να επιτρέψετε την συνέχιση του παιχνιδιού ("πλεονέκτηµα οµάδας"), καθόσον η κατοχή της µπάλας δεν αποτελεί πάντα πλεονέκτηµα για την οµάδα. Εφόσον είναι δυνατόν, οι διαιτητές πρέπει να υιοθετούν µια προσέγγιση "περίµενε και δες", καθυστερώντας το σφύριγµα προκειµένου να αξιολογήσουν το εάν η µυ υπαίτια οµάδα έχει πραγµατικά µια ξεκάθαρη πιθανότητα επίθεσης. Μολαταύτα, πολλές οµάδες τελευταία εξασκούνται στην εκτέλεση ελεύθερων λακτισµάτων κοντά στην περιοχή του πέναλτι του αντιπάλου, έτσι πολύ συχνά είναι µεγαλύτερο πλεονέκτηµα οµάδας να καταλογίσετε ένα ελεύθερο λάκτισµα, ιδιαίτερα για ένα σωµατικό παράπτωµα, παρά να διακινδυνεύσετε την χρήση του πλεονεκτήµατος. Οι διαιτητές πρέπει να θυµούνται ότι οποτεδήποτε εφαρµόζεται το πλεονέκτηµα, είναι σηµαντικό να το καταδεικνύουν µε την ΦΩΝΗ και το εγκεκριµένο ΣΗΜΑ ΧΕΡΙΩΝ ώστε οι ποδοσφαιριστές να γνωρίζουν ότι το παράπτωµα έχει γίνει αντιληπτό και δεν παραβλέφθηκε. Σπάνια υπάρχει πλεονέκτηµα όταν ένας ποδοσφαιριστής απλώς κρατά την µπάλα στην θέση που βρίσκεται, πασάρει την µπάλα προς τα πίσω ή όταν βρίσκεται υπό πίεση από τους αµυνόµενους ακόµη κι αν ελέγχει την µπάλα. Κατά κανόνα, το πλεονέκτηµα θα πρέπει να παίζεται όταν υπάρχει µια υποσχόµενη επίθεση ή προφανής ευκαιρία για την επίτευξη ενός τέρµατος. Πρόσθετα, ο διαιτητής πρέπει να λαµβάνει υπόψη του τα ακόλουθα: Το σηµείο του αγωνιστικού χώρου όπου διαπράχθηκε το παράπτωµα. Ο ποδοσφαιριστής που διέπραξε το παράπτωµα πρέπει να τιµωρηθεί µε κίτρινη κάρτα; Ο ποδοσφαιριστής που διέπραξε το παράπτωµα πρέπει να τιµωρηθεί µε δεύτερη κίτρινη κάρτα; Ο ποδοσφαιριστής που διέπραξε το παράπτωµα πρέπει να τιµωρηθεί µε κόκκινη κάρτα και να αποχωρήσει από τον αγωνιστικό χώρο; Εφόσον ο διαιτητής θεωρήσει ότι ένα παράπτωµα είναι ριψοκίνδυνο, πρέπει να σταµατήσει το παιχνίδι εκτός εάν υπάρχει πολύ σηµαντική ευκαιρία επίθεσης, δηλαδή το πλεονέκτηµα του να παραµείνει το παιχνίδι υπό τον έλεγχο του διαιτητή πρέπει να είναι σπουδαιότερο από το "πλεονέκτηµα οµάδας". Σε όσες περιπτώσεις ο διαιτητής θεωρεί ότι ο υπαίτιος ποδοσφαιριστής πρέπει να τιµωρηθεί µε δεύτερη κίτρινη κάρτα ή απευθείας κόκκινη κάρτα, δεν θα πρέπει να εφαρµόζεται 25
το πλεονέκτηµα (εκτός περιπτώσεων προφανούς ευκαιρίας επίτευξης τέρµατος) και να καταλογίζεται ένα ελεύθερο λάκτισµα αµέσως. Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι στις περιπτώσεις που το πλεονέκτηµα δεν υλοποιηθεί, θα πρέπει να σταµατούν το παιχνίδι και να τιµωρούν το αρχικό παράπτωµα. Η απόφαση αυτή πρέπει να λαµβάνεται µέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Σε περιπτώσεις παραπτωµάτων που διαπράττονται από αµυνόµενους µέσα στην περιοχή του πέναλτι, συµβουλεύουµε τους διαιτητές να καθυστερούν το σφύριγµα προκειµένου να δουν την εξέλιξη του παιχνιδιού. Εφόσον δεν υλοποιηθεί το πλεονέκτηµα, ο διαιτητής πρέπει να τιµωρήσει το αρχικό παράπτωµα και να καταλογίσει ένα λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι. Συνοπτικά: Οι διαιτητές πρέπει να έχουν ευρύτερη αντίληψη και να µην εστιάζουν µόνο στο παράπτωµα (την τιµωρία του και την θέση του). Στις περιπτώσεις που εφαρµόζεται το πλεονέκτηµα, σε κάθε περίπτωση οι σωστές πειθαρχικές ποινές πρέπει να επιβάλλονται µόλις σταµατήσει το παιχνίδι. Το υπερβολικό πλεονέκτηµα µπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρά παραπτώµατα. Πολύ σπάνια πρέπει να εφαρµόζεται το πλεονέκτηµα για τους αµυνόµενους µέσα ή κοντά στην περιοχή του πέναλτι που υπερασπίζονται (µόνο εφόσον έχουν πλήρη έλεγχο της µπάλας, δεν υπάρχει κανένας αντίπαλος κοντά στον αµυνόµενο, κ.λπ.). Όταν δεν υλοποιείται το πλεονέκτηµα, ο διαιτητής πρέπει να τιµωρεί το αρχικό παράπτωµα µέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. ιαχείριση των ελεύθερων λακτισµάτων Οι ακόλουθες διαδικασίες θα ωφελήσουν τον έλεγχο και την διαχείριση των ελεύθερων λακτισµάτων: Μετά την λήψη των πειθαρχικών µέτρων, βεβαιωθείτε ότι η µπάλα έχει τοποθετηθεί στο σηµείο που διαπράχθηκε το παράπτωµα το συντοµότερο δυνατόν. Εάν τα κριτήρια για ένα γρήγορο ελεύθερο λάκτισµα δεν έχουν τηρηθεί, ο διαιτητής πρέπει να αναλάβει άµεσα τον έλεγχο. Πρέπει εν συνεχεία να ενηµερώσει τους επιτιθέµενους (δείχνοντας την σφυρίχτρα) ότι πρέπει να περιµένουν το σήµα του. Εάν το λάκτισµα εκτελεστεί πριν το σήµα, τότε το ελεύθερο λάκτισµα πρέπει να εκτελεστεί εκ νέου σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από την έκβαση του πρόωρου λακτίσµατος, και ο ποδοσφαιριστής που διέπραξε το παράπτωµα τιµωρείται µε κίτρινη κάρτα. Καθοδηγήστε και αποµακρύνετε τυχόν αµυνόµενους ποδοσφαιριστές που βρίσκονται µπροστά από την µπάλα. Τακτοποιήστε το "τείχος" µετρώντας την απόσταση, όχι µέσω του τείχους, αλλά από την άκρη του και ταυτόχρονα ελέγξτε την θέση της µπάλας. Κάθε ποδοσφαιριστής που 26
αρνείται να υποχωρήσει στην απαιτούµενη απόσταση, πρέπει να τιµωρείται µε κίτρινη κάρτα. Πάρτε σωστή θέση (έλεγχος της µπάλας, του τείχους και του βοηθού διαιτητή). ώστε το σήµα για την εκτέλεση του ελεύθερου λακτίσµατος. Εάν οι αµυνόµενοι προωθηθούν από το τείχος κατά την εκτέλεση, το ελεύθερο λάκτισµα πρέπει να επαναληφθεί, εφόσον δεν επιτευχθεί τέρµα, και οι υπαίτιοι ποδοσφαιριστές πρέπει να τιµωρηθούν µε κίτρινη κάρτα. Βεβαιωθείτε ότι η µπάλα έχει τοποθετηθεί στην ίδια θέση για την επανάληψη και ακολουθήστε την ίδια διαδικασία. Σε περιπτώσεις παρεκτροπών τον ποδοσφαιριστών στο τείχος, συµβουλεύουµε τους διαιτητές µετά από µια αρχική προειδοποίηση, κάθε περαιτέρω παρεκτροπή να τιµωρείται µε πειθαρχική ποινή, ήτοι κίτρινη ή κόκκινη κάρτα ή κάρτες. εν είναι σωστό να δώσετε και άλλη προειδοποίηση. Εάν οι επιτιθέµενοι ποδοσφαιριστές βρίσκονται είτε µέσα είτε κοντά στο τείχος, κατά την µέτρηση της απόστασης θα πρέπει να υπολογίζετε την απαιτούµενη απόσταση προς τα εµπρός. Ωστόσο, θα πρέπει να προσέχετε ώστε η µπάλα να παραµένει στην σωστή θέση. Γρήγορο ελεύθερο λάκτισµα Ένα λάκτισµα επιτρέπεται να εκτελεστεί γρήγορα χωρίς να σφυρίξει ο διαιτητής δεδοµένου ότι: δεν απαιτείται η επιβολή πειθαρχικής ποινής το ελεύθερο λάκτισµα εκτελείται σύντοµα µόλις σταµατήσει το παιχνίδι (ήτοι ελάχιστα δευτερόλεπτα ) η µπάλα είναι ακίνητη στο σηµείο του παραπτώµατος το ελεύθερο λάκτισµα δεν απαιτεί την παρέµβαση του διαιτητή ο διαιτητής δεν έχει ακόµα ξεκινήσει τον έλεγχο του τείχους ή των αντιπάλων ώστε να τους οδηγήσει προς τα πίσω στην απαιτούµενη απόσταση δεν υπάρχει τραυµατισµός ποδοσφαιριστή και δεν απαιτείται φροντίδα Εφόσον ένας αντίπαλος εκ προθέσεως εµποδίζει την γρήγορη εκτέλεση ενός ελεύθερου λακτίσµατος, πρέπει να τιµωρείται µε κίτρινη κάρτα. Λάκτισµα από το σηµείο του πέναλτι Υπενθυµίζεται στους διαιτητές ότι οι Κανόνες του Παιχνιδιού πλέον προβλέπουν ότι: "Η προσποίηση κατά την πορεία του ποδοσφαιριστή προς την εκτέλεση ενός πέναλτι, για να παραπλανηθούν οι αντίπαλοι, επιτρέπεται ως µέρος του παιχνιδιού. Ωστόσο, η προσποίηση του λακτίσµατος της µπάλας ακριβώς την στιγµή που ο ποδοσφαιριστής έχει ολοκληρώσει το τρέξιµό του, θεωρείται παράβαση του Κανόνα 14 και ενέργεια αντιαθλητικής συµπεριφοράς για την οποία ο ποδοσφαιριστής πρέπει να τιµωρείται µε κίτρινη κάρτα." Εάν η µπάλα µπει στο τέρµα, το πέναλτι πρέπει να εκτελεστεί ξανά. Εάν η µπάλα δεν µπει στο τέρµα, ο διαιτητής σταµατά το παιχνίδι και το ξαναρχίζει µε έµµεσο ελεύθερο λάκτισµα υπέρ της αµυνόµενης οµάδας από το σηµείο του πέναλτι. 27