Λυµένες Ασκήσεις Παράδειγµα 1 Ο παρακάτω αλγόριθµος ζητά από το χρήστη το ποσό των χρηµάτων που έχει και το κόστος ενός µολυβιού και εµφανίζει πόσα µολύβια µπορεί να αγοράσει και τα ρέστα που θα πάρει. (Οι µεταβλητές πρέπει να είναι ακέραιες για να µπορέσω να χρησιµοποιήσω τους τελεστές DIV και MOD) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Αγορές ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Μ, Χ, Κ, Ρ ΓΡΑΨΕ 'Πόσα χρήµατα έχεις;' ΔΙΑΒΑΣΕ Χ ΓΡΑΨΕ 'Πόσο κάνει το ένα µολύβι;' ΔΙΑΒΑΣΕ Κ Μ ß Χ DIV K Μ DIV Κ: Πόσες φορές ο Κ χωράει στον Μ, δηλαδή πόσα µολύβια µπορώ να αγοράσω. Ρ ß Χ MOD Κ ΓΡΑΨΕ Μ, 'µολύβια' ΓΡΑΨΕ Ρ, ' ' Μ ΜΟD Κ: Τι περισσεύει από τον Μ αφού υπολογίσουµε πόσες φορές χωράει ο Κ στον Μ, δηλαδή πόσα χρήµατα θα περισσέψουν. ή ΓΡΑΨΕ 'Πόσα χρήµατα έχεις;' ΔΙΑΒΑΣΕ Χ ΓΡΑΨΕ 'Πόσο κάνει το ένα µολύβι;' ΔΙΑΒΑΣΕ Κ Μ ß A_M(Χ / K) Ρ ßX M*K Αν οι αριθµοί είναι πραγµατικοί τότε ΔΕΝ µπορώ να χρησιµοποιήσω τα DIV, MOD ΓΡΑΨΕ Μ, 'µολύβια' ΓΡΑΨΕ Ρ, ' ' 1
Παράδειγµα 2 Ένα κατάσταση εποχιακών ειδών ακολουθεί την εξής χρέωση στα χριστουγεννιάτικα δέντρα ανάλογα µε το ύψος τους: Τα πρώτα 30 εκατοστά, 0,5 /εκατοστό Από τα 30 έως και τα 50 εκατοστά, 0,8 /εκατοστό Από τα 50 εκατοστά έως τα 100 εκατοστά, 1 /εκατοστό Τα εκατοστά από τα 100 εκατοστά και πάνω, 1,2 /εκατοστό Αν το δέντρο είναι αληθινό υπάρχει 20% επιπλέον χρέωση o Να γίνει αλγόριθµό ο οποίος να διαβάζει το ύψος του δέντρου καθώς και αν είναι Αληθινό 'Α'. o o Να υπολογίζει το κόστος του δέντρου. Να εµφανίζει το κόστος του δέντρου καθώς και µήνυµα που να ενηµερώνει αν το δέντρο είναι αληθινό ή όχι. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Χριστούγεννα ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Υ, Χ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: ΑΠ ΓΡΑΨΕ 'Δώσε ύψος δέντρου' ΔΙΑΒΑΣΕ Υ ΓΡΑΨΕ 'Το δέντρο είναι αληθινό;' ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΠ ΑΝ Υ <=30 ΤΟΤΕ Χ ß Υ * 0,5 ΑΛΛΙΩΣ_ΑΝ Υ<=50 ΤΟΤΕ Χ ß 30*0,5 + (Υ-30)*0,8 ΑΛΛΙΩΣ_ΑΝ Ύψος<100 ΤΟΤΕ Χ ß 30*0,5 + 20*0,8 + (Ύψος-50)*1 ΑΛΛΙΩΣ Για τον υπολογισµό της χρέωσης του δέντρου χρησιµοποιούµε κλιµακωτή χρέωση. Χρέωση ß 30*0,5 + 20*0,8 + 50*1 + (Ύψος-100)*1,2 ΑΝ Απάντηση = 'ΝΑΙ' ΤΟΤΕ Χρέωση ß Χρέωση + Χρέωση*20/100 ΓΡΑΨΕ 'Κόστος δέντρου', Χρέωση, 'το δέντρο ΑΛΗΘΙΝΟ' ΑΛΛΙΩΣ ΓΡΑΨΕ 'Κόστος δέντρου', Χρέωση, 'το δέντρο οικολογικό' 2
Παράδειγµα 3 Να γίνει αλγόριθµός ο οποίος να ζητά από το χρήστη τους βαθµούς 20 µαθητών και να υπολογίζει το µέσο όρο τους καθώς και πόσοι έχουν πάρει βαθµό µεγαλύτερο του 15. Επίσης να υπολογίζει και να εµφανίζει το µεγαλύτερο και το µικρότερο βαθµό. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Βαθµοί ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ: Β, Σ, ΜΟ ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Ι, Π Σ ß 0 Π ß 0 max ß 0 min ß 21 ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 20 ΓΡΑΨΕ 'Δώσε βαθµό' ΔΙΑΒΑΣΕ Β Σ ß Σ + Β ΑΝ Β>15 ΤΟΤΕ Π ß Π + 1 ΑΝ max<b ΤΟΤΕ max ß B ΑΝ min>b ΤΟΤΕ min ß B Οι εντολές που βρίσκονται µεταξύ των εντολών ΓΙΑ και επαναλαµβάνονται 20 φορές. Σε κάθε επανάληψη η τιµή του Σ θα αυξάνεται κατά Β µε τη βοήθεια της εντολής Σ ß Σ + Β. Πρώτα εκτελείται η έκφραση στα αριστερά της εντολής εκχώρησης τιµής Σ+Β, όπου το Σ είναι το προηγούµενο άθροισµα στο οποίο προστίθεται ο νέος βαθµός Β. Το αποτέλεσµα εκχωρείται στη µεταβλητή Σ που βρίσκεται στα αριστερά της ß αντικαθιστώντας την προηγούµενη τιµή της (νέο άθροισµα). Η τιµή του Π αυξάνεται κατά 1 µόνο αν ο βαθµός είναι µεγαλύτερος από 15 υπολογίζοντας το πλήθος των µαθητών µε βαθµό > 15. ΜΟ ß Σ/20 ΓΡΑΨΕ ΜΟ, 'ο µέσος όρος' ΓΡΑΨΕ Π, 'µαθητές πάνω από 15' ΓΡΑΨΕ max, min ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ Οι µεταβλητές Σ και Π πρέπει να µηδενιστούν πριν τις χρησιµοποιήσω στην 1 η επανάληψη: Στην τιµή 0 να προσθέσω το βαθµό του πρώτου µαθητή Σß Σ +Β Σ ß 0 + Β Σ ß Β. ΠΡΟΣΟΧΗ Ο υπολογισµός του µέσου όρου πρέπει να γίνει µόνο αφού ολοκληρωθεί η επανάληψη έτσι ώστε η Σ να έχει ως τιµή το άθροισµα των 20 βαθµών. 3
Παράδειγµα 4 Να γίνει πρόγραµµα το οποίο θα ζητάει και θα διαβάζει από το χρήστη τους βαθµούς και τα ονόµατα των µαθητών µιας τάξης. Το πρόγραµµα θα υπολογίζει και θα εµφανίζει: o Το µέσο όρο των βαθµών της τάξης o Το πλήθος των µαθητών µε βαθµό µεγαλύτερο του 16 καθώς και o Το όνοµα του καλύτερου µαθητή. Σε περίπτωση όπου δεν υπάρχει κανένας µαθητής θα πρέπει να εµφανίζεται αντίστοιχο µήνυµα. Η διαδικασία θα τερµατίζεται όταν δοθεί σαν όνοµα µαθητή η λέξη 'ΤΕΛΟΣ'. Το πρόγραµµα θα πρέπει ακόµη να ελέγχει την τιµή που δίνεται ως βαθµός. Αν η τιµή δεν βρίσκεται στο επιτρεπτό εύρος τιµών (1-20), θα πρέπει να εµφανίζεται µήνυµα το οποίο θα ενηµερώνει το χρήστη ότι έχει γίνει λάθος ενώ θα ζητάει νέα τιµή (έλεγχος τιµής). ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Βαθµοί ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Β, Σ, ΜΟ, max ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Π, Κ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: ΟΝ, max_on Σ ß 0 Π ß 0 Κ ß 0 max ß 0 ΓΡΑΨΕ 'Δώσε όνοµα' ΔΙΑΒΑΣΕ ΟΝ ΟΣΟ ΟΝ <> 'ΤΕΛΟΣ' ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ ΓΡΑΨΕ 'Δώσε βαθµό' ΔΙΑΒΑΣΕ Β ΟΣΟ Β<=0 Ή Β>20 ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ ΓΡΑΨΕ 'Λάθος τιµή' ΓΡΑΨΕ 'Δώσε βαθµό' ΔΙΑΒΑΣΕ Β Σ ß Σ + Β Π ß Π + 1 ΑΝ Β > 16 ΤΟΤΕ Κ ß Κ + 1 ΑΝ max < B ΤΟΤΕ max ß B Η διαδικασία επαναλαµβάνεται όσο η τιµή της µεταβλητής ΟΝ είναι διάφορη της τιµής 'ΤΕΛΟΣ'. Πριν την εντολή ΟΣΟ όπως και πριν την εντολή το πρόγραµµα ζητάει από το χρήστη τιµή για τη µεταβλητή ΟΝ. Έλεγχος των τιµών της µεταβλητής Β µε τη βοήθεια της δοµής ΟΣΟ. Αν η τιµή της µεταβλητής Β είναι µικρότερη του 0 ή µεγαλύτερη του 20 τότε εµφανίζεται στο χρήστη το µήνυµα 'Λάθος τιµή', ζητείται νέα τιµή για τη µεταβλητή Β και η ροή του αλγορίθµου επανέρχεται στην εντολή ΟΣΟ για επανέλεγχο. Η διαδικασία επαναλαµβάνεται µέχρι να δοθεί τιµή εντός του επιτρεπτού ορίου (1-20), οπότε η ροή του αλγορίθµου συνεχίζεται µετά την εντολή και χρησιµοποιείται για τον υπολογισµό των ζητουµένων. Υπολογισµός προβλήµατος. ζητουµένων 4
max_on ß ON ΓΡΑΨΕ 'Δώσε όνοµα' ΔΙΑΒΑΣΕ ΟΝ ΑΝ Π<>0 ΤΟΤΕ ΜΟ ß Σ/Π ΓΡΑΨΕ 'Ο µέσος όρος είναι', ΜΟ ΓΡΑΨΕ Κ, 'µαθητές πάνω από 16' ΓΡΑΨΕ max_on, 'o καλύτερος' ΑΛΛΙΩΣ ΓΡΑΨΕ 'Δεν υπάρχουν µαθητές' Πριν εµφανίζουµε τα αποτελέσµατα ελέγχουµε την τιµή της µεταβλητής Π (πλήθος µαθητών). Αν η τιµή είναι διάφορη του µηδέν τότε εµφανίζουµε τα ζητούµενα του προβλήµατος, σε διαφορετική περίπτωση (Π=0) δεν υπάρχουν µαθητές, δηλαδή η πρώτη τιµή που δόθηκε στη µεταβλητή ΟΝ, πριν την εντολή ΟΣΟ, ήταν 'ΤΕΛΟΣ'. 5
Παράδειγµα 5 Να γίνει αλγόριθµος ο οποίος να ζητάει από αριθµούς και να υπολογίζει και να εµφανίζει: το µέσο όρο τους το πλήθος και το ποσοστό των αριθµών µε τιµή πάνω από 0. το µεγαλύτερο αριθµό. το µικρότερο αριθµό. Για τη συνέχεια ή τον τερµατισµό της διαδικασίας να γίνεται αντίστοιχη ερώτηση. Αν η απάντηση είναι ΝΑΙ η διαδικασία να συνεχίζεται, διαφορετικά, αν η απάντηση είναι ΟΧΙ η διαδικασία να τερµατίζεται. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Αριθµοί ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Χ, Σ, ΜΟ, max, min, ΠΟΣ ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Π, Κ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: ΑΠ Σ ß 0 Π ß 0 Κ ß 0 _ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΓΡΑΨΕ 'Δώσε αριθµό' ΔΙΑΒΑΣΕ Χ Σ ß Σ + Χ Π ß Π + 1 ΑΝ Χ > 0 ΤΟΤΕ Κ ß Κ + 1 ΑΝ Π=1 ΤΟΤΕ max ß X min ß X ΑΛΛΙΩΣ ΑΝ max < Χ ΤΟΤΕ max ß Χ ΑΝ min > X TOTE min ß X ΓΡΑΨΕ 'Δώσε απάντηση' ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΠ ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ ΑΠ='ΟΧΙ' Η διαδικασία θα γίνει σίγουρα την πρώτη φορά. Δε γνωρίζω το εύρος τιµών, όταν το Π=1, τότε θέτουµε την 1 η τιµή των Χ στο max και στο min. ΑΝ Π<>0 ΤΟΤΕ ΜΟ ß Σ/Π ΠΟΣ ß Κ*100/Π ΓΡΑΨΕ ΜΟ, Κ, max, min, ΠΟΣ ΑΛΛΙΩΣ ΓΡΑΨΕ 'Δεν δόθηκαν αριθµοί' 6
Παράδειγµα 6 Μια εταιρεία διοργανώνει διαγωνισµό για την πρόσληψη πληροφορικών τριών ειδικοτήτων ( Α, Β, Γ ). Στην τελική φάση προκρίνονται όσοι έχουν βαθµολογία 80% της βαθµολογίας του καλύτερου. Κατασκευάστε αλγόριθµο, που να ζητά επώνυµο, ειδικότητα και βαθµολογία 300 υποψηφίων και να εµφανίζει ποιοι (ονόµατα και ειδικότητα) θα περάσουν στην τελική φάση πρόσληψης. Να ελέγχει για εγκυρότητα των δεδοµένων εισόδου που αφορούν στην ειδικότητα. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ ΑΚΕΡΑΙΕΣ:Ι ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ:Β[300], ΜΑΧ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: ΕΠ[300], ΕΙΔ[300] ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 300 ΓΡΑΨΕ 'Δώσε Επώνυµο και Βαθµολογία' ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠ[Ι], Β[Ι] ΓΡΑΨΕ Δώσε ειδικότητα ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΙΔ[Ι] ΟΣΟ ΕΙΔ[Ι]<> Α ΚΑΙ ΕΙΔ[Ι]<> Β ΚΑΙ ΕΙΔ[Ι]<> Γ ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ ΓΡΑΨΕ Λάθος δεδοµένα ΓΡΑΨΕ Δώσε ξανά ειδικότητα ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΙΔ[Ι] MAXßΒ[1] ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 2 ΜΕΧΡΙ 300 ΑΝ ΜΑΧ<Β[Ι] ΤΟΤΕ ΜΑΧßΒ[Ι] ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 300 ΑΝ Β[Ι] > 0,8*ΜΑΧ ΤΟΤΕ ΓΡΑΨΕ 'ΠΡΟΚΡΙΝΕΤΑΙ Ο ', ΕΠ[Ι], ΕΙΔ[Ι] Επανέλεγχος των αρχικών δεδοµένων (Β[300]) µε το 0,8 του µέγιστου (0,8*ΜΑΧ). 7
Παράδειγµα 7 Μία αλυσίδα εστιατορίων έχει 10 εστιατόρια. Να γίνει πρόγραµµα το οποίο: o Να διαβάζει τα ονόµατα των εστιατορίων και να τα καταχωρεί σε µονοδιάστατο πίνακα ΟΝ[10]. o Να διαβάζει τα έσοδα κάθε εστιατορίου για κάθε µήνα ενός έτους και να τα καταχωρεί σε πίνακα ΕΣΟΔΑ[10,12]. o Να υπολογίζει και να εµφανίζει τον µηνιαίο µέσο όρο των εσόδων κάθε εστιατορίου καθώς και το όνοµα του εστιατορίου µε το µεγαλύτερο µηνιαίο µέσο όρο. o Να υπολογίζει και να εµφανίζει το σύνολο των εισπράξεων των 10 εστιατορίων για κάθε µήνα. o Να εµφανίζει το µήνα µε τα περισσότερα έσοδα για κάθε εστιατόριο. o Να εµφανίζει το όνοµα του εστιατορίου µε τα λιγότερα έσοδα για κάθε µήνα. o Να εµφανίζει το όνοµα του εστιατορίου µε τα περισσότερα έσοδα σε ένα µήνα. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Εστιατόρια ΑΚΕΡΑΙΕΣ:Ι, Κ, ΜΑΧ_ΜΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: ΕΔΟΔΑ[10,30], Σ_ΕΣ[10], Σ_Μ[12], ΜΟ[10], ΜΑΧ_ΜΟ, & ΜΑΧ_ΕΣ, ΜΙΝ_ΕΣ, ΜΑΧ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: ΟΝ[10], ΜΑΧ_ΜΟ_ΟΝ, ΜΙΝ_ΕΣ_ΟΝ, ΜΑΧ_ΟΝ ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10 ΓΡΑΨΕ 'Δώσε όνοµα', Ι, 'εστιατορίου' ΔΙΑΒΑΣΕ ΟΝ[Ι] ΓΙΑ Κ ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 12 ΓΡΑΨΕ 'Δώσε έσοδα', Ι, 'εστιατορίου για', Κ, 'µήνα' ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΣΟΔΑ[Ι,Κ]! Ζητάει και καταχωρεί σε πίνακες τα ονόµατα των 10 εστιατορίων καθώς και τα! µηνιαία έσοδα κάθε ενός από τα 10 εστιατόρια σε ένα έτος ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10 Σ_ΕΣ[Ι] ß 0 ΓΙΑ Κ ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 12 Σ_ΕΣ[Ι] ß Σ_ΕΣ[Ι] + ΕΣΟΔΑ[Ι,Κ] ΜΟ[Ι] ß Σ_ΕΣ[Ι] /12 ΓΡΑΨΕ 'Ο µηνιαίος µέσος όρος για το', ΟΝ[Ι], 'είναι', ΜΟ[Ι]! Καταχωρεί στον Σ_ΕΣ[10] το σύνολο εισπράξεων του κάθε εστιατορίου! Υπολογίζει και εµφανίζει το µηνιαίο µέσο όρο για κάθε εστιατόριο ΜΑΧ_ΜΟ ß ΜΟ[1] ΜΑΧ_ΜΟ_ΟΝ ß ΟΝ[1] ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 2 ΜΕΧΡΙ 10 ΑΝ ΜΑΧ_ΜΟ<ΜΟ[Ι] ΤΟΤΕ ΜΑΧ_ΜΟ ß ΜΟ[Ι] ΜΑΧ_ΜΟ_ΟΝ ß ΟΝ[Ι] ΓΡΑΨΕ 'Το εστιατόριο µε το µεγαλύτερο µηναίο µέσο όρο είναι το', ΜΑΧ_ΜΟ_ΟΝ! Υπολογίζει το µηνιαίο µέσο όρο για κάθε εστιατόριο και εµφανίζει το όνοµα του! εστιατορίου µε το µεγαλύτερο µηνιαίο µέσο όρο (ΜΑΧ του ΜΟ[10]) 8
ΓΙΑ Κ ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 12 Σ_Μ[Κ] ß 0 ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10 Σ_Μ[Κ] ß Σ_Μ[Κ] + ΕΣΟΔΑ[Ι,Κ] ΓΡΑΨΕ 'Ο µηνιαίος µέσος όρος για το', ΟΝ[Ι], 'είναι', ΜΟ[Ι]! Καταχωρεί στον πίνακα Σ_Μ[12] το σύνολο των εισπράξεων κάθε µήνα και τα! εµφανίζει ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10 ΜΑΧ_ΕΣ ß ΕΣΟΔΑ[Ι,1] ΜΑΧ_ΜΗΝ ß 1 ΓΙΑ Κ ΑΠΟ 2 ΜΕΧΡΙ 12 ΑΝ ΜΑΧ_ΕΣ < ΕΣΟΔΑ[Ι,Κ] ΤΟΤΕ ΜΑΧ_ΕΣ ß ΕΣΟΔΑ[Ι,Κ] ΜΑΧ_ΜΗΝ ß Κ ΓΡΑΨΕ 'Το', ΟΝ[Ι], 'είχε τα περισσότερα έσοδα τον', ΜΑΧ_ΜΗΝ, 'µήνα'! Υπολογίζει το µέγιστο στοιχείο κάθε γραµµής του πίνακα ΕΣΟΔΑ[10,12] ΓΙΑ Κ ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 12 ΜΙΝ_ΕΣ ß ΕΣΟΔΑ[1,Κ] ΜΙΝ_ΕΣ_ΟΝ ß ΟΝ[1] ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 2 ΜΕΧΡΙ 10 ΑΝ ΜΙΝ_ΕΣ > ΕΣΟΔΑ[Ι,Κ] ΤΟΤΕ ΜΙΝ_ΕΣ ß ΕΣΟΔΑ[Ι,Κ] ΜΙΝ_ΟΝ ß ΟΝ[Ι] ΓΡΑΨΕ 'Το', ΜΙΝ_ΟΝ, 'είχε τα λιγότερα έσοδα τον', Κ, 'µήνα'! Υπολογίζει το ελάχιστο στοιχείο κάθε στήλης του πίνακα ΕΣΟΔΑ[10,12] ΜΑΧ ß ΕΣΟΔΑ[1,1] ΜΑΧ_ΟΝ ß ΟΝ[1] ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10 ΓΙΑ Κ ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 12 ΑΝ ΜΑΧ < ΕΣΟΔΑ[Ι,Κ] ΤΟΤΕ ΜΑΧ ß ΕΣΟΔΑ[Ι,Κ] ΜΑΧ_ΟΝ ß ΟΝ[Ι] ΓΡΑΨΕ 'Το εστιατόριο µε τα περισσότερα έσοδα σε ένα µήνα είναι το', ΜΑΧ_ΟΝ! Υπολογίζει το µέγιστο στοιχείο του πίνακα ΕΣΟΔΑ[10,12] 9
Παράδειγµα 8 Μία εταιρία έχει 50 πωλητές. Να γίνει πρόγραµµα το οποίο να διαβάζει τις πωλήσεις σε των υπαλλήλων καθώς και τα ονόµατά τους (Προφανώς οι καταχωρήσεις θα πρέπει να γίνουν σε δύο µονοδιάστατους πίνακες 50 θέσεων ο κάθε ένας). Στη συνέχεια να ζητάει και να διαβάζει το όνοµα ενός υπαλλήλου και να εµφανίζει τις πωλήσεις του σε. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Εταιρία ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Ι, Θέση ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Πωλήσεις[50] ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: Όνοµα[50], Ον ΛΟΓΙΚΕΣ: Βρέθηκε ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 50 ΓΡΑΨΕ 'Δώσε όνοµα', Ι, '-ου υπαλλήλου' ΔΙΑΒΑΣΕ Όνοµα[Ι] ΓΡΑΨΕ 'Δώσε ποσό πωλήσεων', Ι, '-ου υπαλλήλου' ΔΙΑΒΑΣΕ Πωλήσεις[Ι] Ζητάει τα ονόµατα και τα ποσά πωλήσεων των 50 υπαλλήλων και τα αποθηκεύει στους πίνακες Όνοµα[50] και Πωλήσεις[50] αντίστοιχα. ΓΡΑΨΕ 'Δώσε όνοµα υπαλλήλου' ΔΙΑΒΑΣΕ Ον Ζητάει το όνοµα του υπαλλήλου για τον οποίο θέλουµε να βρούµε το ποσό των πωλήσεών του. Βρέθηκε ß ΨΕΥΔΗΣ Θέση ß 0 Αναζητούµε το όνοµα του Ι ß 1 υπαλλήλου (µεταβλητή Ον) ΟΣΟ Βρέθηκε=ΨΕΥΔΗΣ ΚΑΙ Ι<=50 ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ στον πίνακα Όνοµα[50]. ΑΝ Όνοµα[Ι]=Ον ΤΟΤΕ Αν το όνοµα βρεθεί τότε Βρέθηκε ß ΑΛΗΘΗΣ εµφανίζεται το αντίστοιχο Θέση ß Ι στοιχείο του πίνακα µε τις πωλήσεις. ΑΛΛΙΩΣ Σε διαφορετική περίπτωση Ι ß Ι + 1 εµφανίζεται µήνυµα το οποίο ενηµερώνει το χρήστη ότι το όνοµα δεν ΑΝ Βρέθηκε=ΑΛΗΘΗΣ ΤΟΤΕ βρέθηκε. ΓΡΑΨΕ Πωλήσεις[Θέση], 'οι πωλήσεις του', Ον ΑΛΛΙΩΣ ΓΡΑΨΕ 'Δε βρέθηκε τέτοιο όνοµα' 10
Παράδειγµα 9 Να γίνει πρόγραµµα το οποίο θα διαβάζει τους µισθούς και τα ονόµατα των 1000 υπαλλήλων µιας εταιρίας και να εµφανίζει τα ονόµατα όλων των υπαλλήλων κατά φθίνουσα µισθολογική σειρά. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Εταιρία ΑΚΕΡΑΙΕΣ: i, j ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: M[1000], Τ1 ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: O[1000], Τ2 ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 1000 ΓΡΑΨΕ 'ΔΩΣΕ ΜΙΣΘΟ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑ', i, 'ΥΠΑΛΛΗΛΟΥ' ΔΙΑΒΑΣΕ M[i], O[i] ΓΙΑ i ΑΠΟ 2 ΜΕΧΡΙ 1000 ΓΙΑ j AΠΟ 1000 ΜΕΧΡΙ Ι ΜΕ ΒΗΜΑ -1 ΑΝ M[ j -1 ] < M[ j ] ΤΟΤΕ Παράλληλα µε την αντιµετάθεση των περιεχοµένου του πίνακα των µισθών Μ[1000] πρέπει να αντιµεταθέσουµε και τα στοιχεία του πίνακα των ονοµάτων Ο[1000]. T1ß M[ j 1 ] M[ j 1 ] ß M[ j ] M[ j ] ß Τ1 T2 ß O[ j 1 ] O[ j 1 ] ß O[ j ] O[ j ] ß T2 ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 1000 ΓΡΑΨΕ O[ i ] Θυµάµαι: Αύξουσα Ταξινόµηση 1 ο στοιχείο του πίνακα à Μικρότερο Τελευταίο στοιχείο του πίνακα à Μέγιστο Φθίνουσα Ταξινόµηση 1 ο στοιχείο του πίνακα à Μέγιστο Τελευταίο στοιχείο του πίνακα à Μικρότερο 11
Παράδειγµα 10 Να γίνει πρόγραµµα το οποίο θα διαβάζει την ακτίνα κύκλου και θα υπολογίζει το εµβαδόν του. Η ακτίνα του κύκλου θα διαβάζεται µέσω Διαδικασίας ενώ αν η τιµή που δίνεται είναι αρνητική θα ζητείται διόρθωση. Ο υπολογισµός του εµβαδού θα γίνεται µε Συνάρτηση ενώ στη συνέχεια µέσω Διαδικασίας να εµφανίζει το αποτέλεσµα. Η διαδικασία η οποία θα ζητάει από το χρήστη την τιµή της ακτίνας του κύκλου και θα ελέγχει αν η τιµή της είναι αρνητική θα γίνει µε δύο τρόπους, µε τη βοήθεια της δοµής ΟΣΟ και ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ. Μπορούµε να παρατηρήσουµε ότι το συγκεκριµένο πρόγραµµα δεν κάνει καµία άλλη ενέργεια παρά να καλεί Διαδικασίες και Συναρτήσεις. Η διαδικασία διαβάζει την ακτίνα του κύκλου µέχρι να δοθεί αποδεκτή τιµή µεγαλύτερη του 0. (1 ος Τρόπος: Με δοµή επανάληψης ΟΣΟ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Κύκλος ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ:R, Eµβ ΚΑΛΕΣΕ Εισαγωγή(R) Εµβ ß Υπολ(R) ΚΑΛΕΣΕ Εκτ(Εµβ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Εισαγωγή(Χ) ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Χ ΓΡΑΨΕ 'Δώσε ακτίνα' ΔΙΑΒΑΣΕ Χ ΟΣΟ Χ<0 ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ ΓΡΑΨΕ 'Λάθος τιµή' ΓΡΑΨΕ 'Δώσε ακτίνα' ΔΙΑΒΑΣΕ Χ ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Η διαδικασία διαβάζει την ακτίνα του κύκλου µέχρι να δοθεί αποδεκτή τιµή µεγαλύτερη του 0. (2 ος Τρόπος: Με δοµή επανάληψης ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ) Ο υπολογισµός του εµβαδού του κύκλου υπολογίζεται στη Συνάρτηση και µέσω του ονόµατός της Υπολ η τιµή του επιστρέφεται στο κυρίως πρόγραµµα. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Εισαγωγή(Χ) ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Χ _ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΓΡΑΨΕ 'Δώσε ακτίνα' ΔΙΑΒΑΣΕ Χ ΑΝ Χ<0 ΤΟΤΕ ΓΡΑΨΕ 'Λάθος' ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Χ>=0 ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ Υπολ(Χ): ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑΘΕΡΕΣ π=3.14 12
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Χ Υπολ ß π*χ^2 ΤΕΛΟΣ_ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Η εµφάνιση του αποτελέσµατος γίνεται µέσω της Διαδικασίας Εκτ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Εκτ(Χ) ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Χ ΓΡΑΨΕ 'Το εµβαδόν είναι', Χ ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Σηµείωση: Από το παραπάνω παράδειγµα γίνεται φανερό ότι σε ένα Πρόγραµµα µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε, για διαφορετικές ενέργειες, Διαδικασίες και Συναρτήσεις. 13
Παράδειγµα 11 o Κατασκευάστε διαδικασία ΖΗΤΑ(Α,Β) που ζητά το όνοµα Α, αν δε δοθεί όνοµα τότε να εµφανίζει µήνυµα λάθους και να ζητά νέα τιµή και τον πραγµατικό αριθµό Β, να ζητά νέα τιµή αν δοθεί τιµή αρνητική. o Κατασκευάστε διαδικασία ΤΑΞ(Α,Β) που ταξινοµεί τον πίνακα Α[45] πραγµατικών αριθµών και να αντιµεταθέτει τα αντίστοιχα στοιχεία του πίνακα Β[45] µε ονόµατα (αύξουσα). o Κατασκευάστε συνάρτηση ΧΡΟΝΟΣ(Α) που επιστρέφει το πλήθος των στοιχείων του Α[45] που έχουν τιµή κάτω από 24. Σε έναν αγώνα δρόµου λαµβάνουν µέρος 45 αθλητές. Στον τελικό περνάνε όσοι έχουνε χρόνο κάτω από 24 δευτερόλεπτα. Κατασκευάστε αλγόριθµο που να ζητά τα ονόµατα ΟΝ[45] και τους χρόνους Χ[45] των αθλητών και να εµφανίζει αυτούς που προκρίνονται, µε σειρά από τον καλύτερο στον χειρότερο. Μπορούµε να παρατηρήσουµε ότι το συγκεκριµένο πρόγραµµα καλεί Διαδικασίες και Συναρτήσεις µέσα στην οµάδα εντολών της. Για παράδειγµα καλεί µία Διαδικασία µέσα στην δοµή ΓΙΑ δίνοντας τιµές σε συγκεκριµένα στοιχεία των πινάκων ΟΝ και Χ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Αθλητές ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Ι, Π ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ:Χ[45] ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ:ΟΝ[45] ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 45 ΚΑΛΕΣΕ ΖΗΤΑ(ΟΝ[Ι],Χ[Ι]) ΚΑΛΕΣΕ ΤΑΞ(Χ,ΟΝ) Π ß ΧΡΟΝΟΣ(Χ) ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ Π ΓΡΑΨΕ ΟΝ[Ι] Η διαδικασία ζητάει και διαβάζει όνοµα µέχρι να δοθεί όνοµα διάφορο του κενού (' ') και στη συνέχεια ζητάει και διαβάζει έναν πραγµατικό αριθµό µέχρι να δοθεί αποδεκτή τιµή µεγαλύτερη ή ίση του µηδενός ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΖΗΤΑ(Α,Β) ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: Α ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Β _ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΓΡΑΨΕ 'Δώσε όνοµα' ΔΙΑΒΑΣΕ Α ΑΝ Α=' ' ΤΟΤΕ ΓΡΑΨΕ 'Λάθος' ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Α<>' ' _ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΓΡΑΨΕ 'Δώσε αριθµό' ΔΙΑΒΑΣΕ Β ΑΝ Β<0 ΤΟΤΕ ΓΡΑΨΕ 'Λάθος' ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Β>=0 ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ 14
Η ταξινόµηση του πίνακα Α[45] πραγµατικών αριθµών (αύξουσα) και η αντίστοιχη αντιµετάθεση των στοιχείων του πίνακα Β[45], χαρακτήρες, γίνεται µέσω της Διαδικασίας ΤΑΞ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΑΞ(Α,Β) ΑΚΕΡΑΙΕΣ:Ι,Κ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Α[45],Τ1 ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ:Β[45],Τ2 ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 2 ΜΕΧΡΙ 45 ΓΙΑ Κ ΑΠΟ 45 ΜΕΧΡΙ Ι ΜΕ ΒΗΜΑ -1 ΑΝ Α[Κ]<Α[Κ-1] ΤΟΤΕ Τ1ßΑ[Κ] Α[Κ]ßΑ[Κ-1] Α[Κ-1]ßΤ1 Τ2ßΒ[Κ] Β[Κ]ßΒ[Κ-1] Β[Κ-1]ßΤ2 ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Ο υπολογισµός του πλήθους των στοιχείων του πίνακα Α[45] υπολογίζεται στη Συνάρτηση ΧΡΟΝΟΣ και µέσω του ονόµατός της ΧΡΟΝΟΣ το πλήθος επιστρέφεται στο κυρίως πρόγραµµα. ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΧΡΟΝΟΣ(Α): ΑΚΕΡΑΙΑ ΑΚΕΡΑΙΕΣ:Ι, Ν ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ:Α[45] Νß0 ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 45 ΑΝ Α[Ι]<24 ΤΟΤΕ ΝßΝ+1 ΧΡΟΝΟΣßΝ ΤΕΛΟΣ_ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ 15
Παράδειγµα 12 Έλεγχος αν ο πίνακας Α[Ν] είναι συµµετρικός. Αλγόριθµος Συµµετρικός Δεδοµένα //Α, Ν// d ß Αληθής Για Ι από 1 µέχρι Νdiv2 Αν Α[Ι] < > Α[Ν+1-Ι] τότε d ß Ψευδής Τέλος_αν Τέλος_επανάληψης Αν d=αληθής τότε Εµφάνισε Ο πίνακας Συµµετρικός Αλλιώς Εµφάνισε Ο πίνακας όχι συµµετρικός Τέλος_αν Τέλος Συµµετρικός Παράδειγµα 13 Αντιµετάθεση στοιχείων συµµετρικών πίνακα Α[Ν]. Αλγόριθµος Συµµετρικός Δεδοµένα //Α, Ν// Για Ι από 1 µέχρι Νdiv2 temp ß A[I] A[I] ß A[N+1-I] A[N+1-Ι] ß temp Τέλος_επανάληψης Αποτελέσµατα //Α// Τέλος Συµµετρικός Παράδειγµα 14 Έλεγχος αν ο πίνακας Α[Ν] είναι ταξινοµηµένος κατά σειρά αύξουσα. Αλγόριθµος Έλεγχος Δεδοµένα //Α, Ν// d ß Αληθής Για Ι από 1 µέχρι Ν-1 Αν Α[Ι] > Α[Ι+1] τότε d ß Ψευδής Τέλος_αν Τέλος_επανάληψης Αν d=αληθής τότε Εµφάνισε Ο πίνακας Ταξινοµηµένος Αλλιώς Εµφάνισε Ο πίνακας όχι Ταξινοµηµένος Τέλος_αν Τέλος Έλεγχος 16
ή (για να τερµατίζεται η επανάληψη όταν διαπιστωθεί ότι ο πίνακας δεν είναι ταξινοµηµένος) Αλγόριθµος Έλεγχος Δεδοµένα //Α, Ν// d ß Αληθής Ι ß 1 Όσο Ι<=Ν-1 και d=αληθής Επανάλαβε Αν Α[Ι] > Α[Ι+1] τότε d ß Ψευδής Τέλος_αν Ι ß Ι + 1 Τέλος_επανάληψης Αν d=αληθής τότε Εµφάνισε Ο πίνακας Ταξινοµηµένος Αλλιώς Εµφάνισε Ο πίνακας όχι Ταξινοµηµένος Τέλος_αν Τέλος Έλεγχος 17