4 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ, ΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ (ENEΠΡΟT) ΕΠΙΜΕΝΙΔΟΥ 19, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 54633 T. 2310 286680, 286 182, F. 2310 286 680 UNION OF HELLENIC SCIENTISTS FOR PROTYPATION AND STANDARDIZATION (ENEPRΟT) 19 EPIMENIDOU STR, THESSALONIKI, 54633 T. 0030 2310 286680/286 182, F. 0030 2310 286 680 www.eneprot.gr, e-mail:protypation@auth.gr 4 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ, ΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΑ Επιμέλεια έκδοσης Γκιώση Στέλλα (Συντονίστρια) Ζαχαριάδης Άγγελος Φωλίνας Δημήτρης Χριστοδουλοπούλου Κατερίνα 19-20 Νοεμβρίου 2011 Αμφιθέατρο Αλ. Τσιούμης (Τοπογράφων Μηχανικών) Αίθουσα Συνελεύσεων κτιρίου Δ Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ i

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ (ENEΠΡΟT) ΕΠΙΜΕΝΙΔΟΥ 19, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 54633 T. 2310 286680, 286 182, F. 2310 286 680 www.eneprot.gr, e-mail:protypation@auth.gr ISBN: 978-960-9555-00-5 Εκτύπωση-βιβλιοδεσία: Copy City digital Κίτρους Ν. Επισκόπου 7, Θεσσαλονίκη Τ. 2310 203 566, www.copycity.gr Στην εκτύπωση των πρακτικών συνέβαλε με χορηγία το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Η δημοσίευση των πρακτικών δεν σημαίνει και αποδοχή της γνώμης ή των συμπερασμάτων του (των) συγγραφέα (ων). ii

ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΘ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΠΘ ΑΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΧΟΡΗΓΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Με την υποστήριξη του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής iii

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ... xi ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ.... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΑΡΞΗ - ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ... 1 ΑΠΟΝΟΜΗ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΕΝΕΠΡΟΤ... 15 ΕΝΟΤΗΤΑ Α ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ι ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ; Πιερράτος Θεόδωρος, Πολάτογλου Χαρίτων.... 23 Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ Α.Π.Θ., Αναστασίου-Μόσχου Π...... 35 ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ, Πολάτογλου Χαρίτων, Βες Σωτήριος.... 47 ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΟΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΧΩΡΟ, Γκιώση Στέλλα... 55 ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΛΕΙΨΥΔΡΙΑΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΑΤΙΡΙΚΟΥ ΣΚΙΤΣΟΥ, Πέτκου Δ.... 67 ΕΝΟΤΗΤΑ Β ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΙΙ ΜΟΝΤΕΛΟ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, Ζωγόπουλος Ευστάθιος Αθ... 77 Η ΑΥΤΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΩΣ ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΤΙΚΗ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ C.A.F, Γαρτσιώνης Ευάγγελος... 91 v

ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΑΣΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, Χαρατσάρη Χρυσάνθη, Φωλίνας Δημήτρης, Λιούτας Ευάγγελος... 105 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ» ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΕΝΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ EN 9001:2008, ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ, Καραδήμου Μαίρη, Μπάτος Παναγιώτης... 117 ΕΝΟΤΗΤΑ Γ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΥΓΕΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΜΕΤΑΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ, Ζαχαριάδης Άγγελος, Δαμάσκος Χρήστος, Ζάγκας Θεοχάρης... 137 Ο ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ ΩΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΠΟΛΗΣ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟ, Μυλωνά Ζωή, Ντινάκη Φωτεινή, Ζάγκας Θεοχάρης... 147 ΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1957-2005), Σωτηρόπουλος Ιωάννης, Γεωργακόπουλος Γεώργιος, Αρνής Νικόλαος, Κυρίτσης Κωνσταντίνος..... 159 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΜΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ «ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ», Σωτηρόπουλος Ιωάννης, Φράγκος Κωνσταντίνος, Χρήστος Φράγκος, Γεώργιος Γεωργακόπουλος.... 171 ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΤΟΠΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ «ΤΟΠΟΣ», Αγρογιάννη Βασιλική, Βασίλογλου Βασιλική, Κούτρα Έφη, Μπέλλης Βασίλειος, Μπεμπές Παύλος, Ποζιός Κων/νος..... 183 ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ. ΕΝΑ ΚΡΙΣΙΜΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ, Κακάμπουρα Χ., Επιφάνη Ά., Κρεμέτης Δ.... 193 ΕΝΟΤΗΤΑ Δ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΕ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, Χοχλιούρος Ιωάννης Π., Σπηλιοπούλου Αναστασία Σ..... 207 ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΡΓΩΝ, Κατσαρέλης Τριαντάφυλλος, Παντουβάκης Πάρις... 225 vi

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ/COMMON ASSESSMENT FRAMEWORK ΣΤΟ Α.Π.Θ., Αναστασίου-Μόσχου Π.. 237 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ & ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΤΑ OHSAS 18001:2007, Πουστουρλή Αικατερίνη... 249 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗΣ, Χατζηγιάννη Αλκμήνη, Καλαμβοκίδου Αλεξάνδρα... 261 ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΜΕ: 2000-2010 ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ, Μίμη Φωτεινή... 281 ΕΝΟΤΗΤΑ Ε ΔΟΚΙΜΕΣ ΈΛΕΓΧΟΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Ι ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΛΕΓΧΩΝ, ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 17025, Νικολάου Σπύρος Α., Μπάτος Παναγιώτης..... 295 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ISO 2859:2006: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΙΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ, Κουνιάς Αντώνης, Νενές Γιώργος, Νικολαΐδης Γιάννης... 311 ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ, Ρογκάκου Μαριάνθη, Χρήστου Αικατερίνη, Βουτσινάς Βασίλειος... 325 ΕΥΡΩΣΤΟΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ, Πουστουρλή Αικατερίνη.... 335 ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΟΥΝ ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ, Γαλετάκης Δρ. Μιχαήλ..... 347 ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤ ΔΟΚΙΜΕΣ ΈΛΕΓΧΟΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΙΙ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΚΛΑΣΗ ΠΡΕΣΑΣ ΘΡΑΥΣΗΣ ΔΟΚΙΜΙΩΝ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ, Γαλανόπουλος Ευθύμιος, Τσιλιγκίρης Παναγιώτης, Γελαστόπουλος Γεώργιος... 361 vii

ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΑΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΕΝΔΡΩΝ ΠΑΡΚΩΝ ΚΑΙ ΔΕΝΔΡΟΣΤΟΙΧΙΩΝ, Ζάγκας Δ. Θ., Ζάγκας Θ. Δ.... 371 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΕΙΦΟΡΙΚΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ. Η ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, Κόλλιας Ελ. Θ., Χριστοδούλου Αθ...... 383 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ, Κόλλιας Ελ. Θ., Χριστοδούλου Αθ.... 397 ΕΝΟΤΗΤΑ Ζ ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΕ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ- ΠΡΑΣΙΝΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ, Μυλωνάς Δημήτριος, Κοτσιά Γεωργία... 415 Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ (ΕΠΑΝ) ΜΕΤΡΟ 2.7.1, ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΠΕΛΛΑΣ, Μυλωνάς Δημήτριος, Γλαράκης Δημήτριος... 431 Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΣΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, Μυλωνάς Δημήτριος, Ξανθοπούλου Κωνσταντίνα... 449 Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΩΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, Δούκας Κύρκος, Ζαχαριάδης Άγγελος, Λατινοπούλου Μαρία... 463 ΕΝΟΤΗΤΑ Η ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΙΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΧΡΗΣΗ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣ, Τσελεμπής Δημήτριος, Καρυπίδης Φίλιππος, Σέμος Αναστάσιος... 477 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΦΙΛ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ: ΜΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΘΟΔOY ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ, Αγγελόπουλος Σ.... 491 viii

ΤΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1957-2005), Σωτηρόπουλος Ιωάννης, Γεωργακόπουλος Γεώργιος, Γαλανού Αικατερίνη, Βασιλείου Κωνσταντίνος Z... 503 ΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1957-2005), Σωτηρόπουλος Ιωάννης, Γεωργακόπουλος Γεώργιος, Γκόγκος Χρήστος, Κυρίτσης Κωνσταντίνος... 513 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: ΑΠΟ ΤΟ HACCP ΣΤΟ FSSC 22000, Θωμάς Μπίντσης.... 525 ΕΝΟΤΗΤΑ Θ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Η ΧΡΗΣΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΜΕΛΕΤΗΣ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ (FIDIC) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Τζιούγκρα Χριστίνα... 537 Η ΠΡΟΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΩΣ ΜΕΣΟ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΙΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΕΡΓΩΝ ΔΑΣΙΚΗΣ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ, Στεργιάδου Αναστασία, Εσκίογλου Παναγιώτης... 549 ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΘΝΙΚΩΝ ΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΑΔΡΑΝΗ ΣΤΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ, Λίτινας Νικόλαος.... 563 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι ΠΟΣΤΕΡ BEQUAL: ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ, Κεντερλής Π.Κ., Χρονοπούλου Μ.Γ.... 575 ΣΤΟΧΑΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΔΙΑΔΟΧΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ-ΕΛΕΓΧΩΝ, Σωτηρόπουλος Μεγακλής Θ.... 583 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ, Πουστουρλή Αικατερίνη... 591 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΤΑ EN 16001:2009, Πουστουρλή Αικατερίνη... 603 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 617 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΙΣΗΓΗΤΩΝ... 621 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ... 625 ix

ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Το Διοικητικό Συμβούλιο της «Ένωσης Ελλήνων Επιστημόνων για την Προτυποποίηση και την Τυποποίηση» (ΕΝΕΠΡΟΤ): Ζαχαριάδης Άγγελος, Πρόεδρος Πολάτογλου Χαρίτων, Αντιπρόεδρος Αθανασιάδης Κων/νος, Γενικός Γραμματέας Αδάμ Ιωάννης, Ειδικός Γραμματέας επί των Οικονομικών Μπαστιάνος Θεόδωρος, Σύμβουλος επί των διοργανώσεων ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Τσιάφης Ιωάννης, Αναπλ. Καθηγητής ΑΠΘ (Πρόεδρος) Μοροπούλου Αντωνία, Καθηγήτρια ΕΜΠ (Αντιπρόεδρος) Αδαμόπουλος Κων/νος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Γκιώση Στέλλα, Οικονομολόγος MBA, Σύμβουλος Ποιότητας Δημοπούλου Λιάνα, Συμβολαιογράφος Καρυπίδης Φίλιππος, Αντιπρόεδρος ΑΤΕΙΘ Κοκολάκης Κων/νος, Προϊστάμενος Πολιτικής Προστασίας Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας Μεϊμαρίδου Δάφνη, Καθ. Πληροφορικής, Διευθ. του 2 ου Σχ. Δεύτερης Ευκαιρίας Θεσ/νίκης Περχανίδου Ιωάννα, Οικονομολόγος, Καθηγήτρια β Βάθμιας Εκπαίδευσης Ράλλη Πηνελόπη, ΕΔΠ Α.Π.Θ., Μέλος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ Φωλίνας Δημήτρης, Επιστημονικός Συνεργάτης Παν. Μακεδονίας & ΑΤΕΙΘ xi

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Παπαθανασίου Βύρων, Ομότ. Καθηγητής ΑΠΘ (Πρόεδρος Επιστημονικής Επιτροπής) Αγγελόπουλος Σταμάτιος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΤΕΙΘ Αδάμ Ιωάννης, Εκπαιδευτικός, Διευθυντής β Βάθμιας Εκπαίδευσης Αθανασιάδης Κων/νος, Δρ. Τεχνικών Επιστημών Γαρτσιώνης Ευάγγελος, Πολ. Μηχ/κός-Ε.Δ.Ε- M.Sc Quality Assurance Management Γκιώση Στέλλα, Οικονομολόγος MBA, Υπ. Διδ. Παν. Μακ/νίας, Σύμβουλος Ποιότητας Ζάγκας Θεοχάρης, Αναπλ. Καθηγητής ΑΠΘ, Πρόεδρος Ελλ. Δασολογικής Εταιρίας Θωμάρεϊς Απόστολος, Καθηγητής ΑΤΕΙΘ Καπετάνος Γεώργιος, Προϊστάμενος του παραρτήματος του ΕΛΟΤ στη Θεσ/νίκη Λίτινας Νικόλαος, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ Μητροπούλου Βασιλική, Λέκτορας ΑΠΘ Μπαλτζάκη Αικατερίνη, Ηλεκτρ. Μηχανικός, Καθηγήτρια Β Βάθμιας εκπαίδευσης Μπαστιάνος Θεόδωρος, Υπεύθυνος διαχείρισης Ποιότητας CMS Μυλωνάς Δημήτριος, Οικονομολόγος, Νομικός, Λογιστής Νενές Γεώργιος, Δρ. Μηχανολόγος Μηχανικός, Λέκτορας Παν. Δυτικής Μακεδονίας Νικολαϊδης Ιωάννης, Επίκ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας Οικονόμου Νικόλαος, Καθηγητής ΑΠΘ Παπακωνσταντίνου Νικόλαος, Σύμβουλος Ποιότητας Παπάς Κων/νος, Μηχανολόγος Μηχανικός Παρταλίδου Μαρία, Γεωπόνος MSc, ιδάκτωρ ΑΠΘ Πολάτογλου Χαρίτων, Αναπληρωτής Καθηγητής ΑΠΘ Πουστουρλή Αικατερίνη, MSS& IMS Expertise and Auditor, Μηχ. Δ/νσης Τεχν. Υπ. ΤΕΙ Σερρών Ράικος Νικόλαος, Επίκουρος Καθηγητής Ιατρικής ΑΠΘ Τρασανίδης Γεώργιος, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Γραμματέας ΣΜΗΒΕ Χοχλιούρος Ιωάννης, Προϊστάμενος Τμήματος Ερευνητικών Προγραμμάτων, Ο.Τ.Ε. Α.Ε. Ψαρόπουλος Χρήστος, Οικονομολόγος MSc,-Καθηγ. Εθν. Σχολής Δημόσιας Διοίκησης Ψημμένος Σωτήριος, Μηχανολόγος Μηχανικός xii

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Η «Ένωση Ελλήνων Επιστημόνων για την Προτυποποίηση και την Τυποποίηση» (ΕΝΕΠΡΟΤ) θεωρεί ότι η καλύτερη μέθοδος προώθησης του εθνικού θέματος της Τυποποίησης, των Προτύπων και της Ποιότητας είναι οι επιστημονικές συναντήσεις όλων των επιπέδων. Η ΕΝΕΠΡΟΤ ανέλαβε λοιπόν την πρωτοβουλία και επικεντρώνει τις προσπάθειές της εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία σε συνεδριακές διοργανώσεις. Μετά από την εμπειρία μιας σειράς Διαλέξεων, Συζητήσεων Στρογγυλής Τραπέζης, Ημερίδων, Συνδιασκέψεων και Συνεδρίων, το σχήμα όπου κατέληξε ο θεσμός των συνεδριακών διοργανώσεων έχει ως εξής: Ανά διετία πραγματοποιείται ένα Πανελλήνιο Συνέδριο και μια Διεθνής Συνδιάσκεψη. Κατ αυτόν τον τρόπο η ΕΝΕΠΡΟΤ διοργανώνει κάθε έτος στη Θεσσαλονίκη εναλλάξ μια πανελλήνια και μια διεθνή επιστημονική (και όχι μόνο) συνάντηση. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν ταξινομηθεί σε 9 θεματικές ενότητες (καθώς η προτυποποίηση εφαρμόζεται σε όλες τις δραστηριότητες του ανθρώπου), οπότε οι συμμετέχοντες αναφέρονται σε όποια ενότητα επιθυμούν. Η θεματική ενότητα στην οποία κάθε φορά συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, ανακυρύσσεται σε βασική ενότητα της Διοργάνωσης, με κεντρικό ομιλητή και σχετικές παράλληλες εκδηλώσεις. Ακολουθώντας την παραπάνω διαδικασία, η ΕΝΕΠΡΟΤ οργάνωσε το 4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Τυποποίηση, τα Πρότυπα και την Ποιότητα το Νοέμβριο του 2010 στη Θεσσαλονίκη. Μετά δε την ολοκλήρωση της ανάλυσης των επί μέρους θεματικών ενοτήτων, η Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου αποφάσισε να ορίσει σαν κύρια θεματική ενότητα του Συνεδρίου τα «Πρότυπα και Ποιότητα στην Εκπαίδευση». Προϊόν του παραπάνω Συνεδρίου είναι ο παρών τόμος ο οποίος περιλαμβάνει το σύνολο των εργασιών που εγκρίθηκαν από την Επιστημονική Επιτροπή προς παρουσίαση και στη συνέχεια δημοσίευση, καθώς και όλα τα διαμειφθέντα κατά τις συνεδρίες. Η ΕΝΕΠΡΟΤ θα εξακολουθήσει και στο μέλλον με ημερίδες, σεμινάρια, συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις να προωθεί το θέμα της τυποποίησης και των προτύπων στη χώρα μας. Παράλληλα καταβάλει κάθε προσπάθεια για την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των βαλκανικών χωρών, προχωρώντας στην οργάνωση της 8 ης Διεθνούς Συνδιάσκεψης Standardization, Protypes and Quality, a Means of Balkan Countries Collaboration, που θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη στις 7-8 Οκτωβρίου 2011, στους χώρους της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής. Η επιτυχία των μέχρι σήμερα εκδηλώσεων μας κάνει ιδιαίτερα αισιόδοξους για το μέλλον του θεσμού. Ιωάννης Τσιάφης Αναπληρωτής Καθηγητής ΑΠΘ Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Συνεδριακών Διοργανώσεων xiii

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Το 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Τυποποίηση, τα Πρότυπα και την Ποιότητα πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια μιας πρωτοφανούς παγκόσμιας κρίσης, η οποία δυστυχώς βαθαίνει όλο και περισσότερο. Και πραγματοποιήθηκε χάρη στις μεγάλες προσπάθειες φίλων και μελών της ΕΝΕΠΡΟΤ, που με πίστη στηρίζουν αυτό το θεσμό. Με το Εισαγωγικό αυτό Σημείωμα λοιπόν, εκφράζουμε τις θερμότερες ευχαριστίες μας σε όλους εκείνους που φιλότιμα προσέφεραν (και προσφέρουν) την πολύτιμη βοήθειά τους στον αγώνα μας για την προβολή και προώθηση του αντικειμένου της προτυποποίησης στη χώρα μας. Σε εκείνους, που είτε συμβάλλουν στη δημοσιοποίηση των διοργανώσεων και στην αναζήτηση οικονομικής στήριξης, είτε προσφέρουν έργο, εντασσόμενοι στις Ομάδες Εργασίας της ΕΝΕΠΡΟΤ. Στις γενικές ευχαριστίες θα πρέπει να προσθέσουμε τις ειδικότερες ευχαριστίες μας στα μέλη της Οργανωτικής, της Επιστημονικής και της Συντακτικ Επιτροπής, να εκφράσουμε δε την ευγνωμοσύνη μας στην Χριστίνα Μαυροπαίδη, την Ιωάννα Γιαννακούδη, την Φούλη Μπουχούνα. Προπαντός όμως ευχαριστούμε την Κατερίνα Χριστοδουλοπούλου, Υπεύθυνη Γραμματείας της ΕΝΕΠΡΟΤ, στην οποία δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι στηρίχθηκε η επιτυχής διεξαγωγή του Συνεδρίου. Με τους ανθρώπους αυτούς, πετύχαμε να πραγματοποιήσουμε με μεγάλη επιτυχία ένα πανελλήνιο συνέδριο, την ώρα που κλαδικές διοργανώσεις άλλων φορέων, με παράδοση δεκαετιών, αναβάλλονταν λόγω των δυσμενέστατων συνθηκών. Έχοντας αυτό το δυναμικό, ενδυναμώνεται η πεποίθησή μας ότι τα Πανελλήνια και διεθνή Συνέδρια για την Τυποποίηση, τα Πρότυπα και την Ποιότητα θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία και στο μέλλον. Άγγελος Ζαχαριάδης Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΝΕΠΡΟΤ xv

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΜΟ Στη συγκεκριμένη έκδοση του τόμου πρακτικών του 4ου Πανελληνίου Συνεδρίου για την Τυποποίηση, τα Πρότυπα και την Ποιότητα, όπως και σε κάθε προηγούμενη, διατηρούμε σταθερή τη φιλοσοφία μας για την όσο το δυνατόν ακριβή και σαφή αποτύπωση των πεπραγμένων καθ όλη τη διάρκεια του συνεδρίου. Η παρουσίαση των εισηγήσεων είναι ταξινομημένη σε επτά ενότητες και η αναζήτηση γίνεται με τρόπο εύκολο και χρηστικό με κριτήριο είτε το κείμενο σε σχέση με την εννοιολογική του κατάταξη σε ενότητα, οπότε η αναζήτηση εστιάζεται στις ε- νότητες, είτε με το όνομα του συγγραφέα από το σχετικό ευρετήριο στο τέλος του τόμου. Η διάρθρωση των ενοτήτων συνίσταται αρχικά στη συνολική καταγραφή των εισηγήσεων που ανήκουν στη συγκεκριμένη ενότητα με αναφορά σε τίτλο κειμένου, και ονοματεπώνυμο του συγγραφέα και στη συνέχεια παρουσιάζεται η κάθε εισήγηση με τον εξής τρόπο: o τίτλος εισήγησης, o εισηγητής και η ιδιότητά του, η περίληψη στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, οι λέξεις-κλειδιά, η πλήρης εισήγηση και η αναφορά της σχετικής βιβλιογραφίας. Αυτό όμως που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η απομαγνητοφώνηση και καταγραφή της συζήτησης που ακολουθεί κάθε εισήγηση. Αυτή η καταγραφή αποτυπώνει τις αναζητήσεις, τα ενδιαφέροντα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές, οι επιστήμονες, και οι επαγγελματίες στο χώρο των επιχειρήσεων και των οργανισμών, ενώ παράλληλα δίνει την ευκαιρία από κοινού στο ακροατήριο να συμβάλλει στην αναζήτηση λύσης ή ακόμη και στην έκφραση προβληματισμών, οι οποίοι στη συνέχεια θα οδηγήσουν είτε σε νέες έρευνες και αναζητήσεις, είτε σε αλλαγή και βελτίωση της εφαρμοζόμενης πρακτικής σε θέματα ποιότητας και προτύπων. Έγινε προσπάθεια ελαχιστοποίησης λαθών και τυχόν παραλείψεων. Επειδή η διαδρομή της ποιότητας είναι συνεχής και η τελειότητα είναι το διαρκώς προσδοκώμενο, είναι πιθανόν να ανακαλύψετε κάποιες ελλείψεις, οι οποίες όμως φαίνεται πως δεν μπορούν να μετριάσουν το μεγάλο πλεονέκτημα της δυνατότητας α- πόκτησης επιστημονικής και πρακτικής γνώσης, όταν αξιόλογοι άνθρωποι από τον ακαδημαϊκό και τον επιχειρηματικό χώρο συμμετέχουν στη διαδικασία ενός συνεδρίου με εστίαση στην ποιότητα, την τυποποίηση και τα πρότυπα. Στέλλα Γκιώση Συντονίστρια της Συντακτικής Επιτροπής xvii