Το Ολοήμερο Σχολείο σε Ελλάδα και άλλα κράτη της Ευρώπης Δρ Αικατερίνη Σουσαμίδου Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Επιστημονικής-Παιδαγωγικής Π.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας
ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΜΑΡΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΒΑΣΙΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΠΤΣΗΣ ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΠΙΑΣ ΡΑΧΗΛ ΜΑΡΤΙΔΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΑΤΣΙΟΣ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΞΑΝΘΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΑΜΒΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΤΣΙΠΟΥΡΑΣ
Μεγάλη Βρετανία Υπάρχει αυτονομία σε κάθε σχολική μονάδα γι αυτό και πληθώρα διαφοροποιημένων ολοήμερων προγραμμάτων Το πρόγραμμα λειτουργεί σε δυο περιόδους : από 9:00 ως 12:00 ή 12:30 και από 13:00 ή 13:30 ως 15:30 ή 16:00. Στα μεσημεριανά διαλείμματα προσφέρεται γεύμα στους μαθητές. Λειτουργούν κλαμπς μετά τις 16.00.
Ιταλία Το πρόγραμμα λειτουργεί από 8:30 έως 12:30 και από 14:00 έως 16:30. Το ωράριο στα σχολεία με εξαήμερη βάση είναι μικρότερο. Το πρόγραμμα διαμορφώνεται από την κάθε σχολική μονάδα. Για τις δραστηριότητες στο Ολοήμερο Σχολείο το λόγο έχει ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων του Σχολείου και κάποια μέλη του Συλλόγου Διδασκόντων. Τα άτομα που θα κλιθούν να διδάξουν τις δραστηριότητες αυτές, επιλέγονται από τη σχολική μονάδα με τη συμμετοχή των γονέων.
Λουξεμβούργο Τα σχολεία λειτουργούν από τις 8:00 ως τις 11:45 και από τις 14:00 ως τις 16:00. Υπάρχουν και Κέντρα Μεσημεριανής Φροντίδας για παιδιά γονέων που εργάζονται. H κεντρική διοίκηση και οι τοπικές αρχές καλύπτουν τη δαπάνη λειτουργίας τους ενώ για τη σίτιση φροντίζουν οι γονείς. Προσφέρονται προαιρετικά μαθήματα στα τέσσερα πρώτα χρόνια και «εποπτευόμενες δραστηριότητες» στα δύο τελευταία του Δημοτικού Σχολείου.
Βέλγιο Τα περισσότερα σχολεία λειτουργούν ως ολοήμερα από 8 ή 8:30 ως τις 18:00. Στα σχολεία αυτά οι μαθητές/τριες υπό την επίβλεψη το διδακτικού προσωπικού μπορούν να διεκπεραιώσουν τις προβλεπόμενες σχολικές εργασίες.
Ελβετία Τα μαθήματα πραγματοποιούνται πρωί και απόγευμα με διάλειμμα κατά τις μεσημεριανές ώρες, όπου τα παιδιά επιστρέφουν στο σπίτι τους. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις ορισμένα σχολεία προσφέρουν οργανωμένη φροντίδα για το μεσημέρι και βοήθεια για τις σχολικές εργασίες.
Γερμανία Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι Ολοήμερου ανά κρατίδιο. Παραδοσιακά η φύλαξη των παιδιών γίνεται στους παιδικούς σταθμούς. Τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε η φοίτηση σε ενσωματωμένο ολοήμερο ή σε μερικώς ενσωματωμένο Ολοήμερο Σχολείο. Το πρώτο είναι υποχρεωτικό για όλους τους μαθητές τουλάχιστον για τρεις μέρες την εβδομάδα για επτά ώρες. Στο μερικώς ενσωματωμένο φοιτούν τα παιδιά που το επιθυμούν και έχουν τουλάχιστον δηλώσει ότι θα το παρακολουθήσουν μέχρι την άνοιξη.
Δανία Τα σχολεία λειτουργούν ως τη 14:00 ή 15:00 με προσφορά μεσημεριανού φαγητού. Υπάρχουν ταυτόχρονα και τα Κέντρα Ελεύθερου Χρόνου που αναλαμβάνουν τη φροντίδα των παιδιών. Εκτός από τον υποχρεωτικό κορμό των μαθημάτων προβλέπονται και τα μη υποχρεωτικά μαθήματα και οι όμιλοι ελεύθερου χρόνου που συντηρούνται με έξοδα των γονέων. Στην επίβλεψη των παιδιών εκτός από το εξειδικευμένο προσωπικό συμμετέχουν γονείς και φοιτητές.
Γαλλία Επικρατεί το ολοήμερο σχολείο. Στα περισσότερα σχολεία μία ημέρα την εβδομάδα δεν γίνεται μάθημα και το αναπληρώνουν Σάββατο πρωί. Την ελεύθερη μέρα κάνουν αθλητικές δραστηριότητες ή κατήχηση από την εκκλησία. Τα σχολεία λειτουργούν από 8:00 ή 8:30 έως τις 11.30 ή 12:00, διακόπτουν και συνεχίζουν από 14:00 έως 16:00 ή 17:00 και για τους μαθητές του δημοτικού σχολείου δύναται να παραταθεί και μέχρι τις 18:00 με οικονομική επιβάρυνση των γονέων.
Πέρα από το βασικό κορμό των μαθημάτων προβλέπονται καλλιτεχνικές, αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες. Οι γονείς συμμετέχουν στη σύνταξη του προγράμματος. Επίσης, υπάρχει υπηρεσία «μελέτης» με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών που κατά κανόνα προσφέρεται σε παιδιά με εργαζόμενους γονείς. Σε κάθε μονάδα υπάρχει μια «καντίνα» που οργανώνεται από τις τοπικές αρχές ή σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές. Η οικονομική επιβάρυνση των γονέων στο φαγητό είναι ανάλογη με το εισόδημά τους.
Ολλανδία Επικρατεί το ολοήμερο σχολείο από 8:20 έως 15:15, με ενδιάμεσο μεσημβρινό διάλειμμα. Μία ή δύο μέρες την εβδομάδα τα απογεύματα είναι ελεύθερα για τους μαθητές. Το κάθε σχολείο προγραμματίζει το μεσημεριανό του με συναπόφαση Συλλόγου γονέων και Κηδεμόνων και Συλλόγου Διδασκόντων. Η σχολική μονάδα μπορεί να αναλάβει την φροντίδα των παιδιών κατά τις μεσημεριανές ώρες αλλά με οικονομική επιβάρυνση των γονέων. Το κόστος αυτής της φροντίδας είναι πολύ υψηλό και αποτελεί πρόβλημα για τους γονείς.
Ισπανία Το ωρολόγιο πρόγραμμα διαρκεί από τις 9:00 έως 12:00 ή 13:00 και από 15:00 έως 17:00 ή 18:00. Στα αστικά κέντρα αυξάνεται ο αριθμός των σχολικών μονάδων που διαθέτουν δυνατότητες παροχής μεσημβρινού γεύματος και παραμονής των μαθητών τις μεσημβρινές ώρες. Το μεσημβρινό γεύμα είναι δωρεάν μόνο για τους μαθητές που προέρχονται από τα χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα.
Σουηδία Φιλανδία Το ολοήμερο σχολείο επικρατεί στη Σουηδία και λειτουργεί από 8:30 ως 2:30 με τουλάχιστον 2 ώρες διάλειμμα. Το σχολικό πρόγραμμα αρχίζει μεταξύ 8:00 και 10:00 και τελειώνει μεταξύ 12:30 και 16:00. Το διάλειμμα για φαγητό διαρκεί 30. Δάσκαλοι και μαθητές τρώνε την ίδια ώρα. Στις απογευματινές ώρες προσφέρονται μαθήματα επιλογής (οικιακή οικονομία, ξένη γλώσσα, εικαστικά, χειροτεχνία, τεχνολογία) και προαιρετικές δραστηριότητες (φωτογραφία, αθλητισμός, μουσική) οι οποίες διαφέρουν από σχολείο σε σχολείο και εξαρτώνται από την οικονομική του δυνατότητα.
Ρωσία Τα παιδιά φοιτούν από τις 8:00 έως τις 14:00. Όσα θέλουν παραμένουν μέχρι τις 18:00. Από τις 14:00 έως τις 16:00 προσφέρεται φαγητό και γίνεται και η προετοιμασία της επόμενης μέρας. Από τις 16:00 έως τις 18:00 γίνονται δημιουργικές δραστηριότητες σε ομάδες. Στην πληρωμή του φαγητού και των εκπαιδευτικών συνδράμουν κατά ένα ποσοστό και οι γονείς. Η επιλογή του προσωπικού γίνεται από το διευθυντή του σχολείου.
Ελλάδα Στην Ελλάδα σήμερα λειτουργούν δύο τύποι ολοήμερων σχολείων: το ολοήμερο και αυτό με ΕΑΕΠ. Θετικά στοιχεία 1. Ικανοποιεί τον κοινωνικό ρόλο 2. Η ανάληψη ειδικών μαθημάτων από εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων 3. Η λειτουργία ομίλων
Αρνητικά στοιχεία 1 Θέματα υλικοτεχνικής υποδομής 2 Η μη σύνδεση πρωινού- απογευματινού κύκλου 3 Η σχολιοποίηση του ελευθέρου χρόνου των παιδιών 4 Η μη πάταξη της παραπαιδείας 5 Καταστρατήγηση ωραρίου λειτουργίας του προγράμματος (πρόωρες αποχωρήσεις) 6 Ελλιπής προετοιμασία μαθημάτων επόμενης ημέρας 7 Μη έγκαιρη στελέχωση με εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων
Προτάσεις για ολοήμερα με ΕΑΕΠ Η προετοιμασία-μελέτη για την επόμενη μέρα να γίνεται από 12.30-14.00 για τις τάξεις Α και Β και από 13.20-14.00 για τις μεγαλύτερες τάξεις. Όμιλοι δραστηριοτήτων για όλα τα τμήματα του Ολοήμερου Προγράμματος. Να λειτουργούν μικτά τμήματα από μαθητές διαφορετικών τάξεων υπό τη μορφή δράσεων δημιουργίας και πολιτισμού. Ο ρόλος της Σχολικής Βιβλιοθήκης να αξιοποιείται τις απογευματινές ώρες.
Ωράριο υποχρεωτικό όχι πρόωρη αποχώρηση, η οποία μπορεί να γίνεται είτε στις 14.00 είτε στις 16.00 Αντικατάσταση της σίτισης με ελαφρύ και κρύο γεύμα 2.00 2.30. Το αντικείμενο ορισμένων ειδικοτήτων (Αγγλικά, Πληροφορική, Εικαστικά, Μουσική) να μπορεί να γίνει και από εκπαιδευτικούς ΠΕ70
Προτάσεις για ολοήμερο σχολείο ΠΡΩΤΗ ΖΩΝΗ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ Ώρα αποχώρησης Α και Β τάξεις Γ και Δ τάξεις Ε και ΣΤ τάξεις 12.25 13.15 13.15 14.00 δύο ημέρες την εβδομάδα (ως τις 14.00 προετοιμασία μαθημάτων ) ΔΕΥΤΕΡΗ ΖΩΝΗ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ 14.00 ΕΛΑΦΡΥ ΓΕΥΜΑ 14.00-14.30 ΤΡΙΤΗ ΖΩΝΗ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ 16.00
Όμιλοι Σχολικών Δραστηριοτήτων Λογοτεχνίας-Δημιουργικής Γραφής Εκπαίδευσης για την Αειφορία Σχολικής Χορωδίας Θεατρικής Τέχνης και Έκφρασης Εικαστικής Τέχνης και Γραφής Εκμάθησης Μουσικών Οργάνων (π.χ. φλογέρας) Ενισχυτικής Διδασκαλίας Ξένων Γλωσσών (Αγγλικών, Γαλλικών, Γερμανικών) Φυσικών Επιστημών και Μαθηματικών
Περιφερειακή Δ/νση Π.Ε. και Δ.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας Ολοήμερα Δημοτικά Ολοήμερα Δημοτικά Υπηρετούντες Δάσκαλοι Αναπληρωτές με ΕΣΠΑ με ΕΑΕΠ Ανατολική 56 76 2066 10 Θεσσαλονίκη Δυτική 174 77 2267 11 Θεσσαλονίκη Χαλκιδική 44 12 500 22 Κιλκίς 18 8 356 5 Πέλλα 78 8 892 7 Ημαθία 61 9 700 14 Πιερία 43 16 586 26 Σέρρες 54 21 768 24
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας