ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Σεπτέμβριος 2013

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΙΑΚΟΥΣ ΦΟΙΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΙΙΟΙΙΚΗΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΙΩΝ ΥΓΕΙΙΑΣ Αγαπητοί φοιτητές και φοιτήτριες του προγράμματος, Η διοίκηση και η διαχείριση των υπηρεσιών υγείας αποτελεί για κάθε Ευρωπαϊκή χώρα και για όλη την Ευρώπη μια από τις βασικότερες προκλήσεις. Μια «γηράσκουσα» ήπειρος και με προτεραιότητες την «ποιότητα» και την «ισότητα» απαιτούν μια σημαντική κινητοποίηση πόρων οικονομικών και κυρίως διανοητικών και επιστημονικών. Η φοίτησή σας στην ΕΣΔΥ πραγματοποιείται σε μια περίοδο που η χώρα συνολικά - και κατ επέκταση το σύστημα υγείας της, οι δομές, οι υπηρεσίες και οι πόροι δοκιμάζονται υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης και τελούν υπό την πίεση για δραματικές αλλαγές. Στο πλαίσιο αυτό, η εξειδικευμένη μεταπτυχιακή εκπαίδευση στην διοίκηση των υπηρεσιών υγείας αντιμετωπίζει πολλαπλές προσκλήσεις, η σημαντικότερη εκ των οποίων είναι η ανάγκη να συνυπολογίζονται οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των στελεχών του τομέα της υγείας για γνώση βασισμένη σε αποδείξεις, δεξιότητες και επαφή με την καινοτομία. Την ίδια στιγμή και η μεταπτυχιακή εκπαίδευση στη δημόσια υγεία βρίσκεται σε μετάβαση, στην Ευρώπη και στη χώρα μας. Οι αποφάσεις της Συμφωνίας της Μπολόνιας έχουν πυροδοτήσει διεργασίες για τον εκσυγχρονισμό της, την αναγνώριση των τίτλων σπουδών σε όλα τα επίπεδα, την αξιολόγηση και τη διασφάλιση της ποιότητας. Ταυτόχρονα, δίνεται έμφαση σε ευέλικτες μορφές εκπάιδευσης, στην αναγνώρισης της πρότερης γνώσης και εμπειρίας και τη διεύρυνση της πρόσβασης σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης. Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα στο οποίο επιλέξατε να φοιτήσετε, λειτουργεί μέσα στο πνεύμα και το πλαίσιο που θέτουν οι θεσμοί στην Ελλάδα και την Ευρώπη για την μεταπτυχιακή εκπαίδευση στη δημόσια υγεία και τη διοίκηση των υπηρεσιών υγείας. Ευελπιστούμε ότι με τη φοίτησή σας, θα αποκτήσετε τις εξειδικευμένες γνώσεις και τεχνικές και θα ενισχύσετε τις δεξιότητές σας στην ανάλυση των στρατηγικών, των μέτρων και των δράσεων για την ανάπτυξη του τομέα υγείας, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο άσκησης κοινωνικής, υγειονομικής και οικονομικής πολιτικής. Εκ μέρους των συναδέλφων μου, σας καλωσορίζω στο πρόγραμμα και σας διαβεβαιώνω ότι από την πλευρά του Διδακτικού και Επιστημονικού Προσωπικού της ΕΣΔΥ θα καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις του και τους προσωπικούς σας στόχους. Ο Διευθυντής Σπουδών Νίκος Μανιαδάκης Αναπληρωτής Κοσμήτορας, Καθηγητής και Διευθυντής Τομέα Αρχών Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας 2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ:... 5 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ... 5 Επωνυμία και διεύθυνση... 5 Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο... 6 Ακαδημαϊκές αρχές... 7 Γενική περιγραφή της ΕΣΔΥ... 8 Προσφερόμενα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών... 10 Γενικές προϋποθέσεις εισαγωγής... 10 Γενικές προϋποθέσεις εγγραφής... 11 Κατανομή εκπαιδευτικών πιστωτικών μονάδων ECTS... 11 Διευθετήσεις για ακαδημαϊκή καθοδήγηση... 12 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ:... 12 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ... 12 Απονεμόμενος τίτλος σπουδών... 12 Επίπεδο τίτλου σπουδών... 13 Ειδικές προϋποθέσεις εισαγωγής... 13 Προϋποθέσεις απονομής τίτλου σπουδών και κανονισμοί... 13 Η φυσιογνωμία του προγράμματος σπουδών... 13 Βασικά μαθησιακά αποτελέσματα... 14 Πρόσβαση σε περαιτέρω σπουδές... 15 3

Συνοπτική παρουσίαση μαθημάτων και εκπαιδευτικών πιστωτικών μονάδων... 15 Κανονισμοί εξετάσεων, αξιολόγηση, βαθμολόγηση... 21 Τρόπος φοίτησης... 26 Προϋποθέσεις αποφοίτησης... 26 Διευθυντής προγράμματος σπουδών... 27 Περιγραφή των επιμέρους μαθημάτων... 28 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ:... 31 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ... 81 Γραφείο Μέριμνας φοιτητών... 81 Σπουδαστήρια Αναγνωστήρια Βιβλιοθήκη... 81 Διεθνή προγράμματα... 81 Πρακτικές πληροφορίες για μετακινούμενους φοιτητές... 81 Πρακτική άσκηση... 82 Ασύρματο Δίκτυο (Wi Fi network)... 82 Υποχρεώσεις φοιτητών... 82 Φοιτητικοί σύλλογοι... 83 Επικοινωνία με τους Επιστημονικούς Υπεύθυνους των μαθημάτων... 83 4

Μέρος Πρώτο: Πληροφορίες σχετικά με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Επωνυμία και διεύθυνση Η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) βρίσκεται στην Αθήνα, στην περιοχή Αμπελόκηποι, επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, στον αριθμό 196. Εικόνα 1: Γεωγραφική θέση ΕΣΔΥ 5

Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο (2013-2014) Α ΕΞΑΜΗΝΟ 1 η εβδομάδα 01.10.2013-04.10.2013 2 η εβδομάδα 07.10.2013-11.10.2013 Έναρξη Επικοινωνία και Υγεία (11.10.2013 22.11.2013) 3 η εβδομάδα 14.10.2013-18.10.2013 4 η εβδομάδα 21.10.2013-25.10.2013 5 η εβδομάδα 28.10.2013 1-01.11.2013 6 η εβδομάδα 04.11.2013-08.11.2013 7 η εβδομάδα 11.11.2013-15.11.2013 8 η εβδομάδα 18.11.2013-22.11.2013 Έναρξη Μάρκετινγκ και Μάνατζμεντ Υπηρεσιών Υγείας (18.11.2013 13.01.2014) Έναρξη ΜΜΕ και Δημόσια Υγεία (20.11.2013 15.01.2014) 9 η εβδομάδα 25.11.2013-29.11.2013 Έναρξη Διαχείριση Ανθρωπίνων Πόρων και Ηγεσία στις Υπηρεσίες Υγείας I (25.11.2013 13.01.2014) 10 η εβδομάδα 02.12.2013-06.12.2013 11 η εβδομάδα 09.12.2013-13.12.2013 Έναρξη Πολιτική του Φαρμάκου (13.12.2013 17.01.2014) 12 η εβδομάδα 16.12.2013-20.12.2013 13 η -14 η εβδομάδα 23.12.2013-06.01.2014 Διακοπές Χριστουγέννων 15 η εβδομάδα 07.1.2013-10.01.2014 16 η εβδομάδα 13.1.2013-17.01.2014 17 η εβδομάδα 20.1.2013-24.01.2014 Αναπλήρωση μαθημάτων Α εξαμήνου 18 η εβδομάδα 27.1.2014-31.01.2014 Ατομική μελέτη για εξετάσεις 19 η -20 η εβδομάδα 3.02.2014-14.02.2014 Εξετάσεις Α εξαμήνου Β ΕΞΑΜΗΝΟ 1 η εβδομάδα 17.02.2014-21.02.2014 Έναρξη Διαχείριση Ανθρωπίνων Πόρων και Ηγεσία στις Υπηρεσίες Υγείας II (17.02.2014 31.03.2014) Έναρξη Διοίκηση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών (19.02.2014 02.04.2014) Έναρξη Λήψη Αποφάσεων στις Υπηρεσίες Υγείας (20.02.2014 3.04.2014) 2 η εβδομάδα 24.02.2014-28.02.2014 3 η εβδομάδα 03.03.2014 2-07.03.2014 4 η εβδομάδα 10.03.2014-14.03.2014 Έναρξη Οργάνωση και Διοίκηση Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας (13.03.2014 15.05.2014) 5 η εβδομάδα 17.03.2014-21.03.2014 6 η εβδομάδα 24.03.2014-28.03.2014 7 η εβδομάδα 31.03.2014-04.04.2014 8 η εβδομάδα 07.04.2014-11.04.2014 6

9 η -10η εβδομάδα 14.04.2014-25.04.2014 Διακοπές Πάσχα 11 η εβδομάδα 28.04.2014-02.05.2014 3 12 η εβδομάδα 05.05.2014-09.05.2014 13 η εβδομάδα 12.05.2014-16.05.2014 14 η εβδομάδα 19.05.2014-23.05.2014 15 η εβδομάδα 26.05.2014-30.05.2014 16 η εβδομάδα 02.06.2014-06.06.2014 17 η εβδομάδα 09.06.2014 4-13.06.2014 Αναπλήρωση Μαθημάτων Β Εξαμήνου 19 η -20 η εβδομάδα 16.06.2014-20.06.2014 Ατομική μελέτη για εξετάσεις 20 η -21 η εβδομάδα 23.06.2014-04.07.2014 Εξετάσεις Β Εξαμήνου 30.06.2014-30.09.2014 ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 08.09.2014-19.09.2014 Επαναληπτικές εξετάσεις Α - Β εξαμήνου 1 28 η Οκτωβρίου, 2 Καθαρά Δευτέρα, 3 Πρωτομαγιά, 4 Αγίου Πνεύματος Ακαδημαϊκές αρχές Η εποπτεία της ΕΣΔΥ ασκείται από το Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού και το Υπουργείο Υγείας, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις του ν.2517/1997. Ανώτατο διοικητικό όργανο της σχολής είναι το Συμβούλιο των Καθηγητών. Πρόεδρος του Συμβουλίου είναι ο Κοσμήτορας, ο οποίος, μαζί με τον Αναπληρωτή Κοσμήτορα εκλέγονται από το σώμα των Καθηγητών, με διετή θητεία. Για τη διετία 2013-2015: Κοσμήτωρ ΕΣΔΥ: Κοντός Βασίλειος, Καθηγητής και Διευθυντής Τομέα Κτηνιατρικής, Αν. Κοσμήτωρ ΕΣΔΥ: Μανιαδάκης Νικόλαος, Καθηγητής και Διευθυντής Τομέα Αρχών Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας, Διευθυντής Σπουδών στο ΠΜΣ Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας Η Σχολή υποστηρίζεται διοικητικά από τη Διεύθυνση Γραμματείας, της οποίας προΐσταται Διευθυντής, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον συντονισμό και την εύρυθμη λειτουργία των διοικητικών και οικονομικών δραστηριοτήτων της. Οι τομείς της ΕΣΔΥ Η οργανωτική-εκπαιδευτική δομή της ΕΣΔΥ περιλαμβάνει 12 τομείς (Π.Δ. 1233/81) με γνωστικά αντικείμενα που επικεντρώνονται στις σύγχρονες εξειδικεύσεις σε θέματα δημόσιας υγείας: 1. Επιδημιολογίας και βιοστατιστικής 2. Παρασιτολογίας, εντομολογίας και τροπικών νόσων 7

3. Δημόσιας και διοικητικής υγιεινής 4. Μικροβιολογίας της δημόσιας υγείας 5. Διατροφής και χρόνιων νοσημάτων 6. Υγειονομικής μηχανικής και υγιεινής του περιβάλλοντος 7. Υγείας του παιδιού 8. Επαγγελματικής υγείας 9. Κτηνιατρικής δημόσιας υγείας 10. Κοινωνιολογίας 11. Οικονομικών της υγείας 12. Αρχών διοίκησης και οργάνωσης υπηρεσιών υγείας Ακαδημαϊκά όργανα και επιτροπές Συμβούλιο των Καθηγητών Συντονιστική Επιτροπή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Δημόσιας Υγείας Συντονιστική Επιτροπή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας Συντονιστική Επιτροπή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Επαγγελματικής και Περιβαλλοντικής Υγείας Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας Γενική περιγραφή της ΕΣΔΥ Η Υγειονομική Σχολή Αθηνών (ΥΣΑ) ιδρύθηκε από τον Eλευθέριο Bενιζέλο, το 1929, στην Αθήνα, με στόχο τη μετεκπαίδευση επιστημόνων, ικανών να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της δημόσιας υγείας. Η απόφαση αυτή ήταν σε αρμονία με την κυρίαρχη άποψη της ειδικής επιτροπής διακεκριμένων υγιεινολόγων της Κοινωνίας των Εθνών που προέβλεπε ότι "οι απασχολούμενοι με τη Δημόσια Υγεία πρέπει να έχουν εκπαιδευθεί σε μια Υγειονομική Σχολή της χώρας τους για να μελετούν επιτόπου τα εγγενή υγειονομικά προβλήματα". Η σχολή στεγάζεται από τη σύστασή της σε ιδιόκτητο κτίριο, το οποίο έχει κριθεί διατηρητέο και έχει αναπαλαιωθεί. Το 1994, η Υγειονομική Σχολή Αθηνών μετονομάσθηκε σε Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας και μετατράπηκε ουσιαστικά σε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα με τη μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, με πλήρη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, ενώ από το 1997 εποπτεύεται από κοινού από το Υπουργείο Παιδείας και το Υπουργείο Υγείας (ν. 2194/1994 [ΦΕΚ 34 Α ], άρθρο 3, καθώς και ν. 2517/1997 [ΦΕΚ 160 Α ], άρθρο 5 παρ. 2 και ν. 2920/2001 [ΦΕΚ 131 Α'], άρθρο 15 8

παρ.5 εδ. α ). Οι τίτλοι σπουδών που απονέμει η ΕΣΔΥ είναι ισότιμοι προς τους Μεταπτυχιακούς τίτλους Ειδίκευσης των ΑΕΙ (ν. 3685/2008 [ΦΕΚ 148 Α ], άρθρο 12 παρ. 4). Αποστολή της ΕΣΔΥ Η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, με τη σημερινή, σύγχρονη οργανωτική της δομή και τα γνωστικά αντικείμενα των τομέων της είναι σε θέση να ανταποκριθεί στα σύγχρονα προβλήματα που αντιμετωπίζει η δημόσια υγεία. Σήμερα, δεσπόζουσα θέση έχουν οι «ασθένειες του πολιτισμού» και οι «ασθένειες της ανασφάλειας», λόγω της αλλαγής του τρόπου διατροφής, της εντατικοποίησης του ρυθμού ζωής, και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, λόγω των οικονομικο - κοινωνικών ανακατατάξεων στον εθνικό και διεθνή ορίζοντα. Η «Νέα Δημόσια Υγεία», χωρίς να απορρίπτει την κλασσική της έννοια και το στόχο της εξυγίανσης των χώρων διαβίωσης του ανθρώπου και την καταπολέμηση των λοιμωδών και παρασιτικών νοσημάτων, ενσωματώνει νέους τομείς γνώσεων με αντίστοιχες παρεμβάσεις. Αποστολή της ΕΣΔΥ είναι η υλοποίηση εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων στη βάση της εφαρμογής επιστημονικά τεκμηριωμένων σχεδίων δράσης. Στο πλαίσιο αυτό, κύριος σκοπός της σχολής είναι η εκπαίδευση πτυχιούχων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (πανεπιστημίων και ΤΕΙ), η επιστημονική έρευνα και η παροχή επιστημονικών υπηρεσιών σε θέματα δημόσιας υγείας, κοινωνικής φροντίδας, αγωγής της υγείας, καθώς επίσης και σε θέματα διοίκησης, οργάνωσης, οικονομικών, πολιτικής γενικότερα των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας. Ειδικότεροι στόχοι: Η μεταπτυχιακή εκπαίδευση και μετεκπαίδευση αποφοίτων ΑΕΙ. Η δημιουργία εκπαιδευτικού περιβάλλοντος για υψηλής ποιότητας εκπαίδευση μεταπτυχιακών φοιτητών και η «παραγωγή» άριστα καταρτισμένων και εκπαιδευμένων επιστημόνων και στελεχών στον τομέα της δημόσιας υγείας και της διοίκησης υπηρεσιών υγείας. Η διενέργεια επιστημονικής έρευνας. Η συμβολή της σχολής στην εξέλιξη της επιστήμης και της κοινωνίας μέσω καινοτόμου πνευματικής δημιουργίας και η εξασφάλιση κινήτρων και υποδομών για τη διενέργεια πρωτότυπης βασικής έρευνας υψηλής ποιότητας. Η παροχή υπηρεσιών σχετικά με τη δημόσια υγεία, την προαγωγή υγείας, τη διοίκηση υπηρεσιών υγείας και την κοινωνική πολιτική. Η συμβολή της ΕΣΔΥ στην αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας που προσφέρονται στη χώρα μας, μέσω της διεξαγωγής πρωτοποριακής έρευνας, τα συμπεράσματα της οποίας συμβάλλουν στη χάραξη πολιτικών δημόσιας υγείας και βελτιώνουν τις υπηρεσίες. Επιπλέον, μέσω της εκπαίδευσης 9

του ανθρώπινου δυναμικού των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας και της συνεχιζόμενης εξειδίκευσης των επιστημόνων υγείας, ώστε να βελτιώνουν τις δεξιότητές τους. Η δημιουργία ευρύτερου παραγωγικού, εκπαιδευτικού και ερευνητικού περιβάλλοντος και συνεργασιών. Η δημιουργία περιβάλλοντος και η υλοποίηση πρωτοβουλιών που ενθαρρύνουν και ενισχύουν τη συνεργασία και αλληλεπίδραση των επιστημόνων που ασχολούνται εκπαιδευτικά και ερευνητικά με θέματα δημόσιας υγείας και υπηρεσιών υγείας στην ΕΣΔΥ και σε ιδρύματα, φορείς και ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Προσφερόμενα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών Η ΕΣΔΥ οργανώνει, είτε αυτοδύναμα είτε σε συνεργασία με ιδρύματα του εσωτερικού ή εξωτερικού, τα παρακάτω Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ), τα οποία οδηγούν στην απόκτηση Μεταπτυχιακών Διπλωμάτων Ειδίκευσης (ΜΔΕ). α) ΠΜΣ Δημόσιας Υγείας, το οποίο παρέχει τρεις κατευθύνσεις: i) Δημόσια Υγεία (γενική κατεύθυνση), ii) Δημόσια Υγεία, με κατεύθυνση τα Χρόνια Νοσήματα και τις Συμπεριφορές Υγείας, iii) Δημόσια Υγεία, με κατεύθυνση τα Λοιμώδη Νοσήματα β) ΠΜΣ Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας το οποίο παρέχει τέσσερεις κατευθύνσεις: i) Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας (γενική κατεύθυνση), ii) Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, με κατεύθυνση την Οικονομική Αξιολόγηση, iii) Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, με κατεύθυνση τη Διοίκηση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών, iv) Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, με κατεύθυνση τη Διοίκηση Μονάδων Κοινωνικής Προστασίας. γ) ΠΜΣ Επαγγελματικής και Περιβαλλοντικής Υγείας Η διάρκεια φοίτησης στα παραπάνω ΠΜΣ είναι 12 μήνες (2 ακαδημαϊκά εξάμηνα). Στο χρονικό αυτό διάστημα περιλαμβάνεται και ο χρόνος εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας. Τα ΠΜΣ προσφέρονται, για περιορισμένο αριθμό φοιτητών, ως μερικής φοίτησης, διάρκειας 2 ετών (4 ακαδημαϊκών εξαμήνων), συμπεριλαμβανομένου και του χρόνο εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας. Γενικές προϋποθέσεις εισαγωγής Κάθε χρόνο, γίνονται δεκτοί να φοιτήσουν στην ΕΣΔΥ, για την απόκτηση ΜΔΕ πτυχιούχοι ΑΕΙ, οι οποίοι εξειδικεύονται, ανάλογα με το ΠΜΣ, με απόφαση του Συμβουλίου Καθηγητών. 10

Η διαδικασία επιλογής των υποψηφίων φοιτητών γίνεται μετά από υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης και κατάθεση συγκεκριμένων δικαιολογητικών, όπως αυτά καθορίζονται στην προκήρυξη. Για την επιλογή των φοιτητών, λαμβάνονται υπόψη και μοριοδοτούνται τα παρακάτω κριτήρια, τα οποία εξειδικεύονται στον Κανονισμό λειτουργίας των ΠΜΣ: (α) Ο γενικός βαθμός του βασικού τίτλου σπουδών, (β) η γνώση της αγγλικής γλώσσας, (γ) η επαγγελματική εμπειρία του υποψηφίου, σε σχέση με το αντικείμενο του προγράμματος, (δ) οι συστατικές επιστολές και το περιεχόμενό τους. (ε) η επιστημονική δραστηριότητα του υποψηφίου, (στ) η δήλωση ενδιαφέροντος, (ζ) η συνέντευξη. Η μοριοδότηση και τελική βαθμολογία των υποψηφίων προκύπτει από το άθροισμα των επιμέρους βαθμολογιών στα παραπάνω κριτήρια. Η φοίτηση στα ΠΜΣ της ΕΣΔΥ είναι δωρεάν. Γενικές προϋποθέσεις εγγραφής Η τελετή υποδοχής των φοιτητών στην ΕΣΔΥ σηματοδοτεί την έναρξη του Α εξαμήνου. Οι φοιτητές ενημερώνονται εκτενώς για τη δομή και τις προϋποθέσεις των προγραμμάτων σπουδών κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας του Α εξαμήνου. Ο παρών οδηγός σπουδών, το αναλυτικό και το ωρολόγιο πρόγραμμα που αναρτώνται στη διαδικτυακή πύλη της ΕΣΔΥ, πριν την έναρξη της ακαδημαϊκής χρονιάς, σε συνδυασμό με την προσωπική επαφή των φοιτητών με το σύμβουλο σπουδών και τους υπεύθυνους των μαθημάτων, κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας, βοηθούν στην επιλογή των μαθημάτων που ταιριάζουν στο ατομικό εκπαιδευτικό τους ενδιαφέρον. Για τη δήλωση των βασικών, των προαιρετικών και των πρόσθετων μαθημάτων, χρησιμοποιείται το Δελτίο Δήλωσης Μαθημάτων, το οποίο συμπληρώνεται και κατατίθεται στο Γραφείο Εκπαίδευσης την πρώτη εβδομάδα του Α εξαμήνου. Κατανομή εκπαιδευτικών πιστωτικών μονάδων ECTS Τα προγράμματα σπουδών της ΕΣΔΥ δομούνται σε εξάμηνα και περιλαμβάνουν μαθήματα κορμού, βασικά, προαιρετικά και πρόσθετα μαθήματα, εργαστήρια και εκπόνηση διπλωματικής εργασίας. Κάθε φοιτητής πρέπει να παρακολουθήσει και να ολοκληρώσει με επιτυχία μαθήματα ώστε να συμπληρώνει 75 εκπαιδευτικές πιστωτικές μονάδες (Εκ.Πι.Μον.) μέσα στο ακαδημαϊκό έτος (30 μονάδες από τα μαθήματα του Α εξαμήνου, 30 μονάδες από τα μαθήματα του Β εξαμήνου και 15 μονάδες από τη διπλωματική εργασία). Οι Εκ.Πι.Μον. ακολουθούν το European Credit Transfer System (ECTS) (www.ehea.info/) σύμφωνα με την ΥΑ Φ5/89656/Β3 (ΦΕΚ Β 1466, 13/8/07). 11

Διευθετήσεις για ακαδημαϊκή καθοδήγηση Γραφείο Εκπαίδευσης Το Γραφείο Εκπαίδευσης είναι αρμόδιο για τη διοικητική υποστήριξη, οργάνωση και λειτουργία των μεταπτυχιακών σπουδών, καθώς και για τη διεκπεραίωση των θεμάτων εγγραφής, εξετάσεων, βαθμολογίας, πιστοποιητικών και απονομής μεταπτυχιακών τίτλων στους φοιτητές της σχολής. Το Γραφείο Εκπαίδευσης βρίσκεται στον πρώτο όροφο του κεντρικού κτιρίου. Το Γραφείο δέχεται φοιτητές και κοινό, καθημερινά, 10.00 πμ -13.00 μμ, ενώ εξυπηρετεί τηλεφωνικά και ηλεκτρονικά, καθημερινά 09.00 πμ 14.00 μμ ( : 213 2010105, 213 2010106, 213 2010108 : 210 6446171 e- mail: education@esdy,edu.gr). Ανακοινώσεις που αφορούν την υλοποίηση των ΠΜΣ αναρτώνται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα εκπαίδευσης SABA, η οποία είναι προσβάσιμη στους φοιτητές, μέσω της ιστοσελίδας της ΕΣΔΥ www.esdy.edu.gr. Επιπλέον, μετά από εισήγηση των διευθυντών των προγραμμάτων σπουδών στις αντίστοιχες επιτροπές σπουδών και σε συνεργασία με το Γραφείο εκπαίδευσης, για κάθε φοιτητή, ορίζεται σύμβουλος σπουδών, από το σύνολο των διδασκόντων στα προγράμματα. Ο κατάλογος των συμβούλων ανακοινώνεται στην έναρξη του ακαδημαϊκού έτους. Ο σύμβουλος σπουδών παρακολουθεί την πορεία του φοιτητή, του παρέχει ειδικές πληροφορίες για το πρόγραμμα και για τη συσχέτιση των σπουδών στην ΕΣΔΥ με την επιστημονική προέλευση και προοπτική του, συζητά με τον φοιτητή τα μελλοντικά του σχέδια για την επαγγελματική και επιστημονική του ανέλιξη, τον συμβουλεύει για τη βελτίωση της εργασίας του σε σχέση με τις απαιτήσεις της σχολής, για τη χρήση των πόρων και υποδομών της σχολής και, γενικότερα, για ακαδημαϊκά, οργανωτικά ή διοικητικά θέματα και δύναται να εισηγείται θέματα που τον αφορούν στο διευθυντή σπουδών. Ο σύμβουλος σπουδών δεν αναλαμβάνει υποχρεωτικά και την εποπτεία της διπλωματικής εργασίας. Συστήνεται ισχυρά στους φοιτητές να επικοινωνούν σε τακτικά χρονικά διαστήματα με τους συμβούλους τους. Μέρος Δεύτερο: Πληροφορίες σχετικά με το Πρόγραμμα Σπουδών Απονεμόμενος τίτλος σπουδών Όταν οι φοιτητές θα έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία όλες τις ακαδημαϊκές τους υποχρεώσεις (παρακολούθηση μαθημάτων, εκπόνηση διπλωματικής εργασίας) τους απονέμεται Μεταπτυχικό Δίπλωμα Ειδίκευσης (ΜΔΕ) στη Δοίκηση Υπηρεσιών Υγείας. Για τους φοιτητές που έχουν επιλέξει να παρακολουθήσουν κάποια από τις κατευθύνσεις του προγράμματος, στο ΜΔΕ προσδιορίζεται ρητά και η κατεύθυνση. Ήτοι: ΜΔΕ στη Δοίκηση Υπηρεσιών Υγείας (γενική κατεύθυνση) 12

ΜΔΕ στη Δοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, με κατεύθυνση την Οικονομική Αξιολόγηση, ΜΔΕ στη Δοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, με κατεύθυνση τη Διοίκηση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών, ΜΔΕ στη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, με κατεύθυνση τη Διοίκηση Υπηρεσιών Κοινωνικής Προστασίας. Επίπεδο τίτλου σπουδών Σύμφωνα με το Εθνικό Πλαίσιο Τίτλων Σπουδών/Προσόντων, ο απονεμόμενος από την ΕΣΔΥ τίτλος σπουδών ανήκει στο 7 ο επίπεδο (Μεταπτυχιακές σπουδές). Ειδικές προϋποθέσεις εισαγωγής Ο αριθμός των φοιτητών που φοιτούν στο πρόγραμμα καθορίζεται κάθε χρόνο, με προκήρυξη, μετά από εισήγηση του Συμβουλίου Καθηγητών της ΕΣΔΥ. Η προκήρυξη βασίζεται στις διατάξεις του από 9.6.37 Β.Δ. (ΦΕΚ 217 τ. Α), του Π.Δ. 1233/81 (ΦΕΚ 306/81 τ. Α), του άρθρου 3 του Ν. 2194/94, όπως αυτό αναδιατυπώθηκε και συμπληρώθηκε με το άρθρο 5 παρ. 2 του Ν. 2517/97 και με το άρθρο 15 παρ. 5β του Ν. 2920/2001. Στο πρόγραμμα γίνονται δεκτοί να φοιτήσουν, συνολικά, έως πενήντα (50) φοιτητές, πτυχιούχοι ΑΕΙ σχετικών με επιστήμες διοίκησης και οικονομίας, επιστήμες υγείας, βιολογικές και θετικές επιστήμες, επιστήμες της γης και κοινωνικές, ανθρωπιστικές και πολιτικές επιστήμες. Στο πρόγραμμα μπορούν να φοιτήσουν ιδιώτες, καθώς επίσης και στελέχη του ευρύτερου δημόσιου τομέα, με χορήγηση εκπαιδευτικής αδείας (σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις). Προϋποθέσεις απονομής τίτλου σπουδών και κανονισμοί Για την απονομή του ΜΔΕ απαιτείται η επιτυχής φοίτηση, η οποία προϋποθέτει την παρακολούθηση 14 μαθημάτων και τη συλλογή 60 Εκ.Πι.Μον. Απαιτείται επίσης η εκπόνηση διπλωματικής εργασίας, η οποία αντιστοιχεί σε 15 Εκ.Πι.Μον. Η φυσιογνωμία του προγράμματος σπουδών Η εκπαίδευση που παρέχεται στο πλαίσιο του προγράμματος προσφέρει στους φοιτητές εξειδικευμένες γνώσεις και τεχνικές και ενισχύει τις δεξιότητές τους στην ανάλυση των στρατηγικών, των μέτρων και των δράσεων που αποσκοπούν στην ανάπτυξη του τομέα υγείας, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο άσκησης κοινωνικής, υγειονομικής και οικονομικής πολιτικής. Το πρόγραμμα επικεντρώνεται στη διοίκηση υπηρεσιών υγείας και τα οικονομικά της υγείας και σε συγκεκριμένα θέματα όπως η διοίκηση νοσοκομείων, η διαχείριση ανθρώπινων πόρων, η διαχείριση 13

ολικής ποιότητας, η χρηματοδότηση και ο προγραμματισμός, καθώς και η οικονομική αξιολόγηση των υπηρεσιών υγείας. Παράλληλα, προσπαθεί να επιτύχει τη διεπιστημονική προσέγγιση του αντικειμένου, αφού μαζί με τα βασικά, ενσωματώνει και τα γνωστικά αντικείμενα της δημόσιας υγείας, της επιδημιολογίας και των επιστημών της συμπεριφοράς, στο χώρο της υγείας. Επίσης, στοχεύει στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων των φοιτητών και στα πλαίσια αυτά επικεντρώνεται και στην διδασκαλία της εφαρμογής των στατιστικών και ποσοτικών μεθόδων και της πληροφορικής στη διοίκηση των υπηρεσιών υγείας. Οι τομείς της ΕΣΔΥ που συμμετέχουν, κατά κύριο λόγο, στην υλοποίηση του προγράμματος είναι αυτοί της Διοίκησης υπηρεσιών υγείας, των Οικονομικών της υγείας, της Κοινωνιολογίας, της Δημόσιας Υγείας και της Επιδημιολογίας. Ωστόσο, στο πρόγραμμα διδάσκουν και αρκετοί εξωτερικοί συνεργάτες και επισκέπτες καθηγητές από άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Βασικά μαθησιακά αποτελέσματα Σκοπός Το πρόγραμμα έχει σκοπό την εξειδίκευση στελεχών από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα σε θέματα διοίκησης υπηρεσιών υγείας και οικονομικών της υγείας, μέσα στην ευρύτερη οπτική της δημόσιας υγείας. Στόχοι Το πρόγραμμα, καλύπτοντας ένα ευρύ πεδίο γνωστικών αντικειμένων, στοχεύει στην απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων διοίκησης, οικονομικής ανάλυσης και χάραξης πολιτικής υγείας, αλλά και στην καλλιέργεια θετικών στάσεων απέναντι στα σύγχρονα προβλήματα της διοίκησης και της οικονομίας της υγείας, στοιχεία, τα οποία, σήμερα, θεωρούνται απαραίτητα για τους επαγγελματίες και τα στελέχη των υπηρεσιών υγείας, για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις στο σχεδιασμό, τον προγραμματισμό και τη διαχείριση των υπηρεσιών υγείας. Μαθησιακά αποτελέσματα Όταν οι φοιτητές θα έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία το ΠΜΣ, θα είναι σε θέση: Να συζητούν τα συστατικά στοιχεία των συστημάτων υγείας στην Ευρώπη, να προβάλλουν τα στοιχεία αυτά στο ελληνικό σύστημα υγείας και να συγκρίνουν τα διαφορετικά συστήματα. Να εκτιμούν την πολυπλοκότητα των συστημάτων υγείας και το διαφορετικό ρόλο των βασικών πρωταγωνιστών τους. Να αναγνωρίζουν και να περιγράφουν τις βασικές έννοιες της οργάνωσης, της διοίκησης και χρηματοοικονομικής διαχείρισης των υπηρεσιών υγείας. 14

Να εφαρμόζουν διοικητικές στρατηγικές και οικονομικές θεωρίες κατά την άσκηση της διοίκησης των υπηρεσιών υγείας. Να χρησιμοποιούν τα σύγχρονα εργαλεία της διοίκησης και οικονομικής αξιολόγησης. Να ενσωματώνουν τις γνώσεις από τα διαφορετικά επιστημονικά πεδία και τις δεξιότητες που αποκτούν, στην άσκηση αποτελεσματικής διοίκησης. Να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας στο πλαίσιο των υπηρεσιών υγείας. Πρόσβαση σε περαιτέρω σπουδές Μετά την απόκτηση του ΜΔΕ, όσοι φοιτητές επιθυμούν, μπορούν να συνεχίσουν στο 8 ο επίπεδο (διδακτορικές σπουδές) σε άλλο εκπαιδευτικό ίδρυμα, αφού η ΕΣΔΥ, προς το παρόν, δεν παρέχει αυτή τη δυνατότητα. Συνοπτική παρουσίαση μαθημάτων και εκπαιδευτικών πιστωτικών μονάδων Στο πρόγραμμα υπάρχουν οι παρακάτω κατηγορίες μαθημάτων: α) τα μαθήματα κορμού, στα οποία περιλαμβάνεται και το Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας β) τα βασικά μαθήματα, γ) τα προαιρετικά μαθήματα και δ) τα πρόσθετα μαθήματα Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα προσφερόμενα μαθήματα του προγράμματος, στο Α και το Β εξάμηνο, οι αντίστοιχες εκπαιδευτικές πιστωτικές μονάδες τους και το σύνολο των απαιτούμενων Εκ.Πι.Μον. ανά εξάμηνο. 15

Πίνακας 1: Συνοπτική παρουσίαση μαθημάτων και εκπαιδευτικών πιστωτικών μονάδων ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΩΔΙΚΟΣ Εκ.Πι.Μον. / μάθημα Απαιτούμενες Εκ.Πι.Μον. 1 ο ΕΞΑΜΗΝΟ Μαθήματα κορμού 22 Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγειάς* ΣΤΡΑΤ 5 Αρχές οικονομικών της υγείας ΟΙΚ 5 Αρχές δημόσιας υγείας & παγκόσμια υγεία ΔΥΠΑ 5 Επιδημιολογικές μέθοδοι και υπηρεσίες υγείας ΕΠΙΔΗΜ 5 Διαχείριση ανθρωπίνων πόρων και ηγεσία στις υπηρεσίες υγείας I ΔΙΑΧ1 2 Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας ΦΟΡ1 0 Βασικά μαθήματα 5 Δίκαιο, βιοηθική και δημόσια υγεία ΔΙΚΘ 5 Συμπεριφορές υγείας στις υπηρεσίες υγείας ΣΥΜΠ 5 Προαιρετικά μαθήματα 3 Επικοινωνία και υγεία ΕΠΚΝ 3 Μάρκετινγκ - μάνατζμεντ υπηρεσιών υγείας ΜΑΡΚΕΤ 3 Μέσα μαζικής ενημέρωσης και δημόσια υγεία ΜΜΕ 3 Πολιτική του Φαρμάκου ΦΑΡΜΑ 3 Πρόσθετα μαθήματα Εισαγωγή στα πακέτα λογισμικού ΛΟΓΙΣΜ 0 ΣΥΝΟΛΟ ECTS 30 *Το ΦΟΡΟΥΜ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του μαθήματος " Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγείας" για το Α' εξάμηνο και των μαθημάτων "Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας" και " Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας" για το Β' εξάμηνο. Η παρακολούθηση του Φόρουμ είναι υποχρεωτική. 16

Πίνακας 1 (συν.): Συνοπτική παρουσίαση μαθημάτων και εκπαιδευτικών πιστωτικών μονάδων ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΩΔΙΚΟΣ Εκ.Πι.Μον. / μάθημα Απαιτούμενες Εκ.Πι.Μον. 2 ο ΕΞΑΜΗΝΟ Μαθήματα κορμού 22 Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας* ΠΟΙΟΤ 5 Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας* ΛΟΓΙΣΤ 5 Οργάνωση συστημάτων υγείας και πολιτική υγείας ΟΡΓΑΝ 5 Στατιστική της διοίκησης υπηρεσιών υγείας ΣΤΑΤ 5 Διαχείριση ανθρωπίνων πόρων και ηγεσία στις υπηρεσίες υγείας II ΔΙΑΧ2 2 Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας ΦΟΡ1 0 Βασικά μαθήματα 5 Οικονομική αξιολόγηση ΑΞΙΟΛ 5 Μέθοδοι και τεχνικές κοινωνικών επιστημών στην υγεία ΜΘΚΝ 5 Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας ΠΛΗΡΟΦ 5 Προαιρετικά μαθήματα 3 Διοίκηση νοσηλευτικών υπηρεσιών ΔΝΟΣΗΛ 3 Λήψη αποφάσεων στις υπηρεσίες υγείας ΑΠΟΦ 3 Οργάνωση και διοίκηση μονάδων κοινωνικής φροντίδας ΚΟΙΝΦΡ 3 ΣΥΝΟΛΟ ECTS 30 *Το ΦΟΡΟΥΜ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του μαθήματος " Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγείας" για το Α' εξάμηνο και των μαθημάτων "Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας" και " Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας" για το Β' εξάμηνο. Η παρακολούθηση του Φόρουμ είναι υποχρεωτική. Τα μαθήματα κορμού αποτελούν τη βάση του προγράμματος και είναι υποχρεωτικά για όλους τους φοιτητές, χωρίς να δίνεται δυνατότητα παράκαμψης κάποιου από αυτά. Σε κάθε μάθημα κορμού αντιστοιχούν 5 Εκ.Πι.Μον. Σε κάθε εξάμηνο, προσφέρονται 5 μαθήματα κορμού. Στην κατηγορία αυτή των μαθημάτων ανήκει και το Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας (0 Εκ.Πι.Μον.), το οποίο αποτελεί μια εκπαιδευτική οντότητα, διάρκειας 6 εβδομάδων / εξάμηνο (όχι απαραίτητα συνεχόμενες). Στις ενότητες του Φόρουμ συζητιούνται επίμαχα ή επίκαιρα θέματα δημόσιας υγείας, διοίκησης υπηρεσιών υγείας και πολιτικής υγείας από περισσότερες επιστημονικές οπτικές και μετέχουν, ως ομιλητές, προσκεκλημένοι ειδικοί. 17

Από τα βασικά μαθήματα, ο φοιτητής πρέπει να επιλέξει 2 (1 σε κάθε εξάμηνο), από τα 5 που προσφέρονται μέσα στο ακαδημαϊκό έτος. Σε κάθε βασικό μάθημα αντιστοιχούν 5 Εκ.Π.Μον. Τα προαιρετικά μαθήματα διαρκούν 20 ώρες. Υλοποιούνται ως «ολοήμερα», για 2-3 ημέρες, σε ημερομηνίες που ανακοινώνονται από τους υπεύθυνους, ή σε 7 εβδομαδιαίες συναντήσεις. Προσφέρονται 4 προαιρετικά μαθήματα στο Α εξάμηνο και 3 στο Β εξάμηνο. Κάθε φοιτητής μπορεί να επιλέξει 1 προαιρετικό μάθημα κάθε εξάμηνο. Σε κάθε προαιρετικό μάθημα αντιστοιχούν 3 Εκ.Πι.Μον. Κάποια από τα βασικά και προαιρετικά μαθήματα έχουν, ταυτόχρονα, οριστεί ως υποχρεωτικά για τις κατευθύνσεις του προγράμματος και πρέπει να επιλεγούν οπωσδήποτε από τους φοιτητές της κατεύθυνσης (Βλ. Πίνακες 2α 2δ). Το πρόσθετο μάθημα του Α εξαμήνου Εισαγωγή στα πακέτα λογισμικού (0 Εκ.Πι.Μον.) έχει στόχο να δώσει στους φοιτητές τις βασικές δεξιότητες χρήσης προγραμμάτων λογισμικού. Πίνακας 2α: Επιλογές μαθημάτων για τη γενική κατεύθυνση ΜΑΘΗΜΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΥΠΟΣ Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγείας* ΣΤΡΑΤ Α Διαχείριση ανθρωπίνων πόρων και ηγεσία στις υπηρεσίες υγείας I ΔΙΑΧI A Αρχές οικονομικών της υγείας ΟΙΚ Α Αρχές δημόσιας υγείας & παγκόσμια υγεία ΔΥΠΑ Α Επιδημιολογικές μέθοδοι και υπηρεσίες υγείας ΕΠΙΔΗΜ Α Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας ΦΟΡ1 Α Δίκαιο, βιοηθική και δημόσια υγεία ΔΙΚΘ Α Συμπεριφορές υγείας στις υπηρεσίες υγείας ΣΥΜΠ Α Επικοινωνία και υγεία ΕΠΚΝ Α Μάρκετινγκ - μάνατζμεντ υπηρεσιών υγείας ΜΑΡΚΕΤ Α Μέσα μαζικής ενημέρωσης και δημόσια υγεία ΜΜΕ Α Πολιτική του φαρμάκου ΦΑΡΜΑ Α Εισαγωγή στα πακέτα λογισμικού ΛΟΓΙΣΜ Α Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας* ΠΟΙΟΤ Β Διαχείριση ανθρωπίνων πόρων και ηγεσία στις υπηρεσίες υγείας II ΔΙΑΧ2 Β Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας* ΛΟΓΙΣΤ Β Οργάνωση συστημάτων υγείας και πολιτική υγείας ΟΡΓΑΝ Β Στατιστική της διοίκησης υπηρεσιών υγείας ΣΤΑΤ Β Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας ΦΟΡ2 Β Μέθοδοι και τεχνικές κοινωνικών επιστημών στην υγεία ΜΘΚΝ Β Οικονομική αξιολόγηση ΑΞΙΟΛ Β Πληροφοριακά συστήματα υγείας ΠΛΗΡΟΦ Β Λήψη αποφάσεων στις υπηρεσίες υγείας ΑΠΟΦ Β Οργάνωση και διοίκηση μονάδων κοινωνικής φροντίδας ΚΟΙΝΦΡ Β Διοίκηση νοσηλευτικών υπηρεσιών ΔΝΟΣΗΛ Β : Μάθημα κορμού, : Βασικό μάθημα, : Προαιρετικό μάθημα, : Πρόσθετο μάθημα 18

*Το ΦΟΡΟΥΜ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του μαθήματος " Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγείας" για το Α' εξάμηνο και των μαθημάτων "Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας" και " Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας" για το Β' εξάμηνο. Η παρακολούθηση του Φόρουμ είναι υποχρεωτική. Πίνακας 2β: Επιλογές μαθημάτων για την κατεύθυνση Οικονομικής Αξιολόγησης ΜΑΘΗΜΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΥΠΟΣ Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγείας* ΣΤΡΑΤ Α Διαχείριση ανθρωπίνων πόρων και ηγεσία στις υπηρεσίες ΔΙΑΧ1 Α υγείας I Αρχές οικονομικών της υγείας ΟΙΚ Α Αρχές δημόσιας υγείας & παγκόσμια υγεία ΔΥΠΑ Α Επιδημιολογικές μέθοδοι και υπηρεσίες υγείας ΕΠΙΔΗΜ Α Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας ΦΟΡ1 Α Δίκαιο, βιοηθική και δημόσια υγεία ΔΙΚΘ Α Συμπεριφορές υγείας στις υπηρεσίες υγείας ΣΥΜΠ Α Πολιτική του φαρμάκου ΦΑΡΜΑ Α Εισαγωγή στα πακέτα λογισμικού ΛΟΓΙΣΜ Α Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας* ΠΟΙΟΤ Β Διαχείρισης ανθρώπινων πόρων και ηγεσία στις υπηρεσίες υγείας II ΔΙΑΧ2 Β Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας* ΛΟΓΙΣΤ Β Οργάνωση συστημάτων υγείας και πολιτική υγείας ΟΡΓΑΝ Β Στατιστική της διοίκησης υπηρεσιών υγείας ΣΤΑΤ Β Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας ΦΟΡ2 Β Οικονομική αξιολόγηση ΑΞΙΟΛ Β Λήψη αποφάσεων στις υπηρεσίες υγείας ΑΠΟΦ Β : Μάθημα κορμού, : Βασικό μάθημα, : Προαιρετικό μάθημα, : Μάθημα υποχρεωτικό για την κατεύθυνση : Πρόσθετο μάθημα *Το ΦΟΡΟΥΜ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του μαθήματος " Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγείας" για το Α' εξάμηνο και των μαθημάτων "Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας" και " Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας" για το Β' εξάμηνο. Η παρακολούθηση του Φόρουμ είναι υποχρεωτική. 19

Πίνακας 2γ: Επιλογές μαθημάτων για τη κατεύθυνση Διοίκησης Νοσηλευτικών Υπηρεσιών ΜΑΘΗΜΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΥΠΟΣ Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγείας* ΣΤΡΑΤ Α Διαχείριση ανθρώπινων πόρων και ηγεσία στις υπηρεσίες υγείας I ΔΙΑΧ1 Α Αρχές οικονομικών της υγείας ΟΙΚ Α Αρχές δημόσιας υγείας & παγκόσμια υγεία ΔΥΠΑ Α Επιδημιολογικές μέθοδοι και υπηρεσίες υγείας ΕΠΙΔΗΜ Α Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας ΦΟΡ1 Α Συμπεριφορές υγείας στις υπηρεσίες υγείας ΣΥΜΠ Α Επικοινωνία και υγεία ΕΠΚΝ Α Εισαγωγή στα πακέτα λογισμικού ΛΟΓΙΣΜ Α Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας* ΠΟΙΟΤ Β Διαχείριση ανθρώπινων πόρων και ηγεσία στις υπηρεσίες υγείας II ΔΙΑΧ2 Β Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας* ΛΟΓΙΣΤ Β Οργάνωση συστημάτων υγείας και πολιτική υγείας ΟΡΓΑΝ Β Στατιστική της διοίκησης υπηρεσιών υγείας ΣΤΑΤ Β Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας ΦΟΡ2 Β Μέθοδοι και τεχνικές κοινωνικών επιστημών στην υγεία ΜΘΚΝ Β Οικονομική αξιολόγηση ΑΞΙΟΛ Β Πληροφοριακά συστήματα υγείας ΠΛΗΡΟΦ Β Διοίκηση νοσηλευτικών υπηρεσιών ΔΝΟΣΗΛ Β : Μάθημα κορμού, : Βασικό μάθημα, : Προαιρετικό μάθημα, : Μάθημα υποχρεωτικό για την κατεύθυνση : Πρόσθετο μάθημα *Το ΦΟΡΟΥΜ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του μαθήματος " Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγείας" για το Α' εξάμηνο και των μαθημάτων "Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας" και " Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας" για το Β' εξάμηνο. Η παρακολούθηση του Φόρουμ είναι υποχρεωτική. 20

Πίνακας 2δ: Επιλογές μαθημάτων για την κατεύθυνση Διοίκησης Μονάδων Κοινωνικής Προστασίας ΜΑΘΗΜΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΥΠΟΣ Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγείας* ΣΤΡΑΤ Α Διαχείριση ανθρώπινων πόρων και ηγεσία στις υπηρεσίες υγείας I ΔΙΑΧ1 Α Αρχές οικονομικών της υγείας ΟΙΚ Α Αρχές δημόσιας υγείας & παγκόσμια υγεία ΔΥΠΑ Α Επιδημιολογικές μέθοδοι και υπηρεσίες υγείας ΕΠΙΔΗΜ Α Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας ΦΟΡ1 Α Συμπεριφορές υγείας στις υπηρεσίες υγείας ΣΥΜΠ Α Επικοινωνία και υγεία ΕΠΚΝ Α Εισαγωγή στα πακέτα λογισμικού ΛΟΓΙΣΜ Α Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας* ΠΟΙΟΤ Β Διαχείριση ανθρώπινων πόρων και ηγεσία στις υπηρεσίες υγείας II ΔΙΑΧ2 Β Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας* ΛΟΓΙΣΤ Β Οργάνωση συστημάτων υγείας και πολιτική υγείας ΟΡΓΑΝ Β Στατιστική της διοίκησης υπηρεσιών υγείας ΣΤΑΤ Β Φόρουμ επίκαιρων θεμάτων δημόσιας υγείας ΦΟΡ2 Β Μέθοδοι και τεχνικές κοινωνικών επιστημών στην υγεία ΜΘΚΝ Β Οργάνωση και διοίκηση μονάδων κοινωνικής φροντίδας ΚΟΙΝΦΡ Β : Μάθημα κορμού, : Βασικό μάθημα, : Προαιρετικό μάθημα, : Μάθημα υποχρεωτικό για την κατεύθυνση : Πρόσθετο μάθημα *Το ΦΟΡΟΥΜ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του μαθήματος " Αρχές διοίκησης και στρατηγικής υπηρεσιών υγείας" για το Α' εξάμηνο και των μαθημάτων "Λογιστική και χρηματοοικονομική διοίκηση υπηρεσιών υγείας" και " Διοίκηση λειτουργιών και ποιότητας υπηρεσιών υγείας" για το Β' εξάμηνο. Η παρακολούθηση του Φόρουμ είναι υποχρεωτική. Οι φοιτητές μπορούν αν το επιθυμούν - να επιλέξουν επιπλέον των απαραίτητων για τη συγκέντρωση των 60 Εκ.Πι.Μον. μαθήματα, τα οποία πρέπει να δηλώσουν στο σχετικό πεδίο του εντύπου δήλωσης, να τα παρακολουθήσουν χωρίς απουσίες και να εξεταστούν σε αυτά. Οι Εκ.Πι.Μον. απονέμονται στο φοιτητή μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος. Κανονισμοί εξετάσεων, αξιολόγηση, βαθμολόγηση Παρακολούθηση μαθημάτων Απουσίες Η παρακολούθηση των μαθημάτων του προγράμματος είναι υποχρεωτική και βεβαιώνεται από τους υπεύθυνους των μαθημάτων στο Γραφείο εκπαίδευσης, με την ολοκλήρωση του εξαμήνου. 21

Οι φοιτητές πρέπει να έχουν παρακολουθήσει τουλάχιστον 10 από τις 13 (ή 5 από τις 7) ενότητες των μαθημάτων που διδάσκονται με τη μορφή εβδομαδιαίων συναντήσεων (ή το 75% των ωρών για τα ολοήμερα μαθήματα) για να μπορούν να προσέλθουν στις εξετάσεις του εξαμήνου. Εάν κάποιος φοιτητής κάνει από 4 έως 6 απουσίες, υποχρεούται, σε συνεννόηση με τον υπεύθυνο του μαθήματος, να εκπονήσει συμπληρωματική γραπτή εργασία και να προσέλθει σε γραπτές εξετάσεις κατά την εξεταστική περίοδο του Σεπτεμβρίου. Εάν κάποιος φοιτητής υπερβεί σε απουσίες το 50% του μαθήματος (7 απουσίες), υποχρεούται να επαναλάβει το μάθημα την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Έναρξη και Λήξη των μαθημάτων Το ακαδημαϊκό έτος αρχίζει την 1 η Οκτωβρίου κάθε έτους και λήγει την 30 η Σεπτεμβρίου του επομένου έτους. Τα μαθήματα γίνονται κάθε μέρα από 09.00-21.00, σύμφωνα με το ωρολόγιο πρόγραμμα, όπως εμφανίζεται στους παρακάτω πίνακες (Πίνακας 3). Πίνακας 3: Οργάνωση εβδομαδιαίου προγράμματος εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων (πρόγραμμα πλήρους φοίτησης) Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9.00-11.30 ΟΙΚ ΔΙΚΘ 12.00-14.30 ΔΙΑΧ1 (1) ΔΥΠΑ ΕΠΙΔΗΜ ΦΑΡΜΑ (5) 15.30 18.00 ΣΤΡΑΤ ΦΟΡ1 (3) ΜΜΕ (4) ΣΥΜΠ ΕΠΚΝ (6) 18.30 21.00 ΜΑΡΚΕΤ (2) (1)Έναρξη: 25/11/2013 Λήξη: 13/01/2014, (2)Έναρξη: 18/11/2013 Λήξη: 13/01/2014, (3)Η ημερομηνία διεξαγωγής θα καθοριστεί από τους υπεύθυνους (4) Έναρξη: 20/11/2013 Λήξη: 15/01/2014, (5) Έναρξη: 13/12/2013 Λήξη: 17/01/2014 ολοήμερο, (6) Έναρξη: 11/10/2013 Λήξη: 22/11/2013 22

Β ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9.00-11.30 ΟΡΓΑΝ ΔΝΟΣΗΛ (4) ΚΟΙΝΦΡ (3) 12.00-14.30 ΔΙΑΧ2 (1) ΠΛΗΡΟΦ ΣΤΑΤ 15.30 18.00 ΠΟΙΟΤ ΦΟΡ3 (2) ΑΞΙΟΛ ΜΘΚΝ 18.30 21.00 ΛΟΓΙΣΤ ΑΠΟΦ (5) (1)Έναρξη: 17/02/2014 Λήξη: 31/03/2014, (2)Η ημερομηνία διεξαγωγής θα καθοριστεί από τους υπεύθυνους, (3)Έναρξη: 13/03/2014, Λήξη: 15/05/2014 (4)Έναρξη: 19/02/2014 Λήξη:02/04/2014, (5)Έναρξη: 20/02/2014 Λήξη:3/04/2014 Το πρόγραμμα είναι δομημένο με τρόπο που επιτρέπει, τη μερική φοίτηση (Πίνακες 4α και 4β). Έτσι, τα μαθήματα κορμού και τα βασικά μαθήματα διδάσκονται Δευτέρα απόγευμα, Τρίτη πρωίαπόγευμα και Τετάρτη απόγευμα, Πέμπτη πρωί, ενώ τα προαιρετικά μαθήματα (ολοήμερα) διδάσκονται Πέμπτη και Παρασκευή. Με τον τρόπο αυτό, οι φοιτητές μερικής φοίτησης μπορούν να λάβουν τα μαθήματα δύο ημερών (π.χ. Δευτέρα-Τρίτη) σε ένα έτος και αυτά των άλλων δύο (π.χ. Τετάρτη-Πέμπτη) στο επόμενο έτος, έχοντας υποχρέωση φυσικής παρουσίας στη Σχολή ένα πρωινό εβδομαδιαίως. Πίνακας 4α: Οργάνωση εβδομαδιαίου προγράμματος εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων (πρόγραμμα μερικής φοίτησης) 1 ο Έτος Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9.00-11.30 ΟΙΚ 12.00-14.30 ΔΙΑΧ1 (1) ΔΥΠΑ 15.30 18.00 ΣΤΡΑΤ ΦΟΡ1 (3) 18.30 21.00 ΜΑΡΚΕΤ (2) (1)Έναρξη: 25/11/2013 Λήξη: 13/01/2014, (2)Έναρξη: 18/11/2013 Λήξη: 13/01/2014, (3) Η ημερομηνία διεξαγωγής θα καθοριστεί από τους υπεύθυνους, 23

Β ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9.00-11.30 ΟΡΓΑΝ 12.00-14.30 ΔΙΑΧ2 (1) ΠΛΗΡΟΦ 15.30 18.00 ΠΟΙΟΤ 18.30 21.00 ΛΟΓΙΣΤ (1)Έναρξη: 17/02/2014 Λήξη: 31/03/2014 2 ο Έτος Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9.00-11.30 ΔΙΚΘ ΦΑΡΜΑ (2) 12.00-14.30 ΕΠΙΔΗΜ ΕΠΚΝ (3) 15.30 18.00 ΜΜΕ (1) ΣΥΜΠ 18.30 21.00 (1)Έναρξη 20/11/2013 Λήξη: 15/01/2014 (2)Έναρξη: 13/12/2013 Λήξη: 17/01/2014 ολοήμερο, (3) Έναρξη: 11/10/2013 Λήξη: 22/11/2013 Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9.00-11.30 ΔΝΟΣΗΛ (2) ΚΟΙΝΦΡ (1) 12.00-14.30 ΣΤΑΤ 15.30 18.00 ΑΞΙΟΛ ΜΘΚΝ 18.30 21.00 ΑΠΟΦ (3) (1)Έναρξη:13/03/2014 Λήξη: 15/05/2014, (2) Έναρξη: 19/02/2014 Λήξη: 02/04/2014, (3) Έναρξη: 20/02/2013 Λήξη: 03/04/2014 24

Εξεταστικές περίοδοι Θεσπίζονται 2 εξεταστικές περίοδοι, διάρκειας δύο εβδομάδων η καθεμιά: για τα μαθήματα του Α εξαμήνου, ο Φεβρουάριος και ο Σεπτέμβριος. Για τα μαθήματα του Β εξαμήνου, ο Ιούνιος και ο Σεπτέμβριος. Αξιολόγηση των φοιτητών Οι φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει την παρακολούθηση των μαθημάτων, προσέρχονται σε εξετάσεις, ο τύπος των οποίων καθορίζεται από τον υπεύθυνο του μαθήματος. Μπορεί να είναι γραπτές, προφορικές, με εργασία (σε θέμα που σχετίζεται με το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος) ή με συνδυασμό των παραπάνω. Στην τελευταία περίπτωση, ο υπεύθυνος του μαθήματος καθορίζει ρητά το ποσοστό βαρύτητας της βαθμολογίας κάθε τρόπου εξέτασης. Όλα τα μαθήματα, τα οποία απαιτούνται για την απόκτηση του ΜΔΕ βαθμολογούνται με μέγιστο βαθμό επιτυχίας το «100» και ελάχιστο, το «50». Οι φοιτητές πρέπει να έχουν αξιολογηθεί τουλάχιστον με βαθμό «50» σε όλα τα μαθήματα που έχουν δηλώσει στο Δελτίο δήλωσης μαθημάτων. Η κλίμακα βαθμολογίας που χαρακτηρίζει την τελική αξιολόγηση του φοιτητή στα μαθήματα και στη διπλωματική έχει ως ακολούθως: 50-64 «Καλώς», 65-84 «Λίαν Καλώς», 85-100 «Άριστα». Τα μαθήματα, τα οποία ο φοιτητής δηλώνει στο σχετικό έντυπο ως «επιπλέον» αξιολογούνται με «ΕΠΙΤΥΧΙΑ» - «ΑΠΟΤΥΧΙΑ». Υπολογισμός τελικού βαθμού του πτυχίου Στον υπολογισμό του τελικού βαθμού του πτυχίου προσμετρώνται οι βαθμοί των μαθημάτων που ο φοιτητής δήλωσε στο σχετικό Δελτίο Δήλωσης (εκτός αυτών τα οποία δήλωσε ως «επιπλέον»), παρακολούθησε και εξετάστηκε με επιτυχία, καθώς και ο βαθμός που έλαβε στη διπλωματική εργασία. Ο τελικός βαθμός αποτελεί σταθμισμένο μέσο όρο με βάση τις Εκ.Πι.Μον. Τα μαθήματα που δηλώθηκαν ως «επιπλέον» ΔΕΝ προσμετρούνται στον υπολογισμό του τελικού βαθμού. Δεοντολογία και πειθαρχικός έλεγχος Η αντιγραφή κατά τις γραπτές εξετάσεις, καθώς και η αντιγραφή σημαντικών επιστημονικών θεωριών ή κειμένων χωρίς αναφορά της πηγής (λογοκλοπή), τόσο στη διάρκεια της εξέτασης του μαθήματος, όσο και στη συγγραφή εργασιών και της διπλωματικής εργασίας, τιμωρείται με ποινή 25

μηδενισμού, όταν πρόκειται για εξέταση σε μάθημα ή εργασία στα πλαίσια του μαθήματος και αποκλεισμού από το πρόγραμμα, στην περίπτωση της διπλωματικής εργασίας. Αξιολόγηση του προγράμματος Η αξιολόγηση των μαθημάτων από τους φοιτητές, αλλά των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών του προγράμματος, μέσω συγκεκριμένων δομημένων ερωτηματολογίων είναι μια από τις βασικές «πηγές» δεδομένων για την αξιολόγηση του προγράμματος και συνιστά ουσιαστική υποχρέωση των φοιτητών. Η συλλογή των δεδομένων της αξιολόγησης γίνεται δύο φορές το χρόνο, στο τέλος κάθε εξαμήνου, με την εξής διαδικασία: στην τελευταία ενότητα ενός υποχρεωτικού μαθήματος δίδονται στους φοιτητές τα ερωτηματολόγια, σε ηλεκτρονική μορφή, συμπληρώνονται ΑΝΩΝΥΜΑ και αποστέλλονται αυτόματα στη Γραμματεία της Κοσμητείας για επεξεργασία. Η διαδικασία γίνεται υπό την ευθύνη και εποπτεία του διευθυντή σπουδών, χωρίς να εμπλέκεται κανείς υπεύθυνος μαθήματος ή άλλος εκπαιδευτής. Μετά το πέρας της επεξεργασίας, ο διευθυντής σπουδών συνήθως πριν την έναρξη του επόμενου ακαδημαϊκού έτους - ενημερώνει τους υπεύθυνους μαθημάτων για τις παρατηρήσεις και επισημάνσεις των φοιτητών. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης είναι διαθέσιμα, μέσω του διευθυντή σπουδών στη ΜΟ.ΔΙ.Π. για τη σύνταξη της Έκθεσης εσωτερικής αξιολόγησης, κάθε διετία. Κάθε υπέυθυνος μαθήματος μπορεί να πραγματοποιεί, στο πλαίσιο του μαθήματός του, ξεχωριστή διαδικασία αξιολόγησης, η οποία όμως αφορά μόνο το συγκεκριμένο μάθημα. Τρόπος φοίτησης Κάθε εξάμηνο διαρκεί 19 εβδομάδες, από τις οποίες οι 13 αφιερώνονται για την υλοποίηση των μαθημάτων, 1 εβδομάδα αφιερώνεται για την αναπλήρωση μαθημάτων και επισκέψεις, 1 εβδομάδα για ατομική μελέτη πριν τις εξετάσεις και 2 εβδομάδες για τις εξετάσεις του εξαμήνου. Η εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας διαρκεί 14 εβδομάδες. Προϋποθέσεις αποφοίτησης Οι φοιτητές πλήρους φοίτησης, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να έχουν ολοκληρώσει όλες τις εκπαιδευτικές τους υποχρεώσεις (μαθήματα και διπλωματική εργασία) μέσα σε ένα ημερολογιακό έτος (καταληκτική ημερομηνία: 30 Σεπτεμβρίου), σε κάθε περίπτωση, το αργότερο μέχρι 2 χρόνια από την ημερομηνία έναρξης της φοίτησής τους στην ΕΣΔΥ. Οι φοιτητές μερικής φοίτησης έχουν, συνολικά, τις ίδιες υποχρεώσεις παρακολούθησης μαθημάτων με τους φοιτητές πλήρους φοίτησης, με τη διαφορά ότι η φοίτηση πρέπει να ολοκληρωθεί σε δύο 26

ημερολογιακά έτη, σε κάθε περίπτωση, το αργότερο μέχρι 4 χρόνια από την ημερομηνία έναρξης της φοίτησής τους στην ΕΣΔΥ. Ειδικότερα: Πρέπει να λάβουν τα μαθήματα του Α εξαμήνου (του προγράμματος πλήρους φοίτησης) στο Α και Γ εξάμηνο μερικής φοίτησης και τα μαθήματα του Β εξαμήνου (του προγράμματος πλήρους φοίτησης) στο Β και Δ εξάμηνο μερικής φοίτησης (βλ. Πινακες 4α, 4β). Όσοι δεν έχουν ολοκληρώσει όλες τις εκπαιδευτικές τους υποχρεώσεις στον ανωτέρω προκαθορισμένο χρόνο, θα πρέπει να επανέλθουν με αίτησή τους προς την συντονιστική επιτροπή του προγράμματος σπουδών, ώστε να διερευνηθεί η δυνατότητα χορήγησης χρόνου παράτασης για την ολοκλήρωση της φοίτησής τους. Ειδικά για την εκπόνηση και ολοκλήρωση της διπλωματικής εργασίας, τυχόν αίτημα του φοιτητή για παράταση διατυπώνεται συνοδευόμενο από αιτιολογημένη σύμφωνη γνώμη του επόπτη (ο οποίος ορίζει την απαιτούμενη παράταση) και έγκριση του διευθυντή σπουδών. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί απόφαση του Συμβουλίου Καθηγητών. Μετά την ολοκλήρωση της διπλωματικής εργασίας και εφόσον ο φοιτητής δεν έχει άλλες ακαδημαϊκές εκκρεμότητες, ανακηρύσσεται πτυχιούχος. Η ανακήρυξη γίνεται με απόφαση του Συμβουλίου Καθηγητών. Διευθυντής προγράμματος σπουδών Σύμφωνα με τον Κανονισμό λειτουργίας των ΠΜΣ της ΕΣΔΥ, ο διευθυντής του προγράμματος σπουδών ορίζεται από το Συμβούλιο Καθηγητών της ΕΣΔΥ και έχει την ευθύνη της διοικητικής, οργανωτικής και λειτουργικής διεύθυνσης του προγράμματος. Ειδικότερα, ο διευθυντής συγκαλεί και προεδρεύει της συντονιστικής επιτροπής, εισηγείται στο Συμβούλιο Καθηγητών κάθε θέμα που αφορά την αποτελεσματική λειτουργία του ΠΜΣ, συντονίζει το διδακτικό προσωπικό και εφαρμόζει τις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων. Για την τρέχουσα ακαδημαϊκή περίοδο, διευθυντής του ΠΜΣ Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας είναι ο κος Νίκος Μανιαδάκης, Αναπληρωτής Κοσμήτορας, Καθηγητής και Διευθυντής του Τομέα Αρχών Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας. 27

Περιγραφή των επιμέρους μαθημάτων Μαθήματα Κορμού Τίτλος μαθήματος: Αρχές Διοίκησης και Στρατηγικής Υπηρεσιών Υγείας Κωδικός μαθήματος: ΣΤΡΑΤ Τύπος μαθήματος: Μάθημα κορμού Εξάμηνο παράδοσης: Α Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 5 Υπεύθυνος μαθήματος: Μανιαδάκης Νικόλαος, Ph.D. Τομέας/Τομείς: Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας Αριθμός διδακτικών ενοτήτων: 13 Προαπαιτούμενα μαθήματα: - Ημερομηνία τελευταίας ενημέρωσης περιγραφής μαθήματος: 20/9/2013 Γενικός σκοπός και στόχοι: Η περιγραφή της οργανωτικής δομής μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας και η ανάπτυξη βασικών εννοιών του μάνατζμεντ γενικότερα και του μάνατζμεντ υπηρεσιών υγείας ειδικότερα. Δίνεται έμφαση στην επεξήγηση των βασικών λειτουργιών του μάνατζμεντ, δηλαδή του προγραμματισμού, της οργάνωσης, της διεύθυνσης και του ελέγχου. Στην συνέχεια δίδεται έμφαση στην διαδικασία ανάπτυξης του στρατηγικού σχεδιασμού και στην εφαρμογή του σε επιχειρησιακό επίπεδο. Μαθησιακά αποτελέσματα: Όταν οι φοιτητές θα έχουν ολοκληρώσει το μάθημα θα είναι σε θέση: να αναλύουν και να γνωρίζουν την παραγωγική διαδικασία, τη φύση τον τρόπο οργάνωσης και τις διαδικασίες λειτουργίας των μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας, να κατανοούν τις διαφορές ανάμεσα στις μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας και σε άλλες παραγωγικές μονάδες, να κατανοούν τους λόγους που επιβάλλουν την ανάπτυξη μεθόδων μάνατζμεντ εφαρμοσμένες ειδικά για τις υπηρεσίες υγείας, να αναγνωρίζουν το ρόλο και τη σημασία της στρατηγικής διοίκησης και της διοίκησης ανθρώπινων πόρων σε μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας, να ορίζουν τις βασικές έννοιες και λειτουργίες της στρατηγικής διοίκησης υπηρεσιών/οργανισμών υγείας, να χρησιμοποιούν τις τεχνικές και τα μοντέλα του στρατηγικού μάνατζμεντ για χάραξη και ανάπτυξη στρατηγικών και επιχειρησιακών πλάνων να κατανοούν την οργανωσιακή συμπεριφορά και θεωρία, την εξέλιξή της και τη συμβολή της στο μάνατζμεντ, Τρόπος παράδοσης: Περιεχόμενα του μαθήματος: Πρόσωπο με πρόσωπο Η οργάνωση του συστήματος υπηρεσιών υγείας και το νοσοκομείο ως βασική μονάδα υγειονομικής φροντίδας Βασικές αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων και υπηρεσιών 28

υγείας Μάθημα διοίκησης από τη Mayo Clinic Αρχές στρατηγικής διοίκησης και προγραμματισμού Τεχνικές και εργαλεία ανάλυσης εσωτερικού περιβάλλοντος μονάδος Τεχνικές και εργαλεία ανάλυσης εξωτερικού περιβάλλοντος Καθορισμός μελλοντικής πορείας μονάδος και διαμόρφωση στρατηγικής Γενική αξιολόγηση και καθορισμός στρατηγικής και στρατηγικών στόχων Εκπόνηση, εφαρμογή, παρακολούθηση επιχειρησιακών προγραμμάτων εφαρμογής της στρατηγικής Τεχνικές και μοντέλα λήψης αποφάσεων Ειδικά θέματα στρατηγικής διοίκησης: Εταιρική ευθύνη, Στρατηγική γαλάζιων Ωκεανών, Διαχείριση Αλλαγών και Ηγεσία. Μελέτες Περιπτώσεων Συνιστώμενη / απαιτούμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: Μανιαδάκης Ν., Σουλιώτης Κ., Γιαλαμά Φ. Στρατηγική Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας Γούλα Α. Διοίκηση και διαχείριση νοσοκομείου. Ελληνική εμπειρία και πρακτική. Εκδόσεις Παπαζήσης, 2007. Δ. Μπουραντάς. Μάνατζμεντ. Εκδόσεις Μπένου 2002. K. Τζωρτζάκης και Αμ Τζωρτζάκη. Οργάνωση και διοίκηση. Εκδόσεις Rosili, 2007 CR McConnesll. The effective health care supervisor. Jones and Bartlett Publishers. 2007 chapter 2 N. Borkwski. Organiasational behavior, theory and desigh in health care. Jones and Bartlett Publishers. Massachusetts 2009. Chapter 2. S. Shortel and A. Kalunzy. Health care management. Organization desighn and behavior. Thomson, NY 2006. Chapter 14. Schermerhorn. Management. John Wiley and Sons, 2008. Chapter 1,3,9 N. Goodwin, R. Gruen nad V Illes. Managing Health Services. Open University Press. McGrow Hill Education. 2006. Section 1 R Griffin. Management. Houghton Mifflin Company, Boston, 2008. Chapter 1,2,7. G Moseley. Managing health care business strategy. Jones and Bartlett Publishers. Massachusetts 2008. A Zuckerman. Health care strategic planning. Health Administration Press. Chicago.2005. chapter S. Swayne, W Duncan and P Ginter. Strategic management of health care organizations. Blackwell Publishing 2006. Stutely R. Το ιδανικό επιχειρηματικό σχέδιο. Παπασωτηρίου 2003. Kim W. and Maubornge R. Η στρατηγική των γαλάζιων ωκεανών. Εκδόσεις Κριτική. 2006 Λαζαρίδης Θ. and Δρυμπέτας Ε., ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Διεθνής 29

Πρακτική & Ελληνική Εμπειρία. 2011, Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις "σοφία". Βαξεβανίδου Μ, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. 2011, Αθήνα: Αθ.Σταμούλης. J. Kotter και D Cohen. Η καρδιά της αλλαγής. Interbooks. Αθήνα2002. L. Berry and K. Seltman Management Lessons from Mayo Clinic:Inside One of the Worlds Most Admired Organizations. McGraw Hill Internarional 2008 Porter and Teisberg. Redefining health care. Hurvard Business School, Boston, 2006. S ten Have, W ten Have and F. Stevens. Key Management Models. Prentice Hall. Pearson Education Publishers. Kent 2003 Σχεδιασμένες μαθησιακές δραστηριότητες και διδακτικές μέθοδοι: Μέθοδοι αξιολόγησης - κριτήρια: Γλώσσα διδασκαλίας: Πρακτική άσκηση: Εισηγήσεις, ασκήσεις, εργασία σε ομάδες, μελέτες περιπτώσεων (Case Studies) Γραπτές εξετάσεις και Εργασίες (Ατομική και Ομαδική). Η επίδοση στις εξετάσεις υπολογίζεται ως εξής: 70% του τελικού βαθμού για τις γραπτές εξετάσεις, 30% για την εργασία Ελληνικά Δεν απαιτείται 30