Η Ορθόδοξη Πίστη. Μας την παρέδοσαν Οι Απόστολοι και οι Πατέρες. Οι πηγές της θείας Αποκαλύψεως είναι η Αγία Γραφή και η Ιερά Παράδοση. Η Αγία Γραφή διακρίνεται στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Παράδοση είναι η διδασκαλία του Κυρίου και των Αποστόλων, που κυκλοφορεί και φυλάσσεται στη ζωή και τη συνείδηση της Εκκλησίας. Είναι και γραπτή, όπως οι δογματικοί όροι των Οικουμενικών Συνόδων,οι Ιεροί Κανόνες, τα συγγράμματα των Πατέρων, τα κείμενα της θείας λατρείας και οι εκκλησιαστικοί ύμνοι. Ο γνήσιος φορέας της Αποστολικής Παραδόσεως είναι μόνον η Ορθόδοξη Εκκλησία.Εκείνοι που αποκόπηκαν από την Εκκλησία είναι αιρετικοί και σχισματικοί. Αιρέσεις.
Ο εγωισμός και η έπαρση είναι τα κύρια χαρακτηριστικά κάθε αιρέσεως. Οι αιρετικοί προσπαθούν να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν δια της λογικής τα ακατανόητα και ανερμήνευτα. Μόνον με την πίστη φωτιζόμενη από το Πνεύμα του Θεού μπορεί να έχει κάποιος κάποια πρόσβαση στο μυστήριο του Θεού. Η προσπάθειά τους είναι άνιση, όπως άνιση είναι η σχέση κτιστού και ακτίστου, πεπερασμένου και απείρου. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά κατάγονται πνευματικά από τον Αρειανισμό. Κατ` αυτούς ο Λόγος είναι μεν Υιός του Θεού, όχι όμως και Θεός. Είναι δημιούργημα του Θεού, το πρώτο και καλύτερο.. Είναι κυριολεκτικά αντίχριστοι.όλα τα ανατρέπουν και τα μάχονται. Είναι οι εχθροί του Χριστού και της Εκκλησίας. << Εάν κάποιος έρχεται σ` εσάς και η διδασκαλία του δεν είναι από Θεού μην τον βάζετε στο σπίτι σας και να μην τον χαιρετάτε. Όποιος τον χαιρετά γίνεται συμμέτοχος στα πονηρά του έργα >>, αυτά λέγει ο Ιωάννης ο Θεολόγος. Ο Χριστιανικός Θεός. Είναι ένας κατά την ουσία ή τη φύση και τριαδικός στα πρόσωπα ή τις υποστάσεις. Οι υποστάσεις στη Θεότητα είναι τρεις: Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα. Το ένα πρόσωπο βρίσκεται μέσα στα δύο άλλα και συνδέονται μεταξύ τους << εν αγάπη >>. Είναι τρεις υποστάσεις αλλά μία η ουσία, μία βουλή και ενέργεια.
Άλλες ονομασίες της θείας ενέργειας είναι: Θεία χάρη, άκτιστο φως του Χριστού, δόξα της Αγίας Τριάδος. Το Filioque ( και εκ του Υιού ). Είναι αίρεση τριαδολογική. Ενώ κατά την ορθόδοξον θεολογία το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται εκ μόνου του Πατρός, κατά την Ρωμαϊκή αντίληψη το Πνεύμα εκπορεύεται εκ του Πατρός και του Υιού. Η κακοδοξία του Filioque συνετέλεσε μεταξύ άλλων στο χωρισμό των αδελφών Εκκλησιών Ανατολής και Δύσεως ( 1054 ). Αν το Πνεύμα το Άγιον δεν εξαρτάται από την ίδια πηγή ( τον Πατέρα ), όπως και ο Υιός, αλλά εξαρτάται και από δεύτερο παράγοντα ( τον Υιό ), τότε δεν είναι ισότιμο προς τον Υιό ( και φυσικά προς τον Πατέρα ), και κινδυνεύει το έργο του στο πεδίο της σωτηρίας και του αγιασμού των ανθρώπων. Στο Χριστό υπάρχουν δύο φύσεις, η θεία και η ανθρώπινη και η ένωση των φύσεων είναι ασύγχυτη και αδιαίρετη. Ήθελε και ενεργούσε και ως άνθρωπος και ως Θεός. Το ανθρώπινό του θέλημα, αν και ελεύθερο, υποτασσόταν στο θείο του θέλημα. Η σύλληψη του Χριστού ήταν Παρθενική, όπως παρθενική ήταν και η γάννησή του. Ως υπερφυσική η γέννηση του Χριστού ήταν ανώδυνη και αλόχευτη. Η Μαρία δεν ένιωσε τις ωδίνες του τοκετού, οι οποίες ήταν αποτέλεσμα της πτώσεως. Μετά τη σύλληψη του Υιού του Θεού από το πνεύμα το Άγιο, η χάρη του θείου Παρακλήτου την εκαθάρισε τόσο βαθιά και της έδωσε τέτοια δύναμη, ώστε να μην πράττει καμιά αμαρτία. Έτσι και οι Άγιοι, οι οποίοι με τη σταθερή τους προσήλωση στο αγαθό μένουν δυσκίνητοι προς την αμαρτία και το κακό. Σε πλήρες μέτρο αυτό έγινε στους αγαθούς αγγέλους.
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ Η Εκκλησία είναι διδάσκαλος της αληθείας, ο φορέας της χάριτος και η μόνη βεβαία κιβωτός της σωτηρίας. Έξω από την Εκκλησία είναι όσοι δεν πιστεύουν στο Χριστό( οι μη Χριστιανοί) και οι ετερόδοξοι, όσοι δηλαδή λόγω αιρέσεως έθεσαν εαυτούς εκτός της αληθινής Εκκλησίας, της Ορθόδοξης. Η Εκκλησία είναι καθίδρυμα άγιο, διότι είναι απόλυτη η αγιότητα του Θεού, που είναι ο ιδρυτής και η αόρατη κεφαλή της. Την Εκκλησία του αγάπησε ο Χριστός << και εαυτόν παρέδωκεν υπέρ αυτής >>. Αγία είναι και η Χάρις του Θεού, η οποία τρέφει πνευματικά και αυξάνει την Εκκλησία. Άγια τα μέσα της σωτηρίας ( τα ιερά μυστήρια ) Αγιαστικός ο σκοπός της. Τα ιστορικά μέλη της Εκκλησίας δεν είναι όλα άγια. Ως άνθρωποι αδύνατοι έχουν αμαρτίες και πάθη, τα οποία προσπαθεί να διορθώσει η Εκκλησία. Η αμαρτωλή αυτή κατάσταση των μελών της Εκκλησίας δεν αναιρεί την απόλυτη αγιότητά της. Καθολική η Εκκλησία, διότι τείνει να περιλάβει ολόκληρο τον κόσμο. Οι Απόστολοι λαβόντες την εντολή του Διδασκάλου << πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη >>,διέδοσαν το Ευαγγέλιο σ` ολόκληρη την κτίση. Οι κατά τόπους Εκκλησίες έχουν δεσμό την ενότητα στην πίστη, την λατρεία και την διοίκηση της Εκκλησίας. Η Εκκλησία είναι καθολική, καθόσον είναι Μία.
Κακώς ονομάζεται η Λατινική Εκκλησία Καθολική, διότι δεν έμεινε πιστή στο αρχαιοπαράδοτο δόγμα της πίστεως και στο πολίτευμα της αρχαίας Εκκλησίας ( Παπικό πρωτείο ). Το πρωτείο του Πάπα είναι αίρεση της Ρωμαϊκής Εκκλησίας αναφερόμενη στο διοικητικό σύστημα της Εκκλησίας, επειδή ο Πάπας είναι διάδοχος του Απ. Πέτρου στον επισκοπικό θρόνο της Ρώμης. Ο Πέτρος δεν είχε λάβει από τον Κύριο καμιά υπεροχή έναντι των άλλων Αποστόλων. Αλλά και αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, ουδέποτε το προνόμιο αυτό θα μεταβιβαζόταν στον επίσκοπο Ρώμης ως διάδοχο του Πέτρου, απλούστατα, γιατί ο Πέτρος μαρτύρησε μεν στη Ρώμη, ποτέ όμως δεν εχρημάτισε πρώτος επίσκοπος αυτής. Ο Πάπας δεν είναι αλάθητος. Το αλάθητο ενός μόνον ανθρώπου είναι δόγμα απαράδεκτο. Η Θεία Χάρις ανήκει ουσιαστικά στη φύση του Θεού. Ταυτίζεται με τη θεία ενέργεια. Είναι ο ίδιος ο Θεός ο εκφραζόμενος στις θείες του ενέργειες αποκαλυπτόμενος στον κόσμο και σώζοντας τον άνθρωπο από την αμαρτία. Ο άνθρωπος δεν μπορεί από μόνος του να σωθεί. Την έναρξη της σωτηρίας του ανθρώπου μόνον η θεία Χάρις μπορεί να ενεργήσει. Δύναται ο άνθρωπος ν` απορρίψει τη χάρη του Θεού, διότι είναι ον ελεύθερο, όπως και ο Αδάμ στον παράδεισο. Έτσι έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο να θέλει ελεύθερα και ενσυνείδητα το αγαθό. Η Χάρις του Θεού είναι δώρο καθολικό. Και όμως όλοι δεν σώζονται. Πρέπει να θέλει και ο άνθρωπος να δουλέψει ελεύθερα και να συμβάλει στη σωτηρία του. Τα Μυστήρια
Είναι τελετές δια των οποίων ενεργείται αοράτως και μυστικώς δια της χάριτος του Αγίου Πνεύματος η σωτηρία και η υιοθεσία. Τα μυστήρια διετάχθησαν από τον ίδιο τον Σωτήρα. Μυστήριον είναι πράγμα ιερόν, αισθητόν που έχει μέσα του δύναμη θεία καλυμμένη, με την οποία παρέχει τη σωτηρία και τα μέσα για την σωτηρία. Τρία είναι τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά των Μυστηρίων: Η θεία σύσταση, η ορατή μορφή και η μετάδοση της θείας χάριτος. Στα μυστήρια ενεργούν οι ιερείς,αν και ατελείς, ως όργανα της θείας Χάριτος. Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει: Ο Χριστός δεν μας παρέδωσε τίποτε αισθητό αλλά νοητά. Έτσι και στο βάπτισμα με το νερό, που είναι το αισθητό σημείο, γίνεται το δώρον και είναι νοητό αυτό που συμβαίνει δηλ. η γέννηση και η ανακαίνιση. Αυτό συμβαίνει, επειδή η ψυχή είναι συνδεδεμένη με το σώμα. Βάπτισμα. Το Βάπτισμα, κατά τον Θεσσαλονίκης Συμεών, έστιν αρχή και οδοποίησις της προς Θεόν οικειώσεως και της επουρανίου κληρονομίας και λουτρόν παλιγγενεσίας καθαρίζον τον βαπτιζόμενον από του ρύπου της αμαρτίας και αναγεννών εις ζωήν αιώνιον. Ο Κύριος έδωσε εντολή στους μαθητές του να μεταφέρουν την πίστη σε όλα τα έθνη και να βαπτίζουν τους ανθρώπους στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
Στον Νικόδημο είπε: << Αμήν αμήν λέγω σοι, εάν μη τις γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, ου δύναται εισελθείν εις την βασιλείαν του Θεού >>. Χρίσμα. Το χρίσμα, και Άγιον Μύρον λέγεται, εστί σημείωσις Χριστού και σφραγίς. Μύρον εστί τελειωτική χρίσις ευώδη ποιούσα τον τετελεσμένον και τω θεαρχικώ πνεύματι ενούσα αυτόν. Περί της θείας αρχής του χρίσματος και βεβαίωση ότι τούτο είναι μυστήριο ξεχωριστό από το βάπτισμα είναι τα όσα λέγονται στις Πράξεις των Αποστόλων περί των Αποστόλων Πέτρου και Ιωάννου, οι οποίοι στάλθηκαν στη Σαμάρεια, για να επιθέσουν τα χέρια τους στις κεφαλές των βαπτισθέντων από το διάκονο Φίλιππο, και να τους μεταδώσουν Πνεύμα Άγιον. Το χρίσμα σφραγίζει με τις δωρεές του αγίου Πνεύματος την νέα ύπαρξη μετά το βάπτισμα, βοηθώντας τον άνθρωπο να εισέλθει στην οδό των πνευματικών αγώνων και ν` αξιοποιήσει υποκειμενικά το αγαθό του ιερού βαπτίσματος. Θεία Ευχαριστία. Η Ευχαριστία έστιν η πνευματική τροφή του πιστού που ζωογονεί την ψυχήν και φέρει τον άνθρωπον εις άμεσον επικοινωνίαν προς τον Χριστόν.
Ίδρυσε το μυστήριο απ` ευθείας ο Κύριος Ιησούς Χριστός, το εσπέρας προ του Πάσχα. Ο Κύριος λαβών άρτον τον ευλόγησε και αφού τον έκοψε τον έδωσε στους μαθητές του: << Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου >>. Ομοίως αφού έλαβε το ποτήριον και ευχαρίστησε έδωκε στους μαθητές του λέγων: << Πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο έστι το αίμα μου το της Καινής Διαθήκης το περί πολλών εκχυνόμενον >>. Η παρουσία του Κυρίου στη Θεία Ευχαριστία, τη θυσία του, που συνεχίζεται στη Θεία Λειτουργία, είναι πραγματική όχι απλός συμβολισμός. Η μεταβολή των τιμίων δώρων γίνεται δια της επικλήσεως του Αγίου Πνεύματος: << Και ποίησον τον μεν άρτον τούτον τίμιον σώμα του Χριστού σου >>, μετά την εκφώνηση του Ιερέα: << Τα σά εκ των σών >> Ηστιγμή αυτή είναι η ιερώτερη της Θείας Λειτουργίας και γονατίζουν οι πιστοί. Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει: << Όταν πρόκειται, να κοινωνήσετε, πρέπει πριν από πολλές ημέρες να καθαρίσετε τον εαυτό σας με τη μετάνοια και την προσευχή, με νηστεία και ελεημοσύνη. Να αφιερώνετε χρόνο σε πνευματικές απασχολήσεις >>. Η Θεία Κοινωνία μας ενώνει με το Χριστό αλλά και μεταξύ μας. Ιδιαίτερα κατά τις στιγμές των πειρασμών και των θλίψεων, στις διάφορες ασθένειες και δοκιμασίες η θεία Μετάληψη είναι φάρμακο και για την ψυχή και για το σώμα. Δεν επιτρέπεται Χριστιανός ορθόδοξος να κοινωνήσει των αχράντων μυστηρίων από ρωμαιοκαθολικό ούτε ρωμαιοκαθολικός από ορθόδοξο. Είναι πολύ μεγάλη αμαρτία. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει: << Πάση δυνάμει φυλαξώμεθα μη λαμβάνειν μετάληψιν αιρετικών μήτε διδόναι >>. Η ΙΕΡΩΣΥΝΗ.
Η Ιερωσύνη έστι τάξις θεία μυστηρίου αισθητού δύναμιν έχουσα πνευματικήν υπό αρρένων ανθρώπων ενεργουμένη υπέρ της των ανθρώπων σωτηρίας και βοηθείας παρά του Σωτήρος ημών παραδεδομένη. Για τον βαθμό των διακόνων λέγεται ότι οι Απόστολοι <<προσευξάμενοι επέθηκαν αυτοίς τας χείρας >>. Πρεσβυτέρους δε διώριζαν δια χειροτονίας στις κατά τόπους Εκκλησίες ο Παύλος και ο Βαρνάβας. Ομοίως οι Απόστολοι κατέλιπον δια χειροθεσίας διαδόχους αυτών στο επισκοπικό αξίωμα, όπως ο Παύλος τον Τιμόθεο στην Έφεσο και τον Τίτο στην Κρήτη. Η Μετάνοια. Η Μετάνοια έστι λουτρόν καθαρισμού των ιδίων αμαρτιών και επάνοδος εκ του παρά φύσιν εις το κατά φύσιν και εκ του Διαβόλου προς τον Θεόν. Η Μετάνοια ορθώς χαρακτηρίζεται ως βάπτισμα δεύτερο, γιατί σ` αυτή επαναλαμβάνονται στις ψυχές τα σωτήρια αγαθά του πρώτου βαπτίσματος, η άφεση δηλαδή των αμαρτιών και η εξάλειψη της ενοχής καθώς και των ποινών. Ιδρυτής του μυστηρίου της Μετανοίας είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, όπως βλέπουμε στους λόγους του προς τον Πέτρο: << και δώσω σοι τας κλεις της βασιλείας των ουρανών, και ο εάν δήσης επί της γης, έσται δεδεμένον εν τοις ουρανοίς, και ο εάν λύσης επί γης έσται λελυμένον εν τοις ουρανοίς >>.
Και μετά την Ανάσταση, αποστέλλοντας τους μαθητές να κηρύξουν το Ευαγγέλιο σε όλη τη γη είπε: << Λάβετε Πνεύμα Άγιον. Αν τινων αφήτε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς, αν τινων κρατήτε, κεκράτηνται >>. Τη μετάνοια κήρυτταν οι Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο ίδιος ο Κύριος. Η μετάνοια είναι αναγκαία για όλους, γιατί κανένας δεν είναι αναμάρτητος, ακόμη και μία μέρα αν είναι η ζωή του. Δύναται και πρέπει να ζητεί ο άνθρωπος από τον Θεό άφεση αμαρτιών δια της προσευχής. << Και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών >>. Όμως στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως η χάρη Του θα μας ελευθερώσει από το βάρος της ενοχής και των ποινών των προσωπικών μας αμαρτημάτων, όταν ο ιερεύς διαβάζει την συγχωρητική ευχή και ικετεύει τον Θεό να συγχωρήσει τον αμαρτωλό. Δεν συγχωρεί ο ιερεύς μόνος του. Ο Γάμος. Ο Γάμος ευλογία και αγιασμός έστι των συνερχομένων εις γάμου κοινωνίαν προς ευλογίαν και αγιασμόν της αρχής του ανθρωπίνου γένους. Τον φυσικό αυτό δεσμό ο Σωτήρας ανύψωσε σε μυστήριο στην Καινή Διαθήκη. Ο Παύλος χαρακτηρίζει την ένωση ανδρός και γυναικός σαν εικόνα της μυστηριακής ενώσεως του Χριστού μετά της Εκκλησίας, συνάγων ότι ο άνδρας οφείλει ν` αγαπά τη γυναίκα του, όπως ο Χριστός αγάπησε την Εκκλησία. Ο κύριος σκοπός του γάμου βρίσκεται στην κοινωνία της αγάπης των προσώπων που τον συνάπτουν. Γι` αυτό και τα ζευγάρια, που δεν
αποκτούν παιδιά, από ενδεχόμενη στειρότητα, έχουν προορισμό την αλληλοσυμπλήρωση και τον εξαγιασμό τους. Το Ευχέλαιον. Το Ευχέλαιον έστιν εγκαινισμός και ανάμνησις του ενός θείου βαπτίσματος πολλάκις ημίν τελούμενον δια το του θανάτου άωρον. Το ευχέλαιον έστιν ιατρείον των ψυχών και των σωμάτων. << Είναι κάποιος από εσάς ασθενής; Ας προσκαλέσει τους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας και ας προσευχηθούν επάνω του, αφού τον αλείψουν με λάδι στο όνομα του Κυρίου, και η προσευχή, που έγινε με πίστη, θα θεραπεύσει τον ασθενή, ο Κύριος θα τον σηκώσει και, και αν έχει διαπράξει αμαρτίες, θα του συγχωρηθούν >> ( Ιακ. Ε`. 14-15 ). ΤΕΛΟΣ. Πηγή: Θεοδώρου Ανδρ. << Απαντήσεις σε ερωτήματα δογματικά >>. Εκδ. Αποστολική Διακονία. www.aioannis.net aioannis@kivotos.com 01/2009