ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ άσκαλοι και Μαθητές: Από τον Αλµπερτ Αϊνστάιν έως τον Μίκη Θεοδωράκη No 777 / 6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 Ο μαθητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης
εξώφυλλο Γεώργιος Μπαμπινιώτης. Ο καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών μιλάει εκ βαθέων στο ΒΗμαgazino για τα σχολικά του χρόνια, για τους γονείς του, για τη γειτονιά του, για τα παιδικά παιχνίδια και για τη σημασία των δασκάλων. σελ. 18 BHmagazino week θεματα ΑΡΕΣΕΙ/ΔΕΝ ΑΡΕΣΕΙ 10 Η εβδοµάδα αλλιώς Μια συνέντευξη από τα φοιτητικά χρόνια του Αλέξη Τσίπρα φωτίζει τον τρόπο σκέψης του τέως πρωθυπουργού. στηλεσ 14 Περιπαικτικά Ο προφήτης του μηδέν τοις εκατό Από τη Λώρη Κέζα 16 Αιρετικά Βρίζοντας τον Ζυλιέν Από τον Δημήτρη Θεοδωρόπουλο 54 Κυνικός Καλλιτεχνικές παραφωνίες Από τον Κοσµά Βίδο 24 Δάσκαλοι και μαθητές Καταξιωμένα δίδυμα μαθητών/ δασκάλων από τον χώρο της τέχνης, της πολιτικής και της εκπαίδευσης εξηγούν πώς η ιδιαίτερη σχέση τους επηρέασε τη ζωή και την επαγγελματική πορεία τους. 34 Αλβέρτε εσύ σουπερστάρ Εφέτος συμπληρώνεται ένας αιώνας από τη διατύπωση της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας από τον Αϊνστάιν. Πώς ο νομπελίστας φυσικός άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο. 42 Ιστορίες εκπαίδευσης Μια δασκάλα που εφάρμοσε μια καινοτόμο μέθοδο σε σχολείο της Κρήτης και μια τάξη που ταξίδεψε στο CERN. Τα διαφορετικά πρόσωπα της εκπαίδευσης. 57 [+] Η τέχνη της μαμάς Η έκθεση «La Grande Madre» στο Palazzo Reale του Μιλάνου αποτιμά την παρουσία της μητρότητας στην εικαστική παραγωγή των τελευταίων δεκαετιών. 58 [-] Τσουνάμι εκδηλώσεων Η επιστροφή στο κλεινόν άστυ συνοδεύεται από έναν μουσικό και θεατρικό ορυμαγδό. Ωστόσο, η υπερφόρτωση του προγραμματισμού υπονομεύει την επιτυχία όλων των παραστάσεων. N o 777 / 06.09.2015
editorial ιδιοκτήτης: δηµοσιογραφικός οργανισµός λαµπράκη αε δημητριοσ λαμπρακησ (1922-1957) χρηστοσ δ. λαμπρακησ (1957-2009) εκδότης: σταύρος π. ψυχάρης διευθυντής: αντωνησ b. καρακουσησ BHmagazino www.vimagazino.gr Εβδοµαδιαίο περιοδικό. Κυκλοφορεί µαζί µε Το Βήµα της Κυριακής διευθυντής Παύλος Παπαδόπουλος αρχισυντάκτης Δημήτρης Θεοδωρόπουλος επιμελεια - συντονισμοσ υλησ Κατερίνα Κολιού Κατερίνα Καλού Ο καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών μιλάει στο ΒΗΜΑgazino για τα σχολικά του χρόνια. Ο πόλεμος του Γεωργίου Μπαμπινιώτη Μπορείτε να φανταστείτε τον Γεώργιο Μπαμπινιώτη να δρα «πετροπολεμικώς»; Να ανταλλάσσει πέτρες με την κάτω γειτονιά; Να είναι ένα από τα παιδιά που μεγάλωσαν με μνήμες Κατοχής και έτσι να ζει διαρκώς σε μια κατάσταση εγρήγορσης, σε μια συνθήκη πολέμου με σπαθιά, κράνη και ξύλο; Ο ίδιος, πάντως, το θυμάται αυτό το παιδί: «Στις γειτονιές μας, γύρω από την πλατεία Κουμουνδούρου, υπήρχαν οι ομάδες που αναμετρούνταν σε πετροπόλεμο και σε αψιμαχίες εκ του σύνεγγυς, με δήθεν ξύλινα σπαθιά, αλλά, καμιά φορά, και με υπολείμματα από γερμανικά κράνη και άλλα εφευρήματα της παιδικής φαντασίας. Αναμετριόταν η ομάδα της οδού Ακαδήμου (στην οποία ανήκα ως ηγετικό στέλεχος) με την ομάδα της οδού Θερμοπυλών. Υπήρχε μια σχέση που δεν θα τη χαρακτήριζα σχέση βίας, ήταν περισσότερο μια ανταλλαγή βολής από πέτρες (καμιά φορά ερχόμαστε και στα χέρια), αλλά με έναν τρόπο που θα έλεγα ότι είχε μιαν απαλή αγριότητα. Δεν υπήρχε, δηλαδή, το στοιχείο τού να πλήξεις και να εξουθενώσεις τον άλλον, αλλά να του επιδείξεις τη δύναμη που διέθετε ο δικός σου ο χώρος, όχι, μάλιστα, ο ατομικός, αλλά ο χώρος της γειτονιάς σου». Ο καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Μπαμπινιώτης, μιλάει στον Θανάση Θ. Νιάρχο για την ενηλικίωση στη μικροαστική πλατεία Κουμουνδούρου, για τη ζωή με τις μνήμες του πολέμου και για τη διδασκαλία των Θρησκευτικών, στην οποία, αν διαφωνούσες, «έπεφτε χαστούκι». Μια συνέντευξη ιδανική για το καθιερωμένο τεύχος Εκπαίδευση του ΒΗΜΑgazino, μια διήγηση που ξεκινάει από το 1940, φτάνει μέχρι σήμερα και εξηγεί πως αν υπάρχει όρεξη, διάθεση και περιέργεια, κόντρα στις δυσκολίες, η παιδεία ακολουθεί. Και συνήθως είναι το μόνο που μετράει. Δημήτρης Θεοδωρόπουλος 4 BHmagazino creative art director Αντώνης Κ. Κοκκαλίδης art director Tάσος Φαρμάκης ατελιε Θανάσης Ατσης photo editor Ρένα Γαλιώτου συντακτικη ομαδα Μαριλένα Αστραπέλλου, Ερη Βαρδάκη, Ιωάννα Ζυμαρίτη, Μάρκος Καρασαρίνης, Αστερόπη Λαζαρίδου, Γιώργος Νάστος, Ηλίας Νικολαΐδης, Λένα Παπαδημητρίου παραγωγη φωτογραφισεων Νίκη Σκαμάγκα διορθωση κειμενων Ράνια Ντούμα, Ελένη Τερζοπούλου διαφήµισεις Διεύθυνση: Βαρβάρα Παυλίδου Ξένια Κατσιούλα Κατερίνα Κουρμούζη (υποδοχή t: 211 3659 870) εκτυπωση-βιβλιοδεσια Iris ΑΕ δηµοσιογραφικός οργανισµός λαµπράκη δημητριοσ λαμπρακησ (1931-1957) χρηστοσ δ. λαμπρακησ (1957-2009) Σταύρος Π. Ψυχάρης, Πρόεδρος ΔΣ Χριστίνα Τσούτσουρα-Ψυχάρη, Αντιπρόεδρος ΔΣ Πάνος Στ. Ψυχάρης, Διευθύνων Σύμβουλος A. Χρηστάκης, Οικονομικός Σύμβουλος Ν. Αναστασόπουλος, Οικονομικός Διευθυντής Ν. Πιμπλής, Νομικός Σύμβουλος Μιχαλακοπούλου 80, Αθήνα 115 28 τηλ. 211 3657 000, 210 7766 000 φαξ: 211 3659 101 e-mail: vimagazino@dolnet.gr 06.09.2015
Ο καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών θυμάται τα παιδικά και τα σχολικά χρόνια του, τους γονείς, τους φίλους και τους δασκάλους του. συνέντευξη στον Θανάση Θ. Νιάρχο Ο μαθητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης
αλεξία τσαγκάρη/ta nea BHM_XXX_XXX_DASKALOI 24 3/9/2015 12:44:32 πμ
αλεξία τσαγκαρη/ta nea ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΖΩΗΣ δέκα σημαντικοί άνθρωποι μίλησαν στον Θανάση Θ. νιάρχο για τη σχέση δασκάλου - μαθητή. EΠΙμΕΛΕΙα: BHM_XXX_XXX_DASKALOI 25 ημήτρης Θεοδωρόπουλος 3/9/2015 12:44:47 πμ
ο δασκαλοσ που ηρθε απο το μελλον Εκατό χρόνια μετά τη διατύπωση της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, ο Αλμπερτ Αϊνστάιν και οι ιδέες του διατηρούν ακέραιη την όμορφη παραδοξότητά τους. απο τoν Μάρκο Καρασαρίνη Η ζούγκλα του μαυροπίνακα. Σε διάλεξη για τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας ενώπιον της Αμερικανικής Εταιρείας για την Προαγωγή της Επιστήμης στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Κάρνεγκι του Πίτσμπουργκ της Πενσιλβάνια στις 28 Δεκεμβρίου 1934.
ap
BHM_XXX_XXX_SXOLEIO 42 2/9/2015 11:39:09 μμ
Η φυσικός Τίνα Νάντσου και οι μαθητές της Στ' τάξης της Σχολής Χιλλ σε αναμνηστική φωτογραφία στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών CERN στη Γενεύη, όπου ταξίδεψαν το 2014 στο πλαίσιο του προγράμματος «Παίζοντας με τα πρωτόνια». Ανορθόδοξη διδασκαλία Δύο γυναίκες εκπαιδευτικοί αποδεικνύουν με το παράδειγμά τους ότι η καινοτομία και η πρωτοτυπία έχουν θέση στην ελληνική εκπαίδευση. από τον Γιώργο Νάστο