17 Ιουνίου 2016 ΑΡΧΕΣ ΟIΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Απαντήσεις Θεμάτων Επαναληπτικών Πανελλαδικών Εξετάσεων Ημερήσιων Γενικών Λυκείων (Νέο & Παλιό Σύστημα) ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α.1 α) Λάθος Α.2 γ Α.3 δ β) Σωστό γ) Σωστό δ) Σωστό ε) Λάθος ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Β B.1 Η απάντηση βρίσκεται στο σχολικό βιβλίο, σελ. 100-101. α) «Σκοπός του κράτους με την επιβολή ανώτατης τιμής διατίμησης σε ένα αγαθό είναι η προστασία του καταναλωτή από υπερβολική άνοδο τιμών (κυρίως σε αγαθά πρώτης ανάγκης)» 1
β) «Τις συνέπειες αυτής της παρέμβασης μπορούμε να μελετήσουμε... επιβολή ανώτατης τιμής πρέπει να είναι βραχυχρόνια για να αποφεύγεται η μαύρη αγορά» ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ ΘΕΜΑ Γ Γ.1 Σύμφωνα με τα δεδομένα της άσκησης ανάλογα με τους εργάτες που απασχολούνται στο Χ και στο Ψ προκύπτει ο παρακάτω πίνακας: Συνδυασμός Α: Απασχολούνται και οι 5 εργάτες στο Ψ, επομένως Χ=0 και Ψ=20 Συνδυασμός Β: Ένας εργάτης μετακινείται στο αγαθό Χ επομένως παράγονται 16 μονάδες Χ. Στο Ψ παραμένουν 4 εργάτες επομένως παράγοντα 16 μονάδες. Συνδυασμός Γ: Όταν απασχολούνται 2 εργάτες στο Χ παράγονται 32 μονάδες. Παράλληλα απασχολούνται 3 εργάτες στο Ψ οπότε παράγονται 12 μονάδες. Συνδυασμός Δ: Όταν απασχολούνται 3 εργάτες στο Χ παράγονται 48 μονάδες. Στο Ψ απασχολούνται ταυτόχρονα 2 εργάτες και παράγονται 8 μονάδες. Συνδυασμός Ε: Όταν απασχολούνται 4 εργάτες στο Χ παράγονται 64 μονάδες. Στο Ψ απασχολείται 1 εργάτης, ο οποίος παράγει 8 μονάδες. Συνδυασμός Ζ: Απασχολούνται και οι 5 εργάτες στο Χ, επομένως Χ=80 και Ψ=0 2
Συνδυασμοί Εργάτες στο αγαθό Χ Ποσότητα αγαθού Χ Ποσότητα αγαθού Ψ Εργάτες στο αγαθό Ψ Α 0 0 20 5 Β 1 16 16 4 Γ 2 32 12 3 Δ 3 48 8 2 Ε 4 64 4 1 Ζ 5 80 0 0 Αγαθό Ψ 20 Α Β 15 Γ 10 Δ 5 Ε Ζ 10 20 30 40 50 60 70 80 Αγαθό Χ Πρέπει να υπολογίσουμε το κόστος ευκαιρίας ενός από τα 2 αγαθά, έστω του αγαθού Χ σε όρους του Ψ. Επομένως έχουμε: ΚΕ..x σε όρους y Ψ 20 16 4 1 Α Β Χ 16 0 16 4 ΚΕ..x σε όρους y Ψ 16 12 4 1 Β Γ Χ 32 16 16 4 3
ΚΕ..x σε όρους y Ψ 12 8 4 1 Γ Χ 48 32 16 4 ΚΕ..x σε όρους y Ψ 8 4 4 1 Ε Χ 64 48 16 4 ΚΕ..x σε όρους y Ψ 4 0 4 1 Ε Ζ Χ 80 64 16 4 Το ΚΕΧ εκφράζει την κλίση (σε απόλυτη τιμή) των ευθύγραμμων τμημάτων από τα οποία αποτελείται η ΚΠΔ. Η Κ.Π.Δ είναι ευθεία γιατί το ΚΕΧ είναι σταθερό, επομένως η κλίση της ΚΠΔ παραμένει σταθερή σε όλο το μήκος της και οι παραγωγικοί συντελεστές είναι εξίσου κατάλληλοι στην παραγωγή των δύο αγαθών. Γ.2 Το κόστος ευκαιρίας παραμένει σταθερό μεταξύ των συνδυασμών Γ και Δ. Αγαθό Χ Αγαθό Ψ Γ 32 12 Γ Χ=; 10 Δ 48 8 ΚΕ..x σε όρους y 1 1 12 10 = = Χ 32 = 8 Χ= 40 μονάδες Γ Γ 4 4 Χ 32 Η μέγιστη ποσότητα του Χ για Ψ=10 είναι 40 μονάδες. Γ.3 Το κόστος ευκαιρίας παραμένει σταθερό μεταξύ των συνδυασμών Β και Γ. Αγαθό Χ Αγαθό Ψ Β 16 16 Β 30 Ψ=; Γ 32 12 ΚΕ..x σε όρους y 1 1 Ψ 12 = = 4Ψ 48 = 2 4Ψ= 50 Ψ= 12,5 μονάδες Β Γ 4 4 32 30 Επομένως για Χ=30, το μέγιστο Ψ =12,5 <15, άρα ο συνδυασμός Λ είναι ανέφικτος. Γ.4 Αν ο αριθμός των εργατών μειωθεί από 5 σε 4 και εφόσον δεν επηρεάζεται η απόδοση των εργαζομένων έχουμε τον παρακάτω πίνακα.. 4
Συνδυασμοί Εργάτες στο αγαθό Χ Ποσότητα αγαθού Χ Ποσότητα αγαθού Ψ Εργάτες στο αγαθό Ψ Α 0 0 16 4 Β 1 16 12 3 Γ 2 32 8 2 Δ 3 48 4 1 Ε 4 64 0 0 Η νέα ΚΠΔ της οικονομίας παρουσιάζεται στο παρακάτω διάγραμμα. Αγαθό Ψ 20 15 10 5 Α Β ΟΜΑΔΑ ΤΕΤΑΡΤΗ ΘΕΜΑ Δ Δ.1 Για Ρ=14, QDΑΓΟΡΑΙΑ = 7.000-25 14=6.650 μονάδες προϊόντος Για Ρ=15, QDΑΓΟΡΑΙΑ = 7.000-25 15=6.625 μονάδες προϊόντος Γ 10 20 30 40 50 60 70 80 Δ Ε Ζ Αγαθό Χ 5
Για Ρ=30, QDΑΓΟΡΑΙΑ = 7.000-25 30=6.250 μονάδες προϊόντος Για Ρ=110, QDΑΓΟΡΑΙΑ = 7.000-25 110=4.250 μονάδες προϊόντος P QS(ΑΓΟΡΑΙΑ) QD(ΑΓΟΡΑΙΑ) 14 5.000 6.650 15 6.000 6.625 30 6.250 6.250 110 6.300 4.250 Επομένως, Ρο=30 χρηματικές μονάδες και Qo=6.250 μονάδες προϊόντος καθώς παρατηρούμε ότι για Ρ=30, Qs(ΑΓΟΡΑΙΑ)=QD(ΑΓΟΡΑΙΑ) =6.250 μονάδες προϊόντος. Δ.2 α) Υπάρχουν 50 πανομοιότυπες επιχειρήσεις, άρα μπορούμε να βρούμε την προσφερόμενη ποσότητα της επιχείρησης Ε διαιρώντας την αγοραία προσφερόμενη ποσότητα με το 50. Ο πίνακας προσφοράς της μεμονωμένης επιχείρησης Ε του συγκεκριμένου κλάδου είναι ο εξής: P QS 14 100 15 120 30 125 110 126 β) Η βραχυχρόνια καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης είναι το ανερχόμενο τμήμα της καμπύλης του οριακού κόστους που βρίσκεται πάνω από την καμπύλη του μέσου μεταβλητού κόστους. Ικανοποιείται, δηλαδή η συνθήκη: Ρ=ΜC AVCmin. Το μεταβλητό κόστος σε κάθε επίπεδο παραγωγής προκύπτει ως εξής: 6
VC120 1400 MC120 = 15 15 = 300 = VC120 1400 120 100 VC = 1700 χρηματικές μονάδες 120 VC125 1700 MC125 = 30 30 = 150 = VC125 1700 125 120 VC = 1850 χρηματικές μονάδες 125 VC126 1850 MC126 = 110 110 = 110 = VC126 1850 126 125 VC = 1960 χρηματικές μονάδες 126 P=MC QS VC 14 100 1400 15 120 1700 30 125 1850 110 126 1960 γ) Αν η επιχείρηση παράγει 122 μονάδες προϊόντος, το οριακό κόστος των 122 μονάδων θα ισούται με το οριακό κόστος των 125 μονάδεων προϊόντος. Επομένως, το μεταβλητό κόστος της θα είναι: MC MC 30 30 1850 VC 125 122 122 122 = 125 = = 1850 VC 3 122 30 = 90 = 1850 VC122 VC122 = 1760 χρηματικές μονάδες Συνεπώς, το μεταβλητό κόστος της θα μεταβληθεί κατά ΔVC=1.760-1.400=360 χρηματικές μονάδες. Δ.3 Επειδή μεταβλητοί συντελεστές είναι η εργασία και η πρώτη ύλη το μεταβλητό κόστος υπολογίζεται με τον τύπο: VC=wL+cQ Για Q=100 1400=4w+100c w=350-25c (Σχέση 1) Για Q=120 1700=5w+120c (Σχέση 2) Αντικαθιστώντας την (Σχέση 1) στη (Σχέση 2) έχουμε: 1700=5(350-25c) +120c 1700=1750-125c+120c 5c=50 c=10 χρηματικές μονάδες 7
Από την (Σχέση 1) έχουμε: w=350-250 w=100 χρηματικές μονάδες. Επομένως, η αμοιβή της εργασίας είναι w=100 χρηματικές μονάδες και η τιμή της πρώτης ύλης είναι c=10 χρηματικές μονάδες. 8