Περιεχόμενα Περιεχόμενα 7 Πρόλογος 13 Ομιλία του Υπουργού Πολιτισμού κ. Ευάγγελου Βενιζέλου 15 Παρασκευή 24 Νοεμβρίου - Πρωινή Συνεδρία Θέματα δομής και λειτουργίας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Πρόγραμμα ανακοινώσεων πρωινής Συνεδρίας 25 Πέτρος Γ. Θέμελης Δεκαπέντε χρόνια μακρυά από την Αρχαιολογική Υπηρεσία 27 Ιωάννης Χ. Παπαχριστοδούλου Σκέψεις για το παρόν και το μέλλον της Υπηρεσίας σε επίπεδο Κεντρικό και Περιφερειακό. Σχέσεις Κέντρου και Περιφερειακών Υπηρεσιών 29 Μιχάλης Α. Τιβέριος Η στελέχωση της αρχαιολογικής υπηρεσίας 33 Όλγα Κακαβογιάννη Οργανισμός ΥΠ,Π0 37 Δημήτριος Χ. Αθανασούλης Για την επανίδρυση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Ιδεολογικές παράμετροι και συστημική λειτουργία 42 Ευγενία Γερούση, Μαρία Πάντου Η αδυναμία διαχείρισης του αρχαιολογικού έργου και οι συνέπειες της 49 Αφέντρα Μουτζάλη Ζητήματα Διοίκησης των Εφορειών Αρχαιοτήτων ή Το άλγος μιας κίβδηλης ευρυθμίας 53 Αθανάσιος Α. Θέμος Η Αρχαιολογική Υπηρεσία και οι άλλοι φορείς. Η αναδιάταξη της παρουσίας και των σχέσεων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στον τοπικό και τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο 55 Μιχάλης Γ. Ανδριανάκης Προγραμματικές συμβάσεις: η εμπειρία της Κρήτης 60
8?^ν^ΟΓ0_ ;.ΕΛΛΙίΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ Γεώργιος Ρήγινος Οι Περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού απέναντι στις προκλήσεις των καιρών, Προβλήματα - Προτάσεις - Προοπτικές 65 Νίκος Μίνως, Πηνελόπη Ταβλαρίδου-Μαυρουδή Η ιστορία του Τομέα της Συντήρηοης Αρχαιοτήτων 69 Αθηνά-Χριοτίνα Λούπου Η Συντήρηοη των Μνημείων και ο ρόλος του αρχαιολόγου 73 Δημήτρης Καζιάνης, Μαρία Σούτου, Μελίνα Μπριάνα Ανακοίνωση εκπροσώπων της Δημοκρατικής Ενότητας Αρχαιολόγων 76 Συζήτηση πρωινής συνεδρίας 79 Παρασκευή 24 Νοεμβρίου - Απογευματινή Συνεδρία Παραδείγματα δομής Αρχαιολογικών Υπηρεσιών άλλων χωρών Πρόγραμμα απογευματινής Συνεδρίας 89 Ρ30Ι3 Η Αρχαιολογική Υπηρεσία στην Ιταλία σήμερα 91 Ζητήματα εκπαίδευσης και επιμόρφωσης Όλγα Παλαγγιά Η διδασκαλία της κλασικής αρχαιολογίας. Εκπαίδευση και μετεκπαίδευση Ιδεολογία και πράξη 94 Ευάγγελος Χ. Κακαβογιάννης Οι αρχαιολόγοι της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και η μελέτη της αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας 98 Χαράλαμπος Μπούρας Εξειδίκευση και Επιμόρφωση για την Συντήρηση και Αποκατάσταση των Αρχιτεκτονικών Μνημείων 102 Δημοσθένης Γ. Ζιρώ Η ανάγκη της υψηλής εξειδίκευσης των απασχολούμενων σε αρχαιολογικά και αναστηλωτικά έργα 105 Πόντος Α. Πάντος Προγράμματα κατάρτισης προσωπικού αρχαιολογικών έργων 108 Συζήτηση απογευματινής συνεδρίας 111
4ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ - 24-25-26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2000 Εάββατο 25 Νοεμβρίου Πρωινή Συνεδρία Πολιτιστική πολιτική εμπειρίες και προοπτικές Πρόγραμμα πρωινής Συνεδρίας 125 Έλια Βλάχου Έρευνες κοινού: περιττή πολυτέλεια ή χρήσιμο εργαλείο; 127 Ελένη Κονσόλα κη-γιαννόπουλου Η μέθοδος και τα αποτελέσματα ενός εγχειρήματος ενεργοποίησης και διαμόρφωσης της κοινής γνώμης με σκοπό τη διάσωση των μνημείων της Τροιζηνίας 135 Μαρία Μιχαλάκη-Κόλλια Αρχαιολογία - Μνημεία - Κοινωνία. Το παράδειγμα της Ρόδου και προτάσεις για μια σύγχρονη πολιτιστική πολιτική 142 Δέσποινα Ζερνιώτη-Βέργη Η ανάδειξη της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Κέρκυρας. Η περίπτωση του Μοη- Ρβροε 152 Δημήτριος Παντερμαλής Αρχαιολογία και Πολιτική 162 Γιώργος Χ. Χουρμουζιάδης Και καλά, τι ζητάς στη Λάρισα εσύ ένας Υδραίος; ή Η Αρχαιολογία και το Κοινό 165 Μαρίζα Μαρθάρη Εκθέσεις Μουσείων και ο ρόλος του αρχαιολόγου της ελληνικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας: το παράδειγμα παρουσίασης του πρωτοκυκλαδικού κόσμου 167 Δημήτρης Κωνστάντιος Η πρόκληση των Μουσείων στον 21ο αιώνα 174 Θεόδωρος Αλεξίου, Αμαλία ΤσιτοΟρη Μουσείο, Μνημείο και Κοινό: Προσέγγιση και Ερμηνεία 177 Αγγελική Κοτταρίδη Αρχαιολογία. Μύθος και πραγματικότητα ή η χρησιμότητα του παρελθόντος 181 Δέσποινα Ευγενίδου Μουσειακή πολιτική. Νέες κατευθύνσεις και νέες ανάγκες 185 Δέσποινα Ιγνατιάδου Η αυτονόμηση των περιφερειακών μουσείων 188 Συζήτηση πρωινής συνεδρίας 189
10 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ Σάββατο 25 Νοεμβρίου - Απογευματινή Συνεδρία Θεσμικό πλαίσιο προστασίας των μνημείων Πρόγραμμα απογευματινής Συνεδρίας 205 Αικατερίνη Κυριαζοπούλου, Καλλιόπη Λαζαρίδου Αρχαιολογικοί χώροι. Μνημεία και περιβάλλον τους. Οριοθέτηση, ζώνες προστασίας και σχέση τους με τη χωροταξική οργάνωση της χώρας 207 Ανδρέας Ντάρλας Τα παλαιολιθικά κατάλοιπα ως μέρος της αρχαιολογικής κληρονομιάς και τα προβλήματα προστασίας τους στην Ελλάδα 221 Μάγια Κόμβου Αρχαιοκαπηλία. Αντιμετώπιση του προβλήματος & νομοθετικές ρυθμίσεις 225 Φανή Δροσογιάννη Τα θετικά και τα αρνητικά μιας Υπηρεσίας. Ο Αρχαιολογικός Νόμος, οι Αναστηλώσεις και η Αρχαιοκαπηλεία 232 Γιάννης Ταβλάκης Σχέσεις Πολιτείας-Αγίου Όρους. Έργα συντήρησης στο Άγιο Όρος 251 Κώστας Χαραλαμττίδης Η ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων υπεράσπιση των υπαλλήλων του Υπουργείου Πολιτισμού από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 254 Αγλαία Αρχοντίδου-Αργύρη Νομικό πλαίσιο και προβλήματα εφαρμογής του 258 Συζήτηση απογευματινής συνεδρίας 265
4ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ - 24-25-26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2000 11. Κυριακή 26 Νοεμβρίου - Πρωινή Συνεδρια Πολιτιστική πολιτική - εμπειρίες και προοπτικές Πρόγραμμα πρωινής Συνεδρίας 283 Νίνα Κυπαρίσση-Αποστολικά Η ελληνική Αρχαιολογία στο κατώφλι του 21ου αιώνα. Ορθή αξιοποίηση της έως τώρα εμπειρίας και της νέας πραγματικότητας 285 Τέτη Χατζηνικολάου Ευρωπαϊκά προγράμματα και δυνατότητα αξιοποίησης τους από τις Υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ. Η εμπειρία του ΙΟΟΜ 290 Βασιλική Αδρύμη-Σισμάνη Ευρωπαϊκά προγράμματα: Το παράδειγμα του Μουσείου Βόλου 294 Στάθης Γκότσης, Αλεξάνδρα Λέκκα, Όλγα Σακαλή Υλικός πολιτισμός, τοπικές κοινωνίες και ερμηνευτικές δράσεις 298 Η έρευνα και το μέλλον της Γεώργιος Σ. Κορρές Πρόταση ίδρυσης επιστημονικού "Διευθυντηρίου" στο Υπουργείο Πολιτισμού 305 Αγγελική Στρατή Οι αρχαιολόγοι της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και η επιστημονική έρευνα 307 Μιλτιάδης Β. Χατζόπουλος Η έκδοση επιγραφικών συνταγμάτων στην Ελλάδα 310 Άγγελος Π. Ματθαίου Το Σύνταγματων Επιγραφών της Αττικής 313 Βασιλική Μαχαίρα Κατάλογοι γλυπτών των Ελληνικών Μουσείων διεθνή προγράμματα, π.χ.το Οοφυδ δίαηοαιηη Ιιτφβπί Βοηηβηί 315 Δημήτρης Χ. Αθανασούλης, Έλενα Ζαββού, Αθανάσιος Α. Θέμος Η παραγωγή έρευνας στην Αρχαιολογική Υπηρεσία και η δημοσιοποίηση της 319 Ευάγγελος Αθαν. Παπαθανασίου Ο ρόλος του αρχαιολόγου στην "ανάπτυξη" της περιφέρειας- η ανάκτηση της τοπικής μνήμης μέσα από την κατάδειξη του ιστορικού τοπίου 324 Σωτήριος Ραπτόπουλος Ο&ηιη3ΐίο Μβιτιοπθθ. Η καταδίκη σε λήθη μέσω της βιβλιογραφίας 334 Ελένη Τσιβιλίκα, Καλλιόπη Πρέκα, Καλλιόπη Λαζαρίδη Αρχαιολογική έρευνα: Παρόν και Μέλλον; 340 Συζήτηση πρωινής συνεδρίας 345
12 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ^ Κυριακή 26 Νοεμβρίου - Απογευματινή Συνεδρία Πρόγραμμα απογευματινής Συνεδρίας 355 Χάιδω Κουκούλη-Χρυσανθάκη Η Αρχαιολογική Έρευνα στο Υπουργείο Πολιτισμού. Προβλήματα και Προοπτικές 357 Χαράλαμπος Μπακιρτζής Ποιος ο ρόλος του αρχαιολόγου στην Ελλάδα σήμερα; 363 Ιωάννης Τουράτσογλου, Χαράλαμπος Κριτζάς Νομισματική και Επιγραφική. Η πραγματικότητα στους κόλπους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας 367 Συζήτηση απογευματινής συνεδρίας 371 Συμπεράσματα 403 Πίνακας ομιλητών 407