Παραδοτέο 4 Σχεδιασμός εναλλακτικών διαδρομών

Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου Σύμπραξη: «Δ. Τσιάρας Δ. Παλάσκας» Παραδοτέο 4 Σχεδιασμός εναλλακτικών διαδρομών Υπεύθυνος σύνταξης: Νίκος Νικήσιανης Δρ Οικολογίας Ιανουάριος, 2014

Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου: Σύµπραξη «. Τσιάρας. Παλάσκας» Παραδοτέο 4: Σχεδιασµός εναλλακτικών διαδροµών Αρχείο: DELIVERABLE_4_ v4.doc ΕΚ ΟΣΗ/ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ: 4.0 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 13022014 Ιστοσελίδα έργου: www.fdnestosvistonis.gr/ecotourism Προτεινόµενη βιβλιογραφική αναφορά: Νικήσιανης, Ν., Τσιάρας ηµήτρης, 2014. Σχεδιασµός εναλλακτικών διαδροµών. Παραδοτέο 4 του Έργου: «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος 2014. Φορέας ιαχείρισης έλτα Νέστου Βιστωνίδας Ισµαρίδας. Αυτοτελής έκδοση, σελ. 185

Παραδοτέο 4 Σχεδιασµός εναλλακτικών διαδροµών Περιεχόµενα Εισαγωγή... 3 Αφετηρίες... 4 Μέσα... 5 ιαδροµές... 5 Αξιολόγηση... 6 Μορφή παραδοτέου... 9 Α. ιαδροµές µε αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης Νέστου (Κεραµωτή)...10 Γενικά...10 Α. 1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης Νέστου (Κεραµωτή) 11 Α. 2. Ποδηλατικές διαδροµές µε αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης Νέστου (Κεραµωτή)...18 Α. 3. Πεζοπορικές διαδροµές µε αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης Νέστου (Κεραµωτή)...23 Α. 4. Πλωτές διαδροµές µε αφετηρία την Κεραµωτή...27 Β. ιαδροµές µε αφετηρία την Χρυσούπολη...30 Γενικά...30 Β. 1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία την Χρυσούπολη...31 Β. 2. Ποδηλατικές διαδροµές µε αφετηρία τη Χρυσούπολη...39 Β. 3. Πεζοπορικές διαδροµές µε αφετηρία τη Χρυσούπολη...41 Γ. ιαδροµές µε αφετηρία τους Τοξότες...43 Γενικά...43 Γ. 1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία τους Τοξότες...44 Γ. 2. Ποδηλατικές διαδροµές µε αφετηρία τους Τοξότες...51 Γ. 3. Πεζοπορικές διαδροµές µε αφετηρία τους Τοξότες...52 Γ. 4. Σιδηροδροµικές διαδροµές µε αφετηρία τους Τοξότες...54. ιαδροµές µε αφετηρία την Καβάλα...56 Γενικά...56. 1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία την Καβάλα...57 Ε. ιαδροµές µε αφετηρία τα Άβδηρα...63 Γενικά...63 Ε.1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία τα Άβδηρα...64 Ε.2. Ποδηλατικές διαδροµές µε αφετηρία τα Άβδηρα...71

Ε.3. Πεζοπορικές διαδροµές µε αφετηρία τα Άβδηρα...77 Στ. ιαδροµές µε αφετηρία το Πόρτο Λάγος...79 Γενικά...79 Στ.1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία το Πόρτο Λάγος...80 Στ.2. Ποδηλατικές διαδροµές µε αφετηρία το Πόρτο Λάγος...94 Στ.3. Πεζοπορικές διαδροµές µε αφετηρία το Πόρτο Λάγος... 104 Στ.4. Πλωτές διαδροµές µε αφετηρία το Πόρτο Λάγος... 109 Ζ. ιαδροµές µε αφετηρία την Ξάνθη... 116 Γενικά... 116 Ζ.1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία την Ξάνθη... 117 Ζ.2. Πδηλατικές διαδροµές µε αφετηρία την Ξάνθη... 132 Η. ιαδροµές µε αφετηρία την Κοµοτηνή... 137 Γενικά... 137 H.1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία την Κοµοτηνή... 138 Η.2. Ποδηλατικές διαδροµές µε αφετηρία την Κοµοτηνή... 148 Θ. ιαδροµές µε αφετηρία το Φανάρι... 152 Γενικά... 152 Θ.1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία το Φανάρι... 153 Θ.2. Ποδηλατικές διαδροµές µε αφετηρία το Φανάρι... 161 Ι. ιαδροµές µε αφετηρία την Ξυλαγανή... 165 Γενικά... 165 Ι.1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία την Ξυλαγανή... 166 Κ. ιαδροµές µε αφετηρία τη Μαρώνεια... 169 Γενικά... 169 Κ.1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία τη Μαρώνεια... 170 Λ. ιασχίσεις του ΕΠΑΜΑΘ... 173

Σύνοψη Το παρόν κείµενο µαζί το επισυναπτόµενο αρχείο excel και το χαρτογραφικό αρχείο kmz αποτελούν τµήµατα του παραδοτέου υπ. αρ. 4 του έργου «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης», µε τίτλο «Σχεδιασµός εναλλακτικών διαδροµών». Οι προτεινόµενες διαδροµές ξεκινούν από 11 διαφορετικές αφετηρίες (Κεραµωτή, Χρυσούπολη, Τοξότες, Καβάλα, Άβδηρα, Πόρτο Λάγος, Ξάνθη, Κοµοτηνή, Φανάρι, Ξυλαγανή, Μαρώνεια), οι οποίες επιλέχθηκαν µε κτιτήρια προσβασιµότητας, γεωγραφικά, επισκεψιµότητας κα. Χρησιµοποιούνται όλα τα διαθέσιµα µέσα (αυτοκίνητο, ποδήλατο, πεζοπορία, πλωτά µέσα και σιδηρόδροµος). Οι διαδροµές επιλέχθηκαν επίσης µε βάση τις υφιστάµενες υποδοµές και τα σηµεία ενδιαφέροντος που βρίσκονται εντός του ΕΠΑΜΑΘ. Τελικά, σχεδιάστηκαν και περιγράφονται στο παρόν παραδοτέο 61 συνολικά εναλλακτικές διαδροµές εντός του ΕΠΑΜΑΘ. Προτείνεται ακόµα µία αξιολογική διαβάθµιση του ενδιαφέροντος κάθε διαδροµής, ώστε ανάλογα µε τις ανάγκες αξιοποίησης και δηµοσιοποίησης των προτάσεων, να επιλέγονται κάθε φορά οι κατάλληλες προτεινόµενες διαδροµές. 1

2

Εισαγωγή Το παρόν κείµενο µαζί το επισυναπτόµενο αρχείο excel και το χαρτογραφικό αρχείο kmz αποτελούν τµήµατα του παραδοτέου υπ. αρ. 4 του έργου «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Σύµφωνα µε την Τεχνική Προσφορά, «Θα προσδιοριστούν και θα χαρτογραφηθούν σε χάρτη κατάλληλης κλίµακας (βλ. παράγραφο 15) προτάσεις χερσαίων και υδάτινων περιηγητικών διαδροµών κατά προτεραιότητα µε αφετηρίες τα δύο (2) Κέντρα πληροφόρησης που διαθέτει ο Φορέας ιαχείρισης αλλά δευτερεύοντος και µε αφετηρίες άλλα κεντρικά σηµεία, όπως µεγάλες πόλεις και άλλες µεγάλες κεντρικές τουριστικές υποδοµές (πχ. σταθµοί τρένων, σιδηροδροµικοί σταθµοί, σταθµοί υπεραστικών λεωφορείων, έξοδοι Εγνατίας Οδού, αεροδρόµια, µουσεία κλπ). Στα γεωχωρικά δεδοµένα των προτεινόµενων διαδροµών θα αναφέρονται υποχρεωτικά, το µήκος, η µέση χρονική απόσταση ανά όχηµα, η κατηγορία τουρισµού και το είδος των επισκεπτών στο οποίο απευθύνεται. Οι διαδροµές θα προσδιοριστούν µε γνώµονα να εξασφαλίζουν τη µη παρενόχληση της άγριας ζωής και γενικότερα την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειµένων. Ο σχεδιασµός θα αξιοποιεί απαραιτήτως όλες τις υφιστάµενες υποδοµές τουριστικής ανάπτυξης. Επίσης, θα προσδιοριστούν και θα χαρτογραφηθούν οι θέσεις τοποθέτησης των απαραίτητων σηµατοδοτήσεων (θεµατικών πληροφοριακών και κατεύθυνσης), που αφορούν τις ανωτέρω προτεινόµενες διαδροµές αλλά και των σηµείων, ενδιαφέροντος, που θα προσδιοριστούν στο σηµείο 2 και έργων τουριστικής υποδοµής που θα προταθούν στο σηµείο 3». Με βάση τις παραπάνω προδιαγραφές σχεδιάστηκαν και περιγράφονται στο παρόν παραδοτέο 61 συνολικά εναλλακτικές διαδροµές εντός του ΕΠΑΜΑΘ, από 11 διαφορετικές αφετηρίες και µε 5 διαφορετικά µέσα, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα: Αφετηρία Οδικές Ποδηλατ ικές Πεζοπο ρικές Πλωτές Σιδηροδ ροµικές Σύνολο Κεραµωτή 2 2 2 1 7 Χρυσούπολη 3 2 2 7 Τοξότες 3 1 1 1 6 Καβάλα 2 2 Άβδηρα 2 2 1 5 Πόρτο Λάγος 3 3 2 3 11 Ξάνθη 6 3 9 Κοµοτηνή 4 2 6 Φανάρι 2 2 4 Ξυλαγανή 1 1 Μαρώνεια 1 1 ιασχίσεις 2 2 Σύνολο 31 17 8 4 1 61 3

Αφετηρίες Οι 11 αφετηρίες επιλέχθηκαν µε τέτοιο τρόπο ώστε: α) να περιλαµβάνουν τους βασικούς κόµβους επισκεπτών του ΕΠΑΜΑΘ, β) να καλύπτουν γεωγραφικά όλη την περιοχή του Πάρκου και να διανέµονται µε σχετικά οµοιόµορφο τρόπο στους τρεις νοµούς, γ) να διαθέτουν επαρκείς τρόπους πρόσβασης, δ) να διαθέτουν οι ίδιες επισκεψιµότητα, ώστε να µπορούν να λειτουργήσουν ως τόποι προσέλκυσης νέων επισκεπτών στο ΕΠΑΜΑΘ και ε) να προσφέρονται ως αφετηρίες για τις προτεινόµενες διαδροµές. Έτσι, περιλαµβάνουν: τα 2 Κέντρα Πληροφόρησης του ΕΠΑΜΑΘ (Κεραµωτή, Πόρτο Λάγος) τις 3 πρωτεύουσες των νοµών της περιοχής (Καβάλα, Ξάνθη, Κοµοτηνή) 6 σηµαντικές πόλεις και κωµοπόλεις της ευρύτερης περιοχής του ΕΠΑΜΑΘ που λειτουργούν ως κόµβοι επισκεπτών (Χρυσούπολη, Τοξότες, Άβδηρα, Φανάρι, Ξυλαγανή, Μαρώνεια). 3 από αυτούς βρίσκονται στο Νοµό Καβάλας (Κεραµωτή, Χρυσούπολη, Καβάλα), 4 στο Ν. Ξάνθης (Άβδηρα, Πόρτο Λάγος, Τοξότες, Ξάνθη) και 4 στο Ν. Ροδόπης (Κοµοτηνή, Φανάρι, Ξυλαγανή, Μαρώνεια). 1. Οι επιλεγµένες αφετηρίες για τις διαδροµές εντός του ΕΠΑΜΑΘ. 4

Μέσα Όπως ζητείται και από τις παραπάνω προδιαγραφές, προτείνονται εναλλακτικές διαδροµές µε όλα τα δυνατά µέσα και συγκεκριµένα οδικές (31 διαδροµές), ποδηλατικές (17 διαδροµές), πεζοπορικές (7 διαδροµές), πλωτές (4 διαδροµές) και σιδηροδροµικές (1 διαδροµή). Οι περισσότερες προτεινόµενες διαδροµές είναι οδικές, καθώς εξυπηρετούνται από το σχετικά πυκνό οδικό δίκτυο που αναπτύσσεται εντός του ΕΠΑΜΑΘ, ενώ αυτό το µέσο επιλέγει σήµερα η πλειοψηφία των επισκεπτών. Προτείνονται όµως και αρκετές ποδηλατικές διαδροµές, καθώς το ποδήλατο αποτελεί ένα µέσο πολύ πιο φιλικό στο περιβάλλον που προκαλεί µικρότερη όχληση στην άγρια ζωή και προσφέρει µεγαλύτερες δυνατότητες επίσκεψης σε βάθος στην περιοχή. Η περιοχή άλλωστε προσφέρεται για ποδήλατο, χάρη στο πυκνό δίκτυο χωµατόδροµων, τις περιορισµένες µέχρι τώρα σχετικές υποδοµές (ποδηλατόδροµος Καρατζά) και κυρίως τον πεδινό χαρακτήρα της. Ήδη φαίνεται πως αρκετοί επισκέπτες χρησιµοποιούν το ποδήλατο για να περιηγηθούν στην περιοχή. Έτσι, σύµφωνα µε την όλη µελέτη, προτείνεται γενικά ο Φορέας να επενδύσει στην ανάπτυξη του ποδηλατικού τουρισµού, παρέχοντας σχετικά µέσα και υπηρεσίες και αναπτύσσοντας τις σχετικές υποδοµές. Προτείνονται επίσης πεζοπορικές διαδροµές, µε αφετηρία κυρίως τα δύο Κέντρα Πληροφόρησης. Η πεζοπορία αποτελεί µία σηµαντική εναλλακτική επιλογή, κυρίως για τους επισκέπτες που δεν έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν µε ποδήλατο ή αυτοκίνητο. Ακόµα, προτείνεται µία σιδηροδροµική διάσχιση (εκτός του ΕΠΑΜΑΘ), καθώς η συγκεκριµένη διαδροµή αποτελεί εξαιρετικό προορισµό, όπως και 4 πλωτές διαδροµές. Ο υδάτινος χαρακτήρας του ΕΠΑΜΑΘ, µε το εκτενές παραλιακό µέτωπο και τους µεγάλους υγροτόπους καθιστά τις πλωτές διαδροµές σηµαντικό δυνητικό τουριστικό προϊόν. Αν και σε άλλους υγροτοπικούς προορισµούς (πχ Πρέσπες, Κερκίνη) έχουν αναπτυχθεί σχετικές δραστηριότητες, στο ΕΠΑΜΑΘ δεν υπάρχει σταθερά διαθέσιµη τέτοια δυνατότητα για τους επισκέπτες. ιαδροµές Σύµφωνα πάντα µε τις προδιαγραφές του ζητούµενου παραδοτέου, οι προτεινόµενες 61 διαδροµές επιλέχθηκαν µε βάση τις παραπάνω αφετηρίες, τα εναλλακτικά µέσα, τις υφιστάµενες υποδοµές (βλ. παραδοτέο 3)και τα σηµεία ενδιαφέροντος που βρίσκονται εντός του ΕΠΑΜΑΘ (βλ. παραδοτέο 2). Καλύπτουν έτσι όλη τη γεωγραφική έκταση του Πάρκου και τη συντριπτική πλειοψηφία των σηµείων ενδιαφέροντος. Ο σχεδιασµός τους έγινε έτσι ώστε να περιλαµβάνουν µία κεντρική διαδροµή, µε όλες τις κατάλληλες παρακάµψεις ώστε να παρέχουν πρόσβαση στα σηµεία ενδιαφέροντος. 5

2. Όλες οι προτεινόµενες διαδροµές. ιακρίνονται οι ζώνες του ΕΠΑΜΑΘ και οι αφετηρίες. Αξιολόγηση Εξαιτίας του µεγάλου πλήθους των προτεινόµενων διαδροµών, επιλέχθηκε να γίνει µία αξιολόγηση του ενδιαφέροντος κάθε διαδροµής, ώστε ανάλογα µε τις ανάγκες αξιοποίησης και δηµοσιοποίησης των προτάσεων, να επιλέγονται κάθε φορά οι κατάλληλες προτεινόµενες διαδροµές. Τα κριτήρια που λαµβάνονται υπόψη για αυτή την αξιολόγηση είναι: το πλήθος των σηµείων ενδιαφέροντος που καλύπτονται από κάθε διαδροµή, το πλήθος των µοναδικών σηµείων ενδιαφέροντος που καλύπτονται από κάθε διαδροµή, το µήκος της διαδροµής, σε σχέση µε τοπλήθος των σηµείων ενδιαφέροντος, η γενική ποιότητα της όλης διαδροµής, ανάµεσα στα σηµεία ενδιαφέροντος, η καταλληλότητα των δρόµων, ανάλογα και µε το προτεινόµενο µέσο (για παράδειγµα, οι ασφάλτινοι δρόµοι θεωρούνται λιγότερο κατάλληλοι για πεζοπορία, οι δρόµοι µεγάλης κυκλοφορίας οχηµάτων για την ποδηλασία, οι δύσβατοι χωµατόδροµοι για οδικές διαδροµές κοκ), η δυνατότητα και η ποιότητα των διαθέσιµων στάσεων, η ύπαρξη υποδοµών, τη σηµασία του σηµείου αφετηρίας. Σηµειώνεται ωστόσο ότι δεν επιλέχθηκε κάποια αυστηρή ποσοτική µέθοδο αξιολόγησης που να ποσοτικοποιεί τα παραπάνω κριτήρια, καθώς κάτι τέτοιο δεν αντιστοιχεί στις ανάγκες της παρούσας µελέτης. Κάθε σχετική και παρόµοια αξιολόγηση, ποσοτική ή ποιοτική, ενέχει σηµαντικό βαθµό υποκειµενικότητας. 6

Η αξιολόγηση αυτή γίνεται σε µία κλίµακα 5 βαθµών. Με αυτό τον τρόπο, µπορεί να επιλεχθεί διαφορετικός αριθµός προτεινόµενων διαδροµών (για παράδειγµα µε βαθµό ενδιαφέροντος άνω του 3 ή του 4), είτε συνολικά, είτε ανά αφετηρία. Η αξιολόγηση των διαδροµών ανά µέσω και ανά αφετηρία φαίνονται συνοπτικά στους παρακάτω πίνακες: Μέσο 1 2 3 4 5 Σύνολο Οδικές 3 7 5 9 7 31 Ποδηλατικές 1 2 5 7 2 17 Πεζοπορικές 0 3 3 1 1 8 Πλωτές 0 1 1 1 1 4 Σιδηροδροµικές 0 0 0 0 1 1 Σύνολο 4 13 14 18 12 61 Αφετηρία Μέσο 1 2 3 4 5 Σύνολο Κεραµωτή Σύνολο 0 2 1 3 1 7 Οδικές 1 1 2 Ποδηλατικές 1 1 2 Πεζοπορικές 1 1 2 Πλωτές 1 1 Σιδηροδροµικές 0 Χρυσούπολη Σύνολο 0 1 2 2 2 7 Οδικές 1 1 1 3 Ποδηλατικές 1 1 2 Πεζοπορικές 1 1 2 Πλωτές 0 Σιδηροδροµικές 0 Τοξότες Σύνολο 0 0 1 1 4 6 Οδικές 1 1 1 3 Ποδηλατικές 1 1 Πεζοπορικές 1 1 Πλωτέ ς 0 Σιδηροδροµικές 1 1 Καβάλα Σύνολο 0 0 0 1 1 2 7

Οδικές 1 1 2 Ποδηλατικές 0 Πεζοπορικές 0 Πλωτές 0 Σιδηροδροµικές 0 Άβδηρα Σύνολο 0 2 1 2 0 5 Οδικές 1 1 2 Ποδηλατικές 1 1 2 Πεζοπορικές 1 1 Πλωτές 0 Σιδηροδροµικές 0 Πόρτο Λάγος Σύνολο 0 3 3 3 2 11 Οδικές 2 1 3 Ποδηλατικές 1 1 1 3 Πεζοπορικές 1 1 2 Πλωτές 1 1 1 3 Σιδηροδροµικές 0 Ξάνθη Σύνολο 3 2 2 2 0 9 Οδικές 2 2 1 1 6 Ποδηλατικές 1 1 1 3 Πεζοπορικές 0 Πλωτές 0 Σιδηροδροµικές 0 Κοµοτηνή Σύνολο 1 2 1 2 0 6 Οδικές 1 2 1 4 Ποδηλατικές 1 1 2 Πεζοπορικές 0 Πλωτές 0 Σιδηροδροµικές 0 Φανάρι Σύνολο 0 0 2 1 1 4 Οδικές 1 1 2 Ποδηλατικές 1 1 2 Πεζοπορικές 0 Πλωτές 0 Σιδηροδροµικές 0 8

Ξυλαγανή Σύνολο 0 0 1 0 0 1 Οδικές 1 1 Ποδηλατικές 0 Πεζοπορικές 0 Πλωτές 0 Σιδηροδροµικές 0 Μαρώνεια Σύνολο 0 0 0 1 0 1 Οδικές 1 1 Ποδηλατικές 0 Πεζοπορικές 0 Πλωτές 0 Σιδηροδροµικές 0 ιασχίσεις 1 1 2 Σύνολο 4 13 13 18 12 61 Μορφή παραδοτέου Το παραδοτέο προϊόν περιλαµβάνει 3 διαφορετικά αρχεία: το παρόν κείµενο, λογιστικό φύλλο και χαρτογραφικό αρχείο shapefiles. Η περιγραφή των παραδοτέων στο παρόν κείµενο περιλαµβάνει τα εξής πεδία: Αφετηρία, Κατάληξη, Σταθµοί (σηµαντικές πόλεις και χωριά κατά µήκος της διαδροµής, που µπορούν να χρησιµοποιηθούν από τους επισκέπτες για στάση, διατροφή κοκ), Σύντοµη Περιγραφή, Κατηγορία τουρισµού, Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις και χωρίς, εκεί όπου προτείνονται), Κατάσταση δρόµων, Μέση διάρκεια (Υπολογισµένη µε τις αναµενόµενες στάσεις, ανάλογα µε το πλήθος των σηµείων ενδιαφέροντος), Προτεινόµενη εποχή, ενδιαφέροντος, Υφιστάµενες υποδοµές, Προτεινόµενες υποδοµές, Αξιολόγηση ενδιαφέροντος Στο τέλος κάθε διαδροµής ακολουθεί συνοπτική παρουσίαση ανά τµήµα, µε επιπλέον πληροφορίες (µήκος τµήµατος, είδος δρόµου, ζώνη ΕΠΑΜΑΘ, ενδιαφέροντος). Αντίστοιχες πληροφορίες δίνονται αναλυτικά και στο λογιστικό φύλλο Excel, ενώ οι διαδροµές αποτυπώνονται πλήρως στο επισυναπτόµενο χαρτογραφικό αρχείο shapefiles. Στο ίδιο αρχείο, αποτυπώνονται και οι θέσεις των προτεινόµενων πινακίδων (πρόσβασης, κατεύθυνσης και ερµηνείας περιβάλλοντος). 9

Α. ιαδροµές µε αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης Νέστου (Κεραµωτή) Γενικά Η πόλη της Κεραµωτής βρίσκεται στο Νοµό Καβάλας, 40 χιλιόµετρα ανατολικά της πρωτεύουσας, στο δυτικό σκέλος του έλτα του Νέστου και απέναντι από το νησί της Θάσου. Η ίδια η πόλη αποτελεί σηµαντικό τουριστικό προορισµό, καθώς διαθέτει τις κατάλληλες υποδοµές φιλοξενίας, σηµαντικά σηµεία τουριστικού ενδιαφέροντος (παραλία «Αµµόγλωσσα, λιµνοθάλασσα Κεραµωτής, αποικία ερωδιών), ενώ βρίσκεται πολύ κοντά σε άλλα σηµεία ενδιαφέροντος του ΕΠΑΜΑΘ (λιµνοθάλασσες δυτικού δέλτα Νέστου, εκβολές Νέστου). Εδώ εδράζεται επίσης το ένα από τα δύο Κέντρα Πληροφόρησης που διατηρεί ο Φορέας ιαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, το Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου. Το Κέντρο προσφέρει ενηµέρωση για την περιοχή, µέσα από εκθεµατικές επιφάνειες, έντυπο υλικό, ταινίες, ξεναγήσεις κα (Στοιχεία επικοινωνίας: ιεύθυνση: 64011 ΚΕΡΑΜΩΤΗ ΚΑΒΑΛΑΣ, τηλ:2591051831, φαξ: 2591051884, email: infonestos@fdnestosvistonis.gr). Στην Κεραµωτή βρίσκεται ακόµα το σηµαντικότερο και µεγαλύτερο λιµάνι εντός της περιοχής του ΕΠΑΜΑΘ. Το λιµάνι αποτελεί το πλησιέστερο σηµείο στην Θάσο και από εδώ διακινείται ο κυριότερος όγκος επιβατών και εµπορευµάτων από και προς το νησί. Χρησιµοποιείται επίσης από σηµαντικό αλιευτικό στόλο. Το λιµάνι διαθέτει βάθη έως και 7,5 µ. και το 2009 µέσω αυτού διακινήθηκαν περίπου 1,4 εκατ. επιβάτες. Την ευθύνη για τη διαχείρισή του την έχει ο Οργανισµός Λιµένος Καβάλας ΑΕ. (Επικοινωνία: Λιµενικός Σταθµός Κεραµωτής, Τηλ. 2591051204, ιεύθυνση: Κεραµωτή Καβάλας, Τ.Κ. 64011, Οργανισµός Λιµένα Καβάλα, τηλ. 2510223691223282225192, Fax 2510220125, ιεύθυνση: Αβέρωφ 1, Τ.Κ. 65 403, Καβάλα. Email info@portkavala.gr). Η Κεραµωτή συνδέεται µε την πόλη της Καβάλας µέσω υπεραστικών γραµµών λεωφορείου (7 φορές την ηµέρα). Εξαιτίας των παραπάνω χαρακτηριστικών και της θέσης της αποτελεί σηµαντικό κόµβο επισκεψιµότητας εντός του ΕΠΑΜΑΘ. Παρακάτω προτείνονται 7 διαδροµές µε αφετηρία την Κοµοτηνή: Μέσο 1 2 3 4 5 Σύνολο Οδικές 1 1 2 Ποδηλατικές 1 1 2 Πεζοπορικές 1 1 2 Πλωτές 1 1 Σιδηροδροµικές 0 Σύνολο 0 2 1 3 1 7 10

Α. 1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης Νέστου (Κεραµωτή) 1. Λιµνοθάλασσες υτικού έλτα Νέστου 3. Η προτεινόµενη οδική διαδροµή στις Λιµνοθάλασσες υτικού έλτα. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου (Κεραµωτή) Ακόντισµα (Ν. Καρβάλη) Αγίασµα, Ποντολίβαδο Σύντοµη περιγραφή: Εκτενής οδική διαδροµή στο δυτικό σκέλος του έλτα του Νέστου, που ξεκινά από το Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου στην Κεραµωτή, για να καταλήξει στο Λαογραφικό Χωριό «Ακόντισµα» δίπλα στην Ν. Καρβάλη, στο δυτικό άκρο του Εθνικού Πάρκου. Στην Κεραµωτή ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να επισκεφθεί το Κέντρο Πληροφόρησης, την Παραλία Κεραµωτής και να παρατηρήσει από το λιµάνι την αποικία ερωδιών στο απέναντι αλσύλιο. Στη συνέχεια, κατευθύνεται από επαρχιακή οδό βόρεια και µε συνεχείς παρακάµψεις µπορεί να επισκεφθεί τις λιµνοθάλασσες του Ν. Καβάλας και τις αντίστοιχες παραλίες (Αγιάσµατος, Ερατεινού και Βάσοβας). Σε αυτές έχει την ευκαιρία να παρατηρήσει την ορνιθοπανίδα και το τοπίο και να κάνει θαλάσσια λουτρά. 11

Μετά τις λιµνοθάλασσες, εξέρχεται στην παλιά Ε.Ο. Καβάλας Ξάνθης, στο ύψος του Ποντολίβαδου. Από εκεί, µπορεί να κατευθυνθεί δυτικά, προς τη Ν. Καρβάλη και να επισκεφθεί το Λαογραφικό Χωριό Ακόντισµα. Εναλλακτικά, µπορεί να κατευθυνθεί ανατολικά προς τους Τοξότες και να επισκεφθεί τα παλιά πέτρινα χωριά βόρεια του δρόµου ( ιαλεκτό, Εκλεκτό, Αβραµυλιά, Λιθοχώρι, Παλιός Ξεριάς), ή να στρίψει προς Χρυσούπολη και να κατέβει το δυτικό ανάχωµα του ποταµού, επιστρέφοντας προς Κεραµωτή (βλ. επόµενη διαδροµή). Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, ιστορικός τουρισµός, θαλάσσιος τουρισµός Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): Μήκος (χωρίς παρακάµψεις): 50,3 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) 24,4 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους δρόµους ή βατούς χωµατόδροµους (αναλυτικά βλ. πίνακα). Μέση διάρκεια: 4 ώρες (µε στάσεις, χωρίς την επιστροφή) Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη (για οικοτουρισµό), καλοκαίρι (για θαλάσσιο τουρισµό) ενδιαφέροντος (φύση): Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα) Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής αποικία ερωδιών Λιµνοθάλασσα Αγιάσµατος Λιµνοθάλασσα Ερατεινού Λιµνοθάλασσα Βάσοβα ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Ακόντισµα Υφιστάµενες υποδοµές: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου, Υποδοµές παραλίας Κεραµωτής, Υποδοµές παραλίας Αγιάσµατος, Υποδοµές παραλίας Ερατεινού, Πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος Λιµνοθάλασσας Ερατεινού, Υποδοµές Λαογραφικού Χωριού "Ακόντισµα" Προτεινόµενες υποδοµές: InfoKiosk Κεραµωτής, Κιόσκι Βάσοβας, Σήµανση, Πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 2/5 12

Τµήµατα Κεραµωτή Αγίασµα Αγίασµα Λιµνοθάλασσ α Αγιάσµατος Αγίασµα ιασταύρωση ιασταύρωση Παραλία Ερατεινού Παραλία Ερατεινού Κανάλι Ερατεινού Παραλία Ερατεινού Βάσοβα ιασταύρωση Ποντολίβαδο Ποντολίβαδο Ακόντισµα (εναλλακτικά) Ποντολίβαδο Τοξότες (εναλλακτικά) Ποντολίβαδο Χρυσούπολη Μήκος 8308 7646 7237 1619 2787 912 3448 Είδος δρόµου Επαρχιακή Οδός Ασφαλτοστρ ωµένος αγροτικός Ασφαλτοστρ ωµένος αγροτικός Ασφαλτοστρ ωµένος αγροτικός χωµατόδρο µος χωµατόδρο µος Ασφαλτοστρ ωµένος αγροτικός Ζώνη Γ110 Α28 ενδιαφέροντος φύση Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου, Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής αποικία ερωδιών, Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα) Λιµνοθάλασσα Αγιάσµατος Β311 Α28 Α28 Λιµνοθάλασσα Ερατεινού Λιµνοθάλασσα Ερατεινού Α27 Λιµνοθάλασσα Βάσοβα Γ110 ενδιαφ. πολιτισµ ός 5434 Παλιά Ε.Ο. Γ110 Ακόντισµα 24700 Παλιά Ε.Ο. Α13 Φράγµα Τοξοτών 11520 Επαρχιακή Οδός Γ110 Παλιά Χωριά, Παράδεισ ος, Σιδηροδρ οµικός Σταθµός Τοξοτών Χρυσούπ ολη 13

2. υτική Όχθη Νέστου 4. Η προτεινόµενη οδική διαδροµή στη δυτική όχθη του Νέστου. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου (Κεραµωτή) Τοξότες Χρυσούπολη, Ν. Ξεριάς, Παράδεισος Σύντοµη περιγραφή: Οδική διαδροµή στο δυτικό δέλτα του Νέστου, µε αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου στην Κεραµωτή και κατάληξη στους Τοξότες, στο άνοιγµα του έλτα του ποταµού. Στο πρώτο µέρος της διαδροµής, ο επισκέπτης κατευθύνεται από την Κεραµωτή προς την κοίτη του ποταµού, µέσα από αγροτικό τοπίο υψηλής αξίας. Αφού συναντήσει το παραποτάµιο δάσος, έχει δυνατότητα παράκαµψης προς τις εκβολές του ποταµού στη θάλασσα. Στη συνέχεια ανεβαίνει το δυτικό ανάχωµα, ως το χώρο αναψυχής, από όπου κατευθύνεται προς τη Χρυσούπολη. Σε όλη αυτή τη διαδροµή έχει την ευκαιρία να συναντήσει πολλούς τύπους οικοτόπων, όπως το παραποτάµιο δάσος, και την κοίτη του ποταµού µε τις αµµώδεις όχθες της, να παρατηρήσει την πλούσια πανίδα (πουλιά, θηλαστικά, ερπετά) και πιθανά να κολυµπήσει στα νερά του Νέστου. Μετά τη Χρυσούπολη, µπορεί να επισκεφθεί τις λίµνες γλυκού νερού, ένα σπάνιο οικότοπο, περιτριγυρισµένο από λόφους µε µικρά δρυοδάση. Από εκεί θα εξέλθει στην παλιά Ε.Ο. Καβάλας Ξάνθης στο ύψος του Ν. Ξεριά. Ακολουθώντας την τελευταία καταλήγει στους Τοξότες µέσω του Παραδείσου, ενώ µέσω των αντίστοιχων 14

παρακάµψεων µπορεί να επισκεφθεί το παραποτάµιο δάσος του Παραδείσου και τα παλιά πέτρινα χωριά βόρεια του δρόµου. Μία εναλλακτική διαδροµή είναι από Χρυσούπολη ή Ν. Ξεριά να κατευθυνθεί δυτικά, επί της παλιάς Ε.Ο. Καβάλας Ξάνθης ως το Ποντολίβαδο, από όπου µπορεί να επιστρέψει στην Κεραµωτή µέσω των λιµνοθαλασσών, κάνοντας δηλαδή αντίστροφα την προηγούµενη διαδροµή. Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, αγροτουρισµός Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): Μήκος (χωρίς παρακάµψεις): 66,9 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) 47,1 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους δρόµους, βατούς χωµατόδροµους και σε ορισµένα τµήµατα από χωµατόδροµους µέτριας βατότητας, ανάλογα και µε την εποχή (αναλυτικά βλ. πίνακα). Προτείνεται όχηµα 4x4, ειδικά για τις παρακάµψεις. Μέση διάρκεια: 6 ώρες (µε στάσεις, χωρίς την επιστροφή) Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, φθινόπωρο ενδιαφέροντος (φύση): Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής αποικία ερωδιών Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα) Αγροτικό Τοπίο (Μοναστηράκι) Τέρµα υτικού Αναχώµατος Εκβολές Νέστου δυτικά Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους υτικό ασόκτηµα Κάτω δυτική όχθη λιβάδι Μέσο δυτικό δέλτα υτικό έλτα Χώρος Αναψυχής Άνω δυτική όχθη λιβάδι Μικρές Λίµνες Χρυσούπολης Λίµνες Χρυσούπολης Αλατζά Γκιόλα Εκβολή καναλιού ΥΗΕ Χρυσούπολης Παραποτάµιο άσος Παραδείσου Φράγµα Τοξοτών ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Χρυσούπολη Παλιά χωριά Παράδεισος Σιδηροδροµικός Σταθµός Τοξοτών Υφιστάµενες υποδοµές: 15

Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου, Υποδοµές παραλίας Κεραµωτής, Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους Νέστου (µε σχετική σήµανση), κιόσκια, Χώρος αναψυχής δυτικού δέλτα (κιόσκια, αναψυκτήριο, µονοπάτια, πάγκοι), κατεστραµµένο παρατηρητήριο στο άνω άκρο του χώρου αναψυχής. Προτεινόµενες υποδοµές: InfoKiosk Κεραµωτής, Καλύπτρα στις εκβολές Νέστου δυτικά, κιόσκι στο ύψος του Χρυσοχωρίου, επισκευή παρατηρητηρίου στο άνω άκρο του χώρου αναψυχής, µονοπάτια στο Χώρο Αναψυχής πεζογέφυρες στο κανάλι ΥΗΕ Χρυσούπολης και στο κάτω άκρο του παραποτάµιου δάσους Παραδείσου, InfoKiosk Τοξοτών, Σήµανση, Πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 5/5 Τµήµατα Μήκος Είδος δρόµου Ζώνη Κεραµωτή Τέρµα δυτικού αναχώµατος Νέστου Τέρµα υτικού αναχώµατος Εκβολές Νέστου Τέρµα δυτικού αναχώµατος Νέστου υτικό ασόκτηµα υτικό δασόκτηµα Χώρος αναψυχής Μονοπάτι νότια του Χώρου Αναψυχής 11381 2785 6626 11009 Χωµατόδροµος βατός ανάλογα µε την εποχή Χωµατόδροµος βατός ανάλογα µε την εποχή Α13 Α13 Α13 Α13 ενδιαφέροντος φύση Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου, Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής αποικία ερωδιών, Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα), Αγροτικό Τοπίο (Μοναστηράκι), Τέρµα υτικού Αναχώµατος Εκβολές Νέστου δυτικά Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους, υτικό ασόκτηµα Κάτω δυτική όχθη λιβάδι, Μέσο δυτικό δέλτα, υτικό έλτα Χώρος Αναψυχής 2611 Μονοπάτι Α13 Μέσο δυτικό δέλτα ενδιαφ. πολιτισµός 16

ρόµος βόρεια του Χώρου Αναψυχής Χώρος αναψυχής Χρυσούπολη Χρυσούπολη Κανάλι Ξεριά Αλατζά Γκιόλα Μικρές λίµνες Εκβολή καναλιού ΥΗΕ Χρυσούπολης Κανάλι Ξεριά Ν. Ξεριάς Νέος Ξεριάς Παράδεισος (εναλλακτικά) Ν. Ξεριάς Παραποτάµιο δάσος Παράδεισος Παράδεισος Τοξότες 1121 2732 3603 904 540 1038 738 Χωµατόδροµος κακής βατότητας Α13 Άνω δυτική όχθη λιβάδι Β14 Χώρος αναψυχής Β14 Β14 Β14 Β14 Λίµνες Χρυσούπολης Αλατζά Γκιόλα Μικρές Λίµνες Χρυσούπολης Εκβολή καναλιού ΥΗΕ Χρυσούπολης Γ110 7550 Παλιά Ε.Ο. Β14 Παλιά χωριά 9353 Χωµατόδροµος µέτριας βατότητας Α13 Παραποτάµιο άσος Παραδείσου 3508 Παλιά Ε.Ο. Α13 Φράγµα Τοξοτών Χρυσούπολ η Παράδεισος Σιδηροδροµι κός Σταθµός Τοξοτών 17

Α. 2. Ποδηλατικές διαδροµές µε αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης Νέστου (Κεραµωτή) 3. Λιµνοθάλασσες υτικού έλτα Νέστου 5. Η προτεινόµενη ποδηλατική διαδροµή στις Λιµνοθάλασσες υτικού έλτα. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου (Κεραµωτή) Παραλία Ερατεινού Αγίασµα Σύντοµη περιγραφή: Ποδηλατική διαδροµή στο δυτικό σκέλος του έλτα του Νέστου, που ξεκινά από το Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου στην Κεραµωτή και καταλήγει στην παραλία Ερατεινού. Στην Κεραµωτή ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να επισκεφθεί το Κέντρο Πληροφόρησης, την Παραλία Κεραµωτής και να παρατηρήσει από το λιµάνι την αποικία ερωδιών στο απέναντι αλσύλιο. Στη συνέχεια, κατευθύνεται από επαρχιακή οδό βόρεια προς Αγίασµα, από όπου µπορεί να κάνει παράκαµψη προς την παραλία και τη λιµνοθάλασσα Αγιάσµατος και µετά στην παραλία Ερατεινού, από όπου µπορεί να επισκεφθεί τις λιµνοθάλασσες Ερατεινού και Βάσοβας. Στα παραπάνω σηµεία µπορεί να παρατηρήσει την ορνιθοπανίδα και το τοπίο και να κάνει θαλάσσια λουτρά. 18

Επιστροφή από τα ίδια ή έξοδος προς παλιά Ε.Ο. Καβάλας Ξάνθης (Ποντολίβαδο Ν. Καρβάλη). Προτείνεται να υπάρχει δυνατότητα παραλαβής των ποδηλάτων και επιστροφής των ποδηλατιστών προς Κεραµωτή. Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, θαλάσσιος τουρισµός Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): Μήκος (χωρίς παρακάµψεις): 43,1 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) 17,2 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους δρόµους ή βατούς χωµατόδροµους (αναλυτικά βλ. πίνακα) Μέση διάρκεια: 6 ώρες (µε στάσεις, χωρίς την επιστροφή) Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο ενδιαφέροντος (φύση): Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα) Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής αποικία ερωδιών Λιµνοθάλασσα Αγιάσµατος Λιµνοθάλασσα Ερατεινού Λιµνοθάλασσα Βάσοβα ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Υφιστάµενες υποδοµές: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου, Υποδοµές παραλίας Κεραµωτής, Υποδοµές παραλίας Αγιάσµατος, Υποδοµές παραλίας Ερατεινού, Πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος Λιµνοθάλασσας Ερατεινού, Υποδοµές Λαογραφικού Χωριού "Ακόντισµα" Προτεινόµενες υποδοµές: InfoKiosk Κεραµωτής, Κιόσκι Βάσοβας, ιαµόρφωση ποδηλατικής διαδροµής πάνω στην επαρχιακή οδό, Σήµανση, Πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 2/5 19

Τµήµατα Μήκος Είδος δρόµου Ζώνη Κεραµωτή Αγίασµα Αγίασµα Λιµνοθάλασσ α Αγιάσµατος Αγίασµα Παραλία Ερατεινού ιασταύρωση Παραλία Ερατεινού Παραλία Ερατεινού Κανάλι Ερατεινού Παραλία Ερατεινού Βάσοβα 8308 7646 8868 1619 2787 912 Επαρχιακή Οδός Ασφαλτοστρω µένος αγροτικός Ασφαλτοστρω µένος αγροτικός Ασφαλτοστρω µένος αγροτικός χωµατόδροµο ς χωµατόδροµο ς Γ110 Α28 ενδιαφέροντος φύση Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου, Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής αποικία ερωδιών, Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα) Λιµνοθάλασσα Αγιάσµατος ενδιαφ. πολιτισµός Β311 Α28 Α28 Α27 Λιµνοθάλασσα Ερατεινού Λιµνοθάλασσα Ερατεινού Λιµνοθάλασσα Βάσοβα 20

4. Εκβολές Νέστου δυτικά 6. Η προτεινόµενη ποδηλατική διαδροµή στις εκβολές του Νέστου. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Νέστου Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου (Κεραµωτή) Εκβολές Νέστου Μοναστηράκι, Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους Σύντοµη περιγραφή: Ποδηλατική διαδροµή στο δυτικό δέλτα του Νέστου, µε αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου στην Κεραµωτή και κατάληξη στις εκβολές του ποταµού. Ο επισκέπτης κατευθύνεται από την Κεραµωτή προς το Μοναστηράκι, περνώντας από τη λιµνοθάλασσα της Κεραµωτής. Από εκεί, µέσα από αγροτικό τοπίο υψηλής αξίας, φτάνει στο περιφραγµένο και προστατευόµενο τµήµα του παραποτάµιου δάσους, όπου βρίσκεται και το Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών (το οποίο ωστόσο δεν λειτουργεί). Στη συνέχεια κατεβαίνει προς το τέρµα του δυτικού αναχώµατος και από χωµατόδροµο φτάνει ως τη θάλασσα και τις εκβολές του ποταµού. Σε όλη αυτή τη διαδροµή επισκέπτεται µία ποικιλία οικοτόπων, όπως παραποτάµιο δάσος, πληµµυρισµένες εκτάσεις, έλη, καλαµιώνες κα, ενώ έχει την ευκαιρία να παρατηρήσει τα πουλιά και την υπόλοιπη πανίδα. Από τις εκβολές επιστροφή από τα ίδια ή από λίγο πιο σύντοµους αγροτικούς δρόµους της περιοχής του Μοναστηρακίου. Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, αγροτουρισµός Συνολικό µήκος: 15,3 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) 21

Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από βατούς χωµατόδροµους και χωµατόδροµους µέτριας βατότητας. Μέση διάρκεια: 3 ώρες Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, φθινόπωρο ενδιαφέροντος (φύση): Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής αποικία ερωδιών Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα) Αγροτικό Τοπίο (Μοναστηράκι) Τέρµα υτικού Αναχώµατος Εκβολές Νέστου δυτικά Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Υφιστάµενες υποδοµές: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου, Υποδοµές παραλίας Κεραµωτής, Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους Νέστου (µε σχετική σήµανση), κιόσκια. Προτεινόµενες υποδοµές: InfoKiosk Κεραµωτής, Καλύπτρα στις εκβολές Νέστου δυτικά, διαµόρφωση ποδηλατόδροµου από το Κέντρο Υποδοχής ως τις εκβολές µε καθαρισµό του δρόµου, Σήµανση, Πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 4/5 Τµήµατα Μήκος Είδος δρόµου Ζώνη Κεραµωτή Τέρµα δυτικού αναχώµατος Νέστου Τέρµα υτικού αναχώµατος Εκβολές Νέστου 12507 2785 Χωµατόδροµος βατός ανάλογα µε την εποχή Α13 Α13 ενδιαφέροντος φύση Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου, Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής αποικία ερωδιών, Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα), Αγροτικό Τοπίο (Μοναστηράκι), Τέρµα υτικού Αναχώµατος Εκβολές Νέστου δυτικά ενδιαφ. πολιτισµός 22

Α. 3. Πεζοπορικές διαδροµές µε αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης Νέστου (Κεραµωτή) 5. Μικρή διαδροµή παραποτάµιου δάσους Κεραµωτής 7. Η προτεινόµενη πεζοπορική διαδροµή στο παραποτάµιο δάσος της Κεραµωτής. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου (Κεραµωτή) Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου (Κεραµωτή) Σύντοµη περιγραφή: Μικρή κυκλική πεζοπορική διαδροµή, από και προς το Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου που διασχίζει το υπόλειµµα Παραποτάµιου άσους της Κεραµωτής. Σε µικρή απόσταση από το Κέντρο Πληροφόρησης, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί µία µεγάλη ποικιλία οικοτόπων, όπως παραποτάµιο δάσος (αποµεινάρι του Κοτζά Ορµάν), τµήµατα της λιµνοθάλασσας και έλη. ίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να παρατηρήσει έναν εξαιρετικά σπάνιο τύπο οικοτόπου µε µοναδικά χαρακτηριστικά (αδιαπέραστη δοµή, µεγάλη ποικιλία βλάστησης και ιδιαίτερα αναρριχητικών φυτών, µικροί εσωτερικοί υγρότοποι). Το συγκεκριµένο δάσος αποτελεί ένα από τα τελευταία µέρη όπου µπορεί κανείς να παρατηρήσει την ποδισκοφόρο βελανιδιά (Quercus robur subsp. penduculifora) ακριβώς δίπλα στη θάλασσα. Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός Συνολικό µήκος: 0,85 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) 23

Κατάσταση δρόµων δυσκολία: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από µονοπάτια, και χωµατόδροµους και δεν παρουσιάζει καµία δυσκολία. Μέση διάρκεια: 30 λεπτά Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, φθινόπωρο ενδιαφέροντος (φύση): Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου Παραποτάµιο άσος Λιµνοθάλασσας Κεραµωτής Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Υφιστάµενες υποδοµές: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου. Προτεινόµενες υποδοµές: InfoKiosk Κεραµωτής, Παρατηρητήριο Ανατολικής ακτής Κεραµωτής, Σήµανση, Πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος. Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 4/5 Τµήµατα Μήκος Είδος δρόµου Ζώνη ενδιαφέροντος φύση ενδιαφ. πολιτισµός Μικρή διαδροµή παραποτάµιου δάσους Κεραµωτής 837 Μονοπάτι Β38 Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου, Παραποτάµιο άσος Λιµνοθάλασσας Κεραµωτής, Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής 24

6. Μεγάλη διαδροµή παραποτάµιου δάσους Κεραµωτής 8. Η προτεινόµενη µεγάλη πεζοπορική διαδροµή στο παραποτάµιο δάσος Κεραµωτής. Με κόκκινη γραµµή η βασική διαδροµή και µε µπλε η πιθανή παράκαµψη. ιακρίνονται ακόµα τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου (Κεραµωτή) Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου (Κεραµωτή) Σύντοµη περιγραφή: Μεγάλη κυκλική πεζοπορική διαδροµή, από και προς το Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου που διασχίζει το υπόλειµµα Παραποτάµιου άσους της Κεραµωτής. Σε µικρή απόσταση από το Κέντρο, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί µία µεγάλη ποικιλία οικοτόπων, όπως παραποτάµιο δάσος (αποµεινάρι του Κοτζά Ορµάν), τµήµατα της λιµνοθάλασσας και έλη, αµµοθίνες, παραλία Κεραµωτής. ίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να παρατηρήσει έναν εξαιρετικά σπάνιο τύπο οικοτόπου µε µοναδικά χαρακτηριστικά (αδιαπέραστη δοµή, µεγάλη ποικιλία βλάστησης και ιδιαίτερα αναρριχητικών φυτών, µικροί εσωτερικοί υγρότοποι). Το συγκεκριµένο δάσος αποτελεί ένα από τα τελευταία µέρη όπου µπορεί κανείς να παρατηρήσει την ποδισκοφόρο βελανιδιά (Quercus robur subsp. penduculifora) ακριβώς δίπλα στη θάλασσα. Από το ανατολικό άκρο της διαδροµής, ο επισκέπτης µπορεί να συνεχίσει την περιήγησή του πάνω στην ανατολική ακτή της Κεραµωτής, σε ένα τοπίο κυριαρχούµενο από αµµοθίνες, αλοφυτική βλάστηση και µικρά έλη, όπου µπορεί να παρατηρήσει πολλά πουλιά (αρπακτικά, παρυδάτια κα). Η παράκαµψη αυτή µπορεί µάλιστα να φτάσει σε 2,5 χιλιόµετρα ως την παραλία Μοναστηρακίου και την εκεί λιµνοθάλασσα και να συνεχίσει µετά προς τις εκβολές του Νέστου. Σηµειώνεται ωστόσο ότι η διαδροµή αυτή θα ήταν 25

ιδιαίτερα δύσκολη, αφού διακόπτεται από µικρά κανάλια που ενώνουν τους παραλιακούς υγρότοπους µε τη θάλασσα. Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός Συνολικό µήκος: 2,2 χλµ Κατάσταση δρόµων δυσκολία: Η βασική προτεινόµενη διαδροµή περνά από µονοπάτια, και χωµατόδροµους και δεν παρουσιάζει καµία δυσκολία. Μέση διάρκεια: 1 ώρα και 20 λεπτά Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, φθινόπωρο ενδιαφέροντος (φύση): Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου Παραποτάµιο άσος Λιµνοθάλασσας Κεραµωτής Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής Ανατολική Ακτή Κεραµωτής Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Υφιστάµενες υποδοµές: Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου. Προτεινόµενες υποδοµές: InfoKiosk Κεραµωτής, Παρατηρητήριο Ανατολικής ακτής Κεραµωτής, Σήµανση, Πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος. Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 5/5 Τµήµατα Μήκος Είδος δρόµου Ζώνη ενδιαφέροντος φύση ενδιαφ. πολιτισµός Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου Παραλία Κεραµωτής 1859 Μονοπάτι Β38 Κέντρο Πληροφόρησης έλτα Νέστου, Παραποτάµιο άσος Λιµνοθάλασσας Κεραµωτής, Ανατολική Ακτή Κεραµωτής Παραλία Κεραµωτής Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής 1715 Μονοπάτι Β38 Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής 26

Α. 4. Πλωτές διαδροµές µε αφετηρία την Κεραµωτή 7. Θαλάσσια διαδροµή στα παράλια του ΕΠΑΜΑΘ 9. Η προτεινόµενη θαλάσσια διαδροµή στα παράλια του ΕΠΑΜΑΘ. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου. Αφετηρία: Κατάληξη: Κεντρική Σταθµοί: Λιµάνι Κεραµωτής Λιµάνι Ίµερου Σκάλα Αβδήρων, Πόρτο Λάγος, Φανάρι Σύντοµη περιγραφή: Πλωτή, θαλάσσια διαδροµή κατά µήκος των παράλιων του ΕΠΑΜΑΘ, µε αφετηρία την Κεραµωτή. Η διαδροµή ξεκινά από το δυτικό σκέλος του δέλτα, προσεγγίζοντας τις εκβολές του ποταµού. Εδώ, ανάλογα µε το χρησιµοποιούµενο πλωτό µέσο, υπάρχει η δυνατότητα εισόδου εντός της κοίτης. Στη συνέχεια περνά στο ανατολικό σκέλος, τα Άβδηρα και τις λιµνοθάλασσες δυτικά της Βιστωνίδας, προσφέροντας δυνατότητα για παρατήρηση πουλιών. Μετά το Πόρτο Λάγος συνεχίζει προς το Φανάρι, τις Θρακικές Λιµνοθάλασσες και καταλήγει στο λιµάνι του Ίµερου. 27

Η διαδροµή µπορεί να επεκταθεί προς τη Θάσο και τη Θασοπούλα δυτικά, ή προς τις θρακικές ακτές ανατολικά. Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη (για οικοτουρισµό), καλοκαίρι (για θαλάσσιο τουρισµό) Συνολικό µήκος: Μέση διάρκεια: 4 ώρες 86,5 χλµ Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο ενδιαφέροντος (φύση): Παραλία Κεραµωτής Ανατολική ακτή Κεραµωτής Παραλία Μοναστηρακίου Εκβολές Νέστου Παραλία ασοχωρίου Φωνή της Αµερικής Παραλία Ερασµίου Παραλία και λιµνοθάλασσα Μαγγανά Εκβολές Λασπία Παραλία Αβδήρων Παιδικές κατασκηνώσεις Παρεκκλήσι Αγ. Ιωάννου Παραλία Αγ. Ιωάννου Ακτή Λευκίππου Παραλία Μάνδρας Παραλία Μάνδρας Ανατολικό άκρο Είσοδος καναλιού Λαφρούδας Κανάλι Πόρτο Λάγους Αποικία ερωδιών Λιµνοθάλασσα Ξηρολίµνη Παραλία Αρωγής Παραλία Μέσης Ακτή Πτελέας Κανάλια Έλους Λιµνοθάλασσα Έλους Παραλία Ισµαρίδας Εκβολή Φιλιούρη Παραλία Ίµερου ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Υφιστάµενες υποδοµές: Προτεινόµενες υποδοµές: 28

Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 4/5 Τµήµατα Μήκος Είδος δρόµου Ζώνη ενδιαφέροντος φύση ενδιαφ. πολιτισµός Κεραµωτή Εκβολές Νέστου 14052 Θάλασσα Α52 Παραλία Κεραµωτής, Ανατολική ακτή Κεραµωτής, Παραλία Μοναστηρακίου, Εκβολές Νέστου Εκβολές Νέστου Σκάλα Αβδήρων 17983 Θάλασσα Α52 Παραλία ασοχωρίου Φωνή της Αµερικής, Παραλία Ερασµίου, Παραλία και λιµνοθάλασσα Μαγγανά, Εκβολές Λασπία, Παραλία Αβδήρων Σκάλα Αβδήρων Πόρτο Λάγος 21552 Θάλασσα Α51 Παιδικές κατασκηνώσεις, Παρεκκλήσι Αγ. Ιωάννου, Παραλία Αγ. Ιωάννου, Ακτή Λευκίππου, Παραλία Μάνδρας, Παραλία Μάνδρας Ανατολικό άκρο, Είσοδος καναλιού Λαφρούδας, Κανάλι Πόρτο Λάγους, Αποικία ερωδιών Πόρτο Λάγος Ίµερος 32901 Θάλασσα Α54 Λιµνοθάλασσα Ξηρολίµνη, Παραλία Αρωγής, Παραλία Μέσης, Ακτή Πτελέας, Κανάλια Έλους, Λιµνοθάλασσα Έλους, Παραλία Ισµαρίδας, Εκβολή Φιλιούρη, Παραλία Ίµερου 29

Β. ιαδροµές µε αφετηρία την Χρυσούπολη Γενικά Η Χρυσούπολη βρίσκεται στο Νοµό Καβάλας, 29 χιλιόµετρα ανατολικά της πρωτεύουσας, στο δυτικό σκέλος του έλτα του Νέστου. Η ίδια η πόλη έχει ενδιαφέρον για τον τουρισµό, αφού διαθέτει όλες τις αναγκαίες υποδοµές φιλοξενίας, αλλά και µερικά ενδιαφέροντα παλιά κτίρια στο κέντρο. Βρίσκεται επίσης πολύ κοντά σε άλλα σηµεία ενδιαφέροντος του ΕΠΑΜΑΘ (ανάχωµα δυτικού δέλτα Νέστου, λίµνες Χρυσούπολης). Η Χρυσούπολη συνδέεται µε την πόλη της Καβάλας µέσω υπεραστικών γραµµών λεωφορείου (7 φορές την ηµέρα), ενώ εδώ λειτουργεί και τοπικός υποσταθµός του ΚΤΕΛ Καβάλας. Εξαιτίας των παραπάνω χαρακτηριστικών και της θέσης της αποτελεί σηµαντικό κόµβο επισκεψιµότητας εντός του ΕΠΑΜΑΘ. Παρακάτω προτείνονται 7 διαδροµές µε αφετηρία την Χρυσούπολη: Μέσο 1 2 3 4 5 Σύνολο Οδικές 1 1 1 3 Ποδηλατικές 1 1 2 Πεζοπορικές 1 1 2 Πλωτές 0 Σιδηροδροµικές 0 Σύνολο 0 1 2 2 2 7 30

Β. 1. Οδικές διαδροµές µε αφετηρία την Χρυσούπολη 8. υτικό Ανάχωµα 10. Η προτεινόµενη οδική διαδροµή κατά µήκος του δυτικού αναχώµατος του Νέστου. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Χρυσούπολη Εκβολές Νέστου Κέντρο Υποδοµής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους Νέστου Σύντοµη περιγραφή: Κάθοδος του δυτικού αναχώµατος, µε αφετηρία τη Χρυσούπολη και κατάληξη στις εκβολές. Πρόκειται για µία από τις πιο διαδεδοµένες διαδροµές για τους επισκέπτες του Πάρκου, µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού διασχίζει µεγάλο µέρος του εναποµείναντος παραποτάµιου δάσους και προσφέρει συνεχείς προσβάσεις στην κοίτη. Ο επισκέπτης βγαίνει από την Χρυσούπολη προς τα ανατολικά (µέσα από τις Εργατικές Κατοικίες) και συναντά το ανάχωµα του ποταµού στο ύψος του χώρου αναψυχής («Καφέ Νέστος»). Εκεί, µπορεί να περπατήσει στα µονοπάτια που υπάρχουν προς τα πάνω και τα κάτω. Στη συνέχεια, κατεβαίνει το ανάχωµα µέσα από παραποτάµιο δάσος και λευκοκαλλιέργειες, ενώ έχει συχνά την ευκαιρία να φτάσει µέχρι την κοίτη. Η διαδροµή πάνω στο ανάχωµα διακόπτεται όταν φτάνει στο περιφραγµένο και προστατευόµενο κοµµάτι το δάσους ( υτικό ασόκτηµα). Ακολουθεί το δρόµο που 31

κυκλώνει το δασόκτηµα, περνώντας από το Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους έλτα Νέστου και καταλήγει στις εκβολές, µέσα από µία ποικιλία οικοτόπων (δάσος, έλη, καλαµιώνες κα). Επιστροφή από τα ίδια ή εναλλακτικά από Ν. Καρυά ή Κεραµωτή. Η ίδια διαδροµή (κάθοδος) προτείνεται να γίνεται και µε το ποδήλατο (βλ. παρακάτω). Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός Συνολικό µήκος: 25,3 χλµ Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από βατούς χωµατόδροµους και στο τελευταίο τµήµα της από χωµατόδροµο µέτριας βατότητας (ανάλογα µε την εποχή). Μέση διάρκεια: 3 ώρες Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο ενδιαφέροντος (φύση): Χώρος αναψυχής Άνω δυτική όχθη λιβάδι Μέσο δυτικό δέλτα Κάτω δυτική όχθη λιβάδι Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους Τέρµα δυτικού αναχώµατος Εκβολές Νέστου υτικά ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Χρυσούπολη Υφιστάµενες υποδοµές: Χώρος αναψυχής δυτικού δέλτα (κιόσκια, αναψυκτήριο, µονοπάτια, πάγκοι), κατεστραµµένο παρατηρητήριο στο άνω άκρο του χώρου αναψυχής, Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους Νέστου (µε σχετική σήµανση), κιόσκια. Προτεινόµενες υποδοµές: Επισκευή παρατηρητηρίου στο άνω άκρο του χώρου αναψυχής, µονοπάτια στο Χώρο Αναψυχής, κιόσκι στο ύψος του Χρυσοχωρίου, καλύπτρα στις εκβολές Νέστου δυτικά, σήµανση, πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος. Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 5/5 32

Τµήµατα Μήκος Είδος δρόµου Ζώνη Χρυσούπολη Χώρος αναψυχής Χώρος αναψυχής υτικό ασόκτηµα υτικό ασόκτηµα Τέρµα υτικού Αναχώµατος Τέλος υτικού Αναχώµατος Εκβολές 5034 11009 6457 2785 Χωµατόδρος µέτριας βατότητας (ανάλογα µε εποχή) ενδιαφέροντος φύση ενδιαφ. πολιτισµός Α13 Χώρος αναψυχής Χρυσούπολη Α13 Α13 Α13 Μέσο δυτικό δέλτα, κάτω δυτική όχθη λιβάδι Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου άσους, Τέρµα δυτικού αναχώµατος Εκβολές Νέστου υτικά 33

9. Λίµνες Χρυσούπολης Τοξότες 11. Η προτεινόµενη οδική διαδροµή στις λίµνες της Χρυσούπολης και την περιοχή του Παραδείσου. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Χρυσούπολη Τοξότες Ν. Ξεριάς, Παράδεισος Σύντοµη περιγραφή: Σύντοµη οδική διαδροµή στις λίµνες της Χρυσούπολης και την περιοχή του Παραδείσου, µε αφετηρία τη Χρυσούπολη και κατάληξη τους Τοξότες. Η διαδροµή ξεκινά βόρεια της Χρυσούπολης, όπου ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει την Αλατζά Γκιόλα («Γαλάζια λίµνη») και τις µικρότερες λίµνες γλυκού νερού που υπάρχουν στην περιοχή. Πρόκειται για σπάνιο τύπου οικότοπο, ιδιαίτερα όσο αφορά πεδινές, αγροτικές περιοχές, που φιλοξενεί σηµαντική πανίδα (κυρίως ορνιθοπανίδα), καθώς και ένα τοπίο εξαιρετικής οµορφιάς. Από τον ίδιο δρόµο, προτείνεται και µία παράκαµψη προς το σηµείο συνάντησης του καναλιού του ΜΥΗΕ Χρυσούπολης και της κοίτης του Νέστου. Στη συνέχεια φτάνει από βατό αγροτικό δρόµο στο χωριό Ν. Ξεριάς, που βρίσκεται πάνω στην παλιά Ε.Ο. Καβάλας Ξάνθης. Από εδώ, προτείνεται να κατευθυνθεί ανατολικά προς Παράδεισο και Τοξότες, για να εξέλθει λίγο παρακάτω προς το παραποτάµιο δάσος του Παραδείσου. Εναλλακτικά, µπορεί να µείνει πάνω στον κεντρικό δρόµο και να επισκεφθεί τα παλιά, πέτρινα χωριά που βρίσκονται στα βόρειά του ( ιαλεκτό, Εκλεκτό, Αβραµυλιά, Παλιός Ξεριάς. Λιθοχώρι, αµασκηνιά). Η διαδροµή καταλήγει στους Τοξότες, από όπου ο επισκέπτης µπορεί να συνεχίσει την περιήγησή του στο Πάρκο. 34

Μέρος της διαδροµής προτείνεται να γίνεται και µε το ποδήλατο (βλ. παρακάτω). Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): Μήκος (χωρίς παρακάµψεις): 22,2 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) 17,2 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από βατούς χωµατόδροµους και ασφαλτοστρωµένους δρόµους. Μέση διάρκεια: 2 ώρες Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο ενδιαφέροντος (φύση): Εκβολή καναλιού ΥΗΕ Χρυσούπολης Μικρές Λίµνες Χρυσούπολης Λίµνες Χρυσούπολης Αλατζά Γκιόλα Παραποτάµιο άσος Παραδείσου Φράγµα Τοξοτών ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Χρυσούπολη Παλιά χωριά Παράδεισος Σιδηροδροµικός Σταθµός Τοξοτών Υφιστάµενες υποδοµές: Κατεστραµµένες πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος, σηµανση στην περιοχή των Τοξοτών Προτεινόµενες υποδοµές: Πεζογέφυρα στο κάτω άκρο του παραποτάµιου δάσους του Παραδείσου, infokiosk στους Τοξότες, σήµανση, πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος. Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 4/5 35

Τµήµατα Μήκος Είδος δρόµου Ζώνη Χρυσούπολη Ν. Ξεριάς Εκβολή καναλιού ΥΗΕ Χρυσούπολης Αλατζά Γκιόλα Μικρές λίµνες Ν. Ξεριάς Παραποτάµιο δάσος Παράδεισος (εναλλακτικά: παλιά Ε.Ο.)Νέος Ξεριάς Παράδεισος Παράδεισος Τοξότες 4334 1038 904 540 9353 Χωµατόδροµος κακής βατότητας Χωµατόδροµος µέτριας βατότητας ενδιαφέροντος φύση ενδιαφ. πολιτισµός Β14 Χρυσούπολη Β14 Β14 Β14 Α13 Εκβολή καναλιού ΥΗΕ Χρυσούπολης Λίµνες Χρυσούπολης Αλατζά Γκιόλα Μικρές Λίµνες Χρυσούπολης Παραποτάµιο άσος Παραδείσου 7550 Παλιά Ε.Ο. Β14 Παλιά χωριά 3508 Παλιά Ε.Ο. Α13 Φράγµα Τοξοτών Παράδεισος, Σιδηροδροµι κός Σταθµός Τοξοτών 36

10. Αγ. Κοσµάς Λεκάνη 12. Οι προτεινόµενες ορεινές διαδροµές στα όρη Λεκάνης, βορειοδυτικά του ΕΠΑΜΑΘ. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος κι οι πιθανοί προορισµοί. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Χρυσούπολη Σταυρούπολη Αγ. Κοσµάς, Λεκάνη Σύντοµη περιγραφή: Οδική διαδροµή στα όρη της Λεκάνης, βορειοδυτικά του ΕΠΑΜΑΘ, µε αφετηρία τη Χρυσούπολη και κατάληξη στη Σταυρούπολη. Η διαδροµή ξεκινά από τη Χρυσούπολη και κατευθύνεται βόρεια. Μετά το χωριό Ζαρκαδιά, ο επισκέπτης µπορεί να στρίψει ανατολικά, για να επισκεφθεί το παλιό χωριό του Αγ. Κοσµά, το χώρο αναψυχής και το παρατηρητήριο στην παρακείµενη κορυφή. Το παρατηρητήριο προσφέρει εκτενή θέα σε όλο το έλτα του Νέστου και τις γειτονικές περιοχές, καθώς και στα Στενά του Νέστου. Αποτελεί επίσης ένα καλό σηµείο για παρατήρηση αρπακτικών. Η ίδια η περιοχή αποτελεί σηµαντικό οικότοπο, µε αραιό δάσος, κοπάδια κα. Στη συνέχεια, µπορεί να επιστρέψει στην προηγούµενη διασταύρωση (Μακρυχώρι) και να ακολουθήσει µία ενδιαφέρουσα ορεινή διαδροµή, ανάµεσα σε δάση βελανιδιάς και οξιάς προς το χωριό Λεκάνη. Από εκεί, µπορεί να συνεχίσει τον επαρχιακό δρόµο προς τη Σταυρούπολη, ή να ακολουθήσει δασικό δρόµο προς το Παρανέστι, φτάνοντας και µε τις δύο εκδοχές στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης. Όλες οι διαδροµές παρουσιάζουν ενδιαφέρον. 37

Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): Μήκος (χωρίς παρακάµψεις): 77 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) 50,9 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από επαρχιακές οδούς και βατούς χωµατόδροµους. Μέση διάρκεια: 3 ώρες Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο ενδιαφέροντος (φύση): Παρατηρητήριο Αγ. Κοσµά ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Χρυσούπολη Υφιστάµενες υποδοµές: Παρατηρητήριο Αγ. Κοσµά (µε σήµανση, πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος), Χώρος αναψυχής Αγ. Κοσµά Προτεινόµενες υποδοµές: ( εν προτείνονται υποδοµές, γιατί είναι εκτός του ΕΠΑΜΘ) Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 3/5 Τµήµατα Μήκος Είδος δρόµου Ζώνη Χρυσούπολη Ζαρκαδιά Μακρυχώρι Μακρυχώρι Παρατηρητήριο Αγ. Κοσµά Μακρυχώρι Λεκάνη Λεκάνη Σταυρούπολη (εναλλακτικά) Λεκάνη Παρανέστι 10140 13041 22274 18503 26876 Επαρχιακή Οδός Επαρχιακή Οδός Επαρχιακή Οδός ασικός δρόµος ενδιαφέροντος φύση ενδιαφ. πολιτισµός Γ110 Χρυσούπολη Παρατηρητήριο Αγ. Κοσµά 38

Β. 2. Ποδηλατικές διαδροµές µε αφετηρία τη Χρυσούπολη 11. υτικό Ανάχωµα Σηµ. Πρόκειται για τη διαδροµή που προτείνεται παραπάνω µε το ίδιο όνοµα ως οδική (βλ. παραπάνω διαδροµή 8). Εδώ προτείνεται ως ποδηλατική. Επιστροφή από τα ίδια ή από Κεραµωτή. Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από βατούς χωµατόδροµους και στο τελευταίο τµήµα της από χωµατόδροµο µέτριας βατότητας (ανάλογα µε την εποχή). Μέση διάρκεια: 4 ώρες Θα βοηθούσε η δυνατότητα επιστροφής των ποδηλάτων και των ποδηλατιστών µε όχηµα από το τέλος της διαδροµής. Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 5/5 12. Λίµνες Χρυσούπολης 13. Η προτεινόµενη ποδηλατική διαδροµή στις λίµνες της Χρυσούπολης. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του ΕΠΑΜΑΘ. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Χρυσούπολη Ν. Ξεριάς Σύντοµη περιγραφή: Ποδηλατική διαδροµή στις λίµνες της Χρυσούπολης και την περιοχή του Παραδείσου, µε αφετηρία τη Χρυσούπολη και κατάληξη το Ν. Ξεριά. 39

Η διαδροµή ξεκινά βόρεια της Χρυσούπολης, όπου ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει την Αλατζά Γκιόλα («Γαλάζια λίµνη») και τις µικρότερες λίµνες γλυκού νερού που υπάρχουν στην περιοχή. Πρόκειται για σπάνιο τύπου οικοτόπου, ιδιαίτερα σε πεδινές, αγροτικές περιοχές που φιλοξενεί σηµαντική πανίδα (κυρίως ορνιθοπανίδα), καθώς και ένα τοπίο εξαιρετικής οµορφιάς. Από τον ίδιο δρόµο, µπορεί να γίνει και µία παράκαµψη προς το σηµείο συνάντησης του καναλιού του ΜΥΗΕ Χρυσούπολης και της κοίτης του Νέστου. Στη συνέχεια φτάνει από βατό αγροτικό δρόµο στο χωριό Ν. Ξεριάς, που βρίσκεται πάνω στην παλιά Ε.Ο. Καβάλας Ξάνθης. Επιστροφή από τα ίδια ή συνέχεια προς Παράδεισο και Τοξότες. Η διαδροµή θα µπορούσε να γίνει και µε αυτοκίνητο (αποτελεί µέρος ευρύτερης προτεινόµενης διαδροµής, βλ. παραπάνω). Θα µπορούσε επίσης να γίνει και ως πεζοπορική (βλ. παρακάτω). Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός. Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις): Μήκος (χωρίς παρακάµψεις): 9,3 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) 4,3 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα) Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από βατούς χωµατόδροµους. Μέση διάρκεια: 2 ώρες Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο ενδιαφέροντος (φύση): Μικρές Λίµνες Χρυσούπολης Λίµνες Χρυσούπολης Αλατζά Γκιόλα ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Χρυσούπολη Υφιστάµενες υποδοµές: Κατεστραµµένες πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος Προτεινόµενες υποδοµές: Σήµανση, πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος. Αξιολόγηση Ενδιαφέροντος: 4/5 Τµήµατα Μήκος Είδος δρόµου Ζώνη Χρυσούπολη Ν. Ξεριάς Αλατζά Γκιόλα Μικρές λίµνες Εκβολή καναλιού ΥΗΕ Χρυσούπολης 4334 904 540 1038 Χωµατόδροµος κακής βατότητας ενδιαφέροντος φύση ενδιαφ. πολιτισµός Β14 Χρυσούπολη Β14 Β14 Β14 Λίµνες Χρυσούπολης Αλατζά Γκιόλα Μικρές Λίµνες Χρυσούπολης Εκβολή καναλιού ΥΗΕ Χρυσούπολης 40

Β. 3. Πεζοπορικές διαδροµές µε αφετηρία τη Χρυσούπολη 13. Χώρος αναψυχής («Καφέ Νέστος») 14. Η προτεινόµενη πεζοπορική διαδροµή από τη Χρυσούπολη προς την κοίτη του Νέστου. ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου. Αφετηρία: Κατάληξη: Σταθµοί: Χρυσούπολη Χώρος Αναψυχής (Καφέ Νέστος) Σύντοµη περιγραφή: Πεζοπορία από την Χρυσούπολη προς την κοίτη του Νέστου. Ο επισκέπτης βγαίνει από την Χρυσούπολη προς τα ανατολικά (µέσα από τις Εργατικές Κατοικίες) και κατευθύνεται µέσα από χωράφια προς το χώρο αναψυχή («Καφέ Νέστος»), δίπλα στην κοίτη του Νέστου. Από εκεί, µπορεί να περπατήσει βόρεια προς λιβάδι και παλιό παρατηρητήριο και νότια, µέσα από παραποτάµιο δάσος και λιβάδια. Επιστροφή από τα ίδια. Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός Μήκος: Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις και επιστροφή): 8,8 χλµ 17,2 χλµ Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από µονοπάτια και χωµατόδροµους. Καµία δυσκολία. 41