ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 22.XII.2006 E(2006)7237 Θέμα: Κρατική ενίσχυση N 432/2006 - Κυπριακή Δημοκρατία Σχέδιο ενθάρρυνσης ηλεκτροπαραγωγής από βιομάζα και βιοαέριο από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων Κύριε Υπουργέ, 1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Με επιστολή της 30 ης Ιουνίου 2006 που καταχωρήθηκε την ίδια ημερομηνία, οι κυπριακές αρχές κοινοποίησαν ένα σχέδιο λειτουργικής ενίσχυσης με τίτλο «Σχέδιο ενθάρρυνσης ηλεκτροπαραγωγής από βιομάζα και βιοαέριο από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων». Η Επιτροπή, με επιστολές της 10ης Αυγούστου 2006 και 4ης Οκτωβρίου 2006, ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες. Οι κυπριακές αρχές υπέβαλαν τις αιτούμενες πληροφορίες με επιστολή της 7 ης Σεπτεμβρίου 2006, που καταχωρήθηκε από την Επιτροπή στις 8 Σεπτεμβρίου 2006, και της 31 ης Οκτωβρίου 2006 που καταχωρήθηκε την ίδια ημέρα. Με επιστολή της 29 ης Νοεμβρίου 2006 που καταχωρήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2006, οι κυπριακές αρχές έκαναν περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με τις πληροφορίες που είχαν υποβάλει προηγουμένως. Το κοινοποιηθέν μέτρο συζητήθηκε σε συνεδρίαση με τις κυπριακές αρχές η οποία έλαβε χώρα στις 20 Σεπτεμβρίου 2006. 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 2.1 Στόχοι, διάρθρωση, οργάνωση Ο πρωταρχικός στόχος του κοινοποιηθέντος σχεδίου λειτουργικής ενίσχυσης είναι η προστασία του περιβάλλοντος. Κύριο Γεώργιο ΙΑΚΩΒΟΥ Υπουργό Εξωτερικών Λεωφόρος Δημοσθένη Σεβέρη Chypre - 1447 Λευκωσία Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique / Europese Commissie, B-1049 Brussel België Τηλέφωνο: 00-32-(0)2-299.11.11.
Οι κυπριακές αρχές καθορίζουν τους βασικούς στόχους του κοινοποιηθέντος μέτρου ως εξής: - συμβολή στην υλοποίηση των εθνικών στόχων όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2010 - συμβολή στη μείωση των εκπομπών αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου σε εθνικό επίπεδο - προώθηση της διαχείρισης και της χρησιμοποίησης της βιομάζας αποβλήτων στις μεθόδους αειφορίας - συμβολή στην ανάσχεση και στην αντιστροφή της σημερινής τάσης εγκατάλειψης της υπαίθρου με την παροχή ευκαιριών απασχόλησης σε βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες. Όσον αφορά το είδος των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας που πρέπει να χρησιμοποιηθεί βάσει του κοινοποιηθέντος σχεδίου, οι κυπριακές αρχές αναφέρονται στον ορισμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως καθορίζονται στην οδηγία 2001/77/ΕΚ για την προαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας 1 (εφεξής «οδηγία 2001/77/ΕΚ»), δηλαδή βιομάζα και βιοαέριο εκλυόμενο από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων. Επιπλέον, οι κυπριακές αρχές επιβεβαίωσαν ότι η βιομάζα για την οποία προτείνεται ενίσχυση θα είναι σύμφωνη με τον ορισμό του άρθρου 2 στοιχείο β) της οδηγίας 2001/77/ΕΚ. Μπορεί επίσης να χορηγηθεί ενίσχυση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τη συνδυασμένη καύση βιομάζας 2 και συμβατικών καυσίμων, ενώ η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαποικοδομήσιμα μέρη αστικών/βιομηχανικών αποβλήτων (περιλαμβανομένων των καυσίμων που προέρχονται από απορρίμματα) σε εγκαταστάσεις αποτέφρωσης, δεν θα είναι επιλέξιμη για την λειτουργική ενίσχυση που χορηγείται στο πλαίσιο του κοινοποιηθέντος σχεδίου. Στην περίπτωση που οι ενισχυόμενες εγκαταστάσεις συμπαράγουν ηλεκτρισμό και θερμότητα/ψύξη, πρέπει να συμβιβάζονται με τον ορισμό της υψηλής αποδοτικότητας συμπαραγωγής όπως καθορίζεται στην οδηγία 2004/8/ΕΚ για την προώθηση της συμπαραγωγής 3 (εφεξής «οδηγία 2004/8/EΚ»). Όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τη βιομάζα, μπορεί να χορηγηθεί ενίσχυση στις ακόλουθες τεχνολογίες στο πλαίσιο του κοινοποιηθέντος σχεδίου: - αναερόβια ζύμωση - καύση - αεριοποίηση - πυρόλυση. 1 2 3 ΕΕ L 283 της 27.10. 2001, σ. 33. Σχετικά με αυτό οι κυπριακές αρχές αναφέρονται στη συνδυασμένη καύση απορριμμάτων κλαδέματος, αραιώματος, βιομηχανικών αποβλήτων και υπολειμμάτων κατεργασίας ξύλου, αποβλήτων βιολογικής προέλευσης, γεωργικών αποβλήτων, καλλιεργούμενων εκτάσεων, ιλύος καθαρισμού λυμάτων από την επεξεργασία λυμάτων. Οδηγία 2004/8/ΕΚ για την προώθηση της συμπαραγωγής ενέργειας βάσει της ζήτησης για χρήσιμη θερμότητα στην εσωτερική αγορά ενέργειας και για την τροποποίηση της οδηγίας 92/42/ΕΟΚ, ΕΕ L 52 της 21.2. 2004, σ. 50. 2
Οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα είναι σε θέση να χρησιμοποιούν την παραγόμενη ενέργεια για τις ίδιες ανάγκες τους και να πωλούν το ενδεχόμενο πλεόνασμα στην Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ). Για τη λήψη της λειτουργικής ενίσχυσης απαιτείται η υποβολή «πιστοποιητικών» που εκδίδονται από την αρμόδια αρχή και πιστοποιούν ότι η ηλεκτρική ενέργεια έχει παραχθεί από ανανεώσιμες πηγές. Οι κυπριακές αρχές επιβεβαίωσαν ότι τα εν λόγω πιστοποιητικά αποτελούν «εγγύηση προέλευσης» κατά την έννοια του άρθρου 5 της οδηγίας 2001/77/ΕΚ. Το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού ενεργεί ως χορηγούσα αρχή. 2.2 Νομική βάση, διάρκεια Η νομική βάση του κοινοποιηθέντος σχεδίου είναι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αριθ. 63.894 της 22ας Ιουνίου 2006. Το σχέδιο διαρκεί από την έγκρισή του από την Επιτροπή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2007. Οι συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης συνάπτονται με την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου για διάρκεια 15 ετών. Οι εν λόγω συμβάσεις θα μπορούν να ανανεώνονται μετά το πέρας των 15 ετών για άλλα 5 έτη, εάν το ζητήσει ο συμβαλλόμενος, με την ισχύουσα τότε διατίμηση (δηλαδή χωρίς επιδότηση λειτουργίας). 2.3 Δικαιούχοι Δικαιούχοι της λειτουργικής ενίσχυσης που χορηγείται στο πλαίσιο του κοινοποιηθέντος σχεδίου, είναι φυσικά πρόσωπα, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, φορείς του δημόσιου τομέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης που ασκούν οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα, εκτός των δραστηριοτήτων της παραγωγής, επεξεργασίας ή εμπορίας γεωργικών προϊόντων ή αλιείας. Επιπλέον, πρέπει οι δικαιούχοι να μην τελούν υπό πτώχευση. Είναι επιλέξιμες όλες οι επιχειρήσεις, δηλαδή ΜΜΕ καθώς και μεγάλες εταιρείες. Ο αναμενόμενος αριθμός δικαιούχων είναι μικρότερος των 10. 2.4 Μορφή της ενίσχυσης, προϋπολογισμός Η κρατική ενίσχυση χορηγείται υπό μορφή «τιμολογίου τροφοδότησης» (επιδότηση τιμής ανά kwh) που αποτελεί μέρος της συνολικής τιμής αγοράς ανά kwh για ηλεκτρισμό παραγόμενο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (βιομάζα, βιοαέριο από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων). Ο ετήσιος προϋπολογισμός του κοινοποιηθέντος σχεδίου είναι 350.000 λίρες Κύπρου (CYP)(0,61 εκατομμύρια ευρώ) 4. Αναμένεται να καταβληθεί στους δικαιούχους του κοινοποιηθέντος μέτρου το ποσό των 5,25 εκατομμυρίων λιρών (9,13 εκατομμύρια ευρώ) καθ όλη τη διάρκεια των συμβάσεων, δηλαδή 15 έτη. 4 Βάσει της τιμής συναλλάγματος (ΕΚΤ) 1 ΕΥΡΩ = 0,575 CYP με ισχύ 30 Ιουνίου 2006 (ημερομηνία της κοινοποίησης), η ίδια ισοτιμία εφαρμόζεται σε όλο το έγγραφο. 3
Η ΑΗΚ καταβάλλει την αρχική/βασική τιμή 0,037 CYP (0,064 ευρώ) ανά kwh, ενώ το ποσό της λειτουργικής ενίσχυσης (δηλαδή η διαφορά μεταξύ 0,037 CYP (0,064 ευρώ) ανά kwh και της τιμής αγοράς που καταβάλλεται στους παραγωγούς ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές) καταβάλλεται από ειδικό ταμείο που έχει δημιουργηθεί από το κράτος. Το ταμείο χρηματοδοτείται με την επιβολή τέλους στην κατανάλωση ηλεκτρισμού ύψους 0,0013 CYP (0,0023 ευρώ) ανά kwh. Αυτά τα τέλη επιβάλλονται επίσης από το κράτος. 2.5 Σώρευση Οι κυπριακές αρχές δηλώνουν ότι δεν θα γίνει σώρευση της λειτουργικής ενίσχυσης που χορηγείται στο πλαίσιο του κοινοποιηθέντος σχεδίου με τις ενισχύσεις που λαμβάνονται ενδεχομένως από άλλες τοπικές, περιφερειακές, εθνικές ή κοινοτικές πηγές 5. 2.6 Λειτουργική ενίσχυση Η λειτουργική ενίσχυση υπολογίζεται με βάση τη διαφορά μεταξύ του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της «αγοραίας τιμής» ηλεκτρισμού (επιπρόσθετο κόστος της παραγωγής). Η ενίσχυση μπορεί να χορηγηθεί μέχρι το 100% του επιπρόσθετου κόστους παραγωγής. Στο κόστος παραγωγής ανά kwh-e από ανανεώσιμες πηγές περιλαμβάνονται οι ακόλουθες κατηγορίες κόστους: παραγωγική ικανότητα μιας εγκατάστασης, ημέρες/ώρες λειτουργίας, κόστος κεφαλαίου ανά kwh, κόστος λειτουργίας και συντήρησης, μεταφορά βιομάζας (εφόσον ισχύει), απόδοση παραγωγής ηλεκτρισμού, κλπ. Οι κυπριακές αρχές εξήγησαν τη μέθοδο υπολογισμού του κόστους παραγωγής δίνοντας πολλά θεωρητικά παραδείγματα: για τη βιομάζα ανάλογα με την χρησιμοποιηθείσα τεχνολογία (αναερόβια ζύμωση, καύση, αεριοποίηση και πυρόλυση) και, στο πλαίσιο αυτών των κατηγοριών επενδύσεων, ανάλογα με την παραγωγική ικανότητα των ενισχυόμενων εγκαταστάσεων, και για το βιοαέριο από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων ανάλογα με την παραγωγική ικανότητα. Αγοραία τιμή Το επίπεδο της αρχικής τιμής αγοράς ηλεκτρισμού 6 που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Κύπρο υπολογίζεται 7 από την ΑΗΚ και αντιστοιχεί (ισοδυναμεί) με το εξοικονομούμενο κόστος από την παραγωγή και τη μεταφορά της ίδιας ποσότητας ηλεκτρισμού από ορυκτά καύσιμα. Το κόστος που συνδέεται με την παραγωγή ηλεκτρισμού από ορυκτά καύσιμα καθορίζεται από την ΑΗΚ 8 ως εξής: 5 6 7 8 Σύμφωνα με το προσχέδιο «Σχέδιο ενθάρρυνσης ηλεκτροπαραγωγής από βιομάζα», οι επενδυτές θα μπορούν να επιλέγουν είτε λειτουργική ενίσχυση μέσω του παρόντος σχεδίου, είτε επιχορήγηση επί του επιλέξιμου κόστους επένδυσης μέσω του Σχεδίου Χορηγιών για Εξοικονόμηση Ενέργειας και Προώθησης της χρήσης ΑΠΕ, όπου δίνεται ενίσχυση ύψους μέχρι 40% επί των επιλέξιμων δαπανών (Κρατική ενίσχυση αριθ. CY 12/2003). Η τιμή που καταβάλλει η ΑΗΚ στους παραγωγούς ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτή η τιμή δεν περιλαμβάνει κανένα στοιχείο ενίσχυσης, η ενίσχυση λειτουργίας (επιδότηση ανά kwh ηλεκτρισμού παραγόμενου από ανανεώσιμες πηγές) καταβάλλεται από ειδικό ταμείο. Λεπτομέρειες στο τμήμα 2.4 ανωτέρω. Με βάση τη μέθοδο/τα στοιχεία υπολογισμού που καθόρισε η ΡΑΕΚ. Επί του παρόντος, η μόνη επιχείρηση παροχής ηλεκτρισμού στην Κύπρο. Επιπλέον, η ΑΗΚ είναι σήμερα ο μοναδικός παραγωγός ηλεκτρισμού από μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. 4
Κόστος Εκατ. CYP CYP / kwh Παραγωγή 98,74 0,0316 Μεταφορά 5,91 0,0019 Σύνολο το 2001 περιλαμβ. κόστους ορυκτών καυσίμων 72,29 CYP/MT 104,65 0,0335 Συνολικό τρέχον κόστος περιλαμβ. κόστους ορυκτών καυσίμων 83,13 CYP / MT (αύξηση 15%) 115,49 0,037 (0,064 ευρώ) Το εν λόγω κόστος προκύπτει από πωλήσεις ηλεκτρισμού ύψους 3.124,8 GWh. Για να καθοριστεί η συνολική τιμή το 2006, υπολογίστηκε αύξηση 15% του κόστους του καυσίμου σε σύγκριση με το 2001. Προβλέπονται περαιτέρω αυξήσεις των τιμών καυσίμων λόγω της χρησιμοποίησης καλύτερης ποιότητας μαζούτ (αργού πετρελαίου) για περιβαλλοντικούς λόγους, της εγκατάστασης συστημάτων αποθείωσης στις νέες μονάδες και την ανατίμηση της τιμής των καυσίμων διεθνώς. Οι κυπριακές αρχές σημειώνουν ότι αν ληφθεί υπόψη το κόστος διανομής, παροχής, και το διοικητικό κόστος στον ανωτέρω υπολογισμό, τότε το συνολικό κόστος ανέρχεται σε 0,046 CYP ανά kwh (0,08 ευρώ). Σύμφωνα με τις κυπριακές αρχές, το προαναφερθέν εξοικονομούμενο κόστος για την παραγωγή ηλεκτρισμού από ορυκτά καύσιμα αντιστοιχεί στην «αγοραία τιμή» ηλεκτρισμού στην Κύπρο. Η εν λόγω τιμή (εξοικονομούμενο κόστος) επανεξετάζεται και πρέπει να εγκριθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ). Στην περίπτωση που αυξηθεί η προαναφερθείσα «αγοραία τιμή», η συνολική τιμή αγοράς ανά kwh ηλεκτρισμού που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (περιλαμβανομένου του βασικού στοιχείου σε επίπεδο αγοραίας τιμής και λειτουργικής ενίσχυσης) θα παραμείνει σταθερή στην προσυμφωνηθείσα τιμή για όλη τη διάρκεια της σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης. Αυτό σημαίνει ότι, σε μια τέτοια περίπτωση, μειώνεται το στοιχείο της λειτουργικής ενίσχυσης που περιλαμβάνεται στη συνολική τιμή. Στην εξαιρετική περίπτωση που μειωθεί η «αγοραία τιμή», το επίπεδο της λειτουργικής ενίσχυσης θα προσαρμοστεί, εφόσον χρειαστεί, για να αποφευχθεί η υπεραντιστάθμιση. Όριο απόσβεσης Οι κυπριακές αρχές επιβεβαιώνουν ότι η καθαρή παρούσα αξία 9 της λειτουργικής ενίσχυσης που χορηγείται για την παραγωγή ηλεκτρισμού από βιοαέριο από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, δεν θα υπερβαίνει την καθαρή παρούσα αξία του συνολικού κόστους των επενδύσεων. Οι κυπριακές αρχές στήριξαν αυτόν τον υπολογισμό με πολλά θεωρητικά παραδείγματα εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής με την αξιοποίηση βιοαερίου από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων διαφορετικής παραγωγικής ικανότητας. Όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρισμού από βιομάζα, οι κυπριακές αρχές έδωσαν επίσης πολλά θεωρητικά παραδείγματα τα οποία δείχνουν ότι η καθαρή παρούσα αξία των λειτουργικών ενισχύσεων δεν θα υπερβαίνει την καθαρή παρούσα αξία του συνολικού κόστους των επενδύσεων. Εν πάση περιπτώσει, οι κυπριακές αρχές δεν επιβεβαίωσαν επισήμως ότι θα διασφαλίζεται/απαιτείται πάντα η συμμόρφωση με αυτήν την προϋπόθεση, όσον αφορά τις 9 Για την Κύπρο χρησιμοποιήθηκε το επιτόκιο αναφοράς/προεξοφλητικό επιτόκιο 6,34% εφαρμοστέο στο ίδιο επίπεδο από 1 ης Δεκεμβρίου 2005. 5
υψηλότερες δαπάνες λειτουργίας που απαιτεί η βιομάζα (σημείο 60 του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος) 10. Εύλογη απόδοση κεφαλαίου Σύμφωνα με τις κυπριακές αρχές οι λειτουργικές ενισχύσεις υπολογίζονται στο επίπεδο στο οποίο διασφαλίζεται για τους πιθανούς παραγωγούς η απολύτως ελάχιστη απόδοση του επενδεδυμένου κεφαλαίου. Ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης (IRR) κυμαίνεται από 9,3% έως 12,3%, με βάση το μοναδιαίο επενδυτικό κόστος προς το χαμηλότερο εύρος διακύμανσης του μοναδιαίου κόστους. Οι διαφορές του εσωτερικού βαθμού απόδοσης (IRR) αφορούν τον πιθανό κίνδυνο των επενδύσεων, δηλ. όσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος τόσο υψηλότερος είναι ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης. Πριμοδότηση Θα εφαρμόζεται πριμοδότηση 0,01 CYP (EUR 0,017) / KWh στις περιπτώσεις εκείνες που η ηλεκτρική ενέργεια θα παράγεται από μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού θερμότητας ή/και ψύξης υψηλής απόδοσης, ή αν η μετατροπή της βιομάζας γίνεται με θερμοχημικές διεργασίες όπως αεριοποίηση, ξηρή ζύμωση (dry fermentation) και εάν το αέριο που θα χρησιμοποιηθεί για παραγωγή ηλεκτρισμού έχει υποστεί τέτοια επεξεργασία ώστε η ποιότητά του είναι αυτή του φυσικού αερίου ή εάν ο ηλεκτρισμός παράγεται από κυψέλες καυσίμου, αεριομηχανές, μηχανές ατμού, οργανικούς κύκλους Rankine, συστήματα πολλαπλού καυσίμου κύκλου Kalina ή μηχανές Stirling. Οι κυπριακές αρχές διευκρίνισαν ότι η χορήγηση πέρα από τη λειτουργική ενίσχυση, αφορά τις υψηλότερες δαπάνες επενδύσεων/λειτουργίας εγκαταστάσεων οι οποίες χρησιμοποιούν τις προαναφερθείσες τεχνολογίες. Επιπλέον, οι κυπριακές αρχές επιβεβαίωσαν ότι η πριμοδότηση καλύπτεται επίσης από το υπολογιζόμενο επιπρόσθετο κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επίπεδα λειτουργικών ενισχύσεων Στον ακόλουθο πίνακα συνοψίζονται οι θεωρητικοί υπολογισμοί που κοινοποίησαν οι κυπριακές αρχές και αναφέρονται τα επίπεδα των λειτουργικών ενισχύσεων σε σύγκριση με το κόστος παραγωγής και την τιμή αγοράς των διαφόρων κατηγοριών εγκαταστάσεων που μπορούν να λάβουν ενίσχυση στο πλαίσιο του κοινοποιηθέντος σχεδίου (σε σεντ CY). Σύμφωνα με τις κυπριακές αρχές οι διαφορές του κόστους παραγωγής οφείλονται σε διάφορες παραμέτρους όπως: τύπο βιομάζας (σε μορφή στερεού, υγρού ή αερίου), θερμαντική αξία και απόδοση της μετατροπής της ενέργειας, ώρες λειτουργίας, κεφαλαιουχικό κόστος. Όσον αφορά τα επίπεδα του κόστους παραγωγής, οι κυπριακές αρχές αναφέρονται επίσης στη μικρή κλίμακα των εγκαταστάσεων παραγωγής βιομάζας στην Κύπρο. Θεωρούν ότι μια παρόμοια κλίμακα θα αντανακλάται στις μονάδες που χρησιμοποιούν βιομάζα, όπου δεν υπάρχουν οικονομίες κλίμακας, και έχουν μάλλον υψηλό κόστος παραγωγής. 10 ΕΕ C 37 της 3.2. 2001, σ. 3. 6
Τεχνολογία Εύρος παραγωγικής ικανότητας Συνολικό κόστος παραγωγής/ kwh (σεντ CY/kWh) Συνολική τιμή αγοράς (σεντ CY/kWh) Συνολική τιμή αγοράς + πριμοδότηση (σεντ CY/kWh) Λειτουργικ ή ενίσχυση 11 (σεντ CY/kWh Έως 150KW 5,2-7,5 6,2 7,2 2,5 Αναερόβια ζύμωση Από 150KW έως 600KW Από 600KW έως 5MW 5,2-7,5 6,1 7,1 2,4 5,1-7,3 5,9 6,9 2,2 Από 5MW 4,7-6,8 5,55 6,55 1,85 Έως 150KW 6,3-7,8 6,2 7,2 2,5 Καύση Από 150KW έως 600KW Από 600KW έως 5MW 6,3-7,8 6,1 7,1 2,4 6,3-7,8 5,9 6,9 2,2 Από 5MW 6,3-7,8 5,55 6,55 1,85 Έως 150K 6,3-7,87 6,2 7,2 2,5 Αεριοποίηση Από 150KW έως 600KW 6,3-7,87 6,1 7,1 2,4 Από 600KW έως 5MW 6,3-7,87 5,9 6,9 2,2 Από 5MW 6,3-7,87 5,55 6,55 1,85 Έως 150KW 8,91-13,06 6,2 7,2 2,5 Πυρόλυση Αέριο χώρων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων Από 150KW έως 600KW 9,28-13,61 6,1 7,1 2,4 Από 600KW έως 5MW 8,7-12,75 5,9 6,9 2,2 Από 5MW 8,5-12,47 5,55 6,55 1,85 Έως 200KW Από 200KW έως 600 KW Από 600 KW Μέσος όρος 5,74 Μέσος όρος 5,75 Μέσος όρος 5,76 4,3 5,3 0,6 4,1 5,1 0,4 4,0 5,0 0,3 Συνδυασμένη καύση Στο πλαίσιο του κοινοποιηθέντος σχεδίου και σε περίπτωση συνδυασμένης καύσης βιομάζας με συμβατικές πηγές ενέργειας, ενισχύεται μόνο το κλάσμα ηλεκτρισμού που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (βιομάζα). Οι κυπριακές αρχές κοινοποίησαν μια μέθοδο υπολογισμού στηριζόμενη στη θερμική αξία των καυσίμων, η οποία πρέπει να εφαρμόζεται για τον καθορισμό του κλάσματος ηλεκτρισμού που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές σε υβριδικές εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν επίσης συμβατικές πηγές ενέργειας. Οι 11 Συνολική τιμή αγοράς μείον «αγοραία τιμή», δηλ. 3,7 σεντς CY (0,064 ευρώ). 7
κυπριακές αρχές διευκρίνισαν αυτήν τη μέθοδο υπολογισμού με θεωρητικό παράδειγμα συνδυασμένης καύσης απορριμμάτων καθαρού ξύλου με ασφαλτούχο άνθρακα. 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 3.1 Ύπαρξη στοιχείου ενίσχυσης κατά την έννοια τού άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ Σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ στο κοινοποιηθέν μέτρο η Επιτροπή θεωρεί τα εξής: Η λειτουργική ενίσχυση απαλλάσσει τους δικαιούχους από μέρος των λειτουργικών δαπανών οι οποίες θα επιβάρυναν κανονικά τους ιδίους. Συνεπώς, η χρηματοδοτική βοήθεια ενισχύει τη θέση των δικαιούχων σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους στην Κοινότητα και επομένως ενδέχεται να οδηγεί σε νόθευση του ανταγωνισμού. Οι εταιρείες στις οποίες ανήκουν οι εγκαταστάσεις που επωφελούνται από το μέτρο λειτουργικής ενίσχυσης, μπορούν να συμμετέχουν σε ενδοκοινοτικές εμπορικές συναλλαγές και ως εκ τούτου η ενίσχυση μπορεί να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών. Για να καταλήξει ότι το κοινοποιηθέν μέτρο αποτελεί κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ, η Επιτροπή πρέπει να καθορίσει εάν χρησιμοποιούνται κρατικοί πόροι. Σ αυτό το πλαίσιο και βάσει της νομολογίας του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων όσον αφορά την ύπαρξη κρατικών πόρων, όταν μεταφέρονται χρηματοδοτικά ποσά μέσω ενός ταμείου 12, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι που θα χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της λειτουργικής ενίσχυσης προέρχονται από ειδικό ταμείο, το οποίο εισπράττει τέλη για την κατανάλωση ηλεκτρισμού. Το εν λόγω ταμείο έχει συσταθεί από το κράτος και το τέλος επί της κατανάλωσης ηλεκτρισμού έχει επίσης επιβληθεί από το κράτος. Οι πληρωμές από το ταμείο ευνοούν, μέσω της λειτουργικής ενίσχυσης, ορισμένες επιχειρήσεις (παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές). Γι αυτούς τους λόγους, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα χρηματοδοτικά ποσά που μεταφέρονται μέσω του ταμείου είναι κρατικοί πόροι κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ και επομένως, όσον αφορά τις προαναφερόμενες παρατηρήσεις, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το κοινοποιηθέν μέτρο αποτελεί κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ εφόσον πληρούνται όλα τα κριτήρια του εν λόγω άρθρου. Το συμπέρασμα σχετικά με την ύπαρξη ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ, αφορά μόνον τους δικαιούχους που απαριθμούνται ανωτέρω στο σημείο 2.3, οι οποίοι μπορούν να θεωρηθούν επιχειρήσεις, δηλαδή οντότητες που ασκούν μια οικονομική δραστηριότητα. 12 C 173/73 Ιταλία κατά Επιτροπής, απόφαση της 2ας Ιουλίου 1974 C-78/76 Steinike κατά Γερμανίας, απόφαση της 22ας Μαρτίου 1977. 8
3.2 Νομιμότητα της ενίσχυσης Κοινοποιώντας το σχέδιο πριν από την εφαρμογή του, οι κυπριακές αρχές συμμορφώθηκαν με την υποχρέωσή τους που απορρέει από το άρθρο 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ. 3.3 Συμβατότητα της ενίσχυσης Η Επιτροπή εξέτασε τη συμβατότητα του σχεδίου σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης ΕΚ και βάσει του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το κοινοποιηθέν σχέδιο είναι συμβατό με το κοινοτικό πλαίσιο σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και επομένως συμβιβάζεται με την κοινή αγορά σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης ΕΚ για τους ακόλουθους λόγους: Γενικοί όροι για τη χορήγηση της λειτουργικής ενίσχυσης Η Επιτροπή σημειώνει ότι οι ενεργειακοί πόροι που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας (βιομάζα, αέριο από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων) στο πλαίσιο του κοινοποιηθέντος σχεδίου υπάγονται στον ορισμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως καθορίζεται στην οδηγία 2001/77/EΚ. Στην περίπτωση συνδυασμένης καύσης ενεργειακών πηγών (βιομάζας) με συμβατικά καύσιμα, η λειτουργική ενίσχυση θα χορηγείται μόνο όσον αφορά το κλάσμα του ηλεκτρισμού που παράγεται από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι κυπριακές αρχές κοινοποίησαν μέθοδο για τον υπολογισμό αυτού του κλάσματος και ένα θεωρητικό παράδειγμα για την εφαρμογή της. Η Επιτροπή σημειώνει, σχετικά με αυτό, ότι η παραγωγή ηλεκτρισμού από βιοαποικοδομήσιμα μέρη αστικών/βιομηχανικών αποβλήτων (περιλαμβανομένων των καυσίμων που προέρχονται από απορρίμματα) σε εγκαταστάσεις αποτέφρωσης δεν θα είναι επιλέξιμη για την λειτουργική ενίσχυση που χορηγείται στο πλαίσιο του κοινοποιηθέντος σχεδίου. Το ποσό της λειτουργικής ενίσχυσης καθορίζεται με βάση τη διαφορά μεταξύ του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της τιμής της εν λόγω ενέργειας στην αγορά (τιμής αναφοράς). Αυτή η προσέγγιση είναι σύμφωνη με το σημείο 56 του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τη σημερινή δομή μονοπωλιακής αγοράς στην Κύπρο και τις μεθόδους υπολογισμού των τιμών, η Επιτροπή θεωρεί ότι η τιμή αναφοράς που εφαρμόζουν οι κυπριακές αρχές (μια «αγοραία τιμή» ηλεκτρισμού βάσει του εξοικονομούμενου κόστους για την παραγωγή ηλεκτρισμού από ορυκτά καύσιμα, η οποία καθορίζεται και καταβάλλεται από την ΑΗΚ και αναθεωρείται και εγκρίνεται από την ΡΑΕΚ) αποτελεί κατάλληλο σημείο αναφοράς για τον καθορισμό των επιπέδων της λειτουργικής ενίσχυσης. Στην περίπτωση που αυξηθεί η προαναφερόμενη τιμή αναφοράς, η συνολική τιμή αγοράς/kwh της παραγωγής ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα παραμείνει σταθερή στα προσυμφωνηθέντα επίπεδα για όλη τη διάρκεια της σύμβασης της λειτουργικής ενίσχυσης. Αυτό σημαίνει ότι, σε μια τέτοια περίπτωση, μειώνεται το στοιχείο της λειτουργικής ενίσχυσης που περιλαμβάνεται στη συνολική τιμή. Στην εξαιρετική περίπτωση που μειωθεί η «αγοραία τιμή», το επίπεδο της λειτουργικής ενίσχυσης θα προσαρμοστεί, εφόσον χρειαστεί, για να αποφευχθεί η υπεραντιστάθμιση. Η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτός ο 9
μηχανισμός προσαρμογής παρέχει επαρκείς διασφαλίσεις ώστε να μην υπάρξει υπεραντιστάθμιση. Οι κυπριακές αρχές κοινοποίησαν τις μεθόδους υπολογισμού του κόστους παραγωγής και των επιπέδων της λειτουργικής ενίσχυσης, τις οποίες υποστήριξαν με πολλά λεπτομερή θεωρητικά παραδείγματα για διάφορες κατηγορίες επενδύσεων και, στο πλαίσιο αυτών των κατηγοριών, για εγκαταστάσεις διαφορετικού δυναμικού. Συμβατότητα με την εναλλακτική λύση 1 του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος 13 Η Επιτροπή σημειώνει ότι οι κυπριακές αρχές επιβεβαίωσαν ότι η παρούσα καθαρή αξία της λειτουργικής ενίσχυσης που χορηγείται στις εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού από βιοαέριο από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, δεν θα υπερβαίνει την καθαρή παρούσα αξία του συνολικού κόστους των επενδύσεων δίνοντας σχετικά παραδείγματα υπολογισμού. Επιπλέον, η Επιτροπή τονίζει ότι, όσον αφορά τη βιομάζα, οι κυπριακές αρχές αναφέρονται στις υψηλότερες δαπάνες λειτουργίας που απαιτεί η βιομάζα όπως ορίζεται στο σημείο 60 του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Βάσει των μεθόδων υπολογισμού που εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο του εν λόγω σχεδίου, οι κυπριακές αρχές ήταν σε θέση να αποδείξουν ότι, όταν δεν τηρείται ο περιορισμός της λειτουργικής ενίσχυσης από την καθαρή παρούσα αξία της επένδυσης, «οι συνολικές δαπάνες των επιχειρήσεων μετά την απόσβεση των εγκαταστάσεων, εξακολουθούν να είναι υψηλότερες από τις τιμές της ενέργειας στην αγορά». Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις των σημείων 59 (1) και 60 του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η ενίσχυση που χορηγούν οι κυπριακές αρχές περιλαμβάνει επίσης εύλογη απόδοση κεφαλαίου η οποία καλύπτει, σύμφωνα με τις κυπριακές αρχές, την απολύτως ελάχιστη απόδοση του επενδεδυμένου κεφαλαίου (ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης κυμαίνεται από 9,3% έως 12,3%, με βάση το μοναδιαίο επενδυτικό κόστος προς το χαμηλότερο εύρος διακύμανσης του μοναδιαίου κόστους) που είναι αναγκαία για την προσέλκυση πιθανών επενδυτών. Η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτή η προσέγγιση είναι σύμφωνη με το σημείο 59 (1) του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Όσον αφορά την απαίτηση του σημείου 59 (2) του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος να χορηγείται η επενδυτική ενίσχυση στην εν λόγω επιχείρηση για τη δημιουργία νέας εγκατάστασης, η Επιτροπή επισημαίνει ότι δεν είναι δυνατή η σώρευση της λειτουργικής ενίσχυσης που χορηγείται στο πλαίσιο του σχεδίου, με την επενδυτική ενίσχυση. Σχετικά με το σημείο 59 (3) του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, η Επιτροπή θεωρεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι οι κυπριακές αρχές κοινοποίησαν μεθόδους υπολογισμού του επιπέδου της ενίσχυσης, βάσει παραδειγμάτων για διάφορες κατηγορίες 13 Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία του σχεδίου λειτουργικών ενισχύσεων όπως κοινοποιήθηκε από τις κυπριακές αρχές, η Επιτροπή αξιολόγησε το κοινοποιηθέν μέτρο λειτουργικής ενίσχυσης σύμφωνα με τις διατάξεις της εναλλακτικής λύσης 1 (σημεία 58 έως 60 του κοινοτικού πλαισίου σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος). 10
επενδύσεων και, στο εσωτερικό αυτών των κατηγοριών, για εγκαταστάσεις διαφορετικού δυναμικού. 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ενίσχυση που χορηγήθηκε στο πλαίσιο του «Σχεδίου ενθάρρυνσης ηλεκτροπαραγωγής από βιομάζα και βιοαέριο από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων» συμβιβάζεται με την κοινή αγορά σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης ΕΚ και, επομένως, αποφάσισε να μη διατυπώσει αντιρρήσεις ως προς το κοινοποιηθέν μέτρο. Η Επιτροπή υπενθυμίζει στις κυπριακές αρχές ότι, σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ, τα σχέδια που αποβλέπουν να αναχρηματοδοτήσουν, να τροποποιήσουν ή να μεταβάλλουν το εν λόγω σχέδιο ενισχύσεων πρέπει να κοινοποιηθούν στην Επιτροπή δυνάμει των διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 794/2004 της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 [τώρα 88] της συνθήκης ΕΚ (ΕΕ L 140 της 30.4. 2004, σ. 1). Εάν η παρούσα επιστολή περιλαμβάνει απόρρητες πληροφορίες, οι οποίες δεν θα πρέπει να αποκαλυφθούν σε τρίτους, παρακαλείσθε να ενημερώσετε την Επιτροπή εντός δεκαπέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία παραλαβής της. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει σχετική αιτιολογημένη αίτηση εντός της οριζόμενης προθεσμίας, θα θεωρήσει ότι είστε σύμφωνοι με την κοινοποίηση σε τρίτους και με τη δημοσίευση ολόκληρου του κειμένου της επιστολής στην αυθεντική γλώσσα στην εξής ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/community_law/state_aids/index.htm Η αίτησή σας πρέπει να σταλεί με συστημένη επιστολή ή με φαξ στην ακόλουθη διεύθυνση: European Commission Directorate-General for Competition State Aid Greffe B-1049 Brussels Αριθ. φαξ: (+32-2)2961242 Μετά τιμής, Για την Επιτροπή Andris PIEBALGS Μέλος της Επιτροπής 11