H ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 2015 Αρ. Πρωτ.: 7402 Προς την Πρόεδρο και τα μέλη των Διαρκών Επιτροπών της Βουλής: 1) Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης 2) Παραγωγής και Εμπορίου Κοινοποίηση: Πρόεδρο της Βουλής Υπουργό Επικρατείας Κοινοβουλευτικούς Εκπροσώπους και Εισηγητές των Κομμάτων Κυρία Πρόεδρε, Σας αποστέλλουμε συμπληρωματικό υπόμνημα, όπως σας ενημερώσαμε χθες, καθώς δεν κατέστη δυνατή η ζητηθείσα χθες εμφάνισή μου στη Βουλή λόγω ανειλημμένων, και μη επιδεχομένων αναβολής, υποχρεώσεών μου στο ΕΣΡ. Η Αντιπρόεδρος του ΕΣΡ Λίνα (Ορσαλία) Αλεξίου 1/(1) Αμερικής 5 & Πανεπιστημίου, Τ.Κ. 105 64, Αθήνα, Τηλ: 210 3354582 Φαξ: 210 3319881
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Μ.Μ.Ε. 1. Ονομαστικοποίηση μετοχών Οι διατάξεις του αρ. 5 περί υποχρέωσης ονομαστικοποίησης των μετοχών υπό προϋποθέσεις μπορεί να μην αποδεικνύονται ικανές να οδηγήσουν στη διαφάνεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των επιχειρήσεων ΜΜΕ και θα πρέπει να αναζητείται σε κάθε περίπτωση ο πραγματικός δικαιούχος (beneficial owner) σύμφωνα με τις παρ. 6 και 7 του αρ. 3 της Οδηγίας 2005/60/Κ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με αποδεικτικά στοιχεία από την αρμόδια για κάθε Κράτος Αρχή. Ο πραγματικός δικαιούχος θα πρέπει να αναζητείται σε κάθε περίπτωση σε ημεδαπές ή αλλοδαπές εταιρείες ανεξάρτητα αν το δίκαιο της χώρας επιβάλει ή όχι την ονομαστικοποίηση των μετοχών τους στο σύνολό τους μέχρι φυσικού προσώπου. Σε κάθε δε περίπτωση, σύμφωνα και με πάγια νομολογία του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, για λόγους δημοσίου συμφέροντος είναι δυνατόν να τίθενται από τα κράτη μέλη περαιτέρω περιορισμοί σε συγκεκριμένο τομέα, όπως αυτό των μέσων ενημέρωσης, προκειμένου να διασφαλιστούν η διαφάνεια στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των μέσων ενημέρωσης και ο πλουραλισμός και η πολυμέρεια στην ενημέρωση. 2. Ελάχιστο καταβεβλημένο κεφάλαιο Στην παρ. 2 του αρ. 4, στην οποία προβλέπεται ότι τα ίδια κεφάλαια δεν μπορούν να υπολείπονται του ελάχιστου καταβεβλημένου κεφαλαίου ανά κατηγορία άδειας, είναι αυστηρότερη μεν του αρ. 47 του ν. 2190/1920 αλλά μπορεί να θεωρηθεί θεμιτή, γιατί ρυθμίζει ειδικότερη αγορά αλλά και για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Επίσης θα πρέπει να διευκρινιστεί αν στο ελάχιστο καταβλημένο μετοχικό κεφάλαιο του υποψηφίου όπως έχει οριστεί στο σχέδιο νόμου, περιλαμβάνεται ή όχι και το ποσό της προσφοράς για τη συμμετοχή στην διαγωνιστική διαδικασία. Στη περίπτωση την οποία στα ήδη οριζόμενα ποσά συμπεριλαμβάνεται και το ποσό δημοπράτησης τότε για τις νέες εταιρείες θα πρέπει η καταβολή του κεφαλαίου να έχει γίνει πριν την πληρωμή του τιμήματος και όχι σε 3 μήνες(παρ. 3) ώστε ο φορέας/υποψηφιος να έχει τα απαραίτητα ταμειακά διαθέσιμα. Παρόμοια πρόβλεψη θα πρέπει να γίνει και στην περίπτωση που το ποσό της προσφοράς για τη συμμετοχή στην διαγωνιστική διαδικασία δεν συμπεριλαμβάνεται στο καταβλημένο μετοχικό κεφάλαιο του υποψήφιου.
3. Ασυμβίβαστες δραστηριότητες Στην παρ. 2 του αρ. 6 ορθώς διατηρούνται και επαναδιατυπώνονται τα ασυμβίβαστα μεταξύ αδειούχου παρόχου περιεχομένου επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης και επιχειρήσεων α. διαφημιστικών και β. ερευνών ραδιοτηλεοπτικής αγοράς. Η προσκόμιση υπεύθυνων δηλώσεων σχετικά με τη συνδρομή ή μη των ως άνω ασυμβίβαστων δραστηριοτήτων δεν είναι δυνατόν να αρκεί, καθώς θα πρέπει να διασταυρώνεται από τα στοιχεία του Μητρώου Διαφάνειας του ΕΣΡ, το οποίο θα πρέπει να λειτουργήσει σε ηλεκτρονική μορφή, ώστε να απλουστευτούν και να επισπευστούν οι διαδικασίες ελέγχου τόσο για τα ως άνω ασυμβίβαστα όσο και για τις λοιπές προϋποθέσεις του σχεδίου νόμου. 4. Έλεγχος αλλοδαπών ημεδαπών εταιριών Η παρ. 3 του αρ. 6 του ως άνω σχεδίου νόμου θα πρέπει να τροποποιηθεί, ώστε στον έλεγχο για τη διαφάνεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των επιχειρήσεων ΜΜΕ να περιλαμβάνονται όχι μόνο οι επιχειρήσεις που λειτουργούν στην ημεδαπή, αλλά και οι επιχειρήσεις που λειτουργούν στην αλλοδαπή, καθώς διαφορετικά, αν η ως άνω διάταξη παραμείνει ως έχει, καθιερώνεται δυσμενής διάκριση όσων φυσικών ή νομικών προσώπων απέκτησαν εισόδημα στην ημεδαπή. Η ως άνω διάταξη του ν. 3592/2007 οδήγησε ουσιαστικά στην κατάργηση του ελέγχου των συνήθως νεοσυσταθεισών επιχειρήσεων εκτός ή κυρίως εντός ευρωπαϊκής ένωσης, οι οποίες, βέβαια, δεν είχαν εισόδημα στην ημεδαπή και προέβαιναν σε αγορά ραδιοτηλεοπτικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Θα πρέπει, επίσης, να προβλεφθεί η δυνατότητα ελέγχου των επιχειρήσεων ΜΜΕ μέσω σύνδεσης της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και του ΕΣΡ προς ολοκλήρωση των ελέγχων ταχύτερα με μεγαλύτερη ασφάλεια και αποφυγή της γραφειοκρατίας. Στο εδάφιο β της παρ. 3 του αρ. 6 του σχεδίου νόμου θα πρέπει να παραμείνει η υποχρέωση της αιτούσας αλλοδαπής εταιρίας να προσκομίσει κατάσταση μετόχων της που κατέχουν τουλάχιστον 1% του κεφαλαίου αυτής και στο τέλος αυτού θα πρέπει να προστεθεί η φράση «και σε κάθε περίπτωση να αναζητείται ο πραγματικός δικαιούχος κατά τα ανωτέρω». Σε αντίθεση με την παρ. 4 του αρ. 6, όπου ο υποψήφιος και οι μέτοχοι θα πρέπει να προσκομίσουν στοιχεία που να αποδεικνύουν τον τρόπο απόκτησης των οικονομικών μέσων, που διέθεσαν για τη συμμετοχή τους στον υποψήφιο, εφόσον αυτοί οι μέτοχοι κατέχουν ποσοστό που υπερβαίνει το 1% του μετοχικού κεφαλαίου ή των δικαιωμάτων ψήφου στη ΓΣ, στην ως άνω παρ. 3 του ίδιου άρθρου γίνεται αναφορά σε έλεγχο
μόνο των δέκα μεγαλύτερων μετόχων ή κατόχων δικαιωμάτων ψήφου του υποψηφίουκατά συνέπεια η ως άνω διάταξη της παρ. 3 θα πρέπει να τροποποιηθεί ευθυγραμμιζόμενη με την παρ. 4 του ως άνω άρθρου, ήτοι του ελέγχου των μετόχων σε ποσοστό άνω του 1%. Τονίζεται ότι το ποσοστό επί του κεφαλαίου όσων έχουν δικαίωμα μειοψηφίας ανέρχεται μεν στο 5% αλλά το θεσπιζόμενο όριο του 1% κατατείνει σε κάθε περίπτωση υπέρ της διαφάνειας. Σημειώνεται ότι η σχετική Ευρωπαϊκή Νομοθεσία αναφέρει ως ποσοστό ελέγχου το 5%. Τέλος, δεν έχει προβλεφθεί το είδος των έλεγχων που θα πραγματοποιούνται στη περίπτωση που οι μέτοχοι επικαλούνται εισοδήματα της αλλοδαπής. Σημειώνεται ότι έως σήμερα για νομικά πρόσωπα που εδρεύουν στην αλλοδαπή και είναι μέτοχοι φορέων ραδιοτηλεοπτικών σταθμών που επικαλούνται εισοδήματα αποκτηθέντα στην αλλοδαπή, το ΕΣΡ ζητά Βεβαίωση του ορκωτού ελεγκτή λογιστή, αναγνωρισμένου από το κράτος της έδρας τους, ο οποίος διενήργησε τον έλεγχο επί των οικονομικών καταστάσεων του μετόχου του φορέα, και στην οποία βεβαιούται ότι ο μέτοχος τους φορέα δεν απέκτησε εισόδημα στην Ελλάδα. (Ν. 3592/2007). Επισημαίνεται από τη μη υποχρέωση ελέγχου των εισοδημάτων που προέρχονται από την αλλοδαπή δεν εξασφαλίζεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης των συμμετεχόντων στην διαγωνιστική διαδικασία. 5. Έδρα των προς αδειοδότηση σταθμών Ο φορέας της άδειας θα πρέπει να ορίζεται ρητά ότι έχει την έδρα του στην Ελλάδα και ότι οι τιθέμενοι περιορισμοί περί μετοχικού κεφαλαίου, ελάχιστων ιδίων κεφαλαίων, εγγυητικών επιστολών, απασχολούμενου προσωπικού κλπ, αφορούν όλες τον φορέα της άδειας. 6. Απασχολούμενο προσωπικό Στην παρ. 2 του αρ. 9 ο προσδιορισμός του ελάχιστου αριθμού εργαζομένων ανά κατηγορία άδειας θα πρέπει να εξεταστεί σε συνάρτηση με τα ήδη κατατεθέντα στοιχεία στο Μητρώο Διαφάνειας του ΕΣΡ των τηλεοπτικών σταθμών εθνικής και περιφερειακής εμβέλειας προκειμένου να καταστεί σαφές, αν ο ως άνω αριθμός κινείται στα όρια της αγοράς, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί ως σήμερα, και αν αποτυπώνει την υφιστάμενη κατάσταση ή επιχειρεί να διαμορφώσει νέα, η οποία θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να λαμβάνει υπόψη της τη βιωσιμότητα των τηλεοπτικών επιχειρήσεων. Και στο ως άνω ζήτημα του προσωπικού και στα προαναφερόμενα ζητήματα θα πρέπει να προβλεφθεί η προσκόμιση αιτιολογημένης μελέτης
βιωσιμότητας των νέων υποψηφίων, οι οποίοι δεν εκπέμπουν ήδη τηλεοπτικό πρόγραμμα και για τους οποίους δεν γίνεται αναφορά στο σχέδιο νόμου 7. Ηλεκτρονική υποβολή στοιχείων Στο περ. ζ της παρ. 2 του άρθρου 11 που αφορά τα έγγραφα που υποβάλλουν οι υποψήφιοι, θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα του ΕΣΡ να ζητά πλέον της φυσικής και την ηλεκτρονική υποβολή στοιχείων και εγγράφων, για την ταχύτερη διεκπεραίωση της διαγωνιστικής διαδικασίας και τη διασταύρωση των υποβαλλόμενων στοιχείων. 8. Τήρηση συμβολαιογραφικού τύπου κατά τη μεταβίβαση τηλεοπτικών επιχειρήσεων Στην περ. α της παρ. 3 του άρθρου 14, που αναφέρεται στη δυνατότητα μεταβίβασης των τηλεοπτικών επιχειρήσεων, παραπέμποντας στη διάταξη της παρ. 13 του άρθρου 1 του Ν. 2328/1995, πέραν της ανάγκης επαναδιατύπωσης και απλούστευσης της ως άνω διάταξης, με διατήρηση πάντως του συμβολαιογραφικού τύπου στις μεταβιβάσεις για τη διασφάλιση των συμβαλλομένων, θα πρέπει να προβλεφθεί ότι οι συμβαλλόμενοι θα παρίστανται είτε αυτοπροσώπως είτε με πληρεξούσιο που θα έχει καταρτισθεί τριάντα το αργότερο ημέρες πριν από την υπογραφή του αγοραπωλητηρίου συμβολαίου, προκειμένου να αποκλείονται περιπτώσεις που απασχόλησαν επί μακρόν το ΕΣΡ μεταξύ «ιδιοκτητών» και παρενθέτων προσώπων. 9. Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Στην παρ. 9 του αρ. 14 και συγκεκριμένα στο πρώτο εδάφιο αυτής θα πρέπει να διαγραφεί η φράση «εφόσον ο κύκλος εργασιών της επιχείρησής τους υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου ευρώ», καθώς ετήσιες οικονομικές καταστάσεις όλων των αδειούχων παρόχου περιεχομένου θα πρέπει να συντάσσονται με βάση τα διεθνή λογιστικά πρότυπα 10. Λόγοι ανάκλησης της άδειας Στην παρ. 1 του αρ. 15 θα μπορούσαν να προβλεφθούν και άλλοι λόγοι ανάκλησης της άδειας των παρόχων περιεχομένου, όπως η παραβίαση των όρων για την ονομαστικοποίηση των μετοχών, του πόθεν έσχες αδειούχου και
μετόχων, η μη προσκόμιση στοιχείων για τον πραγματικό δικαιούχο ή άλλων παραβάσεων του υπάρχοντος σχεδίου νόμου, καθώς οι προβλεπόμενοι λόγοι ανάκλησης, που αφορούν μείωση ιδίων κεφαλαίων, μείωση προσωπικού και μη τήρηση προϋποθέσεων, που αφορούν το εκπεμπόμενο πρόγραμμα, μπορούν να θεωρηθούν ως αποσπασματικές. 11. Ανανέωση αδειών Θα πρέπει να προβλεφθεί η ανανέωση ή η επαναπροκήρυξη των αδειών μετά την πάροδο του χρόνου διάρκειας αυτών 12. Χρόνος προσαρμογής στις εφαρμοστέες διατάξεις Στο κείμενο των ακροτελεύτιων παραγράφων των αρ. 7, 8 και 9 που αφορά τη συμμόρφωση των προς αδειοδότηση σταθμών στις προβλεπόμενες από τα ως άνω άρθρα διατάξεις, η προθεσμία συμμόρφωσης θα μπορούσε προκειμένου να μη δημιουργείται σύγχυση να είναι κοινή σε όλες τις περιπτώσεις και να ανέρχεται στους έξι (6) μήνες. 13. Παροχή από υπηρεσιών τρίτων προς τις γνωμοδοτούσες Αρχές Στα ελεγκτικά θέματα και όπου προβλέπεται παροχή γνώμης θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα εκζήτησης της συνδρομής τρίτων φορέων ή εξειδικευμένων συμβούλων προς τις γνωμοδοτούσες αρχές. 14. Όροι χορηγούμενων αδειών Στην παράγραφο 3α να προστεθεί «το τίμημα της μεταβίβασης να καταβάλλεται μέσω τραπέζης». Όλες οι αδειοδοτημένες επιχειρήσεις να καταβάλλουν στο ΕΣΡ από 1% έως 5% τέλος χρήσης αδείας λειτουργίας. Θα πρέπει να προβλεφθεί η υποχρέωση ετήσιας υποβολής στο Ε.Σ.Ρ. των οριζόμενων υπό του νόμου στοιχείων στα σημεία αρ. 4, παρ. 4, αρ. 9, αρ. 10, παρ. 1-4. Τα εν λόγω στοιχεία θα πρέπει να υποβάλλονται υποχρεωτικά στο ΕΣΡ μέχρι την 31/1 εκάστου έτους. Επίσης να υπάρχει πρόβλεψη για τον περιοδικό (ετήσιο) έλεγχο της τήρησης των όρων της άδειας (προσθήκη στο άρθρο 14, «όροι χορηγούμενων αδειών», σε συνέχεια της παρ. 9).