Economics Weekly Alert Τουρισμός Άδειες οικοδομής Την περασμένη εβδομάδα δημοσιεύτηκαν σημαντικά στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον τουρισμό και τα ταξίδια των Κυπρίων στο εξωτερικό, τα έσοδα από τον τουρισμό, τα πωλητήρια έγγραφα, τις άδειες οικοδομής, το εξωτερικό εμπόριο και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Τουρισμός Με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Ταξιδιωτών οι αφίξεις τουριστών τον Σεπτέμβριο 2015 ανήλθαν σε 360.899 σε σύγκριση με 316.602 τον Σεπτέμβριο 2014, σημειώθηκε δηλαδή αύξηση 14,0%. Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο του 2015 σημειώθηκε αύξηση 32,0% στις αφίξεις τουριστών από το Ηνωμένο Βασίλειο (από 109.951 τον Σεπτέμβριο του 2014 σε 145.166 τον Σεπτέμβριο του 2015), 99,9% αύξηση από το Ισραήλ (από 7.383 σε 14.756), 34,7% αύξηση από τη Γερμανία (από 9.534 σε 12.840) και 27,9% αύξηση από την Ελλάδα (από 9.382 σε 12.001 φέτος). Αντίθετα, σημειώθηκε μείωση 17,0 % στις αφίξεις τουριστών από τη Ρωσία (75.391 τον Σεπτέμβριο του 2015 σε σύγκριση με 90.866 τον Σεπτέμβριο του 2014) και 5,9% μείωση από τη Σουηδία (15.951 σε σύγκριση με 16.947 πέρσι). Για την περίοδο Ιανουαρίου Σεπτεμβρίου 2015 οι αφίξεις τουριστών ανήλθαν σε 2.203.599 σε σύγκριση με 2.051.483 την αντίστοιχη περίοδο του 2014, σημειώνοντας αύξηση 7,4% (Πηγή: CYSTAT). Ταξίδια Κυπρίων στο εξωτερικό Με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Ταξιδιωτών, τα ταξίδια κατοίκων Κύπρου στο εξωτερικό τον Σεπτέμβριο 2015 ανήλθαν στις 102.504 σε σύγκριση με 119.488 τον Σεπτέμβριο 2014, σημειώνοντας μείωση 14,2%. Τον Σεπτέμβριο 2015 σημειώθηκε μείωση 1,8% στις επιστροφές - αφίξεις κατοίκων Κύπρου από την Ελλάδα (46.327 τον Σεπτέμβριο του 2015 σε σύγκριση με 47.169 τον Σεπτέμβριο του 2014) και 56,3% μείωση από το Ηνωμένο Βασίλειο (11.609 σε σύγκριση με 26.589 πέρσι) (Πηγή: CYSTAT). Έσοδα από τον τουρισμό Με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Ταξιδιωτών τα έσοδα από τον τουρισμό το μήνα Ιούλιο 2015 ανήλθαν σε 342,1 εκατ. σε σύγκριση με 321,2 εκατ. τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου χρόνου, σημειώνοντας αύξηση 6,5%. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2015 τα έσοδα από τον τουρισμό υπολογίζονται σε 1.073,0 εκατ. σε σύγκριση με 1.099,9 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2014 σημειώνοντας μείωση 2,4% (Πηγή: CYSTAT). Πωλητήρια έγγραφα Σύμφωνα με νέα στοιχεία που ανακοίνωσε το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, τα πωλητήρια έγγραφα των ακινήτων τον Σεπτέμβριο 2015 είναι αυξημένα κατά 3% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι, ενώ για την περίοδο Ιανουαρίου Σεπτεμβρίου η
άνοδος του αριθμού των πωλητηρίων εγγράφων φτάνει το 6% παγκύπρια σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Αξίζει να σημειωθεί ότι θετικό πρόσημο παρατηρείται σε όλους τους μήνες από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα στις πωλήσεις ακινήτων παγκύπρια με εξαίρεση τον Μάιο και τον Αύγουστο. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τον Σεπτέμβριο τα πωλητήρια έγγραφα που κατατέθηκαν αυξήθηκαν στα 385 τεμάχια έναντι 373 τον Σεπτέμβριο του 2014. Τη μεγαλύτερη άνοδο στα πωλητήρια έγγραφα καταγράφει η Λευκωσία, καθώς πωλήθηκαν 65 ακίνητα έναντι 40 τον περασμένο Σεπτέμβριο σημειώνοντας αύξηση 63%. Στη Λάρνακα η άνοδος στις πωλήσεις των ακινήτων ανήλθε τον Σεπτέμβριο στο 42% σε σχέση με πέρσι καθώς πωλήθηκαν 85 ακίνητα από 60 πέρσι. Σημαντική άνοδος 20% παρατηρείται στην επαρχία Αμμοχώστου τον Σεπτέμβριο με πωλήσεις ακινήτων που ανέρχονται στις 30 έναντι 25 τον περσινό Σεπτέμβριο. Αρνητικό πρόσημο παρατηρείται στις πωλήσεις ακινήτων στην Πάφο τον Σεπτέμβριο καθώς έγιναν 91 πράξεις έναντι 125 πράξεις τον Σεπτέμβριο πέρσι σημειώνοντας μείωση της τάξης του 27%. Μείωση της τάξης του 7% στις πωλήσεις ακινήτων σημείωσε τον Σεπτέμβριο και η Λεμεσός με 114 αγοραπωλησίες έναντι 123 τον αντίστοιχο μήνα πέρσι. Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2015 οι πωλήσεις ακινήτων ανήλθαν στα 3.530 τεμάχια από 3.328 την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Κατά την περίοδο αυτή, η Λάρνακα καταγράφει τη μεγαλύτερη άνοδο πωλήσεων ακινήτων σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρσι. Ειδικότερα παρατηρείται 36% αύξηση με 760 πράξεις έναντι 557 πέρσι. Στη Λεμεσό η άνοδος ανήλθε στο 4% την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, ενώ στις υπόλοιπες επαρχίες παρατηρήθηκε οριακή μείωση. Όσον αφορά στα πωλητήρια έγγραφα που κατατέθηκαν στο Κτηματολόγιο με αλλοδαπούς αγοραστές ανήλθαν τον Σεπτέμβριο στα 124 από 107 τον Σεπτέμβριο του 2014. Την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2015 ανήλθαν στα 965 έναντι 886 πέρσι (Πηγή: www.philenews.com). Άδειες οικοδομής Με βάση στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, ο αριθμός των αδειών οικοδομής που εκδόθηκαν από τις δημοτικές αρχές και τις επαρχιακές διοικήσεις κατά το μήνα Ιούλιο 2015 ανήλθε στις 479. Η συνολική αξία των αδειών αυτών έφθασε τα 129,0 εκατ. και το συνολικό εμβαδόν τις 89,6 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα. Με τις άδειες αυτές προβλέπεται να ανεγερθούν 337 οικιστικές μονάδες. Οι άδειες οικοδομής συνιστούν σημαντική ένδειξη για τη μελλοντική δραστηριότητα στον κατασκευαστικό τομέα. Κατά την περίοδο Ιανουαρίου Ιουλίου 2015 εκδόθηκαν 2.974 άδειες οικοδομής, παρουσιάζοντας μείωση 1,2% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2014. Παράλληλα, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, δηλαδή Ιανουαρίου Ιουλίου 2014, η συνολική αξία των αδειών αυτών αυξήθηκε κατά 24,6% και το συνολικό εμβαδόν κατά 19,9%. Επιπλέον, ο αριθμός των οικιστικών μονάδων παρουσίασε αύξηση της τάξης του 21,8% συγκριτικά με την περσινή περίοδο (Πηγή: CYSTAT). Κυπριακά ομόλογα Σε νέο χαμηλό επίπεδο υποχώρησε χθες η απόδοση του δεκαετούς κυπριακού ομολόγου σπάζοντας το φράγμα των 3 μονάδων. Για πρώτη φορά στη δευτερογενή αγορά ομολόγων η απόδοσή του ήταν την περασμένη Παρασκευή στο 2,996% και χθες έφθασε να διαπραγματεύεται ακόμα πιο κάτω, στο 2,936%, μια ιδιαίτερα ανακουφιστική ένδειξη για την κυβέρνηση. Οι τιμές αυτές εκφράζουν τις προσδοκίες των επενδυτών για επιτυχή κατάληξη του μνημονιακού προγράμματος σε συνδυασμό με την έναρξη αγοράς ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) μέσω του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης.
Η τιμή του ομολόγου λήξης 2020 είχε φθάσει το 2014 στο υψηλότερο σημείο απόδοσης, στο 8,25%, ενώ τους πρώτους μήνες του 2015 ήταν κοντά στο 4,5%. Το ομόλογο λήξης 2022 είχε χθες απόδοση 3,308% και στις υψηλότερες τιμές διαπραγματεύτηκε στο 4%. Οι αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ ευνόησαν όλη την ευρωπαϊκή περιφέρεια. Tην περασμένη Δευτέρα, η μέση απόδοση του ισπανικού ομολόγου ήταν 1,81%, του ελληνικού 7,72%, του ιταλικού 1,67%, του ιρλανδικού 1,15% και του πορτογαλικού 2,41% (Πηγή: www.philenews.com). Έκθεση Υπουργείου Οικονομικών για οικονομικές εξελίξεις 2015 και προοπτικές 2016-2018 Πιο αισιόδοξες προοπτικές από τους δανειστές για την πορεία της κυπριακής οικονομίας σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα υιοθετεί το Υπουργείο Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ), το οποίο εκτιμά ότι οι μεσοπρόθεσμοι στόχοι θα υιοθετηθούν χωρίς τη λήψη περαιτέρω δημοσιονομικών μέτρων, ενώ το δημόσιο χρέος θα υποχωρήσει κάτω από το φράγμα του 100% το 2018. Σε έκθεσή του με τίτλο «Οικονομικές εξελίξεις και προοπτικές 2016-2018», το ΥΠΟΙΚ εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης το τρέχον έτος θα κυμανθεί πέριξ του 1%-1,5% σε αντίθεση με τις προβλέψεις της Τρόικας για ρυθμό ανάπτυξης μόλις 0,5%. Για το 2016, το ΥΠΟΙΚ εκτιμά ότι ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ θα κυμανθεί στο 1,8% σε αντίθεση με 1,4%, ενώ διατηρεί τις προβλέψεις των δανειστών για ρυθμό ανάπτυξης 2%- 2% το 2017 και 2018. Οι βελτιωμένες προβλέψεις αποδίδονται στις αναμενόμενες καλύτερες επιδόσεις της οικονομίας το 2015. Για την αγορά εργασίας, το ΥΠΟΙΚ εκτιμά ότι από το 2016 και μετέπειτα, η ανεργία αναμένεται να παρουσιάσει τάσεις αποκλιμάκωσης. Για το 2016 το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να περιορισθεί γύρω στο 15%, το 2017 στο 13,7% και το 2018 στο 12,4%. Παράλληλα, ο πληθωρισμός προβλέπεται το 2016 να αυξηθεί στο 0,9% λόγω της αναμενόμενης αύξησης της ιδιωτικής ζήτησης. Για το 2017 και 2018, ο ρυθμός πληθωρισμού αναμένεται να ανέλθει στο 1,3% και 1,5% αντίστοιχα. Σύμφωνα με την έκθεση, το δημοσιονομικό ισοζύγιο κατά το 2017, προβλέπεται να είναι πλεονασματικό της τάξης του 0,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ το πρωτογενές ισοζύγιο (εξαιρουμένων των δαπανών για εξυπηρέτηση του χρέους) προβλέπεται επίσης πλεονασματικό, της τάξης του 2,8% του ΑΕΠ. Το 2018 το δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να είναι πλεονασματικό και να ανέλθει στο 1,1% του ΑΕΠ ενώ το πρωτογενές ισοζύγιο αναμένεται να είναι πλεονασματικό, τουλάχιστον της τάξης του 3,3% του ΑΕΠ. «Η καλύτερη από την αναμενόμενη εξέλιξη της οικονομίας μαζί με τη σταδιακή αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα, επέτρεψαν τη δημιουργία ενός κλίματος βελτιωμένης εμπιστοσύνης», αναφέρει η έκθεση. Το ΥΠΟΙΚ θεωρεί ακόμη ότι με βάση τα μέχρι στιγμής δημοσιονομικά αποτελέσματα για το 2015, οι πιο πάνω δημοσιονομικές δεσμεύσεις και στόχοι που έχουν τεθεί αναμένεται να υπερκαλυφθούν με σημαντικά περιθώρια. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις του ΥΠΟΙΚ, το δημοσιονομικό έλλειμμα για το 2015 προβλέπεται να κυμανθεί γύρω στο 0,5% του ΑΕΠ (0,9% 7η αξιολόγηση), ενώ το πρωτογενές ισοζύγιο αναμένεται να είναι πλεονασματικό, της τάξης του 2,3% του ΑΕΠ (1,9% 7η αξιολόγηση). Σε σχέση με το δημόσιο χρέος, το ΥΠΟΙΚ σημειώνει πως λαμβάνοντας υπόψη την προβλεπόμενη πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών, εκτιμάται ότι η αυξητική πορεία του δημόσιου χρέους θα αναστραφεί από το 2015 ακολουθώντας στη συνέχεια πτωτική πορεία, περιορίζοντάς το στο 105,1% του ΑΕΠ το τέλος του 2016 και εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει κάτω του 100% από το 2018. Συγκεκριμένα, για το 2017 εκτιμάται ότι το δημόσιο χρέος θα περιορισθεί στο 102,6% του ΑΕΠ, το 2018 θα μειωθεί στο 96,2% του ΑΕΠ και μέχρι το τέλος του 2020 αναμένεται να μειωθεί στο 88,3% του ΑΕΠ. Στην έκθεση αναφέρεται ότι οι εκτιμήσεις αυτές, έγιναν κάτω από τις υποθέσεις του βασικού σεναρίου βιωσιμότητας του χρέους και τονίζεται ότι η βιωσιμότητα του δημόσιου
χρέους είναι στενά συνυφασμένη με την επίτευξη μέσου ρυθμού ανάπτυξης γύρω στο 2% και πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 2,5% ετησίως και με τις συνακόλουθες χρηματοδοτικές ανάγκες όπως εκτιμούνται σύμφωνα με το βασικό σενάριο. Σημειώνεται ακόμη ότι με την προγραμματισμένη ολοκλήρωση του χρηματοοικονομικού προγράμματος και του τερματισμού της παραχώρησης χρηματοδότησης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2016 γίνεται πλέον απαραίτητη η πλήρης και συνεχής χρηματοδότηση του κράτους από τις κεφαλαιαγορές. Για τον τραπεζικό τομέα το ΥΠΟΙΚ τονίζει ότι σημαντικότερη πρόκληση παραμένει «το πολύ ψηλό ποσοστό των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ)».Υπογραμμίζει ωστόσο ότι η αποκλιμάκωση των ΜΕΔ θα επέλθει σταδιακά με τις θετικές προοπτικές της κυπριακής οικονομίας που βελτιώνουν περαιτέρω τις προσδοκίες. Ο δανεισμός παραμένει συγκρατημένος και το 2015, αφού τόσο οι εγχώριες επιχειρήσεις όσο και τα νοικοκυριά συνέχισαν τις προσπάθειες διόρθωσης των ισολογισμών τους. Ειδικότερα οι ετήσιες μεταβολές των πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τομέα, κατέγραψαν αρνητικό ρυθμό μεταβολής της τάξης του 2,2% τον Ιούλιο του 2015 σε σύγκριση με πολύ μεγαλύτερο αρνητικό ρυθμό μεταβολής του 8% τον Ιούλιο του προηγούμενου έτους. Ο ρυθμός μεταβολής των πιστώσεων για οικιστικά δάνεια κυμαινόταν τον Ιούλιο του 2015 στο -2,4% και για καταναλωτικά δάνεια στο -1,1% (Πηγή: KYΠΕ). Εμπορικό ισοζύγιο Κατά 118,91 εκατ. περιορίστηκε την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2015 το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της Κύπρου, σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό οκτάμηνο, σύμφωνα με προκαταρκτικές εκτιμήσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας για το Εξωτερικό Εμπόριο. Ειδικότερα, το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο μειώθηκε την περίοδο Ιανουαρίου- Αυγούστου στα 2,15 δις, σε σύγκριση με 2,27 δις την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Τον Αύγουστο του 2015, το έλλειμμα περιορίστηκε κατά περίπου 17 εκατ., στα 308,43 εκατ., σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2014. Οι συνολικές εισαγωγές/αφίξεις τον Αύγουστο του 2015 ανήλθαν στα 405,8 εκατ., εκ των οποίων 286,6 εκατ. ήταν αφίξεις από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ και 119,2 εκατ. εισαγωγές από τρίτες χώρες. Οι συνολικές εξαγωγές/αποστολές ανήλθαν στα 97,3 εκατ., εκ των οποίων 50,9 εκατ. ήταν αποστολές προς άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ και 46,4 εκατ. εξαγωγές σε τρίτες χώρες (Πηγή: www.philenews.com). Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Σε έλλειμμα επέστρεψε το δεύτερο τρίμηνο του 2015 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, από πλεόνασμα το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία για το ισοζύγιο πληρωμών που δημοσιοποίησε την Τετάρτη η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) και το οποίο καταγράφει τις συναλλαγές μεταξύ των κατοίκων Κύπρου με τον υπόλοιπο κόσμο. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΚΤΚ, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο καταγράφει τις συναλλαγές αγαθών, υπηρεσιών, εισοδημάτων και τρεχουσών μεταβιβάσεων, επέστρεψε το δεύτερο τρίμηνο του 2015 σε έλλειμμα ύψους 95,1 εκατ. ευρώ, από πλεόνασμα ύψους 210,8 εκατ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2014. Αυτό οφείλεται στην αύξηση του ελλείμματος εμπορικού ισοζυγίου κατά 169,9 εκατ. ευρώ, στα 705,9 εκατ. ευρώ και από τον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, κατά 75 εκατ. ευρώ, στα 850,2 εκατ. ευρώ, από 925,2 εκατ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2014.
Το πλεόνασμα στον τομέα των υπηρεσιών οφείλεται στο πλεόνασμα του ισοζυγίου μεταφορών (θαλάσσιων και αεροπορικών) ύψους 244 εκατ. ευρώ (252,2 εκατ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2014), αλλά και στο πλεόνασμα στα ισοζύγια ταξιδιωτικών ύψους 414,4 εκατ. ευρώ (476,7 εκατ. ευρώ πέρσι) και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Το πρώτο τρίμηνο του 2015 το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ήταν 657,7 εκατ. ευρώ. Εξάλλου, το έλλειμμα στο ισοζύγιο χρηματοοικονομικών συναλλαγών, το οποίο καταγράφει τις διεθνείς αγορές και πωλήσεις χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, μειώθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2015 στα 294,1 εκατ. ευρώ, από 377,8 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο. Το έλλειμμα οφείλεται κυρίως στο έλλειμμα ύψους 1,98 δις ευρώ που παρουσιάζει το ισοζύγιο επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Αντίθετα, πλεόνασμα ύψους 684,5 εκατ. ευρώ παρουσιάζει το ισοζύγιο άμεσων επενδύσεων και πλεόνασμα ύψους 844,4 εκατ. ευρώ το ισοζύγιο λοιπών επενδύσεων (Πηγή: ΚΥΠΕ). Δελτίο οικονομικών προοπτικών του ΚΟΕ Ρυθμό 1,3%, υπεριδιπλάσιο από την αντίστοιχη εκτίμηση της Τρόικας (0,5%) θα παρουσιάσει η κυπριακή οικονομία το 2015, σύμφωνα με το δελτίο οικονομικών προοπτικών για τον Οκτώβριο, που εξέδωσε το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου, με την ανάπτυξη του ΑΕΠ να επιταχύνεται στο 1,9% και 2,6% σε ετήσια βάση το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του έτους αντίστοιχα. Στο δελτίο Οκτωβρίου, το ΚΟΕ αναθεωρεί προς τα πάνω την πρόβλεψη για τη ανάπτυξη της οικονομίας από το 1,1%, που ήταν η αντίστοιχη πρόβλεψη του Αυγούστου. Το ΚΟΕ εκτιμά δε ότι το 2016 η οικονομική ανάπτυξη θα φτάσει το 1,5%, επικαλούμενο πέντε παράγοντες που οδηγούν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης του κυπριακού ΑΕΠ τα επόμενα τρίμηνα. Ειδικότερα, πρόκειται για την επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης το δεύτερο τρίμηνο του 2015, που ακολουθήθηκε από περαιτέρω βελτιώσεις σε εγχώριους προπορευόμενους οικονομικούς δείκτες το τρίτο τρίμηνο, την ενδυνάμωση της ανάπτυξης στην ευρωζώνη και ικανοποιητικός ρυθμός ανάπτυξης στο Ηνωμένο Βασίλειο το δεύτερο τρίμηνο, καθώς και περαιτέρω αυξήσεις στους ευρωπαϊκούς δείκτες οικονομικής εμπιστοσύνης το τρίτο τρίμηνο, αλλά και τις πρόσφατες μειώσεις στα εγχώρια δανειστικά επιτόκια που σε συνθήκες μειωμένης ζήτησης και ψηλής ανεργίας υποβοηθούν την ανάκαμψη της οικονομίας. Επιπλέον, σημειώνεται ότι η αποκατάσταση της εγχώριας οικονομικής εμπιστοσύνης, καθώς και οι δημοσιονομικές επιδόσεις εκτιμάται ότι θα επιδράσουν θετικά στη δραστηριότητα τα επόμενα τρίμηνα, ενώ οι μειωμένες διεθνείς τιμές του πετρελαίου και ο χαμηλός πληθωρισμός στην ΕΕ αναμένεται να ωφελήσει την οικονομική δραστηριότητα στην Κύπρο μέσω των επιδράσεων στα πραγματικά εισοδήματα και στη ζήτηση. Στους λόγους επιτάχυνσης της οικονομίας, το ΚΟΕ περιλαμβάνει επίσης την αποδυνάμωση του ευρώ έναντι βασικών νομισμάτων και κυρίως της στερλίνας, που προβλέπεται να συμβάλει στην αύξηση της δραστηριότητας μέσω των εξαγωγών και ιδιαίτερα του τουρισμού και τις περαιτέρω μειώσεις στα ευρωπαϊκά δανειστικά επιτόκια και στο κόστος δανεισμού των κρατών της ευρωζώνης (με εξαίρεση την Ελλάδα), που αντικατοπτρίζουν την υποβοηθητική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ από την οποία επωφελείται και η Κύπρος. Στους κίνδυνους για χαμηλότερες επιδόσεις της οικονομίας, το ΚΟΕ περιλαμβάνει τα ψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων εγκυμονούν κινδύνους για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τις προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας. «Μη αποτελεσματική εφαρμογή του πλαισίου για την αφερεγγυότητα και τις εκποιήσεις καθώς και κωλύματα στην εισαγωγή της νομοθεσίας για τις πωλήσεις δανείων ενδέχεται να καθυστερήσουν την επιστροφή υγειών πιστωτικών συνθηκών και ανάπτυξης», σημειώνει. Σημειώνει ακόμη ότι οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν στο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής (π.χ.
δημόσια υπηρεσία, ιδιωτικοποιήσεις, σύστημα υγείας) πιθανό να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά και στο κόστος δανεισμού της Κύπρου και, κατ επέκταση, στην οικονομική δραστηριότητα. Επισημαίνει ακόμη ότι ενδεχόμενη επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος, ήτοι τη χειροτέρευση των προοπτικών ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, την ύφεση στη Ρωσία και μικρότεροι ρυθμοί ανάπτυξης στην ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο ως αποτέλεσμα της επιβράδυνσης σε αναδυόμενες αγορές, κυρίως στην Κίνα, ενδέχεται να επιβραδύνουν τους ρυθμούς ανάκαμψης της κυπριακής οικονομίας. Σύμφωνα με το ΚΟΕ, παράγοντες για καλύτερες οικονομικές προοπτικές από τις προβλεπόμενες σχετίζονται με την παράταση της περιόδου χαμηλότερων τιμών πετρελαίου με θετικές επιδράσεις στην κατανάλωση, τις περιορισμένες αρνητικές επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία από δυσμενείς εξελίξεις στην Ελλάδα, λόγω της πρόσφατης αποδυνάμωσης στους χρηματοπιστωτικούς δεσμούς των δύο χωρών και τις επενδυτικές αποφάσεις που συνδέονται με τους τομείς του τουρισμού, της ενέργειας και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, καθώς και δημόσιες επενδύσεις για βελτίωση/επέκταση υποδομών (Πηγή: ΚΥΠΕ). Άγγελος Γρηγοριάδης Πρόεδρος Τάσος Γιασεμίδης Διοικητικός Σύμβουλος Γεωργία Μούσκου Senior Advisor Ι Privacy Legal kpmg.com.cy You have received this message from KPMG in Cyprus. If you wish to unsubscribe from all KPMG communications, please click here. If you have any questions, please send an e-mail to gmouskou@kpmg.com. KPMG Limited, 14 Esperidon Street, 1087, Nicosia, Cyprus 2015 KPMG Limited, a Cyprus limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative ( KPMG International ), a Swiss entity. All rights reserved.