ΔΙΑΣΤΗΜΟΠΛΟΙΟΥ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΔΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΤΑΧΥΝΤΗ LHC ΤΟΥ CERN ΧΩΡΟΧΡΟΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ν. ΓΑΖΗΣ

Σχετικά έγγραφα
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

Καλώς Ορίσατε στο CERN

Η ΒΑΣΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑΚΗ ΦΥΣΙΚΗ

Καλώς Ορίσατε στο CERN

Εισαγωγη στους ανιχνευτες σωματιδιων στο CERN

The Large Hadron CERN Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων

Καλώς Ορίσατε στο CERN

CERN Επιτεύγματα, Προοπτικές, Προσδοκίες -

Δύο Συνταρακτικές Ανακαλύψεις

CERN Επιτεύγματα, Προοπτικές, Προσδοκίες -

Εισαγωγη στους ανιχνευτες σωματιδιων στο CERN

To CERN (Ευρωπαϊκός Οργανισµός Πυρηνικών Ερευνών) είναι το µεγαλύτερο σε έκταση (πειραµατικό) κέντρο πυρηνικών ερευνών και ειδικότερα επί της σωµατιδι

Η κατακόρυφη τομή...

Κοσμολογία & Αστροσωματιδική Φυσική Μάγδα Λώλα CERN, 28/9/2010

Πλησιάζοντας την ταχύτητα του φωτός. Επιταχυντές. Τα πιο ισχυρά μικροσκόπια

Τεχνολογία του LHC- Κατασκευές. Τίνα Νάντσου Παιδαγωγική Υπεύθυνη Playing with Protons Ελλάδα 2017

Καλώς Ήρθατε στο CERN

Σοιχεία Πυρηνικής Φυσικής και Στοιχειωδών Σωματιδίων 5ο εξάμηνο Μάθημα 1

Σύγχρονη Φυσική : Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων 18/04/16

Κοσμολογία. Η δομή, η εξέλιξη του Σύμπαντος και τα πειράματα στο CERN. Γιάννης Νταλιάνης (PhD)

Εκλαϊκευτική Ομιλία. Θεοδώρα. Παπαδοπούλου, Ομ. Καθηγήτρια Φυσικής, ΕΜΠ Μέλος του Συμβουλίου Πελοποννήσου. Ημερίδα CERN Τρίπολη, 13 Νοεμβρίου 2013

Νετρίνο το σωματίδιο φάντασμα

Ευτράπελα σχετικά με τον επιταχυντή LHC και τους ελέφαντες. Μετάφραση του Fun facts about LHC and elephants του Πανεπιστημίου του Birmingham

«Ταξίδι» στην Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. Κύκλοι Μαθημάτων Σύγχρονης Φυσικής Πρασιανάκης Γιώργος Καραδημητρίου Μιχάλης

Κωστής Χαλκιαδάκης, φυσικός. Συσκάκης Γιάννης, φυσικός. 10 Ερωτήσεις και 10 απαντήσεις για το CERN

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Το πείραμα στο CERN και ο σκοπός του. Το «πολυπόθητο» μποζόνιο Higgs. Μηχανισμοί ανίχνευσης του μποζονίου Higgs. και τι περιμένουμε;

Το CERN, η φυσική των σωματιδίων, και η αναζήτηση για το μποζόνιο Higgs -

Εκπαιδευτική Αξιοποίηση του CERN στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Λέανδρος Περιβολαρόπουλος Καθηγητής Παν/μίου Ιωαννίνων

Το μποζόνιο Higgs (Σωματίδιο του Θεού) και ο ρόλος του Μεγάλου Αδρονικού Επιταχυντή στην Ανακάλυψη του Ομάδα Μαθητών:

Τα ευρήματα δύο ερευνητικών ομάδων συμπίπτουν ως προς τις τιμές μάζας του μποζονίου Χιγκς

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ: Π. ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΟΣ (ΦΥΣΙΚΟΣ)

Theory Greek (Greece) Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 Μονάδες)

Ένα Εργαστήριο για την Υφήλιο

Theory Greek (Greece) Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 Μονάδες)

ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΚΑΒΑΛΑΡΗ ΑΝΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΣΟΥΝΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ

Το CERN, η Ελλάδα και η Διεθνής Συνεργασία


ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ «Επιταχύνοντας» την Επιστήμη Η διαδραστική έκθεση του CERN στην Αθήνα

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου)

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΙΑΚΗ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ


Q2-1. Πού βρίσκεται το νετρίνο; (10 μονάδες) Theory. Μέρος A. Η Φυσική του Ανιχνευτή ATLAS (4.0 μονάδες) Greek (Greece)

Theory Greek (Cyprus) Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) (10 μονάδες)

Σωματιδιακή Φυσική: Από το Ηλεκτρόνιο μέχρι το Higgs και το Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή (LHC) στο CERN

Αναζητώντας παράξενα σωματίδια στο A LargeIonColliderExperimnent. MasterClasses : Μαθήματα στοιχειωδών σωματιδίων

Αναστασόπουλος Πασχάλης. LHC στο CERN: Η µεγαλύτερη µηχανή του κόσµου

Σύγχρονη Φυσική : Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων

Καθ. Κ. Φουντάς, Εργ. Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, Παν. Ιωαννίνων

Ο ανιχνευτης CMS. Ρολος και ο σχεδιασμος του ανιχνευτη. Το CMS και τα κομματια του Από τα κομματια στο συστημα. Συμπερασματα και προσδοκιες.

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ CERN. Επιστημονική ομάδα ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ &ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ. 3ο Λύκειο Γαλατσίου

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΔΡΟΝΙΚΟΣ ΕΠΙΤΑΧΥΝΤΗΣ (Large Hadron Collider = LHC) ΣΤΟ CERN

Εξαιρετικά σπάνια διάσπαση στο CMS, CERN 19 Ιουλίου 2012

Εισαγωγή στην Σωµατιδιακή Φυσική. Δοµική Συγκρότηση και Θεµελιώδεις Αλληλεπιδράσεις της Υλης

Παγκόσμια Κατανάλωση Ενέργειας

θεμελιακά Ερωτήματα Κοσμολογίας & Αστροφυσικής

Ο ανιχνευτής CMS. O ρόλος και ο σχεδιασµός του ανιχνευτή. Το CMS και τα κοµµάτια του. Από τα κοµµάτια στο σύστηµα. Συµπεράσµατα και προσδοκίες.

Β. ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ

Νετρίνα υπερ-υψηλών ενεργειών UHE

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Ε: Από τί αποτελείται η ύλη σε θεμελειώδες επίπεδο;

Παρατήρηση νέου σωματιδίου με μάζα 125 GeV Πείραμα CMS, CERN 4 Ιουλίου 2012

Φυσικά ή τεχνητά ραδιονουκλίδια

ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ είναι ο τομέας τις ϕυσικής που προσπαθεί να εξηγήσει την γένεση και την εξέλιξη του σύμπαντος χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις και τ

Τα μεγάλα πειράματα στο LHC

ΤΟ ΒΙΒΛΊΟ ΖΩΓΡΑΦΙΚΉΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΆΜΑΤΟΣ ATLAS

Γιατί να Σπουδάσω Φυσική?

Το Καθιερωμένο Πρότυπο. (Standard Model)

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΖΩΓΡΑΦΙΚΉΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ ATLAS

Η κλασσική, η σχετικιστική και η κβαντική προσέγγιση. Θωµάς Μελίστας Α 3

Εισαγωγή στη Θεωρία των Στοιχειωδών Σωµατιδίων

Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. Δήμος Σαμψωνίδης ( ) Στοιχεία Πυρηνικής Φυσικής & Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων 5 ο Εξάμηνο

Αστρονομία στις ακτίνες γ

Τα μεγάλα πειράματα στη Φυσική Στοιχεωδών Σωματιδίων: Τα τηλεσκόπια του μικροκοσμου και η ανακάλυψη του Higgs. Κώστας Κορδάς και. Δέσποινα Σαμψωνίδου

Διάλεξη 18: Καθιερωμένο πρότυπο (1978-?)

ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΤΑΞΗ

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Χ. Πετρίδου, Κ. Κορδάς. Μάθημα 2β: Πειράματα-Ανιχνευτές

Εισαγωγή στην Πυρηνική Φυσική και τα Στοιχειώδη Σωµάτια

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ : ΤΟΥ ΠΣΠΑ ΤΗΣ ΒΠΣ ΣΤΟ. public.web.cern.ch/ public/en/about/ About-en.html

Yπεύθυνη καθηγήτρια Ομίλου Φυσικής, Γεωργία Ρουμπέα

Εισαγωγή στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων

Κοσμολογία. Η δημιουργία και η εξέλιξη του Σύμπαντος. Κοσμάς Γαζέας. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών


4 ο Λύκειο Ζωγράφου & 5 ο Λύκειο Ζωγράφου

Οι γνώσεις µας για τη θεµελιώδη δοµή της ύλης και τις θεµελιώδεις αλληλεπιδράσεις

H ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΟΣ

Το CERN Μία Πύλη για:

Γιατί να Σπουδάσω Φυσική? Sunday, December 12, 2010

Ιχνηλατώντας τα Μυστικά του Σύμπαντος

Μαγνητικό πεδίο.

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων Τμήμα Φυσικής, Α.Π.Θ. 7ο Εξάμηνο

Μεγάλα πειράματα για τη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων

Εισαγωγή στη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. 5 ο Εξάμηνο Δεκέμβριος 2009

Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων ΙΙ (8ου εξαμήνου) Μάθημα 1γ: Επιταχυντές (α' μέρος) Λέκτορας Κώστας Κορδάς

Το Μποζόνιο Higgs. Το σωματίδιο Higgs σύμφωνα με το Καθιερωμένο Πρότυπο

+ E=mc 2! Οι επιταχυντές επιλύουν δυο προβλήματα :

ΕΣΧΑΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΦΥΣΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ CERN ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ CERN ΜΕΓΑΛΕΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΕΣ ΤΟΥ CERN ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΤΑΧΥΝΤΕΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ

Το P σηµαίνει Passenger Vehicle δηλαδή Επιβατικό όχηµα. Ο πρώτος αριθµός 165 είναι το πλάτος ελαστικού σε χιλιοστά. Ο δεύτερος αριθµός 70 είναι η αναλ

Φυσική Στοιχειωδών Σωµατιδίων ΙΙ. Μάθηµα 1ο 15/2/2011

Transcript:

ΕΝΑ ΤΑΞΕΙΔΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΜΕΧΡΙ... ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΕΚΡΗΞΗ!! ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΧΡΟΝΙΚΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΟΠΛΟΙΟΥ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΔΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΤΑΧΥΝΤΗ LHC ΤΟΥ CERN ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ν. ΓΑΖΗΣ Καθηγητής Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Institute Francais d Athenes, 20 Janvier, 2009

Περιεχόμενα της Ομιλίας Θεμελιώδη ερωτήματα του Ανθρώπου Οι διαστάσεις του (μικρο-) κόσμου Οι Δομικοί Λίθοι της Ύλης, τα Στοιχειώδη Σωματίδια Είδη Αλληλεπιδράσεων (Δυνάμεις) Τί είναι η Μεγάλη Έκρηξη (Μ.Ε.)? Πότε έγινε? Πώς? Τί ερωτήματα υπάρχουν? Αναπαράσταση της Μ.Ε. με την Επιστημονική Μεθοδολογία Τί είναι ο Οργανισμός CERN Τί είναι ο Μεγάλος Αδρονικός Επιταχυντής TίείναιοανιχνευτήςATLAS Τί Νέα Σωματίδια περιμένουμε? Συμπεράσματα 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 2

Θεμελιώδη Ερωτήματα Γιατί ερευνούμε? Τί ψάχνουμε? Μερικά από τα πιο βασικά ερωτήματα που διατύπωσε σκεπτόμενος ο άνθρωπος από την κλασσική αρχαιότητα και πολύ νωρίτερα, είναι: Ποιός είναι ο κόσμος? Από που προήλθαμε?? Πώς εξελίσσεται? Υπάρχουν άλλα σύμπαντα??????? Απαντήσεις : Θεολογικές, Φιλοσοφικές, Επιστημονικές 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 3

Οι Διαστάσεις του (μικρο-) κόσμου Η σωματιδιακή φυσική ερευνά την ύλη στις μικρότερες δυνατές διαστάσεις της: Επιταχυντές Μικροσκόπια Κιάλια, Τηλεσκόπια Οπτικά και ράδιοτηλεσκόπια ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΗ, ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΤΑΔΥΟΜΕΓΑΛΑΜΕΤΩΠΑΤΗΣΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΤΡΟ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑΚΗ ΦΥΣΙΚΗ!! 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 4

Οι Διαστάσεις του (μικρο-) κόσμου Η σωματιδιακή φυσική ερευνά την ύλη στις μικρότερες διαστάσεις της: 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 5

Διαστάσεις της Σωματιδιακής Φυσικής ~ 10-10 m Δομή της Ύλης ~ 1 m ~ 10-14 m Πρωτόνιο < 10-18 m 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 6

Διαστάσεις της Σωματιδιακής Φυσικής Στοιχεία Περιοδικού Συστήματος 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 7

Οι δομικοί λίθοι της ύλης Quarks (Gell-Mann) 1964 ΧΡΩΜΑΤΑ Πρωτόνιο Το σύγχρονο περιοδικό σύστημα των θεμελιωδών λίθων της ύλης Quarks Λεπτόνια ΓΕΥΣΕΙΣ 3ηγενιά 2ηγενιά 1ηγενιά υψηλό χαμηλό ταυ γοητευτικό παράξενο μιόνιο άνω κάτω ηλεκτρόνιο νετρίνο ταυ νετρίνο μιονίου νετρίνο ηλεκτρονίου 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 8

Τα βασικά είδη αλληλεπίδρασης Δυνάμεις μεταξύ μαζών Δυνάμεις μεταξύ φορτίων Δυνάμεις μεταξύ πυρήνων Δυνάμεις αυθόρμητης διάσπασης των πυρήνων 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 9

Ισχυρές Μεταδίδονται με τα γκλουόνια Οι Δυνάμεις της Φύσης Ασθενείς Μεταδίδονται με ταw & Z 0 Συγκρατούν τα πρωτόνια και νετρόνια στον πυρήνα Συγκρατούν τα quarks στα πρωτόνια και τα νετρόνια Βαρυτικές Μεταδίδονται με τα γκραβιτόνια Προκαλούν την διάσπαση των ραδιενεργών πυρήνων Διαμορφώνουν την ένταση της ηλιακής ενέργειας Ηλεκτρομαγνητικές Μεταδίδονται με φωτόνια Αναγκάζουν τα αντικείμενα με μάζα να πέφτουν Διατηρούντηγηκαιτουςπλανήτες γύρω από τον ήλιο Συγκρατούν τα ηλεκτρόνια γύρω από τον πυρήνα Ευθύνονται για τις χημικές αντιδράσεις Ηλεκτρισμός, Φως, Ακτινοβολία 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 10

Τα βασικά είδη αλληλεπίδρασης 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 11

Ποιά είναι η προέλευση της μάζας? Υπάρχει Υπερσυμμετρία? Υπάρχει το σωματίδιο higgs? Υπάρχουν μεγάλα και αναπάντητα ερωτήματα Γιατί δεν υπάρχει ισοδύναμη αντι-ύλη? Τί είναι η αθέατη ή σκοτεινή ύλη? Ενώνονταιόλεςοιδυνάμειςμαζί? Υπάρχουν άλλα είδη δυνάμεων? Το LHC θα βοηθήσει να απαντηθούν τέτοιες ερωτήσεις 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 12

Σκοτεινή Υλη, 22%! Σκοτεινή Ενέργεια, 74%! Υδρογόνο Ηλιο, 3% ( Η:Ηe4 = 3:1 )! Αστέρια, Γαλαξίες, Βαρειά Στοιχεία, Νετρίνα,... 1%! Το 96% τηςυληςκαιενέργειαςτουσύμπαντοςείναισκοτεινόμυστήριο!

ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΗ Q: Σε τι απόσταση βρίσκονται οι Γαλαξίες? A: Η λαμπρότητα τους που μετράμε από τα τηλεσκόπια καθορίζει την απόσταση τους! Οσο πιό ασθενικό είναι το φώς τόσο πιό μακρυά βρίσκονται!

ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΗ d = 1 / L L 2-πλάσια απόσταση 4 φορές πιό ασθενές το φώς που παρατηρούμε 3-πλάσια απόσταση 9 φορές πιό ασθενές το φώς που παρατηρούμε... Το τετράγωνο της απόστασης είναι αντιστρόφως ανάλογο της λαμπρότητας που μετράμε! 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 15

v G = H0 dl Οι Γαλαξίες απομακρύνονται με ταχύτητα ανάλογη της απόστασης τους ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑΤΙΚΟ! 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 16

Τί είναι η Μεγάλη Έκρηξη? Πότε και Πώς έγινε? ΗΜ.Ε. Είναι μια τεραστίου μεγέθους συμπύκνωση της συνολικά υπάρχουσας ενέργειας και ύλης περιορισμένη σε ελάχιστο χρονικό και χωρικό διάστημα. Θεωρητικοί υπολογισμοί υποδεικνύουν ότι η Μ.Ε. προέκυψε σε διάστημα πριν από... 14,5 δισεκατομύρια χρόνια! Σύμφωνα με την κβαντομηχανική θεωρία η Μεγάλη Έκρηξη είναι μια τυχαία (?) στατιστική διακύμανση της πυκνότητας ενέργειας. 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 18

Γιατί χρειάζονται τα πειράματα και πώς συνδέονται με την Κοσμολογία? Το σύμπαν δεν ήταν διαφανές πριν από την ηλικία των 100 000 ετών!, δηλ. απορροφούσε ή ύλη ΟΛΗ την εκπεμπόμενη ενέργεια και αυξανόταν σε διαστάσεις. Για την κατανόηση της «βρεφικής ηλικίας» του σύμπαντος (πρώταδευτερόλεπταμετάτηνμ.ε.!!) απαιτούνται συμπεράσματα που βγαίνουν από την κατανόηση των νόμων της φυσικής! Για την πλήρη κατανόηση των νόμων της φυσικής σε εξαιρετικές συνθήκες (Μεγάλη Έκρηξη) απαιτούνται συνεπώς μελέτες σε ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες, δηλ. απαιτείται ΠΕΙΡΑΜΑ! 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 19

Το Σύμπαν 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 20

ΑΔΡΟΝΟΠΟΙΗΣΗ : - 5 12 t = 10 δευτ., T =10 K ΠΥΡΗΝΟΣΥΝΘΕΣΗ : 9 t = 3 λεπτά, T =10 K ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΤΟΜΩΝ : t = 380.000 χρ., T = 3.000 K ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΡΩΤΩΝ ΑΣΤΕΡΩΝ : ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΑΛΑΞΙΩΝ : t = 200 εκατ. χρ., T = 40 K t = 1 δισεκατ. χρ., T = 18 K

20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 22

Το Σύμπαν 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 23

Το μέλλον? Παράλληλα με την γνώση από τους επιταχυντές θα αποκομίσουμε νέα γνώση για την Σωματιδιακή Φυσική από την εξερεύνηση του Σύμπαντος και θα χρησιμοποιήσουμε την Σωματιδιακή Φυσική για να κατανοήσουμε το Σύμπαν 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 24

Το Σύμπαν διαστέλλεται και ψύχεται αλλά είναι ακόμα ζεστό! Η σημερινή του θερμοκρασία είναι 2,725 βαθμούς Κelvin και οφείλεται σε φωτόνια (φως ) που προέρχονται!! Από την Μεγάλη Εκρηξη ( Big Bang ) Penzias-Wilson 1965 Χαρτογράφηση της θερμοκρασίας του Σύμπαντος με τον δορυφόρο WMAP Arno Penzias ( Nobel 1978 ) 2003 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 25

(Όμως)...Δεν γνωρίζουμε τα πάντα! Γιατί τρεις γενιές quarks και λεπτονίων ; Υπερσυμμετρία; Μποζόνιο higgs; Ίσως, το LHC να δώσει τη δυνατότητα να απαντηθούν τέτοιες ερωτήσεις 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 26

Μέθοδοι της σωματιδιακής φυσικής Σχέση του Einstein E = mc 2 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 27

Μέθοδος της σωματιδιακής φυσικής? ΟΧΙ!! 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 28

Μέθοδοι της σωματιδιακής φυσικής 1) Συγκέντρωση ενέργειας στα σωματίδια (επιταχυντής) Ανιχνευτής Επιταχυνόμενα Σωματίδια 2) Σύγκρουση σωματιδίων (δημιουργία συνθηκών ανάλογων του Big Bang) 3) Αναγνώριση παραγόμενων σωματιδίων από τον Ανιχνευτή (έρευνα για νέα φαινόμενα) ΝΑΙ!! 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 29

CERN Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικών Ερευνών Ιδρύθηκε το 1954 από 12 ιδρυτικά-κράτη (ΕΛΛΑΔΑ) Σήμερα 2005: 20 Κράτη-Μέλη Περισσότεροι από 7000 ερευνητές από όλο τον κόσμο ~1000 εκ.chf (660 εκ. ) ο ετήσιος προϋπολογισμός 1954: Η συνθήκη ίδρυσης του οργανισμού αυθεντικές υπογραφές 2004: 20 Κράτη-Μέλη 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 30

CERN in Numbers 2415 personnel* 730 fellows and associate memebrs* 9133 scientific users* Budget (2007) 982 MCHF (610M Euro) 20 Member States 6 Observer States + 2 Observer I.O. *5 February 2008 Member-States: Austria, Belgium, Bulgaria, Czech Republic, Denmark, Finland, France, Germany, Greece, Hungary, Italy, Netherlands, Norway, Poland, Portugal, Slovakia, Spain, Sweden, Switzerland, United Kingdom Observer-States: USA, Japan, India, Israel, Russia, Turkey, EC, UNESCO 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 31

20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 32

CERN Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικών Ερευνών Τα ιστορικά ορόσημα των 50 χρόνων επιστήμης 1954 - Meyrin site Εργασίες εκσκαφών για το CERN Η ΓΕΝΕΥΗ επελέγη για έδρα του Εργαστηρίου του CERN Laboratory κατά την τρίτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Προώθησης το 1952. Αυτή η επιλογή επικυρώθηκε με δημοψήφισμα από το Καντόνι της Γενεύης τον Ιούνιο του 1953 με 16539 ψήφους ΥΠΕΡ έναντι 7332 ΚΑΤΑ. Στις 17 Μαΐου 1954, άρχισαν οι εργασίες στο Meyrin υπό την παρουσία των αξιωματούχων του Καντονίου της Γενεύης και προσωπικού του CERN. 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 33

Οι εγκαταστάσεις του CERN 2009 27 km CERN PREVESSIN CERN MEYRIN Επιταχυντής SPS Αεροδρόμιο Γενεύης Επιταχυντής LHC 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 34

ΗαποστολήτουCERN: η κατασκευή επιταχυντών φορτισμένων σωματιδίων Το σύστημα επιταχυντών στο CERN 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 35

ΟΜεγάλοςΑδρονικόςΕπιταχυντήςLHC Ο Μεγάλος Επιταχυντής Συγκρουόμενων Δεσμών Αδρονίων (Large Hadron Collider = LHC) θα αποτελέσει την πιο ισχυρή συσκευή που κατασκευάστηκε ποτέ για την έρευνα των θεμελιωδών ιδιοτήτων των σωματιδίων. Τέσσερις γιγάντιοι υπόγειοι θάλαμοι θα φιλοξενήσουν τους ανιχνευτές Θα επιτευχθεί η υψηλότερη στον κόσμο ενέργεια για επιταχυντή Θα δημιουργηθεί η ισχυρότερη δέσμη συγκρουόμενων σωματιδίων Θα λειτουργήσει σε θερμοκρασία μικρότερη αυτής του διαστήματος 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 36

Κατασκευάζοντας το LHC 27 km μήκος περιφέρειας 100 m κάτω από τη γη 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 37

ΟΜεγάλοςΑδρονικόςΕπιταχυντήςLHC 1238 υπεραγώγιμα μαγνητικά δίπολα, βάρους 35 τόνων το καθένα κατασκευάστηκαν και συναρμολογήθηκαν για τον Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή, με περίμετρο 27 χιλιόμετρα!. Αν χρησιμοποιούσαμε συμβατικούς μαγνήτες θα χρειαζόμασταν περίμετρο επιταχυντού με 120 χιλιόμετρα!!! για να έχουμε την ίδια τελική ενέργεια. 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 38

ΟΜεγάλοςΑδρονικόςΕπιταχυντήςLHC Το ΠΡΩΤΟ μαγνητικά δίπολο, μήκους 15 μέτρων και βάρους 35 τόνων κατεβαίνει σε 100 μέτρα βάθος για να συναρμολογηθεί στον Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 39

The 20 Ιαν LHC 2009 machine Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 40

ΟΜεγάλοςΑδρονικόςΕπιταχυντήςLHC 2006 Η θερμοκρασία ψύξης των μαγνητικών διπόλων στους 1.9 στον Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή 1.9 Ο Κ (= -271.1 ο C) 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 41

ΟΜεγάλοςΑδρονικόςΕπιταχυντήςLHC 2008 Η θερμοκρασία ψύξης των μαγνητικών διπόλων στους 1.9 στον Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή 1.9 Ο Κ (= -271.1 ο C) 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 42

Λειτουργία του LHC στις 10 Σεπτέμβρη 2008 The 7 out of 8 sectors were fully commissioned for 5 TeV operation and 1 sector (3-4) was commissioned up to 4TeV 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 43

Ανιχνευτής Μέτρηση : φορτισμένα σωματίδια (+, -) (διεύθυνση, ορμών, πολικότητα) Μέτρηση της Ενέργειας (σε κάθε διεύθυνση από το σημείο σύγκρουσης) Μέτρηση του είδους του σωματίδίου. Επεξεργάζεται τα ηλεκτρονικά σήματα ΔΕΔΟΜΕΝΑ (DATA) για να επισημάνουν περίπου 10-100 ανά second σωματίδια με ενδιαφέρον ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ δισεκατομμυρίων καταγεγραμμένων συγκρούσεων ανά second. ΙΣΧΥΡΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ!!! 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 44

Πώς δουλεύει ένας Ανιχνευτής?? 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 45

Το σύμπλεγμα του LHC και των Ανιχνευτών To LHC θα λειτουργήσει το 2009. Είναι βέβαιο ότι θα αλλάξει τιςαπόψειςμαςγιατηνύλη, τη Φύση και το Σύμπαν! ATLAS CMS LHC-b 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 46

Κατασκευάζοντας το πείραμα CMS του LHC 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 47

ΟΑνιχνευτήςATLAS Ο ανιχνευτής ATLAS ανάμεσα στις πτέρυγες του 6-όροφου κτιρίου 40 CERN Διάμετρος 25 m Μήκος Τοροειδούς 26 m Συνολικό μήκος 46 m Συνολικό βάρος 7000 Tons 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 48

ΟΑνιχνευτήςATLAS 7000 Tons 22 m 44 m 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 49

20 Ιαν 2009 The ATLAS Detector Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 50

H Συνεργασία ATLAS 2000 Φυσικοί & Μηχανικοί από 170 Παν/μια & Ερευν. Κέντρα 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 51

Η εξωτερική βάση του Ανιχνευτή του ATLAS Ο διάσημος Καθηγητής Steve Hawkings με τον υπ. P. Jenni 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 52

Η εξωτερική βάση του Ανιχνευτή του ATLAS Καθηγητής-Ακαδημαϊκός Δ. Νανόπουλος και Καθηγητής Ε. Γαζής, Εθνικοί Εκπρόσωποι της Ελλάδας στο CERN, Δεκέμβρης 2006. 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 53

ATLAS Control Room 10/09/08 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 54

First Beam Events on 10th September 2008 It worked at first shot 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 55

First Beam Events on 10 th September 2008 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 56

The CMS Experiment SUPERCONDUCTING COIL CALORIMETERS ECAL Scintillating PbWO4 crystals HCAL Plastic scintillator/brass sandwich Scientists: 2350 IRON YOKE Universities*: 180 TRACKER Silicon Microstripς Pixels Total weight : 12,500 t Overall diameter : 15 m Overall length : 21.6 m Magnetic field : 4 Tesla Countries: 38 * N C U Athens Drift Tube Chambers NCRS Demokritos U Ioannina MUON BARREL Resistive Plate Chambers MUON ENDCAPS Cathode strip Chambers Resistive Plate Chambers 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 57

CMS 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 58

CMS Control Room 10/09/08 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 59

20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 60

Το σωματίδιο Higgs στον LHC Οι δύο δέσμες πρωτονίων στον LHC θα συγκρούονται 800 χιλιάδες φορές το δευτερόλεπτο Περιμένουμε μόνο 1 higgs για κάθε 1 000 000 000 000 γεγονότα 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 61

Το σωματίδιο Higgs στον LHC 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 62

Το σωματίδιο Higgs στον LHC 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 63

Κοσμικές Ακτίνες με το ATLAS Σχηματικό διάγραμμα από πραγματική ανίχνευση κοσμικών ακτίνων, 2006 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 64

Εξωτικά φαινόμενα με το ATLAS Σχηματικό διάγραμμα από προσομοίωση ανίχνευσης μαύρης οπής 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 65

Το GRID: μιαπιθανήλύσηστις υπολογιστικές ανάγκες του CERN Το GRID είναι ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. Σκοπός του είναι η κατασκευή ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ νέας γενιάς η οποία θα έχει την ικανότητα παροχής εντατικής υπολογιστικής ισχύος και ανάλυσης Εφαρμογές για την καθημερινή πραγματικότητα 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 66

Απάντηση... Ανώτερα Μαθηματικά & Κβαντομηχανική Βαρέα υλικά για την ανίχνευση των στοιχειωδών σωματιδίων 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 67

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Νόμωι γαρ χροιή, νόμωι γλυκύ, νόμωι πικρόν, ετεñι δ άτομα και κενόν Επειδή νομοτελεικά υπάρχει το χρώμα, το γλυκό και το πικρό, ενώ στην πραγματικότητα υπάρχουν μόνο τα άτομα και το κενό. ΓΕΥΣΕΙΣ ΧΡΩΜΑΤΑ Δημόκριτος 400 π.χ. 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 68

Κάλεσμα... Η επιστημονική κοινότητα θα ζήσει μοναδικές συναρπαστικές στιγμές ανακάλυψης νέων φαινομένων φυσικής με τη λειτουργία του Μεγάλου Αδρονικού Επιταχυντή LHC, μέσα στο 2009!! Ελπίζουμε ότι πολλοί από εσάς τους νέους...ενδεχομένως ενδεχομένως, ΝΕΑΡΟΥΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥΣ ΦΥΣΙΚΟΥΣ!!!, Θα μας συνοδεύσετε σε αυτή την θαυμαστή περιπέτεια των νέων ανακαλύψεων!! 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 69

Κλίμακα Ενεργειών Τα πρωτόνια που συγκρούονται μέσα στο πείραμα ATLAS, ΠΟΣΟ γρήγορα κινούνται? Ενέργεια πρωτονίου Ποσοστό Ταχύτητας του φωτός 1 ev 0.00005 005 1 MeV = 1 000 ev 0.046 1 GeV = 1 000 000 ev 0.875 1 TeV = 1 000 000 000 ev 0.99999956 7 TeV = 7 000 000 000 ev 0.999999991 MeV= = 10 6 ev GeV= 10 9 ev TeV= 10 12 ev 12 ev 20 Ιαν 2009 Ε.Ν. Γαζής / ΕΜΠ 70